Małe otwornice dolnej kredy serii śląskiej w Polskich Karpatach

(1)

T orn ( V o lu m e ) X X X V I — 1936 Z e s z y t ( F a s c i c u l e ) 4 - K r a k ó w 196«

■STANISŁAW GEROCH

MAŁE OTWORNICE DOLNEJ KREDY SERII ŚLĄSKIEJ W POLSKICH KARPATACH

(14 fig.)

Lower Cretaceous Smali Foraminifera of the Silesian Series,

* Polish Carpathians

(14 figs.)

T r e ś ć : Podano przegląd m ikrofauny w ystępującej w dolnej części serii śląskiej (tyton-alb, ?cenoman) w polskich Karpatach.

M ikrofauna niefliszow ych m arglistych osadów tytonu zawiera otw ornice w a  pienne. W apienny flisz beriasu i m arglisto-piaskow cow y flisz w ala n ży n u -h o teryw u zaw iera otw ornice w ap ien n e i ąglutynujące. W osadach łu p k ow o-p iask ow cow ych fbaremu-albu, ?cenomanu znajdują się w pelitach przede w szystk im otw ornice agiu -

•.tynujące.

W kilku m iejscow ościach (Cisownica, Sułkow ice, Slotowa, Lutcza, Międzybrodzie) zbadano m ikrofaunę w tych odsłonięciach, z których pochodzi m akrofauna dolno- kredow a opisana dawniej przez różnych autorów.

Ogółem oznaczono 100 gatunków otw om ic, w tym 42 gatunki o tw o m ic aglu ty- nujących zwracając u w agę na form y przewodnie. W 'części paleontologicznej op i

sano 31 gatunków otwornic aglutynujących, w tym 3 nowe:

Tro c ha m m in a abrupta n. sp.

Ammobaculoides carpathicus n. sp.

Hormosina ovulum crassa n. ssp.

WSTĘP

Celem niniejszej p racy jesrfc przedstaw ienie niektórych charakterystycz

nych gatunków otw om ic i składu kopalnej m ikrofauny w poszczególnych jednostkach litostratygraficznych dolnej części serii śląskiej K a rp a t Ze

w nętrznych w Polsce oraz naw iązanie w yników uzyskanych przez opra

cowanie m ikrofauny do znanych w K arpatach znalezisk m ak ro fau n y dol- nokredow ej.

B adany m ateriał m ikropaleontologiczny pochodzi z próbek skalnych pobranych z n aturalnych odsłonięć terenowych. W ykorzystano głównie m ateriał uzyskany przez szlam owanie około 300 próbek (po około 1 kg) skał pelitowych ilastych i m arglistych. Skały tw arde piaskowce, rogowce i wapienie badano w cienkich płytkach w liczbie około 100.

W związku z pracą chciałbym w yrazić n a tym m iejscu serdeczną wdzięczność P an u Prof. Franciszkowi Biedzie1 i P an u Prof. M arianow i Książkiewiczowi za życzliwe kierow nictw o oraz wskazówki i ra d y w za

gadnieniach paleontologicznych i geologicznych.

D r W anda B i e l e c k a i D r Jan in a S z t e j n pomogły m i w oznacze

n iu w apiennych otwornic, D r Don L. E i c h e r, Boulder, D r Josef

(2)

Th. G r o i s s , Erlangen, D r T. N. G o r b a c z i k, Moskwa, D r So- lange G u i l l a u m e , Paris, D r Eva H a n z l i k o v a , P raha, D r Michel M o u l l a d e , Lyon, D r Uve P f l a u m a n n , Miinchen, D r Jacques S i- g a 1, Rueil-Malmaison, przesłali mi olkazy otw om ic do porów nania. P an F ran k S i m p i s o n spraw dził streszczenie angielskie. W szystkim w ym ie

nionym osobom chciałbym niniejszym serdecznie podziękować za udzie

loną m i pomoc.

PRZEGLĄD MIKROFAUNY TYTONU I DOLNEJ KREDY SERII ŚLĄSK IEJ

S kały dolnej kredy w Polskich K arpatach Z ew nętrznych (fig. 1) wcho

dzą w skład jednostki skolskiej, płaszczowiny podśląskiej oraz płaszczo- w iny śląskiej i rep rezen tu ją przew ażnie osady ty p u fliszowego.

Dolna kreda serii śląskiej jest najpełniej rozw inięta w K arpatach Za

chodnich łącząc się tu sedym entacyjnie z osadami tytonu. Na tym terenie profil dolnej części serii śląskiej obejm uje następujące ogniwa litostratygraficzne (fig. 2) (wg K s i ą ż k i e w i c z a in B i e d a e t a l , 1963):

łupki cieszyńskie dolne (tytoń), miąższość ponad 300 m, spąg nie znany;

w apienie cieszyńskie (tytoń-berias).. miąższość 100— 150 m, n a j

wyżej 250 m, w tym oddział dolny 15—20 m;

łupki cieszyńskie górne (walanżyn-hoteryw), miąższość około 300 m;

łu pki grodziskie (hoteryw), miąższość do 50 m;

łupki wierzowskie (barem-apt), miąższość 200—300 m;

w arstw y lgockie (alb-?cenoman), miąższość 350—450 m.

W osadach serii śląskiej są rozpowszechnione przede w szystkim ska

mieniałości otwornic i promienie. Skamieniałości te są przew ażnie źle za

chowane, tak że znaczna część okazów nie nadaje się do oznaczenia ga

tunkowego.

W składzie m ikrofauny kolejnych ogniw litostratygraficznych istnieją różnice zależnie od facji i geologicznego wieku.

Wyróżniono 9 m ikrofaun reprezentujących interw ał od tytonu do albu,

? cenomanu.

W m arglistych osadach łupków cieszyńskich dolnych zn ajdują się otwornice w apienne m iędzy innym i trocholiny (m ikrofauna J). W apienie cieszyńskie m ają wr ławicach w apieni detrytycznych otw ornics wapienne, m iędzy innym i trocholiny i m iliolidy (m ikrofauna I), natom iast we w kład

kach łupków m arglistych znajdują się otwornice w apienne i prym ityw ne otwornice aglutynujące (m ikrofauna II).

Łupki cieszyńskie górne i łupki grodziskie zaw ierają otwornice w a

pienne i otwornice aglutynujące (m ikrofauny III i IV).

Łupki wierzowskie i w arstw y lgockie m ają otwornice aglutynujące (m ikrofauna V, VI, VII). W piaskowcach i rogowcach w arstw Igockich znajdują się otwornice w apienne bentoniczne i planktoniczne.

