w w w r w 1 0 O p ł w n o g o U w f c g »
[ ■ m i m f f l i i W l w m i M B M H M f f l f f l x j L o - U M x i g ^ » 9 T o s I
P I S M O S P O Ł E C Z N E , G O S P O D A R C Z E , O Ś W I A T O W E I P O L I T Y C Z N E D L A W S Z Y S T K I C H S T A N Ó W
Nr 37 H NMLKJIHGFEDCBA w t o r e k d n i a 2 8 m a r c a 1 9 3 9 1 1 Rok 21
P r o k l a m a c j a g e n . F r a n c o O f i c j a l n y k o m u n i k a t w ę g i e r s k i d o R e p u b l i k a n ó w
B U R G O S . G ł ó w n a k w a t e r a w o j s k g e - n o ś ć p o d j ę c i a o s t a t n i e j w i e l k i e j o l e n s y - n e r a ł a F r a n c o o g ł o s i ł a w n i e d z i e l ę p o , w y , k t ó r e j n i c n i e w s t r z y m a . D l a t e g o w z y p o ł u d n i u p r o k l a m a c j ę d o w a l c z ą c y c h i
l u d n o ś c i p o s t r o n i e r e p u b l i k a ń s k i e j . P r o k l a m a c j a s t w i e r d z a , ż e h i s z p a ń s c y r e p u b l i k a n i e p r z e g r a l i w o j n ę i p o w i n n i s i ę p o d d a ć . H i s z p a n i a N a r o d o w a u - t r z y m u j e w m o c y w s z y s t k i e s w e p r z y r z e c z e n i a . S ł u ż b a w a r m i i r e p u b l i k a ń s k i e j i p r z y n a l e ż n o ś ć d o p a r t i i l e w i c o w y c h n i e s t a n o w i p r z e s t ę p s t w a . P r z e d s ą d a m i p o s t a w i e n i b ę d ą t y l k o z b r o d n i a r z e . D a l s z e s t a w i a n i e o p o r u b y ł o b y k a r y g o d n y m i z b ę d n y m r o z l e w e m k r w i , w y m o g i w o j n y p o c i ą g n ę ł y z a s o b ą k o n i e c z -
w a s i ę l u d n o ś ć o b s z a r ó w z a j ę t y c h p r z e z w ł a d z e r e p u b l i k a ń s k i e , d o n i e s t a w i a n i a o p o r u i p o d d a n i a s i ę . g d y ż w s z e l k i o p ó r j e s t b e z n a d z i e j n y .
Robotnicy fabryki w Grudziądzu na F. O. N.
G R U D Z I Ą D Z . W f a b r y c e H e r z f e l d i Y i c t o r i u s w G r u d z i ą d z u o d b y ł o s i ę z e b r a n i e w s z y s t k i c h p r a c o w n i k ó w w c e l u z a d o k u m e n t o w a n i a s w e j w i e r n o ś c i w o b e c R z e c z y p o s p o l i t e j . O c e n i a j ą c o b e c n e p o w a ż n e w a r u n k i m i ę d z y n a r o d o w e , r o b o t n i c y j e d n o g ł o ś n i e u c h w a l i l i n a r z e c z d o z b r o j e n i a A r m i i s w ó j j e d n o d n i o w y z a r o b e k . P o n a d t o d y r e k c j a f a b r y k i o f i a r o w a ł a n a F . 0 . N . 5 . 0 0 0 z ł o t y c h .
U r z ę d n i c y U r z ę d u S k a r b o w e g o w G r u d z i ą d z u z a d e k l a r o w a l i j e d e n p r o c e n t s w o i c h p o b o r ó w n a o k r e s 6 m i e s i ę c y n a F u n d u s z O b r o n y N a r o d o w e j
M o m e n t p r z e m ó w i e n i a g e n e r a ł a S a w i c k i e g o p o d c z a s u r o c z y s t e g o n a d a n i a s t a t u t u A k a d e m i i W y c h o w a n i a F i z y c z n e g o .
o k r w a w y c h z a j ś c i a c h n a g r a n i c y w ę g i e r s k o - s ł o w a c k i e j
B U D A P E S Z T . W ę g i e r s k a A g e n c j a ^ a ł y w d n i a c h 2 3 i 2 4 m a r c a a t a k ó w n a T e l e g r a f i c z n a o g ł a s z a i
m u n ik a t o f i c j a l n y :
S ł o w a c k i e s a m o l o t y w o j s k o w e d o k o -
n a s t ę p u j ą c y k o - G m in y U n g w a r , U t c a s . N a g y b e r e z n a , T i- b a , S z o b r a n c , A l s o h a la s i P a l o c z o r a z n a m i a s t o U n g w a r . S t w i e r d z e n i e s z k ó d , w y r z ą d z o n y c h p r z e z a t a k i j e s t w t o k u .
J e d e n z s a m o l o tó w s ł o w a c k ic h z o s t a ł z e s tr z e lo n y o g n ie m k a r a b i n u m a s z y n o w e g o i s p ł o n ą ł w r a z z z a ło g ą , s k ł a d a j ą c ą s ię z d w ó c h o s ó b . Z t r z e c h s a m o l o tó w d o k o n u j ą c y c h a t a k ó w w d n i u 2 4 m a r c a j e d e n z o s t a ł z e s tr z e lo n y p r z e z m y ś li w s k ie s a m o l o ty w ę g i e r s k i e , p o d c z a s g d y d r u g i z m u s z o n y z o s t a ł d o l ą d o w a n i a w p o b l iż u U n g w a r u . P i lo t t e g o s a m o l o t u d o s t a ł s ię d o n ie w o li. Z s a m o lo t ó w , a t a k u j ą c y c h 2 4 m a r c a w p o ł u d n i e m i a s t o U n g w a r . w ę g ie r s k ie k a r a b i n y m a s z y n o w e z m u s ił y j e d e n d o l ą d o w a n i a . P i l o t p o d o f i c e r z o s t a ł r ó w n i e ż w z ię t y d o n i e w o l i . 2 4 m a r c a 7 m y ś li w s k i c h s a m o lo t ó w z b o m b a r d o w a ł o g m in ę P a l o c z . S a m o lo t y w ę g ie r s k ie s t r ą c i ły w s z y s tk i e 7 s a m o lo tó w . S t r a ty s ł o w a c k i e w d n i a c h 2 3 i 2 4 m a r c a w y n o s z ą o g ó ł e m 1 1 s a m o l o t ó w .
