R o k 1 N ie d zie la , d n ia 1 lu te g o 1925 N r. 1 C en a 12 g r.
C O D Z IE N N Y
E X P R E S S P O M O R S K I
W y c h o d zi 7 ra zy ty g o d n io w o o g o d zin ie 7 -e j w p o n ie d zia łk i ra n o , o g o d zin ie 1 0 -e j — z ty g o d n io w y m d o d a tk ie m ilu s tro w a n y mYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
P R E N U M E R A T A
w e k s p e d y c j i m i e s i ę c z n ie 2 , 5 0 z ł , z o d n o s z e n i e m l u b p o z a - : m i e j s c o w e 2 , 7 5 z ł , z a g r a n i c ą 4 , — z ł . - R e d a k c j a , a d m i n i - : s t r a c j a i e k s p e d y c j a z n a j d u j ą s i ę w T o r u n i u p r z y P i e k ą - : r a c k n r . 1 4 . - T e l e f o n n r . 6 4 7 . - R e d a k t o r p r z y j m u j e : o d g o d z . 5 d o 7 w i e c z . - A d m i n i s t r a c j a c z y n n a o d g o d z . :
83 0 r a n o d o g o d z , 6 w i e c z , :
O G Ł O S Z E N I A
C e n a z a w i e r s z m i l i m e t r o w y n a s t r o n i e 7 - ł a m o w e j 1 0 g r . N a s t r . 4 - ł a m . 3 0 g r . n a I s t r . 6 0 g r . Z a o g ł o s z e n i a s k o m p l ik . i z z a s t r z e ż e n i e m m i e j s c a 2 5 0 / 0 n a d w y ż k i . - O g ł o s z e n ia d r o b n e ; w i e r s z n a p i s o w y 1 5 g r , k a ż d e n a s t ę p n e s ł o w o 8 g r . R u c h w t o w a r z . 2 0 g r . w i e r s z . - O g ł . z a g r . 1 0 0 ° /o n a d w y ż k i .
K o n t o c z e k o w e : P . K . O . P o z n a ń 2 0 1 0 6 0 .
Z w ią z e k O b ro n y K re s ó w Z a c h o d n ic h .
( j z .) D ł u g o l e t n i e p a n o w a n i e z a b o r c ó w n a z i e m i a c h p o l s k i c h p o z o s t a w ił o s i l n e a d o t ę 4 n i e z a t a r t e ś l a d y . D o ty c z y t o w s z y s t k ic h t r z e c h b . z a b o r ó w , a t a k ż e i p r z e - d e w s z y s t k i e m t ę c z ę ś ć P o l s k i , k t ó r ą w ł a d a l i d o n i e d a w n a p r u s a c y .
N ie m c y , c h c ą c n a z a w s z e u g r u n t o w a ć s w o j e p a n o w a n i e n a z i e m i a c h p o l s k i c h , c e lo w o i i s y s t e m a t y c z n i e u s i ł o w a l i n i e - t y l k o z g e r m a n i z o w a ć l u d p o ls k i- a l e i z a w ła d n ą ć j a k n a j w i ę k s z ą c z ę ś c i ą z ie m i.
P r z y p o m o c y o s ł a w i o n y c h u s t a w w y j ą t k o w y c h , k o m i s ji k o l o n i z a c y j n e j i - - n i e s te t y — s p r z e d a w c z y k ó w , w z n a c z n e j c z ę ś c i t e n d r u g i s w ó j c e l o s i ą g n ę l i . T o te ż , g d y z ie m ie p o z n a ń s k a , p o m o r s k a i ś l ą s k a w r ó c i ły n a r e s z c i e d o M a c ie r z y , z n a l e ź l i ś m y s ię w o b e c f a k t u d l a n a s b a r d z o n i e p o m y ś l n e g o : z n a c z n a c z ę ś ć z ie m i, j p r z e m y s ł u i h a n d lu o r a z i n n y c h p l a c ó
w e k g o s p o d a r c z y c h b y ł a w r ę k a c h z a d e k l a r o w a n y c h w r o g ó w p a ń s t w , p o l s k i e j . . S p o ł e c z e ń s t w o p o l s k i e z r o z u m ia ł o , ż e t e n s t a n r z e c z y n i e m o ż e t r w a ć , ż e t r z e b a s ię j ą ć p r a c y o k o ło s p o l s z c z e n i a z ie m z a c h o d n i c h . Z r o z u m i a ł o t a k ż e , ż e t e g o d o n i o s ł e g o i n i e c i e r p i ą c e g o z w ło k i z a d a n ia n i e m o ż n a k ł a ś ć w y ł ą c z n i e n a b a r k i R z ą d u , o b c ią ż o n e g o t y l u i n n e m i p r a c a m i . Z j a w i ł a s i ę w t e d y m y ś l z a ł o ż e n i a o r g a n i z a c j i , k t ó r a b y z a j ę ł a s i ę o d n i e m c z e - n i e m w o j e w ó d z t w z a c h o d n i c h .
M y ś l, r z u c o n a , w n e t s ię s k r y s t a li z o w a ł a . W r o k u 1 9 2 2 p o w s t a ł Z w ią z e k O - b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n i c h , k t ó r y j u ż w p i e r w s z y c h m i e s i ą c a c h i s tn i e n ia o b j ą ł s w o j ą d z i a ł a l n o ś c i ą w s z y s t k i e t r z y w o j e w ó d z t w a z a c h o d n i e . Z c z a s e m , Z w . O . K . Z . z d o ł a ł z a i n t e r e s o w a ć s w o ją d z i a ł a l n o ś c i ą c a łą P o l s k ę . J e g o c e le s p o t k a ł y s ię z o g ó ln e m u z n a n i e m i z r o z u m ie n i e m , c z e |
g o d o w o d e m k o ł a , p o w s t a ł e w W a r s z a w ie , L w d w ie i i n n y c h m i a s t a c h R z p lite j.
