62148
II. SPRAWOZDANIE
W Y D Z I A Ł U T O W A R Z Y S T W A
MUZEUM ETNOGRAFICZNEGO
W KRAKOWIE
ZA ROK 1912.
. iO ° J H £q
V HT/UEs
y M |V .
i
iAGHI-Ł^C R A C O V S E H S t - %
N AK ŁAD E M T O W A R Z Y S T W A MUZEUM ETNO G RAFIC ZN EG O W K R AK O W IE . - CZCIO NKAM I DRUKARNI LITERACKIEJ
PO D ZARZĄDEM L. K. GÓ RSKIEG O . — 1913.
■;V_:■
6 Z / W
,
1 0 0 1 8 4 7 7 7 2
D ru gi rok istnienia T o w arzystw a Muzeum etn og ra ficzn ego w K ra k ow ie przeszedł pom yślnie. W zrosła liczba członk ów T o w a rzystwa, pom n ożyły się znacznie zb io ry muzealne, pow ięk szyło się k o ło przyjaciół Muzeum etn ograficzn ego, w zrosło zainteresowanie się sprawą, której służymy.
B o ga te zb io ry nasze dopraszają się w y g o d n e g o i od p o w ie- d n ego pom ieszczenia, b o przepełniają ob ecn y szczupły lokal, a w zna
cznej części kryją się w skrzyniach i pudłach. T o też W y d z ia ł czy
nił usilne starania w roku ubiegłym o pozyskanie pom ieszczenia dla Muzeum etn og ra ficzn ego na W aw elu w gmachu posem inaryj- nym. W szystk ie czynniki miarodajne usposobione są życzliw ie dla tej myśli, ale poniew aż d ecyzya w spraw ie przeznaczenia w zm ian
ko w an ego gmachu na W aw elu , na pom ieszczenie zb io ró w Muzeum etn ogra ficzn ego, należy do W y s o k ie g o Sejmu, przeto czekać mu
simy na odnośną uchwałę. Tym czasem W y s o k i W y d z ia ł k rajow y zażądał uzupełnienia petycyi naszej przedłożeniem inwentarza Mu
zeum etn ograficzn ego, planów i k osztorysów restauracyi gmachu posem inaryjnego na W aw elu , zam knięć rachunkowych za lato ubie?
g łe i prelim inarza budżetu na rok następny, w reszcie sprawozdań z dotych czasow ej czynności naszego Tow arzystw a. W szystk ie te dokum enta zostały p rzy go tow a n e i będ ą p rzed łożon e z ponow ną prośbą W ysokiem u S ejm ow i, skoro się zbierze.
Z chwilą uzyskania o d p o w ie d n ie g o i trw a łeg o pom ieszczenia Muzeum etn ogra ficzn ego w gmachu na W aw elu , b yt i rozw ój te g o Muzeum b ęd zie zapew niony. O śm ielam y się w yrazić nadzieję, że stanie się to w roku 1913.
W te d y jednak W y d z ia ł To w arzystw a b ęd zie musiał zająć się restauracyą w ew nętrzną gmachu posem inaryjnego, g d y ż z uwagi na stan finansów krajow ych, W y d z ia ł k rajow y nie zrob ił nam ża
dnej nadziei, aby m ó gł p o d ją ć się teraz restauracyi te g o gmachu kosztem kraju. K oszta w ew nętrznej restauracyi ob liczon o na kw otę 36.247'50 kór., a restauracya ma b y ć przeprow ad zon a częściow o w ciągu lat dziesięciu. W y d a te k ten ob cią ży bu dżet nasz rocznie kw otą o k o ło 4.000 kor.; wzrosną także w ydatki, połączon e z utrzy
maniem Muzeum, w miarę rozszerzania się je g o . Po n iew a ż jednak różne instytucye krajow e i kilka zam ożnych osób o b ieca ło za b iegi nasze p o p rzeć finansowo, skoro Muzeum etn ograficzn e umieścimy w gmachu na W aw elu , przeto W y d z ia ł z całem przekonaniem w y-
raża nadzieją, że T o w a rzystw o p o d o ła trudnemu zadaniu, spotykając się ze wszystkich stron z życzliw em i skutecznem poparciem .
P o p a rcia ta k iego użyczała nam także zaw sze z całą g o t o w o ścią prasa polska, za co jej na tem miejscu składam y z p rzy je
mnością g o rą c e podziękow an ie.
P ra c a w Muzeum.
N ajpiln iejszą pracą w Muzeum naszem jest zinw entaryzow anie z b io ró w z pow odu bard zo szy b k ieg o ich wzrostu. Pom im o braku ś rod k ów na opłacanie pom ocnika przy tej ro b o cie i pom im o w ie l
kiej ciasnoty w Muzeum, co przeszkadza w pracy, inwentaryzacya idzie naprzód i w roku 1913 b ęd zie ukończona. S porząd za się rów nocześnie inwentarz kartkow y z dokładnem opisaniem przedm io
tó w muzealnych.