Rozmieszczenie m ikrofauny w osadach serii śląskiej jest następujące (fig. 2):

M i k r o f a u n a J, otwornice w apienne Trocholina nodulosa, T. ex gr.

solecensis (tabela 1). Łupki cieszyńskie dolne (tytoń).

Łupki cieszyńskie dolne znane są tylko z K arp at Zachodnich. P elity m argliste tego ogniwa zaw ierają liczne drobne skamieniałości. Są ito otwor nice wapienne zwłaszcza Nodosariidae i Trocholina, promienice, małżo- raczki, szczątki szkarłupni zwłaszcza jeżowców i liliowców zbliżonych

(3)

> - . й и f l f l g и -г1 а

Ю о и й N ' C I Я Сот

Г^. О ) Q j ,r4

cJ cd ^I

^ от р

CU >от is

> о

* » а

• S « м

>>•5 5

5 £ s f j o ’O

-jj [s4 <P (D* U N С N «

N » 4 5 QJ л I h

о '

■ g f f l -н CO a . cd й Й w i d и

^ 4 2 3 8 *p '

от

S-l

■ £ ф

С Т З

Я я

0) о

■л5 *аg< «и г;

Р ^ £

в) ,r“s 5 Й Ф S_j

" С о

• Д ^ i

З ►, I

§ ё <

Ё £^ -й От

> ? З С

S w rt 16 M ‘d

■“ a g ,

« Ч

iN OJ 05 ' O ' & O

О *Г"S

„с са u n rt о . С

м !ч а»_ГГ*_{-I ->}

g и

' ТЗ

CJ -и

S'S js

° с m о ^ aipq

2 S Ё .

О/'"* О

с §■§ £

о т - й

а> со ^ с N и 2 и н п

•.—( ^ — • О £ Й cd

•N cd

О 43

ОtuD

. - N cd Eо

Q

о0) й М M . S

Й Й

>5 О

В

^о

ё - 2 cd

" си С CU s-i и

с U Г!

■S I

<у

1н [*| ?-|

CU ^

^ cd

от

VI i

и § £ О

Q)

СО i cd

£ . _ - О о

£ • 3 « з

“ ■ ^ 1

1 м ' 5 ' 0 |> S 05

^ 1 , Cd i

^ I В £

1 ..C-8I&.

^ + J С П

и * ,

«.&-5 1 1 ё °

«ы Ч О

> y tuD

**

^с

0) Ё

С cd

n с cd

■S> с_{с £ ‘3}

о ° >

° Й О

•id й N

- • 3 , 3 -* о -м ft

w .j*

J S J

Cd □

'■’ v 'lij

<—< cd ■+"*

■ g S x

£ . 2 w ю ° . c

■4-> , W

л Д

N fu CU

• rHa •" a;

‘W K*v rt

О T3 £

> CD o *-* Й 8 ^ -

E2.—> от

s - - _ й С

Е о з

, - а г ,

<D

ЬСcd

• Щ "vi

.s?s «3-

>» 5

и а а

> » а > Й

£ Н

° Г-!

C O S и 1-1

° а

• -"о о ••

С -*-* ^ <D Р ^ 3 —

« § ° -

Й ад М_{о cd}

a § b u 0) i о

^ S w J

0 " й ,

S f e o I

С/3 тз

. С а д У W Cd rj

й Д о

ca cd ' n

*Й ^ & £ 5 F> 6 Z,

се op cd о

а Л и ° 1 “« tuo ф

Е 5 и

О ^ ŃT Я

-g ‘S Й о §

S s M ^ -я ■

тл X i T j J Ф Я cd J ^

^ | | «

' G „ . S ^ ’O О Cd x i 2 Р

ь у ь ^ Ч-» *r^ H J о

w й I IT tl

D аЗ ф 5 n с .У ^ ■о

Cd' § ^ 5 ."■'

« Я ° ° ч

' g w £ i w §

^ . 3 . 1

О О И I

<* °

• ^ »>-ч СО i

U £ Cd 05 - 1 ' О с •»

С N О ^

S ОТ -Д

О 3 О С N М к/ S-I

От й о

Д § « ' S

о Я л

I g ' 1

N О СО ^ -

(4)

do rodzaju Antedon, d e try tu s skorup mięczaków i inne (por. B i e d a et al., 1963, p. 17, 18; H a n z 1 i k o v a & R o t h, 1963, p. 44, tabela 2).

’ L ista otwornic tej m ikrofauny została sporządzona na podstaw ie m a

teriału z miejscowości G um na koło Cieszyna. W tej miejscowości we wko

pie szosy Skoczów-Cieszyn odsłania się około 50 m miąższości łupków cieszyńskich dolnych zajm ujących położenie około 70 m poniżej spągu w a pieni cieszyńskich. Ogólnie widać ze zbadanych próbek szlamowanyc , że w środkowej części odsłoniętej serii przew ażają zespoły m ikrofauny z otwornicam i w apiennym i i detrytusem szkarłupni (tabela 4, próbka G um na 20), a w częściach dolnej i górnej zaznacza się wzbogacenie w pro- m ienice (tabela 4, próbka G um na 13b).

Fig. 2. R ozm ieszczenie kopalnej m ikrofauny w dolnych ogniw ach serii śląskiej w Karpatach w obszarze Cieszyna—B ielska. Litostratygrafia w g K s i ą ż k i e w i c z. a (in B i e d a et al., 1963).

Ogniwa litostratygraficzne: 1 — lupki cieszyń  sk ie dolne; 2 — w apien ie cieszyńskie; 3 - - łu p k i cieszyńskie górne; 4 — łupki grodziskie; 5 łupki w ierzow skie; 6 — w arstw y lgockie; 7 — w a rstw y godulskie. Sym bole J, I—VI aI oznaczają

m ikrofauny objaśnione w tekście

Fig. 2. D istribution of the fossil m icrofauna in the low er mem bers of the S ilesian Series in the region C ieszyn—Bielsko, Polish Carpathians.

Lithostratigraphic m em bers: 1 — Lower C ieszyn Shales; 2 — Cieszyn L im estones; 3 — Upper C ieszyn Shales; 4 — Grodziszcze Shales; 5 — V efov ice Shales; 6 —■ Lgota Beds; 7 — Godula Beds. Sym bols J. I—VIII designate particular

m icrofaunas described in the tex t

Podobne zespoły m ikrofauny zn ajdują się w innych znanych m i od

słonięciach łupków cieszyńskich dolnych w okolicy Cieszyna (Bażamowice Puńców, Guldów, K rasna).

