Rolnik : dodatek poświęcony sprawom rolniczym : organ T.R.P. : dodatek do "Głosu Wąbrzeskiego" 1936.03.05, R. 4[!], nr 8

Dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego”IHGFEDCBA W ąb rzeźn o , d n ia 5 m arca 1956 r.

N r. 8 DODA7EK POŚWIĘCONY SPRAWOM ROLNICZYM ORGAN T.R.P. Kok IV

W sprawie kontyngentów buraczanych dla małorolnych

N a p o d staw ie o sta tn io w y d a n y c h u staw w zg l. d ek retó w ’ i ro zp o rząd zeń , re g u lu ją cy c h g o sp o d ark ę cu k ro w o -b u- ra cz a n ą, zo stały n a k a m p an ję 1936/3 7 p rz y zn a n e cu k ro w n io m p o m o rsk im p e­

w n e k o n ty n g en ty b u rak ó w cu k ro w y ch ze sp ecjaln em p rzezn aczen iem d la g o ­ sp o d arstw d ro b n y ch . P o zatem 5% k o n ­ ty n g e n tu b u rak ó w w ięk szej w łasn o ści (p o w y żej 50 h a) zo stało p rzezn aczo ­ n yc h d la m ało ro ln y ch .

W ten sp o só b o k o ło 157.000 q b u ra­

k ó w c u k ro w y c h o trz y m a ją n a n a jb liż ­ szą k a m p an ję d o u p ra w y d ro b n e g o s­

p o d a rstw a n a P o m o rzu .

P rz y reg ulo w an iu w ’ d ro d ze d e k re­

tu rejo n ó w p la n ta c y jn y c h , cu k ro w n ia w Ś w ieciu o trz y m a ła sp e c ja ln y p rz y ­ d ział k o n ty n g e n tu , d la u zu p ełn ien ia p rze ro b u d o ilo ści zak reślo n ej d la c u ­ k ro w n i jed n o rejo n o w y ch .

T y m k o n ty n g en tem b ęd zie w p ie r­

w szy m rzędzie re g u lo w a n a częścio w o sp ra w a k o n ty n gen tó w ’ ty ch p la n ta to ­ ró w’, k tó rz y p la n to w ali b u ra k i d la c u ­ k ro w n i w P ru szczu .

D la z a łatw ien ia sp raw ’ zw iązan y ch z k w e stją ro zd ziału k o n ty n g en tó w , P a n W o jew od a P o m o rsk i p o w o łał o d ­ p o w ied n ie k o m isje. K o m isja R o zd ziela­

jąca, k tó ra u sta li z a sad y ro zd ziału , o b ­ ra d o w ać b ęd zie w d n iu 2 m arca b r. w U rzęd zie W o jew ó d zk im P o m o rsk im — zaś K o m isje R o zd zielające p rz y k ażd ej cu k ro w n i, u rzęd o w ać b ęd ą w p ie rw ­ szy ch d n iach m arca, g d y ż ze w zg lęd ó w n a u staw ’o w e te rm in y , ro zd ział m u si b y ć d o k o n an y n a jp ó źn ie j d o 10 m arca b ież. ro k u .

P rz y p o d ziale k o n ty n g e n tu b ęd ą u - w zg lęd in ian e p rz ed e iw szy stk iem :

1. g o sp o d a rstw a o sad n icze i in n e, p o w sta łe z p rz e b u d o w y u stro ju ro l­

n eg o , zw łaszcza zaś p o w sta łe z p a r­

c e lac ji o b szaró w , n a k tó ry c h p rz ed p a rc ela c ją b y ły’ u p raw ia n e b u ra k i c u ­ k ró w ’e;

2 . czło n k o w ie sp ó łek w o d n y ch ; 3. d a w n i p la n tato rz y w z w ią z k u z k o n ty n g en to w aniem b u ra k ó w n a p o d ­ staw ie o b o w ią z u jąc y c h zasad , u tra ­ cili k o n ty n g e n ty lu b też zo stały o n e w w ię k sz y m sto p n iu z m n ie jsz o n e n iż in n e p la n ta c je .

W teij ch w ili, ze w zg lęd u n a b a r­

d zo k ró tk i o k re s z a k reślo n y ro z p o ­ rz ąd z e n ia m i, in stru k to rzy o sa d n ic zy P o m o rsk ie j Izb y R o ln ic ze j o ra z p e r­

so n el o d n o śn y ch szk ó ł ro ln icz y cli P . T . R . z b ie ra zg ło szen ia n a u p ra w ę b u ­ ra k ó w c u k ro w y c h o d o sa d n ik ó w z p a rce lac ji rząd o w ej. Z g ło szen ia czło n

ców’ sp ó łek w o d n y ch o raz o sad n i­

tó w z p a rc ela c ji p ro w ad z o n e j p rzez

’a ń stw o w y B an k R o ln y — p rzy jm u je Ja ń stw o w y B a n k R o ln y w G ru d z ią ­ d z u .

