Wigilia i Boże Narodzenie - Marianna Tworek - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

MARIANNA TWOREK

ur. 1934; Bukowa

Miejsce i czas wydarzeń Bukowa, dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa

Słowa kluczowe projekt Etnografia Lubelszczyzny, kultura ludowa, Bukowa, obrzędowość doroczna, wierzenia ludowe, Wigilia, Boże Narodzenie, zwyczaje wigilijne, wieczerza wigilijna, pośnik, snopek zboża, przewiązywanie drzewek, św. Szczepana, dzieża, opłatek dla zwierząt

Wigilia i Boże Narodzenie

Musiała być dzieża [podczas kolacji wigilijnej] na środku, co się chleb piecze, no i w środek się kładło chleba jak się miało pośnik, tak u nas było pamiętam. […] W Wigilie chudziły yyy powrósła związały i do drzewa chodziły po Wigilii. Do każdego drzewa przychodzili, to u nas tutej to już nie. Yyy przychodziły i bedziesz rodzić czy nie bedziesz? To cię zetnę jak nie będziesz. I tak szedł i przewiunzoł powrósłem i to tak chodzili to, ale to już też przeszło. […] Chleba się ukroiło dla krów i w tej dziży się kładło i opłatek był kolorowy czy tam czy zielony czy czerwony i z tym upłatkiem tam się kładło i na w pierwszy w drugi dzień świąt rano się niesło te kolędę, podzieliło się chleb na kawałki, wiele stworzenia było i dla psa też i dlo konia i dlo psa i krowy. […]

No koń też to się niesło na, na Szczepana rano jeszcze przed wschodem słońca i słomę się przynosiło, wiązkę słomy a dzieci miały ubaw że słoma to wszędzie była i na dworze i na tym, na to się już przenosiło. Teraz już nikt nie przynosi. [...] No król też musiał być i jeszcze siano się przyniosło, tak związało się i na tej dzieży się musiało położyć i dopiero się na tej dzieży jadło i z jedny miski.

Data i miejsce nagrania 2012-03-15, Ruda Solska

Rozmawiał/a Piotr Lasota

Transkrypcja Justyna Lasota

Redakcja Piotr Lasota