62143
I I wtkomp.
t"
X. SPRAWOZDANIE
WYDZIAŁU TOWARZYSTWA
W KRAKOW IE
ZA R O K 1921
(JED ENA STY RO K ISTNIENIA MUZEUM)
A D R E S T O W A R Z Y S T W A I Z A R Z Ą D U M U Z E U M : K R A K Ó W , W A W E L L. 7.
NAKŁADEM TO W A R ZY STW A MUZEUM ETN O G R A FICZN EG O W K RA K O W IE. — CZCIONKAM I DRUKARNI LITERACKIEJ
P O D ZARZĄDEM L. K. G Ó R SK IE G O . — 1922.
W y d ział T o w arzy stw a M uzeum e tn o g ra fic z n e g o w K ra k o wie zap ra sz a d o w pisy w an ia się n a C z ło n k ó w T o w arzy stw a.
W k ła d k a m iesięczna 1 0 m a re k p o lsk ich .
C zło n k o w ie - założyciele p ła c ą je d n o ra z o w o 2.0 0 0 m arek p o lsk ich .
W p iso w e g o nie o p ła c a się.
U p raszam y najuprzejm iej S zan o w n y ch C zło n k ó w T o w arzy stw a o je d n a n ie now ych C zło n k ó w i z b ieran ie p rz e d m io tó w m uzealnych.
Z w racam y u w a g ę n a str. 14.
W ydział.
10 01 8 47769
D ro ży zn a, w z ra sta ją ca z d n ia na dzień, i d o c h o d z ą c a szalo
n y m k ro k ie m d o n iesły ch a n ej w p ro s t w y so k o ści, z a n ie p o k o iła W y dział T o w a rz y stw a i p o sta w iła g o w tru d n e m p o ło żen iu w o b e c p y tan ia, czy d alsze u trzy m an ie M uzeum e tn o g ra fic z n e g o i o tw a rc ie g o d la zw iedzającej p u b liczn o ści je st m ożliw em . B rak ło p ien ięd zy na utrzy m an ie słu żąceg o , na u trzy m an ie z a k ła d u w czy sto ści i p o rz ą d k u , na o p a ł jednej jed y n ej salki, używ anej jak o p raco w n ia i k a n c elarja, na rem u n e ro w a n ie z arz ąd cy M uzeum , k tó ry cały dzień p o św ię c a tu ta j p ra c y . 150 czynnych c zło n k ó w nie b y ło w sta n ie u trzy m ać dalej M uzeum , a znow u tru d n o się b y ło p o g o d z ić z m y
ślą, a b y b o g a te n asze zb io ry o w ielom iljonow ej m a te rjaln ej w a r
to śc i zam k n ąć w je d e n a sty m ro k u istn ie n ia M uzeum . N ie w id ząc in n e g o w yjścia z te g o p rz y k re g o p o ło żen ia, w niósł W y d z ia ł m e- m o rjał d o W y so k ie g o M in isterstw a W y zn ań relig ijn y ch i O ś w ie c e nia p u b lic z n e g o z p ro ś b ą o u p ań stw o w ien ie n a sz e g o M uzeum , 0 p rz e ję c ie u trzy m an ia je g o na k o sz t p a ń stw a .
P o n ie w a ż p rz e p ro w a d z e n ie u p a ń stw o w ie n ia M uzeum nie d a się łatw o i p rę d k o p rz e p ro w a d z ić w o b e c sto su n k ó w dzisiejszych, p rz e to W y so k ie M in isterstw o w o cen ie p o ży tec zn ej d ziałaln o ści M uzeum e tn o g ra fic z n e g o udzieliło tem u ż znaczniejszej su b w en cji 1 p rzy rzek ło rów nież w y d a tn e p o p a rc ie w ro k u n a stęp n y m . W ten s p o s ó b u su n ię te z o sta ło g ro ż ą c e nam n ie b e z p ie c z e ń stw o z a m k n ię
cia M uzeum o raz zap ew n io n y d alszy je g o rozw ój. Za ta k w ielk ą życzliw ość W . M in isterstw a W . R. i O . P. o ra z re fe re n to w i tej sp raw y , W . P. M ichalskiem u, W y d ział sk ła d a m niejszem g o rą c e p o d zię k o w a n ie w raz z p ro ś b ą o d a lsz ą p o m o c i o p ie k ę .
D z ia łaln o ść n aszeg o M uzeum i je g o w a rto ść n a u k o w ą stw ie r
d z a też P o lsk a A k a d e m ja U m iejętn o ści w K rak o w ie, p o w ierzając nam w d e p o z y t z b io ry sw o je etn o g ra fic z n e . O trzy m aliśm y 139 p rz e d m io tó w z A zji, m iędzy tem i o ry g in a ln y o łtarz B u d d y i a p te k ę m o n g o lsk ą, o b ejm u jąc ą 219 lek ó w i k siążk ę le k a rsk ą . Z b io ry te p o c h o d z iły z d a ró w p rof. Ju lja n a T a lk o -H ry n c e w icz a i W ito łd a Ś w ię to p ełk -M irsk ieg o . N a d to d o sta liśm y 454 p isa n e k ru sk ic h i trzy o b ra z y olejne, p rz e d sta w ia ją c e p o p ie rsia P o d o la k ó w .
O s ta tn ia sala na p a rte rz e zo sta ła ju ż z a p e łn io n ą szafam i i u rz ą d z a się w niej zb io ry p rz e d m io tó w z A zji, A fry k i i A m e
ry k i. B ędzie to p o c z ą te k p rz y sz łe g o m uzeum e tn o lo g ic z n e g o , ja k ie g o nie m ieliśm y n a ziem iach p o lsk ich .
