Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1939.04.04, R. 21, nr 40

ęsBŁasBsnJJLutHi

PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

Nr 40 WtfbrieźnOf MLKJIHGFEDCBA w to r e k d n ia 4 k w ie tn ia 1 9 3 9 Rok 21

OBWIESZCZENIE

Ministra Skarbu z dnia 30 marca 1939 r.

o subskrypcji na So |o Pożyczkę Obrony Przeciwlotniczej i na 3°/o Bony Obrony Przeciwlotniczej

P o d a j e s ię n i n i e j s z y m d o w ia d o m o ś c i p u b lic z n e j, ż e n a p o d s ta w ie a r t. 4 u s t. ( 1 ) p k t . 1 ), a r t. 5 u s t. ( 1 ) a r t . 6 i 9 u s t a w y z d n ia 2 7 m a i c a 1 9 3 9 r . o d o t a c j a c h n a r z e c z F U N D U S Z U O B R O N Y N A R O D O W E J i o i n w e s t y c j a c h z f u n d u s z ó w p a ń s t w o w y c h w o k r e s ie o d d n i a 1 k w i e tn i a 1 9 3 9 r . d o d n ia 3 1 m a r c a 1 9 4 2 r . ( D z . U . R . P . N r 2 5 , p o z . 1 6 5 ) o r a z r o z p o r z ą d z e n ia M i n i s t r a S k a r b u z d n ia 2 8 m a r c a 1 9 3 9 r . w y d a n e g o w p o r o z u m i e n i u z M in is tr e m S p r a w W o js k o w y c h o w y p u s z c z e n iu w e w n ę t r z n e j p o ż y c z k i p a ń s tw o w e j n a c e le o b r o n y P a ń s t w a ( D z . U . R . P . N r 2 6 , p o z . l i 6 ) z o s ta j ą w y p u s z c z o n e 5 % P o ż y c z k a O b r o n y P r z e c iw l o t n i c z e j i 3 % B o n y O b r o n y P r z e c i w lo t n i c z e j.

W p ły w y z e m i s ji t e j p o ż y c z k i i b o n ó w p r z e z n a c z o n e s ą w y ł ą c z n i e n a c e le o b r o n y P a ń s t w a , a m ia n o w ic ie n a r o z b u d o w ę l o t n i c t w a w o j­

s k o w e g o i n a u z u p e ł n ie n i e a r ty l e r i i p r z e c iw lo tn ic z e j.

Warunki subskrypcji

S u b s k r y p c j a n a 5 % P O Ż Y C Z K Ę O B R O N Y P R Z E C I W L O T N I C Z E J i 3% B O N Y O B R O N Y P R Z E C I W L O T N I C Z E J z o s t a j e o t w a r t a z d n .

5 k w i e t n ia i t r w a ć b ę d z i e d o d n i a 5 m a j a 1 9 3 9 r . w ł ą c z n i e . , .

S u b s k r y p c j ę p r z y j m o w a ć b ę d ą : k a s y u r z ę d ó w s k a r b o w y c h , B a n k P o l s k i , B a n k G o s p o d a r s tw a K r a j o w e g o , P o c z t o w a K a s a O s z c z ę d n o ś c i , P a ń s tw o w y B a n k R o l n y i i c h o d d z i a ł y , b a n k i p r y w a t n e z r z e s z o n e w S y n d y k a c i e Z w i ą z k u B a n k ó w w P o l s c e , K o m u n a l n e K a s y O s z c z ę d n o ś c i z r z e ­ s z o n e : w Z w i ą z k u K o m u n a l n y c h K a s O s z c z ę d n o ś c i w W a r s z a w i e , w Z w i ą z k u K o m u n a ln y c h K a s O s z c z ę d n o ś c i w e L w o w i e , w Z w i ą z k u K o m u n a l­

n y c h K a s O s z c z ę d n o ś c i w K a t o w i c a c h i w Z w i ą z k u K o m u n a ln y c h K a s O s z c z ę d n o ś c i w P o z n a n i u , p o w o ł a n e p r z e z t e z w i ą z k i , C e n t r a l n a K a s a S p ó ł e k R o l n i c z y c h o r a z i n n e u p o w a ż n i o n e i n s t y t u c j e .

W p ł a t y n a s u b s k r y p c j e b ę d ą p r z y j m o w a n e w y ł ą c z n i e w g o t o w i ź n i e , p r z y c z y m c o n a j m n i e j t r z e c ia c z ę ś ć z a d e k l a r o w a n e j k w o ty p o w i n n a b y ć w p ł a c o n a p r z y s u b s k r y p c j i r e s z t a z a ś w t e r m i n i e d o d n i a 5 l i p c a 1 9 3 9 r . w ł ą c z n i e .

S u b s k r y p c j ę i w p ł a t y n a n i ą o d o s ó b , p o z o s ta j ą c y c h w s ł u ż b i e P a ń s t w a i i n s t y t u c y j p u b l . - p r a w n y c h , p r z y j m u j ą i c h w ł a d z e a s y g n u j ą c e . S u b s k r y p c j a n a 3 % B o n y O b r o n y P r z e c i w l o t n i c z e j b ę d z ie p r z y j m o w a n a o d k a ż d e g o s u b s k r y b e n t a n a j w y ż e j n a 4 s z t u k i t y c h b o n ó w ', ł ą c z ­

n e j w a r t o ś c i i m i e n n e j z ł 8 0 . , . . . . . , ..

C e n a s p r z e d a ż n a p r z y s u b s k r y p c j i o b l i g a c j i p o ż y c z k i w y n o s i z ł o t y c h 1 0 0 z a 1 0 0 z ł o t y c h w a r t o ś c i i m i e n n e j . D o c e n y s p r z e d a ż n e j ^ d o u c z a s i ę w a r to ś ć k u p o n u b i e ż ą c e g o z a c z a s d o d n i a z a p ł a t y , j e ż e l i c e n a s p r z e d a ż n a c h o ć b y c z ę ś c i o w o z o s t a ł a z a p ł a c o n a p o d n i u 1 c z e r w c a 1 9 3 9 r . W a r t o ś ć k u p o n u b i e ż ą c e g o z a k a ż d y d z i e ń p o t y m t e r m i n i e u s t a la s i ę n a 1 g r o s z o d k a ż d y c h 1 0 0 z ł w a r t o ś c i i m i e n n e j p o ż y c z k i , o b j ę t e j d a n ą s u b s k r y p c ją .

O b l i g a c j e p o ż y c z k i b ę d ą w y d a n e n a j p ó ź n i e j p r z e d d n i e m p ł a t n o ś c i p i e r w s z e g o k u p o n u t j . p r z e d 1 X I I 1 9 3 9 r . w s z y s t k i m t y m s u b s k r y b e n ­ t o m , k t ó r z y w p ł a c i li c a łą n a l e ż n o ś ć z a s u b s k r y p c j ę w u s t a n o w i o n y m t e r m i n i e .

C e n a s p r z e d a ż n a b o n ó w w y n o s i z ł o t y c h 2 0 z a 2 0 z ł o t y c h w a r t o ś c i i m i e n n e j. P r z y s u b s k r y p c j i w y p ł a c a s i ę z g ó r y o d s e t k i o d o o n o w z a 5 l a t w d r o d z e p o t r ą c e n ia z c e n y s p r z e d a ż n e j b o n ó w .

B o n y b ę d ą w y d a n e n a j d a l e j d o d n i a 1 g r u d n i a 1 9 3 9 r . t y m s u b s k r y b e n t o m , k t ó r z y u i ś c i l i c a ł ą n a l e ż n o ś ć z a s u b s k r y p c j ę w u s t a n o w i o ­ n y m t e r m i n i e .

5°|o Pożyczka Obrony Przeciwlotniczej

P o ż y c z k ę w y p u s z c z a s i ę w o b l i g a c j a c h n a o k a z i c ie l a , o p i e w a ją c y c h n a I G O , 5 0 0 , 1 .0 0 0 i 5 .0 0 0 z ł o t y c h w a r t o ś c i i m i e n n e j.

O p r o c e n t o w a n i e s t a ł e p o ż y c z k i w y n o s i 5 o d 1 0 0 w s t o s u n k u r o c z n y m i b i e g n i e o d d n i a 1 c z e r w c a 1 9 3 9 r .

P o ż y c z k a p o d le g a s p ł a c e n i u d o d n i a 1 c z e r w c a 1 9 5 4 r . d r o g ą d w u k r o t n e g o w k a ż d y m r o k u j e j t r w a n i a , p o c z y n a j ą c o u d n . 1 g r u d n i a 1 9 3 9 i . , u m a r z a n i a c z ę ś c i o b l i g a c y j w y l o s o w a n y c h w t y m c e l u w d n i a c h 1 c z e r w c a i 1 g r u d n i a p o d ł u g p l a n u u m o r z e n i a , o g ł o s z o n e g o p r z e z M i n i s t r a S k a r b u p o z a m k n i ę c iu s u b s k r y p c ji .

3°|o Bony Obrony Przeciwlotniczej

B o n y w y p u s z c z a s i ę w o d c i n k a c h n a o k a z i c ie l a p o 2 0 z ł o t y c h w a r t o ś c i i m i e n n e j .

