KAZUS 1 – Ustawa Prawo Przedsiębiorców
Pani Monika i Pan Jakub Dzik byli małżeństwem od 5 lat i choć nie można było ująć im miłości, to nie żyli w dostatku, albowiem jednym żywicielem rodziny był Pan Jakub, który pracował jako kierowca Bolta. W marcu Pan Jakub zaczął odnotowywać spadek przychodów, co było wywołane stanem epidemii Covid-19. Ponadto ich ciężką sytuację finansową pogorszył fakt, iż Pani Monika zaszła w ciążę. W związku z tym Pan Jakub nakłonił małżonkę, znaną na całym osiedlu z niebywałych zdolności manualnych do robienia manicure i pedicure, do przekucia swojej pasji w biznes. Od tego czasu zaczęła ona wykonywać zabiegi kosmetyczne zainteresowanym sąsiadkom za pieniądze. Przerażony wizją ojcostwa mąż postanowił pomóc żonie w zdobyciu jeszcze większej rzeszy klientek i w jej imieniu napisał ogłoszenie, które wywiesił na klatce schodowej. Plan Jakuba okazał się być strzałem w 10! Monika pracowała od rana do wieczora, co nie spodobało się jednak zawistnej sąsiadce Halince, która dorabiała w ten sam sposób. Dochód Halinki wynosił 500.00 zł, a Moniki 2,600.00 zł. Sąsiadka zagroziła Monice, że zgłosi prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji do urzędu skarbowego. Przestraszona żona Jakuba postanowiła dopełnić formalności, aby uniknąć konsekwencji prawnych. Będąc w 4 miesiącu ciąży postanowiła zewidencjonować swoją działalność w CEIDG. W tym celu złożyła wniosek elektroniczny, ponieważ obawiała się, że widoczna ciąża będzie stanowiła przeszkodę w rozpoczęciu działalności, a co więcej, że wścibskie urzędniczki posądzą ją o próbę wyłudzenia wyższych świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego – taki scenariusz widziała kiedyś w jej ulubionym serialu. W międzyczasie, aby podnieść jakość swoich usług małżonka Jakuba ukończyła 2 kursy stylizacji paznokci.
Jakub zawstydzony sukcesem dochodowym żony postanowił zrezygnować z bycia kierowcą.
Jego dobry znajomy z liceum Marian szukał wspólnika, z którym mógłby założyć spółkę w celu sprzedawania rękawiczek nitrylowych oraz maseczek jednorazowych. Jakub nauczony doświadczeniem żony wiedział, że najpierw trzeba dopełnić wszelkich formalności. Jakub i Marian mieszkający w Knurowie zawarli umowę spółki cywilnej, której celem było prowadzenie sklepu z w.w.
artykułami. Jakub złożył wniosek o wpis do CEIDG spółki cywilnej „Marian Sęp i Jakub Dzik W Koronie s.c.” w urzędzie gminy w Gliwicach jako że tam znajdował się wynajmowany przez wspólników lokal i tam miał najbliżej z obiadku u mamusi. Uznał, że skoro działa jako wspólnik spółki cywilnej, to tak powinien uczynić. Z kolei Marian stwierdził, że skoro Paweł już złożył stosowny wniosek o wpis, to on nie musi tego robić.
1. Czy działalności w postaci przewozu innych osób wykonywana przez Jakuba dokonującego owej usługi poprzez aplikację Bolt odpowiada działalności gospodarczej zawartej w art.3 ustawy prawo przedsiębiorców?
Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie warto zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 27 sierpnia 2020 r. (sygn.akt II SA/Bk 301/20). W wyroku tym, Sąd uznał, że nawet fakt nieprowadzenia formalnie działalności gospodarczej przez kierowcę Bolta nie wpływa na kwestię, że taka działalność faktycznie odpowiada definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 3 ustawy prawo przedsiębiorców. Sąd uznał, że działalność taka w postaci przewozów innych osób ma charakter zarobkowy. Natomiast kwestia tego, że płatność za przejazd nie jest dokonywana bezpośrednio na rzecz kierowcy Bolta, a odbywa się ona w trybie automatycznym w aplikacji nie wpływa na istotę tego, że przewóz ten wciąż rozumiany jest jako zarobkowy. Sąd zauważył również, że przewóz dokonywany jest na zlecenie pasażera. Do zlecenia takiego dochodzi poprzez aplikację Bolt, która jest narzędziem pozwalającym pasażerom i kierowcom komunikować się.
