Sok 1 Czwartek, dnia 26 marca 1925 Nr. 54 Cena 15 gr.
CODZIENNY
EXPRESS POMORSKI
Wychodzi 7 razy tygodniowo o godzinie 7-ej rano, w poniedziałki o godzinie 1O-ej — z tygodniowym dodatkiem ilustrowanymZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
: P R E N U M E R A T A
j w e k s p e d y c j i m i e s i ę c z n i e 2 , 5 0 z ł , z o d n o s z e n i e m l u b p o z a - : m i e j s c o w e 2 , 7 5 z ł , z a g r a n i c ą 4 ,— z ł . - R e d a k c j a , a d m i n i - 1 s t r a c j a i e k s p e d y c j a z n a j d u j ą s i ę w T o r u n i u p r z y P i e k a - j r a c h n r . 1 4 . - T e l e f o n n r . 6 4 7 . - R e d a k t o r p r z y j m u j e j o d g o d z . 3 d o 5 w i e c z . - A d m i n i s t r a c j a c z y n n a o d g o d z . : 83 0 r a n o d o g o d z , 6 w i e c z .
O G Ł O S Z E N I A
C e n a z a w i e r s z m i l i m e t r o w y n a s t r o n i e 7 - ł a m o w e j 1 5 g r . N a s t r . 4 - ł a m . 4 0 g r . n a I s t r , 7 0 g r . Z a o g ł o s z e n ia s k o m p l i k . i z z a s t r z e ż e n i e m m i e j s c a 2 5 0 / 0 n a d w y ż k i . - O g ł o s z e n i a d r o b n e ; w i e r s z n a p i s o w y 2 0 g rr k a ż d e n a s t ę p n e s ł o w o 1 0 g r . R u c h w t o w a r z . 2 0 g r . w i e r s z . - O g ł . z a g r . lO O ° /o n a d w y ż k i .
K o n t o c z e k o w e : P . K . O . P o z n a ń 2 0 1 0 6 0 .
Dobry pieniądz — to jeszcze nie wszystko.
i z .) W z u p e ł n o ś c i p o d z i e l a m y w i a r ę । m i n i s t r a S k r z y ń s k i e g o w m o ż l i w o ś ć i c e - | lo w o ś ć u t w o r z e n i a o r g a n i z a c j i ś w i a t o w e j j k t ó r a b y ł a b y d z i ę k i s w e j p o t ę d z e g r o ź n ą d l a b u r z y c ie l i p o k o j u i u n i e m o ż l i w i a ł a j a k i e k o l w i e k k r o k i w o j e n n e . J e d n a k ż e n i e z a m y k a m y o c z u n a f a k t , ż e w t e j c h w i l i t a k a o r g a n i z a c j a je s z c z e n i e i s t n ie j e i ż e m i e ć n a d z i e j ę , iż b ę d z i e m o ż n a j ę s t w o r z y ć w n a j b li ż s z y c h l a t a c h — z n a c z y ło b y ł u d z ić s ię .
S p r a w ie d l i w o ś ć i p r a w o l u d ó w d o w o l n o ś c i i s a m o d z i e l n e g o b y t u z b y t w i e l u m a j ą j e s z c z e w r o g ó w D o n i c h w p i e r w s z y m r z ę d z i e n a l e ż ą N i e m c y , a n i e w o - s t a t n i m — A n g li c y . A n g l j a , p o d b o j e m i i n t r y g a m i z a g a r n ą w s z y l i c z n e b o g a t e k o l o n je w w s z y s t k ic h c z ę ś c ia c h ś w i a ta , w z r o s ł a t a k b a r d z o w p o t ę g ę , ż e j e j m i
n i s t e r ( C h a m b e r l a i n ) m ó g ł p o w i e d z ie ć o n e g d a j w I z b ie G m i n d u m n e s ł o w a : „ Z a le ż y o d I m p e r j u m B r y ty j s k i e g o , a b y n i e b y ł o w o j n y i o ile I m p e r j u m B r y t y j s k i e t a k p o s ta n o w i, t o w o j n y n i e b ę d z i e ” .
J e s t w t y c h s ł o w a c h d u ż o , b a r d z o d u ż o p y c h y i p r z e c h w a ł k i , le c z j e s t w n i c h t a k ż e d u ż o p r a w d y . I s t o tn i e , g d y b y A n g l j a z e c h c i a la p r z y ł o ż y ć s z c z e r z e r ę k i d o d z i e ła b u d o w y t r w a ł e g o p o k o j u , g d y b y z e c h c ia ł a z a a k c e p t o w a ć b e z j a w n y c h c z y u k r y t y c h z a s tr z e ż e ń p l a n y f r a n c u s k o - p o l s k i e , w o j n a s t a ła b y s i ę p r a w ie n i e m o ź liw ą . M ó w im y p r a w ie n i e m o ż li w ą , b o ć g d y b y N i e m c y s i ę u p a r l i , t o m o g l i b y w y w o ł a ć j ą n a w e t w t e d y , g d y b y m i e l i p r z e c iw k o s o b ie c a łą E u r o p ę — a z a s o b ą t y l k o j e d n ą R o s ję . W p r a w d z i e b y ł b y t o z ic h s t r o n y c z y n s z a l o n y , le c z c z y ż N i e m c y w s w e j p y s z e i b u c i e n i e p r ó b o w a ł y p o b ić j u ż n i e ty l k o E u r o p ę , a l e n a w e t i A m e r y k ę ?
