TOM 4 wrzesień - październik 2000 r. SC#d£< M te*y nr 5
Zygm unt H ehn*, M aria Rajkiewicz**, Jolanta Sajewicz*
Modyfikowane żywice melami
nowe jako bezrezorcynowe pro- motory adhezji gumy do kordu stalowego
Otrzymano żywicę melaminowo-formaldehydową zawierającą dodatkowe grupy metylenowe na drodze dokondensowania M elasilu P - eteryfikowanej żywicy melaminowo-form aldehydowej. Dokondensowany M elasil P poddano reakcji z melaminą. Otrzymaną żywicę po naniesieniu na krzemian wapnia (Amelan M) poddano ocenie aplikacyjnej w warunkach statycznych, zgodnie z m etodyką badań opracowaną w Instytucie Przemyślu Gumowego w Piastowie.
Uzyskane w yniki wskazują, że mieszanka gumowa z udziałem Am elanu M charakteryzuje się nieznacznie wydłużonym czasem wulkanizacji oraz odznacza się najw iększą p rzyczepnością do kordu stalow ego p rzed starzeniem i po starzeniu we wszystkich warunkach badania. Stwierdzono, że żywica Am elan M m oże b y ć sto so w a n a w m iesza n ka ch gum ow ych z w yelim in ow a n iem toksycznej rezorcyny.
Słowa kluczowe: żywica melaminowa, grupy metylenowe, układ adhezyjny, przyczepność gumy do kordu stalowego
Modified melamine resins as resorcinol-free promoters for adhesion of rubber to steel cord
M elamine - form aldehyde resin was obtained, which contained additional methylene groups, by fu rth e r condensation o f M elasil P - etherified melamine- form aldehyde resin.
Additionally condensed M elasil P was subjected to the reaction with melam ine. The resin produced was supported on calcium silicate and its applicability was evaluated under static and dynamic conditions, as p e r the test m ethod developed by Rubber Research Institute at Piastów.
The rubber compound obtained with the use o f Am elan M was fo u n d to offer the best adhesion to the steel c o rd , both before ageing and after ageing, und er all the con ditio ns studied, but it requird slig h tly longer tim e fo r vulcanisation.
The obtained Am elan M resin can be utilised in rubber compounds what eliminates the use o f toxic resorcinol.
Key words: melamine resin, methylene groups, adhesion system, rubber to steel cord adhesion
* Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej, Kędzierzyn-Koźle
** Instytut Przemysłu Gumowego, Piastów
Wstęp
Produkow ane obecnie wyroby przemysłu gum o
wego m uszą spełniać stawiane im wysokie wym aga
nia dotyczące przede wszystkim długiego czasu eks
ploatacji, zadow alających właściw ości podczas ich użytkowania, m ożliw ie niew ielkich gabarytów i m a
łej masy.
Jednym z głów nych problem ów w spełnieniu tych w ym agań je st uzyskanie niezbędnej wysokiej adhezji gumy do m ateriałów wzmacniających.
M echanizm łączenia kordów tekstylnych z gumą tłum aczony jest w ten sposób, że składnik RF żywicy rezorcynow o-form aldehydow o-lateksow ej (RFL) na
noszonej na kord w procesie im pregnacji, poprzez polarne lub kow alencyjne oddziaływanie z grupami funkcyjnym i w łóknotw órczego polim eru, zapew nia adhezję na granicy faz: włókno-środek wiążący, nato
m iast składnik L (kauczukowy) kowulkanizuje z m ie
szanką gumową, zapew niając adhezję na granicy faz:
środek wiążący-guma. W przypadku kordów poliestro
wych i aram idow ych, pozbaw ionych grup funkcyj
nych, uaktyw nienie następuje poprzez wstępne nano
szenie na ich pow ierzchnię związków zawierających m. in. diizocyjaniany [1], które w tem peraturze pow y
żej 200°C (w jakiej prowadzony jest proces term icz
nej obróbki) ulegają odblokowaniu uaktywniając po
wierzchnię włókien.