R o ln icy , k tó rzy u tra cili k o n ty n ty , w z g l. k tó ry m p rz y słu g i^

z w ięk sz en ie k o n ty n g e n tu , b ę d ą w z g lę d n ien i n a p o d sta w ie w y k a z ó w o d n o śn y c h c u k ro w n i.

Z g ło sze n ia o d d ro b n y c h ro ln ik ó w , k tó rz y n ie n a le ż ą d o w y m ien io n y c h g ru p (o sad n ic y re n to w i, a n u la c y jn i, lik w id a cy jn i i z p a rc ela c ji p ry w at- in c j), a k tó rz y m ie lib y e w e n t. p o d s ta ­

w y d o o trzy m a n ia k o n ty n g e n tó w , p rz y jm u ją in s tru k to rz y p o w ia to w i P o m o rsk ieg o T o w a rz y stw a R o ln ic ze ­ g o .

P o n ie w aż K o m isje )w ry z n ac z o n e (u rz ę d o w ać b ę d ą ju ż 5 m a rc a w sze lk ie z g ło sze n ia m u sz ą b y ć w p o s iad a n iu w y m ien io n y c h in sa y tu c y j i o rg a n iz a - c y j n a jp ó ź n ie j d o d n ia 4 m a rca b r.

O s a d n ic y z p a rc e lac y j rz ąd o w e j (ja k w y ż ej), o ileb y <xł n ic h w te rm i­

n ie d o 2 -g o m a rc a n ie o d e b ra li z g ło ­ sz eń u rz ę d n ic y Iz b y R o ln ic z e j ta k , b y b y ły o n e w Iz b ie 3 -g o m a rc a .

Z a z n ac z y ć tu n a leż y , ż e k o n ty n g e n ­ ty b ę d ą p rz y z n a w a n e ro ln ik o m d ro ­ b n y m , p o s iad a ją cy m d o ich o trz y m a­

n ia p o d sta w y , (ja k iw y ż ej) w ilo ścia c h i w m ia rę w y s ta rc z aln o ś c i o g ó ln ej b u ra k ó w ’, p rz ez n a cz o n y c h n a te n c e l.

W re sz c ie n a d m ie n ić te ż w y p a d a, ż e b u ra k c u k ro w y je st ro ślin ą w y m a ­ g a jąc ą — p o trz e b u je d o b re j g le b y , d o b re g o n a w o ż en ia , o ra z < x lp o w ie d ­

li i e j u p ra w y m e c h a n ic z n e j (g łę b o k a o rk a, ro la c z y s ta i w o d p o w ie d n ie j k u ltu rz e ). W n ie o d p o w ie d n ic h w a ­ ru n k ac h u p ra w a m o ż e się n ie o p ła c ić T o te ż u p ra w iać g o p o w in n i ty lk o ci ro ln ic y , k tó rz y p o s iad a ją d o te g o w a ru n k i.

N a d m ien ia m y n a s tę p n y m b ę d ą p e w n e k o n ty n g e n ty < lla Iric z

w k o ń c u , że w ro k u ró w n ie ż p rz y z n a n e m a ło ro ln y c h , . . ... p rz y n ie k tó ry c h c u k ro w n ia c h u g iw a ło b y J ję d ą z n a c zn ie m n ie jsz o n iż w ’ ty m

b ę d ą u - | ro k u .

Czy jesteś członkiem

-T R. P.

— 2 ~

Wierze w polska wieś

Przemówienie min. Poniatowskiego w debacie nad bu­

dżetem Min. Rolnictwa i Reform RolnychJIHGFEDCBA

C Z Y Z A S Z Ł A Z M IA N A N A L E P S Z E ? m u je . P r z e r z u c a n ie s z a n s ro z w o ju W ro k u z e s z ły m o g ra n ic z y łe m s ię

c ło p o s ta w ie n ia p o s tu la tu , ż e R z ą d m o ż e p o d ją ć z a d a n ie o g ra n ic z e n ia i z a trz y m a n ia d a ls z e g o s p a d k u d o c h o ­ d u ro ln ic z e g o . N ie s ię g a łe m p o p r o ­ g ra m z w ię k s z e n ia te j d o c h o d o w o ś c i.

Ś m ia ło tw ie rd z ić m o g ę , ż e te n p r o ­ g ra m m in im a ln y je s t s p e łn io n y .

G d y b y m s ię n ie b ro n ił p rz e d o c e ­ n ą o p ty m is ty c z n ie js z ą , m ia łb y m r a ­ c z e j s z e re g p o k u s d o s tw ie rd z e n ia , ż e je s t n a w e t p e w n a p o p ra w a .

W IE L O S T R O N N O Ś Ć Ś R O D K Ó W O D D Z IA Ł Y W A N IA .

