Podstawy Prawne Podstawy Prawne
Biznesu Biznesu
Firma i Prokura
Firma i Prokura
Firma Firma
Firma to nazwa przedsiębiorcy. Firma to nazwa przedsiębiorcy.
Firma służy oznaczeniu podmiotów (tak osób fizycznych, Firma służy oznaczeniu podmiotów (tak osób fizycznych, jak i prawnych oraz jednostek organizacyjnych)
jak i prawnych oraz jednostek organizacyjnych) prowadzących działalność gospodarczą.
prowadzących działalność gospodarczą.
Przedsiębiorca działa pod firmą.Przedsiębiorca działa pod firmą.
Przez działanie pod firmą należy rozumieć prowadzenie Przez działanie pod firmą należy rozumieć prowadzenie działalności gospodarczej i zawodowej, a więc
działalności gospodarczej i zawodowej, a więc
dokonywanie czynności nie tyle faktycznych, którym dokonywanie czynności nie tyle faktycznych, którym
ustawodawca nie przypisuje większego znaczenia, ale ustawodawca nie przypisuje większego znaczenia, ale
przede wszystkim czynności prawnych.
przede wszystkim czynności prawnych.
Firmę, łączy się nie tylko z przedsiębiorcą, ale i z Firmę, łączy się nie tylko z przedsiębiorcą, ale i z przedsiębiorstwem przez niego prowadzonym.
przedsiębiorstwem przez niego prowadzonym.
Firma osoby fizycznej Firma osoby fizycznej
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.
Można włączyć do firmy pseudonim lub Można włączyć do firmy pseudonim lub
określenia wskazujące na przedmiot działalności określenia wskazujące na przedmiot działalności
przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz
inne dowolnie obrane.
inne dowolnie obrane.
Firmą spółki cywilnej, będą imiona i nazwiska Firmą spółki cywilnej, będą imiona i nazwiska wszystkich wspólników, którzy zawarli umowę wszystkich wspólników, którzy zawarli umowę spółki (zobowiązując się dążyć do osiągnięcia spółki (zobowiązując się dążyć do osiągnięcia
wspólnego celu gospodarczego), z dodatkiem, że wspólnego celu gospodarczego), z dodatkiem, że
chodzi o spółkę cywilną.
chodzi o spółkę cywilną.
Firma osoby prawnej Firma osoby prawnej
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej.Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej.
Osoba prawna może przyjąć dla siebie nazwę (firmę) Osoba prawna może przyjąć dla siebie nazwę (firmę) dowolnie obraną.
dowolnie obraną.
Firma może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę Firma może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby prawnej oraz inne określenia dowolnie obrane.
tej osoby prawnej oraz inne określenia dowolnie obrane.
Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością związków tej osoby z powstaniem lub działalnością
przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo
pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.
osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.
Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy. Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.
Zasady tworzenia firmy Zasady tworzenia firmy
Zasada prawdziwości Zasada prawdziwości
Zasada jedności Zasada jedności
Zasada ciągłości Zasada ciągłości
Zasada wyłączności Zasada wyłączności
Zasada jawności Zasada jawności
Zasada prawdziwości Zasada prawdziwości
Zasada prawdziwości firmy wiąże się z Zasada prawdziwości firmy wiąże się z koniecznością przedstawiania w firmie koniecznością przedstawiania w firmie
danych, które są prawdziwe.
danych, które są prawdziwe.
Firma nie może wprowadzać w błąd, w Firma nie może wprowadzać w błąd, w
szczególności, co do osoby przedsiębiorcy, szczególności, co do osoby przedsiębiorcy,
przedmiotu działalności przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy,
miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.
miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.
Zasada jedności Zasada jedności
Przedsiębiorca może obrać tylko jedną Przedsiębiorca może obrać tylko jedną firmę dla oznaczenia swego
firmę dla oznaczenia swego przedsiębiorstwa.
przedsiębiorstwa.