Jednocześnie aplikacja taka pośredniczy w procesie zawarcia umowy o wykonanie usługi przejazdu.
Zdaniem Sądu usługa przewozu jaką świadczą kierowcy Bolta ma charakter ciągły oraz zorganizowany jak i jest świadczona we własnym imieniu kierowcy, który jest wykonawcą przewozu. O wykonywaniu działalności we własnym imieniu świadczy również umowa zlecenia zawierana przez kierowców (jako zleceniobiorców) z Boltem (zleceniodawcą). Wyżej wspomniana umowa zlecenia reguluje, iż zleceniodawca zleca zleceniobiorcy wykonywanie w sposób samodzielny usług poprzez platformę Bolt w formie elektronicznej przez czas trwania umowy w czasie oraz w miejscu wybranym przez
zleceniobiorcę. Ponadto z umowy tej wynika, że za wykonywanie usługi przewozu innych osób zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie według cennika platformy Bolt, pomniejszone o prowizję dla Bolta. Owa materia wzmacnia istotę przewozu innych osób w imieniu własnym a nie w imieniu przedsiębiorcy. Działanie takie realizuje pojęcie wykonywania krajowego transportu drogowego osób, czyli podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób pojazdem samochodowym zarejestrowanym w kraju, niezależnie od tego, ile razy kierowca świadczył w ten sposób usługi przewozu.
Podobnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w swoim wyroku z dnia 5 marca 2020 r. (sygn.akt VIII SA/Wa 891/19).
W wyroku tym możemy przeczytać, że ,,Nie ulega wątpliwości, że przedsięwzięcie, polegające na organizowaniu usług przewozu poprzez platformę Bolt, ma charakter zorganizowany i ciągły. W ramach tego przedsięwzięcia skarżący świadczył sporną usługę przewozu we własnym imieniu i na własny rachunek.”
Wobec powyższego należy stwierdzić, że działalność wykonywana przez Jakuba, który dokonuje przewozu innych osób poprzez platformę Bolt odpowiada działalności gospodarczej zawartej w art.3 ustawy prawo przedsiębiorców.
2. Czy obawy Pani Moniki były słuszne, a ciąża może stanowić przeszkodę w rejestracji i rozpoczęciu prowadzenia działalności gospodarczej?
Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 13 marca 2013 r. (III AUa 1542/12) orzekł, że „Prawidłowo przebiegająca ciąża ubezpieczonej nie może być uznana za przeszkodę do skutecznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, zwłaszcza jeśli działalność ta nie wymaga wysiłku fizycznego oraz pozwala na ustalenie elastycznych godzin wykonywania usług, a nawet świadczenie pracy we własnym domu.” Z powyższych słów sądu wynika, że samo rozpoczęcie działalności gospodarczej w czasie ciąży w żadnym wypadku nie jest niezgodne z prawem.
Jak wynika ze stanu faktycznego, działalność Pani Moniki polegała na świadczeniu usług kosmetycznych, a dokładniej wykonywaniu manicure oraz pedicure. Jest to praca wykonywana w pozycji siedzącej i nie wymaga od osoby ją wykonującej szczególnego wysiłku fizycznego, a więc nie można powiedzieć, że może to zagrozić ciąży. Na korzyść Pani Moniki świadczy również fakt, że swoją działalność prowadziła w miejscu zamieszkania, nie musiała więc znosić dodatkowych trudów związanych z podróżami do pracy. Również godziny pracy Pani Moniki były elastyczne, to od niej zależało ile klientek przyjmie danego dnia.
Obawy Pani Moniki co do ciąży jako przeszkody były bezpodstawne, gdyż nie ma w polskim prawie przepisów, które zakazywałyby zakładania i prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez kobiety w ciąży.
W aspekcie ubezpieczenia społecznego i możliwych z tego tytułu świadczeń należy podkreślić, że Pani Monika prowadząc ewidencjonowaną jednoosobową działalność gospodarczą podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Ma z tego tytułu wnioskować o wypłatę świadczenia macierzyńskiego i nie powinna obawiać się tego co zrobią urzędniczki, gdyż kontrola w tym zakresie nie należy do nich – nie mogą one odrzucić wniosku na podstawie nieuzasadnionych podejrzeń.