C harakterystycznym składnikiem m ikrofauny łupków cieszyńskich dol

nych w miejscowości G um na są liczne drobne trocholiny (T. nodulosa, T.

ex gr. solecensis) i liczne prom ienice zachowane w postaci zwapniałych ośrodek bez widocznej siatkow atej sitruktury. Rzadko spotyka się okazy Paalzowella ex gr. feifeli.

Bogata m ikrofauna łupków cieszyńskich dolnych w skazuje na środo

wisko nerytyczne sprzyjające rozwojowi w apiennego bentosu.

Lista otwornic (tabela 1) z miejscowości G um na nie jest w yczerpująca, zaw iera ona jednak szereg wspólnych gatunków z m ikrofauną górnego

Li t 0 5 ł r a f y g r a f i a M i k r o f a u n y

VIH VII

VI

IV

?0Crr

■100"

OlTl 5

2 4 6

(5)

kim erydu Polski środkowej ( B i e l e c k a i P o ż a r y s k i , 1954) oraz z m ikrofauną „poziomu z N odosariidae” w arstw klentnickich w K arpatach CSRS ( H a n z l i k o v a , 1965), a także z m ikrofauną w apieni z N euburg ( G r o i s s , 1963) i z m ikrofauną dolnego piętra wołżańskiego ( K u z n e t s o v a , 1962).

W edług K s i ą ż k i e w i c z a (in B i e d a et al., 1963) z analizy do

tychczasowych znalezisk m akrofauny i kalpionel z różnych miejscowości K a rp a t Zachodnich w ynika, że łupki cieszyńskie dolne rep rezen tu ją wiek ty tonu, przede w szystkim dolnego tytonu.

M i k r o f a u n a I, otwornice wapienne, Trocholina alpina, T. elonga- ta; m i k r o f a u n a II, otwornice w apienne i otwornice aglutynujące p ry m ityw ne np. Glomospira (tabela 2). W apienie cieszyńskie (tytoń gór

n y — berias).

Dolne łupki cieszyńskie przechodzą ku górze w w apienie pelityczne ty to n u górnego 1 stanowiące dolną część ogniwa w apieni cieszyńskich.

U tw ory te nie m ają jeszcze c h a ra k te ru fliszowego. Cechy fliszowe za

znaczają się natom iast w górnej części w apieni cieszyńskich należących do beriasu ( K s i ą ż k i e w i c z , 1954, 1963, 1964) 2.

W osadach tych w ystęp u ją na przem ian dwie różne m ikrofauny otw or

nic (m ikrofauna I i II).

M ikrofauna I znajduje się w ławicach w apieni detrytycznych. Cienkie p ły tk i z tych w apieni (m ateriał z kamieniołomów w Goleszowie i w Lesz- ne j Górnej ze zbiorów prof. M. K s i ą ż k i e w i c z a i dra C. P e s z a t a) u kazują liczne fragm enty szkieletowe jeżowców, liliowców, strzykw , mszywiołów, małży, ślimaków, am onitów oraz otwornice, prom ienice i małżoraczki. Rzadko spotyka się resztki glonów. W śród otw ornic są aglu

tynujące form y o skorupce z m ateriałem w apiennym należące do Lituo- lidae, Textulariidae, A taxophragm iidae, Pseudocyclam m ina oraz sekrecyj- n e wapiennie1 Miliolidae, Nodosariidae, Trocholina i inne. P rzek ro je tro - cholin są dość częste: na 90 cienkich pły tek (powierzchnia p łytki około 4 cm 2) znaleziono w 53 płytkach po jednym do kilkanastu okazów trocho- lin. Oprócz gatunków Trocholina alpina (L e u p o 1 d) i T. elongata (L e u - p o 1 d) są w śród nich inne bliżej nie oznaczone. Spośród glonów oznaczono Acicularia d ’A r c h i a c, Actinoporella podolica A 1 1 h, Salpingoporella annulata C a r o z z i (oznaczenia D r E. M o r y c o w e j).

W wapieniach detrytycznych spotyka się też rzadko kalpionelle, w okruchach wapieni pelitycznych.

Zespoły skamieniałości w detrytycznych wapieniach cieszyńskich są w przew adze przemieszczone ( P e s z a t , 1959), o czym świadczy rozscr- tow anie skamieniałości.

M ikrofauna II znajduje się we w kładkach łupków m arglistych zwłasz

cza zielonawych w śród w apieni cieszyńskich. Są to zespoły otw ornic w a

1 W apienie pelityczne zaw ierają zespoły k alp ion el' Calpionella alpina C o l o m , C. elliptica C a d i s c h, Crassicolaria in te rm ed ia ( D u r a n d D e 1 g a), Tintin no- p s ella carpathica ( M u r g e a n u et F i l i p e s c u ) w Karpatach Zachodnich (S u j- k o w s k i , 1932, G ą s i o r o w s k i , 1961; K s i ą ż k i e w i c z i n B i e d a et al., 1963;

N o w a k , 1963).

2 W niektórych profilach (Radziechowy k. Żywca) znajdują się w a p ien ie p e li

tyczne z zespołem kalpionel dolnego beriasu Calpionella alpina C o lo m, C. elliptica C a d i s c h, Crassicolaria in te rm ed ia ( D u r a n d D e 1 g a), Cr. p a r vu la R e m a n e , T intin n opsella carpathica ( M u r g e a n u et F i l i p e s c u ) , T. oblonga (C a d i s c h), C alp ionellite s d a rd eri ( C o l o m).

27 R o c z n i k P T G T o m X X X V I / 4

(6)

piennych i aglutynujących prym ityw nych, zw ykle z przew agą tych ostat

nich (tabela 2; tabela 4, próbki Goleszów 701, 710). W zespołach spotyka się najczęściej Lituolidae, Trocham minidae, Ammodiscidae, zwłaszcza gładkie Glomospira charoides i G. gordialis, A taxophragm iidae zwłaszcza Pseudoreophax cisounicensis oraz Nodosariidae i inne form y w apienno- skorupowych otwornic. Okazy z rodzaju Trocholina są rzadko. W zespo

łach m ikrofauny znajdują się .też prom ienice i małżoraczki. M ikrofau

na II zaw ierając p ry m ityw ne otwornice aglutynujące ma cechy podobne do m ikrofauny znajdującej się w nadległych łupkach cieszyńskich gór

nych (m ikrofauna III).