Firma oddziału osoby prawnej musi Firma oddziału osoby prawnej musi zawierać pełną nazwę tej osoby oraz zawierać pełną nazwę tej osoby oraz
określenie „oddział” ze wskazaniem określenie „oddział” ze wskazaniem
miejscowości, w której oddział ma miejscowości, w której oddział ma
siedzibę.
siedzibę.
Zasada ciągłości Zasada ciągłości
Przedsiębiorca może korzystać z firmy w Przedsiębiorca może korzystać z firmy w
dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu.
dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu.
Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze. Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze.
W razie przekształcenia osoby prawnej można zachować W razie przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia
jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia
wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa
ona zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki ona zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki
osobowej.
osobowej.
Nabywca przedsiębiorstwa, może je nadal prowadzić pod Nabywca przedsiębiorstwa, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić
dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić
dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba
że strony postanowiły inaczej.
że strony postanowiły inaczej.
Zasada wyłączności Zasada wyłączności
Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących
od firm innych przedsiębiorców prowadzących
działalność na tym samym rynku (np. rynek paliwowy).
działalność na tym samym rynku (np. rynek paliwowy).
Zasada ta dotyczy zarówno firm już zarejestrowanych, Zasada ta dotyczy zarówno firm już zarejestrowanych, jak i nowo tworzonych.
jak i nowo tworzonych.
Zasada ta ma na celu ochronę przedsiębiorców przed Zasada ta ma na celu ochronę przedsiębiorców przed nieuczciwą konkurencją i przed świadomym bądź nawet nieuczciwą konkurencją i przed świadomym bądź nawet
nieświadomym wprowadzaniem w błąd innych nieświadomym wprowadzaniem w błąd innych
przedsiębiorców, a także ich klientów.
przedsiębiorców, a także ich klientów.
Przy ocenie czy występuje dostateczne odróżnianie się Przy ocenie czy występuje dostateczne odróżnianie się (dostateczna różnica) firm (ich nazw), należy stosować (dostateczna różnica) firm (ich nazw), należy stosować
kryteria obiektywne. Należy brać pod uwagę wiedzę i kryteria obiektywne. Należy brać pod uwagę wiedzę i ogólną orientację przeciętnego człowieka, żyjącego w ogólną orientację przeciętnego człowieka, żyjącego w
określonym środowisku.
określonym środowisku.
Zasada jawności Zasada jawności
Zasada ta wiąże się z ogólną dostępnością Zasada ta wiąże się z ogólną dostępnością do rejestru przedsiębiorców.
do rejestru przedsiębiorców.
Każdy może sprawdzić czy w rejestrze Każdy może sprawdzić czy w rejestrze znajduje się firma o nazwie identycznej znajduje się firma o nazwie identycznej
lub zbliżonej do tej którą chcemy założyć.
lub zbliżonej do tej którą chcemy założyć.
Zbywanie firmy Zbywanie firmy
Firma nie może być zbyta. Firma nie może być zbyta.
Prawo do firmy jest prawem związanym Prawo do firmy jest prawem związanym (firma stanowi nazwę przedsiębiorcy) z (firma stanowi nazwę przedsiębiorcy) z
przedsiębiorcą, a nie z przedsiębiorstwem.
przedsiębiorcą, a nie z przedsiębiorstwem.
Przedsiębiorca może upoważnić innego Przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej przedsiębiorcę do korzystania ze swej
firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
Ochrona firmy Ochrona firmy
Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać
zagrożone cudzym działaniem, może żądać
zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono
bezprawne.
bezprawne.
W razie dokonanego naruszenia może on także W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia
żądać usunięcia jego skutków, złożenia
oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej
treści i formie, naprawienia na zasadach treści i formie, naprawienia na zasadach
ogólnych szkody majątkowej lub wydania ogólnych szkody majątkowej lub wydania
korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła
się naruszenia.
się naruszenia.
Przedstawicielstwo Przedstawicielstwo
Przedstawicielstwo jest to działanie w cudzym imieniu Przedstawicielstwo jest to działanie w cudzym imieniu ze skutkiem prawnym bezpośrednio dla
ze skutkiem prawnym bezpośrednio dla reprezentowanego (art. 95 k.c.).
reprezentowanego (art. 95 k.c.).