Kustosz, p. S ew eryn U dziela, brał czynny udział w urządzaniu w ystaw y prac niew iasty polskiej w P ra d ze czeskiej, a Muzeum etn ograficzn e w ysłało na tę w ystaw ę cztery kom pletne kostyumy:
strój dzisiejszy dziew czyn y z B ieńczyc z p o d K rak ow a, strój z przed lat 100 k o b iety zamężnej krakow skiej, strój z przed lat 50 k o b iety z A lb i
g o w e j p o d R zeszow em i strój dzisiejszy panny m łodej z p o d Ło w icza . C elem zw rócenia uwagi na sztukę lu dow ą polską i zachęce
nia do studyów nad nią miał kustosz p. S. U d ziela w ykład w K r o śnie o sztuce lu dow ej polskiej i o strojach lu dow ych w sali miej
s c o w e g o „S o k o ła ", przepełn ion ej inteligen cyą m iejscową i o k o li
czną, m łodzieżą szkół średnich i ludem z w iosek sąsiednich. D ru gi w ykład o sztuce ludow ej miał dla nauczycieli rysunków szkół śre
dnich i w yd zia łow ych w K rak ow ie.
Z e zb io ró w muzealnych korzystały licznie panie nauczycielki ro b ó t ręcznych, artyści dekoracyjni, państwo D ą b ro w scy z W a r szaw y brali w zo ry d o w y ro b ó w o zd ó b na drzew k o, p. H en ry k ow a S ienk iew iczow a w zo ry haftów krakowskich dla ochron y w O b lę - gorku. Studya naukowe czynili prof. M aurizio ze L w ow a , p. Fran
kow ski z K ra k ow a i inni.
Zbiory.
Z b io ry muzealne pow iększają się stale i szybko.
Pocieszającem jest bardzo, że P o la c y ze w szystkich ziem polskich nadsyłają liczne i cenne dary d o Muzeum etn og ra ficzn ego w K rak ow ie. W roku 1912 otrzym aliśm y przedm ioty muzealne nie- tylko z G alicyi, ale także z Ks. Poznań skiego, z K rólestw a, z Litw y, z Białej Rusi, z P o d o la i Ukrainy, a liczba p rzed m io tów w tym roku ofiarow anych przez 69 osób wynosi 441. O d chwili otw arcia Muzeum etn ogra ficzn ego, to jest w ciągu dw óch lat, w p ły n ęło do je g o z b io ró w w darze około 1000 przedm iotów . T o też w edłu g tym czasow ego obliczenia, p rzep ro w a d zo n ego w sierpniu 1912 r., na zb io ry Muzeum etn og ra ficzn ego składa się 3.300 p rzed m io tów
w artości 9000 kor. W tym czasie ob ejm o w a ło M uzeum : 25 sprzę
tó w dom ow ych , 72 naczyń dom ow ych , 11 narzędzi gospodarskich, 39 narzędzi rzem ieślniczych, 319 p rzed m io tów d o strojów , 13 instru
m entów m uzycznych, 1217 p rzed m io tów sztuki ludow ej, 54 p rze d m iotów do kultu, 9 zabaw ek, 18 p rzed m io tów żyw ności, 25 m o
d eli budynków , sprzętów i narzędzi, 450 rysunków i m alow ideł, 352 fo togra fii, 528 w id o k ó w ek i 102 tom ów d zieł w bibliotece.
W roku 1912 d arow ało 69 osób: 3 sprzęty dom ow e, 43 na
czyń dom ow ych , 3 narzędzia gospodarskie, 1 narzędzie rzem ieślni
cze, 132 części odzieży, 2 instrumenta muzyczne, 118 obrazów , rzeźb, wycinanek i pisanek, 29 p rzed m io tów do kultu, 10 zaba
w ek, 7 m odeli, 37 fo togra fii, 43 w id o k ó w ek i 14 książek i rę k o pisów.