O p r o c e n t o w a n i e s t a ł e b o n ó w w y n o s i 3 o d 1 0 0 w s t o s u n k u r o c z n y m i b i e g n i e o d d n i a 1 c z e r w c a 1 9 3 9 r . O d s e t k i o d b o n ó w z a c a ł y o k r e s 5 l a t ł ą c z n i e w y p ł a c a s i ę s u b s k r y b e n t o w i z g ó r y p r z e z p o t r ą c e n i e i c h z c e n y s p r z e d a ż n e j b o n ó w . K w o t ę t e g o p o t r ą c e n i a z m n i e j s z a s i ę w r a z i e w p ł a c e n i a c e n y s p r z e d a ż n e j c h o ć b y c z ę ś c i o w o p o d n i u 1 c z e r w c a 1 9 3 9 r . o p i ę ć g r o s z y z a k a ż d y p e ł n y m i e s i ą c p o t y m t e r m i n i e o d k a ż d e g o b o n u , o b j ę t e g o d a n ą s u b s k r y p c j ą .

B o n y p o d l e g a j ą j e d n o r a z o w e m u w y k u p o w i w e d ł u g i c h w a r to ś c i i m i e n n e j p o u p ł y w i e l a t 5 o d d a t y i c h w y p u s z c z e n i a t j . w d n i u 1 c z e r w ­ c a 1 9 4 4 r .

P o s i a d a c z o m b o n ó w n a ł ą c z n ą k w o t ę z ł o t y c h 1 0 0 w a r t o ś c i i m i e n n e j l u b n a w i e l o k r o t n o ś ć t e j k w o t y s ł u ż y ć b ę d z i e d o d n i a 1 g r u d n i a 1 9 4 1 r . p r a w o w y m i a n y p o s i a d a n y c h b o n ó w n a o b l i g a c j e 5 % P o ż y c z k i O b r o n y P r z e c i w l o t n i c z e j w s t o s u n k u 1 0 0 z a 1 0 0 w a r t o ś c i i m i e n n e j . P r z y w y m i a n i e t e j w y p ł a c o n e z g ó r y o d s e tk i o d w y m i e n i a n y c h b o n ó w p o d l e g a j ą z w r o to w i z a p e ł n e m i e s i ą c e , p o z o s t a ją c e d o d n i a p ł a t n o ś c i t y c h b o n ó w , l i c z ą c p o p i ę ć g r o s z y z a m i e s i ą c o d k a ż d e g o b o n u .

Przywileje

O b l i g a c je p o ż y c z k i i b o n y m a j ą w s z e lk i e p r a w a p a p i e r ó w p a p i la r n y c h .

O b l i g a c j e p o ż y c z k i i b o n y o r a z p r z y c h o d y o d n i c h w o l n e s ą o d w s z e l k i c h p o d a t k ó w i d a n i n p a ń s t w o w y c h o r a z s a m o r z ą d o w y c h .

O b l i g a c j e p o ż y c z k i o r a z b o n y b ę d ą p r z y j m o w a n e w e d ł u g i c h w a r t o ś c i i m i e n n e j n a p o d a t e k o d s p a d k ó w i d a r o w i z n d o k w o t y 5 0 .0 0 0 z ł o ­ t y c h o d k a ż d e g o p ł a t n i k a .

K a p i t a ł i o d s e t k i o b l i g a c y j p o ż y c z k i o r a z b o n ó w z a b e z p i e c z a s i ę c a ł y m r u c h o m y m i n i e r u c h o m y m m a j ą t k i e m P a ń s t w a .

MINISTER SKARBU (-) E. Kwiatkowski

Str. 2 „G L ^{0 S’1 Nr. 40}

Anglia i Francja bić sie bada

POLSKI

Przełomowa deklaracja Chamberlaina ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA i(— J a k p o w ie d zia łe m d z isiaj ra n o — łem p o in fo rm o w a ć Iz b ę , iż w c z a sie te g o I--- łe m 7 z d o w rz ą d b ry ty jsk i n ie m a o licja ln e g o p o - o k re su w ra z ie ja k iejk o lw ie k b ą d ź a k c ji, jrA — C ^-— n — j 11 - rz ^ --- ;—

tw ie rd ze n ia p o g ło se k o ja k im k o lw ie k p io k tó ra w y ra ź n ie z a g ra ż a ła b y n ie p o d le g ło ś ; ie k to w a n y m a ta k u n a P o lsk ę i n ie n a le - . . . . . ,— :— -— r---- — - 3 i i - l

y - ■ u • 1 ci P o lsk i 1 k tó re j w o b e c te g o rz ą d p o lsk i ż y p rz e to p rz y jm o w a ć ich ja k o p ra w d z i--- — ’--- n _ .— 2.— r_ — _ w y c h i u w a ż a łb y z a k o n ie c z n e p rz e c iw sta w ić się

J e s te m ra d . iż m o g ę sk o rz y sta ć z te j 1 sw y m i siła m i n a ro d o w y m i, rz ą d b ry ty j- _ _ _ _ _ _ o k a z ji, b y je sz c ze ra z stw ie rd z ić, ja k ą ^ ^ j u w a ż a łb y , iż je st z o b o w ią za n y d o b ry ty js k i.

i n a ro d ó w , je d n a k p o d w a ru n k ie m , ż e n a ­ ro d y te p o z o sta w ią R z esz ę w sp o k o ju .

; R z e sz a w k a ż d y m ra z ie n ie je st sk ło n n a I n a d łu ż sz y c z a s to lero w ać p ró b y z a stra - : sz en ia , c z y te ż n a w et p o lity k i o sa c z en ia . K o n stru k c ja ta o k a ż e się trw a lszą o d c e m e n to w a n y c h o b e c n ie n ie je d n o lity c h . i . j • i i • e le m e n tó w p o lity c z n y c h p o p rz ec iw n e j .n ie zw ło c zn e g o o k a z a n ia rz ą d o w i p o lsk ie j . r 7 3

f m u c a łe g o p o p a rc ia, ja k ie b ę d zie w je g o j „ N ie c h a j in n i s k ła d a ją d e k la ra cję — p o lsk ie m u p o d j ą n ie p o le g a m n a p a p ie ra ch , le cz w y -

I łą c z n ie n a m y c h ro d a k ac h . J e ż e li n a ró d

| n ie m ie c k i z a ch o w a sw ą sp o isto ść w e w n ę - M o g ę d o o a ć. iż rz ą d łra n c u sk i u p o - . f;r2 n ą i n jk t n ie z d o ła m u z a g ro z ić i p o k ó j śn ił m n ie , b y w y ra źn ie stw ie rd z ić, ż e b ę d zie u trz y m a n y , lu b — je ż e li się n ie

d a in a cz e j — w y m u sz o n y” . w a ż n ił m n ie , b y w y ra źn ie stw ie rd z ić , że

z a jm ie ta k ie sa m e stan o w isk o , ja k i rz ą d

j.est o g ó ln a lin ia p o lity k i rz ą d u .

R z ą d b ry ty jsk i sta le b y ł z w o le n n ik ie m z a ła tw ia n ia w d ro d z e sw o b o d n y c h ro k o ­ w a ń sp o ró w p o m ię d z y stro n a m i, d o ty c zą c y c h ja k ic h k o lw ie k ró ż n ic , m o g ą c y c h p o ­ m ię d z y n im i p o w stać . R z ą d b ry ty jsk i u - w a ż a , iż je st to z u p e łn ia n a tu ra ln a i w ła ­ śc iw a d ro g a w sz ęd z ie ta m . g d z ie ró ż n ic e istn ie ją . Z d a n ie m je g o , n ie p o w in n o b y ć ż a d n y c h sp ra w , k tó re n ie m o g ły b y b y ć z a ła tw io n e z a p o m o cą śro d k ó w p o k o jo ­ w y c h . R z ą d n ie w id z i ż a d n e g o u s p raw ie ­ d liw ien ia , p o z w a la ją c e g o n a z a stąp ie n ie ro k o w a ń p rz e z siłę , g ro ź b y i m e to d y g w a łtu .

J a k Iz b ie w ia d o m o , o d b y w a ją się o- b e c n ie z in n y m i rz ą d a m i ro k o w a n ia . A ż e . b y p rz e d staw ić c a łk o w icie ja sn o sta n o -

^ W isk o rz ą d u b ry ty jsk ie g o z a n im te ro k o - w a n ia z o stan ą z a k o ń c z o n e , p o sta n o w i-

B E R L IN . P o c iąg ie m N o rd E x p re ss p rz e je ż d ż a ł w c z o ra j p rz e z B e rlin m in i­

s te r S p ra w Z a g ra n icz n y c h p . Jó z e f B e c k w ra z z o to ce n ie m . O d F ra n k fu rtu n a d O - d rą d o B e rlin a to w a rz y sz y ł m in istro w i a m b . R . P . J ó z e f L ip sk i. N a S c h le sisch e r r słu g ę , g a y z z iiK w ia o w a iy w p o rę n a rz ,ę -! B a h n h o f w B e rlin ie p o w itał m in istra C h a m b e rla in a p rz e -id zie , p rz ez n a cz o n e d o n a p a śc i. J e ż e li się S p ra w Z a g ra n ic z n y c h z a stę p ca sz efa p ro so b o tę w 'o b e c n ie tw ierd z i, ż e a n e k sja C z e c h je s t.to k o łu m in . sp ra w z a g ran ic zn y c h R z e sz y i sy g n a łe m d o p o d b o ju c a łe g o św ia ta , to 'p . v o n H a le m . N a d w o rcu p o w ita li ró w - tw ie rd z e n ie ta k ie m o ż e p o w stać ty lk o w 'n ie ź p . m in istra sp r. z a g ra n ic z n y c h B e c k a b a rd z o p o d ły m su m ien iu . I a tta c h e w o jsk o w y R . P . p łk . d y p l. S zy -

_ « mnńrlz, /> rrl’ An Ir HTATi o n TV1 U C *3ri tr T?"P ClY^7

K a n c le rz je st p rz e k o n a n y , ż e i ż y ł się p o k o jo w i i d la te g o z d e c y d o w a ł się p rz e d trze m a ty g o d n ia m i n a z w o ła n ie p rz y sz łe g o k o n g re su p a rty jn e g o p o d h a ­ słe m ,,p a rty jn e g o k o n g re su p o k o ju ” .