W ię c .C h a i n b e r l a i n p r z e s a d z i ł, t w i e r d z ą c , ż e j e d y n i e o d w o li. A n g l ji z a l e ż y , a b y n i e b y ło w o j n y . J e d n a k ż e n i e o „ to n a m id z ie . W y p o w i a d a j ą c w y ż e j c y t o w a n e s ł o w a , C h a m b e r l a i n — r o z m y ś l n i e c z y n i e b a c z n ie — p r z y z n a ł , ż e A n g l j a n i e p r a g n i e t a k ie g o s t a n u r z e c z y , k t ó r y b y w y k l u c z a ł r a z n a z a w s z e m o ż l i w o ś ć k o n f lik tó w - w o j e n n y c h . Z p o z a m g ł y f r a z e s ó w o p r a g n i e n i u w i e c z n e g o p o k o j u w y c h y l i ł a s i ę n a c h w d lę p r a w d z iw a t w a r z A l b i o n u — t w a r z h a n d l a r z a , k t ó r e g o b o g a m i s ą i n t e r e s i p i e n i ą d z . A w i n t e r e s ie i n t e r e s u n i e z a w s z e le ż y p o k ó j . C z a s a m i i n a w o j n i e m o ż n a d o b r z e z a r o b i ć .
Rokowania handlowe polsko-niemieckie.
W A R S Z A W A , 2 5 . 3 . ( P A T .) S t w i e r d z i ć n a l e ż y , ż e w s z e l k i e p o g ł o s k i o r z e k o m e m z e r w a n i u r o k o w a ń h a n d lo w y c h p o l s k o - n i e m i e c k ic h s ą n i e p r a w - d r i w e . P r a c a w ’ p o d k o m i s ja c h r o z w ij a
! c e p o s t a w y —
W o b e c t e j j a w n e j n i e c h ę c i A n g l ji d o p r a c y n a d u t r w a l e n i e m p o k o j u i s t a n u r z e c z y , o k r e ś l o n e g o p r z e z T r a k ta t W e r s a l s k i, w o b e c j e j p r a w ie ż e w r o g i e j ,P o ls -
c ó ż n a m c z y n i ć w y p a d a , n a m , m a j ą c y m z a s ą s i a d ó w n a w s c h o d z i e d r a p i e ż n e g o b o l s z e w ik a a n a z a c h o -
Doniosła uchwala Rady Ministrów.
K o m ite t d la s p r a w w o je w ó d z tw w s c h o d n ic h . P r z e w o d n ic z ą c y m k o m i t e tu m in . T h u g u tt.
W A R S Z A W A , 2 5 . 3 . ( P A T .) R a d a M i n i s tr ó w ’ w ’ d n i u 2 5 . b . m . u - c h w a l i ł a u t w o r z y ć s e k c j ę k o m i t e tu p o l i t y c z n e g o R a d y M i n i s t r ó w d l a s p r a w ’ w o j e w ó d z t w w s c h o d n i c h i d l a s p r a w m n i e j
s z o ś c i n a r o d o w y c h . W s k ł a d s e k c j i w c h o
Antypolskie
demonstracje w Rosji.
M O S K W A , 2 5 . 3 . ( P A T .) O n e g d a j z o r g a n i z o w a n o w M o s k w ie d z i e ń p r o t e s t u p r z e c iw k o P o l s c e w z w i ą z k u z p r o c e s e m Ł a ń c u c k i e g o . P o w i e c u , n a k t ó r y m p r z e m a w i a li D ą b a l i K o h n o - r a z z a g r a n i c z n i c z ł o n k o w ie k o m i n t e r n u , u r z ą d z o n o d e m o n s tr a n c ję u l i c z n ą z p o c h o d e m p r z e z m i a s t o p o d p o s e l s t w o p o l
s k i e . P o l ic j a z a t r z y m a ł a d e m o n s t r a n t ó w ’, z a m y k a j ą c w e jś c i e d o u l i c y W o ix n v s k ie - g o . P o o k r z y k a c h p r o t e s t u i o b r a z ii w y c h p o g r ó ż k a c h p o d a d r e s e m P o l s k i o r a z o -
Posiedzenie Sejmu.