Istotne problem y występują również w przypad
ku stosow ania kordów stalow ych. Pew ną analogią uaktyw niania włókien poliestrow ych i aram idowych jest w tym przypadku m osiądzowanie drutu stosow a
nego do w ytw arzania kordu stalow ego. Tw orzenie połączeń adhezyjnych gum a-m osiądz przebiega po
przez stadium związków koordynacyjnych miedzi i przyspieszaczy wulkanizacji siarkowej, które to związ
ki, reagując z siarką, uczestniczą w form owaniu m ię
dzy fazowej warstwy siarczkowej, a warstwa ta tw o
rzy się wcześniej od systemu wiązań poprzecznych żywicy [2,3,4]. W arstewka ta jednak pod wpływem wilgoci i/lub soli nieorganicznych (głównie NaCl) ule
ga procesowi hydrolizy, który w konsekwencji pow o
duje korozję m etalu, a więc zmniejszenie wytrzym a
łości wyrobu.
Początkow o w przem yśle gum owym jako środ
ki zwiększające adhezję gumy do mosiądzowanego kordu stalowego stosowano związki kobaltu, takie jak naftenian lub stearynian kobaltu [5]. Znane są rów nież sole kobaltowo-borowe, np. M anobond 680 C lub C-16, które stanowią kompleksy metaloorganiczne [6].
M niejsza zawartość kwasu karboksylowego w kom pleksach m etaloorganicznych niż w solach kobalto
wych oraz inhibitujące działanie boru zmniejszające korozję m etali powodują, że zastosowanie kom plek
sów kobaltow o-borow ych zwiększa odporność połą
czeń gumy z kordem na wilgoć i parę wodną.
W ostatnim czasie w literaturze pojawiło się bar
dzo dużo inform acji dotyczących nowych środków zw iększających przyczepność gumy do m osiądzowa
nych kordów stalowych [7,8,9]. Dotyczy to głównie przem ysłu oponiarskiego, gdyż przyczepność gumy do m osiądzow anych kordów stalowych ma ogromny wpływ na żywotność opon radialnych. Powszechnie stosowane zespoły adhezyjne składają się z heksame- tylenotetram iny (urotropiny) jako donora grup m ety
lenowych oraz rezorcyny pełniącej rolę akceptora grup m etylenow ych, które reagując w procesie w ulkaniza
cji w obecności kauczuku powodują polepszenie trw a
łości połączeń m iędzy gumą i m ateriałam i wzm acnia
jącym i, a tym samym wpływają na zwiększenie trw a
łości opon. Stosowanie takiego zespołu ma jednak sze
reg m ankam entów, takich jak: zagrożenie dla zdrowia i środowiska spowodowane występowaniem w warun
kach przetw órstw a tzw. “dym ienia” rezorcyny oraz drażniące działanie urotropiny [10,11,12]. Próbow a
no zastąpić go układem (3-naftol - heksam etoksym e- tylom elam ina (HM M M ) [13]. Jednakże obecnie na świecie przew aża koncepcja otrzym ania modyfikowa
nej żywicy melaminowej zdolnej do samosieciowania w warunkach wulkanizacji, a więc nie wymagającej koreagenta, jakim jest rezorcyna. Najnowsze badania firmy Cytex [14] doprowadziły do uzyskania m odyfi
kowanych żywic m elam inowych charakteryzujących się dużą zaw artością grup m etylenowych. W porów
naniu do tradycyjnych żywic m elam inowych o wyso
kiej zaw artości grup hydroksym etylow ych, żywice m elam inowe zawierające więcej grup metylenowych wykazują znacznie większą tendencję do samokonden- sacji i są mniej elastyczne, co wpływa na zm niejsze
nie wydzielania ciepła w oponach [15].
Cel i koncepcja pracy
Celem badań było otrzym anie modyfikowanej żywicy m elam inowo-form aldehydowej zawierającej obok grup m etoksym etylow ych również grupy m ety
lenowe i zbadanie właściwości uzyskanej żywicy pod kątem zdolności do sam osieciowania m ieszanek gu
m owych wzm acnianych kordem stalowym m osiądzo
wanym.
