Marian Żurowski
Trzydziestolecie pracy naukowej Ks.
docenta dr Romana Joachima Bara
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 12/1-2, 339-349
1969
12 (1969) n r 1— 2
T r zy d ziesto lecie p racy n a u k o w ej K s. d ocen ta d r K om ana J o a ch im a B a ra
W obecnym ro k u 1969 m ija trzydzieści la t od chw ili u zy sk an ia ty tu łu d o k to ra przez księdza R o m a n a Jo a c h im a B ara, tj. o d chw ili, k ied y zaczął on sw oją rozległą i niezw ykle p ra c o w itą działaln o ść k an o n iczn ą. P rz e ja w ia ła się o n a nie- tylko w ciąg u tych 30 la t w licznych zajęciach a d m in istrac y jn o -p ra k ty cz n y c h , jak ie m u k o lejn o p ow ierzano, ale p rzed e w szystkim w p ra c y d y d ak ty czn e j i n a u kow ej, k tó ra p o sia d a ju ż sw oją historię.
I. R y s biograficzny
R o m a n B a r u ro d z ił się 13 lip c a 1912 r. w K o sin ie (pow . Ł a ń c u t) . J e s t on synem S ta n is ła w a i K a ta rz y n y z d o m u Gzerak. W r. 1922 rozpoczął stu d ia g im n a z ja ln e d aw n eg o ty p u w Ł ań c u cie. W r. 1927 p rz erw a ł stu d ia śred n ie, b y zgodnie ze sw oim po w o łan iem w stą p ić do Z a k o n u B raci M niejszy ch K o n w e n tu aln y c h (F ra n ciszk a n ie k o n w e n tu a ln i O F M C o n v .). D o zak o n u p rz y ję ty został 14 w rześn ia 1927 r. w Ł ag iew n ik ac h k/Ł o d zi. Pierw szą pro fesję z ak o n n ą złożył d n ia 15 w rześn ia 1928 r. w tychże Ł ag iew n ik ac h . N astę p n ie k o n ty n u u je s tu d ia śred n ie w S e m in a riu m swego zak o n u w e Lw ow ie. K o ń czy je pań stw o w y m egza
m in e m d o jrzało ści w e L w ow ie w 1931 r.
W dalszym ciąg u ro zpoczyna sw oje stu d ia filozoficzno-teologiczne w K ra k o w ie w 1931 r. J u ż w ro k u n a stęp n y m tj. 1932 przen o si się do L w ow a, b y je k o n ty n u o w a ć i ukończyć n a w ydziale teologicznym U n iw e rsy te tu J a n a K a z i
m ierza w 1936 r. ze sto p n iem m a g istra teologii. Je śli chodzi o fo rm a c ję n au k o w ą, to n ajw ięcej zaw dzięcza sw oim profesorom , d o k tó ry c h uczęszczał n a sem inaria,, a m ian o w icie: ks. p ro f. Józefow i U m iń sk iem u i ks. p ro f. M ich ało w i W yszyń
skiemu.
Z kolei u d a je się do R y zm u n a stu d ia k an o n iczn e, k tó re odbyw a w latach*
1936— 1939 w p ap iesk im in sty tu c ie „ U triu s q u e iu r is — A p o llin a ris” . Т а m . szczególniej w p ra w ia się do p ra c y naukow o -h isto ry czn ej p o d k ieru n k iem p ro f.
B e rtra n d a K u rtsc h e id a . W tym że in sty tu c ie uzyskuje w r. 1939 d o k to ra t prawa*
3 4 0 KS. MARIAN ŻUROWSKI [2]
kanonicznego. D yp lo m te n został nostry fik o w an y w Polsce n a U niw e rsy tecie W arszaw skim w 1946 r.
N iezależnie od p ra c d y d ak ty czn o -n au k o w y ch , o k tó ry ch będzie m ow a p o n i
żej, K s. d r R o m an J o a c h im B ar sp ecjaliz u je się w dw óch d zied zin ach p ra w a k a n o n iczn eg o : procesu, szczególnie p ro cesu b eaty fik a cy jn eg o i w p raw ie zakon
nym . W zw iązku z ty m p ow ierzane m u były n a stę p u ją c e fu n k c je : w la ta c h 1942— 1964 b ył su b p ro m o to rem fid ei lub p ro m o to re m fid ei w p ro cesac h b e a ty fik a c y jn y c h i k a n o n izacy jn y ch . O d r. 1955 był p o stu lato re m sp raw y S. B. A nieli S alaw y i S. B. O jc a M a k sy m ilia n a K olbe. N iezależnie od w yżej w y m ienionych fu n k c ji w la ta c h od 1956 do 1958 byl sędzią w try b u n a le trzeciej in sta n c ji d la sp ra w m ałżeńskich.
IZe w'zględu n a znajom ość p ra w a zakonnego p ow ierzane m u były liczne w izy
ta c je a p o sto lsk ie: 1° p ro w in c ji krakow skiej O O . K a p u c y n ó w , 2 ° k laszto ru SS. B ened y k ty n ek w Łom ży, 3° SS. św. E lżb iety w C ieszynie (jak o w izy tato r sta ły p rzez 2Vs ro k u ) oraz 4 ° p ra co w a ł ja k o kom isarz i w iz y ta to r SS. P rezentek (przez 3 la ta ) p o n a d to z u p o w ażn ien ia w ładzy d iec ez jaln ej w izytow ał Z g ro m a d z e n ie N ajśw . D uszy C h ry stu sa P a n a oraz sp e łn iał fu n k c ję k u ra to ra w okresie
3 -letn im SS. P rezen tek , SS. S erafitek , SS. S erc an ek w K ra k cw ie , a także przez tokres 6 -letn i SS. F elicjan ek .
