Biostratygrafia osadów sylurskich z profilu Bachus 1 (Wschodnia Polska)

(1)

Vol. 25, No. 4

LECH TELLER

acta geologlca polonica

Warszuwa 1975

lU S UNES O

I

A contTtLbutli.on to

Plroject EOOSTRATIGRA!E':HY

Biostratygrafia osadów sylurskich z profilu Bachus l (Wschodnia Polska)

SILURIAN BIOSTRATIGRAPHY OF TBE BACHUS 1 BOREiIOLE (EASTERN POLAND)

STRESZCZENI~: W pracy scharaMerY'zowaillo . profdl serU 'sylurs'kiiej uzyskany w wierceniu Bachus 1. W oparciu o f.awnę graptolitową usta1ono obecność osadów 00 wenloku aż po g6m.y ipIOSrtludlow włącz.nJie Q!l·arz ciągłe ich pil."Zejście w facji

m'Olrskiej w żedYIl1 dolny.

WSTĘP

Otwór Bachus 1 wykonany 7JOstał przez Przemysł Naftowy w 1974 roku. w pół

nocnej częś·ci województwa chełmskiego. OtwórzakończOll1o na głębokośCii 3303,0 ID

po wejściu w oOSady kambryjskie. P.rzeWliercoina seria sylurska posiada ok. 823,5 m

ł była rdzeniowana bardzo słabo. Łączrue uzyslkano jedynie 28,5 m rdzenia, co slta- nowi około 3,5% całkowitej miążsrzoścli.. Tak niski uzysk materiału rdzeniowego bardm uj;["udnia ustalenie szazegółowej straty,grafii lJ!l"zewierCOlllej sarH sylursIkiej, a także wyznaczenie dokładnych .graruc między.piętrarnł.

_ Profi.lowanie uzyskal!lego materiału wraz z pobraniem prób wylronał autor

osobiśde lbe2lPoś!l:ednio na· wierceniu, a cały materiał opracowany 'zootał w Ptra'ooW\lli Sltratyg!!:afii Zakładu. Nauk GeologIiomych PAN w ramach p()Il'ozumiJen:ia o ~!pół

pracy naulrowo-badawczej m;iędzy Zjednoczeniem Górnictwa Naftowego a Za'kła

dem Nauk GeologicZll1Y'c<b PAN na lata 1971J.-.;1.975. Wszys'tklie materiały arohiwai!Jne i dokumentacyjne tyczące tego opracowaillia znajdują się w wymienionej PraooW\lli.

Za życzliwą współpracę oraz udostępnienie materiałów do opracowania. autor serdecZll1'ie dziękuje Dyrekcji Zjednoczenia Górnictwa Naftowego oraz Zakładu Opracowań Geo[o,gi<lznych "Geonafta" w Waa.-szawie, a także Pani mg!!: M. W~śll1iew

sklej, kt6a:a udzieliła autoroWli da,leko idącej pomocy.

(2)

568 LECH Tm.LER

PROFIL LITOLOGICZNY

Pod utworami żedytnu wyk5ztałoonymi w postaci ciemnoszarych wapieni orga'"

n'Ogenicznychz wkładkami .iłowców i ,bogatą faUną napotkal!lO od głębokości:

2186,0-2186,6 m '(0,3 m) ¹ Uowdec ciemnoszary bezwapuisty z fragmentamJorto- cerakon6w i małżów.

2186,6-2192,0 m (2,0 m) dŁowiec ciemnoszary bezwapttis-ty z dość liczną, lecz 1lłab() 'zachowaną faUlIlą:

Pteroehaenta (Dvoretzia) contempta ~BBIm'.) - ~lkla, pl. 2, fig. '3, Pterochaenia lIP.,

Dualtna lIP. - kd!lika, Lunuttea1'dium sp., HyoU.thes lIP.,

or·az fr.agmenty ortocernkOlllów i crzłCiIlY u}'1IlOLdów.

2192,0-2288,0 m brak rdzenia.