W A R S Z A W A , 2 5 . 3 . ( P A T .) ( S k r ó ty r e d .) N a d z iś . p o s . S e j m u p r z y s t ą p i o n o d o d a l s z e j d y s k u s j i n a d u s t a w ą o z a t w i e r d z e n i u k o n k o r d a t u . P o s . S k r z y p a ( k o m .) w y r a z i ł s i ę o p a p i e ż u „ t. z w . O jc ie c ś w .” , z a c o p . m a r s z a ł e k w e z w a ł p o s . S k r z y p ę d o p o s z a n o w a n i a p r z e k o n a ń I z b y i o d p o w i e d n i e g o w y r a ż a n i a s ię .
P o s . B ł a ż e j e w i c z ( C h r z . D e m .) w y k a z y w a ł. ż e i n t e r e s y p a ń s t w a z o s t a ł y c a ł
k o w i c i e z a b e z p i e c z o n e w k o n k o r d a c ie i o ś w ia d c z y ł , ż e s t r o n n i c tw o je g o d o m a g a s ię s z k o ł y w y z n a n io w e j .
P o s . k s . I lk o w ' ( u k r . s t r . w ło ś ć , s tw i e r d z a n a w s t ę p i e , ż e k o n k o r d a t t e n n i e
s i ę n o r m a l n i e . P . p r e z e s K a r ł o w s k i p r z y b y w 'a w c z w a r te k d o W a r s z a w y c e l e m z ł o ż e n i a s p r a w o z d a n ia r z ą d o w i z d o t y c h c z a s o w e g o p r z e b i e g u r o k o w a ń . P r e z e s K a r ło w s k i z a s t ą p io n y b ę d z i e p o d c z a s
d z i e z a c h ł a n n e g o P r u s a k a ? C z y w y s t a r c z y s a m a a k c j a d y p l o m a ty c z n a , c h o ć b y n a w e t n a j l e p i e j , n a j z r ę c z n i e j p o p r o w a d z o n a , a z m i e r z a j ą c a lo u m o c n ie n i a j u ż w ł a ż ą c y c h P o l s k ę z E r a n c j ą , R u m u n ją C z e c h o s ło w a c j ą > in . p a ń s t w a m i w ię z ó w p r z y j a ź n i — i d o p o z y s k a n i a d l a n a s o -
d z ą m i n i s t r o w i e s p r a w z a g r ., s p r a w w o j
s k o w y c h , s p r a w w e w n ę t r z n y c h , w y z n a ń i‘ę £ . i o ś w p u b l ., s p r a w i e d l iw o ś c i i r e f o r m r o l n y c h . P r z e w o d n i c z ą c y m s e k c j i w y z n a c z a n y m p r z e z p r e z e s a R a d y M i n i s t r ó w ' z o s t a ł p . m i n . T h u g u t t .
k r z y k a c h : n i e c h ż y j e s o w i e c k a P o l s k a , d e m o n s t a n c i w r ó c i li p o d g m a c h k o m i ń - t e r n u , g d z i e p r z e m a w i a l i p r z y b y l i z P o l s k i k o m u n iś c i o r a z I r l a n d c z y k J i m L a r - t i n , p o c z e m r e z e s z l i s i ę ś p i e w a j ą c m i ę d z y n a r o d ó w k ę W l e n i n g r a d z i e d e m o n s tr o w a n o r ó w n i e ż . P o l s c y k o m u n i ś c i u c h w a l i l i r e z o lu c j ę , d o m a g a j ą c ą s i ę z w o l n i e n i a Ł a ń c u c k i e g o i p r z y s i ę g a j ą d a l s z ą w a l k ę o s o w i e c k ą P o l s k ę . Ł a ń c u c k i e g o w y b r a n o h o n o r o w y m p r e z e s e m l e n i n g r o d z k i e j p a r tj i k o m u n i s t y c z n e j .
u w z g l ę d n i a w ’ d o s ta t e c z n e j ’ m i e r z e z a s ł u g d u c h o w i e ń s t w a u n i c k i e g o , w c z ę ś c i w i n ę p r z y p i s u j e s a m e m u d u c h o w ie ń s t w u , k t ó r e s ię t l a ł o w c i ą g n ą ć w w i r p o l i t y k i . P o s . D ę b s k i ( P i a s t ) s t w i e r d z a , ż e k o n k o r d a t w z m a c n i a s t a n o w i s k o m i ę d z y n a r o d o w e P o l s k i i o ś w ia d c z a , ż e k l u b j e g o b ę d z i e g ł o s o w a ł z a k o n k o r d a te m . P o s . P i o t r o w s k i ( P P S ), k r y t y k u j e o s t r o p o s t a n o w i e n i a k o n k o r d a t u , d o t y c z ą c e n a u k i f e l i g ji i u p o s a ż e ń d u c h o w i e ń s t w a o r a z o ś w ia d c z a , ż e k l u b je g o g ł o s o w a ć b ę d z i e p r z e c i w k o ’ k o n k o r d a t o w i c h c ą c p r z e p r o w a d z i ć z a s a d ę r o z d z i a ł u k o ś c i o ła o d p a ń s t w a . P o s . K r o n i g ( Z je d n . n i e m ) d o w o d z i, ż e k o n k o r d a t o b a l a ó w n o u p r a w n i e n i e w y z n a ń p o r ę c z o n e K o n s t y t u c j ą .