T a k , pom im o w ielu tru d n o śc i w dzisiejszych ciężkich cza
sach , M uzeum e tn o g ra fic z n e w zrasta, ro zszerz a się, b u d z i co raz w ięk sze za in te re so w a n ie się k u ltu rą lu d o w ą i szerzy z n a jo m o ść sto su n k ó w e tn o g ra fic zn y c h w p a ń stw ie.
P r a c a w M uzeum .
W ro k u sp raw o zd aw czy m k o rzy stali ze z b io ró w naszych i p rac o w a li w M uzeum p ro fe so ro w ie u n iw ersy tetó w , p p .: d r Jan S ta n isła w B y stro ń i d r E u g en ju sz P ia se c k i z P o z n an ia, o raz p. d r A d o lf C h y b iń sk i ze L w ow a. N a d to czynili tu stu d ja a rty ści-m alarze p la sty cy , n au czy ciele i n auczycielki ry su n k ó w i ro b ó t ręc zn y ch o ra z uczniow ie i u czen ice A k a d e m ji sz tu k p ię k n y c h i S z k o ły p rz e m ysłow ej. M uzeum nasze d o sta rc z a ło też w zorów d o z a k ła d ó w przem y słu a rty sty c z n e g o i w y ro b u z ab aw ek .
O d b y w a ła się te ż w dalszym c iąg u p ra c a n a d in w e n ta ry z acją zbiorów .
M uzeum d o sta rc z y ło 19 p rzeźro czy p. A le k sa n d ro w i B oraw - skiem u, k tó ry ła sk aw ie p rz y rz e k ł m iew ać w y k ła d y o naszem M u
zeum w sw oich p o d ró ż a c h p o P o lsce.
K u sto sz , p. S e w ery n U dziela, n a p isał k w e stjo n arju sz w celu z e b ra n ia m a te rja łu o zw yczajach, o d n o sz ą c y c h się d o św ięc en ia ziela w dn iu 15 sierp n ia, i ro zp o w szech n ił g o w p rzeszło 3 .0 0 0 e g z e m p la rza c h m iędzy m ło d zieżą szkół śre d n ic h i nau czy cielstw em sz k ó ł p o w szech n y ch w całej P o lsc e o d K a rp a t p o P u c k , sp o d z ie w a jąc się, że z b ió r rę k o p isó w w b ib ljo te c e m uzealnej p o w ięk szy się nap ły w ającem i o d p o w ied ziam i.
P ra c ę w M uzeum u tru d n ia w w ysokim sto p n iu b ra k o d p o w ied n iej sali n a p rac o w n ie.
D a ry .
O trzy m aliśm y w iele o b ie tn ic , ale d a ró w m ało p rzy b y ło d o z b io ró w m u zealn y ch , a p o ż ą d a n e m je s t b a rd z o z b ierać, co m ożna i s k ła d a ć w M uzeum e tn o g ra fic z n e m , g d y ż lu d nasz w id o c z n ie d ąż y o b e c n ie szy b k o d o w y z b y cia się d a w n y ch sp rz ę tó w , n aczy ń , narzęd zi, odzieży, o b ra z ó w i t. d. i z a stą p ie n ia ich now ym i, m oże w y g o d n iej szem i, czasem lepszem i, ale p rzew ażn ie ta n d e tą fa
b ry c z n ą , k tó r ą je d n a k w ieśn iak uw aża za o zn ak ę wyższej k u ltu ry , a p ra g n ie się te m p o p isa ć , b o g o dzisiaj sta ć n a to . D aw n e skrzy
nie i łó żk a m alo w an e, ż a rn a i k o ło w ro tk i w ę d ru ją na stry c h , a czę sto k ro ć , n ie ste ty , z rą b a n e słu żą na opał. N ieraz w ięc w b a rd z o łatw y s p o s ó b m o żn ab y u zy sk ać d o M uzeum e tn o g ra fic z n e g o ta k ie p rz e d m io ty , w y rzu co n e z izby i sk a z a n e na z a g ła d ę , b y le ty lk o ze c h c iał k to zw ró cić na to u w ag ę . P rz e to p ro sim y g o rą c o S z a n o w n y ch C zło n k ó w n asz e g o T o w a rz y stw a i C z c ig o d n y c h P rz y ja c ió ł
M uzeum , a b y zechcieli ra to w a ć o d z a g ła d y te re sz tk i sta ro d aw n ej k u ltu ry ludow ej. N iech aj p rzy szłe p o k o le n ia przynajm niej w M u
zeum e tn o g raficzn em d o w ia d u je się, ja k żyli daw niej m ieszkańcy wsi i m iasteczek.
O d 10 o só b otrzym aliśm y w d a rz e 18 p rz e d m io tó w , a to:
sp rz ę tó w d o m o w y ch 2, odzieży sz tu k 4, p rz e d m io tó w g o s p « d a r- czych 2, zw yczajow ych p rz e d m io tó w 1, o k azó w sztuki lu d o w ej 8 i z a b y tk ó w p rz e d h isto ry c z n y ch 1.
