Wykład 18
Obwody RLC, cz. 2
Obwody RLC ze źródłem napięcia przemiennego E ! ⋅ d !
"∫ l + L dI dt = 0
II prawo Kirchhoffa:
po całym obwodzie zamkniętym
d
2Q
dt
2+ R L
dQ
dt + Q
LC = V
0cos ω t
V = V0cosωt
Obwody LC bez źródła napięcia
d
2Q
dt
2+ R L
dQ
dt + Q
LC = V
0cos ω t
V
0= 0 R = 0
d
2Q
dt
2+ Q
LC = 0
d
2Q
dt
2+ Q
LC = 0
Równanie równoważne równaniu oscylatora harmonicznego prostego
rozwiązanie
Q = Q
maxcos ( ω
0t + φ )
ω
0= 1 LC
Częstość kątowa drgań własnych układu
t =0, Q = Qmax
Drgania w obwodach LC
Zakładając brak strat energii na oporze (R = 0), występuje
oscylacyjna wymiana energii między kondensatorem i cewką.
Drgania w obwodach LC
Obwody LC – oscylacje energii
U
E= 1
2 CV
C2= Q
22C = Q
max22C cos
2( ω
0t + φ )
U
B= 1
2 LI
2= 1
2 L dQ dt
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟
2
= 1
2 L ω
02Q
max2sin
2( ω
0t + φ ) = Q 2C
max2sin
2( ω
0t + φ )
Energia zmagazynowana w kondensatorze:
Energia zmagazynowana w cewce:
Obwody RLC bez źródła napięcia
W rzeczywistych obwodach LC zawsze występuje strata energii na oporze R:
d
2Q
dt
2+ R L
dQ
dt + Q
LC = 0
Równanie równoważne równaniu tłumionego oscylatora harmonicznego
rozwiązanie
Q = Q
maxe
−Rt 2 Lcos ω t
ω = ω
02− R 2L
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟
2
Przy relatywnie słabym tłumieniu częstość drgań układu wynosi
d
2Q
dt
2+ R L
dQ
dt + Q
LC = V
0cos ω t V
0= 0
d
2Q
dt
2+ R L
dQ
dt + Q
LC = 0
Obwody RLC – słabe drgania tłumione Q = Q
maxe
−Rt 2 Lcos ω t ω = ω
02− R
2L
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟
2
Q
maxQ
0
Q
maxe
−Rt 2 L−Q
maxe
−Rt 2 Lobwiednia amplitudy
R
2< 4L C
Słuszne przy warunku:
Obwody RLC – krytyczne i silne drgania tłumione Q = Q
maxe
−Rt 2 LR
2= 4L C ,
Tłumienie krytyczne:
ω = ω
02− R 2L
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟
2
Silne tłumienie:
R
2> 4L C
dla większych R oscylacje nie występują
R
2< 4L
Słabe tłumienie:
C
1 – silne tłumienie
2 – krytyczne tłumienie 3 – słabe tłumienie Qmax
Q
hJps://www.youtube.com/watch?v=XSUiCeCHAvw
Drgania tłumione w obwodzie RLC
Obwody RLC ze źródłem napięcia przemiennego
d
2Q
dt
2+ R L
dQ
dt + Q
LC = V
0cos ω t
Równanie równoważne równaniu tłumionego oscylatora harmonicznego z siłą wymuszającą
Rozwiązanie stacjonarne na natężenie prądu:
I
0= V
0R
2+ ω L − 1 ω C
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟
2
V = V0cosωt
tan φ = ω L − 1 ω C R
Χ = ω L − 1 ω C
Reaktancja: Impedancja (zawada):
Z = R
2+ Χ
2gdzie
I = I
0cos( ω t − φ )
Obwody RLC ze źródłem napięcia przemiennego
φ > 0 ⇒ ω L > 1
ω C ⇒
Prąd jest opóźniony względem napięcia źródła (wpływ indukcyjności)φ < 0 ⇒ ω L < 1
ω C ⇒
Prąd wyprzedza w fazie napięcie źródła (wpływ pojemności)To, że prąd wyprzedza w fazie napięcie nie oznacza, że prąd jest obecny zanim włączymy źródło. Pamiętajmy, że rozwiązanie jest rozwiązaniem stacjonarnym, poprzedza je okres niestacjonarny
Obwody RLC ze źródłem napięcia przemiennego
ω → 0 ⇒ I
max→ 0
ω → ∞ ⇒ I
max→ 0 ω = ω
0= 1
LC ⇒ I
0= V
0R
I0
−I0
t T = 2π
ω
wpływ pojemności wpływ indukcyjności
rezonans
ω ω
0I
0φ > 0 φ < 0
φ = 0
I0 = V0
R2 + ωL− 1 ωC
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟
2
Dla częstotliwości rezonansowej:
Χ = 0,Z = R, φ = 0
prąd i napięcie są w fazieRezonans w obwodzie RLC ze źródłem napięcia przemiennego
https://www.youtube.com/watch?v=JIRgfMADHbc
Obwody RLC - wskazy
− φ
h@p://www.phy.hk/wiki/j/Eng/RLC/RLC_js.htm
Równania Maxwella
https://www.youtube.com/watch?v=O8OUH0pPyoI