W o d w e t z a n a r u s z e n i e g r a n ic o r a z s p o w o d o w a n i e w i e l k ic h s z k ó d w ę g i e r s k i e s i ły p o w ie t r z n e d o k o n a ły b o m b a r d o w a n i a l o tn i s k a w m ie ś c ie I g ł o w S ł o w a c j i.
W a t a k u t y m w z i ę ł o u d z i a ł 1 2 s a m o lo t ó w b o m b a r d u j ą c y c h i e s k a d r a s a m o l o t ó w m y ś l iw s k i c h . S k u t k i e m te g o a t a k u t r z y s a m o l o ty b o m b a r d u j ą c e , 1 4 i n n y c h s a m o l o t ó w w o js k o w y c h s ł o w a c k ic h i h a n g a r y z o s t a ł y z n i s z c z o n e .
W r o z s t r z y g a j ą c e j c h w i l i
O d d n i a 2 5 m a r c a l o t n ic t w o s ł o w a c k ie n ie p r z e j a w i a ł o ż a d n e j d z i a ł a l n o ś c i . L o t n ic t w o w ę g ie r s k ie n i e p o n i o s ł o w ty c h d n i a c h ż a d n y c h s t r a t.
M u s s o l i n i ° p s y c h o z i e w o j e n n e j
R Z Y M . W i e lo t y s ię c z n e , n i e z li c z o n e t łu m y z a le g ł y F o r u m M u s s o lin ie g o , n a k t ó r y m D u c e z o k a z j i z a ł o ż e n i a f a s z y s t o w s k i c h z w ią z k ó w w a l k i c z y n n e j w y g ł o s i ł w i e l k ie p r z e m ó w i e n i e p o l it y c z n e .
„ T o w a r z y s z e f a s z y ś c i p i e r w s z e j g o d z i n y , 2 0 l a t m in ę ł o o d z a ł o ż e n i a p a r t i i f a s z y s t o w s k ie j . 2 3 m a r c a 1 9 1 9 r o k u r o z w i n ę l i ś m y c z a r n ą c h o r ą g ie w f a s z y s to w s k ą . I d e P /łe m n a s z y m b y ł a w a l k a z k o . m u n i z m e m . P o d t ą c h o r ą g w i ą w w a lc e o n a s z e i d e a ł y z g i n ę ł y t y s ią c e f a s z y s tó w , k t ó r y c h p a m i ę ć c z c im y .
N ie m a m y z a m i a r ó w a g r e s y w n y c h , a l e o ile z o s t a n i e m y s p r o w o k o w a n i, p r z e j d z i e m y d o k o n t r o f e n s y w y n a c a ł y m ś w ię c ie .
1 7 g r u d n i a 1 9 3 8 r o k u p r z e s ła l i ś m y r z ą d o w i f r a n c u s k ie m u s z e r e g p y t a ń o c h a r a k t e r z e k o l o n i a l n y m . D o t y c z y ł y o n e T u n i s u , D ż i b u tt i , S u e z u .
C z e k a m y n a i n ic j a ty w ę r z ą d u f r a n c u s k ie g o . N ie j e s t n a s z ą w i n ą j e ż e l i p r z e p a ś ć m ię d z y d w o m a p a ń s t w a m i c o r a z b a r d z i e j s ię p o g ł ę b ia . A l e n ic h ż e s ię n i k t n i e p o w o łu j e n a b r a t e r s t w o n a r o d ó w ł a c i ń s k i c h .
N a s z ą z a s a d ą b ę d z ie t e r a z — z b r o i ć s ię . W i ę c e j a r m a t, w ię c e j o k r ę t ó w , w i ę c e j s a m o lo t ó w , n a w e t k o s z te m w y g o d
n e g o b u r ż u a z y jn e g o ż y c i a . t- - - -— - - - -
| Z a k i lk a j u ż g o d z in h i s z p a ń s k i e w o j- n ą p r a c ę d l a d o b r a p o w i a tu , P o m o r z a i Ś w ia t p r z e ż y w a t e r a z p s y c h o z ę w o - s k a n a r o d o w e w k r o c z ą d o M a d r y tu , k t ó R z e c z y p o s p o l it e j.
j e n n ą , M y j e d n a k je j n ie u l e g n ie m y . L i- r y m i a ł s ię s t a ć g r o b e m f a s z y z m u , a j e s t I P o o ż y w i o n e j d y s k u s j i b u d ż e t u c h w a n i a n a s z e j p o l it y k i j e s t w y t y c z o n a . ^ g r o b e m k o m u n i z m u . I lo n o b e z z m ia n . W k o ń c u o b r a d n a d b u d -
B i la n s t y c h 2 0 l a t j e s t o l b r z y m i , p o t ę ż n y . I t a l i a z 1 9 1 9 r o k u b y ł a z a w ie d z i o n a i p o g r ą ż o n a w c h a o s i e , n i e j a k z w y c ię s k i, a l e j a k z w y c ię ż o n y n a r ó d . I t a l i a z 1 9 3 9 r o k u j e s t p o t ę ż n a , t w ó r c z a , j e s t m o c a r s t w e m .
D e m o k r a c je o c z e k iw a ły n a s z e g o u - p a d k u , z a ł a m a n i a . P r z y p u s z c z a ł y , ż e b ę d z i e n a m p o t r z e b n a p o ż y c z k a , n a t u r a l
n i e p o ż y c z k a a n g i e l s k a .
W e p o c e r a d i a z n a j ą n a s m e w ię c e j n i ż j a k i ś g ł u c h y z a k ą t e k , c h o c ia ż d l a ś w ia t a m u s i m i e ć o l b r z y m ie z n a c z e n ie , c o b ę d z i e m y r o b i l i w p r z y s z ł o ś c i .