Orzecznictwo sądów powszechnych wyraźnie wskazuje, że jednym z celów prowadzenia działalności może być chęć objęcia się ubezpieczeniami społecznymi, wystarczy, aby nie był to jedyny cel prowadzenia takiej działalności i działalność ta była faktycznie prowadzona (spełnia wymogi definicji legalnej z art. 3 prawa przedsiębiorców). Pani Monika nie ma więc czego się obawiać, gdyż nawet jeśli Zakład Ubezpieczeń Społecznych postanowiłby przeprowadzić kontrolę w tym zakresie, to z opisanego stanu faktycznego wynika, że spełniła ona przesłanki uprawniające do uzyskania statusu ubezpieczonego.
Ponownie SA w Gdańsku: „podjęcie i wykonywanie przez kobietę w ciąży pozarolniczej działalności gospodarczej, do prowadzenia której posiada niezbędne doświadczenie i kwalifikacje, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie przez nią wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem, jeżeli działalność ta – co zostało udowodnione – była faktycznie prowadzona”. Dodatkowo, jak podnosił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 stycznia 2014r. „nawet podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w 8 miesiącu ciąży nie stanowi przeszkody do podlegania ubezpieczeniom społecznym”.
Podsumowując, fakt bycia w ciąży nie przeszkodziłby Pani Monice w założeniu działalności gospodarczej, więc bez żadnych obaw mogłaby wniosek o wpis CEIDG złożyć osobiście.
3. Czy wpis do CEIDG został dokonany poprawnie?
Art. 4 ust. 2 PrPrzed stanowi, że za przedsiębiorców uznaje się wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, co oznacza, że to nie spółka cywilna jest przedsiębiorcą lecz właśnie jej wspólnicy. Z kolei zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 2 Ustawy o CEIDG
„zadaniem CEIDG jest ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznym”.
W związku z tym, nie ma możliwości, aby jednym wpisem objąć wszystkich wspólników w spółce cywilnej, zgłaszając do CEIDG niejako spółkę. Każdy ze wspólników musi samodzielnie dokonać zgłoszenia o wpis do CEIDG, albowiem każdy z nich działa pod własną firmą, gdyż spółka cywilna firmy nie posiada (nie jest przedsiębiorcą - przedsiębiorcami mogą być jedynie jej wspólnicy – art. 43(2) KC).
Orzecznictwo uznaje ponadto, że „używanie przez przedsiębiorców, którzy wspólnie prowadzą działalność gospodarczą, oznaczeń wskazujących na wspólność prowadzonego przedsięwzięcia (np.
podanie ich nazwisk) nie oznacza, że jest to ich firma, lecz nazwa przedsiębiorstwa” (zob. wyr. NSA z 11.1.2007 r., II GSK 268/06, Legalis). Stanowisko to potwierdza wyrok WSA we Wrocławiu z 8.7.2008 r. (III SA/Wr 53/09), w którym stwierdzono, że: „wyeliminowanie spółki cywilnej z kręgu przedsiębiorców i przypisanie tego przymiotu poszczególnym jej wspólnikom spowodowało, że w zakresie obowiązywania przepisów o ewidencji działalności gospodarczej każdy ze wspólników spółki cywilnej samodzielnie wykonuje obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców (CEIDG). Każdy z nich musi zatem we wniosku o wpis do CEIDG podać własne oznaczenie przedsiębiorcy”.
W kontekście przywołanych uregulowań należy dostrzec, że Marian nie uzyska wpisu w postaci, jaką zaproponował. Aby zarejestrować spółkę cywilną, każdy ze wspólników powinien najpierw założyć działalność gospodarczą – w tym celu zarówno Marian jak i Jakub powinni osobno złożyć wniosek CEDIG-1 do dowolnie wybranego urzędu gminy (czyli panowie mogli złożyć wniosek zarówno w urzędzie miasta w Knurowie jak i w Gliwicach, czy też w każdym innym urzędzie miasta/gminy/dzielnicy – art. 8 ust 2 pkt 1 Ustawa o CEIDG) lub w formie elektronicznej z wykorzystaniem formularza elektronicznego zamieszczonego na stronie internetowej CEIDG (należy opatrzyć go podpisem zaufanym, podpisem osobistym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym) lub wysłać wypełniony formularz przesyłką rejestrowaną (art. 8 Ustawa o CEIDG). Następnie powinni oni spisać umowę spółki cywilnej i udać się do Głównego Urzędu Statystycznego i Urzędu Skarbowego, aby otrzymać odpowiednio numer REGON i NIP. Ostatecznie każdy ze wspólników powinien dokonać aktualizacji swojego wniosku CEIDG-1 w zakresie podania informacji, które dotyczą spółki cywilnej – podaje się nadany spółce numer NIP i numer REGON. Uzupełnienia informacji należy dokonać w terminie 7 dni (art. 5 ust. 2 pkt 2 Ustawa o CEIDG).