G d y ta k s p o k o jn ie s tw ie rd z a m , ż e r. 1 9 3 5 o c e n ia m ja k o z a trz y m a n ie s ię s p a d k u d o c h o d ó w ro ln ic z y c h , to m u ­ s z ę s ię lic z y ć z te in , ż e k ilk u m o ic h p o p rz e d n ik ó w ju ż p rz e d p a ru la ty s tw ie rd z iło to s a m o — ż e ś m y p rz e sz li ju ż p rz e z n a jn iż s z y p ró g n a s ile n ia k ry z y s u . M u s ia łe m w ię c z a d a ć s o b ie p y ta n ie — c z y n ie u le g a m s u g e s tji, ta k c z ę s te j u lu d z i u c z e s tn ic z ą c y c h w

• w y k o n y w a n iu rz ą d z e n ia , ż e o to z a ry ­ s o w u je s ię in n y e ta p . U tw ie rd z iłe m s ię je d n a k w p rz e k o n a n iu , ż e e ta p k tó r y s y g n a liz o w a łe m , je s t p rz e c ie ż ró ż n y o d p o p rz e d n ic h , a ró ż n i s ię w ła ś n ie tą w ie lo stro n n o ś c ią , n a k tó r ą z w ró c iłe m ju ż u w a g ę . D z ia ła m y w ie ­ lu d ro b n e m i ś ro d k a m i, k tó r e ty lk o w s w o im k o m p le k sie i w e w z a je m n e m w s p ó łd z ia ła n iu m o g ą s p o w o d o w a ć z m ia n ę .

M a m ró w n ie ż n a o k u tę k o lo sa ln ą w ra ż liw o ś ć p ry m ity w n e g o , a ró w n o ­ c z e ś n ie iw is to c ie s w o je j k rz e p k ie g o o rg a n iz m u w s i. Z u p e łn ie p o d o b n ie ja k je d n o s tk o w y o rg a n iz m c z ło w ie k a w ie js k ie g o je s t n ie z w y k le w ra ż liw y n a le k i, ta k s a m o m a łe p o d n ie ty z ja - k ie m i m o g liś m y p r z y jś ć d o s to su n - k ó w w ie js k ic h p o w o d u ją s iln e g o ­ s p o d a rc z e s k u tk i.

W IE Ś M A W Ł A S N E Ż Y C IE P o d n o s z ę z e s z c z e g ó ln y m n a c isk ie m to , ż e n ic z o s ta ła z a n ie d b a n a d r u g a s tr o n a z a g a d n ie n ia , a m ia n o w ic ie s p r a w a c a ło ś c i je j b y tu ..N ie m o ż e m y z a p o m in a ć , ż e w ie ś m a ż y c ie w ła sn e , ż e m a s w o je p ra w a , ż e te p r a w a m a w ie lk ie , s k o ro s ta n o w i ta k w ie lk ą c z ę ś ć n a ro d u (o k la s k i). W c a le m p r z e ­ to g o s p o d a rc z e m ż y c iu n ie ty lk o to

je s t w a ż n e , c o ■w ieś s p rz e d a j© , a le je s t n ie m n ie j w a ż n e to . c o s a m a s k o n s u -

i g o s p o d a rc z e g o w s i n a ic h w ła sn e w y ­ s iłk i, n ie je s t rz e c z ą p o p u la rn ą . A le ja n ie je s te m tu o d m ó w ie n ia rz e c z y p o p u la rn y c h . S ą d z ę , ż e p r a w d a w o c e ­ n ie n a k a z u je w s p o s ó b b e z w z g lę d n y tw ie rd z ić , ż e is to tn e z m ia n y m o g ą b y ć s p o w o d o w a n e ty lk o p r z y g łę b o k ie m p rz e ro d z e n iu s ię w y s iłk u , ja k i w ie ś je s t w s ta n ie d a ć s a m a z s ie b ie . P r z y ­ p is y w a n ie w a g i ty m c z y n n ik o m k o n - s u m e ji w s i, n ie z a le ż n y m o d ry n k u n a p o ty k a ło i z d r u g ie j s tro n y n a k r y ­ ty k ę .

S T A R O E K O N O M S K IE R O Z U M O­ W A N IE .