D y s k u s j ę p r z e r w a n o i o d r o c z o n o j ą d o j u t r z e js z e g o p o s i e d z e n i a .
s wre j k i l k u d n i o w ’e j n i e o b e c n o ś c i w B e r li n i e p r z e z d r u g i e g o d e l e g a t a r z ą d u p o l
s k i e g o p . T e n n e n b a u m a , d y r e k t o r a d e p a r t a m e n tu M i n i s t e r s t w a P r z e m y s łu i H a n d l u .
p i n j i k r a jó w , w k t ó r y c h r o z b r z m i e w a m o w a a n g i e l s k a ; — N h d
J e ż e l i c h c e m y b y ć b e z p ie c z n i, m u s i - m y b y ć s i l n i . P o w t a r z a m y s t a r ą i z n a n ą p r a w d ę , le c z p o w ta r z a n i e ją ś w i a d o m i e P o w i e m n i e m a c n y b a d r u g i e g o n a r o d u , k i ó r y l n t a k c z ę s t o > U i p r a w d z i e z a p o m i n a ł . j a k n a r ó d p o ’s k i . a t r z e b a , a b y ś - m y o n i e j w ł a ś n i e p i< z e l e w 's z y s t k i e m p a m i ę ta l i. S i l n a , p o t ę ż n a P o l s k a , m a j ą c a o p a r c i e o s w y c h s p r z y m i e r z e ń c ó w — z w ł a s z c z a F r a n c j ę — b ę d z i e m o g ł a z e s p o k o j e m s ł u c h a ć p o g r ó ż e k N ie m c ó w . Z
t a k ą P o l s k ą n a w e t A n g l j a i n a c z e j n i ż d z i ś b ę d z i e m ó w ić .
C z y P o l s k a r o z p o r z ą d z a j u ż t ą p o - ' t r z e b n ą j e j s i łą ? N ie ! M a m y w p r a w -
; d z i e a r m j ę , k t ó r a j u ż w r n a j w c z e ś n i e j s z e j s w e j m ł o d o ś c i z d a ł a c h l u b n y e g z a m i n , t w o r z ą c „ c u d n a d W i s ł ą ” — a d o t e g o c z a s u s t a ła s i ę p o t ę g ą . A le s a m a a r m ja je s z c z e n i e s t a n o w i o s i l e p a ń s t w a . D z i
s i a j p r o w a d z ą w ro j n ę n i e a r m je , le c z n a r o d y W ię c n a r ó d w i n i e n b y ć s p o i s t y , o b y w a t e l e w i n n i b y ć t a k p r z y w i ą z a n i d o p a ń s t w a , a b y w r a z ie p o t r z e b y n i e z m u s u , le c z z o c h o ty s z li b r o n i ć je g o g r a n i c . T y m c z a s e m o b y w a te l e P o l s k i s ą s k ł ó c e n i p o m i ę d z y s o b ą , w r ą w a l k i s p o ł e c z n e , d z i e l n i c o w e , n a r o d o w o ś c i o w e — n a w e t r e l ig i j n e . N i e z a d o w o l o n y c h j e s t w i e lk i e m n ó s t w o - a p o w i n n o b y ć i n a c z e j .
M a m y p r z e d s o b ą o l b r z y m ie z a d a n i a i S y z y f o w ą p r a c ę ; - z a n im d o j r z e j ą w o j e n n e p l a n y n a s z y c h w T o g ó w — N i e m c ó w , m u s i m y u c z y n i ć P o l s k ę t r o j a k ą p o t ę g ą : m i l i ta r n ą , p o l i t y c z n ą i g o s p o d a r c z ą . W t e d y b ę d z i e m y m o g l i t r o c h ę o d p o c z ą ć
— i z s p o k o j e m p a t r z e ć w p r z y s z ł o ś ć . Z w a l c z y ć k r y z y s g o s p o d a r c z y , k t ó r y j e s t g łó w m e m ź r ó d łe m n ie z a d o w o l e n i a — o t o p i e r w s z e z a d a n i e ; z w i ą z a ć m o c n e m i w i ę z a m i n a j s z e r s z e m a s y o b y w a t e l i z p a ń s t w e m .— t o d r u g i e . O b a z a d a n i a s ą w i e l c e t r u d n e , le c z m o ż l i w e d o w y k o n a n i e . T r z e b a t y l k o d o b r e j w o li, p l a n u i w y t r w a ł o ś c i wr r e a li z o w a n i u te g o p l a n u .
D o t e j c h w i l i n a w e t p l a n u b r a k . P . p r e m j e r z a p a t r z y ł s i ę w z ł o te g o i n i c p o z a n i m n i e w i d z i . D o b r y p i e n i ą d z , t o r z e c z w a ż n a , n a w e t b a r d z o w a ż n a , a l e n i e j e s t o n j e d y n y m c z y n n i k i e m , s ta n o w i ą c y m o s i l e i ż y w o tn o ś c i p a ń s t w Ta . T r z e b a , ż e b y R z ą d z r o z u m i a ł t ą p r a w d ę j a k n a j - w c z e ś n i ę j .