TOM 4 wrzesień - październik 2000 r. nr 5
Bezpośrednia synteza żywic m elam inowo-for- m aldehydowych bogatych w grupy m etylenow e jest bardzo trudna ze względu na słabą rozpuszczalność melaminy i jej pochodnych hydroksym etylow ych w wodzie, jak również w innych popularnych rozpusz
czalnikach organicznych. Z tego względu opracow a
no koncepcję syntezy żywicy bogatej w grupy m ety
lenowe z w ykorzystaniem do tego celu ciekłej nisko- skondensowanej i zeteryfikowanej żywicy melamino- wo-form aldehydowej, którą poddawano dalszej kon
densacji z form aldehydem i m elaminą.
Zaplanowany ciąg reakcji m ożna opisać nastę
pującymi równaniami:
Ż yw icę m elam inow o-form aldehydow ą, k tórą poddaw ano zaplanow anym reakcjom , o trzy m y w a
no przez kondensację 1 m ola m elam iny z 6 m olam i form aldehydu, przy pH zbliżonym do 7, w tem p e
raturze 75-85°C, w czasie około 15 m in i eteryfika- cję za pom ocą 26 m oli m etanolu przy pH 4,5-5,5 w tem p eratu rze 45-65°C, w czasie do 2 h, zgo dnie m .in. z patentem polskim [16]. U zyskany produkt, po zobojętnieniu i oddestylow aniu nieprzereagow a- nego form aldehydu i m etanolu, stanow i ciekłą ży
w icę o dużej lepkości, zaw ierającą średnio 3 grupy m etoksym etylow e zw iązane z 1 pierścien iem m e
lam iny.
Technologia w ytwarzania takiego produktu jest realizowana w skali przem ysłowej w ZA Kędzierzyn (M elasil P, M elasil K I).
Część doświadczalna
Surowce i materiały stosowane do badań:
• M elasil P, produkt ZA Kędzierzyn, bez normy;
• m elam ina tech n ., p ro du k t ZA Puław y, Z N -79/
M PCH /P-659;
• form alina techn., produkt ZA Kędzierzyn, PN -89/
C-88000;
• krzem ian wapnia, import;
• kord stalowy o konstrukcji 3x0,20x6x0,38;
• M ieszanka gum ow a o składzie, phr:
kauczuk naturalny - 100 kwas stearynowy - 1 Z n O - 8
sadza HAF- 63 N aftolen - 3,5 Crystex OT-33 - 6 Tioheksam - 0,8 Santoflex 1 3 - 2 Koresin - 3 Ultrasil VN-3 - 5 PVI -0,2
zespól adhezyjny - wg tabeli 2
Urządzenia i aparatura
Syntezę żywicy prowadzono w aparaturze skła
dającej się z kolby trójszyjnej, okrąglodennej, zaopa
trzonej w m ieszadło, term om etr i chłodnicę zwrotną.
Kolba reakcyjna znajdow ała się w łaźni wodnej ogrze
wanej grzałką nurkow ą o mocy 500W. Temperatura regulowana była za pom ocą układu elektronicznego.
N anoszenie żywicy na nośnik odbywało się w szklanym laboratoryjnym reaktorze, zaopatrzonym w mieszadło typu kotw icow ego z dodatkowymi ram io
nam i oraz pokryw ę, w której znajdow ał się tubus um ożliwiający dozow anie żywicy na nośnik.