Przedstawiciel, który zawiera kontrakt w granicach Przedstawiciel, który zawiera kontrakt w granicach swego umocowania, zobowiązuje i nabywa
swego umocowania, zobowiązuje i nabywa bezpośrednio prawa dla reprezentowanego.
bezpośrednio prawa dla reprezentowanego.
Źródłem umocowania, tj. mocy działania w cudzym Źródłem umocowania, tj. mocy działania w cudzym imieniu, mogą być przepisy ustawy
imieniu, mogą być przepisy ustawy
(przedstawicielstwo ustawowe) lub oświadczenie (przedstawicielstwo ustawowe) lub oświadczenie
reprezentowanego, zwane pełnomocnictwem.
reprezentowanego, zwane pełnomocnictwem.
Granice umocowania przedstawicieli ustawowych Granice umocowania przedstawicieli ustawowych
określają właściwe przepisy, natomiast pełnomocników
określają właściwe przepisy, natomiast pełnomocników
Pełnomocnictwo Pełnomocnictwo
Wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictwa: Wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictwa:
- ogólne, - ogólne,
- rodzajowe (do określonego rodzaju czynności) - rodzajowe (do określonego rodzaju czynności)
- szczególne (do poszczególnych czynności - szczególne (do poszczególnych czynności
prawnych).
prawnych).
Pełnomocnictwo ogólne Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu.
czynności zwykłego zarządu.
Pełnomocnictwo rodzajowe Pełnomocnictwo rodzajowe obejmuje umocowanie obejmuje umocowanie do określonego rodzaju czynności.
do określonego rodzaju czynności.
Pełnomocnictwo szczególne Pełnomocnictwo szczególne zawiera umocowanie zawiera umocowanie
do dokonania określonej czynności prawnej, np. do
do dokonania określonej czynności prawnej, np. do
Pełnomocnictwo substytucyjne Pełnomocnictwo substytucyjne
Pełnomocnik może mieć prawo do ustanowienia Pełnomocnik może mieć prawo do ustanowienia dla mocodawcy innych pełnomocników (tzw.
dla mocodawcy innych pełnomocników (tzw.
substytutów).
substytutów).
Pełnomocnictwo udzielone przez pełnomocnika Pełnomocnictwo udzielone przez pełnomocnika innej osobie określa się jako pełnomocnictwo innej osobie określa się jako pełnomocnictwo
substytucyjne.
substytucyjne.
Ustanowienie pełnomocnictwa substytucyjnego Ustanowienie pełnomocnictwa substytucyjnego powoduje powstanie stosunku pełnomocnictwa powoduje powstanie stosunku pełnomocnictwa
między substytutem a mocodawcą. Substytut między substytutem a mocodawcą. Substytut
jest zatem umocowany do działania w imieniu i
jest zatem umocowany do działania w imieniu i
Czynności z „samym sobą”
Czynności z „samym sobą”
Pełnomocnik nie może w zasadzie zawrzeć kontraktu Pełnomocnik nie może w zasadzie zawrzeć kontraktu
„z samym sobą", tzn. nie może być jego drugą stroną.
„z samym sobą", tzn. nie może być jego drugą stroną.
Od tej zasady przepis powyższy przewiduje dwa Od tej zasady przepis powyższy przewiduje dwa wyjątki:
wyjątki:
- gdy z treści pełnomocnictwa wynika - gdy z treści pełnomocnictwa wynika
dopuszczalność zawarcia kontraktu „z samym sobą"; dopuszczalność zawarcia kontraktu „z samym sobą";
- gdy ze względu na treść kontraktu wyłączona - gdy ze względu na treść kontraktu wyłączona
jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.
W przypadku zawarcia przez pełnomocnika kontraktu W przypadku zawarcia przez pełnomocnika kontraktu
„z samym sobą", uznaje się, że ważność kontraktu
„z samym sobą", uznaje się, że ważność kontraktu
Wygaśnięcie pełnomocnictwa Wygaśnięcie pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie, chyba Pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie, chyba że mocodawca zrzekł się prawa odwołania pełnomocnictwa.