K ie d y w g r u d n iu r. u b . p o z w o liłe m s o b ie w s p o s ó b p u b lic z n y d o ro ln ic ­ tw a p o ls k ie g o m ó w ić o te rn , ja k w a ż ­ n ą je s t tr o sk a o s p o tę g o w a n ie p r o ­ d u k c ji i ś w ia d o m e n o rm o w a n ie te g o , c o s ię n a r y n e k rz u c a , a w z m o ż e n ie w im ię p rz y s z ło ś c i n a ro d u k o n s u m e ji w ła s n e j, w ó w c z a s z e s tro n y p e w n e j g r u p y r o z u m u ją c e j w s p o s ó b , p o w ie ­ d z ia łb y m , s ta ro św ie c k i, a lb o ż e u ż y ­ ję tu w y ra z u ja s k ra w s z e g o , — w s p o s ó b s ta ro e k o n o m sk i, g r u p y re p re - z e n to iw a n e j p r z e z G a z e tę R o ln ic z ą , z o sta łe m z a s w o ją p o s ta w ę w y s z y d z o ­ n y . T w ie rd z o n o , ż e s p r a w ą is to tn ą je s t ty lk o re n to w n o ś ć ro ln ic tw a , n ie u m ia n o s ię w z n ie ś ć n a te n p o z io m , k tó r y p o le g a n a u ś w ia d o m ie n iu s o b ie , ż e ż y c ie p u b lic z n e o b c h o d z i d o c h ó d s p o łe c z n y , a w m n ie js z e j m ie rz e o b ­ c h o d z i g o to , c o m o ż n a n a z w a ć ś c iś le re n tą , le ż e li b ę d z ie m y m y ś le li o s to ­ s u n k a c h ro ln ic z y c h , to je s t rz e c z ą n ie w ą tp liw ą , ż e d ro b n e g o r o ln ik a o b ­ c h o d z i c a ły p rz y c h ó d , ja k i u z y s k u je z g o s p o d a rs tw a . D o c h ó d to s u m a w a r­

to ś c i, k tó r e j d r o b n ą c z ę ś ć s ta n o w u re n ta w z ie m i, a le k tó re j o lb rz y m ią c z ę ś ć s ta n o w i w a rto ść , r e p r e z e n to w a ­ n a p rz e z p ra c ę ro ln ik a . W ty c h w a ­ ru n k a c h p o s ta w ić n a o łta rz u r e n to w ­ n o ś ć , to w ła śn ie s ta ro e k o n o m s k i s p o ­ s ó b . to ś w ia d e c tw o z ja k im tru d e m m y ś le n ie o ż y c iu g o s p o d a rc z e m w k a - ie g o rja c h p u b lic z n y c h p r z e d o s ta je s ię d o c z ę śc i u m y s łó w . Z a p e w n e m o ż n a s ię p o c ie sz a ć , ż e to je s t ju ż z m ie rz c h p e w n y c h g ru p , ż e p rz y c h o d z ą s iły n o ­ w e , k tó re ż y c ie P o lsk i o d ro d z ą , i ż e w te rn o d ro d z e n iu m a m y p ra w d o p o ­ k ła d a ć n a d z ie ję .

C z y m a m y p ra w o m ó w ić , ż e k o n - s u m e ja w ła sn a w z ro s ła ? R o z u m u ją c w s p o só b p ro s ty m o ż n a m n ie m a ć , ż e

ta k . B ę d z ie m y z a m y k a li ro k g o s p o ­ d a r c z y s u m ą e k s p o rto w a n e g o ż y ta n ie p o m ie rn ie m n ie js z ą , n iż w T r. u b . M o ż n a tw ie rd z ić , ż e r o ln ik ż y to s p a s ł.

Z n a jo m o ś ć ż y c ia w ie js k ie g o u p r a w ­ n ia d o tw ie rd z e n ia , ż e o ile ro ln ik je s t w s ta n ie ż y to s p a ś ć , to n a p e w n o i s a m g o je w ię c e j.

N IE W Y Z Y S K A N E M O Ż L IW O Ś C I M ó w i s ię o p r z e lu d n ie n iu w s i. S z . p a n p o s e ł Ż e lig o w s k i tw ie rd z i, ż e je s te ś m y w s ta n ie z a p o m n ie ć o p r z e ­ lu d n ie n iu . J a k je s t, p a n ie p o ś le , c h o ­ d z i ty lk o o c z a s.

M ó w im y o w a r u n k a c h k r y z y s o ­ w y c h . P a m ię ta m y o la ta c h c ię ż k ic h , a le m ie jm y ż o d w a g ę p rz y p o m n ie ć s o ­ b ie i la ta d o b re i m ie j m y o d w a g ę w y ­ s n u ć z n ic h w n io sk i, w y k o rz y s ta n ie ty c h ła t b y ło z a m a łe , b o is tn ia ły w ie lk ie o b s z a ry P o ls k i, w k tó r y c h b e z w z g lę d u n a to , ż e s ię p rz e to c z y ła ta f a la p ie n ią d z a , d z iś n ie p o d o b n a o d ­ s z u k a ć . a n i in w e s ty c y j, a n i p o d n ie ­ s ie n ia k u ltu r y , a n i n a w e t o d s z u k a ć je j w p ły w u w u z d o ln ie n iu lu d n o ś c i d o le p sz e j w a lk i z ż y c ie m . P rz e to tw ie rd z ę , ż e n ie w c z y n n ik u m a te r- ja ln y m le ż y m in im u m w a ru n k ó w ż y ­ c ia i p o z io m u w s i. N ie z a m ie rz a m iw n a jm n ie js z e j m i e r z e le k c e w a ż y ć c z y n n ik ó w m a te rja ln y c h p o z io m u d o ­ c h o d u w s i.