Metody badań
O cenę w ła ściw o śc i otrzym an ej ży w icy pod względem przydatności jako składnika zespołu adhe- zyjnego dokonano na podstaw ie następujących badań:
• charakterystyki wulkanizacji wg PN-ISO 3417, re-
om etr M onsanto 100;
• wytrzym ałości wulkanizatów na rozciąganie (Rr) i wydłużenia względnego (Er) przy zerwaniu wg PN- ISO 37:1998;
• twardości wulkanizatów, wg PN-80/C-04238, twar- dościom ierz Shore’a typu A;
• wytrzym ałości na rozdzieranie, wg PN-ISO 34-1/
AC1;
• przyczepności gumy do kordu stalowego m osiądzo
wanego wg ISO 5603 przed starzeniem i po starze
niu w następujących warunkach:
- w powietrzu o tem peraturze 100°C w ciągu 5 dni, - w powietrzu o tem peraturze 80°C, wilgotności
90% w ciągu 5 dni,
- w 10 % roztworze NaCl w tem peraturze 90° w ciągu 48 h.
Omówienie wyników badań
Modyfikacja Melasilu P
M elasil P jest około 70 % wodno-alkoholowym roztworem trim etoksym etylom elam iny zawierającym ponadto około 4 % wolnego formaldehydu, około 10%
metanolu i około 16% wody. Z literatury wiadomo [17], że podstaw ienie pozostałych wodorów melaminy for
m aldehydem jest bardzo trudne. Zachodzi ono w śro
dowisku pozbawionym wody i przy dużym nadm ia
rze form aldehydu. W celu spełnienia tych warunków M elasil P poddano zatężeniu pod normalnym ciśnie
niem, odprowadzając wraz z destylatem wodno-me- tanolowym niew ielkie ilości form aldehydu, natomiast przew ażająca jego część pozostała w produkcie w postaci glikoli polioksym etylenow ych lub słabych połączeń z trim etoksym etylom elam iną. Rozróżnienie obydwu tych form formaldehydu nie jest możliwe pod względem analitycznym i dlatego, postępując zgod
nie z PN-83/C-88000, oznacza się go łącznie.
Handlowy Melasil P zatężono do zawartości oko
ło 93% suchej masy i około 5% form aldehydu (próba bazow a I). W celu dalszego zm niejszania zawartości form aldehydu do części próby bazowej I dodano rów
noważną w stosunku do masy próbki ilość metanolu, po czym m etanol wraz z częścią form aldehydu odde
stylowano najpierw pod normalnym, a następnie pod zm niejszonym ciśnieniem, w tem peraturze do 75°C.
W ten sposób uzyskano próbę bazow ą II, zawierającą około 96% suchej masy i około 2,5% formaldehydu.
Z kolei do części próbki bazowej I dodano 10% for
maliny technicznej i w tem peraturze do 75°C pod lek
ko obniżonym ciśnieniem oddestylowano wodę i część
TOM 4 wrzesień - październik 2000 r. nr 5
formaldehydu uzyskując w ten sposób próbę bazową III, zawierającą około 7,2% oznaczalnego form alde
hydu.
W szystkie próbki bazowe doprowadzono do pH 8,5 za pom ocą nasyconego roztworu kwaśnego w ę
glanu sodowego i poddano dokondensowaniu ogrze
wając w tem peraturze 85°C w czasie 15 min.
Próbki zatężonego i dokondensowanego M ela- silu P zawierające około 2,5 ; 5,0 i 7,2 % wolnego i słabo związanego form aldehydu poddano reakcji z melaminą, którą starano się w prowadzić w m ożliwie największej ilości, ponieważ spodziewano się, że zgod
nie z reakcją II jej ilość będzie decydować o ilości pożądanych wiązań etylenowych w uzyskanym pro
dukcie. W celu uporządkow ania badań, do prób użyto takiej ilości melaminy, aby stosunek m olowy form al
dehydu zaw artego w dokondensow anej żyw icy do melaminy zawierał się w granicach od 1,5:1 do 2,5:1.