.Nie licząc licznych k o n su ltac ji czy to z zakresu p ra w a zakonnego, czy też p r a w a b eaty fik acy jn eg o , w ielo k ro tn ie był z ap ra szan y n a szereg k o n fe re n c ji czy k ursów , czy to d la przełożonych g e n era ln y c h i ra d n y c h , czy też m iew ał w y
k ła d y z p ra w a zakonnego w c h ara k te rze b a rd ziej sp ecjalisty czn y m d la p ew nych g ru p zakonnic. Z ra c ji znajo m o ści p ra w a zakonnego był członkiem polskiej K o m isji przygotow aw czej p rzed S oborem d la spraw zak o n n y ch (1959— 1961;.
O b ecn ie należy do dw óch sekcji kom isji E p is k o p a tu Polski do rew izji p ra w a k an o n iczn eg o , a m ian o w icie: p ra w a zakonnego i osób św ieckich.
P ra c ę d y d a k ty c zn ą w zakresie p ra w a kan o n iczn eg o rozpoczął d r R. J . B ar b ezp o śred n io po u zyskaniu d o k to ra tu w r. 1939. I tak od 1939 d o 1964 r. czyli p rzez 25 la t w y k ła d ał p ra w o kan o n iczn e w W yższym S e m in a riu m D u ch o w n y m sw ojego Z ak o n u w K rak o w ie, rów nocześnie w la ta c h 1953 do 1956 w W yższym S tu d iu m Z ak o n n y m (S tu d iu m G e n era le) zakonu O O . D o m in ik an ó w w tym że m ieście i (1958— 1964) w S e m in a riu m D u ch o w n y m A rc h id iecezji K rak o w sk iej.
W ro k u ak ad em ick im 1961/62 d o jeżd żał z w y k ła d am i zleconym i z p ra w a za
k o n n eg o n a A k ad em ię T eo lo g ii K a to lick iej w W arszaw ie.
W zw iązku z zaan g ażo w an iem w r. a k ad e m ick im 1964/65 w c h ara k te rze
•a d iu n k ta n a W ydziale P ra w a K an o n iczn eg o A T K kończy sw oją p ra c ę d y d a k ty czn ą w se m in a riac h k rakow skich i przenosi się do W arszaw y. N a w sp o m n ia
n y m w ydziale p o d e jm u je w y k ład y z h isto rii p ra w a kanonicznego (h isto ria in sty tu c ji) , z p ra w a osobow ego w y k ła d a p ra w o zakonne i o osobach św ieckich, oraz z p ra w a rzeczow ego o m iejscach i czasach św iętych. 30 w rześn ia 1966 otrzy m u je n o m in a c ję n a .d o ce n ta etato w eg o , a 1 stycznia 1967 kiero w n ictw o k a te d ry h isto
rii źródeł i lite r a tu r y p ra w a kan o n iczn eg o n a W ydziale P ra w a Kanonicznego*.
A k ad em ii T eo lo g ii K ato lic k ie j.
W czasie w ykładów , a szczególnie n a se m in a riac h , dzieli się ze sw ym i stu d e n ta m i b o g a ty m dośw iadczeniem z zakresu p ra w a zakonnego. W p ro w ad z a ich;
w m eto d ę h isto ry czn ą o p ra co w y w an ia poszczególnych in sty tu c ji p ra w a k a n o nicznego o raz uczy fachow ej p ra c y b ib lio g raficzn ej, w k tó rej jes t z n an y m spe
c ja listą .
Z u z n an iem n ależy po d k reślić, że nie żału je czasu, ażeby in d y w id u aln ie kie
row ać i w e wszelki m ożliw y d la siebie sposób pom óc stu d e n to m piszącym p o d 1 jeg o k iero w n ictw em p ra ce czy to m agisterskie, czy też d o k to rsk ie. S tu d e n ci.
zawsze m ogą być pew ni, że kiedykolw iek zw rócą się d o niego o pom oc, spotkają.1 się z życzliw ym p o tra k to w a n ie m i nie o d e jd ą bez u zy sk an ia odnośnych w sk a
zówek, k tó re są niezbędne, by ro zw iązać p ro b lem y w y łan iające się p rzy p is a n iu p ra c dyplom ow ych.
I I . Praca n a u ko w a
Przy sp o jrz en iu całościow ym n a c ało k ształt p ra c y n aukow ej K s. doc. d r a J o a c h im a B a ra z łatw o ścią m o żn a rozróżnić k ieru n k i jeg o zainteresow ań. I tak kilka p u b lik a c ji pośw ięcił polsk iem u p ra w u sy nodalnem u. N a stę p n y p rz e d m io t sk u p ia ją c y jeg o u w ag ę stan o w i prasvo zakonne, b eaty fik acy jn e, wreszcie p ra c e biograficzne, dzięki k tó ry m nazw isko jeg o je s t zn an e w śród k an o n istó w w skali św iatow ej, ja k to było k ilk a k ro tn ie p o d k reślan e podczas kolokw ium h a b ilita cyjnego. P ra c ę n a u k o w ą rozpoczął K s. R o m a n J o a c h im B a r od b a d a ń n a d sy n o d am i polskim i. P rzygotow anie p raw n o -h isto ry czn e zdobył p o d kiero w n ic
tw em ks. p ro f. Jó z e fa U m iń sk ieg o i ks. prof. M ic h a ła W yszyńskiego, a n astęp n ie, 0 czym w yżej ju ż b y ła m ow a, u ks. prof. B e rtra n d a K u rts c h e id a w Papieskim , In sty tu c ie „ U triu sq u e Iu ris ” w R zym ie.
a) P r a w o s y n o d a l n e
P ra c a „R elatio n es in te r religiosos e t e p isco p u m iu x ta c o n stitu tio n es P o lo n a- ru m S y n o d o ru m usque a d 1420 a n n u m ” , C ra co v iae 1940 je s t ro z p ra w ą d o k to r
ską. A u to r p rz e b a d a ł w t o k u . p isa n ia jej około 70 sta tu tó w syn o d aln y ch 1 o bszerną lite r a tu r ę p om ocniczą, a b y w k ró tk iej syntezie przed staw ić p ra w n y stosunek zakonników ' do b isk u p a w ed łu g p o stan o w ień polskich synodów do 1420.