2288,0-2293,0 m i(2,6 m) dłoMec ,ciemnoszary bezwapni1sty, mdejs'cami ckobny rn-Zipro-- Bzony pi,ryt. Wśród fa'UtIly narpotkano:

Pri8tiograptus bugensiu8 Teliler - ,pl. 1, fi-g. 8 d pl. 2, fig. 6, PTistiogmptus sp.,

Ol'az ortocera!lrony i fragmenty członów u;y!noidów.

2391,5-2397,5 m (3,0 m) iłowJec cIemnoszary pamami laminowany i miejscami silTIie wapnisty. WŚ!l'6d n-apotkanej faUlIly S'twJel'dzono:

Prtstiograptus ex g . dubius (!SuellS) - pl. 1, ti:8. 2, PristiOgtraptus lIP.,

Lłnograptus posthumu8 p08t~umu8 (RdClhter) - liczne, CaTdtola lIP. - ldczne formy młodocm8lIle,

Duattna sp.,

CeTatioea1'ts sp. - :flraJg!lIletl!t kolca,

or.ao: 1lli«JZllIIIaUILne ~ty ortocera!k:anów.

2397,5-2700,0 m brak 'rdzenia.

2700,0-2706,0 m iłowiec cietIlJIlOSL-ary lPa.t'Iti.ami wapnisty z wkładkami (do 10 cm) ciemnoszarego wapienia marglistego oraz !fragmentami syngenetycznych konkrecji ciemnoszarego wapienia mM"g'lJistego z graptolitami. W

irowcu

^l-cenJty-

metrowa wkładka mułowca z miką i piil'ytem. WŚlrÓd fauny OZlIlaezono:

~ttograptus ex W'. dubiu8 ~sueas) - JdczDe,

Monogrttptus.aft. battieus TeLLer - iIJIcznoe; 1Pl. 1, fig. 3-4 i pl. 2, fig. 'l, . LinograptJ.18 posthumu8 posthumus (RIlDhter),

Cardidl.a sp.,

,Dua!f.na sp. - Llic:zne formy młOldoa!oane,

oraz meoznaC'2laJline fragmenty ortocera!k:onów.

2706,0-2800,0 m brak 'l'dzen,ia.

2800,0-2806,0 m (6,0 m) iłowiecciemnoszaa.oy pa1'ltiami wapnilSty z fragmen~.i sYn- genetycznych !konkrecji ciemnoszarego wapienia marglistego z 'graptolitami.

Wśród fauny oznaczono:

BohemograptulI bohemicu8 tenu.is (BauCelk) - masowo.

Pristiograptus dubius frequens (J.aeike,1), P. dubtus tumesoons ~ood),

Cueuttograptus $ , Cardiota bohemlca BairIr.

1 W nawiasie podano uzysk rdzenia w dauym interwale.

(3)

; 1

BIOS'NłATYGBAFliA OSADOW SYliUlłiSK:IOH 569'

2845,5-2851,5 ID (5,5 ~ m) dŁOIWiec ciemnoszaIY partiami wapnisty z wkładkami ciemnoszarych wap~eni marrgJlistych. Miejscami na płaszczyznach ball'lCiw obfity roz- pTos:rony piryt. Wśa.'ód lic mej fauny stwdel'dzon.o:

Lobograprus ex g;r. sca.ntcus (Tua,]jb.) - pl. 1, ftg. ~,

CucUUograptus ap.,

Bohemograptus bOhemicus ,~Barł" .), Saetogl/"aptus ex gr. ^chtmaera('Ba,nr.), Pristtograptus sp.,

CarcUvLa al.,

OIl"az rueoznaczalne k~en.ty ortocerakon6w.

2894,0-2900,0 m (1,5 m) .iłowiec ciemlnaszal'Y, partiami wapniSlty z wkładkami Ciemno-·

szarych wapieni mar.g'listych. Wśród fauny napotkano:

NeocUversograptus nUsso.ni ~.), MOnograptU8 unC'tnatua TutlIb. - pl. 2, :tl1g. 5, PrtBtł.ograptus dubtus (SUess)"

Saetograptus d. chtmaera (BaN.), CoLonograptus cotonu.s ('BaJtt.), CardtOlta sp.