Reakcję kondensacji prowadzono w temperaturze 85°C w czasie od 30 do 60 min, przy czym czas reakcji li
czony był od chwili ustalenia tem peratury reakcji do momentu całkowitego rozpuszczenia się m elaminy w mieszaninie reakcyjnej. W próbach wstępnych usta
lono, że dokondensowany M elasil P zawierający oko
ło 7,2 % form aldehydu (łącznie wolnego i słabo zw ią
zanego) po przereagow aniu z form aliną zawiera je sz cze około 5 % form aldehydu, co praktycznie unie
możliwia jego użycie w przetwórstwie. Dlatego szcze
gółowym badaniom poddano tylko próbki dokonden
sowanego M elasilu P zawierające około 2,5% i około 5,0% form aldehydu. Wyniki tych badań zestawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Z estaw ienie p a ra m etró w syn tezy żyw icy m elam inow ej o zw iększo n ej za w a rto ści grup m e ty lenow ych
Zawartość Ilość formaldehy- melaminy
Nr duwI OOg zastosowa Stosunek Zawartość próby Melasilu P nej do molowy formalde
użytego do reakcji formalde hydu w reakcji kondensacji hydu do produk
melaminy cie, %
g mol g mol
1 2,48 0,083 4,1 0,033 2,5 1,4
2 2,45 0,082 5,2 0,041 2,0 1,32
3 2,48 0,083 6,9 0,055 1,5 1,3
4 5,4 0,18 9,0 0,071 2,5 2,6
5 5,2 0,173 10,7 0,085 2,0 2,4
6 5,1 0 ,1 7 1 4 , 5 0 ,1 1 5 1 , 5 2 ,5
Jak widać z tabeli 1, w reakcji dokondensowa
nego M elasilu P zawierającego zarówno około 2,5%
jak i około 5% form aldehydu, niezależnie od ilości użytej melaminy po zakończonej reakcji w produkcie pozostaje jeszcze około 40% wyjściowej ilości ozna
czanego formaldehydu.
Istotne jest, że uzyskane produkty były klarow nymi cieczam i o dużej lepkości, nadającymi się do dalszego przerobu. Uwzględniając założenia pracy, do dalszych badań wytypowano próbę nr 6, w której użyto największej ilości melaminy, a uzyskany produkt był żyw icą zaw ierającą 2,5% w olnego form aldehydu, 3,7% substancji lotnych oraz 28,9% azotu, o gęstości 1,159 g/cm 3.
W kolejności otrzym aną żywicę nanoszono na krzem ian wapnia. W tym celu do szklanego reaktora wprowadzano nośnik, urucham iano m ieszanie za po
m ocą m ieszadła kotwicowego z dodatkowymi ram io
nami (szybkość ok. 1200 obr./min). Następnie do re
aktora bardzo powoli dodawano zm odyfikowaną ży
wicę m elam inową ogrzaną do tem peratury około 40- 45°C. Zaobserwowano, że w m iejscu zetknięcia się kropli żywicy z krzemianem wapnia tworzyły się grud
ki zwartej substancji, które ulegały powolnemu roz
proszeniu w całej masie produktu. Po zakończeniu dozowania żywicy melaminowej mieszanie kontynu
owano jeszcze przez około 15 min, a następnie w celu ostatecznego ujednorodnienia produktu przecierano go przez sito o wymiarze oczka kwadratowego 0,25 mm. Uzyskany w tych warunkach ostateczny produkt - Am elan M miał postać niezbryłającego się i niepylą- cego proszku, barwy białej, nadającego się do łatw e
go odważania, dozowania i transportu.
Podstawowe właściwości Amelanu M były na
stępujące:
• zawartość części lotnych 2,25%,
• zawartość form aldehydu 0,32%,
• zawartość żywicy melaminowej 56,5%
• ciężar nasypowy 424g/dm 3.
Zastosowanie Amelanu M w mieszankach ad
-hezyjnych
Am elan M poddano badaniom aplikacyjnym w mieszankach gumowych. W celu porównania przepro
wadzono badania mieszanki kontrolnej zawierającej żywicę rezorcynową i M elar K (heksam etoksymety- lom elam ina naniesiona na krzemionkę). Ponadto ba
daną żywicę samosieciującą wprowadzano do m iesza
nek gum owych z rezorcyną i bez rezorcyny. Skład zespołów adhezyjnych przedstaw iono w tabeli 2.