M o j a w o la n ie z n a p r z e s z k ó d . W y n i e j e s t e ś c ie t y l k o m o j ą g w a r d ią , a l e r ó w n i e ż g w a r d ią u s t r o ju f a s z y s to w s k i e g o , g w a r d i ą n a s z e g o i m p e r i u m .
D z ie c iń s t w e m s ą p r ó b y p r z e ła m a n ia o s i R z y m — B e r l in . O ś , to n i e t y l k o i n s t r u m e n t p o l i ty c z n y , t o s p o t k a n i e d w u r e w o lu c j i. T o j e s t ic h s i ł a .
T o c o s ię s t a ło w E u r o p i e Ś r o d k o w e j
— b y ł o p r z e z n a c z e n ie m . M u s z ą to z r o z u m i e ć c i, k t ó r z y w y s ł a li s w ó j r o z s ą d e k n a u r l o p . C z e c h o s ł o w a c j a z a s łu ż y ła n a
s w ó j lo s .
T o , ż e n i k t w C z e c h a c h n ie ^ p r o t e s t o w a ł c z y n e m , ś w ia d c z y d o b i t n ie , ż e ta p u p i l k a d e m o k r a c i z a c h o d n ic h b y ł a d o j r ż a ł a d o u p a d k u .
— C z a r n e k o s z u l e c z y c h c e c ie ł a t w e g o ż y c i a ? — p y t a M u s s o l i n i i.
— N ie — o d p o w i a d a t ł u m .
— C z y i s tn i e je d la w a s c o ś n i e m o ż l iw e g o ?
— N ie — o d p o w i a d a t łu m .
— H a s łe m n a s z y m j e s t w ie r z y ć , s ł u c h a ć , w a l c z y ć !
— P o d t y m w e z w a n ie m — z w y c ię ż y m y .
® A ®
W zrozumieniu chwili
wpływają hojne dary na F. O. N.
C H O J N I C E , R a d a P o w ia t o w a w ż e te m R a d a p o w z i ę ła u c h w a łę n a s t ę p u - C h o j n i c a c h o d b y ł a p o s i e d z e n i e b u d ż e to - ' j ą c e j t r e ś c i- „ R a d a P o w i a to w a n a d g r a - w e , k t ó r e m u p r z e w o d n i c z y ł s t a r o s ta p o - n ic z n e g o p o w ia t u c h o jn i c k i e g o , r e p r e z e n w i a to w y H o r w a t h . N a w s t ę p i e s t a r o s ta
p o w i a t o w y w i t a ł R a d ę s k ł a d a ją c z a p e w n ie n ie , ż e p o s t a r a s ię z a d o ś ć u c z y n i ć p o s t u l a t o m i b o l ą c z k o m l u d n o ś c i e k s p o n o w a n e g o p o w i a t u , z a z n a c z a j ą c , ż e w p i e r w s z y m p l a n ie s t a w i a ć b ę d z i e s p r a w y g o s p o d a r c z e i k u l t u r a l n e p o w i a tu o r a z b e z r o b o c ie .
W i m ie n i u R a d y p o w i ta ł p . s t a r o s tę k s . p r o b o s z c z W r y c z ą i p r z y r z e k ł s o le n -
Z a w i e s z e n i e b r o n i
B U D A P E S Z T . N a f r o n c i e w a l k s ł o w a c k o - w ę g ie r s k ic h d o s z ł o d o z a w i e s z e n i a b r o n i .
W ę g i e r s k i e o d d z i a ły w o j s k o w e o r a z o d d z i a ły s ł o w a c k i e i f o r m a c j e g w a r d ii h l i n k o w s k i e j z a t r z y m a ł y s i ę n a ^ w y c h p o z y c j a c h .
R z ą d s ł o w a c k i p r z y j ą ł w s o b o tę w i e c z o r e m p r o p o z y c j e r z ą d u w ę g ie r s k ie g o r o z p o c z ę c i a r o k o w a ń w s p r a w ie o s t a t e c z n e g o u s t a le n i a g r a n ic y w ę g i e r s k o - s ło w a c k i e j.
t u j ą c a p a t r io t y c z n y l u d k a s z u b s k i , d o c e n i a ją c z n a c z e n i e d o z b r o j e n i a A r m ii , z w ła s z c z a w c z a s a c h o b e c n y c h i ś w ia d o m a . ż e A r m ia t a p o d w o d z ą M a r s z a łk a P o l s k i Ś m ig łe g o - R y d z a j e s t j e d y n ą o - s t o ją i g w a r a n tk ą N i e p o d l e g ł o ś c i R z e c z y p o s p o li te j u c h w a l a i p r z e z n a c z a n a d o z b r o j e n i e A r m ii d o d y s p o z y c j i N a c z e l n e g o W o d z a k w o t ę z ł o ty c h 5 .0 0 0 i r ó w n o c z e ś n i e z w r a c a s ię z a p e l e m d o R a d P o w ia t o w y c h W i e l k ie g o P o m o r z a , a b y ś l a d e m p o w ia t u c h o jn i c k i e g o p o w z i ę ł y a n a l o g i c z n e u c h w a ły .
Str. 2 G Ł O SM Nr. 37
Wywóz masła z Polski
w styczniu i lutym roku bieżącego
Wspaniała postawa
ludności polskiej na ŚląskuRQPONMLKJIHGFEDCBA
W o k re s ie d w ó c h p ie rw s z y c h m ie s ię c y b ie ż ą c e g o ro k u w y w ie z io n o z P o ls k i o g ó łe m o k o ło 1 .6 0 0 to n m a s ła w a rto śc i 4 m iln . z ło ty c h , g d y w ty m s a m y m c z a s ie ro k u u b ie g łe g o w y w ó z w y n ió s ł 2 .2 0 0 to n w a rto ś c i o k o ło 5 m iln . z ło ty c h .
W y w ó z m a s ła u le g ł w ię c w ro k u b ie ż ą c y m z n a c z n e m u s k u rc z e n iu . W z ro s ła z a to ja k o ś ć w y w o ż o n e g o m a s ła , b o g d y w ro k u u b ie g ły m w y w o z iliś m y je sz c z e 8 ,9 p ro e c n t p ro d u k tu n ie sta n d a ry z o w a - n e g o , to w ro k u b ie ż ą c y m ty lk o 0 .8 p ro c .