2900,0-2951,0 m braik rdzenia.

2951,0-2957,0 m (4,0 m) iłow,iec czarllly z II"OZproszonym pirytem' oraz syngenetyc.znymi

Wlkładkami I(do 2(l cm) oIemnoszarego wapienia, w których występują rzadkie glI"aptolity. W całym dIIlterwale fauna graptolitowa barrdzo obfita. Spośród 1Ili-ej.

·omaczano:

Cyrtogra.ptus cf. murchtsont (Cal"T.) - pl. II, fig. l, C. la:pwortht TUltIIb. - Pl. ^2,fig. 2 i8,

Monograptus prtOdon !Bron!n - ,pl. l, fig. 1, M. retroj'lJexu8 ~b. - pl. 1, :fiI:g. 7,

Monoctimacts cf. vomertna Nich. - pl. 2, fig. 4, Prtsttogra.ptUos ap.,

Paraptectograptus sp.

2957,0-2980,0 m brak i'dzelIlia.

2980,0-2986,0 m (5,0 m) wapień drobnOkrystaliczny popielato-berowy (górny ordowik)~

STRATYGRAFIA OSADÓW SYLURSKICH

Osady sylurskie w profilu Bachus 1

posiadają miąższość około

823,5 m

i

udokumentowane

zostały materiałem

rdzeniowym oraz

zawartą

w

n~ fauną

od

głębokości

2957,0 do 2186,0 m. Strop i

spąg

osad6w prze- wiercony

^został

gryzerem, a na podstawie analizy pomiar6w

^karotażo

wych strop

wyznaczyć można

na

głębokości około

2142,5 m, podczas gdy-

spąg

serii sylurskiej przypada na

głębokości

2966,0 m.

Litologicznie sylur

wykształcony

jest jako

dość

monotonna seria ciemnoszarych

iłowc6w

z rzadko

i

nieregularnie

występującymi

konkrec- jami

węglanowymi, bądź też wkładkami

ciemnoszarych wapieni marg- listych. Dominuje fauna graptolitowa

umożliwiająca względnie

precyzyj-

·ne ustalenie wieku. Obok niej napotkano, nie

mające wartości

stratygra-

ficznej, nieliczne

małże

oraz

spłaszczone

fragmenty ortocerakon6w.

(4)

!i70 LECH TEiLLER

Najstarszym ogniwem syluru udokumentowanym faunistycznie

są

.osady dolnego wenloku stwierdzone na

głębokości

2957,0-2951,0

'

m. Na- potkane w nich takie graptolity jak:

CyrtograptuB ef., murchiBont (GaJra:.), C. Lapwortht Tulilb.,

MonocUmaets ef. vomerina N:lch;, Monograprus priodon HrOIllIl, M. retro:{texus Tu1lJb,.

'pozwalają przyjąć, iż

w omawianym interwale mamy do czynienia z

Zoną

Cyrtograptus insectus

^bądź

Cyrtograptus murchisoni. Obie one reprezen-

-tują

naj

niższe

ogniwa wen1oku, a

^którą

^{z nich}

przyjąć można

jako wy-

łącznie obecną

w interwale rdzeniowanym, trudno

zdecydować

z uwagi :na fakt,

że

napotkane gatunki

wchodzą

w

zespoły

zarówno jednej jak

j

drugiej Zony (Boucek 1933).

Osady ordowiku

występują już

od

głębokości

2966,0 m, a

więc

tylko '9 m

poniżej spągu interwału

rdzeniowanego. Luka stratygraficzna

między

ordowikiem a sylurem obejmuje w badanym profilu landower, a nie jest wykluczone,

że

brak jest'

również najwyższego

ordowiku '

(części

aszgilu).

Strop wenloku

przyjęto

umownie w oparciu o dane

karotażowe

na

:głębokości około

2910,0 m, a

cała miąższość

tego

piętra

w

pełnym

wy-

,kształceniu

wynosi

około

56,0 m.