P rz e d m io ty te p o c h o d z ą o d n a stę p u ją c y c h o s ó b : P. J e r z y B r z o s t y ń s k i d a ro w a ł b laszan y d zw o n ek d la b y d ła z O ra w k i n a O ra w ie ; W . Ks. B u r o ń w J a b ło n c e na O ra w ie : s ta ro d a w n y z e g a r żelazny g ó ra ls k i; P . W a l e r j a n K r y c i ń s k i w K r a k o w ie : „ c z ó łk o ", n o szo n e w r. 1883 p rzez w ieśniaczki sz lac h cian k i w B e re z o w ie ; ś. p. M a r j a D e m b o w s k a w Z ak o p an e m : d rz e w o ry t lu d o w y (k lo cek ) z P łazow a, p rz e d sta w ia jąc y św. J e rz e g o i w ieczerzę P a ń s k ą ; W . K s. F e r d y n a n d M a c h a j z L ipnicy na O r a w ie : sied m o b ra z ó w m alow anych n a s z k le ; W , Ks.
E d m u n d M a j k o w s k i w P o z n a n iu : dw a k a b a tk i su k ien n e k o b ie c e z p o d K ó rn ik a z ro k u 1 8 7 0 ; P . K s a w e r y R a w i c z M y s ł o w s k i : s ta ro d a w n y cz e p e k k o b ie c y z ło to lity ze S p is z ą ; P. L e o p o l d W ę g r z y n o w i c z : sie k ie rk ę k am ien n ą z p o w iatu b o rs z c z o w s k ie g o ; P. W i e r c z k o w a z J a b ło n k i na O ra w ie : sta ro d a w n y lich tarz g ó ralsk i i P. K azim ierz W i t k i e w i c z : g ło w ę tu ro n ia z S ien iaw y p o d N ow ym T arg iem .
W szy stk im o fiaro d aw co m sk ła d am y n a tem m iejscu n a jp o - w inniejsze p o d z ię k o w a n ie i p ro sim y o dalszą p am ięć o zb io ra c h m uzealnych.
B ib ljo te k a
c h o c ia ż p o w o li, ale sta le w zrasta. W ro k u 1921 p rz y b y ło 80 d zieł i b ro sz u r w 80 to m a c h , w a rto ści 5.918 m arek.
O b e c n a b ib ljo te k a m uzealna o b ejm u je 983 d zieł i b ro sz u r w 1246 to m a c h , w a rto śc i 9.122 m arek 80 fen ig ó w w e d łu g cen p rz e d w o jen n y c h .
Z akupiliśm y ty lk o 2 książki za 1300 m arek , a re sz tę o trz y m aliśm y w d a rze. T o w a rzy stw o N a u k o w e w W arszaw ie o fiaro w ało 4 dzieła, D om im. M atejki w K rak o w ie 2 d zie ła, M uzeum e tn o g rafic zn e w P o zn an iu 3, R e d a k c ja „W ia d o m o śc i A rc h e o lo g ic z n y ch "
w W arszaw ie i „ O rle g u L o tu “ w K rak o w ie p o 1, P ro f. J a n S t.
B y stro ń 2, P ro f. Ju lja n T alk o -H ry n cew icz 7, P. K azim ierz K acz
m arczyk 9, ś. p. A le k s a n d e r K unze 2, P. S e w ery n U d ziela 43 i P. Ju lja n Z b o ro w sk i 5. N a d to P. J. Z b o ro w sk i n a d sy ła ł d o b ib ljo te k i m uzealnej sta le w ycinki tre śc i etn o g raficzn ej z ró żn y ch d z ie n n ik ó w i innych czasopism .
Z a d a ry te s k ła d a W y d zia ł n ależne dzięki.
G oście.
W 172 d n iach , k ie d y M uzeum b y ło o tw a rte , zw iedziło zb io ry 11.653 o só b , to je s t p o 67 o só b k a ż d e g o d n ia p rz e c ię tn ie, a 2240 o só b w ięcej, aniżeli w ro k u 1920. N ajw ięcej g o ści m iało M uzeum e tn o g ra fic z n e w m aju, b o 2645 o só b , a najm niej w g ru d n iu , gdyż ty lk o 291 o só b .
W tym ro k u p rzyjm ow aliśm y w M uzeum 132 w ycieczki, liczące 5791 o só b . W ś ró d ty c h w y cieczek b y ło 58 z K ra k o w a, 31 z b y łej G alicji, 38 z K ró lestw a, 4 ze Ś lą sk a i 1 z W iln a . L iczb a w y ciec zek zw iększyła się ta k ż e o 43. W w y cieczk ach b ra ła u d ział p rzew ażn ie m ło d zież szk o ln a ze szk ó ł p o w sze ch n y ch , ś r e d nich i zaw odow ych.
Fu n d u sze.
D alszy rozw ój n a sz e g o M uzeum b y łb y w strzy m an y , a u trz y m anie te g o ż n a d e r u tru d n io n e z p o w o d u szy b k o w zrastającej d r o żyzny, g d y b y nie p o m o c W y so k ie g o M in iste rstw a W y zn ań re li
g ijn y ch i O św ie c e n ia p u b lic z n e g o , k tó re racz y ło nam u dzielić w y
b itniejszej subw encji i rac zy ło zap ew n ić w y d a tn ą p o m o c w p rz y szło ści. T o te ż W y d z ia ł T o w arz y stw a b y ł w m ożności pierw szy raz p rzy zn ać trzem p ra c o w n ik o m w M uzeum su b w en cję w m ie
sięcznej w y so k o ści 12.250 m arek d la w szy stk ich trz e c h razem . Z n aczna k w o ta z o sta ła te ż u ż y tą na sp raw ien ie d alszy ch szaf, b ez k tó ry c h rozm ieszczenie p rz e d m io tó w b y ło b y niem ożliw em .