W szczególn ości ofiarow ali:
P. A n t o s i e w i c z ó w n a S t a n i s ł a w a : garnek gliniany, k oła tk ę w ielkanocną drewnianą, palmę, pięć pisanek i zabaw kę dziecinną z Kam ienia, pow . N isko, G alicya. P. B a n d r o w s k a M a r y a: d w ie różdżki w eseln e z Sow lin i z P rzy szow y , pow . L i
manowa, G alicya. P. B i e d r z y c k i S t e f a n : naczynie z kory b rzo zow ej z gubernii w łodzim ierskiej. P. B ł a s z k i e w i c z M i e c z y s ł a w J ó z e f : starodawny, płócien n y kom inek do świecenia z S ok o ło w a , pow . K olbu szow a, G alicya. P r o f . B u j a k F r a n c i s z e k : kołnierz haftow any z p o d Tyczyn a, pow . R zeszów , G alicya, starodaw ny zam ek drewniany z Maszkienic, pow . Brzesko, G alicya i jed n o dzieło. P r o f . B u j w i d O d o : dw a w ień ce d o żyn k ow e z Czasław ia, pow . W ieliczk a, G alicya. P. C i a s t o n i ó w n a Z o- f i a: dawne o z d o b y p a ciorkow e d o kapelusza m ęskiego z P o d łęża , pow . Bochnia, G alicya. P. C i e r n i a k J ę d r z e j : ró żd żk ę weselną z Zaborow a, pow . Brzesko, G alicya. P. C i e s z a n o w s k i J ó z e f : w ykonany przez siebie m odel w ozu z R adziszow a, pow . P o d gó rze, G alicya. Ks. D o m l u v i l E d w a r d z M ezericzi na M ora
w ach: dwanaście fo to g ra fii budynków na M oraw ach z dokładnym i opisami. P. D r e w k o M i c h a ł : haft ręczny na rękaw y koszuli kob iecej huculskiej. P. D u t k i e w i c z S t a n i s ł a w a : tekturow ą kapliczkę ścienną p o k o jo w ą z P o d g ó rz a , G alicya. P. D y n o w s k a M a r y a: dziesięć wycinanek z Lu belsk iego. P. G o s t k o w s k a M a r y a: strój k o b iecy z A lb ig o w e j z czasu o k o ło 1830 roku.
P . dr. G r y n i e w i c z A d o l f : starodaw ny stanik k o b iecy litewski. P. G r z y b o w s k i J ó z e f : obraz św. A gn ieszk i, m alo
wany na szkle, starą książkę do m odlenia i m odel „s to ja k a " do trzymania szczyp sm olnych przy świeceniu z Janowic, pow . Biała, G alicya. P. G w o r e k J a n : D w a m odele studzien z G o łk o w ic, pow . P o d g ó rz e i z D w o ró w , pow . O św ięcim , G alicya. P. H a- c h o r k i e w i c z B a r b a r a : dw a kaganki gliniane ze Skawiny, p ow . P o d g ó rz e , G alicya. P. T a l k o - H r y n c e w i c z ó w n a H e l e n a : dzbanuszek z jaja g ę s ie g o , o zd o b io n y wycinankam i z pa
pieru z S o b o ty w Ł o w ick iem , K ró les tw o Polskie. P r o f . T a 1 k o- H r y n c e w i c z J u l j a n : trzydzieści trzy karty z typam i ludowym i
i dw ie pary m odeli trzew ik ó w litew skich z Piłw iszek, gub. suwal
ska. P r o f . ks. K a c z m a r c z y k J ó z e f : łańcuszek srebrny, w y konany na m otyw ach lu dow ych rumuńskich. P. K a m i ń s k a M a r y a: trzy wycinanki kurpiow skie ze wsi Ł yse, pow . K oln o, gubernia łomżyńska. P. K a s p r z y k ó w n a B r o n i s ł a w a : je d e naście pisanek Z S am borskiego, G alicya. P. d r . K o s i ń s k i W ł a d y s ł a w : ośm broszur pism własnych, zeszyt z wycinkam i z dzien ników, trzy obrazki o b ch o d ó w lu dow ych w B a ligro d zie i rękopis
„listu z n ieba“ z 1824 roku. P. K u n z e A l e k s a n d e r : gliniany dzbanek na w od ę, nóż i m łynek do kaw y z Bośni. K o m i s y a K l i m a t y c z n a w Z a k o p a n e m : S zo p k ę i tektu row e stroje ch łopców , chodzących z szopką w Zakopanem . P. L e i c h t f r i e d o w a S t a n i s ł a w a : haftowaną koszulę męską z Taraszczy, gub. k ijo w ska i dw a starodaw ne o b ra zy malowane na papierze. P. L e n d z i n a A d o l f i n a : płócienną, haftowaną ręcznie chustkę do wiązania na g ło w ę z P rzew o zu , p o w iat w ielicki. P. L e ń c z y k G a b r y e l : m alow idła kapliczek przydrożnych z p o d M ogilan, pow . podgórski, dw ie figurki drew niane i dw ie laski rzeźbion e przęz wieśniaka z H u sow a w pow . łańcuckim i je g o rękopis z utworami p o e ty cznymi. P. L e s i e c k i R u d o l f : m odel malowanej skrzyni g ó ra l
skiej z Bukowiny, pow . N o w y T a rg . P. L u b o w i e c k i J a n : dawną fajkę drewnianą z cybuchem z W ię c k o w ie , pow . krakowski.