G łó w n . z a d a ń . Z . O . K . Z . s ą : w y p a r c i e ż y w io łó w , w r o g o u s p o s o b i o n y c h d o p a ń s t w o w o ś c i p o l s k i e j , z z i e m z a c h o d n ic h , n a k t ó r e , s ię w d a r ły p r z e m o c ą i b e z p r a -
Francja i Anglia w sprawie Gdańska.
P . H e rrio t zg o d n ie z P o ls k ą .
P A R Y Ż , 3 0 . 1 . ,,T e m p s '* d o w i a d u j e s ię , ż e p . H e r i- io t w z u p e ł n o ś c i p o d z i e la s t a n o w i s k o R z ą d u P o l s k i e g o w z a t a r g u w y w o ł a n y m p r z e z S e n a t W . M . G d a ń s k a . Z a r a z e m u z n a je
■ ■ ■ m im H H a B B H » n B ra n B B B 0 R M a a M H B B a a a H s a n B B K 3 n M B B U M Q n » a n » s » » E ia s B is a E s ■ M a iM s a H s ts a
Ligo UoroB ofinrowała Polsce większa pożyczkę.
Wystarczy nam iednak amerykańska.
W A R S Z A W A , 3 0 . 1 . W z w i ą z k u z p o b y t e m p . A v e n o la , z a s t ę p c y g e n e r a l n e g o s e k r e t a r z a L i g i N a r o d ó w d o w i a d u j e m y s ię z e s f e r k o m p e t e n t n y c h , iż p . A v e n o l w r o z m o w i e z p r z e d s t a w i c i e l a m i r z ą d u z a z n a c z y ł d o b i t n i e , iż w k o ł . L i g i N a r . ś le d iz ą z n i e z w y ł k e m z a i n t e r e s o w a n i e m p r z e b i e g s a n a c ji g o s p o d a r c z e j n a s z e g o k r a j u . O d r o d z e n ie f i n a n s o w e P o l s k i w y w o ła ł o w t y c h k o ł a c h z d u m i e n i e , p o ł ą c z o n e z p o d z iw e m .
w i e m — a p r z y n a j m n i e j z m n i e j s z e n i e i c h z n a c z e n i a , — o r a z O p ie k a n a d l u d n o ś c i ą p o l s k ą k r e s ó w n ie w y z w o lo n y c h , t . j. z i e m i m a z u r s k i e j , w a r m i ń s k i e j , o p o l s k ie j i t . d .
Z w ią z e k O b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n i c h
k o n i e c z n o ś ć d z i a ł a n i a w p o r o z u m i e n i u z jA n g lją . L ic z y z a te m n a to , ż e R z ą d P o l
s k i b e z p o ś r e d n i o u z g o d n i s w e p o s t ę p o w a n i e z e s t a n o w i s k i e m A n g lji.
P . A v e n o l p o d n o s i ł k i l k a k r o t n i e g o t o w o ś ć u d z i e l e n i a P o l s c e p r z e z k o m i t e t f i n a n s o w y L ig i N a r o d ó w w i ę k s z e j p o ż y c z k i. O i l e n a m w ia d o m o , s f e r y r z ą d o w e , c e n i ą c s o b ie w y s o k o u z n a n i e r e p r e z e n t a n t ó w L ig i i i c h g o to w o ś ć p r z y j ś c ia n a m z p o m o c ą , r e z y g n u j ą j e d n a k ż e w c h w i l i o b e c n e j z t e j o f e r ty , a t o d l a t e g o p o n i e w a ż j e s t r z e c z ą p e w n ą , ż e p o ż y c z k a a m e r y k a ń s k a j e s t j u ż p r a w ie f a k t e m d o k o n a n y m .
u c z y n i ł j u ż b a r d z o d u ż o , d ą ż ą c d o w y p e ł
n i e n i a s w y c h z a d a ń . D z i ę k i je g o s t a r a n i o m , r u s z y ła z m i e j s c a s p r a w a l i k w i d a c j i m a j ą t k ó w n i e m i e c k i c h , p r z e s z ł a w r ę c e p o l s k i e n i e j e d n a p l a c ó w k a g o s p o d a r c z a . P o z a t e m Z w . O . K . Z . b a r d z o w y d a t
n i e z a s i l a ł R z ą d i S e jm z ie b r a n e m i p r z e z s i e b i e m a t e r j a ł a m i , k t ó r e z w ł a s z c z a n a k t e r e n i e m i ę d z y n a r o d o w y m o d d a ły n a m w i e lk i e u s ł u g i — • o r a z p r z e z c a ł y c z d s s w e g o i s t n ie n i a p r o w a d z i ł i n t e n s y w n ą p r a c ę o ś w i a t o w ą w ś r ó d l u d n o ś c i z ie m z a c h o d n ic h .
Z n a c z n i e w i ę c e j je s z c z e u c z y n i ł Z w i ą z e k d l a l u d n o ś c i p o l s k ie j , n i e s p r a w ie d l i
w y m i w y r o k a m i o d d z i e lo n e j o d o jc z y z n y i p o z o s ta w i o n e j n a p a s t w ę N ie m c o m . I p , ż e ż y c ie p o l s k i e n a z i e m i a c h o p o l s k i e j, w a r m i ń s k i e j i m a z u r s k i e j n i e z a s n ę ło , ż e p r z e c i w n ie , z d n i e m k a ż d y m p r z y b ie r a t a m r u c h p o l s k i n a s i l e — j e s t w w i e l k i e j m i e r z e z a s łu g ą Z w . O . K . Z .