W y d z ia ł T o w a rz y stw a m a n a d z ie ję , że sp o łe c z e ń stw o n asze p o p rz e m a te rja ln ie M uzeum e tn o g ra fic zn e w K rak o w ie p rzez liczne w pisy w an ie się na czło n k ó w i sk ła d a n ie rocznej w k ła d k i, k tó r a je st n a d e r niska, a b y um ożliw ić w sp ó łu d z ia ł w dźw ig an iu M uzeum n ajszerszy m w arstw o m lu d n o ści.
ZESTAWIENIE RACH UNK ÓW
za czas o d 1 sty czn ia d o 31 g ru d n ia 1921 ro k u . D o c h o d y .
W k ła d k i c z ło n k ó w :
a) z a ł o ż y c i e l i ... 3 6 0 8 0 '— m k
b) z w y c z a jn y c h ... 2 4 0 3 8 ‘— „ = 60118"— m k S u b w e n c je :
a) M inisterstw o W . R. i O . P . 4 5 0 0 0 0 m k
b ) K a sa O szc z. m. K rak o w a . 500 „ = 4 5 0 5 0 0 ’ — W s tę p y d o M u z e u m ... 4 6 2 6 2 '2 7 D a ry j e d n o r a z o w e ... 5 8 1 5 1 0 R ó ż n e ... 4 6 4 0 '6 2 S a ld o z r. 19 2 0 ... 5 8 0 2 7 3
R azem . . 5 7 3 1 3 8 '7 2 mk
W y d a tk i.
U trzy m an ie b u d y n k u ... 1 3 8 4 '6 5 m k S p rz ę ty i u rz ą d z en ia m uzealne ... 1 7 5 9 0 5 '— „ S p rz ę ty i n aczy n ia g o s p o d a rs k ie . . . . . . 1 0 5 5 '— „ Z ak u p n o p rz e d m io tó w d o M u z e u m ... 1 2 8 5 6 '— „ In stalacja i k o n se rw a c ja z b i o r ó w ... 2 4 0 9 ' — „ B i b l j o t e k a ... 9 1 4 0 '— „ O p a ł ... 2 6 3 0 0 '- „ R em u n e ra c je p ra co w n ik ó w w M uzeum . . . . 1 4 7 0 0 0 '— 3 S łu ż b a i d y ż u r y ... 3 4 1 5 9 '— „ D r u k i ... 1 6 9 2 5 '— „ S p ła ta d łu g ó w i p r o c e n t ó w ... 9 9 0 '4 5 „ O p ła ty p o c z to w e i w y d atk i k a n c e la ry jn e . . . . i9 1 3 '4 0 „ R azem . . 4 3 0 0 3 7 '5 0 m k S a ld o k siążk o w e ( g o t ó w k a ) ... 1 4 3 1 0 1 '2 2 m k D łu g i w K a sie o s z c z ę d n o ś c i ... 1 9 5 0 '— „
Z E S T A W IE N IE .
... 573138-72 m k . . . . 4 3 0 0 3 7 '5 0 Mk
' • ' • 195Q' " ” = 431987,50 » N ad w y żk a . . 1 4 1 1 5 1 '2 2 m k
FUNDUSZE SPECJALNE
1. N a s tu d ja n a d s tro ja m i i z d o b n ic tw e m lu d o w em . D o c h ó d .
G o tó w k a z r. 1920 ... 6 3 7 '— m k
N a ro słe o d se tk i ... 11-— Jf
R azem . 648'-— mk
W y d a te k .
Z a rysunki h aftów ... 4 0 0 '— m k P o z o sta je g o tó w k a ... 2 4 8 '— m k D o c h o d y
W y d a tk i D łu g i .
II. N a w y d a w n ictw o p o ls k ic h h a ftó w k o lo ro w y c h . D o c h ó d .
G o tó w k a z r. 1920 ... 7 8 1 6 ’95 m k N a ro słe o d s e t k i ... 2 7 0 '0 5 „ G o tó w k a p o z o sta ła n a ro k 1922 ... 8 0 8 7 ‘— m k
W K rak o w ie, d n ia 31 g ru d n ia 1921.
S k arb n iczk a: Przew odniczący:
M arja Ja rn u szkiew icz ozu a. Prof. Juljan T alko-H ryncew icz.
K om isja rew izy jn a:
D r E d m u n d D ługopolski. Leopołd W ęgrzynow icz.
C złonk ow ie.
W p o c z e t członków -założycieli w p isa ło się te g o ro k u 14 o só b , a m ianow icie W P .: A n czy c W a c ła w , B iesiad eck i F ran c iszek , Bo- raw ski A le k s a n d e r, B ugiel W ło d zim ierz, F re isin g e r W ła d y sła w , H a u p tm a n n M aksym iljan, K asyno p o lsk ie w S a n o k u , K ęp liczo w a S tefan ja, P o rajew sk i Ja n , S alm onow icz S te fa n , T o ro siew icz K le
m ens, T y ran k iew icz H elen a, W o la ń sk i A d a m i Z ieliński M ieczy
sław . L iczb a członków -założycieli p o d n io sła się d o 67.
Z ato liczba członków czynnych zm niejszyła się o 11 i liczy o b e c n ie ty lk o 144 o so b y . W p ra w d z ie w ciąg u ro k u 1921 z a p isało się now ych członków 18, ale z p o ś ró d członków d aw n iejszy ch u b y ło 26. T rz e c h czło n k ó w z a b ra ła nam śm ierć n ieu b ła g a n a .