P r o f . Ł o ś J a n : kapelusz filcow y, czarny, męski z O p o c zy ń s k ie g o i fo to g ra fię stamtąd. P. M a l e w s k i B r o n i s ł a w : p ięć pasów kobiecych , ręcznie tkanych, stroik na g ło w ę i ręcznik ozd ob n y z Białej Rusi. P. M a t y s i k J a n : kosę z grabkam i, kosisko z ka- błąkiem i starodaw ny kom inek d o świecenia z C holerzyna, pow . krakowski. P. M a d l ó w n a N i m f a : dwanaście pisanek m oraw skich i drewnianą figu rę Chrystusa, rzeźbioną przez wieśniaka w C zeladzi, pow . olkuski, K ró les tw o Polskie. P. M o c z u l s k i I g n a c y : k o ło w ro tek starodaw ny z T o ło czyn a, pow . orszański, gub. m ohylowska. P. M o s z y ń s k i S t a n i s ł a w : dw adzieścia dw ie pisanki z Lu baczow a, pow . cieszanowski, G alicya. P. M o- r a w s k i J. B.: d w ie czapki słomiane, noszone przez ch łopów , cho
dzących p o śmigusie w U brzeziu, pow . limanowski, G alicya. P. d r.
N a m y s ł o w s k i B o l e s ł a w : ręcznik haftow any z Białej Rusi.
P. O l e s k o H e l e n a : trzy dzbanki, dw ojaki, dw ie miski gliniane z Zinkow a, pow . latyczew ski, gw izd a w k ę glinianą i pięć pisanek z. Połta w , P o d o le rosyjskie, tudzież cztery kartki z ornamentem ludowym . O r d o w i e W ł a d z i o i T a d z i o : strój pastuszka białoru skiego z N o w o s y c zy , gub. grodzieńska. P. O s t r o w s k i W ito łd : kapotę, go rset starodawny, rańtuch i kawał haftu ręczn ego z o k o lic R zeszow a. P. P a c h o ń s k i H e n r y k : fo to g ra fię da
w n e go kościoła drew nian ego z Zem brzyc, pow . w adow icki, G a licya. P. P a l c z e w s k i T a d e u s z : dw adzieścia trzy fo to g ra fie.
P. P i ł s u d z k i B r o n i s ł a w : łyżk ę i piszczałkę drewnianą z N o - w icy, pow . gorlicki, G alicya. K s . P i o t r o w s k i A l e k s a n d e r : dw a obrazy religijn e, m alowane na papierze. P. P o l e k S t a n i -
s ł a w : strój męski noszony dawniej w K rzęcinie, pow . podgórski, G alicya. P. P r z y b y t n i e w s k i W ł a d y s ł a w : szesnaście pasów kobiecych , ręcznie tkanych z L itw y . P. S i e d l e c k a M a r y a igielnik zakopiański. P. S i e n i a w s k a Z o f i a : w id o k ów k i z t y pami ludowym i. P. S k ą p s k a Z o f i a : ręcznie haftowaną k o szulę kobiecą, g o rs et i kaftanik z Brzyzny, pow . n ow osą de
cki, G alicya. P. S t a n k i e w i c z I d a : górn icę męską i h afto
waną ręcznie białą chustkę na g ło w ę , związaną w czepiec z L i
pnicy W ie lk ie j, pow . gryb ow sk i, G alicya. P. S t ę p i e n i ó w n a M a r y a : dzbanek i talerz p orcelan ow y, zd o b io n y w zoram i lu do
wym i z w ysp y W e lle n . P. S t o b i e c k i S t e f a n : daw ny kapelusz męski z Zakopan ego, plecion y z korzenia. P. S t y c z y ń s k a M a r y a n na : czepeczek biały, h aftow any ręcznie w 1882 r. i stary talerz m alow any z Jarogniew ic, W . K s. Poznańskie. K s . S u w a d a K a r o l : daw ny „ło k tu s “ na g ło w ę i trajkotkę w ielkanocną z R a dłow a, czepiec w eselny haftow any na tiulu i „ś w ia t" z W ał-R u d y, dw a czep ce weselne, fartuch w eseln y i „ło k tu s“ ślubny z Biskupic, krakuska ze Zdrochca, pow . brzeski, G alicya i starą książkę.
P. Ś w i ę c i c k a M a r y a : strój k o b iecy białoruski, tudzież dw a ręczniki ozd obn e, tkane w Jenchim owiczach, pow . słucki, gubernia mińska. P. S z u k i e w i c z W a n d a l i n : dw adzieścia cztery pasów kobiecych , ręcznie tkanych z Białej Rusi. P. T a r o n i F e l i k s : starodaw ny kaganek gliniany i pająka ze słom y i z kw iatów , z O sielca, pow . myślenicki, G alicya. P. T a r o n i L u d w i k : kol- lek cyę zabaw ek jaw orow skich, G alicya. P. T e t m a j e r W ł o d z i m i e r z : kom pletny strój k o b iecy z W ę g ie r s k ie g o H radyszcza na M oraw ach, trzynaście haftów do koszul i koronki. P. T r u s k o - l a s k a J a d w i g a : cztery pasy kobiece, ręcznie tkane z Białej Rusi. P. U d z i e l a S e w e r y n L u d w i k : Ręczn ą m aglow n icę i tkany p o p rę g na konia z R żów k i, p ow . orszański, gub. m ohylew - ska. P . W a s i l e w s k i L e o n : dzieło własne „L itw a i B iałoru ś".