N a s tą p iły ró w n ie ż w p o ró w n a n iu d o s ty c z n ia i lu te g o 1 9 3 9 ro k u p rz e su n ię c ia c o d o ry n k ó w r z b y tu m ia n o w ic ie w o k re - s p ra w o z d a w c z y m z w ię k s z y ł się w y w ó z d o N ie m ie c z 5 ,6 p ro c e n t n a 2 1 .8 p ro c e n t i d o P a le s ty n y z 6 ,4 p "ro c en t n a 1 2 ,8 p ro c e n t, z m n ie js z y ł s ię w z a m ia n z a to p ro c e n t w y w o z u m a s ła d o A n g lii z 8 7 p ro c e n t w ro k u u b ie g ły m n a 6 4 ,8 p ro c e n t w ro k u b ie ż ą c y m .
Prowokacje na pograniczu
N ie m c y m ie js c o w i, ro z z u c h w a le n i p o w o d z e n ie m H itle ra n a te re n ie m ię d z y n a ro d o w y m w ie rz ą g łę b o k o , ż e o b e c n ie u - d e rz e n ie n ie m ie c k ie z w ró c i s ię b e z p o ś re d n io n a w s c h ó d . Z a c h o w a n ie N ie m c ó w je s t c o ra z b a rd z ie j z u c h w a łe , a n a w e t p ro w o k u ją c e . N a stro je n ie m ie c k ie c h a ra k te ry z u je fa k t, ż e w s z e re g u w y p a d k ó w , g d z ie m ia ła n a s tą p ić w y m ia n a g o s p o d a rs tw m ię d z y P o la k a m i, z a m ie s z k a ły m i w N ie m c z c h i N ie m c a m i w P o lsc e , c i o s ta tn i o d s tą p ili o d u m o w y w o c z e k iw a n iu n o w y c h „ fa k tó w d o k o n a n y c h ".
iajpiiniejsze potrzeby
N a le ż y z a z n a c z y ć , iż c a ły w y w ó z m a j s la s k u p ia się o b e c n ie w rę k u o rg a n iz a c ji j s p ó łd z ie lc z y c h .
IB M
M o m e n t z w k ro c z e n ia w o js k n ie m ie c k ic h d o P ra g i.
Budowa olbrzymiej chłodni I hai targowych w Poznaniu
D z ię k i p o ż y c z c e F u n d u sz u P ra c y , w w y s o k o ś c i p ó łm ilio n a z ło ty c h Z a rz ą d M ie js k i w P o z n a n iu p rz y stą p ił d o b u d o w y w ie lk ie j c h ło d n i.
In w e s ty c ja ta m a d la W ie lk o p o lsk i d u ż e z n a c z e n ie g o s p o d a rc z e , g d y ż d z ię k i
C IE S Z Y N . Z C ie s z y n a d o n o s z ą , ż e ta k n a Ś lą s k u w o k o lic a c h B ie ls k a , g d z ie z n a jd u je się m n ie js z o ś ć n ie m ie c k a , ja k
n ie j m o ż e b y ć u s u n ię ta je d n a z s z k ó d w ra c jo n a liz o w a n iu o b ro tu w a rz y w a m i, o w o c a m i, d ro b ie m , m ię s e m i m a s łe m .
P ró c z c h ło d n i s ta n ą ć m a ją ró w n ie ż w P o z n a n iu c e n tra ln e h a le ta rg o w e , k tó re s ta n o w ić m a ją n ie ja k o u z u p e łn ie n ie w a ru n k ó w te c h n ic z n y c h ra c jo n a ln e g o o - b ro tu h a n d lo w e g o a rty k u ła m i p rz e m y s łu ro ln ic z e g o .
W te n s p o s ó b W ie lk o p o ls k a s ta n o w ić b ę d z ie s p iż a rn ię R z e c z y p o s p o lite j.
ró w n ie ż n a Ś lą sk u Z a o lz io ń s k im . w o - s ta tn ic h d n ia c h w y d a rz e ń tu i ó w d z ie n ie p o c z y ta ln i o s o b n ic y u s iło w a li p lo tk a m i w y w o ła ć p o d n ie c e n ie lu d n o ś c i p o l
s k ie j. U ż y w a n o p rz y ty m z n a n y c h ju ż m e to d p o w ta rz a n ia ró ż n y c h b re d n i. L u d n o ść p o ls k a o ra z lo ja ln a m n ie js z o ś ć n ie m ie c k a n ie d a ła s ię w n a jm n ie js z y m sto p n iu w y p ro w a d z ić z ró w n o w a g i, z a c h o w u ją c z d e c y d o w a n ie s p o k o jn ą p o s ta w ę . N ie lic z n e p ró b y p e w n e g o ro d z a ju n o r
m a ln ie p o w ta rz a ją c y c h się p ro w o k a c ji, ja k u k a z y w a n ie s ię n p . w b ia ły c h p o ń c z o c h a c h , b y ły ta k to w n ie , le c z n a ty c h m ia s to w o . lik w id o w a n e p rz e z s a m ą lu d n o ś ć b e z p o trz e b y w k ra c z a n ia w ła d z b e z p ie c z e ris tw a .
D u ż e w y ro b ie n ie w y k a z u je s z c z e g ó l
n ie lu d n o ś ć Ś lą s k a Z a o lz ia ń s k ie g o . k tó ra n a k a ż d y m k ro k u p o d k re ś la , ja k o lb rz y m iej d o n io s ło śc i je s t fa k t p rz y n a le ż n o ś c i d o m a c ie rz y , c o w y k lu c z y ło p o d z ie le n ie lo s u te j z ie m i p o d o b n e g o d o C z e c h i M o ra w . N a k a ż d y m k ro k u s p o ty k a s ię p rz e ja w y g łę b o k ie g o p a trio ty z m u , s p o k o ju , ro z w a g i, le c z i n ie m n ie j p e łn e j g o to w o ś
c i.