N iem c y b o w ie m n ie m y ślą o ty m a b y d o w o ln ie a tak o w a ć in n e n a ro d y .

R z e sza n ie m y śli o p o d b o ju in n y c h

Hitler grozi

K a n cle rz H itle r o d p o w ie d zia ł n a d e -jsłu g ę , g d y ż z lik w id o w a ły w p o rę n a rz ę - k la ra c ję p re m iera

m ó w ie n iem , w y g ło szo n y m w W ilh e lm h a v e n , m . in .:

J e ż e li się m n ie m a — m ó w ił H itle r, — ż e o b e c n ie N iem c y b ę d ą c ie rp liw ie p rz y ­ p a try w a li się re a liz a c ji p o n o w n y c h p ró b o sa c z an ia , to m y ln ie o c e n ia się o b e c n ą R z e szą w p o ró w n a n iu z R z e sz ą p rz e d ­ w o je n n ą.

K to w y ra ż a g o to w o ść w y c ią g n ię cia d la m o c a rstw k a sz ta n ó w z o g n ia , m u si b y ć p rz y g o to w an y n a to , ż e so b ie p o p a ­ rz y p rz y ty m p a lc e.

N ie m c y o d d a ły p o k o jo w i w ie lk ą p rz y

p rz y słu m ań sk i, c z ło n k o w ie a m b a sa d y R P , o ra z -> w ał sie k o n su l g e n e ra ln y p . K a ra.

W A R S Z A W A .

W n ied z ie lę w g o d z in a c h w ie c zo rn y c h w m ie sz k a n iu w ła sn y m p łk . W a lery S ła ­ w e k d o k o n a ł z a m a c h u sa m o b ó jc ze g o , s trz e la ją c d o sie b ie z re w o lw e ru , R a n n e­

g o p łk . S ław k a p rz e w ie zio n o d o sz p itala w stan ie g ro ź n y m .

Nowa ustawa moratoryjna

dla rolnictwa

Gdynia w oczach

„Deutsche Aligemeine Zeitung “

J a k ju ż d o n o siliśm y S e jm i S e n a t u - c h w a lił t. z w . u sta w ę m o ra to ry jn ą d la d łu g ó w ro ln icz y c h .

T re ść p ro je k to w a n e j u sta w y o m o ra ­ to riu m je st n a s tęp u jąc a :

„ A rt. 1 (1 ) Z a w ie sz a się o d 3 0 c z e rw c a 1 9 3 9 ro k u z m o c y sa m e g o p ra w a w y ­ m a g a ln o ść w sz e lk ic h d łu g ó w ro ln ic z y ch p o w stały c h p rz e d d n ie m 1 lip c a 1 9 3 2 r.

b e z w z g lę d u n a to , c z y d łu g z o stał ju ż o b ję ty u p o rz ą d k o w a n ie m , b ą d ź z m o c y p ra w a , b ą d ź z m o c y o rz e c z e n ia u rz ę d u ro z jem c ze g o , u g o d y p rz y p o m o c y B a n k u A k c e p ta c y jn e g o lu b te ż w o g ó le n ie z o ­ s ta ł j_ eszcze u p o rz ą d k o w a n y .

(2 ) P o stę p o w a n ie e g z e k u c y jn e z ty tu ­ łu p o w y ż sz y c h n a le ż n o śc i n ie m o ż e b y ć w szc z ęte, a w sz c z ę te u le g a z a w ie sz e n iu z m o c y sa m e g o p ra w a.

A rt. 2. N ie p o d le g a z a w ie sz e n iu w y ­ m a g a ln o ść d łu g ó w ro ln ic zy c h :

ż e w to k u te g o k ró tk ie g o c z a su , o k tó ­ ry m m ó w i u sta w a , e g z e k u c je z n ieru c h o ­ m o ści n a le ż n o śc i F u n d u sz u O b ro to w e g o R e fo rm y R o la c j n ie b ę d ą sto so w a n e.

li z ty tu łu k re d y tó w , o p a rty ch n a e- m isji listó w z a staw n y c h i o b lig a c ji o ra z k re d y tó w z F u n d u sz u O b ro to w e g o R e to r m y R o ln e j.

2 ) o b ję te p ra w o m o c n y m i z a w a rty m i w

7 -m e g o ro z p o rz ą d z e n ia 1 — - • ■ , , , - .. , 5 z d n ia 2 4 p a ź d zie rn ik a 1 9 3 4 r. o k o n w e r. p y c h d zięK i k rw a w y m w a lk o m w ielu p o - ji i u p o rz ą d k o w a n iu d łu g ó w ro ln ic z y c h k o le ń . N ie p o d le g ło ść m e je st d la P o lsk i

|D z . U . R . P . z 1 9 3 6 r. n r o, p o z 5 9 );

C IT T A D E L V A T IC A N O . „ O ss e rv a ­ to re R o m a n o ” o g ła sz a a rty k u ł p o św ię c o ­ n y sto su n k o m p o lsk o - n ie m ie c k im o ra z I o sta tn im w y d a rze n io m w E u ro p ie śro d -

■ p ra w o m o c n y m i u k ła d am i, k o w e j i n a d B a łty k iem . O rg a n w a ty k a ń - / try b ie p rz e p isó w ro z d z ia ła > k i p isz e m . in ., ż e P o lsk a n ig d y n ie zg o - P re z y d en ta R . P . ^ Z1 n a u sz c z u p le n ie o w o có w , u z y sk a­

A rt. 3 . P o ję c ie d łu g u ro lm cz e g o ro z u ­ m ie się w o k re śle n iu p rz e p isó w ro z p o ­ rz ą d z e n ia P re z y d e n ta R z e c z y p o sp o lite j z d n ia 2 4 -g o p a ź d ziern ik a 1 9 3 1 ro k u o k o n w e rsji i u p o rz ą d k o w a n iu d łu g ó w ro l­

n ic zy c h (D z. U R P . z 1 9 3 6 r. n r 5 , p o z.

5 9 .)

A rt. 4. W y k o n a n ie u sta w y n in iejsz e j p o ru c z a się m in istro m : sk a rb u , s p ra w ie ­ d liw o ści o ra z ro ln ic tw a i re fo rm ro ln y ch . A rt. 5. U u sta w a n in ie jsz a w c h o d z i w ż y c ie z d n ie m 1 k w ie tn ia 1 9 3 9 ro k u ” .

Z p o w y ż sz e j u sta w y w y n ik a , ż e n ie d o ty c z y o n a z o b o w ią z a ń o sa d n icz y c h w o b e c B a n k u R o ln e g o .

Z ło ż y ł je d n ak w te j sp ra w ie m iaro ­ d a jn e o św iad c z e n ie m in . P o n iato w sk i.

P o d a je m y je w b rz m ie n iu z m n ie jsz o n y m w n r. 6 3 u rz ę d o w e g o „ M o n ito ra P o lsk ie . g o "-

„ W o b ec p o d n iesio n y ch w ą tp liw o śc i

— m ó w ił w d n iu 2 2 m a rc a w S e jm ie p . m in . P o n ia to w sk i, — p o tw ie rd z a m o- św ia d c z e n ie z ło ż o n e w m o im im ie n iu p rz e z u rz ę d n ik a M in iste rstw a n a K o m isji

B E R L IN . „ D e u tsc h e A llg e m e in e Z ei- iu n g ” z a jm u je się k ró tk im e s s e y u m ia­

ste m i p o rte m w G d y n i. G d y n ia n a z y w a ­ n a je st m ia ste m b e z h isto rii. „ P o la cy n a - P o d k re śla m y , ż e c h o d zi tu o c g z e k u -! G d ^ ię n a jb a rd zie j p o lsk im i m i^

c ,e z n ie ru c h o m o ść, k tó re d o 3 0 c z e rw - ' rzeCz y W iśc ie łz y sto p o lsk a c a 1 9 3 9 ro k u m a ią b y c w sto su n k u d o J b w szelyk ie g 0 siem p la n ie n liec o sa d n ik ó w u trz y m a n e . P o w y ż sz e o sw ia d ro sy jsk ie g o , k tó ry z d a n ie m „D . c z e n ie m e d o ty c z y e g z e k u c p z ■■u c h o -,^ ° X 'n n e a sta ; o lsk ie. n G d y . m o ści, k tó re m e są u trzy m a n e - a p o - * h islo rii k tó re d o n a d to w o g o lę m e d o ty c z y w łasn y c h n a le ż ; ll cl i b rv k a rV a n o śc i B a n k u R o ln e g o o p a rty c h n a listac h m e d aw n a b y ło m a łą w io sk ą ry b a c K ą .

i । b ez ż a d n e g o z n a c z e n ia. M ia sto p ró c z

k u

-

z a sta w n y cn . i k u c h a t ry b a c k ich , p o z b a w io n e je st w sze l W ra z ie p o trz eb y n a le ż y się w ię c p o - jk ich p a m ią te k .”

w o ła ć n a o św iad c z e n ie m in . P o n ia to w ­

sk ie g o . D z ie n n ik p o d k re śla z w łasz c za , ze

„Osservatore Romane “

o Polsce

a le w y p o d a ru n k ie m tra k ta tó w p o k o jo w y ch , z d o b y c z ą u z y sk a n ą d z ięk i o lb rz y m im siłk o m c a łe g o n a ro d u .