Reasumując niedopuszczalne jest objęcie jednym wpisem obu wspólników spółki cywilnej, każdy bowiem z nich musi samodzielnie wykonać obowiązek wpisu do CEIDG, podając w odrębnych wnioskach własne oznaczenie przedsiębiorcy.
KAZUS 2 – Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów
Zdrovitex Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą detaliczną suplementów diety o nazwie „OFF kaszel”, który wspiera zdrowie dróg oddechowych, działa łagodząco na gardło i krtań, dodatkowo wspierając naturalne siły obronne organizmu.
Jedną z form działalności Zdrovitexu było organizowanie kilka razy w tygodniu na terenie całego Puszczykowa pokazów, które przybierały formę badania. Ulotki informujące o pokazach zostawiane były w ogólnodostępnych miejscach, takich jak, sklepy czy apteki. Ponadto opatrzone były one logo przedstawiającym kielich opleciony wężem eskulapa oraz zawierały informację na temat badania (załącznik nr 1). W treści zaproszeń kierowanych do konsumentów brak było informacji o handlowym celu pokazu, choć w rzeczywistości Zdrovitex nastawiony był właśnie na sprzedaż swojego suplementu diety. Pokazy składały się z badań przeprowadzanych przez przedstawiciela ubranego w biały kitel lekarski oraz prezentacji oferty handlowej spółki – przedstawiano cenę katalogową produktu (129 zł) i możliwy do uzyskania rabat (od 20 do 50%) obowiązujący tylko w dniu prezentacji, choć wartość rynkowa produktu stanowiła jedynie 30% ceny katalogowej. Rabaty dla poszczególnych konsumentów były różne, zgodnie z uznaniem przedstawiciela. Co więcej spółka umożliwiała zakup suplementu OFF kaszel w promocji „2 + 1 GRATIS!!!” w cenie 260 zł.
Dzięki stosowanej strategii marketingowej spółka odnotowała tak duże zyski, że postanowiła rozszerzyć działalność na cała Polskę. W tym celu nagrano reklamę, którą emitowano w stacjach telewizji publicznej . W reklamie tej występuje młoda kobieta, która w pierwszej scenie reklamy znajduje się w swoim gabinecie. Do owego gabinetu wchodzi mężczyzna razem z dzieckiem, których młoda kobieta serdecznie wita. Mężczyzna zwraca się do kobiety słowami ,,Myślisz, że Zosia może iść do Oli na urodziny? Martwi mnie jej kaszel”. Zaraz po tym dziecko dodaje ,,Mamo proszę, chcę iść do Oli!”. W związku z zaistniałą sytuacją młoda kobieta wyjmuje z szuflady produkt OFF kaszel i zwraca się do dziecka ,,Podamy Ci OFF kaszel, który wspiera zdrowie dróg oddechowych, działa łagodząco na gardło i krtań ,dodatkowo wspierając naturalne siły obronne organizmu.” Jednocześnie na dole ekranu pojawia się na 2 sekundy (ujęty mała czcionką) napis informujący, że reklamowany produkt stanowi suplement diety. Natomiast w centralnej części ekranu możemy zauważyć takie napisy (ujęte dużą czcionką) jak : ,,pożegnaj kaszel”, ,,podnieś swoją odporność”, ,,zapomnij o kaszlu suchym i mokrym”.
W ostatniej scenie reklamy widzimy pełnych energii mężczyznę z dzieckiem, którzy trzymają prezent i balon oraz przybywaj na miejsce urodzin wspomnianej Oli.