P. W ę g r z y n o w i c z L e o p o l d : form ę drewnianą do w yg n ia tania serów ow czych z D o b rej, pow . limanowski, G alicya; hucul
ską laskę z Ż a b ie go , pow . kosowski, G a licya ; obraz stary, ruski, św. M ikołaja, m alow any na d rzew ie z pow iatu b o rszczo w sk iego, Galicya; pięć haftów ręcznych na płótnie d o koszuli, spódnicę, zapaskę i trzy kawałki sam odziałów z W ierch n iak ow iec, d w ie krezy paciork ow e na szyję ze wsi Kapn iciń ce; trzynaście „d ziu rd zo n ó w “ (,,g ierd a n ó w “ ) paciorkow ych d o w ło só w ze wsi B ilcze Z łote, Gu- sztynek, S trzałkow ice, Piszczatyńce, B urdiakow ce i K rzy w c ze ; ośm haftów ręcznych na płótnie d o koszuli ze wsi S trzałk ow ice i K r z y w cze w pow . borszczowskim , G alicya. P. W ę g r z y n o w i c z o w a E u g e n i a : p ięć dzbanów , dw a garnki, p ięć misek, fajkę, kone- w eczk ę drewnianą, „ra k w ę “ toczon ą z drzewa, koszyczek , fujarkę pastuszą, trzy szaliki kobiece, pas, krajkę, torb ę i cztery św ieczki w oskow e, o b rzęd o w e z o k o lic y Kut, G alicya. P. W o j n a s S t a n i s ł a w : garnek gliniany, m alow any z Husiatyna, dw a dzbanki, garnek z pokryw ą, miskę i skarbonkę glinianą ze Stal, pow . tarno-
brzeski, G alicya. P . Z a w i l i ń s k i R o m a n : d zieło własne „ Z k re
sów po lszczyzn y'1. H r . Ż ó ł t o w s k a M a r y a: trzy w ieńce d o żyn k ow e z Jarogniew ic, W . K s. Poznańskie.
W szystkim w yżej w ym ienionym ofia rod a w com składam y na tem miejscu najgorętsze pod zięk ow an ie i prosim y o dalszą pam ięć 0 Muzeum etnograficznem krakowskiem .
P on iew a ż fundusze nasze są bard zo skromne, a pom ieszcze
nie Muzeum nader ciasne, przeto nie m ogliśm y kom pletow ać z b io ró w d rog ą kupna. Zakupiliśm y tylk o p rzygo d n ie, korzystając z w y ją tk o w o dobrych warunków, m odel wiatraka z Przecław ia w pow . m ieleckim w G a licyi i strój Hucułki z pow . k osow skiego.
Biblioteka.
B ib liotek a nasza p ow ięk szyła się w roku 1912 o dzieł kilka
naście zaledw ie, b o dla braku m iejsca na pom ieszczenie tej b ib lio teki musieliśmy w strzym ać się na razie z energiczniejszem i stara
niami o książki. P. d yrek to r Rom an Zawiliński obiecał nam daro
w ać szafę z książkami treści etn ograficzn ej, g d y będ ziem y mieli lokal na bibliotekę. P. S ew eryn U d ziela przeznacza także sw oją b ib lio tek ę fachow ą, obejm ującą o k o ło 500 tom ów . S k oro w ięc tylk o T o w a rzy stw o Muzeum etn o g ra ficzn ego otrzym a obszerny lo kal na W aw elu , d o ło ży W y d z ia ł usilnych starań, aby bib liotek ę 1 czyteln ię fach ow ą u tw orzyć i od d a ć do użytku pu blicznego.
Goście.
W roku 1912 b yło Muzeum etn ograficzn e otw arte dla publi
czności przez 119 dni. W tym czasie 622 o so b y zw ied ziły nasze zbiory, a dwanaście w ycieczek m łod zieży ze szkół w ydziałow ych i średnich w liczbie 369 osób przyjm ow aliśm y u siebie.
Ciasnota, panująca już w lokalu muzealnym, utrudnia organ i
zow an ie zb io ro w y ch w ycieczek szkolnych d o Muzeum i z te g o p o w odu zmalała liczba zw iedzającej m łodzieży. A ż e b y jednak tak m łodzieży szkolnej, jak i najszerszym w arstw om ludności ułatwić zapoznanie się ze zbioram i etnograficznym i i idee To w arzystw a n aszego spopularyzow ać, zniósł W y d z ia ł opłatę za w stęp y do Muzeum, która i tak przynosiła bardzo małe doch ody.
Fundusze.
W y d z ia ł T o w a rzystw a czynił usilne starania o pow iększenie funduszów i w tym celu, o p ró cz osobistych z a b ieg ó w członk ów W yd zia łu m iędzy znajom ym i i przyjaciółm i celem pozyskania ich na członków T ow arzystw a, albo uzyskania jed n ora zow ych darów , rozpisał p ety cye do wszystkich R ad pow iatow ych i do 20 większych miast w kraju z prośbą o subwencyę. R ó w n ież rozesłał W y d z ia ł o k o ło 700 imiennych zaproszeń do wstąpienia do Tow arzystw a.