Wyczyn polskiego ganstera
T O R U Ń . D o je d n e g o z s z o fe ró w c h o j n ic k ic h p o d e s z ło d w ó c h g o śc i, k tó rz y p o d a ją c się z a h a n d la rz y ry b , d o m a g a li się p rz e w ie z ie n ia ic h d o G d y n i. S z o fe r J ó z e f W a d o w sk i p o d s z e d ł d o s to ją c e j o p o d a l ta k s ó w k i, k tó ra s ta ła b e z o p ie k i, o tw o rz y ł d rz w i s c y z o ry k ie m i z a b ra w s z y p a s a ż e ró w , o d je c h a ł w s tro n ę G d y n i.
P o p e w n e j c h w ili n a d s z e d ł w ła śc i
c ie l ta k s ó w k i p . S c h a c h t, i w id z ą c b ra k s w o je j m a s z y n y , z w ró c ił s ię d o p o lic ji, k tó ra n a ty c h m ia st z a w ia d o m iła o k o lic z n e p o s te ru n k i. W a d o w s k ie g o u ję to w C z e r
s k u , g d z ie m u s ia ł s ię z a trz y m a ć c e le m z a k u p ie n ia b e n z y n y . O d s ta w io n o g o n ie z w ło c z n ie d o w ię z ie n ia c h o jn ic k ie g o .
w dziedzinie rozbudowy Pomorza
P o m o rs k i s a m o rz ą d k o m u n a ln y o p rą c o w a ł n a n a jb liż sz e p o s ie d z e n ie W o je w ó d z k ie j R a d y G o s p o d a rc z e j p ro g ra m n a jn ie z b ę d n ie js z y c h ro b ó t p u b lic z n y c h , o b lic z o n y c h n a 6 2 m ilio n y z ło ty c h .
A u to rz y te z w y k a z u ją m . in ., ż e w o s ta t n im c z a s ie b a rd z o m a ło c z y n i się d la u - n o w o c z e ś n ie n ia p rz e d s ię b io rstw m ie j
s k ic h i o d n o w ie n ia m a s z y n . P rz e d s ię b io r s tw a p ra c u ją n ie je d n o k ro tn ie p rz y p o m o c y p rz e d w o je n n y c h je s z c z e m a sz y n .
N a 6 3 m ia s ta p o m o rs k ie ty lk o 4 m a ją tra m w a je , 3 4 e le k try c z n o ś ć , 2 2 g a z ó w n ie , 2 2 k a n a liz a c je i w o d o c ią g i.
N ie d o s ta te c z n y je st ró w n ie ż s ta n s z p i ta ln ic tw a . M ia s ta p o m o rsk ie m a ją z a le d w ie 1 3 s z p ita li.
N o w y c h n ie b u d u je się, p o n ie w a ż n a te n c e l s a m o rz ą d y n ie o trz y m u ją k re d y tó w .
P iln ą k o n ie c z n o ś c ią je s t w y b u d o w a n ie w n a d c h o d z ą c y m ro k u 3 9 s z k ó ł p o w s z e c h n y c h i 6 ś re d n ic h .
B ra k je s t ró w n ie ż ś re d n ic h m ie sz k a ń . B a n k G o s p o d a rstw a K ra jo w e g o fin a n so w a ł d o ty c h c z a s b u d o w ę d u ż y c h d o m ó w . W m ia sta c h p o m o rs k ic h o d c z u w a s ię w ię c d o tk liw ie b ra k m ie s z k a ń 2 i 3 iz b o w y c h .
W s k a z u ją c o b e c n ą p o p ra w ę g o s p o d a rc z ą . a u to rz y te z p ro s z ą w ła d z e o p rz y jś c ie z p o m o c ą m a ły m m ia s to m , z k tó ry c h n ie k tó re s ą w b a rd z o c ię ż k im p o ło ż e n iu .
/1 /f e Skugtuj u
Ik ir.n v o n N e u ra tli m ia n o w a n y p ro te k to re m R z e s z e N ie m ie c k ie j w ( z e c h a c li i n a M o ra w a c h p o in k o rp o ra c ji b . C z e c h d o o b s z a ru
p a ń stw o w e g o R z e sz y N ie m ie c k ie j.
Praca najpierw dla Niemców
P R A G A . W P ra d z e , B rn ie i in n y c h m ia s ta c h p ro te k to ra tu , u tw o rz o n o n ie m ie c k ie u rz ę d y p o ś re d n ic tw a p ra c y . W m y ś l in s tru k c ij, w y d a n y c h p rz e z w ła d z e o k u p a c y jn e p ra c ę w z a ję ty c h o b s z a ra c h m a ją o trz y m y w a ć p rz e d e w s z y s tk im N a jp ie rw N ie m c y . B e z ro b o tn i C z e s i b ę d ą w y s y ła n i n a ro b o ty p u b lic z n e w g łą b R z e s z y . W p is m a c h n ie m ie c k ic h C z e c h i M o ra w u k a z a ły s ię o g ło s z e n ia , w z y w a
ją c e w s z y s tk ic h b e z ro b o tn y c h N ie m c ó w ' d o re je s tro w a n ia s ię w n ie m ie c k ic h u rz ę d a c h p o ś re d n ic tw a p ra c y .
W P ra d z e w e z w a n o w s z y s tk ie s te n o - ty p is tk i ,o ile s ą N ie m k a m i w m y ś l u -
• s ta w n ie m ie c k ic h , d o re je stro w a n ia się w w y d z ia le d la p o lity k i s o c ja ln e j p rz y i P ra s k im U rz ę d z ie P ra c y ,
.Z b ro d n ia n ie o p ła c a s ię
J s o b liw e w y s tę p y „ n a w ró c o n e g o * * z b ro d n ia rz a w ra d io lo n d y ń s k im
1 R a d io lo n d y ń s k ie n a d a w a ło w p o lo - ń c u b . ro k u s z e re g a u d y c y j p o d o g ó l- y m ty tu łe m „ Z b ro d n ie n ie o p ła c a ją tę " . A u d y c je te m ia ły s p e c ja ln ie se n - a c y jn y u ro k z te g o p o w o d u , ż e p re le - e n t. w y g ła s z a ją c y p o w y ż s z e o d c z y ty y ł o n g iś je d n y m z n a jn ie b e z p ie c z n ic j- z y c h b a n d y tó w w A n g lii. B y ł to m ia - o w ic ie w ie lo k ro tn ie k a ra n y w ła m y w acz i ra b u ś k o le jo w y W a lte r R ic h a rd s , .to ry d w a d z ie ś c ia la t s p ę d z ił z a k ra tk a - n i w ię z ie n n y m i.