Na osadach wenloku w

ciągłości

sedymentacyjnej

leżą

utwory gór- nego syluru, reprezentowane przez

piętra

ludlow i postludlow. Napotkane .na

głębokości

2900,0-2894,0 m gatunki:

Neodiversograptus nUss0n4 ~.), Monograptus uncinatus Tulilib., Colonograptus coLcmus (BairT.), Saetograptus ef. chi ma era ~aTil·.), Prtsttograptus ex ^gir.dubius (5uess)

-wchodzą

w

zespół charakteryzujący Zonę

Neodiversograptus nilssoni, która typowa ' jest dla

spągowej części

dolnego ludlowu (Tell er 1969; Pal- :mer 1971).

Wyższe

ogniwa dolnego ludlowu ustalono w interwale 2851,5- .2845,5 m, gdzie napotkano

następujące

gatunki:

Lobograptus ex gr. ^scantcuB(Tul!1b.), Bohemograptus bohemtcus ,(Ba'N.)"

Saetogra·ptus ex ^gir.'ohtmaera (Ba,ra:,), Cu'cuUogmptus sp.

Wszystkie wymienione formy, a szczególnie przedstawiciele rodzaju

Lo-

; bogrciptus i Cucullograptus

wchodzą

w

zespół

czterech Zon graptolito- wych ujmowanych w Pólsce

łącznie

w horyzont kukullograptusowy, odpo-

'wiadający

górnej

części

dolnego ludlowu (Tell er 1969). Omawiany

interwał

,.odpowiada tylko niewielkiemu fragmentowi wspomnianego horyzontu i

którejś

z

wchodzących

w jego

skład

Zon.

Materiał

bowiem

spłaszczony

-w ogóle, a napotkany w omawianym profilu w

szczególności, uniemożliwia prawidłowe

oznaczenie bardzo

zbliżonych

do siebie gatunków (Urbanek

.1966, 1970).

(5)

BIOSTRATYGRAFIA OSADOW SYLURSKICH 571

W materiale rdzeniowym pobranym z

głębokości

2806,0-2800,0 m napotkano masowo

Baoomograptus bohemtcus tenuis (lBoucelk)

.oraz rzadkie

Pristtograptus dubtus tumescens (Wooo)"

P. dubtus frequens (Jaekel), OucuU,ouraptus sp.

Cały,

ten

zespół

typowy jest dla Zony Bohemograptus bohemicus, charak-

teryzującej

naj

niższą część

górnego ludlowu.

Strop osadów ludlowu

przyjęto

w profilu Bachus) umownie na

głę

bokości

2749,0

,

m.

Łączna

zatem

miąższość

tego

piętra

syluru wynosi

.około

160 m.

Najmłoqsze piętro

syluru - postludlow- udokumentowane

zostało już

od

głębokości

2706,0 m

obecnością

takich form jak:

,

M onograptus a.ff. batttcus TeIiler, Prtsttograptus ex gr. dubius {JSlutlSlf},

:z.tnograptus pósthumus p08thu'I1l4IS (RlLClhter). '

M. aff. balticus jest gatunkiem pokrewnYm formie

właściwej róz-

'poznanej po raz pierwszY w Polsce w profilu Łeba

3, gdzie tworzy samo-

'dzielną żonę poniżej

form z grupy M. formosus (Teller 1966). Zona M. bal-

ticus wchodzi w

' obręb horyzontu formosusowego dotychczas w Polsce

niezbyt dokładnie jeszcze oprac~wanego, a wyżnaczającego d.olny post-

ludlow (Teller 1969). -

W materiale rdzeniowym z

głębokości

2397,5":"2391,5 m napotkano tylko formy banalne.

Są

to:

Pristi'ograptus ex gr,. d-ubtus (-5uess),

Ltnograptu8 p08thumus pos-thumus (Ri'chter).

Wydaje

się iż

ten wycinek profilu

uznać można już

za odpowiednik dolnej

części

górnego postludlowu.