C h a ra k te ry z u ją c z k o le i a k tu a ln ą p o ­ lity k ę z a g ra n ic z n ą P o lsk i „ O sserv a to re R o m a n o ” p isz e. iż P o lsk a n a d a l p ra g n ie u trz y m y w a ć d o b re sto su n k i z e w sz y stk i­

m i są sia d a m i.

F u e h re r N ie m c ó w k ła jp e d z k ich d r N e u m a n n sk ład a ra p o rt k a n c le rz o w i H itle ro ­ w i p o p rz y b y c iu k a n c . d o K łajp e d y .

G d y n ia je st p o rte m sz tu c z n y m , n ie p o ­ ło ż o n y m u u jśc ia rz e k i, a n i w n a tu ra ln e j z a to c e . D z ie n n ik z a p e w n ia , ż e n a tu ra l­

n y m p o rte m je st G d a ń sk , b ę d ą c y p rz e c i­

w ie ń stw e m G d y n i.

W p o rc ie g d y ń sk im p a n u je o ż y w io n y ru c h . O d p a ru la t ilo ść sta tk ó w z a w ija ­ ją c y c h d o G d y n i je st w ięk sz a o d ilo śc i statk ó w , w p ły w ają c y c h d o G d a ń sk a.

D z ie n n ik u b o le w a n a d ty m , ż e n o w o ­ c z e sn e o w y g lą d zie a m e ry k a ń sk im m ia ­ sto „ n ie je st d o sto so w a n e d o w sp a n ia łe ­ g o k ra jo b ra z u ” . G d y n ia, to m ia sto m a b y ć p rz e ciw ie ń stw e m G d a ń sk a , w y ro słe ­ g o w sp o só b n a tu ra ln y , n a p o d ło ż u sta re j k u ltu ry . D z ie n n ik k o ń c z y sw e u w a g i ty ­ m i sło w a m i:

„ Z n a c z en ie ro z w o ju G d y n i i z n a c z e­

n ie sił, ja k ie z a n im sto ją , n ie je st w R z e sz y n a le ży c ie d o c e n ia n e i z b y t m a ło b ie rze się p o d u w a g ę, ż e w ro z w o ju G d y n i n a leż y w y so k o c e n ić w o lę re a listy c z n ą p o lity k i. G d y n ia je st tw o rem c a łk o w ic ie p o lsk im i p o lsk ie c z y n n ik i p o rt te n ro z b u d o w a ły” .

Morawska Ostrawa ni^zapoko'ona

M O R . O S T R A W A . W o k rę g u m o ­ ra w sk o - o stra w sk im , a z w ła sz c z a w sa ­ m y m m ieśc ie d o sz ło o sta tn io d o z a jść , św iad c z ą c y c h o n ie p rz y ja z n y m n a sta w ie n iu lu d n o śc i c z e sk ie j d o w ła d z o k u p a c y j n y c h . W z w iąz k u z lic z n y m i in c y d e n ta m i i m a n ife sta cja m i a n ty n ie m ie ck im i, ja k ie m iały m ie jsc e o statn io , d o w ó d c a w o jsk o w y o k rę g u m o ra w sk o - o stra w sk ie g o , g en . K e ln e r o św * iad czy ł p rz e d sta w icie lo m sp o łe c z e ń stw a m ie jsco w e g o i o rg a n o m a d m i n is tra c ji lo k a ln e j, ż e w ra z ie p o w tó rz e ­ n ia się ty c h w y p a d k ó w w ład z e w o jsk o ­ w e b y ły b y z m u szo n e w p ro w ad z ić z a sad ­ n ic ze o g ra n icz e n ia sw o b ó t i p ra w o b y w a­

te lsk ic h m ie jsc o w e j lu d n o śc i.

W z w ią z k u z ty m z a stę p c a b u rm istrz a M o ra w sk ie j O stra w y . B o g u m ił R o lek , w y sto so w a ł p rz e z ra d io a p e l d o lu d n o śc i, w z y w a jąc ją d o p rz e strz e g a n ia w szy st­

k ic h p rz e p isó w p o rz ą d k o w y c h i z a c h o w a n ia sp o k o ju . R o le k z a zn a c zy ł w sw y m w y stąp ie n iu , ż e sia n ie fe rm e n tó w je st d z ie­

łe m n ie o d p o w ie d z ia ln y c h je d n o ste k , o d k tó ry c h sp o łe c z e ń stw o c z e sk ie m u si się z d e cy d o w a n ie o d ż e g n a ć .

/Wie kupuj

u żyda

Nr 40 „G Ł O S*'

— PIB 1 W —<■*» w | lii Flirji TlilX.-.TJ~ ~~T CT~tiTrn r. T ~r~ C?' • J Itry —rr*^** *"*"*■<

Wiadomości ciekawe z bliska I daleka

■ ia^__jBŁMJj»WLi-iJUB i —i i ■Jen ifi»i w< ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA "

t

~~ ni

m

ii 11 >11 itrr’ wir i— '■mir — 2T ^omoM^zcr

C H O JN IC E .

O (K oło w ozu zm iażdżyło ch ło p czy ­ kow i rękę.) W C zersk u w y d arzy ł się o- negdaj nieszczęśliw y w ypadek.

.K R A K Ó W .

A (R obotnicy krakow scy i Z iem i K ra­

kow skiej stają na apel.) W sobotę, dnia 1 kw ietnia zo stała zw ołana w K rak o w ie w ielka m an ifestacja w szystkich zw iązków zaw odow ych oraz kom itetów w ydziałów

sekcyj P P S . w sp raw ie o statn ich w y d a-leją su b sk ry b cy jn ą w śró d n ajszerszy ch - i-i. _i_

^j

—--- 1" '” m as robotniczych i pracow niczych. W ten

sposób k lasa p racu jąca w K rakow ie w y­

su w ała się na czoło w p racy n ad w zm oc­

nieniem obronności p ań stw a. W tej sam ej sp raw ie zw ołano na 4 kw ietnia k o n fe­

ren cje P . P . S. Z iem i K rak o w sk iej.

1 S'

rżeń. Jak się d o w iad u jem y , k o n feren cja zajęła rów nież stanow isko w sp raw ie o statn io ro zp isan ej pożyczki na obronę lotniczą. Z am ierzone jest pow ołanie sp e­

cjaln eg o k o m itetu , k tó ry p o k ieru je ak-

W sk utek w łasnej nieostrożności 6-cio letni H en ry k W eilan d w p ad ł pod w óz załad o w an y drzew em . K o ła w ozu p rze­

szły m u przez lew ą rękę, k tó ra zo stała zm iażdżona. W ciężkim stan ie odw iezio­

no go do szp itala w K ościerzynie. W o ź­

nica zd o łał zbiec.

B Y D G O S Z C Z .

3 (N iesam ow ita ro zp raw a.) N iezm ier nie rzad k i w ypadek ro zp raw y sądow ej w szp italu m iał m iejsce w B ydgoszczy.

N a p o d staw ie zezw olenia lek arzy p rzep ro w ad zo n o ro zp raw ę u łoża chore go w szp italu m iejskim .

D okonano tego z konieczności, gdyż o sk arżo ny 28-letni Jan P rzy b y lsk i od 2.‘

lat stale choruje, a by sp raw ied liw o ści stało się zadość.

W w yniku tej, w tak niezw ykłych w a ru n k ach toczącej się ro zp raw y , sąd sk a­

zał oskarżonego, 4-krotnie już k aran eg o za fałszerstw o na 9 m iesięcy w ięzienia.

3 (M niej N iem ców bierze u d ział w publicznych w ystąpieniach.) P o zajęciu K łajp ed y N iem cy bydgoscy u rząd zili m a n ifestację, k tó ra o d b y ła się jed n ak w lo­

k alu zam kniętym . Z nam ienne jest, że w m an ifestacji w zięło u d ział znacznie m niej N iem ców , jak to zw ykle do tej p o ry m iało m iejsce w B ydgoszczy. M ów ­ cy zag rzew ali obecnych do opanow ania nerw ów i „nie zw ieszania g ło w y“. M an i­

festację zakończono spokojnie.