1. Czy postępowanie Zdrovitexu w kontekście ulotek stanowi przykład nieuczciwej praktyki rynkowej?
Art. 24 Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: uokik) stanowi, że zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a jako przykłady takich naruszeń podaje m.in. naruszenie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji czy nieuczciwe praktyki rynkowe.
Dla oceny prawidłowości postępowania Zdrovitexu należy dokonać jego analizy pod kątem bezprawności oraz tego czy naruszone zostały zbiorowe interesy konsumentów.
Jako bezprawność działania przedsiębiorcy rozumieć należy działanie, jak również zaniechanie, sprzeczne z powszechnie obowiązującymi normami prawnymi, zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Odpowiedź w kontekście naruszenia zasad współżycia i dobrych obyczajów daje nam wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (sygn. XVII AmA 7/16): „Przestrzeganie zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów polega na szacunku dla drugiego człowieka (…) Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można więc uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania u konsumenta błędnego przekonania a także wykorzystania jego braku doświadczenia, niewiedzy lub naiwności”. Nie ma wątpliwości, że ulotki nie udzielały konsumentom
pełnej informacji na temat pokazu, jego przebiegu i co najważniejsze faktycznego celu. Dodatkowo fakt posługiwania się przez Zdrovitex symbolem kielicha i węża Eskulapa, który jest powszechnie uznawany za symbol lekarzy, aptek czy szpitali, pozwalał konsumentom myśleć, że badania podczas pokazu przeprowadzać będą wykształceni medycy, co jednak nie było prawdą.
Za nieuczciwą praktykę rynkową, która narusza przepisy prawa stanowionego uznać należy zaniechanie wprowadzające w błąd, którego dopuszcza się Zdrovitex w swoich ulotkach. Przesłanką uznania praktyki rynkowej za takie zaniechanie jest, zgodnie z Art. 6 ust. 3 pkt 2 Ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dalej upnpr) – „nieujawnienie handlowego celu praktyki, jeżeli nie wynika on jednoznacznie z okoliczności i jeżeli powoduje to lub może spowodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął”.
Zdrovitex chciał zataić przed konsumentami handlowy cel spotkania, w efekcie czego zainteresowany udając się na pokaz nie miał świadomości, że będzie to pokaz stricte handlowy, a wykonywane na wejściu badania mają tylko pomóc Spółce w promowaniu ich produktów.
Z uwagi na powyższe należy jednoznacznie stwierdzić, że postępowanie Zdrovitexu w aspekcie rozprowadzanych przez Spółkę ulotek było postępowaniem bezprawnym. Co więcej naruszało zbiorowe interesy konsumentów, ponieważ działanie przedsiębiorcy skierowane było do grupy konsumentów wyodrębnionej spośród ogółu z zastosowaniem wspólnego dla nich kryterium (osoby mające problemy z układem oddechowym i odpornością).
2. Ocen zgodność z prawem polityki cenowej stosowanej przez Zdrowitex.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 uokik stosowanie praktyk rynkowych naruszających zbiorowe interesy konsumentów jest zakazane. W szczególności przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działania przedsiębiorcy, polegające m.in. na stosowaniu nieuczciwych praktyk rynkowych lub czynów nieuczciwej konkurencji (art. 24 ust. 2 pkt 3 uokik) za jakie bez wątpienia uznać można poczynania Zdrovitexu w kwestii wyznaczania cen oferowanych produktów.
Podejmowane w trakcie prezentacji działania polegające na informowaniu konsumentów o cenie katalogowej urządzenia oraz upuście z tytułu uczestnictwa w prezentacji, miały na celu wyłącznie wyrobienie u konsumentów wrażenia, iż mają oni możliwość nabycia urządzenia po niezwykle okazyjnej cenie. Tak oto, choć cena suplementów była znacznie wygórowana i objęta bardzo wysoką marżą, to firma zapewniała swoich konsumentów o istnieniu szczególnej korzyści cenowej na zakup produktów, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową określoną w art. 5 ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 5 upnpr.
Ponadto Spółka nie stosowała jednolitego cennika, oferując różnym klientom różne rabaty w zależności od ich wyglądu i dnia tygodnia, co można uznać także jako przejaw dyskryminacji i nieuczciwej konkurencji.