W arto ść tej p ra c y p o d k reśla re c e n z ja (A. P e tra n i, A te n eu m K ap łań sk ie 38 (1938) 393— 3 94).
W n a stęp n e j ro zp raw ie o sy n o d ach b isk u p a przem yskiego Jó z e fa S eb a stia n a P e lczara um ieszczonej w A te n eu m K a p łań s k im w r. 1950 om ów ił synody d ie
cezji przem yskiej o d p raw io n e w okresie rozbiorów polskich. W ykazał tam oso
b isty w k ła d b p a P elczara, jed y n e g o z biskupów , k tó ry o dw ażył się o d p ra w ić
3 4 2 KS. MARIAN ŻUROWSKI [ 4 ]
a ż 3 synody i p rzy g o to w ać czw arty, gdy działaln o ść sy n o d aln a K o ścio ła w Polsce p ra w ie zupełnie z am arła .
P rzy o k azji d łu g ic h p o szukiw ań p o trz e b n y ch d la polskiej b ib lio g ra fii p ra w a k a n o n ic zn e g o o d k ry ł Ks. B ar n iezn an y ręk o p iśm ien n y odpis sta tu tó w syn o d al
n y c h k rak o w sk ich z 1509 r. D zięki tem u u d a ło się u zu p ełn ić k ilk a — nieo d tw a- rz a ln y c h n a skutek uszkodzeń — m iejsc w d otychczas z n an y m tekście tego sy
n o d u z m a n u s k ry p tu B iblioteki Jag iello ń sk iej, k tó ry o p u b lik o w ał prof. J. S a w ick i ( „ S ta tu ty syn o d aln e krakow skie b isk u p a J a n a K o n arsk ieg o z 1509 r .” ).
K o n k re tn e d a n e o rękopisie i teksty, k tó ry c h nie było w w y d a n iu prof. S aw ic
k iego, ogłosił Ks. R . J. B ar w a rty k u le p t. „ N iez n a n y ręk o p iśm ien n y odpis s ta tu tó w krak o w sk ich b isk u p a J a n a K o n a rsk ieg o z 1509 r .” — P o lo n ia S a c ra 4 (1951) 81— 84.
b ) P r a w o z a k o n n e
W tej dziedzinie m o żn a p o dzielić p ra c ę Ks. doc. d ra R . J . B a ra n a o d n o sz ą cą się do z ag a d n ie ń zw iązanych z p ra w em ogólnokościelnym i b a d a n ia n a d polskim p a rty k u la rn y m p raw em zakonnym . Jeśli chodzi o pierw szą z wyżej w sp o m n ian y ch dziedzin, sp o ty k am y w p u b lik a c ja c h K s. B ara om ów ienie zm ian d o k o n a n y c h w p raw ie zak o n n y m przez K o n s ty tu c ję A postolską p a p ie ża P iu sa X I I
„ S p o n sa C h risti” , o raz o p ra co w a n ie z p u n k tu w id zen ia p ra w a kan o n iczn eg o kodeksow ego i pokodeksow ego p ro b le m a ty k i zw iązanej z p o b y te m z ak o n n ik a p o za klasztorem . N a a k tu a ln o ść tego ostatn ieg o p ro b lem u i p o trze b ę zajęcia się tym z ag ad n ien iem w skazuje ilość ro zm aity ch w skazań i rozstrzygnięć czy in s tru k c ji S to licy A postolskiej. S ą one zeb ran e, u system atyzow ane i w sposób całościow y p rz ed staw io n e czytelnikow i. Ze w zględu n a a k tu a ln e p o trze b y stu d e n tó w o p raco w ał i w y d a ł Ks. doc. R . J. B ar w form ie p o dręcznikow ej całość p ra w a zakonnego p t. „ P ra w o stan ó w doskonałości” .
Z o m aw ia n ą d zied zin ą p ra w a zakonnego łączą się p u b lik a c je dotyczące ter- c ja rs tw a franciszkańskiego, szczególnie p u b lik a c ja pt. „ T e rc ja rstw o fran c isz k a ń skie” K ra k ó w 1945 je s t pierw szą i dotychczas je d y n ą m o n o g rafią w y d a n ą po K odeksie P ra w a K an o n iczn eg o w jęz. polskim . A u to r w o p a rc iu o źró d ła i głów ne p rzep isy K o d ek su P ra w a K an o n icz n eg o p rz ed staw ił tam cało k sz ta łt z ag ad n ień od n o szący ch się do tego stow arzyszenia kościelnego. Z n a m ie n n ą cech ą tego o p ra c o w a n ia jest, że a u to r p o słu g u jąc się m eto d ą w n ioskow ania praw niczego u z u p e łn ia b ra k i zachodzące w p raw ie p a rty k u la rn y m d o ty czący m T rzecieg o Z ak o n u . L u k i te u zu p ełn iło p raw o d aw stw o kościelne w y d an e d o p iero w 11 la t p ó źn iej tj. w 1956 r. (K o n s ty tu c je T rzeciego Z a k o n u ). Ja k o pew ne u zu p ełn ie n ie do w yżej w sp o m n ian ej m o n o g rafii w y d ał K s. B ar tom ik d o k u m en tó w p a p iesk ich o dnoszących się d o T rzecieg o Z ak o n u F ranciszkańskiego, z a o p a tru ją c j e we w stępy i o b jaśn ien ia. T łu m a c z e n ia d o k u m en tó w d o k o n a ł in n y w sp ó łau to r.