Tabela 2. Skład zespołów adhezyjnych*, p h r Numer
mieszanki MelarK Rezorcyna Amelan M
1 3,2 1 _
2 - 1 3,2
3 - - 3,2
* wszystkie mieszanki zawierają sól kobaltowo-borową Manobond 680C w ilości 0,35 phr
1 - mieszanka kontrolna
Otrzym ane m ieszanki gumowe zawierające ze
społy adhezyjne poddano badaniom. Oznaczano wła
ściwości reom etryczne i właściwości fizyczne (wyni
ki badań przedstaw iono w tabeli 3) oraz przyczepność
gumy do kordu stalowego mosiądzowanego przed sta
rzeniem i po starzeniu w standardowych warunkach (wyniki tych badań zestawiono w tabeli 4).
Jak widać z tabeli 3, momenty skrętne maksymal
ny i minimalny mieszanek zawierających Amelan M za
równo z rezorcyną jak i bez rezorcyny, są większe w porównaniu do odpowiednich wartości dla mieszanki kontrolnej (HMMM z rezorcyną). Mieszanki zawierają
ce w swym składzie Amelan M charakteryzują się dłuż
szym czasem wulkanizacji (t90) w porównaniu do mie
szanki kontrolnej, przy czym różnice te są większe w przypadku zastosowania Amelanu M bez rezorcyny. Wy
trzymałość na rozciąganie jest najlepsza w przypadku zastosowania Amelanu M bez dodatku rezorcyny. Uzy
skane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że żywice o
Tabela 3. Zestaw ienie właściwości mieszanek gumowych i wulkanizatów
Numer mieszanki,
zgodnie z tab.2
Wyniki badań reometrycznych mieszanek
gumowych, temp. 155°C Właściwości fizyczne wulkanizatów
Mmin., dNm
M maks., dNm
AM,
dNm V
min:s
tV ’ minis
Wytrzymałość na rozciąganie (Rr),
MPa
Wydłużenie względne (Er),
%
Twardość,
°ShA
1 89 8 81 3:25 10,25 21 410 79
2 91 9 82 3:25 10,75 19,9 316 81
3 91 10 81 3:50 11:75 22,5 495 80
Tabela 4. Zestaw ienie wyników badań wulkanizatów zawierających środek adhezyjny Am elan M
Wytrzymałość połączenia guma-kord stalowy, daN/cm
Numer Po Po starze
mie starzeniu niu w Po starze
szanki, Przed w tempe temperatu niu w 10%
zgodnie starze raturze rze 80°C, roztworze z tab. 2 niem 100°C, 5 wilgotności NaCI,
dni 80%, 5 dni 90°C, 48 h
1
63,4 50 50,2 42,8
84* 71 75 68
68,6 51,3 47,8 50,5
2
77 78 56 73
68.6 53,3 56,3 49,9
3
75 78 68 65
* - w mianownikach podano, w %, stopień pokrycia kordu gumą
większej zawartości grup metylenowych powodują wol
niejszą wulkanizację, ale w większym stopniu wpływa
ją na właściwości wytrzymałościowe gumy.
Z tabeli 4 natomiast wynika, że wytrzymałość połączenia guma-kord stalowy w przypadku wulkani
zatów mieszanek zawierających Amelan M z udzia
łem rezorcyny (próba 2), jak i bez rezorcyny (próba 3), jest większa o około 8% niż wytrzym ałość m ie
szanki kontrolnej. Szczególnie dobrą adhezję wyka
zuje mieszanka 3 zawierająca sam Amelan M - pod
dana testowaniu w podwyższonej tem peraturze (wy
trzym ałość po starzeniu wyższa o 6% w stosunku do m ieszanki kontrolnej) oraz w warunkach jednocześnie p o d w y ż sz o n e j tem p e ra tu ry , dużej w ilg o tn o śc i i przedłużonego czasu badania (wytrzym ałość po sta
rzeniu wyższa o ponad 12% w stosunku do mieszanki kontrolnej poddanej badaniom w tych samych warun
kach). Natomiast po starzeniu w solance mieszanki za
wierające Amelan M wykazały wytrzym ałość złącza o ponad 15% wyższą od wytrzymałości mieszanki kon
trolnej. Dodatek rezorcyny nie wpływał na wyniki uzy
skane w tym teście.