M i k r o f a u n a III, otwornice aglutynujące, Pseudoreophax cisovni- censis i otwornice w apienne (tabela 2). Łupki cieszyńskie górne (walanżyn).

Łupki cieszyńskie górne reprezentujące w alanżyn (K s i ą ż k i e w i c z in B i e d a et al., 1963) zaw ierają na ogół skąpą m ikrofaunę (Fauna III).

M ikrofauna ta znajduje się w osadzie pelitycznym i w jej skład wchodzą otwornice aglutynujące przew ażnie ?Lituolidae, Trocham m inidae, Ammo

discidae, A taxophragm iidae i w apienne przew ażnie Nodosariidae. (tabe

la 4, próbki Cisownica 169, 176). Częste są u tw o ry pręcikow ate pirytow e o średnicy 0,17—0,65 mm będące może przekształcanym i przez pirytyzację skorupkam i A strorhizidae oraz pirytow e, kuliste lub soczewkowate o śred nicy 0,2—0,5 mm, bez widocznych s tru k tu r organicznych, są to być może ośrodki promienie. Spotyka się rzadko spirytyzow ane skorupki młodociane' małży, ślimaków i ramienionogów. O twornice w ykazują cechy karłow ato

ści i są zgniecione, zwłaszcza atwornice aglutynujące. Stosunkowo dobrze zachowane otwornice w apienne zn ajdują się lokalnie we w kładkach p e li- tów m arglistych o barw ach jaśniejszych niż powszechna ciemna barw a łupków cieszyńskich górnych.

P odstaw ą do sporządzenia listy otwornic (tabela 2) był m ateriał z łu p ków cieszyńskich górnych z Cisownicy koło Cieszyna (fig. 3). Z tej m iej

scowości (bez bliższej lokalizacji) pochodzi m akrofauna, dokum entująca w alanżyński wiek łupków cieszyńskich górnych (U h 1 i g, 1902). P róbki do*

badania m ikrofauny zebrano wzdłuż praw obrzeżnego dopływ u potoku R a

doń na SW od p u n k tu z odsłonięciem cieszynitów, zaznaczonym na Mapie Geologicznej K arp at Śląskich (B u r t a n et al., 1937).

Podobne zespoły m ikrofauny zn ajdują się również w łupkach cieszyń

skich górnych odsłoniętych w potoku Ubionka w Sułkowicach (fig. 1, 3, tabela 2) oraz w miejscowościach Leszna Górna, L ipnik k. Bielska, B ystre k. Baligrodu.

Fig. 3. K orelacja m ikrofauny z m akrofauną w dolnej kredzie Karpat Z ew n ętrz

nych w Polsce. W ycinki profilów litostratygraficznych w g K s i ą ż k i e w i c z a . i K o s ż a r s k i e g o (in B i e d a et al., 1963, p. 23, fig. 3, profile 1—4; 14, 15); w e  dług G e r ó c h a i N o w a k a (1963, fig. 4). Makrofauna: W — w alanżyn; H — hoteryw; B — barem; N — neokom; Bg — barem górny; B, Be — barem -bedul;

A — alb. (Listy m akrofauny zestaw ione w pracy K r a j e w s k i e g o i U r b a n i a  k ó w e j, 1964). 1 — w a p ien ie cieszyńskie (berias); 2 — łupki cieszyńsk ie górne (w a- lanżyn-hoteryw ; 3 — p iask ow ce grodziskie (hoteryw -barem -apt); 4 — łupki grodzi  skie (hoteryw); 5 — łupki w ierzow sk ie (barem-apt); 6 — w a rstw y lgockie (alb,.

?cenoman); III, IV, IVa, V, VI — sym bole m ikrofauny, jak na fig. 1. Listy m ikro

fauny i jej skład procentow y zestaw iono w tabelach i2, 3, 4. Lokalizacja p rofilów patrz fig. 1

Fig. 3. Correlation of m icrofauna and m acrofauna in th e Low er Cretaceous of E xter

nal Carpathians in Poland. Lithostratigraphical profiles after K s i ą ż k i e w i c z : and K o s z a r s k i (in B i e d a et al., 1963, p. 23, fig. 3, profiles 1—4, 14, 15); G e - r o c h , N o w a k (1963, fig. 4). Macrofauna: W — V alanginian; H — Hauterivian;:

(7)

CISOWNICA SERIA ŚLĄSKA

2ÓÓm

100

0

S UŁK O W ICE

l-U B IO N K A SERIA ŚLĄSKA

WOŹNIKI

SERIA PODŚLĄSKA

SUŁKOWICE -HARBUTOWICE SERIA ŚLĄSKA

» * ‘ • ł • • • *

• • • • H

• • • • •

OI > H IV

B=E=E=E=^

~ ~ ~ E B B S

1- — --- - ■ - —

- W III = = = =

jjz p .;;: i ; i- =1

L IW O C Z SERIA ŚLĄSKA

N IV

SLOTOWA SERIA ŚLĄSKA

DOMARADZ - LUTCZA SERIA S'LĄSKA

MIĘDZYBRODZIE - L IS ZNA SERIA ŚLĄSKA

L IP N IK SERIA ŚLĄSKA

p?00m

■100

-'o

B V

w nzn

N — Neocomian; B — Barremian; Bg — Upper Barremian; B— Be — B arrem ian- -B edoulian; A — Albian. (For lists of m acrofauna see K r a j e w s k i et U r b a  n i a k o w a, 1964). 1 — Cieszyn L im estones (Berriasian); 2 — Upper C ieszyn Shales (Valanginian-H auterivian); 3 — Grodziszcze Sandstones (H auterivian-B arrem ian- -Aptian); 4 — Grodziszcze Shales (H auterivian); 5 — Verovice Shales (Barrem ian- -Aptian); 6 — Lgota Beds (Albian, ?Cenomanian). Sym bols of m icrofauna III, IV, IVa, V, Vil, as in Fig. 2. For lists and som e exariiples, of qu antitative composition

see tables 2, 3 and 4. For localization of profiles see Fig. 1 Seria śląska — Silesian Series; seria podśląska — S u b-S ilesian Series

27*

(8)

M i k r o f a u n a IV, otwornice aglutynujące, Marssonella h auterw ia

na i otwornice w apienne (tabela 2). Łupki grodziskie i wyższa część łu p  ków cieszyńskich górnych (hoteryw).

Część łupków cieszyńskich górnych odpowiadająca hoteryw ow i oraz łu,pki grodziskie, które również rep rezen tu ją hoteryw ( B i e d a et al., 1963), odznaczają się obecnością znacznie obfitszej m ikrofauny od opisa

nej wyżej w alanżynskiej m ikrofauny III.