U m arł M arjan U dziela, d r m ed ., in s p e k to r sa n ita rn y , w ierny p rzyjaciel n aszeg o M uzeum o d pierw szych chw il je g o założenia.
Z b io ry m u zealn e w z b o g a c ił w ielce cennem i p rz ed m io tam i. Z ajm u
ją c się e tn o g ra fją o d szereg-u lat, o g ło sił d ru k ie m : „M ed y c y n a i p rz e s ą d y leczn icze lu d u p o ls k ie g o " , W a rsz a w a , 1891. — „ W ie k d ziecięcy w m ed y cy n ie lu d o w e j", T arn ó w , 1891. — „ T rw a n ie życia w J a n o w ie " , K rak ó w , 1899. — „Z ludow ej w e tery n arji w B o śn i".
L w ów , 1902. — „E in B e itra g zur V o lk sth ie rh e ilk u n d e in B o sn ien ".
W ie d e ń , 1902. — „P rzy czy n k i d o m ed y cy n y lu d o w e j". K rak ó w , 1905. W rę k o p isie z o staw ił: „ T rw a n ie życia w G ró d k u J a g ie l
lo ń sk im ".
U m arł te ż d łu g o le tn i z a rz ą d c a naszeg-o M uzeum , A n to n i W a rc h ało w sk i. U k o c h a ł M uzeum e tn o g ra fic zn e i p ra c o w a ł w niem z zam iłow aniem p ra w ie d o o sta tn ie g o tc h n ie n ia życia. P ra c u ją c w zaw odzie nauczycielskim b lisk o lat 40, u k o c h a ł m łodzież, to też zaw sze z w ielką p rzy jem n o ścią o p ro w a d z a ł w ycieczki szk o ln e p o
z b io ra c h m u zealn y ch ; um iał w yjaśnić w szy stk o p rz y stę p n ie i w m ło d y c h se rc a c h niecić z a in te re so w an ie i m iłość d o w szy stk ieg o , co nasze.
C z e ść ich p am ięci!
W e d łu g p o w y ższeg o zesta w ie n ia liczy T o w arzy stw o m uzealne 211 członków , to je s t o 4 w ięcej, niźli w ro k u u biegłym .
S k ład T o w a rz y stw a . W y d z i a ł :
P rz e w o d n ic z ą c y : T a lk o -H ry n cew icz Ju ljan . Z a s tę p c a : K s. F ijałek Ja n .
S k a rb n ic z k a : Jarn u szk ie w iczo w a M ar ja.
S e k re ta rz : v acat.
K u s to s z : U d zie la Sew eryn.
C z ł o n k o w i e : E s tre ic h e r S ta n isław ,
O stro w sk i W ito łd , Saw icki L udom ił.
C z ł o n k o w i e - z a ł o ż y c i e l e : A n c z y c W acław .
H r. B adeni H e n ry k S tanisław . B iesiad e ck i F ranciszek.
B oraw ski A le k sa n d e r.
B ugiel W łodzim ierz.
B ujak F ran ciszek . B ujak Jan.
B u jak ó w n a A nna.
C h rz a n o w sk a A nna.
C h rz a n o w sk a W a n d a . C h rzan o w sk i Ignacy.
C ie ń sk a T ad e u sz o w a . D ą b c z a ń sk a H elen a.
D ziew u lsk a A n to n in a.
D ziew ulski S tefan .
E ljasz-R a d zik o w sk a W a n d a . F ra n k o w sk i E ugenjusz.
F re isin g e r W ła d y sła w . G a le w sk a W a n d a , i* G alew sk i S tefan . Bar. G ó tz -O k o c im sk i Jan.
H a u p tm a n n M aksym iljan.
H o ro d y ń sk i Z bigniew .
K asy n o p o lsk ie w S a n o k u K ępliczow a S te fan ja K łęb k o w sk i K azim ierz.
I. K o ło T ow . S z k o ły L u d o w ej w K rak o w ie.
K o m o rn ick i S tefa n . K o siń sk a M arja.
K o n o p c z y ń sk a Ja d w ig a . K o sta n e c k i K azim ierz.
M alanow icz L eon.
M uzeum lubelskie.
M ysłow ski-R aw icz K saw ery.
N a ta n so n W ład y sław . N ow icki F ran ciszek . P a c y n o w a S tan isław a.
P iłsu d zk i-G in iato w icz S tefan . P o g o n o w sk a Jo a n n a .
P o rajew sk i Jan.
P ta śn ik Jan.
R a d a p o w iato w a chrzan o w sk a.
R a d a p o w ia to w a n o w o są d e c k a . R a d o ń sk i F eliks,
R a d o ń sk a M arja.
t R o th e rt W ład y sław . S alm o n o w icz S te fa n . S em kow icz W ła d y sła w . S ło m czy n a M elania.
S to w a rzy sze n ie N au cz y cielek w K rak o w ie.
T a lk o -H ry n c ew icz Juljan.
T o m ick i S tan isła w . T o ro siew icz K lem ens.
T y ran k iew icz H e len a, t U d ziela E d m u n d . U d ziela M ieczysław . U d ziela S ew eryn.
U d zielan k a S ta n isła w a W a n d a . U d zielin a H e le n a (starsza).
W illero w a O lg a . W o la ń sk i A d a m . W rz o se k A d a m . K s. Z alasiński A n d rz e j.