J u ż ja k o 1 2 -le tn i c h ło p a k z s z e d ł R i- h a rd s n a b e z d ro ż a . Z a ro z m a ite p rz e - tę p stw a u m ie s z c z a n o g o w ie lo k ro tn ie v d o m a c h p o p ra w y , z k tó ry c h z a w sz e id a w a ło m u się s z c z ę ś liw ie w y d o sta ć . 3 d y c h ło p a k o w i p o w io d ło się k ilk a z u - ih w a ły c h k ra d z ie ż y n a d w o rc u to w a ro w y m w N e w c a s tle , p o s ta n o w i ł ro z w i
n ą ć p rz e s tę p c z a d z ia ła ln o ś ć n a s z e rs z ą s k a lę . R ic h a rd s z a c z ą ł w ó w c z a s „ p ra c o w a ć " n a to ra c h k o le jo w y c h , g d z ie p o d o s ło n ą n o c y n a s ta w ia ł s y g n a ły k o le jo w e j n a „ s tó j" , p o c z y m w s z y s tk ie z a trz y m u ją c e się p o c ią g i to w a ro w e o - b ra b o w y w a ł w m ro k a c h n o c y .
P o lic ja k o le jo w a z o rg a n iz o w a ła w e s p ó ł z e S c o tla n d Y a rd e m fo rm a ln e ło w y n a n ie z n a n e g o ra b u s ia k o le jo w e g o , k tó re g o w y c z y n y s ta ły się te m a te m p o w s z e c h n y c h ro z m ó w , a rty k u łó w w p ra sie, itd ,. U d a ło się- w re s z c ie w ła d z o m p o lic y jn y m a re s z to w a ć z u c h w a łe g o z b ro d n ia rz a . W r. 1 9 3 4 R ic h a rd s z b ie g ł z w ię z ie n ia w D u rh a m , z o s ta ł je d n a k p ó ź n ie j p o n o w n ie s c h w y ta n y i o d g a d y w a ł s w ą k a rę a ż d o p o c z ą tk u 1 9 3 8 r. W c z a s ie p o b y tu w w ię z ie n iu , o k a z a ł się R ic h a rd s w z o ro w y m w p ro st
w ię ź n iem . Z m ie n ił się z a s a d n ic z o , s ta ł się z u p e łn ie n o w y m c z ło w ie k ie m .
G d y w ra d io lo n d y ń s k im p o w s ta ł p ro je k t z o rg a n iz o w a n ia k il? .u p re le k c y j p . t. „ Z b ro d n ie n ie o p ła c a ją s ię ", z a c z ę to p o s z u k iw a ć o d p o w ie d n ie g o p re le g e n ta . I w ó w c z a s w y b ó r p a d ł n a R i
c h a rd s ^ , k tó ry z 3 5 -c iu la t sw e g o ż y c ia , 2 0 p rz e b y ł w w ię z ie n iu i k tó re g o d z ie je , m ia ły s ta ć się p rz y k ła d e m n ie re n to w n o ś c i z b ro d n i.
R ic h a rd s , w y p u s z c z o n y w ła śn ie z w ię z ie n ia , o ś w ia d c z y ł g o to w o ś ć w y k o n a n ia p ro je k tu lo n d y ń s k ie g o ra d ia . P rz e d ło ż o n y p rz e z e ń rę k o p is , w k tó ry m o d m a lo w y w a ł z b e z w z g lę d n ą s z c z e ro śc ią h is to rię sw eg o ż y c ia , z m a rn o w a n e g o o d n a jw c z e ś n ie js z e j m ło d o śc i, z y s k a ł o g ó ln y p o k la s k . A u d y c je R i- c h a rd s‘a w ra d io lo n d y ń s k im w z b u d z i
ły p o w s z e c h n ą s e n s a c ję , a d z ię k i sw e j o ry g in a ln o ś c i o m a w ia n e te ż b y ły o b s z e rn ie p rz e z p ra s ę . N ie b e z p ie c z n y o n g iś w ła m y w a c z i ra b u ś k o le jo w y o trz y m a ł w z w ią z k u z ty m z ro z m a ity c h , n a w e t „ w y ż sz y c h " k ó ł lic z n e w y ra z y sy m p a tii i u z n a n ia .
A ty m c z a se m , w p a rę m ie się c y p ó ź n ie j, k ie ro w n ic y ra d ia lo n d y ń s k ie g o z z a w s ty d z e n ie m s p u ś c ili g ło w y ... B o o to o k a z a ło się, ż e „ in te re su ją c y e k s p e ry m e n t s o c ja ln y " p o n ió s ł fia sk o . O to „ n a w ró c o n y " ra b u ś k o le jo w y R ic h a rd s , k tó ry ta k w y m o w n ie p rz e d m ik ro fo n e m lo n d y ń s k im o d m a lo w a ł sw ą s k ru c h ę z a p o p e łn io n e z b ro d n ie s ta n ą ł z n o w u p rz e d s ą d e m , o d p o w ia d a ją c z a u s iło - w a n e w ła m a n ie d o k a s y o g n io trw a łe j w
je d n y m z h o te li w G a te s h e a d . P rz y o k a z ji te g o w ła m a n ia w y d a rz y ła się e k s p lo z ja , k tó re j o fia rą p a d ł m ło d sz y b ra t R ic h a rd s a , to w a rz y s z ą c y m u w
je g o z b ro d n ic z e j w y p ra w ie . R ic h a rd s ‘a a re s z to w a n o i s k a z a n o n a n o w y c h 6 la t w ię z ie n ia .
W każdym domu polskim
polska gazeta!
„G Ł U 8j
!?Gi*JiJ.« 1. t<irT'ŁLJZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA S tr 3
N r fi iTiHi—fTir-aMąłąfit;
MMMMM
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka
Tiwmari innw^^rurn-MMMrm irriiw -rwr-i—iirim**.’ MM*
X KŁEGi
B tR adny N iem iec w ykluczony z ra dy m iejskiej.) N a w niosek rad n y ch P o laków został jednogłośną u ch w ałą w y- T O R U Ń .