W skład m ikrofauny hoteryw u wchodzą otw ornice aglutynujące prze

ważnie Trocham minidae, Lituolidae, A taxophragm iidae, otwornice w a

pienne zwykle Nodosariidae oraz ośrodki prom ienie zwapniałe lub p iry towe ( G e r o c h & N o w a k , 1963, fig. 4). C harakterystycznym i przew od

nim gatunkiem jest Marssonella hauteriviana M o u l l a d e ( B i e d a et ąl., 1963). Skład m ikrofauny w ykazuje znaczną zmienność w poszczegól

nych próbkach z pobliskich ławic. Polega ona n a przew adze bądź w apien

nych otwornic, bądź aglutynujących, bądź promienie. Przew odni gatunek jest często spotykany.

M ikrofauna z M. hauterw iana w ystępuje w miejscowościach Lipnik k. Bielska, Leszna G órna k. Cieszyna, Sułkowice, Liwocz k. Jasła. W Lip- niku m ikrofauna ta znajduje się w łupkach grodziskich, w Lesznej G órnej w ystępuje ona w najwyższej części łupków cieszyńskich górnych i w łu p kach grodziskich odsłoniętych w potoku na S od wzgórza 518 ( na granicy Polski i CSRS — w edług „M apy Geologicznej K a rp a t Śląskich”, B u r t a n et al., 1937).

W Sułkowicach (fig. 3, Sułkowice-Harbutowice) próbki pochodzą z od

słonięć łupków cieszyńskich górnych w praw obrzeżnym dopływ ie rzeki Skawinki. W iek w arstw , najpraw dopodobniej hoteryw , jest tu określony m akrofauną z aptycham i ( K s i ą ż k i e w i c z , 1938, p. 248; G ą s i o r o w - s k i, 1962, p. 8 8 ; K s i ą ż k i e w i c z in B i e d a et al., 1963, p. 23, fig. 3^

profil 2).

W paśm ie Liwocza pobrano próbki n a N zboczu na W od miejscowości Ujazd (por. K r a j e w s k i , U r b a n i a k ó w a, 1964) z w arstw odpowia

dających najw yższej części łupków cieszyńskich górnych lub łupkom gro

dziskim. Z itych m iejsc bez bliższej lokalizacji pochodzi z łupków m a rg li- stych ciem nych m akrofauna nedkom u (U h 1 i g, 1883 b).

N ajdalej ku E stw ierdzono obecność M. hauterw iana w w arstw ach określonych jako w arstw y cieszyńskie, należące do płaszczowiny pod- śląskiej łuski B ystrego na S od Baligrodu. P u n k t pobrania próbek znaj

duje się w potoku Jabłonka (S 1 ą c z k a, 1959, fig. 1 — m apa geologicznar miejsce p rzy zaznaczonym pom iarze biegu i upadu 78 p rzy napisie „p. J a błonka”). M ikrofauna jest tu uboższa niż w K arpatach Zachodnich.

Marssonella hauterw iana w ystępuje w m arglistych facjach hoterywu,.

a b rak jej w osadach hoteryw u rozw iniętych w facji detrytycznej (pia

skowce grodziskie) ( B i e d a et al., 1963). W tych przypadkach w p rzeła- wiceniach łupkow ych bądź b rak m ikrofauny, bądź jest lokalnie skąpa m ikrofauna, w której skład wchodzą prom ienice (pirytowe ośrodki), otw or

nice aglutynujące i w apienne bentoniczne oraz m łodociane skorupki am o

nitów i ślimaków jako pirytow e ośrodki.

Dla porów nania pobrano też próbki z jednostki podśląskiej z odsłonię

cia łupków cieszyńskich górnych w miejscowości W oźniki (fig. 3). Leży ono w obrębie zabudowań gospodarskich znajdujących się w dolince praw o

brzeżnego potoku uchodzącego do Skaw y w odległości około 500 m na SE od kolejowego mostu. M ikrofauna jest w szarych m iękkich m arglistych łupkach. Bogaty zespół składa się głównie z otwornic w apiennych Nodo-

(9)

sariidae, Epistomina, Trocholina. Rzadko są otwornice planktoniczne GZo- bigerina. Otwornice aglutynujące znajdujące się też w ty m zespole m ają skorupki z m ateriałem w apiennym i należą przew ażnie do rodzajów Marssonella i Verneuilinoides. Lista m ikrofauny (tabela 2, 4, m ikrofauna IVa) była już częściowo publikow ana ( B i e d a et al., 1963, p. 23). Marsso

nella hauteriviana znajduje się w m ikrofaunie z Woźnik w m ałej liczbie okazów.

M i k r o f a u n a V, otwornice aglutynujące, Verneuilinoides neoco- miensis, Gaudryina oblonga (tabela 3). Łupki wierzowskie dolne (barem - -a,pt).

Je st to m ikrofauna związana z ilastym osadem o barw ach ciemnych.

W serii śląskiej m ikrofauna V znajduje się w niższej części łupków wierzowskich oraz we w kładkach ilastych w obrębie piaskowców grodziskich barem u-bedulu.

M ikrofauna V składa się z otwornic aglutynujących i promienie, otw or

nic w apiennych b rak lub są bardzo rzadko. Otwornice należą przew ażnie do Lituolidae, Trocham m inidae, A taxophragm iidae, A strorhizidae, Ammo- discidae, T extulariidae (tabela 4, próbki U stroń 83, Lipnik 37, M ikuszo- wice 1). Do gatunków charakterystycznych tej m ikrofauny należą V er

neuilinoides neocomiensis, Gaudryina oblonga, Hippocrepina depressa, Pseudobolivina variabilis.

Prom ienice wchodzące w skład m ikrofauny V są drobnych w ym iarów zachowane w postaci pirytow ych ośrodek. Rozpoznano w śród nich Co- nosphaera a ff. sphaeroconus R ii s t, Cenosphaera a ff. micropora R ii s t,, Dictyomitra, Cornutella, Sethamphora (G e r o c h & N o w a k , 1963, fig. 4).