W roku spraw ozdaw czym w p ły n ęły subw encye o d W y d z ia łó w po-
w ia tow ych w Żyw cu i w C zo rtk o w ie po 50 kor., w Przem yśla
nach 30 kor., w N o w y m Sączu 20 kor. i w R op czycach 10 kor.
N a d to jed n o ra zow o o fia ro w a ł na rzecz Muzeum etn ogra ficzn ego p. E dw ard M aurizio w K ra k o w ie 100 kor., p. Kram sztyków na Ja
nina w W arszaw ie 25 kor. 37 hal., p. J ó ze f Szczepanik w N o w ym T a rgu 10 kor., p. Ew a Bujakówna w K ra k o w ie 2 kor. 28 hal.
i ks. Bolesław S trzeszew ski 2 kor.
Z uwagi na skromne d o ch o d y T ow arzystw a, zaprow adzon o w w ydatkach jak największą oszczędność, aby pozyskać fundusz zapasow y, z k tó re g o b y ło b y można o p ęd za ć najniezbędniejsze w y datki w miesiącach z mniejszym doch odem .
ZAMKNIĘCIE RACHUNKÓW
za czas od 1 stycznia d o 31 grudnia 1912 roku.
D o c h o d y .
1. S aldo z roku 1911 737-65 K
2. W k ła d k i człon k ów 1629-50 „
3. D ary jed n o ra zow e 215-95 „
4. Za w stępy do Muzeum 59-73 „
D o c h ó d w yn osił razem 2792-83 K
W y d a t k i.
1. Czynsz za lokal 744'— K
2. O b słu ga i dyżur 279-80 „
3. O p a ł i światło 27-50 „
4. Instalacya i konserw acya 33-25 „
5. Zakupno przed m io tów muzealnych 112*— „ 6. W yd a w n ic tw a (druk „S p ra w o zd a n ia ") 8 6 ' - „
7. P o m o c pisarska 260'— „
8. W y d a tk i kancelaryjne (druki) i p orto 206-11 „
9. S ald o na rok 1913 1044-17 „
W y d a tk i w yn osiły razem 2792‘83 K W K rak ow ie, dnia 31 grudnia 1912 roku.
Prezes: Sekretarz:
Prof. Juljan Talko-Hryncezuicz. D r Eugeniusz Kiernik.
Skarbnik:
Prof. Franciszek Bujak.
Komisya rewizyjna:
D r K. Kaczmarczyk. Prof. Jan Łoś. D r Ed. Długopolski.
PRELIMINARZ BUDŻETU
d o ch o d ó w i w yd a tk ó w na rok 1913.
D o c h o d y .
W k ła d k i członk ów 1700 K
D a ry jed n o ra zow e (su bw en cye) i t. p. 500 „
Razem 2200 K
W y d a t k i.
Czynsz za lokal 744 K
O b słu g a i dyżur 300 „
O p a ł i św iatło 50 „
Instalacya i konserw acya 50 „ Zakupno p rzed m io tów muzealnych 500 „ Druki (spraw ozdanie i t. p.) 100 „
P o m o c pisarska 500 „
W y d a tk i kancelaryjne i p orto 250 „
Razem 2494 K
N ie d o b ó r do pokrycia 294 K
C złonkow ie.
T o w a rzystw o Muzeum etn og ra ficzn ego liczyło w roku spraw o
zdaw czym 6 członków założycieli, k tó rzy zło ży li na rzecz T o w a rzystwa jed n o ra zow o po 200 koron i 66 człon k ów zwyczajnych.
P on iew a ż w roku 1911 liczba człon k ów wynosiła 59 osób, przeto w ciągu roku ostatn iego pow iększyła się ta liczba o 13 osób.
W zro s t bard zo pow oln y, pom im o, że W y d z ia ł rozesłał ok oło 700 imiennych zaproszeń. Zapew ne, że nie małą przyczyną te g o stanu rzeczy jest obecna niepew na sytuacya polityczn a i obaw a w ojny, która o d kilku m iesięcy przygniata nasze społeczeństw o.
S k ład T o w arzy stw a.
W y d z i a ł :
P rzew o d n iczą cy: Julian T a lk o H ry n c ew icz;
Zastępca p rze w o d n iczą cego : Ks. Franciszek G a b ry l;
Skarbnik: Franciszek Bujak;
S ekretarz: Eugeniusz K iern ik ; Ku stosz: S ew eryn U d ziela ;
C złon ek W y d z ia łu : Stanisław Estreicher;
„ „ Kazim ierz Żurawski;
Chrzanow ski Ignacy.
D ziew u lska Antonina.
D ziew ulski Stefan.
G alew ska W anda.
■j* G alew ski A d o lf.
Ptaśnik Jan.