Z arząd G łó w n y T ow . S zk o ły L udow ej.
Z ieliński M ieczysław .
C z ł o n k o w i e z w y c z a j n i : A n to n ie w ic z W ło d zim ierz, d r, p rof. uniw ., W a rsz a w a.
B a ła b a n Jó zef, d y r. szkoły w ydz., Lw ów . B ałab a n o w a M arja, d y r. szk o ły w ydz., Lw ów . B adow ski K lem en s, d r, a d w o k a t, K raków . B ielak F ra n cisze k , p rof. gim n., K raków .
B ieliński S tan isła w , d y re k to r e le k tro w n i, K raków . B ieńkow ski P io tr, d r, prof. U niw ., K raków . B ie rn a c k a -R u d n ick a H alin a, W arszaw a.
B o g d an o w iczo w a J a d w ig a , Lw ów .
B rzo sty ń sk i A d a m M arjan, sędzia, K rak ó w . B u jak ó w n a Ew a, Lw ów .
B ujak J a k ó b , Lw ów .
B y stro ń J a n S tan isław , dr, prof. U niw ., P o zn ań . B ystrzonow ski A n to n i, ks., d r, p rof. U niw ., K raków . C h ilew sk i M aksym iljan, d r, K raków .
C h u d y b a S tan isław , ks., pro f., K rak ó w . C h y b iń sk i A d o lf, p rof. U niw ., Lw ów . C zynciel C e le sty n , inżynier, K rak ó w .
D łu g o p o lsk i E d m u n d , d r, p rof. gim n., K raków . D o m a g a lsk a M arja, d y r. szkoły w ydz., K raków . D o m ic zek K aro l, Lw ów .
D re x le ró w n a L u n a, Lw ów .
D ro z d o w sk i K aro l, d y r. szkoły w ydz., K rak ó w . D u d a F ra n ciszek , d r, K raków .
D y m ek Jan u sz, K raków .
E b e n b e r g e r A d a m , inżynier, Lw ów .
E ljasz-R ad zik o w sk a M arja, a rty stk a -m a la rk a , K raków . E stre ic h e r S ta n isła w , D r, p rof. U niw ., K raków . F ija łe k Ja n , ks., d r, p rof. U niw ., K raków . F o n fe rk o w a E d a , żo n a le k a rza, C h rzan ó w . F o n fe rk o E d w a rd , d r m ed ., C h rzan ó w .
F rąc zk ie w icz S tan isła w , p o r. w ojsk p o i., K rak ó w .
F re in d l d e F re in d e ls b e rg Ja n , inżynier g ó rniczy, K raków . F ryzę S tan isław , inżynier, Lw ów .
G a jc z a k K azim ierz, d y re k to r ele k tro w n i, S osnow iec.
G a le w sk a W a n d a , W arszaw a.
G alew sk i T a d e u sz , W arsz aw a.
G a lle n h o fe r H e le n a , naucz., Ju rc zy ce.
G a ra n ó w n a T e re sa , naucz., W o la Ł u żań sk a.
G a w ro ń sk i A n d rz e j, d r, p ro f. U niw ., Lwów.
G o d le w sk i Em il, d r, p ro f. U niw ., K raków . G ro ss A d o lf, d r, ad w o k a t, K raków . H a lb e r s ta d t H ilary , W arszaw a.
H a lle ró w n a A n n a , Ju rczy ce.
H ała c iń sk i K azim ierz, K rak ó w .
J a k u b ie c Ja n , d r, p rof. gim n., K rak ó w .
Ja k u b o w sk i S tan isław , prof. szkoły realn., K rak ó w . Jan u szk iew icz R om an, inżynier, Lw ów .
Jarn u szk iew icz o w a M arja, K raków .
Ja siń sk i L udw ik, in s p e k to r szkolny, S an o k . Ja w o rs k a M arja, Lw ów .
K a c z m a rcz y k Jó zef, ks., d r, p rof. U niw ., K rak ó w . K aczm arczy k K azim ierz, d r, P o zn ań .
K ara siń sk i T a d e u sz , Lw ów .
K a sp rz y k L udw ik, k s., ra d c a m iejski, K rak ó w . K lim kiew icz A lfred , B iłgoraj.
K o m o ro w sk i B olesław , d r m ed ., K rak ó w .
K oło k rajo zn aw cze, p ań stw , gim n. żeńskie, K raków . K o sch T e o d o r, d r, a d w o k a t, K raków .
K o w alsk a S ta n isław a, B orysław . K ozłow ski S tan isław , inżynier, Lw ów . K łę b k o w s k a B ronisław a, K raków .
K łę b k o w sk i W ito łd , asy st, p o lite c h ., Lw ów .
K rzyształow icz F ran cisz ek , d r, p rof. U niw ., W arszaw a.
K u lig Z y g m u n t, ks., p ro f. gim n., K rak ó w . K unzek H e n ry k , d r, K raków .
K uncew icz C ecy lja, p rz e ło ż o n a gim n., Z am ość.
K u trz e b a S tan isław , d r, p rof. U niw ., K raków . K w iatk o w sk a Z ara, K raków .
K w iatk o w sk i Ja n , K raków .
K w iatk o w sk i Jó zef, k u sto sz M uzeum N a ró d ., K rak ó w . K w iatk o w sk i L udw ik, inżynier Lwów.
L e ic h tfrie d o w a S ta n isła w a, K raków . L ep szy L e o n a rd , ra d c a , K rak ó w . L e w ak o w sk a Jan in a, W arsza w a.