Zmienność zespołów otwornic w m ikrofaunie V polega przede w szyst

kim na większym lub m niejszym udziale okazów A taxophragm iidae, Zm ienna jest również w poszczególnych próbkach bezwzględna liczba okazów otwornic, która może osiągać do 800 okazów w 100 g skały bada

nych próbek. W niektórych profilach ssrii śląskiej w K arpatach Zachod

nich (Jaworze, Górki) m ikrofauna jest uboga, otwornice m niejszych w y

m iarów niż przeciętnie i źle zachowane. K u N w stronę granicy w ystę

pow ania serii śląskiej oraz w serii podśląskiej jest m ikrofauna V bogatsza co do liczby okazów i gatunków oraz znacznie lepszy jest stan zachowania

otwornic.

Na ilustracji (fig. 3) zaznaczono w ystępow anie m ikrofauny V w sche

m atycznych profilach geologicznych z kilku miejscowości (Lipnik k. Biel

ska, Slotowa, D om aradz-Lutcza, Międzybrodziie-Liszna). W tych m iejsco

wościach dokum entacja wieku w arstw , w iktórych w ystępuje m ikrofauna V, opiera się na znaleziskach m akrofauny podanych w lite ra tu rz e (U h 1 i g, 1883a; G r z y b o w s k i , 1901, 1903; K o k o s z y ń s k a , 1949).

W Lipniku m ikrofauna V znajduje się w łupkach bezw apiennych niż

szej części w arstw wierzowskich. Jednak m iejsca znalezienia barem skiej m akrofauny (U h 1 i g, 1883a) w w arstw ach wierzowskich w Lipniku nie są określone.

O dkryw ka w Slotowej koło Pilzna znajduje się w strom ym brzegu poitoku w odległości około 300 m n a S od szkoły. Odsłania się tu kilka

naście m etrów miąższości w arstw wierzowskich. W spodzie odkryw ki są to czarne m ażące iły łupkowe, nad nim i czarne ilaste łupki z w kładkam i piaskowców. Jedna ławica piaskowca żelazistego z kaw ałkam i węgla do

starczyła skamieniałości m akrofauny barem skiej ( G r z y b o w s k i , 1903;

K o k o s z y ń s k a , 1949). M ikrofauna V znajduje się w pelitach zarówno

(10)

poniżej jak i powyżej ław icy piaskowca z m akrofauną. W poszczególnych próbkach m ikrofauna w ykazuje dużą zmienność co do liczby gatunków i okazów. Skład gatunkow y m ikrofauny przedstaw ia tabela 3 — Słotowa.

Łom w L utczy zaniedbany od lat kilkudziesięciu i zarośnięty leży na N zboczu grzbietu G rodne w odległości około 1,5 km na W od Dom aradza (K r a j e w s k i & U r b a n i a k ó w a, 1964). O dsłaniają się w nim utw o

ry określane daw niej jako w arstw y dom aradzkie ( G r z y b o w s k i , 1901), obecnie zaliczane do w arstw wierzowskich i w arstw grodziskich serii śląskiej ( K s i ą ż k i e w i c z i K o s z a r s k i i n B i e d a et al., 1963, p. 31, fig. 3, profil 14). Łom w L utczy dostarczył m akrofauny, k tó ra w ska

zuje według G r z y b o w s k i e g o (1901) w iek aptu, a według K o k o - s z y ń s k Te j (1949) w iek górnego barem u (por. K r a j e w s k i , U r b a n i a k ó w a, 1964). Do badania m ikrofauny pobrano próbki z wyższej części dolnej kondygnacji łomu na odcinku około 10 m miąższości odsło

niętych w arstw ; są to łupki ilaste szare do p raw ie czarnych na przem ian :z piaskowcam i cienkoławicowymi. Osad pelityczny zawiera m ikrofaunę V :(tlabela 3).

W miejscowości M iędzybrodzie w przełom ie Sanu na lewym brzegu rzeki tuż p rzy drodze odsłaniają się gruboławicowe, zlepieńcowate p ia

skowce skorupow ate z okrucham i skamieniałości mięczaków. Ławice p ia

skowca są przegradzane czarnym i iłam i łupkow ym i o miąższości do k ilk u nastu cm. Ten kom pleks w arstw odpowiada piaskowcom grodziskim płytow ym z siąsiedniej miejscowości Liszna, gdzie w tych utw orach zna

leziono m akrofaunę barem u-bedulu ( K o k o s z y ń s k a , 1949; K o s z a r s k i i K s i ą ż k i e w i c z in B i e d a et al., 1963, p. 23, 30, fig. 3, p ro fil 15). P róbki do badania m ikrofauny pobrano ze w spom nianych wyżej w kładek pelitycznych i znaleziono w nich m ikrofaunę V (tabela 3) odpo

w iadającą m ikrofaunie z niższej części w arstw wierzowskich.

M i k r o f a u n a VI, otwornice aglutynujące, Haplophragmoides aff.

nonioninoides (tabela 3). Łupki wierzowskie część wyższa.

C zarne łupki górnych w arstw wierzowskich serii śląskiej zaw ierają przew ażnie skąpą i źle zachowaną m ikrofaunę otwornic aglutynujących, głównie L ituolidae i A strorhizidae (tabela 4, próbka Lipnik 45). C harak

terystycznym- gatunkiem jest Haplophragmoides aff. nonioninoides i rzad

ko znajdują się g atunki Gaudryina oblonga, Hippocrepina depressa, Pseu- dobólwina variabilis znane z dolnych wierzowskich łupków. Lokalnie we w kładkach łupków iz egzotykami spotyka się m ały odsetek otwornic w a

piennych zapewne przemieszczonych. W raz z otw om icam i znajdują się utw ory krzem ionkow e soczewkowate, zniekształcone o średnicy przew aż

nie 0,3—0,5 mm, zapew ne są to ośrodki promienie.

M ikrofaunę VI znaleziono w górnych łupkach wierzowskich ponad stanowiskiem z m akrofauną barem u-aptu w L utczy koło Domaradza (fig. 3) oraz w łupkach wierzowskich bezpośrednio poniżej w arstw dol- nolgockich z Neohibolites ex. gr. m inim us w Lipniku koło Bielska.

M i k r o f a u n a VII, otwornice aglutynujące, Plectorecurvoides alter- nans (tabela 3); m i k r o f a u n a VIII, otwornice w apienne planktonicz- ne, d e try tu s gąbek. W arstw y lgoekie (alb, ? cenoman).