A c z k o lw ie k Z w i ą z e k j u ż d u ż o z r o b ił, c z e k a g o j e s z c z e p r a w d z i w y o g r o m p r a c y , o i l e d o n i o s ł e je g o c e le m a j ą b y ć o -, s i ą g n i ę t e . Ż e t a k b y ć m u s i , ż e d n e m u P o l a k o w i u d o w a d n . te g o c h y b a n i e p o t r z e b a . C e le Z w . O . K . Z . m u s z ą i m o g ą b y ć o s i ą g n i ę te , le c z d o o s i ą g n i ę c i a i c h m u s i p o m ó c Z w i ą z k o w i c a łe s p o ł e c z e ń s tw o p o l s k i e , a z w ła s z c z a t a j e g o c z ę ś ć , k t ó r a z a m ie s z k u j e w o j e w ó d z t w a z a c h o d n i e .
W s z y s c y , b e z w z g l ę d u n a s t a n , z a w ó d , w y z n a n i e p o l i t y c z n e , w i n n i ś m y b y ć c z ło n k a m i Z w i ą z k u O b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n i c h i w s p o m a g a ć je g o k i e r o w n i k ó w p r a c ą i p i e n i ę d z m i . W s p ó ł n e m i s i ła m i , d r o g ą p r a w a , z c z a s e m z u p e ł n i e s p o ls z c z y m y k r e s y z a c h o d n i e P o l s k i i u t r z y m a m y w w i e r n o ś c i d l a o jc z y z n y t y c h n a s z y c h r o d a k ó w , k t ó r z y je s z c z e c i e r p i ą n ie w o lę .
N ie m c y
w n ie p o k o ju i w z b u r z e n iu .
„Zostały zaskoczone 4 rewelacjami o zbrojeniach.
S ę d zio w ie śląscy p rzeciw p . K o rfan tem u.
B E R L I N , 3 0 .1 . R e w e la c je H e r r io t a o z b r o j e n i a c h n ie - j n i e c k ic h s p a d ł y n a r z ą d n i e m i e c k i z u
p e ł n i e n i e s p o d z i e w a n i e . N i k t n i e p r z y p u s z c z a ł , a b y F r a n c j a p o s i a d a ł a t a k d o k ł a d n e m a t e r j a ł y d o w o d o w e n a p r z y g o - t o w n i a N i e m i e c d o o d w e tu .
O r g a n S t r e s e m a n n a „ D ie Z e i t“ w i n s p i r o w a n y m a r ty k u l e o ś w i a d c z a , ż e m a t e r j a ł y t e z o s t a ł y p r a w d o p o d o b n i e d o s ta r c z o n e p r z e z t a j n y c h a g e n t ó w f r a n c u s k i c h , a m o ż e p r z e z k o m i s j ę k o n t r o l u j ą c ą R z ą d ,,n ie w i e n i c o p o d o b n y c h d o k u m e n t a c h “ . „ D ie Z e it“ , a b y O d w r ó c ić p r o b le m , r o z w o d z i s ię w u b o l e w ą n ia c h , ż e ,a t a k u j e s i ę N ie m c y , n i e p o z w a l a j ą c i m s i ę b r o n i ć p r z e d z a r z u ta m i* * ; n a t e j p o d s t a w ie
„ d y s k u s j a j e s t n ie m o ż liw a * * , a je ż e li m a d o p r o w a d z i ć d o w y n i k u , t r z e b a m a t e r j a ł d o w o d o w y o g ło s ić p u b l i c z n i e .
Zomoth no reW oro
D o m i e s z k a n i a r e d a k t o r a S e w e r y n a P i e n i ę ż n e g o w O ls z ty n ie , z n a jd u j ą c e g o s i ę w g m a c h u „ G a z e ty O ls z ty ń s k ie j* * , n a 1 p i ę tr z e , r z u c o n o w n o c y c e g łę , k t ó r a w y b i ł a o k n o i o m a l n i e p o r a n i ł a ś p i ą c y c h d z ie c i. Z a m a c h t e n p o p r z e d z i ł y o s t r e a t a k i m i e js c o w e j p r a s y n i e m ie c k i e j n a ,,G a z e tę O ls z ty ń s k ą * * . O b e c n ie n i e m c y , p o d o b n i e j a k t o m i a ło m i e j s c e p o z a m a -
„Gazety Oljjtyńjkler.
c h u n a b . w i c e - k o n s u l a w O ls z ty n ie , t w ie r d z ą , ż e z a m a c h n a p . P i e n i ę ż n e g o j e s t p r o w o k a c ją P o l a k ó w , k t ó r y m m a c h o d z ić o d o p r o w a d z e n i e d o k o n f l i k t u z .n i e m c a m i . C h o c ia ż o z a m a c h u z a w i a d o
m i o n o n a t y c h m i a s t p o l i c j ę , t o j e d n a k p r a s a t w i e r d z i , ż e p o l i c j a z o s t a ła z a w ia d o m i o n a j u ż z a p ó ź n o i n i e m o ż e p r z e p r o .w a d z i ć ś l e d z t w a , a b y w y k r y ć w i n o w a j
c ó w ^ , -
N a j ś w i e ż s z y ,,K u r j e r Z a g łę b ia * ’ w y c h o d z ą c y w S o s n o w c u z a m i e s z c z a c h a r a k t e r y s t y c z n ą d e k l a r a c j ę s ą d o w n ik ó w ’ ś l ą s k i c h w y d a n ą w s p r a w i e w s p o m n i a n e g o p r z e z n a s w t y c h d n i a c h a r t y k u ł u k a t o w i c k i e j „ P o lo n ji* * p r z e c i w j e d n e m u
z t a m t e j s z y c h s ę d z ió w . O ś w ia d c z e n ie to b r z m i :
,,W n - r z e 1 2 ,,P o l o n j i “ z d n i a 1 2 . s t y c z n i a 1 9 2 5 r . p o j a w i ł s ię a r t y k u ł p o d t y t u ł e m „ O w a l o r y z a c ję o b l i g a c j i c z y li l e k k o m y ś l n o ś ć l u b n i e z n a j o m o ś ć r z e c z y s ę d z ie g o * * , k t ó r e g o t r e ś ć z d o l n a j e s t p o n i
ż y ć p o w a g ę s ą d u i w y w o ł a ć n i e u f n o ś ć d o w y m i a r u s p r a w i e d l i w o ś c i . P o d o b n a n a p a ś ć n a s ę d z ie g o * b y ł a d o t y c h c z a s n ie z n a -*
n a p o w a ż n e j p r a s ie p o l s k ie j . N ie w d a j ą c s ię w o c e n ę s p r a w y s a m e j , p o d w z g lę d e m f a k t y c z n y m j e d n o s t r o n n i e p r z e d s t a w i o n e j , u w a ż a m y z a k o n i e c z n e s t a n ą ć w o - b r o n i e p o w a g i i n i e z a w is ł o ś c i s t a n u s ę d z i o w s k i e g o p r z y w y k o n y w a n i u o r z e c z n i c tw a , i z a s tr z e g a m y s ię p r z e c i w t e g o r o d z a j u w y s t ą p ie n i o m p r a s y — ■ W y d z i a ł Z w i ą z k u s ę d z ió w i p r o k u r a t o r ó w z ie m i [ ś lą s k ie j* * .