Ł a s k a H e le n a , K raków .
Ł o ś Ja n , d r, p rof. U niw ., K raków . Ł u g o w sk i M ichał, Lwów.
M ach M arjan, R udaw a.
M aciejow ski Z y g m u n t, dyr. gim n., W arszaw a.
M ak arew iczo w a H e le n a, K raków . M o reck a J a d w ig a , K raków .
M uzeum im. hr. D z ied u szy ck ich , Lw ów . M uller E d w a rd , K raków .
N its c h A lm a, K rak ó w .
N itsch K azim ierz, d r, p rof. U niw ., K raków . O g n is k o N auczycielskie, S w oszow ice.
O p ę c h o w sk i E d w a rd , d y r., W a rszaw a.
O rszu lsk i T eofil, in sp e k to r szkolny, L im anow a.
O stro w sk i W ito łd , in sp e k to r sto w arzy szeń p rzem ., K rak ó w .
P a ra sz c z a k ó w n a O lg a , K rak ó w .
P aszkiew icz T a d e u sz , dr, sędzia, N ow y T a rg . P e tra ż y c k i L eon, d r, p rof. U niw ., W arsza w a.
P iaseck i E ug en ju sz, d r, p rof. U niw ., P o zn ań . P ie k a rsk i K azim ierz, Lw ów .
P io tro w sk i K azim ierz, b u dow niczy, K rzeszow ice.
P io tro w sk a Zofja, n au cz y cielk a, K rzeszow ice.
P o g o rz e lsk i S te fan , dyr. gim n., K raków .
P ru szy ń sk i Z enon, w łaściciel z ak ła d u lito g r., K raków . R a d a m iejska, P rzem yśl.
R am u łto w a S ta n isła w a, B ykow ce.
R e u t M arja, P io trk ó w .
R o g o y sk i K azim ierz, d r, p rof. U niw ., K raków . R o se n b la tt E m anuel, d r, prof. U niw ., K raków . R ostafiński Jó zef, d r, p rof. Uniw. K raków . R o tb la ttó w n a R óża, W arszaw a.
R u b czy ń sk a S ta n isła w a , Lwów.
R u b czy ń sk i W ład y sław , inżynier, Lw ów . R uśkiew icz T o m asz, inżynier, W a rszaw a.
S aw ick i L udom ił, d r, p ro f. U niw ., K rak ó w .
S c h lo sse ró w n a K aro lin a, d y re k to rk a szkoły, K raków . S cisłó w n a A n n a, d y re k to rk a szkoły, S k aw in a.
S ło m k a Ja n , dyr. gim n., O p a tó w . S to b ie c k i S tefan , inżynier, K raków , S to k ło siń sk a E lżb ieta, K rak ó w .
S tra sz e w sk i K azim ierz, inżynier, S ie rsz a W o d n a . S u lik o w sk i T a d e u sz , K raków .
S u lik o w sk a Z ofja, K raków . Sulim irski W it, Lwów .
S u ło w sk i T a d e u sz , d y re k to r, W arsz aw a.
S za y n o k W ład y sław , inżynier, Lw ów . S zcze rb iń sk i Ja n , d r, D ęb ica.
S z e p ty c k a Ja d w ig a , hr., P rzy łb ice.
T o m ic k a J a d w ig a , Lw ów . T om icki Józef, Lw ów . T r e te r B o g d a n , K rak ó w . T y ran k iew icz H e le n a , K rak ó w .
U d z ie la S ew ery n , (m łodszy), d y r. gim n., Ja ro c in . W a ń c z u ra A lojzy, in s p e k to r szkolny, Lwów.
W a rd z a ła Ja n , naczelnik stacji k o lej., N ow y T a rg . W a s u n g Ja n , Lw ów .
W ęg rzy n o w icz L e o p o ld , p rof. gim n., K raków . W ę g rz y n o w sk i L esław , d r m ed ., Lw ów . W id zy ń sk i M., inżynier, Lw ów .
W itk iew icz K azim ierz, b ib ljo te k a rz M uzeum przem ysł., K raków . W ło d e k Ja n , dr, K raków .
W ło d k o w a Z ofja, K raków .
W ó jc ik S tan isław , p rof., K raków .
W o jto w ic z W ła d y sła w , ks., p ro b o sz c z , W ę g ló w k a . W ró b le w sk i B olesław , in s p e k to r policji, W arszaw a.
Z a w a d z k a M arja, K raków .
Z b o ro w sk i Juljusz, p rof. gim n., Z ak o p a n e . Ż uraw ski K azim ierz, d r, p ro f. U niw ., W arszaw a.
Ż urow ski Jó zef, d r, k o n se rw a to r, K raków .
C zeg o nam p o trz e b a do zbiorów Muzeum e tn o g ra ficz n e g o ?
M uzeum e tn o g ra fic zn e p ra g n ie o d tw o rz y ć życie lu d u , jakiem o n o je s t w d n iu p o w szed n im i św iątecznym — w chw ili ra d o śc i i w chw ili sm u tk u — g ro m ad zi w ięc p rz e d m io ty (lub ich rysunki), jak ich lu d używ a w p ew nej m iejscow ości i jakie p o sia d a . N ajp o - ż ą d a ń sz e są p rz e d m io ty n a tu ra ln e , a g d y ich nie m ożna d o sta rc z y ć , tr z e b a je z a stą p ić m odelam i, m alow idłam i, ry su n k am i i fo to g rafjam i.