N ie p o jm u ję n a w e t ro z w a ż a ń , c z y z ty c h c z y n n ik ó w ' m a te rja ln y c h je s t w a ż n ie jsz a p ra c a c z y k a p ita ł. W ie m y , ż e p r a c y m a m y w n a d m ia rz e , ż e k a p i­

ta łu n a m b ra k , a le p rz e c ie ż je sz c z e w ię k s z ą w a g ę p r z y w ią z u ję d o te g o c z y n n ik a in te le k tu a ln e g o , k tó r y s ta ­ n o w i w ła ś c iw ie k ie ro w n ic tw o c a ło ś c i g o s p o d a rstw a , k tó r y s ta n o w i o m o ż ­ n o ś c i d z ia ła n ia je d n o s te k i d z ia ła n ia z b io ro w e g o , ta m g d z ie je s t o n o p o ­

trz e b n e , o m o ż n o śc i o rg a n iz o w a n ia ż y c ia ta m , g d z ie n ie d o łę stw o o r g a n i­

z a c y jn e w to ż y c ie b ije .

T R Z E B A P O M Ó C C H Ł O P U W Y JŚ Ć N A Ś W IA T Ł O

C z y n a m w o ln o g o d z ić s ię z b ie r ­ n o ś c ią o c z e k iw a n ia ? S ą d z ę , ż e m y d z ia ła c z e p u b lic z n i, o d p o w ie d z ia ln i z a b ie g ż y c ia , w in n iś m y sp raw c ę o c e n ia ć in a c z e j. J e s t d z ie ń , s ło ń c e ś w ie c i, m a­ m y p o ls k ą rz e c z y w is to ść , k tó r ą m o ż e ­ m y w ś w ie tle d n ia ta k u ra b ia ć , ja k n a s n a to s ta ć . N ie s te ty w d e lk a g r u p a n a s z e g o s p o łe c z e ń stw a n a to ś w d a tło d z ie n n e w y jś ć n ie m o ż e . U ła tw m y je j to w y jś c ie , d o k o n a jm y te g o , b y p o m ­ n o ż o n e z o s ta ły s iły d z ia ła n ia , k tó re m i ro z p o rz ą d z a ć m o ż e m y . M a m y p r a w o p o w o ły w a ć s ię tu n a w ie lk i te s ta m e n t M a rsz a łk a , n a p ro s te z J e g o s tro n y s tw ie rd z e n ie , ż e je ż e li k tó ra ś w a rs tw a w y m a g a b e z p o ś re d n ie j i s iln e j p o rn o -

3 —ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

c y p a ń s tw a , to w d a śn ie c h ło p i, b o c i,n a jle p s z y m je g o in te rp re ta to re m . —,s iw o w la sa c h p a ń s tw o w y c h . Z a m o - s a m i ra d y s o b ie b e z p o śre d n io n ie d a -i Is tn ie ją je d n a k i m o je b e z p o ś re d n ie ra ln o ś ć a d m in is tra c ji wT s e n sie g o to - d z ą . T rz e b a d o p o m ó c im w y jś ć n a; o b o w ią z k i, o b o w ią z k i o b ro n y h o n o ru w o śc i n a c is k u , g o to w o śc i re a k c ji, g o­ to w o śc i w y s u w a n ia k o n s e k w e n c ji — w o b e c k a ż d e g o s łu sz n e g o o s k a rż e n ia , e h c ę w p e łn i n a s ie b ie b ra ć tx lp o w ie - d z ia ln o ś ć , ta k su m o d o b rz e z a c h a ra k­ te r te j g o s p o d a rk i, z a je j d z ia ła ln o ść h a n d lo w ą , z a je j d z ia ła ln o ść in w e s ty ­ c y jn ą , z a je j d z ia ła ln o ś ć , z m ie rz a ją­ c a d o p o d n ie s ie n ia c a ło ś c i g o s p o d a r­

s tw a le śn e g o . T y lk o w te n s p o s ó b i ty lk o w te j c a ło śc i o d n a jd ę w ła śc i- c y p a ń s tw a , to w ła ś n ie c h ło p i, b o c i n a jle p s z y m je g o in te rp re ta to re m .

d z ą . T rz e b a d o p o m ó c im w y jś ć n a ’o b o w ią z k i, o b o w ią z k i o b ro n y h o n o ru ś w ia tło . 1 d la te g o p rz y w ią z u ją k o lo - u rz ę d u p u b lic z n e g o , k tó ry p ro w a d z ę , s a ln ą w a g ę d o o ś w ia d c z e n ia z ło ż o n e­

g o w im ie n iu R z ą d u 2 d n i te m u p rz e z S T O S U N E K S E JM U D O M IN IS T R A W c a ło śc i c h c ia łb y m , b y ra c h u n k i n a s z e b y ły ja sn e i p ro s te . N ie u w a ­ ż am z a m o ż liw e d la sie b ie , ja k ie k o l­

w ie k ro z d zie lan ie m o je o d p o w ie d z ia l­

n o śc i n a ró ż n e d z ia ły p ra c y . P o n o s z ę ją w c a ło ści i z a w s z y stk o — ró w n ie d o b rz e z a to c o c h c iałb y m z m ie n ić w g o s p o d a rc e i w e fe k ia c li g o s p o d a r-

n e g o i w y s iłk i,

n ie sie n ia p o z io m u o g ó ln e g o , d o p o d ­ n ie sie n ia k u ltu ry c z ło w ie k a , ja k o te j je d y n e j, b a rd z ie j trw a łe j p o d s ta w y , n a k tó re j m o ż e b y ć b u d o w a n a p rz y­ sz ło ść . (O k la s k i).