Znowu titiM i koititH
P A R Y Ż , 2 5 . 3 . ( P A T .) D z iś o k o ł o g o d z . 2 - e j w n o c y w o k o l i c y s t a c j i P o i t i e r s w y k o l e i ł s i ę p o c i ą g B o r d e a u x—P a r y ż . S ą z a b i c i i r a n n i . M . in . z o s ta ł z a b it y s e n a t o r d e p a r t a m e n t u K a u - t e s - P y r e n n e e s A d o l f P e d e b i d o u .
Sb. 2 .CODZIENNY EXPRESS POMORSKI'1 Nr.ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Postulaty Pocztow ców . U party sam obójca.
D nia 20. b. ni. odbył się w B ydgoszczy zakusom , podejm ow anym i przeprow a- zjazd pocztow ców z okręgu pom orskiego, dzanym stale na terenie, m iędzynarodo- na którym uchw alono następujący rezo- ' w ym przez skrytych i jaw nych w rogów
U nikał śm ierci, żeby się m óc zabić
lucję:
Z ebrani w dniu 20 m arca 1925 rokit w B ydgoszczy P racow nicy Poczty, T ele
grafów i T elefonów :
S tw ierdzają, że w siódm ym roku od
rodzenia O jczyzny i po upływ ie trzech lat od w ejścia w życie ustaw y o państw o w ej służbie cyw ilnej z dnia 17 lutego 1922 roku z pod której działania zostali w yjęci, nie posiadają do obecnej chw ili takiejże ustaw y; upraszają w szystkie kluby sejm ow e i P. P. Posłów o jaknaj- rych’ejsze przyspieszenie w prow adzenia w życie pragm atyki służbow ej dla P ra
cow ników Poczt, T elegrafów i T elefonów w edług projektu pragm atyki, uzgodnio
nego już m iędzy rządem a G łów nym Z a
rządem Z w iązku P racow ników Poczt, T elegrafów i T elefonów .
U praszają K luby Sejm ow e i P. P. Po- , jużru sufitów ' klasycznych haków , słu-
słów o przyspieszenie, w prow adzenia W A R SZ A W A , 25.3. (PA T .) I żących niegdyś do zaw ieszania lam p,
przeszeregow ania P racow ników P. T. T. : w zrok jego padł na żelazną klam kę u
do odpow iednich stopni służbow ych ostatnich dniach w zm ógł się znacz- okna, na w ysokości jakiegoś niespełna w zględnie zastosow ania do nich tej sa- nie załadunek w ęgla na G . Ś ląsku. W po- • półtora m etra.
niej norm y uposażenia służbow ego, jaka rów naniu z ostatnią dekadą lutego * P ostanow ił tedy pow iesić się na kłam obow iązuje dla pracow ników kolejo-i w zrost ten zaznaczył się liczbą tysiąca ce, rzucić się na* kolana i w ten sposób w ych, nauczycieli i w ojska. i w agonów ' w ęgla, które były przeznaczo- J dokon ać w yroku na sam ym sobie.
U praszają K luby Sejm ow e i poszczę- ’ ne częściow o do N iem iec. I N ałożył pętlę, drugi koniec sznura za- gólnych P. P. Posłów ’, ażeby w płynęli ■ r-nn- -aiirii *-! . >. f m iw u tww w w w na rząd, by ten przyspieszył ustalenie |
w służbie pracow ników P. T. T. jak naj- | rychlej, w każdym razie nie poza tenni- | nem 1 7. 1925, o ileby ze w zględów fi- ■ zycznych w cześniejsze ustalenie stało ! się niem ożliw e.
W zyw ają G łów ny Z arząd Z w iązku,' ażeby do dni czternastu zdał członkom Z w iązku, drogą okólnika w ysłanego do kół okręgow ych i m iejscow ych, szczegó- , łow o spraw ę ze sw ej dotychczasow ej działalności w spraw ie pragm atyki służ- bow ej uposażenia i ustalenia w służbie oraz żeby nas na przyszłość dokładnie o stadium tych spraw w odpow iedni spo sób inform oU ał.
Z ebrani w yrażają uznanie i podzięko
w anie kol K órnickiem u za jego dotych
czasow ą pełną pośw ięcenia pracę dla Z w iązku i protestują przeciw ko krzy
w dzącem u w yrokow i, w ykonanem u na jego osobie.
W zyw ają Z arząd G łów ny Z w iązku oraz w szystkie K oła okręgow e i m iejsco
w e do w szczęcia akcji wr celu zabezpie
czenia egzystencji zw olnionem u ze służ
by kol. K órnickiem u.
Ż ądają, by przy opracow aniu now eli do ustaw y uposażeniow ej uw zględnił ciężary podatkow e, nakładane na urzęd ników przez sam orządy.