W rdzeniu z

głębokości

2293,0-2280,0 m napotkano jedynie liczne fragmenty Pristiograptus

bug~nsius

Teller, gatunku

wskazującego, że

mamy tu do czynienia z odcinkiem profilu, który wchodZi_w

obręb

Zony P. bugensius, ustalonej po raz pierwszy

w

profilu

Chełm

1G-1 (Teller 1964), a

znajdującym się kilkanaście

kilometrów na SE od profilu Bachus 1. '

W odcinku profilu z

głębokości

2192,0-2186,0

^IIi.

napotkano, bimalne formy

małżów; spośród

których jedynie Pterochaenia (Dvoretzia) con- tempta (Barr.)

,wskazywać może

na

obecność

Zony P. trangrediens,

gdyż

w analogicznej pozycji stratygraficznej napotkano

ją także

w profilu

Chełm 1G-1

(Korejwo

&

Teller 1964).

Strop osadów postludlowu wyznaczono umownie na

głębokości

2142,5 m, a

całkowita miąższość

tego

piętra osiąga około

606,5 m.

W profilu Bachus 1 istnieje

ciągłe przejście

osadów sylurskich w dol-

nodewońskie (żedyńskie)

w facji morskiej, na co wskazuje kolejny odcinek

rdzeniowany z

głębokości

2090,0-2084,0 m, w którym napotkano ciemno-

szare wapienie z

wkładkami iłowców już

z

typową fauną żedyńską.

(6)

572 LECH TELLER

Stwierdzona w

^całym

profilu Bachus 1 fauna graptolitowa dokumen- tuje

obecność następujących

ogniw syluru:

od 2142,5 do 2749,0 m (606,5 m) postludlow dolny ;i g6m.y

od 2749,0 do 2910,0 m (160,0 m) ludiow doLny d gÓlmy nie rozdzielony od 2!HO,0 do 2966,0 m (56,0 m) wenlok

od 2966,0 m ardowik górny

Profr1 syluru uzyskany w otworze Bachus 1

należy

do tych nielicz- nych w Polsce, w których udokumentowano

obecność

naj

młodszych

ogniw tego systemu oraz

ciągłość sedymentacyjną

w facji morskiej

aż

po

żedyn włącznie.

Zmiana facji z morskiej na

lądową

typu old-redowego

nastąpiła

dopiero po

żedynie

(w zigenie) jako wynik

końcowego

aktu

fałdowań

ka-

ledońskich

w czasie fazy eryjskiej. Stanowi to dalszy dowód podbudowu-

jący

dotychczasowe ustalenia

dotyczące końcowego

etapu

^fałdowań

mio- geosynkliny

kaledońskiej rozciągającej się wzdłuż brzeżnej

strefy plat- formy wschodnioeuropejskiej (Teller 1974).

Utwory starszego paleozoiku ,

^uległy

w miogeosynklinie silnemu za-

fałdowaniu

i wynurzeniu, podczas gdy

złożone

na obszarzeplatformowym tylko wynurzeniu przy równoczesnej zmianie facji nerytycznej na bra-

kiczną

i

lądową

typu old-redu. Zjawisko to daje

się prześledzić

na

dużych

obszarach platformy wschodnioeuropejskiej, a szczególnie

^wyraźne

jest ono w profilach Podola (Nikiforova

&

al. 1972).

Polska Akademia Nauk

Zakład Nauk Geologicznych Pracownia Stratygrafii'

Al. ZwiTki i Wigury 93,02-089 Warszawa Warszawa, w grudniu 1974 r.

LITERATURA CYTOW AiNA

BouCEK B. :ll933. Monographie der ObersHurischen GraptuLiten aus der Familie Cyrlograptidae. Prace Geol. Paleont. Ust. Karlov Univ. v Praze, 1. Praga.

KOREJ'WO K. & TELLER L. 1964. Upper SilutiaJn IlOIl3"'lłIptolite fauna !rom the Chemn 'bor·eholle (EaBJtern PalIłInd). Acta Geol. Pol., 14 (2). Waxs'zawa.

NIKlFOROVA O. 1., PREIYI'ECHENSKYI N. N., ABUSHIK A. F., IGNATOVICH M. M., MODZALEVSKAYA T. L., BERGER A. Y., NOVOSIELOVA L. S. &

BURKOV Y. K.. 1972. Silurian and Lawer Devonian Key section aj Podolia.