S ir . 2 „CODZI EN MY EXPRESS POMORSKI’1 N r . 1
W ie ś c i z P o ls k i.
C ie k a w a s t a t y s t y k a . — C e n y g a z u . — G r o ź n a c y f ra — B o jk o t G d a ń s k a — G r ó b n ie z n a n e g o ż o łn ie r z a . — O s ta te c z n y t e r m in . — B a n k r u c tw o . — S a m o b ó js tw o a k t o r a z n ę d z y . — P . K u c h a r s k i p r z e s ta ł
d o p ła c a ć .
W r o k u 1 9 2 2 p o lic ja p o z n a ń s k a a r e s z t o w a ł a w m ie ś c ie P o z n a n iu 9 9 7 . w r o k u 1 9 2 3 — 1 9 3 1 , w r o k u 1 9 2 4 — 2 3 0 3 o s ó b z a p i j a ń s tw o . D o tą d n i e z n a n e s ą p o d o b n e s t a t y s ty k i z in n y c h m i a s t, le c z z d a je s ię n ie u le g a ć w ą tp liw o ś c i, ż e p o d w z g lę d e m p i j a ń s t w a P o z n a ń s to i n a p ie r w s z e m m ie js c u .
★ * ♦
M e tr k u b . g a z u ś w ie tln e g o k o s z tu je : w T o r u n i u 3 0 g r , w K a lis z u 3 2 g r , w B y d g o s z c z y 3 4 g r , w e L w o w ie 3 5 g r , w Ł o d z i 3 9 .5 g r . Z a te m g a z ś w ie tln y w T o r u n i u j e s t t a ń s z y n iż w in n y c h m i a s ta c h , le c z w y s u w a j ą c z te g o w n io s k i, t r z e b a w z ią ć p o d u w a g ę f a k t, ż e i z a r o b k i p r a c o w n i k ó w s ą w T o r u n i u n iż s z e .
L ic z b a b e z r o b o tn y c h n a G ó r n y m Ś l ą s k u w y n o s i 3 8 ty s . R o b o tn ic y m a s o w o e m i g r u j ą d o F r a n c j i .
A w ię c , z a m ia s t e k s p o r to w a ć w y r o b y , e k s p o r t u j e m y ż y w y c h lu d z i!
♦ ★ *
H a s ło : b o jk o to w a ć G d a ń s k — z n a j d u je w P o ls c e c o r a z w ię c e j z w o le n n ik ó w . O s ta tn io k u p c y b y d g o s c y p o s ta n o w ili p r z y łą c z y ć s ię d o b o jk o tu . J e s t w ię c n a d z ie ja , ż e n a r e s z c ie n a u c z y m y G d a ń s z c z a n r o z u m u .
♦ ♦ ♦
W Z a g łę b iu B o r y s ła w s k im g r o z i s t r a jk u r z ę d n ik ó w n a f to w y c h . P o w o d e m s k a n d a lic z n y w y z y s k p r a c o w n ik ó w , u p r ą w ia n y p r a e z f ir m ę B r a c ia N o b e l, k tó r e j u r z ę d n ic y ju ż z a s tr a j k o w a l i . K o le d z y s t r a j k u j ą c y c h u c h w a l i l i p r z y jś ć im z p o m o c ą f in a n s o w ą i o p o d a tk o w a li s ię n a te n c e l w w y s o k o ś c i 3 p r o c , s w o ic h p o b o r ó w .
♦ ♦ *
M in is te r s p r a w w o js k o w y c h p r a g n ie , a b y g r ó b n ie z n a n e g o ż o łn ie r z a w W a r s z a w ie z o s ta ł w y k o ń c z o n y p r z e d 3 . m a j a . G r ó b m a b y ć s ta lo w y , w p u s z c z o n y w p r z e jś c ie p o d a r k a d a m i p l a c u S a s k ie g o i m a b y ć n a n im u m ie s z c z o n a p ł y t a z n a p is e m . N a b lo k a c h g r a n ito w y c h p o o b u s t r o n a c h u s ta w io n e b ę d ą g r e c k ie u r n y , n iż e j z a ś n ie c o z n ic z © z o g n ia m i z a p a lo - n e m i p o d c z a s u r o c z y s to ś c i. P o d a r k a d a m i n a d g r o b e m p ło n ą ć b ę d z ie w la m p ie n ie g a s n ą c y o g ie ń .