Z akładają uroczysty protest przeciw '
P olski w celu oderw ania ziem , odw iecz
nie do niej należących, od łona M acie
rzy.
W zyw ają Sejm , rząd oraz obyw ateli państw a, ażeby w ytężyli w szystkie siły celem zaznaczenia bezw zględnej niero
zerw alności i całości ziem polskich.
ślubują w spólnie z całym narodem bronić każdej piędzi ziem i i pośw ięcą w tym celu, gdy będzie potrzeba, sw oje życie i m ienie.
Jest zbyt na w ęgiel.
K łam stw o
W A R SZ A W A , 25. 3. (PA T.)
P rasa angielska i am erykańska dono
si o m obilizacji i.koncentracji 40.000 w oj
ska polskiego, przeznaczonego do ataku na G dańsk, i naw et dzięki zabiegom pro
pagandy niem ieckiej łączy tę w iadom ość z drobnym zatargiem , który m iał m iejs
ce z bandą pograniczną na granicy pol
sko-litew skiej W obec tego stw ierdza się
C o m ów i
LO N D Y N , 25. 3. (PA T .)
• N a w czorajszem posiedzeniu izby gm in po m ow ie C ham berlaina M ac D o
nald w krótkiem przem ów ieniu w yraził obaw ę o losy proponow anego paktu bez
pieczeństw a. W odpow iedzi prem jer B ald w in zaznaczył, że porozum ienie trzech państw , skierow ane przeciw ko N iem com nie m oże być brane pod uw agę przez rząd angielski, który rozw ażać m oże je
dynie taki pakt, którego osnow ą byłyby ogólne gw arancje pokoju i w zajem nego
B aldw in.
bezpieczeństw a. W obecnej chw ili ze w zględu na niespokojny stan um ysłów w zachodniej E uropie taki pakt jest jednak trudnym do urzeczyw istnienia. N ależy zaznaczyć — m ów ił prem jer — że pro
pozycje niem ieckie są zjaw iskiem , ro
ku jącem nadzieje osiągnięcia trw ałego pokoju, gdyż N iem cy zrzekają się pre
tensji na zachodzie i ośw iadczają uro
czyście, że nie uciekną się do siły zbroj
nej w celu osiągnięcia zm iany granic w schodnich.
P. E ljasz B ussi był handlarzem dja- m entów . M ieszkał w uroczej m iejsco
w ości pod P aryżem , V esinet, i stam tąd przyjeżdżał co dzień do sw rego biura, przy ulicy C aum artin. L iczył lat 45.
Iluż to Judzi pragnęłoby się znaleźć w jego w arunkach! W idocznie jednak po- zory m ylą, i życie handlarza djam entów m usiało m u się dać w e znaki, gdyż po
stanow ił je sobie odebrać.
P rzed kilku dniam i przyjechał jak zw ykle z V esinet dp P aryża i w ysiadł na dw orcu S aint-Lazare. W szedł do pobli
skiego hotelu, w ynajął pokój i zaraz tam się udał. Z nalazłszy się tutaj, przystą
pił do w ykonania zam iaru.
Wyjął kawałek sznura, zrobił pętlę i począł się rozglądać na czem by um oco
w ać drugi koniec W w iększości dom ów , w obec ośw ietlenia elektrycznego, niem a
angielskie.
kategorycznie, że pogłoski te podobnie, jak i w styczniu b. r., są całkow icie bez
podstaw ne i zm yślone celem w yw ołania fałszyw ych alarm ów o rzekom ej agre
syw ności P olski. Ż adnych zarządzeń m obilizacyjnych i koncentracyjnych' w Polsce nie w ydaw ano. A ni jednej kom pan j i piechoty, czy szw adronu jazdy nie przesunięto w stronę G dańska, czy w o- góle na Pom orze.
w iesił u klam ki i upadł. S tało się jed- nak, że klam ka przekręciła się, okno otw arło a sam obójca odrzucony upadł na stojący obok niski fotel. M ogło się w szystko było skończyć gorzej. D la ko
go innego, być m oże taki obrót rzeczy byłby ostrzeżeniem , jednak on „zaciął się...
W stał, zdjął pętlę i pom yślał:
niemaco, trzeba kupić rewolwerI
W yszedł z hotelu, zapow iadając że w róci za chw ilę.
N ajbliższy rusznikarz m a sklep o ja
kieś kilkaset m etrów . Ż eby się tam jed
nak dostać, trzeba przejść przez w ielki plac przed dw orcem na którym w ow ej porze roi się od taksi, sam ochodów pry- w atnych, autobusów ' i tram w ajów '.
P om im o w szystkich inow acji, w pro
w adzonych ostatnio przez policję, każdo
razow e przejście przez plac przedstaw ia szereg bardzo licznych m ożliw ości dosta
nia się pod koła z w ypadkiem śm iertel
nym .