D ru g a d zied zin a b a d a ń Ks. doc. R o m a n a Jo a c h im a B a ra dotyczy polskiego
p a rty k u la rn e g o p ra w a zakonnego. P rzy ogólnym rzucie oka n a b ib lio g rafię p ra c ju ż d o k o n an y ch nie tru d n o spostrzec istn ie n ie całego szeregu przyczynków i p u b lik a c ji, k tó re do tej dziedziny w łaśnie się odnoszą. N ie m o żn a się dziw ić, że p ew n i k an o n iści polscy nie byli zgodni w zb y t w ysokiej ocenie poszczegól
n y ch przyczynków czy o p ra c o w a ń z tej dziedziny. Je d n a k , g d y zrozum ie się całość id ei p rzedsięw ziętej i stopniow o realizo w an ej przez K s. doc. R . J. B ara, trze b a ją docenić. Je s t to bow iem przedsięw zięcie w ielkie i dalekosiężne, gdyż p o staw ił on sobie za z ad an ie, ażeby stop n io w o w ykazać, co now ego, jeśli chodzi o p raw o d aw stw o zakonne, zostało w Polsce w y p raco w an e, co w niosła P olska do rozw o ju o rg an izo w an ia życia zakonnego p o p rzez zakony pow stałe n a jej teren ie czy też założone przez Polaków , oraz ja k ie znaczenie p o s ia d a ją K o n s ty tu cje zakonne p ow stałe w naszym k ra ju . K ró tk o m ó w iąc chodzi tu o p o d su m o w anie polskiego d o ro b k u , polskiego w k ła d u w w y p raco w an ie now ych fo rm p ra w n y ch d la społeczności re a liz a c ji r a d ew angelicznych.
Z tego też p o w o d u p o trze b a całego szeregu p ra c przyczynkow ych, k tó re by w k o ń c u u m ożliw iły d o k o n a n ie w yżej w sp o m n ian eg o p o d su m o w a n ia, ^ u s im y zd ać sobie sp raw ę z tru d n o ści, jak ie sto ją p rz e d b a d aczem polskiego p a rty k u larn e g o p ra w a zakonnego. N ie p o sia d a m y jeszcze ogólnych h isto rii zakonów w Polsce. T y lk o nieliczne społeczności p rz y g o to w ały szczegółowe o p ra co w a n ia sw ych dziejów , a n a w e t tam p o m in ię te są n ieje d n o k ro tn ie p ro b lem y praw n e.
S to i w ięc p rz ed a u to re m tego przedsięw zięcia k o lo saln a p ra c a p rz e b a d a n ia a rch iw alió w poszczególnych zgrom adzeń zakonnych, p o sia d ają c y c h n ie je d n o k ro tn ie b ard zo obszerne m ate ria ły , łącznie z a rch iw a m i odno śn y ch K u r ii Bi
sku p ich i w y ło w ien ia z n ich d o k u m en tó w ściśle p ra w n y ch , nie m ów iąc ju ż 0 w yszukiw aniu lite r a tu r y pom ocniczej. J e s t to p r a c a p o c h ła n ia ją c a w iele czasu 1 w y m a g ając a odp o w ied n ieg o przy g o to w an ia.
A żeby zrealizow ać to dzieło K s. B ar w o p a rc iu przede w szystkim o ź ró d ła ręk o p iśm ien n e o p u b lik o w ał ju ż szereg p ra c przyczynkow ych, ja k np. d a ł ogólny rys zakonów polskiego p o ch o d zen ia („ Z a k o n y polskie” ), o p ra co w a ł n ajstarsze zgrom adzenie żeńskie p o w stałe w Polsce w X V I I w. (P a n ie n P re z e n te k ). U s ta lił d a tę jego założenia doty ch czas b łęd n ie p o d a w a n ą . S tw ierd ził fak ty czn y stan p ra w n y tego zg ro m ad zen ia (u d o w o d n ił, że je s t n a p ra w ie p ap iesk im ) o raz w y
k azał zależność ich k o n sty tu c ji od k o n sty tu c ji in n y ch zgrom adzeń. P od o b n y m przyczynkiem do re a liz a c ji zam ierzonego dzieła są h isto ry cz n o p raw n e o p ra co w a n ia z g ro m ad zen ia SS. S e ra fitek oraz o rg a n iz a c ja zg ro m ad zeń bezh ab ilito - w ych. A u to r w tej o statn iej p ra c y doszedł do w niosku, że O . H o n o ra t w niósł do życia zakonnego te e lem en ty , k tó re d o p iero w r. 1947 zostały u z n an e za w y sta rcz a ją ce d la k an o n iczn eg o sta n u re a liz a c ji ra d e w angelicznych w K ościele.
W dalszym ciąg u o p ra co w a ł on zgro m ad zen ie SS. M a tk i Bożej M iłosierdzia, zgrom adzenie SS. B e n ed y k ty n ek -S am a ry ta n ek i SS. M isjo n a rek św. R odziny.
J a k w id a ć z pow yższych in fo rm a c ji, w przyszłości m oże d a ć ta p ra c a kan o - nistyce polskiej cen n e w nioski i konk lu zje, ale zan im to n a stąp i, trze b a się jeszcze n astaw ić n a szereg la t solidnej p racy .