• s k ła d n ik ó w n ie p rz y sw a ja n p . a?

’ z u ż y w a ty lk o ty le , ile p o trz e b u je P . P re n ije ra , ż e n ie tra k tu je z ja w is k

ż y c ia ro ln ic z e g o p o d z n a k ie m ty lk o z a ż e g n a n ia k lę s k i k ry z y s u , ż e R z ą d s ta je d o p ra c y n a d ro z w ią z a n ie m c a ło ś c i z a g a d n ie ń ż y c ia w si i je j k u l­

tu ry , d o p ra c y n a d z w iąz a n ie m w si z p a ń s tw e m , ż e u z n aje je z a z a g a d n ie­ n ia p a ń stw o w e . W te j je d n o śc i, ja k ą s ta n o w ić m u si c a ło ść p ro b le m u w ie j­

s k ie g o , d o p a try w a ć się trz e b a p u n k tu w y jś c ia d la d z ia ła ń k u ltu ra ln y c h , a l­ b o w iem o n e w g łę b o k i s p o s ó b p r z e r a­ d z a ją c a ło ść ż y c ia . J u ż o b e c n ie m a m y p ra w o m ó w ić o te rn , ż e d o c h o d z i d o g ło s u m ło d sz a , in a c z e j k s z ta łc o n a i o b ie c u ją c a S a la lu d n o ś c i w ie jsk ie j.

T o , c o p rz e c h o d z i p rz e z s z k o ły , c o w ra c a z w o js k a , s ta n o w i e le m e n t, k tó ­ ry , je ś li g o n ie z m a rn u je m y b ę d zie fu n d a m e n te m n o w e j p o ls k ie j rz e c z y ­

w is to ś ci. S ą d z ę, ż e w y s iłe k c a ło śc i z w .erz ą t. K tó re z yw ią się ro s -|

R z ą d u i n a ty m o d c in k u p rz y p a d a w l!'n,a ln'- su ; te sa m e s k ła d n .k ., | ' • w n i i i • i ' i u 'ja k ie ro ś lin y o trz y m u ją z g le b y . R o z - c z ę sc i M in . K o ln . I to je s t p o w ó d , d la J } ■ ■'1 f f y , i,' • • i • i ' • • i n ic a m ię d z y p a s zą a o d c h o d a m i b e - k to re g o n ie u m ie m d z ie lić i w ^ je o n a l i . , • ' j r . , . , . ?

i '' i- ii ■ ’ -i" .o z ie ta , z e w o d c h o d a ch z n a jd u je su*

c a fo sc z b ie ra m w s z y stk ie n a s z e w y s il-1 , > , .. , . . . .' U |V . N i •k i, » łą c zo n e z p o p ra w ą i i b y tu m a te ria l- • i s k ła d n ik ó w n ie c o, i i . • m n ie i,I a m ia n o w icie.

• u • ' • • i i ty le , d e z u z y ie o rg a n izm z w ierz ę cy , n e g o i w y s iłk i, z m ie rz a ją c e d o p o d - K r

b 1 iN a o g o ł o rg a n iz m zw ie rz ęc y w ie le ty c h

i n p . a z o tu u 5 n a

i w y p ro d u k o w a n ie m le k a , w e łn y , k o p y t ro g ó w , a u m ło d y c h zw ie rz ą t i m ięsa , ta k sa m o b x sfo r i p o tas je st m a ło p rz y ­ s w a ja n y . U b y w a ty lk o p o p rz e ro b ie­ n iu w’ o rg a n iź ra ie b a rd z o z n a cz n ie su­ c h a m a sa p a szy , a le to w a rto śc i o d c h o­ d ó w n ie o b n iż a, g d y ż ta z a le ż y o d z a ­ w a rto śc i w n ic h a z o tu , fo sfo ru i p o ta­ su , a n ie s u c h e j m a sy . Je ż eli s u c h a m a ­ sa o d c h o d ó w b ę d z ie w y n o siła p o ło w ę s u c h e j m a sy p a s z y , to z a w a rto ść w o d ­ c h o d a c h w y m ie n io n y ch p o k a rm ó w ro­ ś lin n y c h s ta je się p ro c e n to w o p ra w ie d w a ra z y w ię k sz ą .