TL catei Polski

■

N arodow ego.

m om encie przem ów ienia S zefa O bozu gen. S tanisław a S kw arczyńskiego

O b rad y przedstaw icieli O bozu Z jednoczenia In au g u racja zjazdu przedstaw icieli O . Z. N . z całego k raju

katastrofa w nowojorskim metro

N O W Y JO R K . O negdaj w ieczorem po zam knięciu biur w y d arzy ła się pow aż­

na k atastro fa na teren ie k o lei podziem - . . . nej. W ed le dotychczasow ych danych po W arszaw y na pogrzeb krew nego, chem ik n a ^ jQO osób odniosło w k atastro lie ra- F elik s K ęd ziersk i, stu d en t W ojciech R o_ n y( p rzy czym w 11 w y p ad k ach bardzo siriski, 52-letnia H elen a R osińska i 24-let

nia Ł u cja K ęd ziersk a, ap lik an tk a sąd o­

w a. G d y po o b rzęd ach pogrzebow ych w ym ienione osoby jech ały d o ro żk ą p rzez aleję Ż yżyriską, w sk u tek w ich u ry w yw ró ciła się o lb rzy m ia 100-letnia lip a p rzy­

d ro żn a, p rzy g n iatając i ro zb ijając d o ro ż.

kę. S k u tk i były okropne. F elik s K ęd zier­

ski i W ojciech R osiński ponieśli śm ierć na m iejscu, H elena R osińska zo stała cię­

żko ran n a, a Ł u cja K ęd ziersk a i d o ro ż­

k arz zo stali lżej ranni.

P U Ł A W Y .

A (P ad ająca lip a zab iła dw ie osoby jad ące pow ózką.) D o P u ław p rzy b y li z

ciężkie.

K atastro fa n astąp iła na o stry m zakrę cie dzielnicy w L ong Island, gdzie p ęd zą ca k o lef w p ad ła na sto jący na to rze po­

ciąg, k tó ry w y jech ał kilka m inu t w cześ-

świata

K Ł A JP E D A .

1 (Z nęcanie się n ad areszto w an y m i L itw inam i.) W ład ze niem ieckie w sk ła­

dach p o rto w y ch u rząd ziły areszty dla d ziałaczy litew skich. W aru n ki życia w tych aresztach są n iezm iern ie ciężkie, a- reszto w an i śpią bow iem na gołej p o d ło ­ dze cem entow ej i nie o trzy m u ją n aw et w ody do m ycia. Z a całk o w ite pożyw ienie w y starczyć im m usi ćw ierć k ilo g ram a chleba, k aw ałek słonej ry b y , o raz litr czarn ej kaw y.

W aresztach tych p rzeb y w a obecnie 73 L itw inów , w śród k tó ry ch jest w ielu d ziałaczy społeczno - politycznych.

N O W Y S A D .

□ (S tarcia w S ło w acji m iędzy g w ar­

dią H linki i o d d ziałam i niem ieckim i.) N eue Z u erch er Z eitung donosi o k o n flik ­ tach w y n ik ający ch w S ło w acji pom iędzy . g w ard ią H linkow ców ** a o d d ziałam i nie m ieckim i.

W m iejscow ości N ow y S ad H linkow - cy sp rzeciw ili się zarząd zen io m N iem iec.

O d d ział niem iecki ro zb ro ił H linkow ców . D otychczas pom iędzy H linkow cam i a k o m en dą niem iecką p an o w ały jek n ajlep . sze stosunki. L udność sło w ack a jest co ­ raz b ard ziej rozgoryczona.

niej. S iłą zd erzenia p asażero w ie zo stali ro zrzu cen i w r w agonach. W d o d atk u n a­

stąp iło k ró tk ie spięcie, w skutek czego ro zszed ł się gęsty dym .

P rzy p u szczając, że w ybuchł p o żar, na sażero w ie p o d d ali się panice, w k tó rej n ab aw ili się u razó w cielesnych i złam ań kości.

P ociąg nie d o zn ał żadnego uszkodzę nia, bow iem zbudow any był ze stali.

B E R N .

□ (S zw ajcaria p o w ięk sza sw oje zap a­

sy na w y p ad ek w ojny.) R ad a F ed eraln a ap ro b o w ała w p iątek 5 now ych d ek retó w d o ty czący ch zw iększenia zapasów i re­

zerw k raju . Z arząd zen ia te d o ty czą za­

pasów kaw y, cukru, oliw y, tłu szczy o raz licznych surow ców , koniecznych w p ro ­ dukcji. o b ejm u ją one ró w n ież zboża, o- w ies i jęczm ień. Im p o rterzy ty ch p ro ­ d u k tó w są zobow iązani do stw o rzen ia do d atko w y ch zapasów .

P O Z N A Ń '.

A (Z atru ł się d en atu ratem .) N a p o ­ lach k o ło C zern iejew a w pow iecie w rze­

sińskim znaleziono zw łoki 58-letniego ro b o tnik a, B ro n isław a B u d n iarsk icg o . bez stałeg o m iejsca zam ieszkania, k tó ry zatru ł się d en atu ratem .

19 gospodarstw poszło z dymem 8o osób pozostało bez dachu nad^lową

JA W O R Ó W . G roźny p o żar w ybuchł in w en tarzem m artw y m i w części żyw ego w Jeżo w ie S tary m (pow . jaw o rsk i). P o- W jed n ej z p ło n ący ch zagród d w o je dzie żar p o w stał w zag ro d zie M ichała M ańki ci d o zn ało ciężkich p o p arzeń . S zkoda w chw ili, gdy ro zp alo n o ogień w piecu m aterialna p ro w izo ry czn ie oszacow ana

piekarskim . j zo stała na 50 tysięcy złotych.

P rzy srożącym się silnym w ichrze pło-1 N a m iejscu p o żaru zjaw ił się staro sta m ienie p o częły się b ard zo szybko rozsze p o w iato w y oraz k o m en d an t p o steru n k u rzać i w krótkim czasie o b jęły 19 gospo- P . P . U tw o rzy ł się kom itet ratu n k o w y

, . d arstw , zarów no dom ów m ieszk aln y ch celem niesienia pom ocy pogorzelcom w

i i i i • jak i budynków gosnodarczych, z całym liczbie ok. 89 osób.

A (K rw aw y d ram at w k ab arecie łodz 1 7 s * 7 kim .) W k ab arecie nocnym C asanow a (

p rzy ulicy Z aw adzkiej doszło onegdaj w | nocy do krw aw ego d ram atu . W lo k a lu , tym w y stęp u je d u et tan eczn y \ aco.

P o w ykonanym n u m erze za kulisam i w y b u ch ła g w ałto w n a sp rzeczk a na tle zazd ro ści m iędzy W łochem R y szard em V aco, a 23-letnią jego p artn erk ą M inią A n w ein er. T an cerz w y d ob y ł b ły sk aw icz­

nie szty let z kieszeni frak a i zad ał nim cios w głow ę p artn erce. D o broczącej k rw ią w ezw ano pogotow ie, k tó re przew io zło ją do szp itala. T an cerza zatrzy m an o .

M O R . O S T R A W A .

□ (W erb o w an ie ochotników do lo t­

nictw a N iem ieckiego.) W ład ze p ro tek to ­ ratu p o d jęły n a ziem iach czesko - m o raw skich zak ro jo n ą na szero ką skalę K am ­ p an ię p ro p ag and o w ą, p ro w ad zo n ą p ized e w szystkim w śró d ludności niem ieckiej tych obszarów dla zw erb o w an ia ochotni ków do słu żby w lo tn ictw ie niem ieckim . W czo raj o d b y ły się w W ilk o w icach na Ś ląsku M oraw skim liczne zeb ran ia N iem ców , połączone z p o k azem film ow ym , ilustru jący m siłę lo tn ictw a niem ieckiego.

N a zeb ran iu tym w y g ło szo n o szereg re­

ferató w o konieczności zapew nienia R ze szy niem ieckiej całk o w itej przew agi w p o w ietrzu n ad innym i p ań stw am i k o n ty­

n en tu eu ro p ejsk ieg o .

T A R N Ó W .

A (W spólna m an ifestacja S tro n n ictw a L udow ego i P . P . S .) W dniu 10 k w ietn ia m a się odbyć w T arn o w ie ogrom na m a­

n ifestacja chłopsko - ro b o tn icza pod h a­

słem gotow ości obronnej k raju .

M an ifestację o rg an izu ją w spólnie S tro n n ictw o L udow e i P o lska P artia S o­

cjalisty czn a.

B ęd zie to p ierw sze na tym teren ie w sp ó lne m asow e w y stąp ien ie obu tych stro nn ictw .

M om ent ze zło żen ia p rzez uczestniczki zjazd u P rzy sp o so b ien ia W ojskow ego K o-

ib iet w ieńca na sto p n iach B elw ed eru d la uczczenia pam ięci M J P iłsu d sk ieg o . I b u rza w ybuchnie.

L O N D Y N .

□ (A genci G estap o w P o lsce ro zsie­

w ają fan tasty czn e pogłoski.) „D aily T e­

legraph** pisze, źe w sam ej P o lsce, a szczególnie — w śró d m niejszości niem ie ckiej. — d ziała w ielu ag en tó w G estap o , k tó rzy ro zsiew ają n ajb ard ziej fan tasty­

czne pogłoski. T a niem iecka k am pan ia k łam stw a — pisze d zien n ik londyński w y tw arza sk u tek w ręcz o d w ro tn y, gdyż w zm aga ty lko i tak ju ż silne uczucia p a­

trio ty czn e w P olsce.