TOM 4 wrzesień - październik 2000 r. Staa& M t& ity nr 5
Podsumowanie
Opracowano samosieciującą żywicę melaminowo- formaldehydową zawierającą obok grup metoksymety
lowych również dodatkowe grupy metylenowe, przezna
czoną do zespołów adhezyjnych zwiększających przy
czepność gumy do kordów stalowych mosiądzowanych.
Produkt ten o nazwie Amelan M, zastosowany w mie
szankach gumowych bez udziału toksycznej rezorcyny i jej pochodnych, zapewnia dużą przyczepność gumy do kordu zarówno przed starzeniem jak i po starzeniu w różnych warunkach: temperatury czasu i wilgotności oraz działania solanki. Mieszanki zawierające Amelan M cha
rakteryzują się jednak nieco wolniejszą wulkanizacją niż mieszanki z zespołem adhezyjnym opartym na HMMM i rezorcynie.
Literatura
1. HamedG. R„ Huang J„RCT 1991, 64, 285
2. Von Ooij W.J„ Technol, 1 9 8 4 , 5 Z 421
3. Ahn J. H., Colorado School o f Mines, Golden, Co
lorado, USA, 1989
4. Ahn J. H., Von Ooij W. J., Proc. Industry - Universi
ty Advanced M aterials Conference, Denver, Colo
rado, 1989, 333.
5. Tate P. E. R., Rubb. World, 1985, 3 Z 14
6. “M anobond Cobalt Adhesion Prom otors”. M ate
riały firm y “M anchem R TZ - Chemicals G roup”
7 . EP 0366884 A2, 1989 8. US patent 4708984, 1989 9. US patent 4710542, 1987 10. US patent 5049618, 1991 11. EP 0418188 A l, 1990 12. EP 0476310 A2 1991 13. US patent, 1499216, 1975
14. M ilne J. “ M elamine form aldehyde resins - a fle x i
ble role in tyres”, Konferencja (<Surowce dla p rze mysłu gum ow ego” Warszawa, 22 - 24.10.1996 15. Lewonowska E., Kolasińska A., „Modyfikowane żywi
ce melaminowe jako promotory adhezji gumy do ma
teriałów wzjnacniających”, Elastomery, 19984, 2, 38 16. PL pa ten t 87517, 1973
17. Hehn Z., Nowak D., Przemysł Chem., 1997, 76,4,135
Plastics and rubber conferences in Spring 2001
‘Polymer Rheology’ will take place at R apra’s Shropshire Head Office on 15th-16th February 2001 and will provide a practical approach to quality control. Com panies are invited to present papers on the latest
techniques, available equipm ent and developm ents in the m onitoring and characterisation of polymers.
Conference organisers would also like to give emphasis to the application of rheology to real time processes, quality control and flow behaviour.
The third international conference on ‘Blowing Agents and Foaming Processes’ will give unique coverage of issues surrounding the critical role of blowing agents. It is scheduled to take place in Frank
furt, Germany, on 13th- 14th M arch 2001 and aims to feature representatives from blowing agent m anu
facturers and suppliers, foam ing process providers and academ ia to present the latest in research. Rapra would like to invite papers on current industry progress, processing technology developm ents, form ula
tion advances, m arket forecasts , comm ercial and environm ental considerations.
For further inform ation please contact Janinę Kitston, Conference Organiser, or Sharon Garrington, Conference Administrator,
at Rapra Technology Lim ited Shawbury, Shrewsbury, Shropshire
UK, SY4 4NR
Tel: +44 (0)1939 250383; Fax: +44 (0)1939 251118 E-mail: conferences@ rapra.net; Website: www.rapra.net