O d c h o d y s ta łe i p ły n n e w z ię te k a ż­ d e z o s o b n a n ie są n a w o z em z u p e łn y m , a d o p ie ro p o ic h z m ie sz a n iu , d la te g o , że s k ła d n ik i p o k a rm o w e d la ro ślin są w y ­ d a la n e p rz ez je d n e z w ie rz ęta w ię c ej w m o c z u , p rz ez in n e w k a le n p . p o ta s u b y d ła ro g ate g o p rz e c h o d z i p ra w ie w c a ło śc i d o m o c z u , łx> o k o ło 9 5 % , a u k o n i m n ie j, b o 7 0 % , w a p n o w y d a la o r­ g a n iz m w k a le z w y ją tk ie m k o n i, u k tó ry c h z o s taje w y d z ie la n e w w ię k ­ sz e j c z ęśc i w m o c z u o k o ło 6 0 % .

Z a w a rto ś ć sk ła < h iik ó w p o k a rm o ­ w y c h d la ro ślin w o d c h o d a c h ja k a z o t, fo sfo r, p o ta s i w a p ń , z a le ż y o d z a d a w a­ n y c h p a sz . C z e m w ię c e j z n a jd u je się ty c h sk ła d n ik ó w 7 w p a sz y , te rn w u ę cc j je s t ic h w o d c h o d a ch . W y n ik a s tą d , ż e n ie w p ły w a n a ja k o ść o lx irn ik a ilo ść

C tiło ść s to s u n k u p a n ó w d o te g o

’ b u d ż e tu je s t rz ec zq , k tó ra w m o ic h o c z a c h s ta n o w ić b ę d z ie o k re śle n ie c a - z n a c z e n iu i w e le k ta c h p o d n ie sie n ia

c a ło śc i ż y c ia w s i, ja k i <w te rn , c o je s t

c z y n io n e p rz e z p a ń s tw o w e g o s p o d a r- i ło ści s to su n k u p a n ó w d o m n ie . (O k i.)

Predtóeja Gratia

N ie tru d n o je s t z ro z u m ie ć , ż e w o d - o g o n ó w w o b o rz e , a p rz e d ew s z y s tk ie m c h o d a ch z w ierz ąt, k tó re ż y w ią się ro ś- ja k o ś ć z a d a w a n e j p a sz y .

D la o rje n ta c ji p o d a ję w e d łu g D r . O ls z y ń s k ie g o , ile p o sz cz e g ó ln e ie rzę ta w y d z ie la ją o d c h o d ó w s ta - k o ń 2 —2 4 k g k a łu i 5—17 k g m o c z u k ro w a 1 9—3 3 k g k a la i 6 — 4 0 k g m o c zu Ś w in ia 0 ,4—1 k g k a łu i 3 —6 k g m o c z u . W e ź m y , ż e k o ń w y d z ie li p rz ec iętn ie k a łu 1 3 k g i m o c z u 11 k g d z ie n n ie .

( h c ą c o b lic z y ć , ile o trz y m am y ro c z­ n ie , lic z y m y 1 8 0 d n i, lic z ą c ż e re s z tę d o p e łn e g o ro k u k o ń tra c i p rz y p ra c y , z a ­ te m d z ie n n a w y d a jn o ść 2 4 k g X 18 d n i = 4 .3 2 0 k g ro c zn ie .

K ro w a p rz e c ię tn ie w y d z ie la k a łu 2 6 k g , m o c z u 2 3 k g , ra z e m 4 9 k g .

Ilo ść d n i d o o b licz e n ia b io rę : 7 m ie­ się cy w ro k u b y d ło je s t w o b o rz e , re­ sz tę s p ę d z a n a p a s tw is k u , to je st o d 15 m a ja d o 15 p a ź d z ie rn ik a . W ty m to c z a s ie g u b i p o ło w ę o d c h o d ó w , c o ró w n a się 2 ^ m ie się c y . P rz ez 2 8 5 d n i w y p ro d u k o w a n e o d c h o d y s ta łe i p ły n ­ n e — 2 8 5 X 4 9 = 1 3 .9 5 5 k g ro c z n ie . O d ś w in i o trz y m u je m y p rz e c ię tn ie o d c h o d ó w s ta ły c h 0 ,8 k g , p ły n n y c h 4 k g ra z e m 4 ,8 k g d z ie n n ie . Ś w in ia w m n ie jsz y c h g o s p o d a rs tw ac h p rz e z c a ły ro k p o z o s ta je w k o jc u c o ró w n a się 3 6 5 d n i — 3 6 5 X 4 ,8 k g = 1 .7 5 2 k g ro c zn ie .

D ru g ą s k ła d o w ą c z ę śc ią o b o rn ik a je s t ś c ió łk a , k tó ra z a p e w n ia z w ie rz ę ­ to m s u c h e , m ię k k ie le g o w isk o , o ra z p o c h łan ia n a d m ia r w ilg o c i.