E ljasz B ussi m usiał w ytężyć cały spryt, zim ną krew , uw agę, aby przejść bez w ypadku na drugą stronę placu i nie zostać zabitym , po to jedynie
unikając śmierci, aby w kwadrans potem móc się zabić!
P rzeszedłszy szczęśliw ie, kupił rew 'ol- w er i naboje i rozpoczął drogę pow rotną do hotelu N a rogu ulicy du H avre i pla
cu du H avre przypom niał sobie, że istnie je przecież przejście podziem ne do kolei podziem nej na drugą stronę placu i że w ten sposób m a szanse uniknięcia w y
padku przy przechodzeniu.
T ak też rzeczyw iście uczynił. R usz
nikarz, który m u sprzedał rew ohver chw ilę przedtem , jak gdyby tknięty prze czuciem , w yszedł za nim i zauw ażył, że p. R usi istotnie zaw ahał się przed przejś
ciem na drugą stronę, gdyż cofnął się z jezdni i w szedł do podziem nego kury- tarza
Ostatnia scena dramatu.
Po chw ili wzyszedł na pow ierzchnię na podwzórzu dw orca, kupił kilka dzien
ników ' w7 pobliskim kiosku i przeszedł znow u bardzo uw ażnie na drugą stronę ulicy A m sterdam . T utaj w szedł do ba
ru, w ypił kieliszek porto i poszedł prosto do hotelu. W szedł do sw ego pokoju, w y
jął z kieszeni kupione przed chw ilą dzień niki. Jeden z nich otw orzył, ale go nie czytał, gdyż znaleziono go na stole „do góry nogam i
S iadł przy stole w fotelu i w pakow ał sobie kulę w głow ę, praw ą skroń. P oli
cja rozpoczęła śledztw o, aby zbadać po
budki tego sam obójstw a.
W alne Z ebranie
Tow . N aukow ego w T oruniu
D nia 16 m arca r. ub. odbyło się w T o
runiu w alne zebranie T ow . N aukow ego, na którem prezes T ow . ks. A lfons M ań
kow ski w ygłosił następujące przem ow ie nie:
R ok ubiegły zaznaczył się w życiu naszego T ow arzystw a dalszą, jak ufam y, ow ocną pracą.
P rzedew szystkiem spłaciliśm y dług w dzięczności zasługom i pam ięci śp. ks.
K ujota. W ielkie dzieło jego, ow oc pracy całego życia, D zieje . P rus K rólew skich, które zdołał doprow adzić tylko do roku 1380-go, jest w druku gotow ce. Z naczenie tej pracy iście pom nikow ej nietylko na tern polega, że w całość ujm uje w szyst
kie objaw y życia państw ow ego daw nych ziem pom orsko - krzyżackich, ale że przynosi także w łasne w yniki badań, roz biera krytycznie, potw ierdza lub przyj
m uj^ rezultaty pracy poprzedników '. — W tern zasługa jej i w artość
N ie l>y!ibyśm \ m ogli dokonać w ydaw nictw a, gdyby jiie ofiarność społeczeń
stw a. N a pierw szeni m iejscu w ym ienia
m y zasiłki M inisterstw a W yznań i O - św iecenia publicznego, oraz pana w oje
w ody pom orskiego dra W achow iaka, udzieliły w ydatnych zapom óg praw ie w szystkie instytucje finansow e toruń
skie i kilka innych pom orskich i po
znańskich, które dla tej spraw y um iał zjednać kolega nasz i w iceprezes <
na tern m iejscu w anie.
R ozbudow a uczyniła dalsze
w skrzeszono drugi po przyrodniczym w ydział historyczno - archeologiczny
który odbył dw a posiedzenia w ypełnio
ne referatam i i dyskusją.
Z am ierzoną pierw otnie zm ianę ustaw ' postanow ił odłożyć na czas późniejszy.
Jeszcze bow iem nie utw orzyły się w szyst kie w ydziały, które pow inny być w T o
w arzystw ie naszem reprezentow ane, m ia now icie praw o i ekonom ja. Ż ycie i prak
tyka w skażą w jakich postanow ieniach zaw rzeć stosunek w ydziałów do T ow a
rzystw a Z biory nasze doznaw ały i do
znają ustaw icznie pow iększenia. P rzy
byw a dzieł i w ydaw nictw perjodycznych przez naw iązanie now ycli stosunków w y m iennych z P olskiem T ow arzystw em K rajoznąw czem w W arszaw ie, T -w em L udoznaw czem w e L w ow ie, ruskiem T o
w arzystw em im . Szew czenki w e L w ow ie
lotew skiem w R ydze i innem i. __ ____
I Z okazji średndw iekow ego jubileuszu t szono spraw ę kontynuow ania w ydaw nT c M szechnicy N eapolitańskiej w ysłaliśm y i tw a dyplom atarjusza pom orskiego adres z życzeniam i. ; opracow anie dziejów szkolnictw a kato-
। W szeregach członków naszych śm ierć , łiękiego i protestanckiego w P rusacli i i w' ubiegłym roku uczyniła w yłom . — ! K rólew skich zinw entarjzow anie biblio- i U m arł pierw szy w ojew oda pom orski dr. ! teki. R eferatów ' w ygłoszono trzy a m ia- i L aszew ski, stały doradca praw ny i opie- i now icie dnia 23 11. p. W iktor K osonoga liał . kun naszego T ow arzystw a a na forum ■ referat p. t.: „P roblem absolutnego c . , . ~ , .- dr’ I seim u P isk ieg o gorliw y jego obrońca, | aktorstw a w H am lecie”, ks. dr. M ańkow u f r r S , 'vai^iri-ki spła,t3f na'| także ks. prałat P ołom ski, pierw -,'.ski odczyt p. t: „S ylw ester Stodew 'e-
n/nntm p — j szv przed niespełna 50-ciu laty prezes scher” toruńczyk arcybiskup ryski W szyscy m iarodaw cy zechcą przyjąć i , w ydziału teologicznego, M arian A b ra-! (1410 — 1479), 18. 2. 25 dr. Ingarden pod leżności zapew nił p. B uszczyński.