3 4 4 KS. MARIAN ŻUROWSKI
[6 ]
с) P r a c e b i b l i o g r a f i c z n e
S pośród in n y ch p ra c Ks. doc. R . J. B ara p rócz p u b lik a c ji z zak resu p ro cesu b eaty fik acy jn eg o , k tó re są ow ocem m arginesow ym , m ożna pow iedzieć, jeg o p ra k ty k i i bo g ateg o do św ia d czen ia w tej dziedzinie, n a szczególną u w ag ę z asłu g u ją p ra ce b ibliograficzne. K a n o n isto m polskim i z ag ran icz n y m zn an e je s t nazw isko K s. B a ra ja k o w s p ó ła u to ra dw u to m o w ej polskiej b ib lio g ra fii p ra w a k a n o n icz
nego. B ib lio g rafia ta u z u p ełn io n a pó źn iej przez K s. B a ra za la ta 1940— 1956 stan o w i niezb ęd n y in s tru m e n t d la w szelkich p ra c z polskiej kano n isty k i.
B ib lio g rafia zo stała b ard zo p rzy ch y ln ie o cen io n a p rzez polsk ich uczonych w licznych re c e n z ja c h (I. G rabow ski, T y g o d n . W arszaw ski 1948 n r 2 0; St. Bi
skupski, A te n eu m K a p łań sk ie , 48 (1948) 509— 511; A. V e tu la n i, K w a rta ln ik H isto ry c zn y 56 (1948) 453— 4 5 7 ; . B. W ilanow ski, P ań stw o i P ra w o 3 (1948) z. 9— 10, 116— 117; K . K o ra n y i, C zasopism o P raw n o -h isto ry czn e 2 (1949) 467— 469.; J . Saw icki, C o lle c ta n e a T h eo lo g ica 23 (1952) 234— 255 oraz S tu d ia Ź ródłoznaw cze (1963) 166— 168, a także za g ra n ic ą np. : M isc e la n ea F ra n c . 49
(1949) 630 o raz tam że 61 (1961) 5 0 1 ; Ire n ik o n (1949) 213).
P race n a d b ib lio g ra fią p ra w a kan o n iczn eg o d a ły K s. B arow i w ielką zn a jo m ość polskiej lite r a tu r y k an o n ic zn ej tak b ard zo p rz y d a tn e j p rz y in n y ch b a d a n iac h i p ra c y d y d ak ty czn ej.
R ów nocześnie w y k azał Ks. B ar zain tereso w a n ie b ib lio g ra fią teologii polskiej, czego ow ocem je s t p rzy g o to w an y razem z R . G u staw em p ro g ra m o p ra co w a n ia polskiej b ib lio g rafii teologicznej, stopniow o realizow any.
In n y m , w ielkim o siągnięciem b ib lio g rafic zn y m K s. doc. R . J. B a ra je s t o p ra cow anie polskiej bib lio g rafii fran ciszk ań sk iej od w y n alez ie n ia d ru k u do 1960 r., d ru k o w an ej w S tu d ia T h eo lo g ic a V arsa v ien sia. W a rto ść tego dzieła w ychodzi p o za ra m y czysto re lig ijn e. J a k o uboczne osiągnięcie tej b ib lio g rafii m ożna w y
m ie n ić: a ) u w y d a tn ie n ie zw iązków Śląska i P om orza z P olską o raz łączności k ra ju z P o lak am i rozproszonym i poza g ra n ic am i Polski, b ) poszerzenie naszych w iadom ości o polskich sta ro d ru k a c h , pew ne u z u p ełn ie n ia b ib lio g rafii polskiej E streich e ra .
W powyższym o m ów ieniu p ra c y n aukow ej K s. doc. R . J. B a ra om ów iłem zaledw ie tylko n iek tó re w ażniejsze jeg o prace. N iżej zam ieszczona b ib lio g rafia sam a przez się św iadczy o w ielkim w kładzie p ra c y i zam iło w an iu d o p ra cy n au k o w ej. N ależy zatem życzyć a u to ro w i ty ch p ra c, b y w raz ze w z rastający m do św iad czen iem pow iększał się p ro p o rc jo n a ln ie d o ro b ek nau k o w y , k tó ry , oby m ógł być, p e łn ą re aliz a cją zam ierzo n y ch planów .
I I I . W y k a z b ib lio g ra ficzn y prac K s. R . J. B ara do ro ku 1968
a ) B i b l i o g r a f i a
1. W y k a z treści ,,A te n e u m K a p ła ń sk ie g o ” za l. 1909— 1939 u ło żo n y na spo
sób bibliografii, A te n eu m k ap ł. 47 (1947) w k a żd y m zeszycie d o 52 (1950).
2. (razem z o. W o jciech em Z m arzem ) P olska bibliografia p raw a ka n o n icz
nego od w y n a le zie n ia d ru k u do 1940 r o k u , to m I I za la ta 1800— 1940, L u b lin 1947 T ow arz. N a u k o w e K a to l. U niw . L u b el., d ruk. „Pow ściągliw ość i P ra c a ” w K ra k o w ie, 8° s. 355.
R e c .: B iskupski S t. ks., A ten. k a p ł. 48 (1948) 509— 511; V e tu la n i A., K w a rt. hist. 56 (1948) 453— 4 5 7 ; W ilanow ski Bok, P ań stw o i P ra w o 3 (1948) zesz. 9— 10 s. 116— 117; K o ra n y i Κ ., C zasop. p raw n o -h isto r. 2 (1949) 467— 4 6 9 ; S aw icki J ., C ollect, theol. 23 (1952) 234— 255.
3. P olska bibliografia p ra w a kan o n iczn eg o za lata 1941— 1947, R oczniki teo- logiczno-kanoniczne 1 (1949) 477— 487.