17ld. Nauka. LeniJngrad.

p ALMER D. 1971. The LudJow .graptoliites Neodiversograptus nilssoni and Cucul- 'lograptus (Lobograptus) progenitor. Lethaia, 4 (4).

TELLER L. 1964. GraptOlliilte faullla and strati,graphy of the Dudlovd!liIl depOlsi.lts Dl the Chełm borehole, Easter:n Pola\lld. Studia Geol. Pol., 13. Warszawa.

11966. Twa Illew 'species of M'01Il.ograptidae from tthe Upper Ludlov,ian of Poland.

Bull. Acad. Bol. Sd., CI. II, (1:4 (8). Warszawa.

:1969. The Silulii.!IiIl 'biosrtlrartigrapiby of Poland based on graptolites. Acta GeoZ.

Pol., 19 (3). W~s.zawa.

1974. The Si1urian of the margin Df tthe Eaost Eurropean platform in the regdon i()f Miastlro-ChojlllIce (NW Pola1Ild). Acta Geol. PoZ., 24 (4). Warszawa.

(7)

mOSTRATYGRAFIA OSADOW iSYLURSKICH 573

URBANEK A. 1966. On the morphology and evolution of the Cucullograpstinat!

(Graptolithina, Monoga:aptidae). Acta Palaeont. Pol., 11 {~4). WarSlZawa.

19'7{). Neocucrullograptinae n. sU'bfam. (GraptoUthina) their evolutionary and stratigra,phic bean-lng. Acta Palaeont. Pol., 15 (2-3). Warszawa.

SUMMARY

A column of SilUlI".ian series from Ithe Bachus 1 borehole is described. On· the

g.I'<l'Wld of -grapltoutes the ZoInes from the Wenlodkian Uip to 1lhe Upper Pos,tlUldlovian have been ascertained as well as a oon,tinuous pa'ssa.ge dn marine fades to the Lower Gedinnian.

The Silurdan sediments of <the Bachus 1 boreho1e are about 823.5 m thick and .

have been documented by core maJterial and the fauna from the depth of 2957.0 up to 2186.0 m. On the basds of an analyslis of the electric lodd:ia:J.g data the top of !these sedimen!ts may be estimated as about 2142.5 m and their bottom at 2966.0 In.

The SiIlUJrian sedimenJts are ,represented by rather monotonous series of darok- -grey claystones with oSpail"'Sely and irregularly distributed can-bonate concretions or intercalaJtions of daa:"ik-;ga:ey impu['€ iJfumestones. PredominaJtion of gra.ptolithic fades allows a Il"elatively good age deJtermination. Beside that few pelecypods and flaJttened iragmenJ1ls of OIrthoOOlIlS have been found there. The latter forms are of. no strati- graph'ic vallue.

Lower Wenlockian sediments all"e the oldest member faunistically documented.

They 'Occur art; depths of 2957.0-2951.0 m. The foliowin,g ga:aptolites have been found in them:

CyrtogTaptus Cf. mUTch£Sont (GaIT.) C. la,pWOTtht TWlb.

MonocUmaC£S cf. vO'I1WI7'tna NiJCh.

MonogTaptus priodon Brmm M. Tetroj1erus TWlJb.

These (fOll"ms document ei<ther the Cyrtograptus insectus or the Cyrtograptus murchisoni Zones. Both oones repo:"eseIllt the lowermost members of the Wenlockian;

nevertheless,

at

^;is diff,icu1d; !to decide whlcll one is entirely present there as the g,raptolite species mentioned above ^QCOIl['in the assemblages· of both 2lOIIles (Bou-

eek

1933).

The Ordovician sediments have 'been stated at a depth of 2966.0 m hence only 9 meters below the cored dnlterval. A stratigraphic gap between ·the OrdoviClian and the 'Si!ux>ian embraces here the whole Llandovery and possibly also a pan-t of the uppermost Ordowcli8Jll <a

part

of Ashgi:1lian).