najszczersze podzięko-
naszego T ow arzystw a postępy W w rześniu
m ow icz starszy referent w ydziału biblio
tecznego M inisterstw a O św decenia P ubli cznego, księża radcy T ryntkow ski i C zarnow ski, dziekan K uczyński i pro
boszcz em eryt B ączkow ski. S zanow ni ze
brani zechcą uczcić pam ięć drogich zm arłych.
P rzez okres czternastoletni, gdy się drukow ały „D zieje P rus K rólew skich”
praca nasza naukow a rozdrabniała się, bo m usiała dostosow yw ać się do skrom nych rozm iarów ' „Z apisek”. O becnie dla rozpraw ' szerszego pokroju otw orem sto
ją „R oczniki”. Z radością już dziś zazna
czyć m ożem y, że apel nasz skierow any do pracow ników naukow ych spotkał się z życzliw em przyjęciem . U fam y tedy, że
’ przy życzliw ej pom ocy m oralnej i m ate- rjalnej społeczeństw a i nadal spełniać będziem y m ogli to zadanie, którem u od pół w ieku służy T ow arzystw o N aukow e.
P o. zagajeniu przez ks. dr. M ańkow skiego, zabrał głos dr. Janc, który przed
! staw ił w' krótkim zarysie działalność w ydziału historyczno -archeologicznego.
Posiedzenie inauguracyjne odbyło się w dniu 18. 9. 1924, na którem został w y
brany następujący Z arząd. P rezesem ks.
dr. M ańkow ski, w iceprezesem dr. T ync, sekretarzem dr. M ocarski, zastępcą se- kretarza ks. Ł ęga. N a Z arządzie poru-
| tyt.: „D ążenie fenom enologów '”. Prof, j K w iatkow ski przedstaw ił spraw ozdanie j z w ydziału przyrod.-lekarskiego: odbyto ogółem 5 posiedzeń, w . zebraniu, które odbyło się dnia 19. 1. 25 w ybrano Z arząd następujący: Prezesem p. K w iatkow ski;
zastępca dr. K aczyński. D o kom isji rew i
zyjnej w eszli dr. R iem er, p. K upkę i E ck
m an 6. m aja 1924 w ygłosił dr. K aczyń
ski referat pod tyt.: „O dczyny sero lo g i
czne w' teorji i praktyce” z dem onstracja m i reakcji i aglutacyjnych i precypita- cyjnych”. 18. października 1924 r. prof.
K w iatkow ski w ygłosił referat pod tyt.:
„O ochronie przyrody w P olsce”, 10. 1.
1925 r. przedstaw ił p. K rólikow ski w ynik sw oich badań nad horm onam i m leko- pędnym i. Z arząd W ydziału w ydał odez
w ę do przyrodników lekarzy na P om o
rzu w ęelu utw orzenia prow incjonal
nych kół przyrodniczych, pozatem Z a
rząd zajął się kom pletow aniem czaso
piśm iennictw a przyrodoznaw czego, któ
re zostało w łączone do bibljoteki Tow ’.
N auk.
W alne zebranie w ybrało przez akla
m ację skarbnikiem dr W oydę, który na
stępnie przedstaw ił rezultaty dotychcza
sow ej sw ojej działalności.
W alne Z ebranie zastanaw iało się nad projektam i Z jednania członków ' dla T ow . N auk, bądź drogą prasy lub agitacji. W czasie bardzo ożyw ionej dys
kusji nad spraw am i przyszłej reorgani
zacji statu tu T ow . N auk, jak i w ydaw nictw zabierali głos ks. dr. M ańkow ski, K aczyński, K w iatkdK vski, M ocarski, T ync, dr. W oyda i inż. K rólikow ski.
Po zakończeniu w . zebrania dr. ly n c w ygłosił referat na podstaw ie badań pod tyt. „G eneza ustaw ' w . roku 1600 G im na
zjum toruńskiego”.