T - w o „ Z d o b n ic tw o P o ls k ie1' d o n o s i, ż e o s ta te c z n y t e r m in n a d s y ł a n i a p r a c n a w y s ta w ę p r z e g lą d o w ą d la w y b o r u e k s p o n a tó w n a m ię d z y n a r o d o w ą w y s ta w ę s z tu k i d e k o r a c y jn e j w P a r y ż u u p ł y w a w d n iu 1 0 lu te g o b . r . E k s p o n a t y n a le ż y p r z y s y ła ć d o W a r s z a w y o d 2 . lu te g P d o k a m ie n ic y B a r y c z k ó w ( R y n e k S ta r e g o M ia s t a 3 2 ), g d z ie c z y n n e b ę d z ie b iu r o w y s t a w y . S e k r e t a r j a t T - w a „ Z d o b n ic tw o P o l- s k i e“ , W a r s z a w a , S z c z y g la 1 .
* * ♦
P r a s a ś l ą s k a s tw ie r d z a , ż e w K a to w i
c a c h , K r ó l. H u c ie i in n y c h m i a s t a c h w o je w ó d z tw a ś lą s k ie g o z p o w o d u s z a lo n e g o b r a k u g o tó w k i i d e p r e s ji e k o n o m ic z n e j r u c h p o s k le p a c h i h a n d l a c h j e s t m i n i
m a ln y . W o s t a tn i c h ty g o d n ia c h k i l k a n a ś c i e f ir m w w o je w ó d z tw ie Ś lą s k ie m z a m k n ę ło s k le p y . S ą to , p r z e w a ż n ie f i r
m y , k t ó r e p o w s ta ły w c z a s ie w ro jn y . — Z n a j d u j ą s ię j e d n a k m ię d z y n ie m i i t a k ie , k t ó r e i s t n i a ł y o d s z e r e g u la t.
W K r a k o w ie o n e g d a j n a t r a f i o n o n a w is z ą c e n a d r z e w n e z w ło k i m ę ż c z y z n y . O k a z a ło s ię , ż e d e n a tn a z y w a s ię J a n R o m a n o w s k i, a r t . d r a m a ty c z n y , l a t 3 3 . P o w o d e m r o z p a c z liw e g o k r o k u b y ła s k r a j
n a n ę d z a .
,,G o n ie c K r a k o w s k i1*, s ta n o w ią c y d o ty c h c z a s w ła s n o ś ć b . m i n i s t r a p . K u c h a r
s k ie g o p r z e s z e d ł w r ę c e in n y c h c z ło n k ó w’ k r a k o w s k i e j N a r . D e m . N a c z e le p i s m a s t a n ą ł p . B ła ż e jo w s k i, w s p ó łp r a c o w n ik ,;R z p l it e j“ i „ G a z e ty W a r s z a w s k ie j" .
Kawiarnia i Restauracja
P o m o r z a n k aTel-66
Toru, ul. Szeroka nr. 20 p o le c a
wyśmienite obiady z 4-ch dań
w < e n i e o d 1 z ł 2 5 g r . o d g o d z . 1 2 - e j d o 1 6 e j Paszteciki, buljon, ciepłe I zimne potrawy o każdej porze dnia. Ciastka własn.wyrobu
R z ą d d e m a s k u je f a łs z y w ą g r ę p . W . K o r f a n te g o .
W A R S Z A W A , 3 0 . 1 . W o b e c b łę d n y c h in f o r m a c y j „ R z e c z y p o s p o lite j" w n u m e r a c h 2 1 , 2 3 , 2 6 2 7 i 2 8 , d o ty c z ą c y c h d z ia ła ln o ś c i w ła d z , a w s z c z e g ó ln o ś c i d e l e g a t a r z ą d u m in . p e ł
n o m o c n e g o O ls z e w s k ie g o . P o l s k a A g e n c j a T e le g r a f ic z n a u p o w a ż n io n a j e s t d o s tw ie r d z e n ia :
l ) S z a c u n e k m a j ą t k ó w p ł a t n ik ó w b y ł o b lic z o n y w e d łu g je d n o lity c h n o r m d l a c a łe g o p a ń s t w a z g o id n ie z i n s t r u k c j a m i M . S k a r b u z d n i a 1 5 .1 1 .1 9 2 3 r . b e z j a k ic h k d łw ie k o d c h y le ń d l a G ó r n e g o ś l ą s k a — w y m i a r p o d a t k u b y ł d o k o n a n y p r z e z I z b y w z g lę d n ie u r z ę d y s k a r b o w e p r z y w s p ó łu d z ia le k o m i s j i p ł a t n ik ó w b e z w s z e lk ie j i n g e r e n c j i w ła d z c e n tr a ln y c h . D o k o n a n y n a t y c h p o d s t a w a c h s z a c u n e k n a le ż y u w a ż a ć z a p r o w iz o r y c z n y . U le
g n ie o n z m ia n o m p r z y d e f in ity w n y m w y m ia r z e p o d a tk u . W c ią g u C a łe g o r o k u 1 9 2 4 w p ły w y z te g o ź r ó d ła w y n o s iły w o - k r ę g u I z b y S k a r b o w e j w a r s z a w s k i e j 6 8 p r o c , n a le ż n o ś c i, łó d z k ie j 6 5 p r o c ., p o z n a ń s k ie j 8 2 p r o c ., w r o k r ę g u z a ś w o je w ó d z tw a ś lą s k ie g o w p ły w y te w y n o s iły 2 2 p r o c . S k a r g i w ię c n a s z c z e g ó ln e u p o ś le d z e n ie G . Ś l ą s k a n a le ż y u z n a ć z a z u p e łn ie n ie u z a s a d n io n e .
2 ) P o s ta w io n y w ła d z o m z a r z u t p o z b a w ia n ia p ł a t n i k ó w n a G . Ś l ą s k u d o b r o d z ie js tw o u s t a w y o p o d a t k u d o c h o d o
w y m j e s t te m m n ie j u z a s a d n io n y , ż e M i
n i s t e r s t w o S k a r b u o g o s iło w d ń i u 4 p a ź
L e g e n d o w y k r a j M u -u .