The top of :the Wenlockian has been established on the basis of electric lodddnog data

at

a depth of 2910.0 m and the whole thickness of that stage is abOut 56.0 m

The U.pper SiilUll"ian sed;iments Il"epresented by the LudlovdalIl and Pootludlovlian :follow the Wenlockdan ones. The following species have been found at depths of :2900.0-2894.0 m:

NeOdtversograptuB nt1880nt (iLapW.) ,M,onograpt1.l8 unctnatu8 Tullb.

CotonograptuB colonuB (Barr.) Saetograptu8 cf. chimaera (.BaT;r.) Pr£Sttagraptus ex. gr. dubtU8 ~ess)

These :forms beloog 11:0 the assemblage of rthe Neodiversograptus nilssoni Zone which is chatracler':istic fur !the bottom part of the Lowell" LUldloviaoll (Teller 1969;

(8)

574 LECH TELLER

PaImer 1971). Higher mem'be.rs of the Lower Ludlovian wer·e established within the interval of 2851.5-2845.5 m. The follow.ing species have been ascertained:

Lobograptu8 ex. !!Jr. scanicus (TuHb.) Bohemograptus bohemictl8 (Sairr.) Saetograptus ex. !!Jr. chimaera (BaJr·r.) Cucuttograptu8 sp.

An

the above forms, and particulaiI"ly the representatives of the LobograptUlI' and CucuUograptus genera aTe included in the assemblage of four graptolltic Zones.

taken iIIl Poland as the CuculZogra.ptus horizon .which corresponds t'O the upper part of the Lower Ludlovian «Teller 1969).

The interval dn question cor;responds to the above mentioned horizon only 'in part. The same perrtalins to on·e 'Of the Zi<mes 'Of it. FlaltltelIl€ld mater!ia[ .and particulaJrly in the profile ;in question makes cor;rect determilIlation of closely related

~pecies impossdble (Urbanek 1966, 1970).

In rthe core materd,al from the depth 'Of 2806.0-2800,0 m

Bohemograptus oohemtciLS tenuis (Boucek)

has 'been found ,in great numbers and there were s'ome:

Prtsttograptus dubtus tumescens (Wood) P. dubtU8 frequ.ens (Jaekel)

cucuttograptus sp.

This assemb[age is Ityp.ical f'Or the Bohemograptus bohemicus Zone, whlch is character.istlc dn the Lowermosrt part of the Upper LuJdlovian.

The top of :the IJudlovian s'ed.iments iIn the Bachus 1 column has been established at a depth IOf 2749.0 m hence rtotal thickllless of tharl; SillIDian stag·e is about 160 m.

The youngest Silurian stage - P05tludlovdan - has been documented from the depth of 2706.0 m by existence 'Of \Such fOlI"Il18 as:

MonograptuB <lllff. batticu8 Teltler PrtsttograptU8 ex. gr. dUb£us' (SUeISB) L£nograptu8 p08thumus POBthumus tll>ichter)

,M. af£. baZt;U:us is :related

to

the proper species found for the fWst time din P'Oland in Jthe Leba 3 'Profile where it makes a separate Zone below forms of the M. 'jormosus group I(Tener 1966). The M. IbaZticus Zone lies within the M. formosus:

horizon which is IIlOt precisely defined in Poland. It malI'ks the Lower Postludlovian.

(TeUer 1969).

Only tdvial :florms have been found from the depth of 2397.5-2391.5 m.

These ar·e:

Linograptus p08thumus posthumu8 (Riohter)

It seems il;hat this part of the 'Profile may represent the lower pai"t 'Of the Upper Postludlovian.

Abundant fragments of Pristiograptus bugensius Teller have .been encountered at depths 'Of 2293.0-2280.0 m. Thls form points to ail; least a part of the P. bugensius:

Zone estab1J.shed for the mTlS;t time in the Chekn IG-1 profile (Teller 1964) whlch is sdtuarted a dozen 'or S'O kilometeTs towai"d SE from the Bachus 1.

In the interval of 2192.0-2186.0 m only· triviaol pelecypod forms have been found owt 'Of which only Pterochaenia (Dvoretzia) contempta (Barr.) may point to the P. transgrediens Zone ,as iit was found in analogous pOSition ID the Chelm IG-1 borehole (Korejwo & Teller 1964).