Co więcej na podstawie przekazywanych przez Spółkę informacji konsumenci nie mieli możliwości zorientowania się, że przedstawiane im korzyści cenowe w rzeczywistości nie istnieją, gdyż tzw. „technika uciekającej ceny” wywierała tak dużą presje na konsumentach, że w efekcie tego dokonywali on zakupów nieprzemyślanych, wywołanych namową ze strony pracowników Zdrovitexu.
Dodatkowo warto bliżej przyjrzeć się promocji „2+1 GRATIS!”, którą to także Spółka stosowała. Cena za dwa opakowania suplementu wynosi bowiem 158 zł, a nie 160 zł, a co za tym idzie trzecie opakowanie nie jest darmowe, gdyż konsument musi zapłacić za nie 2 zł. Zgodnie z Decyzją RLU – 49/07 Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 31 października 2007 r. takie działanie uznane zostało za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów wskazane w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 i 3 uokik, w szczególności poprzez naruszenie obowiązku udzielenia konsumentom
rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji oraz wprowadzenie w błąd co do rzeczywistej ceny suplementu diety, co dodatkowo stanowi naruszenie art.10 ust. 1 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Tak oto pisemna informacja przekazana konsumentowi o dodatku jednego opakowania suplementu gratis jest informacją nieprawdziwą, ale jednocześnie z jego punktu widzenia bardzo znaczącą. Taki konsument wyrażał się bowiem w twierdzeniu, że zakup jest dla niego korzystny cenowo, podczas, gdy musiał za trzeci produkt zapłacić. Należy zauważyć, że informacja cenowa, będąca jednocześnie informacją reklamującą rzekomą promocję, mogła wpłynąć na jego decyzję o zakupie zestawu, wprowadzając go tym samym w błąd. Nie ma bowiem pewności, czy taki konsument zechciałby kupić owy zestaw z wiedzą, że za trzeci produkt płaci 2 zł.
3. Czy reklama prezentowana przez Zdrovitex stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów?
Należy zauważyć, że wyżej wspomniany spot reklamowy sugeruje właściwości lecznicze suplementu OFF kaszel. Po pierwsze niejednoznaczny jest charakter pracy młodej kobiety. Nie zostało nam przedstawione czy jest ona z zawodu lekarzem (skoro wyjmuje ze swojej szuflady produkt, który ma de facto, jak zapewnia Zdrovitex działać na kaszel) czy też nie? Inną kwestią jest stan zdrowia dziecka. Z jednej strony jego ojciec deklaruje, że martwi go kaszel dziecka (co sugerowałoby, że dziecko kaszle) jednakże w reklamie dziecko nie kaszle ani nie posiada atrybutów, świadczących o chorobie czy też o przeziębieniu. Kolejną kwestią jest scena napisów pojawiających się na ekranie. Dużą czcionką zostały podane hasła sugerujące lecznicze właściwości produktu. Natomiast na niespełna dwie sekundy, małą czcionką informuje się konsumenta, że produkt ten jest suplementem diety. Łatwo zatem wyciągnąć wniosek, że przeciętny konsument po obejrzeniu owej reklamy będzie miał wrażenie, że suplement diety OFF kaszel jest wyrobem medycznym. Zatem reklama ta wprowadza konsumentów w błąd co do cech produktu, jego przydatności, działania, możliwości spodziewanych rezultatów jego zastosowania czy też właściwości, których owy suplement diety nie posiada.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 13 stycznia 2020r.
(sygn. akt XVII AmA 12/18) działania wprowadzające konsumentów w błąd co do cech tych produktów, ich przydatności, możliwości i spodziewanych wyników zastosowania oraz korzyści związanych z produktami, czym sugerują i stwarzają wrażenie, że produkty te posiadają właściwości lecznicze stanowią o stosowaniu nieuczciwych praktyk rynkowych oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. W wyroku tym Sąd podkreślił również, że na ocenę wrażeń wywoływanych u konsumentów podczas oglądania reklamy może mieć wpływ niejednoznaczna scenografia czy też niejednoznaczny scenariusz. Sąd zwrócił również uwagę na fakt posługiwania się podobnymi reklamami przez inne podmioty reklamujące suplementy diety i dodał, że fakt posługiwania się nierzetelnymi reklamami przez owe podmioty nie legitymizuje innych podmiotów do tworzenia podobnych, a wręcz przeciwnie stanowi to problem.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że reklama prezentowana przez Zdrovitex stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