C y w iliz a c ja z p r z e d 1 3 0 0 0 la t.
P u ł k o w n i k a n g ie ls k ic h w o js k k o lo n i a l n y c h , J a m e s C h u c h w a r d , z n a n y w k o ła c h n a u k o w y c h , ja k o je d e n z n a jw y b itn ie js z y c h b a d a c z ó w s ta ro ż y tn e g o ! ś w ia ta , o d n a la z ł p r z e d n ie d a w n y m c z a s e m w I n d j a c h 1 2 5 t a b li c , p o k r y ty c h n i e z n a - n e m d o t ą d p is m e m . P is m o to , z p o m o c ą u c z o n y c h b u d d y js k ic h , u d a ł o s ię o d c y f r o w a ć .
T a b lic e d o ty c z ą , k r a ju M u - u , k t ó r y z n a jd o w a ł s ię w k o n ty n e n c ie , le ż ą c y m p o m ię d z y A z ją a P ó ł n o c n ą A m e r y k ą i m n ie j w ię c e j p r z e d 1 3 t y s ią c a m i l a t z o s t a ł p o c h ło n ię ty p r z e z f a le O c e a n u S p o k o jn e g o .
Z t r e ś c i z n a le z io n y c h t a b l i c w y n ik a , ż e m ie s z k a ń c o m M u - u z n a n e b y ły w s z y s t k i e t e w y n a l a z k i , j a k im i s z c z y c i s ię n a s z a e p o k a . N ie o b c ą im b y ł a b r o ń p a l
W m o r z a c h z k a ż d y m r o k ie m je s t c o r a z m n ie i r y b .
T r w a j ą c e o d d w ó c h w ie k ó w g o s p o d a r s tw o r a b u n k o w e , o s ta te c z n ie w o j n a p r z y u ż y c iu n i e s ły c h a n e j ilo ś c i to r p e d i i n n e w p ły w y , w y n is z c z y ły z n a c z n y p r o c e n t r y b w m o r z a c h . Z a u w a ż o n o , iż o d l a t k ilk u d z ie s ię c iu s t a t k i r y b a c k i e z k a ż d y m n i e m a l r o k ie m m u s z ą d a l e j o d p ł y w a ć o d b r z e g ó w , a ż e b y z ło w ić w s ie c i p o tr z e b n ą ilo ś ć r y b , p o d r ó ż e z a ś w g łą b m ó r z s ą p o łą c z o n e z p r o p o r c jo n a ln ie z w ię k s z a ją c y m i s ię k o s z ta m i. A n g ie ls k ie s t a t k i r y b a c k ie w y ł a w i a j ą o b e c n ie l e d w ie p o ło w ę r y b n a M o r z u P ó łn o c n e m . — W c ią g u o s ta t n ic h d z ie s ią tk ó w l a t r y b a
K a p r y s y t e g o r o c z n e j z im y .
W Rosji pogoda nicejska, w Tunisie zimne noce.
Z m ie n iło s ię c o ś w p r z y r o d z ie . W g łę b o k ie j R o s ji p a n u j e o b e c n ie t e m p e r a t u r a n i c e j s k a , d r z e w a p u s c z a ją p ą k i, c ie p ły w i a t r r o z to p ił ś n ie g i, a lu d z ie p r z e c h a d z a ją s ię w w io s e n n y c h u b r a n i a c h .
W ś r o d k o w e j E u r o p ie g ę s t a s z y b a lo d u p o k r y ła z ie m ię , a o d k i l k u d n i p a n u j e p r z e j m u j ą c e z im n o .
W c ie p ły c h d o l i n a c h a l p e js k ic h d m ą z im n e w i a t r y i m r o ż ą w y b r z e ż a p o ł u d n io w e g o m o r z a .
N a I s la n d j i n o t u j ą 4 s to p n ie c ie p ła
— ■ w e F r a n c j i 2 s to p n ie - p o w y ż e j z e r a ,
d z i e r n i k a u b . r . s p e c ja l n y m ie s ię c z n y t e r m in u lg o w y d l a s p r o s to w a ń , f a łs z y w y c h z e z n a ń p o d a tk o w y c h . N ie m n ie j s z e re g p r z e d s ię b io r s tw z ło ż y ło p o w tó r n ie n i e ś c is łe z e z n a n ia . C a ło k s z ta łt s t r a t , n a k tó r e s k a r b p a ń s t w a b y ł n a r a ż o n y p r z y p o - , d a t k u d o c h o d o w y m , n ie j e s t je s z c z e o b li-
। c z o n y w o b e c n ie u k o ń c z e n ia d o c h o d z e ń D o ty c h c z a s o w e w y n i k i s tw ie r d z iły , iż z p o ś r ó d w ię k s z y c h ś l ą s k i c h to w a r z y s tw p r z e m y s ło w y c h w y k a z a ło n a r o k 1 9 2 2 - 2 3 d o c h ó d o g ó łe m 5 9 3 6 0 0 0 , g d y f a k ty c z n ie u d o w o d n io n o d o c h o d y p o d łu g c z ę ś c io w o u z g o d n io n y c h z z a r z ą d a m i ty c h to w a - r z y s tw o b lic z e ń w y n o s iły 7 3 6 5 3 0 0 0 , a w d ę c s u m a u k r y t y c h z y s k ó w b y ła p r z e
s z ło 1 2 r a z y w ię k s z ą o d p ie r w o tn ie z e z n a n oj.