T o sam o pism o lan su je w iadom ość, że w czasie w izy ty m in. B eck a — p o ru szo n y będzie p ro b lem fin an so w an ia p rzez A n ­ glię zak u p ó w su ro w có w d la P o lsk i, k tó­

rych w ojenny p rzem y sł polski p o trzeb o­

w ać będzie co raz w ięcej.

„N ew s C hronicie** n o tu je z dużym u zn a­

niem o b jaw y o fiarn o ści sp o łeczeń stw a polskiego n a cele d o zb ro jen ia arm ii. C a­

ła p rasa an g ielsk a w ita z u zn an iem zarzą dzenia obronne, p ro w ad zo n e p rzez rząd p o lsk i i p o d k reśla, że n aró d polski dob­

rze w ie czego m a się spodziew ać, gdy

1 / SRQPONMLKJIHGFEDCBA P r z c k l a u a u t o r y z o w a n y .

P a n i C e v e n o ll e n ic - d a l a o d p o ­ w ie d z i. S z ła z g ł o w ą n ie c o p o c h y ­ lo n ą , n i e p a t r z ą c p r z e d s ie b ie .

— C z y p a n i z n a o w y c h a m e r y ­ k a ń s k i c h p r z y ja c ió ł , u k t ó r y c h p a n ­ n a V a l d i c r z a t r z y m a ł a s ię w P a ­ r y ż u ?

— S m it h ó w ?

— N ie w ie m , j a k s ię n a z y w a j ą .

— N a p e w n o u S m it h ó w . N ic , n i e z n a m ic h . P a n S m i th b y ł p r z y ­ j a c i e le m j e j o j c a . O d ś m ie r c i H i e ­ r o n i m a V a l d ie r s t a le p i s y w a l i d o s ie b ie . K a t a r z y n a k i l k a k r o t n ie j e ź d z ił a d o n i c h d o Z .n g lii, g d z ie m a ją p o s ia d ło ś ć . P a n V a ld i e r z a ­ p r a s z a ł ic h d o R o u g e r a i e , n i g d y j e d n a k n ie p r z y je c h a l i. A j a k p a n w ie , K a ta r z y n a n i e l u b i d u ż o m ó ­ w ić .

B y l i j u ż p o d b r a m ą .

— L e p i e j n i e c h m n ie p a r t u p o ­ ż e g n a .

— S łu s z n ie . P o d a ł a m u r ę k ę .

— N ie w i e m , p r o s z ę p a n i, c z y p r z y ja d ę je s z c z e d o C o m p ie g n e .

— D z i ę k u j ę p a n i z a p o m o c . G i ll e s p r z y t r z y m a ł p r z e z c h w il ę d r ż ą c ą d ł o ń p a n i C e v e n o lle .

— N a d c h o d z ą , b y ć m o ż e , c ię ż k ie d n i. P r o s z ę p a m ię t a ć L o u v r e 4 7 - 2 2 .

— D o w i d z e n i a .

G i ll e s s t a ł b e z r u c h u , d o p ó k i f u r t k a s ię n i e z a m k n ę ł a .

Z a m k n ę ła s ię t a k c ic h o , ż e n ie d o b i e g ł g o n a j lż e j s z y n a w e t o d ­ g ło s .

D u r a n d n ie z d ą ż y ł je s z c z e w y p ić k a w y , g d y G i ll e s s z y b k o w b ie g ł n a s a lę .

— N o ! s t a r u s z k u . O d j a z d z a d z ie s ię ć m in u t !

— W ię c w c a le n i e b ę d z ie s z j a d ł k o l a c j i ?

— N ie ! I d ę n a g ó r ę s p a k o w a ć w a li z k ę . P r z e k ą s i s ię c o k o lw ie k w P a r y ż u .

* * *

X I . P o ł o ż y ł s ię p ó ź n o .

M a le ń k i p i ę c io k o n n y w ó z n ie b y ł z b y t s z y b k i... a D u r a n d n i e l u b i ł p r ę d k i e j j a z d y p o n o c y . P o p r z y ­ b y c i u u d a l i s ię n a Q u a i d e s O r f e - v r e s . a p ó ź n ie j n a a n g i e ls k i e z i m ­ n e m i ę s i w a n a r u e R o y a le .

O d z i e s ią t e j z r a n a G ille s s ie d z ia ł j u ż w g a b i n e c i e J o u m a r d a , n a p r z e ­ c i w k o d o k t o r a , k t ó r e g o r y s y z d r a ­ d z a ły z m ę c z e n ie .

— Ź le p a n s p a ł ?

— A , t a k , p r a w ie ż e n ie s p a łe m . P r z e d e w s z y s t k im w s tr z ą s n ę ł a m n ą ś m i e r ć P i o tr a D a r b o is . N ie b y ł, ś c iś le m ó w ią c , m o i m p r z y j a c i e le m , a le z n a ł e m g o o d d a w n a . A p o z a t y m w y o b r a ż a m s o b ie , c o m o ż e m y ś le ć F e lik s . I t o m n i e g n ę b i.

— O c z y w iś c ie , p a n ie d o k to r z e . U d a ł o m i s ię s p o tk a ć z p a n i ą C e v e ­ n o l le p o n a s z e j r o z m o w ie t e l e f o n i­

c z n e j. P a n V a l d i e r n ic p o d o b n o n i e m ó w ił.

— O c z y w iś c ie . C ó ż p a n c h c e , a b y m ó w i ł?

— J e s t r z e c z ą z u p e łn i e m o ż liw ą , ż e n i e p r z y jd z ie m u d o g ło w y m y ś l, ż e t o n ie b y ł n i e s z c z ę ś l i w y w y p a ­ d e k . W i d z ia ł e m s ię r ó w n i e ż p r z e d o b i a d e m z k o m is a r z e m w C o m ­ p i e g n e . D a ł e m m u d o z r o z u m ie n i a , ż e w e r s j a t a b ę d z i e w y ż e j d o b r z e w id z i a n a .

J c u m a r d w z r u s z y ł r a m i o n a m i.

— F e l ik s n ie j e s t g łu p c e m . P i o t r p o l o w a ł o d n i e p a m i ę t n y c h c z a s ó w , l e d w ie o d r ó s ł o d z ie m i. A p a n w ie , ż e d o b r z y m y ś l iw i s ą n a j o ­ s t r o ż n i e js i .

— A g d y b b y n a w e t m i a ł p r z e k c n a n i e , ż e j e s t to s a m o b ó js tw o ? ...

S t r a ta m ł o d e j, u k o c h a n e j ż o n y ...

— W ia d o m o ; n i e d l a p a n a i n ie d la m n i e . A le d l a p a n a V a ld i e r , k t ó r y n i e p r z y p u s z c z a n a w e t ...

J c u m a r d p o ł o ż y ł n a p ł a s k o b ie d ł o n i e n a b i u r k u i s p o j r z a ł n a k o ­

m i s a r z a . - ~ "

y-OjcquMi

r JS

i s tr a c je : J a q u e s L e c h a n t r e ( C ią g d a ls z y )

W g r u n c i e r z e c z y n ie m a m y ż a d ­ n e g o d o w o d u , ż e to s a m o b ó js tw o ...

G i ll e s p o t r z ą s n ą ł g ło w ą .

— O w s z e m . M a i n d o w ó d .

— C z y j e s t p a n te g o p e w i y ?

— T a k . P r z e p r a s z a m , p a n :e d o ­ k t o r z e , a le to , c o p o w ie m , b ę d z ie d l a p a n a p r z y k r e .

— N i e c h p a n m ó w i n ie c h p a n m ó w i.

— J e s t to l i s t z n a l e z io n y w k u r t , c e m y ś l iw s k i e j P i o t r a D a r b o is .

— O d k o g o ?

— O d K a t a r z y n y V a l d ie r . J o u m a r d w s t a ł g w a łt o w n i e i p o ­ c z ą ł p r z e m ie r z a ć g a b i n e t w ie l k im i k r o k a m i . W d u ż y m s u r o w y m p o ­ k o j u p a n o w a ł j a k i ś n i e b ie s k a w y m r o k . M g l is t y i z im n y r a n e k d a ­ r z y ł m i a s t o m a r t w y m , p o s ę p n y m ś w ia t łe m .

— C z y ...

D o k t ó r n ie ś m i a ł d o k o ń c z y ć z d a ­ n ia .

— N ie , d o k to r z e ,. L i s t n ie p o ­ z w a la w y c ią g a ć w n io s k u ... D o w o ­ d z i j e d y n i e , ż e i s t n i a ł y s to s u n k i...

p o w u e d z m y : n i e s p o d z i e w a n e , m i ę ­ d z y P i o t r e m i K a t a r z y n ą V a ld i e r . L i s t j e s t z r e s z t ą b a r d z o k r ó t k i. D w a c z y t r z y w i e r s z e o s ta te c z n e g o p o ­ ż e g n a n ia .

— O s t a te c z n e g o ?

— T a k . Z u p e ł n i e j a s n e : „ N ig d y n ie w r ó c ę “ .

J o u m a r d m i lc z a ł d ł u ż s z ą c h w ilę .

— T o n i e m a ż a d n e g o s e n s u , n a j­

m n ie j s z e g o s e n s u — s z e p n ą ł w r e s z ­ c ie .