P iętro albu i może częściowo cenom anu rep rezen tu ją w K arpatach w arstw y lgoekie ( K s i ą ż k i e w i c z in B i e d a et al., 1963). Ław ice pe- litycznego osadu w w arstw ach lgockich, tj. łupki zielone, szare i czarne, zaw ierają m ikrofaunę (VII) złożoną z otwornic aglutynujących i prom ie

nie (tabela 4, próbki Lipnik L. 65, Straconka 1, 2). Otwornice w apienne są w tej m ikrofaunie bardzo rzadkie i zachowane przew ażnie w postaci

(11)

pirytow ych ośrodek. O tw ornice należą przede w szystkim do Liltuolidae, A strorhizidae, Horm osinidae i Saccamminidae. Prom ienice rozpoznane w dolnych w arstw ach lgockich należą do Dictyom itra cf. multicostata Z i 11 e 1, Stichocapsa cf. tyeckmanni R ii s t, Cenosphaera, Conosphaera, L ithocam pe; w wyższej części w arstw lgockich są przew ażnie ? Ceno

sphaera.

Zróżnicowanie zespołów m ikrofauny VII w obrębie w arstw lgockich je st duże; ustalenie w zajem nych stosunków m iędzy ty m i zespołami w y m aga jeszcze dalszego badania mikropaleontologicznego. Na podstaw ie dotychczas przeglądniętego m ateriału w y d aje się, że w dolnych w a rst

wach lgockich jest przew aga zespołów z Haplophragmoides aff. nonioni

noides, natom iast w środkowych i górnych w arstw ach lgockich z w łącze

niem oddziału rogowców mikuszowickich znajdują się częściej zespoły z Recurvoides im perfectus i Thalm annam m ina neocomiensis oraz lokalnie z Hormosina i Saccamminidae. Są też zespoły złożone z prom ienie z nikłym udziałem otwornic.

Do charakterystycznych gatunków m ikrofauny VII w w arstw ach lgoc

kich należą, oprócz wym ienionych wyżej, Plecton\zcurvoides alternans i Haplophragmoides gigas minor.

W w arstw ach lgockich, zwłaszcza w ich oddziale środkowym i górnym, naprzem ianlegle z m ikrofauną VII, w ystępującą w pęlitach, znajduje się w ławicach psam itów m ikrofauna VIII; w cienkich płytkach z piaskowców i rogowców można wyróżnić przekroje spikul gąbek, prom ienice oraz otw ornice planktoniczne (Globigerina, Hćdbergella cf. infracretacea (G 1 a e s s n e r), H. planispira (L o e b 1 i c h, T a p p a n), Heterohelix) i bentoniczne (? Dentalina, L\?nticulina, ? Gyroidina, ? Cibicides i inne).

Większość tej m ikrofauny pochodzi zapewne w raz z m ateriałem detrytycz- n y m z płytszych stref morza, zniesiona p rąd am i w strefy głębsze, w k tó rych odbywała się sedym entacja w arstw lgockich.

W śród otwornic aglutynujących dolnej k red y serii śląskiej wyróżniono 15 gatunków charakterystycznych (tabela 5), k tó re m ają zastosowanie w korelacji w arstw i straty g ra fii w Karpaitach fliszowych. N iektóre z tych gatunków znam y dotychczas tylko z K arpat, a pozostałe w ystępują rów nież w obszarach pozakarpackich (por. tabela 6).

T a b e l a (Table) 1 FA U N A J. M ikrofauna z łu pków cieszyńskich dolnych (tytoń), Gumna k. Cieszyna.

Oznaczenia w ed łu g W. B i e l e c k i e j i S. G e r o c h a .

Microfauna in the L ow er Cieszyn Shales (Tithonian), Silesian Series, Gumna near Cieszyn, Polish W estern Carpathians. D eterm ination of foram inifers by W. B i e l e c k a and S. G e r o c h.

Am m odiscus siliceus (Terquem) x

Glom ospira charoides (J. et P.) x

M iliolidae (div. sp.) x

N odosariidae (div. sp.) x x x

Nodosaria cf. pilluligera (Schwager) x

Citharina cf. flabellata (Guembel) x

P en ta lin a communis d;Orbigny X

Frondicularia cf. uhligi Fursenko et Polienova x Lenticulina infravolgensis Fursenko et Polienova x

L. cf. vistu lae B ielecka et Pożaryski x

(12)

L. cf. brueckm anni (Mjatliuk) L. cf. russiensis (Mjatliuk) L. ex gr. m uensteri (Roemer) L. ex gr. quenstaedti (Guembel)

M arginulinopsis cf. em baensis (Fursenko et Polienova) Saracenaria cf. triquetra (Guembel)

T ristix cf. tem irica (Dain) Folym orphinidae (div. sp.) G uttulina cf. pera Lalicker

N eobulim ina varsoviensis B ielecka et Pożaryski Spirillina (div. sp.)

S. orbicula (Terquem et Berthelin) Planispirillina (div. sp.)

P. cf. radiata (Mitjanina)

P aalzow ella ex gr. feife li (Paalzow) Trocholina conica (Schlumberger)

T. ex gr. solecensis B ielecka et Pożaryski T. nodulosa E. et I. Seibold

Ceratobulim inidae (div. sp.)

Discorbis cf. subspecios'us, Bogdanovich et M akarieva Radiolaria

Ostracoda

Echinoderm ata fragm ents

x = rzadko (rare) x x x x x = często (frequent)

--->.

Objaśnienie tabeli 2

M ikrofauna II z w kładek łupków m arglistych w w apieniach cieszyńskich (tytoń górny — berias), seria śląska; Goleszów, Leszna Górna.

Mikrofauna III z łupków cieszyńskich górnych (walanżyn), seria śląska; C isow - nica; Sułkow ice-U bionka; B ystre koło Baligrodu.

Mikrofauna IVa z łupków cieszyńskich górnych (hoteryw), seria podśląska; Woź

niki.

M ikrofauna IV z w yższej części łupków cieszyńskich górnych (hoteryw) i z łu p  ków grodziskich (hoteryw), seria śląska; Lipnik koło Bielska; Leszna Górna; S u łk o - w ice-H arbutow ice; Liwocz; Bystre koło Baligrodu.

Explanation of Table 2

M icrofauna II in th e intercalations of marly shales in the Cieszyn Lim estones (Upper Tithonian — Berrias'ian); Silesian Series; Goleszów, Leszna Górna.

Microfauna III in the Upper Cieszyn Shales (Valanginian), Silesian Series; Ci- sownica; Sułkowice-U bionka; B ystre near Baligród.

Microfauna I V a in the Upper Cieszyn Shales (Hauterivian), Sub-S ilesian Series;.

Woźniki.