P o w y ż e j p o d a łe m , ile o trz y m u je­ m y ro c z n ie o d c h o d ó w s ta ły c h i p ły n - 'n y c h , a le z n ic h s a m y c h n ie s k ła d a się m ie rz w a , a w « k ła d w c h o d z i ś c ió łk a, k tó re j d z ie n n ie n a k o n ia p rz y p a d a 2—4 k g : n a k ro w ę lu b tu c z o n e g o w o ­ łu 3—6 k g ; n a ś w in ię 1 1 ^ 2—4 k g . O b - W O B R O N IE H O N O R U U R Z Ę D U

P U B L IC Z N E G O

U d z ia ła n iu c a łe g o a p a ra tu M in . R o ln ic tw a — p rz y w ią z y w a ć m u sz ę p ie rw s z o rz ę d n ą w a g ę d o a tm o sfe ry m o ra ln e j T o je s t te ż p o w ó d , d la k tó re g o , m ó w ią c o s w e j z a a p a ra t o d­ p o w ied z ia ln o ś c i, p rz e d e w sz y s tk ie m to z a g a d n ie n ie w y s u w a m . Z n a n a je s t p a n o m s p rze d k ilk u d n i s p ra w a d o ty­ c z ąc a o s k a rż e n ia o g ro m n e g o d z ia łu a d m in istra c ji p u b lic z n e j, ja k im je s t a d m in is tra c ja la só w , o s to s u n e k d o d o b ra p u b lic z n e g o ja k n a jb a rd z ie j n ie w ła ś c iw y . Z n a n a je s t p a n o m m o­ ja p o d a d re se m P a n a M a rs z a łk a p ro ś­

b a o s k ło n ie n ie p . p o s ła K o z ick ie g o d o k o n k re tn y c h z a rzu tó w , d o u ja w ­

n ie n ia te ż p o w o d ó w , d la k tó ry c h rz e ­ k o m o la s y o ta c z a ta je m n ic z y p rz y w i­

le j n ie ty k a ln o śc i. Z n a n a p a n o m je st ró w n ie ż o d p o w ie d ź P . M a rsz a łk a . - - P rz e sła w sz y m i d ja rju sz K o m isji B u­ d ż e to w e j, s tw ie rd z a P . M a rsz a łe k , ż e u c z y n ił w s z y s tk o c o b y ło m o ż liw e d o u c z y n ie n ia z ty tu łu je g o u rz ę d u . A n i n ie d o m n ie n a le ż y ja k a k o lw ie k o c e n a re g u la m in u S e jm u , a n i n ie z a m ie rz a m k w e s tjo n o w a ć , ż e p . M a rs z a łe k je st

01049

— 4 —

liczywszy, ile zużyjemy ściółki i do- przyczyniają się do powolniejszego j Kompost otrzymujemy w bardzo dawszy do odchodów, otrzymamy rozkładu obornika. Chcąc wyprodu-!prosty sposób; gromadzimy wszystkie ilość wyprodukowanego rocznie obor- kować większą ilość mierzwy, jak odpadki w gospodarstwach na prze- nika Iwynika z powyższego obliczenia, mo-'znaczone miejsce (koniecznie osłonię- Muszę zaznaczyć, że nie wszystkie żerny osiągnąć to przez nieusuwanie te od działania promieni słonecznych) ściółki są sobie równe pod względem odchodów ze stanowisk,

zdolności wchłaniania wilgoci. Na pierwszem miejscu zasługuje na uwa- ni wchłonąć 2 —3razy więcej wilgoci

______ __ , a . _

większą ilość ściółki, która będzie za- pobiegała wydobywaniu się odcho- gę suchy targany torf, bo jest w sta- dów płynnych w górne warstwy mie-

~ ” 3 j ..l’o__i rzwy. Warunkiem tego jednak od słomy, pozatem wzbogaca obornik obfitość ściółki w gospodarstwie, w azot, gdyż sam w głębszych war-j Prócz obodnika powinniśmy _1 1 1 1 . Następną rać się o wyprodukowanie jak ściółką codo jakości jest słoma pocię- więcej kompostu, a zwłaszcza w w azot, gdyż sam w głębszych war­

stwach zawiera 2—4 proc. I

dodając jak plewy jeęczmienne, plewy łubi­

nowe o ile brakowiec, chwasty, liście, śmiecie z domu, do których zaliczam (popiół oraz odchody ludzkie z dołów jesti kloacznych. O ile w gospodarstwie

brak inwentarza żywego, któryby sta-! produkował nam iwystarczalną ilość naj- obornika, pomagamy w nawożeniu

go- przez stosowanie nawozów zielonych.

ta na sieczkę, — długości 20—30 cm., spcxlarstwach, gdzie są łąki, bo te są i

wodu

używa się czasami liści, ale te z po- najwięcej wdzięczne za nawożenie

zawartego w nich garbnika ich kompostem. ^—0—

Kanclerz Rzeszy wyznaczył powyż­ szą nagrodę <lla zwycięzcy w zawo­

dach konnych.

Wielbłąda też można użyć do orki

Na 'Wystawie samochodowej w Berlinie pokazują nowo­ czesny traktor do użytku w rolnictwie.

W czasie roztopów wiosennych wody robią spustoszenia

sk