4. (razem z o. R o m u ald e m G u staw e m ) P otrzeba i program opracow ania pol
skiej bibliografii teolo g iczn ej, A te n eu m k ap ł. 52 (1950) 228— 241.
5. W y k a z treści „ R u c h u b iblijnego i litu rg iczn eg o ” (1948— 1 9 5 7 ), R u c h bibl.
i litu rg . 12 (1959) 605— 644. O d b . K ra k ó w 1959 s. 40.
6. P olska bibliografia p ra w a kan o n iczn eg o za la ta 1941— 1956, P raw o k an o n . 1 (1958) 387— 437. O d b . W arszaw a 1958 s. 53.
7. W y k a z treści dziesięciu ro zcn ikó w (1948— 1958) „P olonia sacra”, P raw o k an o n . 2 (1959) n r 1— 2 s. 457— 477. O d b . W arsza w a 1959 s. 21.
8. (razem z o. W o jciech em Z m arzem ) Polska bibliografia p raw a ka n o n icz
nego od w y n a le zie n ia d ru k u do 194-0 r., to m I od w y n alezie n ia d ru k u do 1799 r., L u b lin 1960 T ow . N au k . K a to l. U n iw . L u b el. d ru k . K rakow skie Z a k ła d y G raficzn e, 8° s. 284.
R e c .: S aw icki J., S tu d ia źródłoznaw cze 8 (1963) 166— 168.
9. U d zia ł P olski w litera tu rze fra n c iszk a ń sk ie j (B ib lio g ra fia ), S tu d ia th eo lo gica v arsav ien sia od 1 (1963) n r 1 i n u m e ra c h n a stęp n y c h , w k ażd y m n u m erze od 4 (1966).
10. W y k a z treści dziesięciu rczn ikó w (1958— 196 7 ) k w a rta ln ik a „ P ra w o k a n o niczne” , P raw o k an o n . 11 (1968) n r 3— 4.
Z ob. jeszcze poz. 15, 20, 32.
b ) Ż r ó d ł a
11. (raze m z o. Z efiry n em W ło d arczy k iem ) Sw . F ranciszek z A sy żu i Jego trzeci zakon ( D o k u m e n ty o sta tn ic h p a p ie ż y ) zeb rał i przełum aczył... W roc- ław -K ra k ó w 1948 O O . F ran c iszk an ie 8° s. 92, nlb. 3.
R e c .: S aw icki J., A ten. k ap ł. 49 (1948) 507— 508.
12. P o ko d e kscw e usta w o d a w stw o kościelne o sa k ra m en ta ch św ięty ch , w y k a z źródeł u sta w o d a w czych (1918— 1 9 4 9 ), A te n eu m k a p ł., 50 ,(1 9 4 9 ) 355— 361.
13. N ie z n a n y ręk o p iśm ien n y odp is s ta tu tó w syn o d a ln y c h kra ko w sk ich biskupa Ja n a K o narskiego z 1509 ro ku , P o lo n ia sa c ra 4 (1951) 81— 84.
14. N ajstarsze d o k u m e n ty zg ro m a d zen ia p a n ien p re ze n tek , N asza Przeszłość 7 (1958) 277— 298. O d b . K ra k ó w 1958 s. 22.
3 4 6 KS. MARIAN ŻUROWSKI [8]
15. A u to b io g ra fia J ó ze fa S eb a stia n a P elczara (p rzy g o to w ał do d ru k u o. J o a ch im R o m a n B a r), P raw o k a n o n . 9 (1966) n r 1— 2 s. 213— 312.
U w a g a : n a s. 216— 265 je s t p e łn a b ib lio g ra fia J . S. Pelczara.
16. (raz em z o. A lb erte m W o jtczak iem ) A n ie la Sala w a , d zie n n ik , p rzygotow ali do d ru k u ..., N asza Przeszłość 8 (1958) 355— 406. O d b . K ra k ó w 1958 s. 52.
17. Z a rzą d zen ia S to lic y A p o sto ls k ie j, P raw o k an o n . 9 (1966) n r 3— 4 s. 409— 413.
c) H i s t o r i a p r a w a k a n o n i c z n e g o
18. R ela tio n e s in te r religiosos et ep isco p u m iu x ta c o n stitu tio n e s p o lo n a ru m sy
n o d o ru m usque ad 1420 a n n u m , C raco v iae 1940 d ru k . „P ow ściągliw ość i P ra c a ” 8° s. 95.
R e c .: P e tra n i A. ks., A ten. k ap ł. 48 (1948) 393— 394.
19. S y n o d y bisku p a p rzem yskieg o J ó ze fa S eb a stia n a P elczara, A te n e u m k ap ł.
52 (1950) 198— 210.
20. Śp. K s. Prof. D r Jan W ła d ysła w K rz em ie n ie c ki (u r. 3. V I 1887 zm . 5 I I I 1 9 5 6 ), P o lo n ia sa c ra 9 (1956) 217:—222.
21. Z g ro m a d ze n ie P anien O fia ro w a n ia N . M a ry i P. i jego u sta w y (1627— 1955), P o lo n ia sacra 10 (1958) n r 1 s. 219— 251. O d b . W arszaw a 1958 s. 33.
22. Polskie p rocesy ka n o n iza c y jn e i b e a ty fik a c y jn e , R u c h b ib lijn y i litu rg . 11 (1958) 418— 447. N a d b . K ra k ó w 1958 s. 30.
23. Z d zie jó w zg ro m a d zen ia p a n ien p re ze n tek , N asza Przeszłość 10 (1959) 209— 245. O d b . K ra k ó w 1959 s. 37.