C z ł o n k o w i e z w y c z a j n i : Bochenek A d a m , dr, prof. Uniw ersytetu, K rak ów . Bu giel W ., dr m ed., Paryż.
Bujak Franciszek, dr, prof. U niw ersytetu, K rak ów . C h u dyba Stanisław, ks. katecheta, P o d g ó rz e . C zekan ow ski Jan, dr, Petersbu rg.
D ąbczańska H elena, L w ó w .
D łu gop olsk i Edmund, dr, prof. Uniw ersytetu, K rak ów . D om agalska Marya, dyrektorka szkoły, P o d g ó rz e . D uda Franciszek, dr, adjunkt archiwum kraj., K rak ów . D yb osk i Roman, dr, prof. U niw ersytetu, K raków . D ziedu szycki hr. Pa w eł, K rak ów .
D ziew ulska Jadwiga, K rak ów . E ig e r Maryan, dr, K rak ów .
E streicher Stanisław, dr, prof. U niw ersytetu, K raków . F lorczak Józef, ks. katecheta, P o d g ó rz e .
G abryl Franciszek, ks. dr, prof. Uniw ersytetu, K rak ów . G alew ski Tadeusz, K rak ów .
G a w ełek Franciszek, K rak ów .
G ross A d o lf, dr, adw okat, p oseł do parlamentu, K rak ów . G u m plow icz W ła d ysław , dr, K ra k ó w
H en zler Józef, urzędnik p ocztow y, K rak ów .
H ryn cew icz T a lk o Juljan, dr, prof. Uniw ersytetu, K rak ów . Hupka Stanisław, dr, K raków .
Jakóbiec Jan, dr, prof. gimn., K rak ów . Jarnuszkiewicz Marya, Zakopane.
Jasiński Stanisław, dr, K raków . Jelski A leksan der, Zamość.
K aczm arczyk Kazim ierz, dr, Kraków . K e p le r Paw eł, dr m edycyny, P o d g ó rz e . K iern ik Eugeniusz, dr, K raków .
K łęb k o w sk i Kazim ierz, inżynier, K rak ów . K ozu b ski Jan, dr, K rak ów .
K rzyształow icz Franciszek, dr, prof. U niwersytetu, K raków . Ku trzeba Stanisław, dr, prof. Uniw ersytetu, K rak ów . Leich tfried ow a Stanisława, P o d g ó rz e .
Lesiński Izaasz, ks., K raków .
Lew iński Jan Stanisław, dr, W arszaw a.
Ł o ś Jan, dr, prof. Uniw ersytetu, K raków .
M alew ski Bronisław, W y s o k i D w ór, gub. wileńska..
M ierzejew ski W ładysław , dr, K raków . M leczk o Jan, ks. proboszcz, Przecław .
M oraw ski K azim ierz Maryan, dr, prof. Uniwersytetu, K rak ów . M ostow ska Zofia, Lw ów .
N itsch Kazim ierz, dr, prof. U niw ersytetu, K raków .
O gn isk o K ra jo w e g o Związku nauczycielstwa lud., Lim anowa.
O staszew ski K azim ierz, K rak ów .
P aw łow ska Zofia, dyrektorka szkoły, Skawina.
P io tro w sk i Aleksan der, ks. wikaryusz, Lubzina.
P iotrow sk i Józef, nauczyciel, P o d g ó rz e . Raczyński Józef, dr.
R o m er Eugeniusz, dr, prof. U niwersytetu, Lw ów . S aw icki Ludom ił, dr, prof. Uniw ersytetu, K raków . S ied leck a Marya, K rak ów .
S iw ak Michał, inspektor szkolny krajow y, L w ó w . Stępień Józef, dyr. T o w . Z a liczk o w ego , P o d g ó rz e . Suwada K arol, ks. wikaryusz, R adłów .
S zep tyck a hr. Jadw iga, P rzyłbice.
Taron i Feliks, nauczyciel, P o d g ó rz e .
U d ziela Maryan, dr, lekarz pow iatow y, G ró d ek Jagielloński.
U d ziela Sew eryn, inspektor szkolny o k ręg ow y , P o d g ó rz e . W arch ałow ski A n ton i, P o d g ó rz e .
W ę g r z y n o w ic z L e o p o ld , prof. gimn., Buczacz.
W ło d e k Jan, dr, K rak ów .
Zakrzew ski Stanisław, dr, prof. U niw ersytetu, L w ó w . Ż ółtow ski hr. A d a m , dr, prof. Uniw ersytetu, K raków . Zóraw ski Kazim ierz, dr, prof. U niw ersytetu, K raków .
C zego nam p otrzeba do zbio ró w Muzeum etnograficznego ?
Muzeum etn ograficzn e pragnie od tw o rzy ć życie ludu, ja kiem ono jest w dniu pow szednim i świątecznym, w chwili ra d o
ści i w chwili smutku — w ięc grom adzi przedm ioty lub ich rysunki, jakich lud używa w pew nej m iejscow ości i jakie posiada. N a jp o - żądańsze są p rzedm ioty naturalne, a g d y ich niem ożna dostarczyć, trzeba je zastąpić m odelam i, m alowidłami, rysunkami i fotografiam i.