G i l le s p a l ił , z a g ł ę b i o n y w f o te lu , j a k p i e r w s z e g o w ie c z o r a .

— T a k . T o ... c i e k a w e . D la te g o w ł a ś n i e c h c i a łe m w i d z i e ć s ię z p a ­ n e m , z a n im p a n n a V a l d i e r d o w ie s ię o w y p a d k u . C h c i a łe m p a n a o c o ś p o p r o s ić , p a n i e d o k t o r z e .

— O c ó ż je s z c z e ?

— O to , b y p a n o b s e r w o w a ł u - w a ż n i e p a n n ę V a l d i e r w c h w ili, g d y o z n a j m i j e j ś m ie r ć p a n a D a r ­ b o is . N ie m o g ę b y ć p r z y ty m . M u ­ s i m n ie p a n z a s tą p ić .

— J a k to o b s e r w o w a ć ? — s p y t a ł J o u m a r d n ie c o s z o r s tk o , j a k g d y b y n i e c h c ia ł z r o z u m ie ć .

— O to j a k s ię s p r a w a p r z e d s ta - w i a : M a m g ł ę b o k ie p r z e k o n a n i e , ż e K a t a r z y n a V a ld i e r n ie o c z e k i ­ w a ła r e a k c j i ta k ... t r a g i c z n e j z e s t r o n y P i o t r a D a r b o i s . W p r z e c iw ­ n y m r a z i e n i e b y ł a b y w y j e c h a ła , b y ł a b y p r z e c z e k a ł a , b y ł a b y ... n ie w i e m z r e s z tą c o ... B y ł a b y u c z y n i ła w s z y s t k o , c o m o ż liw e , d l a u n i k n i ę ­ c ia te g o . J a k i e k o l w i e k ż y w i s ię u - c z u c ia d l a c z ło w ik a , n i e m o ż n a t e ­ g o w ł a ś n ie ... c h c ie ć . M o ż n a z a b ić . O c h ! n a w e t z e z b y t w i e l k ą ł a t w o ­ ś c ią , n i e s tt e y ! S a m w ie m o t y m n a j l e p i e j . A le d o b r o w o l n i e d o p r o ­ w a d z ić d o s a m o b ó js t w a j e s t r z e c z ą p r a w ie n i e m o ż li w ą , w k a ż d y m r a ­ z ie — b a r d z o r z a d k ą ż

— W ię c ?

— M u s i m y s ię d o w ie d z ie ć , c o b y ­ ło p o m i ę d z y K a t a r z y n ą V a l d ic r a P i o t r e m D a r b o is .

J o u m a r d s i a d ł z p o w r o t e m p r z y b i u r k u . S i e d z i a ł t a k , m ilc z ą c , z p o ­ c h y l o n ą g ło w ą .

T e r a z G ille s z k o l e i w s ta ł i p o ­ c z ą ł c h o d z ić .

— W id z i p a n , p a n i e d o k to r z e , t r u d n o m i u w i e r z y ć , a b y ś m y m i e li d o c z y n i e n i a z t ą b a n a ln ą s p r a w ą , j a k z d r a d a m a łż e ń s k a z k u z y n k ą . M ło d a , p i ę k n a , s i ln a d z ie w c z y n a , m ł o d y c h ł o p a k o t a k ie j d o s k o n a ł o ­ ś c i f i z y c z n e j, j a k ą n i e w ą t p l i w i e D a r b o is s ię o d z n a c z a ł, m ł o d a ż o n a w i e c z n i e c h o r a , n i e o p u s z c z a ją c a łó ż k a . A , n ie . T r z e b a b w y m y ś l ić c o ś le p s z e g o .

— C o ś le p s z e g o ?

— N o — c o ś in n e g o . Z „ t a k i e ­ g o " p o w o d u n i e z a b i ja s ię is to ty , k t ó r a i t a k j u ż o d c h o d z i, k t ó r a j u ż w k r ó t c e u w o l n i s w o je m ie js c e . Z d r u g i e j s t r o n y n ie b y ł to n a p a d s z a ­ l e ń s tw a , w y b u c h n a m ię t n o ś c i, d r u ­ z g o c ą c y w s z e lk i e p r z e s z k o d y . N a to a b y d o b ić i s to t ę c h o r ą , t r z e b a m ie ć j a k ie ś p o t ę ż n e r a c j e .

I

' J o u m a r d p o z w a la ł k o m is a r z o w i m ;w ić , r z u c a j ą c m u t y l k o o d c z a s u d o c z a s u s p o jr z e n ie .

— O to m a m y c o ś z z a k r e s u p s y ­ c h o lo g ii, a lb o s ię n a t y m n ie z n a m . W i n to n a c j i, z j a k ą to p o w ie d z ia ł, n i e b y ło ir o n ii. R a c z e j c o ś w r o ­ d z a ju z a w o d o w e j c ie k a w o ś c i.

— M o ż e p a n to n a z w a ć , j a k s ię p a n u p o d o b a , d o k to r z e . C h o c ia ż b y p s y c h o lo g ia . J e s t to je s z c z e , w id z i p a n , n a j le p s z y s p o s ó b d l a d o b r e g o p r z e p i o w a d z e n ia ś l e d z t w a . P o s z la - 1 i, p o p ió ł z p a p i e r o s a , c a ł y t e n m a -

■ lo w n ic z y k r a m S h e r l o c k a H o l m e ­ s a to b a r d z o z a b a w n e , a n a w e t w a ­ ż n e , j e ż e l i p a n c h c e i j a n i e z a n ie d ­ b u j ę te g o . D o s t a r c z ę p a n u n a to p r z y k ł a d u o d z i e s ią t e j t r z y d z ie ś c i p ię ć , j e ż e l i p a n p o z w o li m i z a d z w o ­ n ić z e s w e g o g a b in e tu . M o ż e to d o p r o w a d z i ć d o z d o b y c ia d o w o d u m a t e r ia l n e g o , p r z e w a ż n ie n i e z b ę d ­ n e g o d l a p r z e d s ta w ie n i a s ą d o w i:

j e s t to j e d n a k n ic z y m w o d e r w a n iu o d p s y c h o lo g ii. Z b r o d n i a r z e n ie s ą w a r i a t a m i. N i e m a l z a w s z e p o s t ę ­ p u j ą p r z y n a j m n i e j z e z r o z u m i e ­ n ie m , j e ż e l i n ie lo g ic z n ie . R o z w ią ­ z a łe m p e w n ą ilo ś ć s p r a w , k t ó r e n a p i e r w s z e w e j r z e n i e w y d a w a ły s ię n ie d o r o z w ią z a n i a ; w ie c n i e c h m i p a n w i e r z y , ż e j e d y n i e p r z e z z n a ­ jo m o ś ć d u s z y l u d z k i e j m o g łe m d o jś ć d o j a k ic h k o lw ie k w y n i k ó w .

— C h ę t n i e w to w ie r z ę .

P r a g n ą c w y w o ł a ć z m ia n ę n a s t r o ­ j u , o d p r ę ż e n ie , G ille s t a k m ó w ił d a l e j:

— P o w ie r z ę p a n u t a je m n ic ę s w o ­ ic h „ s u k c e s ó w " , p a n ie d o k to r z e . — A le n i e c h m n ie p a n n ie w y d a j e , d o ­ b r z e ? M a m z d o ln o ś c i m im e ty c z - n e , a lb o , j e ś l i p a n w o li, d a r w c h o ­ d z e n i a w c u d z ą s k ó r ę i r o z u m o w a ­ n i a w s p o s ó b , w j a k i t e n k t o ś m u - s i a ł r o z u m o w a ć , l u b b ę d z i e r o z u ­ m o w a ł. A le b e z z g ó r y p o w z ię te g o z a m i a r u , b e z w y t w o r z o n e j u p r z e d ­ n io k o n c e p c j i, b e z ł u d z e n i a s ię p o ­ z o r a m i. N ie j e s t to z a w s z e z u p e ł­

n ie ś w ia d o m e . D o s t a te c z n ie j e d ­ n a k ś w i a d o m e n a to , b y m m ó g ł m y ś le ć n ie c o s z y b c ie j o d in n y c h , p r z e w i d y w a ć i w y b ie r a ć c h w ilę , w k t ó r e j c z ło w ie k s ię z a ła m ie , w k t ó ­ r e j t r z e b a b ę d z ie g o z a a ta k o w a ć i d o p r o w a d z i ć o d w y z n a n i a . T a k w ię c — n i e c h p a n n ie s ą d z i, ż e o - p o w i a d a m to w s z y s tk o , a b y m ó w ić o s o b ie p o p r o s t u , a lb o z a ją ć p a n a j a k i m ś b a j a n i e m — t a k w ie c — m a m z u p e łn i e w y r a ź n e p o c z u c ie , ż e c h w ila , w k t ó r e j p a n n a V a l d ie r d o w ie s ię o ś m ie r c i P i o tr a D a r b o is , b ę d z ie c h w il ą j e j „ z a ł a m a n ia s ię "

i ż e , j e ż e l i m a c o ś d o w y z n a n i a , c o je s z c z e b y n a jm n i e j n ie j e s t p e w ­ n e , to w ł a ś n i e w t y m m o m e n c ie m o ż n a b ę d z i e w y z n a n ie to z n ie j w y d o b y ć . P r z y t y m p r o s z ę , a b y p a n p a m ię t a ł, d o k to r z e , ż e to p a n m n i e w e z w a ł d o z b a d a n i a t e j s p r a ­ w y . J e ż e l i p o z o b a c z e n iu s ię z K a ­ t a r z y n ą V a l d ie r o s ą d z i p a n , ż e n ie m a p o t r z e b y p o w i a d a m ia ć m n ie o w s z y s tk i m , d a .m i p a n z n a ć , a j a n ie p r z y jd ę j u ż w ie c e j n u d z ić p a n a t a k j a k w t e j c h w ili.