24. Z dziejó w w y ch o w a n ia d ziew czą t w d a w n e j Polsce (Z a k ła d p a n ien p rezen tek w K r a k o w ie ), P ra w o k an o n . 2 (1959) n r 3— 4 s. 313— 339.
25. P olskie za k o n y , P ra w o k an o n . 4 (1961) 421— 592. O d b . W arszaw a 1961 s. 172.
26. Z g ro m a d zen ie sióstr se ra fitek 1881— 1961, P raw o k an o n . 6 (1963) 75— 211.
O d b . W arszaw a 1963 s. 137.
27. N ajsta rsze k o n s ty tu c je zg ro m a d ze n ia służebnic S erca Jezusow ego, R oczniki teologiczno-kanoniczne 13 (1966) zesz. 5 s. 21— 27.
28. Z dziejó w n o w y ch fo rm o rg a n iza c y jn y ch sta n ó w doskonałości w Polsce, P raw o k an o n . 8 (1965) n r 3— 4 s. 189— 213.
29. R o z w ó j sta n ó w doskonałości w Polsce, V Z g ro m a d ze n ie M a tk i B ożej M i
łosierdzia (1862— 1 9 6 2 ), P raw o k a n o n . 9 (1966) n r 3— 4 s. 27— 184. N ad b . s. 158.
30. R o z w ó j sta n ó w doskonałości w Polsce, V I P o czą tki zg ro m a d zen ia sióstr b e n e d y k ty n e k sa m a ry ta n e k, P raw o kanon. 10 (1967) n r 1— 2 s. 143— 192.
31. R o zw ó j sta n ó w doskonałości w Polsce, V I I Z g ro m a d ze n ie sióstr obliczanek (1888— 1 9 5 8 ), P ra w o k an o n . 10 (1967) n r 3— 4 s. 79— 123.
32. J u b ile u sz ks. prof, dra M a ria n a M y r c h y , P raw o k an o n . 11 (1968) n r 1— 2 s. 315— 319.
33. R o zw ó j sta n ó w doskonałości w P olsce, V I I I Z g ro m a d ze n ie sióstr m isjo n a re k św. R o d z in y (1905— 1 9 5 9 ), P raw o k an o n . 12 (1969) n r 1— 2.
Zob. jeszcze poz. 15.
d ) P r a w o k a n o n i c z n e o s o b o w e
34. T ercja rstw o fra n ciszka ń skie, K ra k ó w 1945 K sięg. St. K am iń sk i ego 8 ° s. 131.
R e c .: S ta w in o g a W . ks., C a rita s 2 (1946) n r 8 s. 31— 3 2 ; P e tra n i A. ks., A ten. k a p ł. 48 (1948) 394.
35. C zy za k ła d a ć now ą kongregację, P o c h o d n ia seraf. 15 (1947) 69— 70.
36. Ja k o d b y w a ć m iesięczne zebrania ko n g reg a cji? , P o c h o d n ia seraf. 15 (1947) 92— 93.
37. K sięg i kon g reg a cji, P o c h o d n ia seraf. 15 (1947) s. 2— 3.
38. K to m o że być p r z y ję ty do trzeciego za k o n u ? , P o c h o d n ia seraf. 15 (1947) 182— 183.
39. D ziałalność trzeciego za k o n u , P o c h o d n ia seraf. 15 (1947) 236— 238.
40. K la szto r k la u z u ro w y w ed łu g k o n s ty tu c ji pap, Piusa X I I „ Sponsa C h risti’’
(1950 r .) , C u rre n d a (T a rn ó w ) 108 (1958) 79— 88, 142— 155. O d b . T a r nów 1958 s. 24.
41. Z a k o n n ik p o za kla szto rem , P o lo n ia sac ra 10 (1958) n r 2 s. 83— 164. N a d b . W arszaw a 1958 s. 82.
42. K o d e k s p ra w a kanonicznego a k o n sty tu c je oo. fra n ciszka n ó w , P raw o k a non. 1 (1958) 309— 326. N a d b . W arszaw a 1958 s. 18.
43. P raw o sta n ó w doskonałości c h rześcija ń skiej K o ścio ła ka to lickieg o , W a r
szaw a 1966 A k a d em ia T eo lo g ii K a to lick ie] 8° s. 366.
R e c .: M y rc h a M . K s., P ra w o k an o n . 10 (1967) n r 1— 2 s. 394— 395;
G rzyw acz J . ks., Z eszyty naukow e K . U . L. 10 (1967) n r 2 s. 74— 75.
44. O za ko n a ch , O osobach św ieckich , W arsza w a 1968 A k ad em ia T eol. K a - tol. 8° (Z ary s p ra w a kanonicznego, to m I I P raw o osobow e, zesz. 3 ).
Zob. jeszcze poz. 11, 14·, 18, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 33.
e) P r a w o k a n o n i c z n e r z e c z o w e
45. O d p u s ty p rzyw ią za n e do D rogi K rz y ż o w e j, P o c h o d n ia seraf. 14 (1939) 113— 115.
46. N o w e zasady ko rzysta n ia z o d p u stó w , C o lle c ta n e a theol. 37 (1967) n r 2 s. 97— 104.
Zob. jeszcze poz. 12, 17, 48.
f) P r a w o k a n o n i c z n e p r o c e s o w e
47. U w a g i n a te m a t procesu b e a ty fik a cy jn eg o , A te n eu m k ap ł. 54 (1957) 293— 299.
348
KS. MARIAN ŻUROWSKI [10]48. (razem z o. A lbinem P a w ic k im ) C zy ten sam ty tu ł n iew ażności m a łże ń stw a ? , P ra w o k a n o n . 9 (1966) n r 1— 2 s. 355— 356.