D o zb io ró w muzealnych potrzebn e są:
1. M od ele, rysunki i fo to g ra fie k ościołów , cerkw i i bożnic drewnianych i takichże dzwonnic, kapliczek, chat, spichlerzy, m łynów, tartaków , folu szów i t. d.
2. O k a zy, m odele, rysunki i fo to g ra fie sprzętów , ja k : skrzyń, łóżek , kołysek, stołów , stołków, ław, półek, szafek na naczynia, sąsieków i t. d., obrazy m alowane na szkle, drew nie lub płótnie, zamki, kłódki i t. p.
3. O k a zy, rysunki i fo to g ra fie naczyń: garnków , misek, dzban
ków , ceb rzyków , konew ek, beczek, łyżek , noży, nożyków , czerpa
ków , stępek, kaganków , lich tarzy i t. p.
4. O k a zy, m odele, rysunki i fo to g ra fie narzędzi rzem ieślni
czych i rolniczych, a w ię c : kądziele, kołow rotki, m iędlnice, cierlice, w arsztaty tkackie, garncarskie, kuśnierskie — pługi, brony, żarna, łopaty, w idły, biczyska — uprząż na konie i jarzm a na w o ły , w o zy sanie — stępy, przyrządy do w ytłaczania oleju i t. d.
5. O k a zy, rysunki i fo to g ra fie strojów codziennych i św iąte
cznych, letnich i zim ow ych, dziecinnych, męskich i kobiecych . 6. O k a zy, rysunki i fo to g ra fie p rzedm iotów , służących do o z d o b y mieszkania i ubrania, n. p. różnych „ś w ia tó w " z opłatków , pająków ze słom y, ptaków z jaj lub z m aków ek, wycinanek z pa
pieru — pierścieni, szpilek, spinek, krzyżyków , m edalików , lasek tabakierek, bu kietów i t. p.
7. O k a zy, rysunki i fo to g ra fie przedm iotów , związanych z u ro
czystościam i, j a k : szopki, gw ia zd y, turonie, kozy, podłażniki, o g ró d k i czyli w ózki w ielkanocne, w ień ce d ożyn kow e, w iązki ziela św ięco n ego , palmy, różdżki weselne, kołacze, k orow aje, pisanki w ielkanocne i t. p.
8. Instrumenta muzyczne: w ięc piszczałki, różne trąby i trą
bity, skrzypki w łasn ego w yrobu, liry, kobzy, ro gi, gw izd a w k i g li
niane i t. p.
9. Laski czyli kule w ójtow sk ie, laski z karbami (na karbach liczą k opy zw ożon e z pola d o s to d o ły i t. p.), oznaki cechow e, (cec h y ), przezm iany i t. p.
10. Zabaw ki dziecin n e: piłki, grzech otki i różne inne w ym y
ślane, lub używane przez dzieci.
11. W re s z c ie w szelkie inne przedm ioty, których tutaj nie w ym ieniono, a których lud używa lub używał, czy to p rzy pracy, czy p rzy zabawie.
12. R ęk op isy ze zbioram i pieśni ludow ych, zagadek, przysłów , bajek, podań, legend , baśni — z opisami w esel, chrzcin i p o g r z e b ó w — d o żyn k ów i innych zw ycza jó w ludow ych. F o to g ra fie ludu przy pracy i zabaw ie, fo to g ra fie u roczystości lu dow ych i t. p.
G d y b y w każdym p o w iecie znalazła się przynajmniej jedn a osoba, któraby zajęła się zbieraniem p rzed m io tów w swojej o k o licy dla Muzeum etn ogra ficzn ego , zainteresow ała tą sprawą znajo
mych sw oich i zachęcała ich d o w spółdziałania, to w k ró tce M u
zeum etn ograficzn e m o g ło b y zadośću czynić w ym aganiom i p o trze
bom naukowym, a społeczeństw o polskie m o g ło b y b y ć dumne, że stw orzyło sobie w dawnej stolicy polskiej, w K rak ow ie, instytucyę poważną, pożyteczn ą i piękną, której mu tak bard zo brakowało.
S praw ę tę g o rą c o p olecam y in teligen cyi naszej i upraszamy najdrobniejsze nawet p rzedm ioty nadsyłać do Muzeum etn og ra fi
czn ego w K rak ow ie, Studencka, L. 9.
W y d z ia ł „T o w a rz y s tw a Muzeum etn og ra ficzn ego w K ra k o w ie "
ul. Studencka, L. 9 zaprasza do wpisywania się na członków T o warzystwa.
W k ła d k a m iesięczna 1 K . W p is o w e g o nie opłaca się.
C zło n k o w ie za łożyciele płacą jed n o ra zow o 200 kor.
R A COV IENS(8