— N ie n u d z i m n ie p a n . p a n i e k o ­ m i s a r z u .

— P o w ie d z m y , ż e s ło w o z o s ta ło ź le w y b r a n e . P r o s z ę , je ż e li p a n t a k ł a s k a w , p o w ie d z ie ć m i c o ś n ie c o ś o p r z y j a c i ó ł k a c h , u k t ó r y c h p a n n a V a l d ie r s ta n ę ła w P a r y ż u .

— O S m it h a c h ?

— T a k . C z y p a n ic h z n a ?

— A le w ie p a n , c o to z a j e d n i?

— W s p o s ó b d o ś ć m g lis ty . W ie m , ż e s ą b o g a c i, ż e z a w s z e n i e m a l p r z e b y w a ją w A n g lii lu b w e F r a n ­ c ji i ż e K a ta r z y n a s p ę d z a ła u n ic h o d c z a s u d o c z a s u w a k a c j e , g d z ie ś w o k o lic a c h F o l k s t o n e .

— J e ż e l i d o b r z e z r o z u m ia ł e m p a ­ n i ą C e v e n o lle , b y li o n i b lis k o z a ­ p r z y j a ź n i e n i z o jc e m p a n n y V a l­

d ie r ?

— O w s z e m , p r z y n a jm n i e j i m n ie t a k z a w s z e m ó w io n o . N ic w ię c e j n ie w ie m . B r a t V a ld i e r a p o z n a ł ( ic h w A m e r y c e , p o d c z a s p o d r ó ż y

n a u k o w e j, k t ó r ą p o d j ą ł n a rzecz

f a b r y k i . C z ę s to m ó w ił z n i m i o s w e j c ó r e c z c e , k t ó r ą o g r o m n ie k o ­ c h a ł. G d y w k i lk a l a t p o je g o ś m i e r c i p r z y b y li d o E u r o p y , z a p r a ­ g n ę li j ą p o z n a ć i n a p is a li d o n i e j .

— C z y p a n F e li k s V a ld i e r n ig d y n ie w id y w a ł s ię z n im i?

— N ie . C h y b a n ie .

J o u m a r d p a t r z a ł w p r o s t p r z e d s ie b ie , j a k g d y b y z w r a c a ł s ię d o w ła s n y c h w s p o m n ie ń .

— A n a w e t p r z y p o m i n a m s o b ie , ż e w y r a ż a ł w m o j e j o b e c n o ś c i z d z i­

w ie n ie , d la c z e g o r a z c z y d r u g i u - c h y l il i s ię o d je g o z a p r o s z e n ia . — B a r d z o to j u ż d a w n o te m u . O d t e ­ g o c z a s u n ie m ó w iliś m y w ię c e j o ty m .

— A K a ta r z y n a ?

— K a ta r z y n a ?

— C z y n ic p a n u n ie o p o w ia d a ła ?

— N ie , c h y b a n ie , a p r z y n a j­

m n ie j n ic k o n k r e t n e g o . M ó w iłe m j u ż p a n u , ż e o n a j e s t b a r d z o s k r y ­ ta .

— T a k .

G ille s z a p a l ił p a p ie r o s a i w s u n ą ł s ię g ł ę b ie j w f o te l.

— C z y n ie w i e p a n , p a n ie d o k t o ­ r z e , c z e g o n a l e ż y s z u k a ć ? — P r z y ­ c z y n y .

— T o j e s t?

— P r z y c z y n y te g o w s z y s tk ie g o . N ie c h m i p a n c o ś p o w ie o K a ta r z y ­ n ie . N ie c h p a n m ó w i o n ie j w s z y ­ s tk o , c o k o l w ie k p r z y jd z i e p a n u n a m y ś l. T o , c o w y d a je s ię n a t u r a l­

n e p a n u , k t ó r y z n a j ą i w id u j e o d d a w n a , n i e j e s t, b y ć m o ż e , t a k c a ł­

k o w ic ie n a t u r a l n e . J a , k t ó r y n ie w i e m n ic , o d c z u ję m o ż e l e p i e j p e ­ w n e s z c z e g ó ły , k t ó r e s ię z e s o b ą n ie z g a d z a ją , j a k i e ś n i e p o w i ą z a n e k o ń ­ c e . J a k a o n a b y ł a j a k o d z ie c k o ?

— N ie z b y t d o k ł a d n i e p r z y p o m i ­ n a m s o b ie j e j n a j w c z e ś n ie j s z e d z ie c iń s tw o . Z d a j e s ię , ż e b y ł a ż y w a i s k r y ta je d n o c z e ś n ie . I u - p a r t a . T a k . B a r d z o u p a r t a . P o d ­ l e g a ła g w a łt o w n y m w y b u c h o m g n ie w u . A le r z a d k o j ą w i d y w a ­ łe m . P r z e b y w a ł a z a w s z e w t o w a ­ r z y s t w i e s w e g o o jc a , n ie o b c u ją c z n i k im p o z a t y m . Z a c z ą łe m w i d y ­ w a ć j ą n ie c o c z ę ś c ie j d o p i e r o o d c z a s u p o d r ó ż y d o A m e r y k i . T y l k o ż e ...

— T y l k o ż e ...?

— W t y m c z a s ie b y ł e m m ł c d s r y . P r a c o w a łe m d u ż o . G ło w ę m i a łe m p r z e ł a d o w a n ą c a ł y m m n ó s tw e m r z e c z y o w i e l k i e j d o n io s ło ś c i j a k m n i e m a ł e m i n i e w i e l e u w a g i z w r a ­ c a ł e m n a d z ie c i. K a t a r z y n a , K o - le ta ... B a w ił y s ię w o g r o d z ie , a lb o u c z y ł y s ię w s w o im p o k o ju , g d y b y ł e m w R o u g e r a i e , w ię c ...

— O c z y w iś c ie . M ó w ił m i p a n , ż e ś m i e r ć o jc a b y ł a b a r d z o c ię ż k im c io s e m d l a K a ta r z y n y .

— T a k , b a r d z o c ię ż k im . O d c z u ­ ł a to w s p o s ó b p r z e k r a c z a j ą c y n o r ­ m a l n e g r a n i c e . J e s t to d o ś ć r z a d ­ k ie . W o c z a c h d z ie c k a ś m i e r ć j e s t c z y m ś t a je m n i c z y m , a d z ie c i l u b i ą w s z e lk ą t a j e m n ic z o ś ć . N ie w ie l e p ła c z ą .

T o p y a w d a .

Z a m il k l i n a c h w ilę . J c u m a r d r o z m y ś la ł , p o g r ą ż o n y w c a ł y m k o m p le k s ie n i e k s z t a ł tn y c h , n i e ja ­ s n y c h o b r a z ó w , n a d c h o d z ą c y c h k o ­ le jn o , n ie d o p e ł n i a ją c y c h s ię j e d ­ n a k n a w z a j e m . G i ll e s c z e k a ł. S a m d o b r z e n i e w i e d z ia ł , n a c o .

N a g le d o k t ó r w y j ą ł z e g a r e k .

— D z ie s ią t a t r z y d z i e ś c i d w ie . — P r o s z ę p a m ię t a ć , ż e p r z y r z e k ł m i p a n d o w ó d n a d z i e s i ą tą t r z y d z i e ś c i p ię ć .

G ille s w s t a ł b e z s ło w a , p c d n ió r .ł s ł u c h a w k ę , n a k r ę c i ł n u m e r n a t a r ­ c z y .

— H a llo ! ... T u m ó w i G ille s : p r o ­ s z ę p a n a G e n ti la d o t e l e f o n u . — • D z ię k u ję .

J o u m a r d w c ią ż je s z c z e t r z y m a ł z e g a r e k w r ę k u . B e z w ie d n ie n a ­ k r ę c a ł g o , p o w o d u j ą c le k k i c h r o ­ b o t, d o b r z e z n a n y c h o r y m z o w y c h c h w il, g d y , u j ę c i z a p u ls , z l e k k im n i e p o k o j e m o c z e k u j ą n a w y r o k .

— H a llo ! T o ty ? ... T a k . ie s te m ...

W ię c ? ... A c h , ta k ! ... O b f ite ? T a k ...

ta k ... r o z u m ie m ., w s z y s tk o w y p i s z m i, m ó j k o c h a n y . T a k , z g o d a ... i d z i ę k u j ę c i z a p o ś p ie c h w r o b o c ie ...

P o w i e s i ł s ł u c h a w k ę i p o c z ą ł c h o « d z ić p o g a b in e c ie .

— A w ię c ? — s p y t a ł J o u m a r d . G i ll e s p o k a z a ł n a z e g a r e k .

( C i ą g d a l s z y n a s t ą p i )