Z a r z ą d z e n ia w ła d z s k a r b o w y c h o r a z d e l e g a t a r z ą d u m in . O ls z e w s k ie g o , m a j ą C e n a c e lu z a b e z p ie c z e n ie in te r e s ó w s k a r b d w y c h p o d c z a s d o c h o d z e ń w s p r a w ie p r z e s tę p s tw s k a r b o w y c h , u z y s k a ły c a ł k o w i t ą a p r o b a t ę m in . s k a r b u .
W a r t y k u ł a c h s w o ic h w z w ią z k u z d o c h o d z e n ia m i w ła d z „ R z e c z p o s p o lita "
p r z y ta c z a c a ły s z e r e g. f a k tó w , d o ty c z ą c y c h s z c z e g ó łó w d io c h o d z e ń p r z e c iw k o to w a r z y s t w u H o h e n ło h e i in n y m p o s z c z e g ó ln y m f ir m o m . M in . S k a r b u k o n s t a t u j e ż e s z c z e g ó ły te w m y ś l i s tn i e ją c y c h p r z e
p is ó w w in n y b y ć u w a ż a n e z a ta je m n ic ę u r z ę d o w ą d o c z a s u r o z s tr z y g n ię c ia o d n o ś n y c h s p r a w w d r o d z e s ą d o w e j.
n a , a n a w e t a e r o p la n y , g d y ż je d n a z t a b lic z a w ie r a o p is p o d r ó ż y ó w c z e s n e g o w o d z a , im ie n ie m R a c h m a n d e r , k t ó r y n a l a t a j ą c y m a p a r a c i e p r z e b y ł d r o g ę z C e y - '
^ lo n u d o p ó łn o c n y c h k r a j ó w M u -u . i W e d łu g h ip o te z y C h u c h w a r d a k a t a
s tr o f a , j a k a s p o w o d o w a ła z g u b ę k o n t y n e n t u M u - u , p o w s t a ł a z p o w o d u p o d m o t s k ic h w y b u c h ó w w u l k a n i c z n y c h i w y s p y H a w a j s k i e o r a z W ie lk a n o c n e — to p o z o s ta ło ś c i o lb r z y m ie g o n ie g d y ś k o n t y n e n tu . H ip o te z a t a z d a je s ię m ie ć w’s z ie lk ie p o z o r y s łu s z n o ś c i, g d y ż e k s p e d y c je n a u k o w e , j a k i e z w ie d z iły w y s p y W i e l k a n o c n e , je s z c z e p r z e d p a m i ę t n e m i t r z ę s i e n i a m i z ie m i w r o k u 1 9 1 9 , z n a la z ły ta m z w a lis k a g ig a n ty c z n y c h b u d o w li, k tó r e z d a n ie m C h u c h w a r d a n ie b y ły n ic z e m in n e m , j a k s z c z ą tk a m i c y w iliz a c ji le g e n d o w e g o k r a j u — M u - u .
c y a n g ie ls c y z a p u s z c z a ją s ię a ż n a w y b r z e ż a w y s p F a r o e i p o d I s l a n d j ę P r z e d w o jn ą s t a t e k r y b a c k i, d łu g i n a 1 2 5 s tó p w y m a g a ł o p a łu z a 2 0 ty s . r o c z n ie , d z iś o p a ł k o s z tu je g o 5 0 ty s . d o la r ó w . W 1 9 1 4 r o k u p o łó w ś le d z i d o s t a r c z a ł r o c z n ie 2 5 m iljo n ó w s z tu k i z a t r u d n i a ł 6 0 ty s . l u d z i, o b c n ie n a tę s a m ą ilo ś ć tr z e b a u ż y ć o k o ło 8 5 ty s . lu d z i. S p e c ja liś c i a n g ie ls c y is ą z d a n ia , iż z b liż a s ię c z a s , g d y w p a ń s tw a c h c y w iliz o w a y n c h z a jd z ie p o tr z e b a z a p r o w a d z e n ia g o s p o d a r s tw a r y b n e g o w m o r z a c h , j a k t o je s t p r a k t y k o w a n e w r z e k a c h .
w R z y m ie 4 s to p n ie z im n a . N a w y b r z e ż u a f r y k a ń s k i e m p a n u j ą c h ło d n e n o c e z p r z y m r o z k a m i.
O b s e r w a c je m e te o r o lo g ic z n e n ie p r z e w i d u j ą z m i a n y n a c z a s d łu ż s z y .
T e a t r z y k N o w o ś c i, B y d g o s k a 1 2 , telefo n 8^ 6 D z iś c a ł k o w i ta z m i a n a p r o g r a m u .
N o w o z a a n g a ż o w a n y z e s p ó ł ! N a jw y b itn ie js z e s i ł y a r ty s t y c z n e !
P o c z . k o n c e r t u o g . 8 , p r o g r a m u o 1 04 ° , W s tę p w o ln y . K u c h n ia o t w a r t a d o 2 w n o c y
Z e ś w i a t a .
„WYDZIAŁ NARODOWY"
B o jó w k i n a c jo n a l is t y c z n e : ,,S t a h l - h e lm " , „ J u n g d e u t s c h e r O r d e n * i „ Z w ią z e k n i e m i e c k i c h z w ią z k ó w z a w o d o w y c h1* u tw o r z y ły n o w ą o lb r z y m ią o r g a n iz a c ję b o jo w ą . N o s i o n a n a z w ę „ W y d z ia łu n a r o d o w e g o " .
WSPANIAŁY LOT.
A lla n C o b h a n p r z e le c ia ł p o n a d H im a la ja m i. W c z a s ie p r z e lo tu l o t n i k m ia ł d o p r z e z w y c ię ż e n ia w ie lk ie t r u d n o ś c i w s k u t e k n ie b e z p ie c z n y c h t r ą b p o w ie tr z n y c h . L o tn ik w z n ió s ł s ię n a w y s o k o ś ć
17.000 Stóp.
A lla n z a p e w n ia , ż e p r z y p o m o c y m o t o r u o s ile 4 0 0 H p . z ła tw o ś c ią p r z e le c i p o n a d E w e r e s te m .