_ i (O sobliw y w ypadek porażenia prą-1 ^ “rad y m k jsk ie? w ^ te k u rad oem elektrycznym .) W w arsztacie sto -. A rtu r G lenebockii N i(.m ;ec. n a skutek U rskun C ezarego F m ca w U m slaw m . tw icr(!2eni że p o stęp u je on w yraźnie pow . C hełm no uległ w ypadkow i porażę iw ^ oszonej p rzC 7 siebie lojalności m a p rąd em G raq an D rostka łat 25. po- sto£unku do p a,istw a. U ch w ała ta nosząc śm ierć na m iejscu i będzie m usiała być zatw ierdzona przez
Jak ustalono w łaściciel w arsztatu w ładze zw ierzchnie F ine dla zabezpieczenia narzędzi sto larj
skich przed kradzieżą, k tó re przechow y-1 G R O D N O ,
w ał w szafie kłódkę od tej p o łączy ł z A (Z nam ienne ośw iadczenie.) W G ro przew odam i elektrycznym i o napięciu dnie ogloszono n astęp u jące ośw iadczę- 220 volt. D rostka, który u rin ca p raco -!nje .
w ał jako służący nie w iedział o tym p o łą1, czeniu, i przy otw ieraniu szafy doznał;
porażenia.
czo, w ybuchł w jednej z restau racji p o -id zące z C zech i M oraw .) Jak p o d aje żar, k tó ry na skutek gw ałtow nego w ia- A gence E conom ique et F inanciere, na tru p rzerzu cił się na inne budynki. O gó- m ocy ro zp o rząd zen ia francuskiego m in.
łem sp ło n ęło w ciągu półtorej godziny ;skarbu na tow ary, pochodzące z protek- 120 dom ów
P A R Y Ż .
□ (C ła francuskie na tow ary pocho
to ratu czesko - m oraw skiego obow iązują cła te sam e jak w n o rm aln y m obrocie to w arow ym z N iem cam i.
C H E Ł M Ż A .
5 (Z am knięcie bóżnicy.) W bóżnicy w C hełm ży badzo często zd arzały się m iędzy żydam i aw an tu ry i bójki. W obec tego zarząd gm iny żydow skiej w T oruniu sp raw u jący nadzór nad bóżnicą chełm - żyńską, postanow ił ją zam knąć.
G R U D Z IĄ D Z .
..P rzeproszenie
JóL el P olguj, syn A ntoniego i C zes
ław a K alem k, córka Jó zefa, oboje ze w si Z arzycę gin. H ożanskiej, bardzo ża 1 ujem y za sw e odstępstvzo od w iary k a
tolickiej i za w zięcie ślubu w cerkw i pra w osław nej, p rzep raszam y w szystkich pa raiian F ary grodzieńskiej za dane zgor
szenie, prosząc n ajp o k o rn iej N ajd o sto j
niejszego A rcybiskupa W ileńskiego o p rzy jęcie nas do M atki K ościoła z pow rotem Jó zef P olguj i C zesław a K alen ik J-
> (M asa m ydlana zap aliła się w cza
sie gotow ania.) W w ytw órni m ydła ..R e
kord" w G rudziądzu, w łasność M arty K am ińskiej. pow stał pożar. W czasie go
tow ania w kotle napełnionym m asą m y
d lan ą w ilości około 8000 kg pow stał ot w ór, przez który m asa w yciekała do p a
leniska, co spow odow ało zapalenie się m asy. O gień ugasiła straż pożarna.
K A L IS Z .
A (Z am iast srebrnych ru b li k u p ił....
skrzynkę gw oździ.) D o ju b ilera K . K a- fem ana w K aliszu zgłosił się jakiś niezna ny osobnik, k tó ry zap ro p o no w ał m u n a
bycie 25 kg srebrnych rubli rosyjskich za cenę 800 złotych. W tran sak cji tej po średniczył n iejak i K w iatkow ski.
pierw szych o d d ziałó w w ojsk R zeszy N iem ieckiej do P ragi, broń p an cern ą oraz kolum ny zm otoryzow ane.
M om ent z w kraczania W idzim y
■3 (P rzyw ódca N iem ców na p o g ran i
czu skazany na 7 dni bezw zględnego a- resztu.) P rzed m niej w ięcej dw om a ty
godniam i obchodzili N iem cy w P olsce t.
zw . ,,G ed en k tag“’ za poległych w w ojnie św iat. W przygranicznym Ł asinie tam tejsi N iem cy, om ijając w y raźn y zakaz w ładzy starościńskiej, uform ow ali niele galny pochód sprzed hotelu S p itera czw órkam i, krokiem m arszow ym , udali się na cm entarz ew angelicki. P oniew aż okazało się, żc N iem cy łasińscy działali z rozkazu osław ionego przyw ódcy m niej szóści niem ieckiej na P om orzu von K oer- bera, w łaściciela w ielkiego m ajątk u w przygranicznych Jan k o w icach , w ładze ad m in istracy jn e sk azały go na 7 dni b ez
w zględnego aresztu.
L U B A W A .
Ju b iler w y p łacił K w iatkow skiem u 800 złotych, z tym , że m usi on zaczekać w sklepie, póki tow arzysz jego m e p rzy
niesie sreb rn ych rubli. N iebaw em p rzy
był nieznajom y, niosąc sp o rą skrzynkę.
P ozostaw iw szy skrzynkę w sklepie, oby
dw aj osobnicy zbiegli. W skrzynce znaj dow ały się gw oździe.
O szukany ju b iler o całym zajściu za
w iadom ił policję, k tó ra w szczęła en er
giczny pościg.
• A •
K IJÓ W .
A (Z naleziono szk ielet m am uta.) E - kspedycja in sty tu tu , geologii A kadem ii N auk U kraińskiej republiki przy p ra
cach geologicznych, prow adzonych w do linie izek i U da ja niedaleko K urenki, o- kręgu P o łtaw sk ieg o n atrafiła na dobrze zachow any szkielet m am uta. D ługość m am uta w ynosi 5 m etrów w ysokość 3 m etry, w aga szk ieletu około 15 kg.