Microfauna IV in the upper part of the Upper Cieszyn Shales (Hauterivian) and in the Grodziszcze Shales (Hauterivian), Silesian Series; Lipnik near Bielsko;

Leszna Górna; Sułkowice-H arbutow ice; Liwocz near Jasło; Bystre near Baligród.

X

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

x X

(13)

L i l k . r o f a u n a w d o l n e j k r e d z i e K a r p a t p o l s k i c h .

r . ' i c r o f a u n a I n t h e l o w e r C r e t a c e o u s P o l i s h C a r p a t h i a n s .

T a b e l a /Tablę/ 2

Astrorhiz ■ dae ir.det. - - - - - iinizaanma lncivica lirady - - - - Saccao:mna placenta /Orzvoow3;:i/ - - - - - HioDocreoina aenreósa vasicek - - - - :i/:;e:'a:n :ir.a ; ii'.;i Oa:i - - - - A3..;odiscu3 siliceus /Torquem/

et a. tenuissuus Aiu.-noeJL/ - - - - uloauspira charoides /Jones,Parker/

et u.cordialis /Jones,Parker/ - - - - G.glomerata HO^luna - - - ---- - - - Glomospirella caultina/Eertnelm/ - - - - H o r m o s m a ovului.i /Grzybowski/ - - - — Trocha.niaina .Haploplirac^oioes

et Recurvoides m u e t . - - - - Thalmaimar.nnina neoco;:iiensis Geroch

Plectorecurvoiues irregularis Gcroch — - A:3ir.obaculoides carpatnicus n.sp,- - - - Trochauoina vocontiana i.ioullade - - - - - T. q u maueloba Geroch - - - - Verneuilinoides neocomiensis /i.i jatluk/ - - Gauaryinella tealbyensis Eartenstein - - I.’.arssonella hauteriviana I..oullade - - - - li.kunai Zedler - - - - Fseudoreophax cisovnicensis Geroch - - - - Hodosariidae indet. - - - - Dentalina linearis /.’oeiaer/ - - - - - - - D.communis d ^ r b i g n y - - - - Pseudoglajidulma humilis / . i o e a e r /

Astacolus gratus /rieuss/ - - - -

■Astacolus calliopsis /r^euss .

et A. schloenbachi /iteuss/ - - - - A.schreiteri /oichenberg/ - - - - Lagena hauteriviana Eartenstein,Brand Lenticulina cultrata /uontfort/ - - - - - L. subalata / A euss/ - - - -

■L.raUnsteri /i<oe:.ier/ - - - - - - - - - - - jL.nodosa /Heuso/ - - - -

|L. subangulata /Reuss/ - - - - 'L.eichenberfji Bartenstein,Brand - - - - - jL. ouachensis /Sigal/ - - - -

Citharina pseudostnatula Eortenstein,Brand harcinulinopsis robusta /l-eus;/ - - - - -

^Planularia crepidularis /aoe;:er/ - - - - - Saracenaria bronnii /rtcejer/ - - - - 'Vasinulina icochii Koe&ier - - - - Folyiaorptiinidae et B u l iumidae indet. - - Globulina cf.prisca neuss - - - - G.cf.exserta /Berthelin/ - - - - iianulina laevis Jones - - - - HeoDuliraina varsoviensis Bielecka,fożarysla.

Tristis acutangulus /a'eus:j/ - - - - V.arrinulina linearis /,\'euss/ - - - -

■Conorboides h o f k e n /Dartenstein^rand/

eiaend. bl^ndrin et al,- - - - - - - - - - Episto;nna inaet. - - - - i-., ornata /Hoe:ner/ - - - - i.caracoila /iioercer/ - - - - - - - - - - G i o b i g e n n a aii .noterivica ^ u b ^ o t m a - •»

Spiriliina ninim.': octiac!:o - - - - - Patellina subcretacea Cunonan,Alexander 7

Trocnolina indet. - - - - T.iniragranulata h o l u - - - - T. buriiuj. Gorbatchik - - - -

■Radiolaria - - - - Ostracoda

hcmnoder.jata irar,:ients - - - - - - -

M i c r o - f a u n a

I I

R i c r o f a :x n a I I I

M i ^ r o

I V a

M i c r o f a u : I V

a

00

' O N 4

0

C 4 ) U

• r i «J s ^

T J XD O (h

O

«4

<D

0

u s T-i O

9 •*->

' O - d ) >4

w d * 0^d ^{M U )} ^«-t d 0 3 0 ^u^{« 0}

9 N O ^ 0 4-> -r-t a c N ^ ^ 3 0 ^{4 J}

r H W u tM Ui <—< 0^« ( 0 rM P s 0) r-i

0 o> *H a p > > Q) 0 0 3 a >% «

0^{^} ^O 01 CQ CO i c t-A t o X a i dq

X X 2* X - X X X X X

X X X X - x X X X X

- X X X - X X - - -

— — — - - — — —

X X X - - - - - -

X - X X X - X X X X X

X X 1’ : : X -

X X X X X

— — - — — X - — — —

X - x - - X X X X

“ - - - :: ^X ^- ^{* *}

X X X X ; ; - X X X X X X X X X X X X

X X X X - x : : V X - -

— - - - - X ■ v - — —

- _ 1 - - X V - - -

X X X X - X X X X X X X

X X X X X - V X - - —

- X x - - X X X X X

— - - x - - - -

_ _ _ _ X X X X X X X X X X

X X X x r x - - - - - *

X X X X X - V X X - -

X X X X X X X X X X X X X X X

X

X X

x X X

X X X

X X

- X - - x x - X X -

- X X - - - - X X -

X X X X X X -

X X X

- X X X

X

X X X X

-

X - - - X - - - - —

X X X X X X X X X X

- X X - x X - - - —

- X X - X V x x X X

— - — X - - - - —

- - - - X - - -

- - X - - - - - - -

- - - - X V - - —

- V X - - - - - -

- - X X x X X - -

— ~ - x - — — - —

V - X - X X X x x X

- - - X A X X X X

- “ X - X X - X - -

— — - — X — - - - - •

- y

- X - * - " * -

- «9 - - x - - - *-

** X r * * e-J <—f 0

K r , № X - X

*» — - - X X - - - — —

— - - x - - - -

- - x x - - - r * -

•1" - - «-* X - - - r -

- X - - - —

• - — X - - - -

i y. X X X x

- X - X - -

- - “ - X X - - - -

x x x: : ^V ^{X X} ^» X X x x.x ^{X X} X X

X •V V x ^X x ^X -

a X X X 0

x = v z - j C ’i o /rnrc/ x:: ::xx = często /ircnuc.-r.t/