że mocodawca zrzekł się prawa odwołania pełnomocnictwa.
Umocowanie wygasa: Umocowanie wygasa:
- ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika - ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika
- z przyczyn określonych w treści pełnomocnictwa (np. z - z przyczyn określonych w treści pełnomocnictwa (np. z
upływem czasu lub z chwilą
upływem czasu lub z chwilą zawarcia zawarcia kontraktu, na które kontraktu, na które zostało udzielone);
zostało udzielone);
- z powodu utraty przez pełnomocnika zdolności do czynności - z powodu utraty przez pełnomocnika zdolności do czynności
prawnych, co uniemożliwia mu dokonywanie tych czynności;
prawnych, co uniemożliwia mu dokonywanie tych czynności;
- z powodu zrzeczenia się przez pełnomocnika pełnomocnictwa - z powodu zrzeczenia się przez pełnomocnika pełnomocnictwa
Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.
zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.
Prokura Prokura
Prokura jest szczególnym rodzajem wyspecjalizowanego Prokura jest szczególnym rodzajem wyspecjalizowanego pełnomocnictwa przeznaczonego dla ściśle określonego pełnomocnictwa przeznaczonego dla ściśle określonego
rodzaju stosunków prawnych.
rodzaju stosunków prawnych.
Prokurę może ustanowić tylko przedsiębiorca Prokurę może ustanowić tylko przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru
przedsiębiorstw.
przedsiębiorstw.
Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem
pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa
przedsiębiorstwa
Zakres prokury jest ustawowo określony w sposób Zakres prokury jest ustawowo określony w sposób bezwzględnie obowiązujący, nie może więc być
bezwzględnie obowiązujący, nie może więc być ograniczony w stosunku do osób trzecich.
ograniczony w stosunku do osób trzecich.
Zakres prokury Zakres prokury
Umocowanie do czynności sądowych obejmuje Umocowanie do czynności sądowych obejmuje reprezentację mocodawcy w sprawach sądowych w reprezentację mocodawcy w sprawach sądowych w sądach powszechnych i administracyjnych oraz w Sądzie sądach powszechnych i administracyjnych oraz w Sądzie Najwyższym i w sądach polubownych, a także przed Najwyższym i w sądach polubownych, a także przed organami samorządu terytorialnego i administracji organami samorządu terytorialnego i administracji
rządowej związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
rządowej związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Z kompetencji prokurenta wyłączone są czynności Z kompetencji prokurenta wyłączone są czynności dotyczące zbycia przedsiębiorstwa, oddanie go do dotyczące zbycia przedsiębiorstwa, oddanie go do czasowego korzystania, oraz zbywanie i obciążanie czasowego korzystania, oraz zbywanie i obciążanie
nieruchomości.
nieruchomości.
Pojęcia Pojęcia „prowadzenie przedsiębiorstwa”„prowadzenie przedsiębiorstwa” pokrywa się z pokrywa się z pojęciem działalności gospodarczej.
pojęciem działalności gospodarczej.
Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura
do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura
Udzielenie prokury Udzielenie prokury
Prokura powinna być pod rygorem nieważności Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie (oświadczenie woli w drodze udzielona na piśmie (oświadczenie woli w drodze
elektronicznej).
elektronicznej).
Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.
powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.
Prokurentem można ustanowić tylko osobę Prokurentem można ustanowić tylko osobę fizyczną mającą pełną zdolność do czynności fizyczną mającą pełną zdolność do czynności
prawnych prawnych
Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.
(prokura łączna) lub oddzielnie.
Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać
jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także
jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także
Wygaśnięcie prokury Wygaśnięcie prokury
Prokura może być w każdym czasie odwołana. Prokura może być w każdym czasie odwołana.
Prokura wygasa wskutek wykreślenia Prokura wygasa wskutek wykreślenia
przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia
upadłości, otwarcia likwidacji oraz upadłości, otwarcia likwidacji oraz
przekształcenia przedsiębiorcy.
przekształcenia przedsiębiorcy.
Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta. Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta.