The top of tthe Postludl'Ovian sediments has been arbitil"arily. established at a depth of 2142.5 m. Total thiakiness 'Of that stage attains about 606.5 m.

(9)

A'CTA GEOLOGICA POLONI<CA, VOL, 25 !L. TmLLER, PLo 1

Monograptus prlodon Bronn, lWierce<ruie (b,or.ehotle) Bachus I, gt~bokosc (deptN 2951,0- 29511,7 m; X 3,

Prlstiograptus ex /!Jr. dubius (Suess), 2391,!>-:Ii397,5 m; X 5.

3, 4 - MOonograptus 13:ff. baLticus Te,~~eT, 2700,0-2706,0 rn j X 5.

5,6 - Lobograptiis ex gr. scanicus (TulJlJb.), 2845,5-2851,5 m; X 5.

7 Monograptus retrofLexus TuH,b., 2951,0-2957,0 m; X 5.

8 - P;istlograp.tus bugensius TeUer, 2288,0-2293,0 m; X ~.

. ^.;

(10)

ACTA GFlOLOGTCA POLONICA, VOL. 25 iL. 1)ELLER, PLo 2

1 - Cyrtograptus cf. murchisoni (Can.), 2951,0--2957,0 m; X 6.

2.8 - Cyrtograptus tapwortht T.ullb., 2·951,0--2957,0 om; fJ,g. 2 - X 4, fig. 8 - X 2.

3 pterochaenta (Dvpretzia) contempta Ball'r., 2a86,0--2[92,O rnj X 3, 4 Monoclimacis cf. 'vomerina N1ch., 2951-,0--2957,0 m; X 5.

Monograptus unctnatus TUllLb., 2894,0-4900,0 m; X 5.

Pristiograptus bugensius Tehler, 2288,0--2293,0 m; X 5.

Monograph/.s ai!. baolticlls TuJllb., 2700,0-2706,0 m; X 5.

(11)

BIOSTRATYGRAFlIA OSADOW SYLURlSKICH 575

A cOiIltinuouS passage exists in the Baehus 1 C'Olumn between the Silurialll and Lower Devonian sediments. It is suggested by the next cored .interval at depths of 2090.0-2084.0 m .in which ·dark-grey limestones with inliers <If clayst-OIlle have ibeen fo·und with ty,pica1J. G€·dinI!l.ian fauna.

The 'grruptoWi.1li.c fauna found in the Bachus 1 berohole documents the following Silurian members:

2142.5-2749.0 m (606.5 m) - Lower and Upper Pios<tludl<lvian

2749.0-2910.0 m {I60.0 m) - Lower and Upa;>er Ludlov.ian (undiwded) 2910.0-2966.0 m (56 .. 0 m) ~ WenrllOcklian

from 2966.0 m - Upper Ordovic.ian.

The Sillurliam. profile of the Bachus 1 boreh<lJ'e belongs '00 thooe in Poland in which the existence of the yOl.llllgest members has been established. It sh<lwg a sedimenlta["y ,continuity ,of ma'l"ine facies up ,to Gedinn.i.a.n incluslively. A chang'e

<If facies from a marine one to the continental Old-Red had taken place durling the Siegennian as a result of final sta·ge of the Caled<:miam. a.rogenic ilIlovemenrts (Er-ian iPhase). It c<lnstdtutes an{)i1;her proof of ,the final sttage of folddn,g of the CadOOoTIlian miogoosyncline thait stretched along th·e marginal zone of :the EaSlt Eur<lipean Platform (Teller 1974).

The O:1d Paleo:roi.c 'f.ormatiOllliS have been s,1Irongly !fl()lded and subjected to emen;ion .in the miogoosyIlliclillle whereas those la·id down over the pla·tform area only emerged with simultaneous change from the neriltic facias Ita the brackish and continental OiIles of Old-Redrtype. This. phenomenon cam. be traced over larg·e distances of !the East E)uroJpean Platf·mm and is paT'tioo.:J.arly dis1Jincl :in the profiles in Podolia {Nikiforova & al. 1972).