D o zb io ró w m uzealnych p o trz e b n e są:
1. M odele, ry su n k i i fo to g ra fje k o ścio łó w , cerkw i i b ożnic d re w n ia n y c h i ta k ic h ż e d zw onnic, k ap liczek , c h a t, sp ich lerzy , m ły
nów , ta rta k ó w , foluszów i t. d.
2. O k azy , m o d ele, rysu n k i i fo to g ra fje sp rzę tó w , ja k : skrzyń, łó ż e k , k o ły sek , sto łó w , sto łk ó w , ław , p ó łe k , szafek na naczynia, sąsiek ó w i t. d., o b ra z y m alo w an e na szkle, d rew n ie lu b p łó tn ie, zam ki, k łó d k i i t. p.
3. O k a z y , rysunki i fo to g ra fje n a czy ń : g a rn k ó w , m isek, d z b a n k ó w , ceb rz y k ó w , k o n ew ek , b ec zek , ły żek , noży, nożyków , c z e rp a k ó w , stę p e k , k a g a n k ó w , lic h ta rzy i t. p.
4. O k a z y , m o d ele , rysunki i fo to g ra fje n arzędzi rz em ieśln i
czych i rolniczych, a w ięc: k ąd ziele, k o ło w ro tk i, m iędlice, cierlice, w a rsz ta ty tk a c k ie , g a rn c a rsk ie , k u śn iersk ie — p łu g i, b ro n y , żarna, ło p a ty , w idły, b iczy sk a — u p rząż na k o n ie i jarzm a na w oły, w ozy, san ie, — stę p y , p rz y rz ą d y d o w y tłac zan ia oleju i t. d.
5. O k a z y , rysunki i fo to g ra fie stro jó w c o d zien n y ch i św ią te cznych, le tn ich i zim ow ych, d ziecięcy ch , m ęsk ich i k o b iecy ch .
6. O k azy , rysu n k i i fo to g rafje p rzed m io tó w , słu żący ch d o o z d o b y m ieszkania i u b ran ia, n. p. ró żn y ch „ św ia tó w " z o p łatk ó w , p a ją k ó w ze słom y, p ta k ó w z jaj lu b m ak ó w ek , w y cin an ek z p a p ieru — p ierścien i, szpilek, sp in ek , krzyżyków , m ed alik ó w , lasek , ta b a k ie re k , b u k ie tó w i t. p.
7. O k a z y , rysunki i fo to g ra fje p rz e d m io tó w , zw iązanych z u ro czy sto ścia m i, jak: szo p k i, g w iazdy, tu ro n ie , kozy, p o d łażn ik i, o g ró d k i czyli w ózki w ie lk an o c n e, w ień ce d o ży n k o w e, w iązki ziela św ię c o n e g o , palm y, ró żd żk i w eselne, k o łacze, k o ro w aje, p isan k i w ielk a
n o c n e i t. p.
8. In stru m en ta m uzyczne: w ięc piszczałki, ró żn e trą b y i tr ą b ity , sk rzy p k i w ła sn e g o w y ro b u , liry, k o b zy , ro g i, gw izdaw ki g li
n ian e i t. p.
9. L aski czyli k u le w ó jto w sk ie, laski z k a rb am i (na k a rb a c h liczą k o p y zw ożone z p o la d o sto d o ły i t. p.), oznaki c e ch o w e (c ech y ), przezm iany i t. p.
10. Z abaw ki d z ie c ię ce : piłki, g rz e c h o tk i i ró żn e inne w ym y
śla n e lub używ ane p rz e z dzieci.
11. W reszcie w szelkie inne p rz e d m io ty , k tó ry c h tu ta j nie w y
m ieniono, a k tó ry c h lu d używ a lub używ ał, czy to p rzy p racy , czy p rz y zabaw ie.
12. R ęk o p isy ze zb io ram i pieśni lu d o w y ch , z a g a d e k , p rz y słów , b a je k , p o d a ń , le g e n d , b aśn i — z opisam i w esel, chrzcin i p o g rz e b ó w , d o ży n k ó w i innych zw yczajów ludow ych. F o to g ra fje lu d u przy p ra c y i zab aw ie, fo to g ra fje u ro c z y sto śc i lu d o w y ch i t. p.
# *
*
G d y b y w k ażd y m p o w iecie znalazła się przynajm niej je d n a o s o b a , k tó ra b y zajęła się zb ieran iem p rz e d m io tó w w sw ojej o k o licy d la M uzeum etn o g ra fic zn e g o , za in te re so w ała tą sp raw ą z n ajo m ych sw oich i zac h ę ca ła ich d o w sp ó łd ziałan ia, to w k ró tc e M u
zeum etn o g ra fic zn e m o g ło b y z a d o śću czy n ić w y m aganiom i p o trz e b o m n aukow ym , a sp o łe c z e ń stw o p o lsk ie m o g ło b y b y ć d um ne, że stw o rzy ło so b ie w d aw nej sto licy p o lsk ie j, w K rak o w ie, in sty tu c ję p o w a ż n ą , p o ż y te c z n ą i p ię k n ą , k tó re j mu ta k b a rd z o b ra k o w ało .
S p raw ę tę g o rą c o p o leca m y in telig en cji naszej i u p raszam y n a jd ro b n ie jsz e n a w e t p rz e d m io ty n a d sy łać d o M uzeum e tn o g ra fi
cz n e g o w K rak o w ie, W a w e l L. 7.
i A M t U '
■■***■ ,:.'