„CAR ROSJI" WŁAŚCICIELEM SALONU MÓD.
D z ie n n ik i d o n o s z ą , ż e w ie lk i k s ią ż ę r d s y js k i B o r y s , k t ó r y k a z a ł s ię o b w o ła ć c a r e m R o s ji, z a ło ż y ł w r a z z m a ł ż o n k ą s w o ją w N o w y m J o r k u w ie lk i m a g a z y n m ó d .
PANIKA NA ŁOTWIE.
Z r ó ż n y c h w io s e k Ł o tw y d o n o s z ą , ż e lu d n o ś ć w ie r z y , ż e 6 lu te g o n a s tą p i k o n ie c ś w ia ta . P o w s t a ł a n o w a s e k t a . C z ło n k o w ie je j w y p r z e d a j ą n a g w a ł t s w o je n ie r u c h o m o ś c i, n a w e t d o m y i b u d u ją s o b ie s z a ła s y z g a łę z i, a b y w n ic h s p ę
d z ić o s t a t n i e c h w ile s w o je g o ż y c ia n a z ie m i. U k r a w c ó w m ia s te c z k o w y c h p a n u j e w ie lk i r u c h ; w ło ś c ia n ie z a k u p u j ą ,,u b r a n ia ś m ie r te ln e " . W e d łu g r y t u a łu n o w e j s e k ty , 6 lu t. n a le ż y b y ć u b r a n y m w b i a łe u b r a n ie . P u n k t u a ln i e O g o d z in ie 9 - e j p ó j d ą w s z y s c y d o n ie b a ż y w i, ś m ie r c i w o g ó le n ie b ę d z ie .
KONIECZNY POGRZEB.
W C a s te lb e f o r te p o d M a n u t ą o d b y ł s ię n ie z w y k le g r o te s k o w y p o g r z e b b o g a te g o d z iw a k a D a lc o lla . P o g r z e b j e g o u r z ą d z o n y b y ł d o k ła d n ie w e d le o s t a t n i e j w o li z m a r łe g o . P o g r z e b p r o w a d z ił ta ń c z ą c y a r le k i n , t r z y m a j ą c y w r ę k u w ie lo k o lo r o w ą c h o r ą g ie w . W * p o b liż u c m e n t a r z a d z iw n y te n o r s z a k p o g r z e b o w y z a t r z y m a ł s ię i t u u r z ą d z o n o h u c z n ą u c z tę , w t r a k c i e k t ó r e j w y la n o n a t r u -
;m n ę b e c z k ę w in a . N a s tę p n ie p r z y o d g ło s ie ■w a lc a z a n ie s io n o t r u m n ę d o g r o b u .
;W p o g r z e b ie b r a l i u d z ia ł r ó w n ie ż i z a s t ę p c y g m in y , c o s p o t k a ł o s ię z o b u r z e n i e m p r a s y . Z a z n a c z y ć n a le ż y , ż e p o g r z e b g r o te s k o w y u r z ą d z o n o z m a r ł e m u
t y l k o z te g o p ó w o d u , iż w m y ś l t e s t a m e n t u s p a d k o b ie r c y n ie O tr z y m a łb y s p a d k u o r a z g m i n a le g a tó w , g d y b y n ie z a s to s o w a ł a s ię d o je g o ż y c z e ń .
ZABAWNY WYPADEK.
W C le v e la n d ( A m e r y k a ) p e w i e n j e g o m o ś ć p o d p iw s z y s o b ie ,w r a c a j ą c d o d o m u a w a n t u r o w a ł s ię n a u lic y . N a g le s p o s tr z e g ł p o l ic j a n ta i z p r z e r a ż e n i a w p a d ł d o n a jb liż s z e j b r a m y , p o te m n a p i ę t r o i d o c u d z e g o m ie s z k a n ia . T a m .s z u k a ją c s c h r o n ie n ia , t r a f i ł d o ła z ie n k i
z w a n n ą , w k t ó r e j w ła ś n ie k ą p a ła s ię m ło d a d a m a . Z o k r z y k ie m ,,r a t u j m n ie p a n i" . M ille r w r u b r a n i u , w p a l t o c i e i k a p e lu s z u w s k o c z y ł d o w a n n y , w c h w ili g d y p o lic ja n t j u ż b y ł w p r z e d p o k o ju . M ło d a k o b i e t a m y ś lą c ż e m a d o c z y n ie n ia z s z a le ń c e m in n e m i s c h o d a m i w y b ie g ła n a p o d w ó r z e , w z y w a ją c o r a t u n e k . — W k o ń c u r z e c z s ię w y j a ś n i ł a . P i j a n y M ille r d o s ta ł s ię d o a r e s z tu , l o k a t o r k a z a ś z a t r z y m a n i e d r z w i o tw o r e m z a p ł a c i ł a k a r ę .
Syk godziiiy łeutońjJti e j
N a w ią z u ją c d o d y s k u s j i w R e i c h s ta g u n a d z a w a r t ą w W i e d n i u k o n w e n c ją p o ls k o - n ie m ie c k ą , o r g a n w s z e c h n ie m ie c k i ,,D e u ts c h e Z e itu n g " z a m ie s z c z a n i e s ł y c h a n i e n a p a s tl i w y a r t y k u ł w c tę p n y p r z e c iw P o ls c e , w k t ó r y m tw ie r d z i, ż e P o l s k a j e s t n a jz a w z ię ts z y m w r o g ie m N ie m ie c , o p ie r a ją c y m s w o ją e g z y s te n c ję n a „ r a b u n k u n ie m ie c k ic h o b s z a r ó w i n i e m ie c k ie j w ła s n o ś c i" . B e z c z e ln o ś ć !
