SAMUEL GRADEL
ur. 1918; Lublin
Miejsce i czas wydarzeń Niemcy, okres powojenny
Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W
poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2006, Niemcy, Palestyna, okres powojenny, okręt Exodus, nielegalna podróż do Palestyny
Próba nielegalnego przedostania się do Palestyny
Po wojnie [płynęły] okręty takich nielegalnych tu do kraju. Był jeden okręt, [który] się nazywał Exodus. Ja też tam płynąłem.
[Kiedy byłem] w Niemczech, Sochnut, agencja żydowska, i syjoniści, tu z kraju młodzi ludzie, prowadzili nielegalny wyjazd do kraju, do Izraela, do Palestyny wtedy.
[Płynęły] okręty z Italii i z Francji. Nas zawieźli do Marsylii i stamtąd do miejsca, [które] się nazywało Port-de-Bouc. Tam zbierali ludzi, [przypłynął] okręt, duży okręt amerykański, ale to był okręt taki rzeczny. W każdym razie sprowadzili go i byli tam marynarze, amerykańscy Żydzi, którzy byli w czasie wojny we flocie. I tam przyjeżdżali, naładowało się [ludzi]. [Do spania] były prycze, jak w lagrach, i cztery i pół tysiąca ludzi. Byliśmy w porcie i się umówiono z jakimś pilotem, żeby nas wyprowadził z tego portu, wziął pieniądze i nie przyszedł, sami wypłynęliśmy. Kapitan tego okrętu to też był tutejszy, też był we flocie angielskiej. Jakeśmy wypłynęli, to krążowniki angielskie cały czas płynęły za nami, nie chcieli nas wpuścić. Ale myśmy płynęli. Jak byliśmy blisko Hajfy, to oni zaczęli nas uderzać. [Podpływali] do nas i stukali, a to był okręt drewniany, woda zaczęła [się wlewać] i wtedy dociągnęli nas do Hajfy, wzięli nas na trzy okręty angielskie i nas wrócili z powrotem do Niemiec.
Przypłynęliśmy aż do Gibraltaru i nikt nie chciał we Francji zejść, tośmy przejechali przez Gibraltar i na północ, do Hamburga. Z Hamburga nas znowuż wzięli do takich lagrów Pettendorf, a później każdy dostał certyfikat i się przyjechało do kraju. To było siedem tygodni na morzu. To to był Exodus.
Data i miejsce nagrania 2006-12-24, Tel Awiw
Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski
Transkrypcja Magdalena Ładziak
Redakcja Justyna Molik
Prawa Copyright © Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"