3 (N apad rabunkow y 15-Ietniego chłopca.) D o m ieszkania w łaścicielki sklepu w S um inie pow , lubaw ski M ałg o -!
rzaty A rm knecht w nocy na 22 m arca w szedł nieznany spraw ca, k tó ry u siło
w ał dokonać rozboju i w tym celu chciał
jej szm atam i zakneblow ać usta, jednaki Z naleziony szkielet zo stał odesłany na w szczęty alarm zbiegł, nieczego nie';do m uzeum w K ijow ie,
zab ierając, W toku dochodzeń sp raw cę'
usiłow anego rozboju ujęto. Jest nim 15- P R A G A .
letni S tan isław T urek zam . w S um inie.i ; (B itw a pod P rag ą.) W czas’ie zaj- P rzy zn ał on się do w iny i podał, że m iał m O w ania lotniska w K olinie p rzez N iem zam iar dokonać kradzieży pieniędzy. I CÓW ł k ilk u n astu lotników czeskich usiło-
S p raw ę przekazano prokuratorow i.
B Y D G O S Z C Z .
> (P rzek ro czen ia dew izow e N iem ca.) 63-letni rolnik W ilhelm K rek lau z K ętrzynca odpow iadał p rzed sądem o- kręgow ym za przekroczenie dew izow e.
N a gospodarstw ie jego ciąży hipoteka w w ysokości 11,000 zł na rzecz krew nej za
m ieszkałej w N iem czech. W czasie poby tu tej krew nej w P olsce na poczet d łu
gu K rek lau w y p łacił jej 800 złotych, bez zew olenia kom isji dew izow ej. S ąd bydgoski skazał go na 500 złotych g rzy
w ny.
X. calf^j Polski
P O Z N A Ń .
A (Z gon znanego kupca i p rzem y
słow ca.) P o dłuższej chorobie zm arł śp.
Jó zef C zepczyński, w łaściciel C en tral
nej D rogerii i głów ny ak cjon ariu sz fa
bryki chem icznej R . B arcikow skiego. Ż ył lat 75, pochodził z p o w iatu obornickiego, p rak ty k ę drogistow ^ską odbył w latach od 1897 do 1882 r.
Aresztowanie żyda finansisty
G D Y N IA . N a polecenie gdyńskich ' dużego m ajątk u i zam ieszkiw ał w e W rze w ładz p ro k u rato rskich areszto w an y zo-Jszczu w w illi b. kronprinca, k tó rą zaraz stał i osadzony w w ięzieniu w łaściciel m a po w ojnie n ab y ł na w łasność. P o zlikw i- jątk u ziem skiego M ały K ack pod G dynią dow aniu jego m ajątk ó w p rzez reżim hit- żyd gdyński Ju liu sz Jew elow sky. A resz lerow ski Jew elow sky w y jech ał do L on- tow anie p o zo staje w zw iązku z niezw ykle dynu. O becnie z nieznanych na razie szk o d liw ą ak cją tego m ajątk u n arażają- przyczyn pow rócił incognito do G 4”n», ca sk arb państw a polskiego i gm inę m . I gdzie zo stał areszto w an y,
G dyni na ogrom ne straty m aterialn e. ; W iadom ość o areszto w an iu fi sty N ależy dodać, że Jew elo w sk y p rzed j gdyńskiego w y w arła o lb rzy m ie w raz--uie reżim em hitlerow skim był d łu g oletnim w G dyni, o d b ijając się tak że głośnym e- senatorem W . M , G d ań sk a i odgryw rał w chem i w p rasie gdyńskiej.
gdańskim życiu ogrom ną rolę. D orobił się1
w ało się na 5 ap aratach bojow ych w zbić w górę i zbiec.
W pogoni w zbiła się niem iecka esk ad
ra, i o tw o rzy ła ogień.
N ad P rag ą w yw iązała się praw dziw a w alka pow ietrzna, w w yniku k tó rej w szy stkie sam oloty czeskie zo stały zestrze
lone. Z esk adry niem ieckiej 3 ap araty spadły,
B U K A R E S Z T .
□ (Ż yd zastrzelił niem ieckiego tu
rystę.) W B rasów Ż yd zastrzelił niem iec kiego tu ry stę H ialm ara F o rsta, o b y w ate
la R zeszy.
F i rst chciał zw iedzić lokal gm iny ży.
dow skiej. S to jąca u w ejścia żydów ka, usłys .aw szy, że m ów i po niem iecku, od m ów i '.a. m u w stępu.
W y w iązała się sprzeczka, w czasie k tó rej m ąż żydów ki L ucalu, zastrzelił tu ry stę.
T O K IO .
Ul (W ielki p o żar w stolicy Jap o n ii.) W zachodniej dzielnicy T okio, H isakata-
P rzem arsz pocztów sztan d aro w y ch B ratn iej P om ocy i k o rp o racy j akadem ickich n a pi. M arszałk a P iłsudskiego, celem uczestniczenia w u ro czy sty m złożeniu w ieńca n a grobie „N ieznanego Ż ołnierza" przez prezydium A kadem ickiego Z w ią
zku M orsko ♦ K olonialnego.
Z Wisły wyłowiono zwłoki matki z dzieckiem w objęciach
W A R S Z A W A . Z W isły tuż za W iła- now em w yłow iono w e w torek zw łoki ko
b iety w raz z dzieckiem . T rzy m ała ona kurczow o dziecko w objęciach.
W szczęte dochodzenie policyjne usta liło, iż jest to 29-letnia W łady sław a G u zow a, m ieszkanka w si K ępa G linicka, gm . K arczew . P om iędzy nią a jej m ał
żonkiem dochodziła często do aw an tu r
i sporów na tle m ajątk o w y m . G uzow a po jednej ze sp rzeczek p o stan o w iła o d eb
rać sobie życie.
P o n iew aż jed n ak k o ch ała sw e dziec
ko i nie ch ciała zostaw ić go r.a p astw ę sw ego m ęża — postanow iła zginąć w nur tach W isły razem ze sw ym m aleń
stw em .
— ■ —