49. Ś m ie rć o. M a k sy m ilia n a K o lb e w św ietle p raw a ka n o n iczn eg o , P raw o k a non. 11 (1968) n r 3— 4.
Zob. jeszcze poz. 22, 67.
g ) R e c e n z j e
50. P a n z ram B., G esc h ich tlich e G ru n d la g e n d e r ä lte ste n schlesischen P fa rro rg a - n isatio n , B reslau 1940. ·— N a sz a Przeszłość 4 (1948) 354— 355.
51. M y rc h a M . ks., E k sk o m u n ik a, W arszaw a 1959; In te rd y k t, W arszaw a 1960;
D e p o zy c ja i d e g ra d a c ja , W arsza w a 1961. — P raw o k an o n . 3 (I9 6 0 ) n r 3— 4 s. 396— 397.
52. Pugliese A., I tre esam i c an o n ici d elle c a n d id a ta a lla v ita religiosa, M ilan o R o m a 1964. — P ra w o k a n o n . 9 (1966) n r 3— 4 s. 444.
53. Szelęgiew icz A., E d m u n d B ojanow ski i jeg o dzieło, P o zn ań 1966. — P ra w o k a n o n . 10 (1967) n r 1— 2 s. 396— 397.
54. S aw icki J ., B ib lio g rafia sy n o d o ru m p a rtic u la riu m , C iv ita s V a tic a n a 1967. — P raw o k an o n . И (1968) n r 3— 4.
h ) S p r a w o z d a n i a , w s p o m n i e n i a
55. Br, B o n ifa cy P orębski kle ry k naszego za k o n u (u r. 16. 9. 1911, zm . 29. 5.
1 9 3 0 ), W iadom ości z P ro w in c ji O O . F ra n c , w Polsce 8 (1938) 89— 94.
56. P ietas erga В. M . V. P ii P apae X I , M iles Im m a c u la ta e 2 (1939) 43— 47, 52.
57. P apież P ius X (w 25-tą rocznicę ś m ie rc i), P o c h o d n ia seraf. 14 (1939) 230— 233.
58. O rg a n iza cja zja zd ó w T o w a rzy stw a Teo lo g iczn eg o , A te n e u m k ap ł. 49 (1948) 62— 63.
59. P raca n a u ko w a W y d zia łu P raw a K a n o n iczn eg o w la ta ch 1954— 1964, W a r
szaw a 1965 A k a d em ia T eo lo g ii K a to l. 8° s. 162, nlb. 1.
60. Z F ranciszkow ego orszaku ( J u s ty n a W a lte r ), P o c h o d n ia seraf. 17 (1949) 12— 13.
61. S p ra w o zd a n ie z posiedzeń n a u k o w yc h W y d zia łu P raw a K a n o n iczn eg o А . Т . К . w W -w ie w roku akad. 1964/65, P raw o k an o n . 8 (1965) n r 1 s. 155.
62. S p ra w o zd a n ie z posiedzeń n a u k o w yc h W y d zia łu P raw a K a n o n iczn eg o A T K w ro ku akad. 1965/66, P raw o k an o n . 9 (1966) n r 3— 4 s. 415— 420.
63. S p ra w o zd a n ie z posiedzeń n a u k o w y c h W y d zia łu P raw a K a n o n iczn eg o A T K w ro k u akad. 1966167, P ra w o k a n o n . 10 (1967) n r 3— 4 s. 399— 404.
64. R u c h re lig ijn y k o b ie t w X I X w ie k u na zie m ia ch p o lskich , C o llectan ea theol. 37 (1967) n r 3 s. 165— 177.
65. Praca nad rew izją ko d eksu pra w ka n o n iczn eg o , C o lle c ta n e a theol. 37 (1967) n r 3 s. 178.
66. S e m in a riu m n a u k o w e K a n o n isió w , C o lle c ta n ea theol. 37 (1967) n r 4.
67. Proces b e a ty fik a c y jn y o ) M a k sym ilia n a K o lb e, P raw o k an o n . 11 (1968) n r 1— 2 s. 351— 354.
68. Z a k o n y żeń skie w Polsce w 1967 r., P ra w o k an o n . 11 (1968) n r 3— 4.
i) D r u k i p o p u l a r n e
69. (n a p is a ł w stęp i p rzy g o to w ał do d ru k u ) S e ra fic k im szla kiem , rozm yślania dla sióstr I I I za ko n u św. F ranciszka, K ra k ó w 1946 S tow arz. „P rz y stań S p o łec zn a ” 8° s. 114.
70. A n ie la S a la w a (n o w e n n a ) , K ra k ó w 1947 O O . F ra n ciszk an ie 16° s. 4.
71. BI. J o le n ta p a tro n k a W ielko p o lski (n o w e n n a ) , G niezno 1948 O O . F r a n ciszkanie 16° s. 4.
72. Szko ła seraficka, p o d rę c zn ik dla czło n kó w trzeciego za ko n u św. F ranciszka z A sy żu , W ro cław (1948) O O . F ran ciszk an ie 16° s. 148, nlb. 3.
73. Ś w i ą t e k F ranciszek o., W blaskach anioła (A n ie la S a la w a ), w yd a n ie trzecie p rzyg o to w a ł do d ru k u o. Joachim. Bar, K ra k ó w 1949 W yd. M a riackie 8° s. 176.
74·. A n ie la Sa la w a (życio rys i n o w e n n a ), b. m . w. 1964 16° s. 12.
Są złożone do d ru k u a r ty k u ły :
a ) 5 a rt. w : D izio n ario en ciclo p ed ico dello sta to religioso, A lb an o L aziale.
b) kilk an aście a rt. w : E n cy k lo p ed ia kościelna, L ublin.
Ks. M a ria n Ż u ro w sk i
