Mnożenie liczb sposobem pisemnym
1. Cele lekcji
a) Wiadomości1. Uczeń zna pojęcie iloczynu i czynników.
2. Uczeń zna algorytm mnożenia sposobem pisemnym liczb naturalnych przez liczby jednocyfrowe.
b) Umiejętności
1. Uczeń potrafi mnożyć liczby dwu- i wielocyfrowe sposobem pisemnym przez liczby jednocyfrowe.
2. Uczeń potrafi powiększać liczby naturalne dwukrotnie, trzykrotnie itd.
3. Uczeń potrafi rozwiązywać zadania tekstowe z zastosowaniem działań mnożenia pisemnego.
b) Postawy
Uczeń współpracuje w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Metody
metoda czynnościowa Formy
- praca z całą klasą
- praca w grupach dwuosobowych - praca indywidualna
3. Środki dydaktyczne
- plakietki z cyframi - folder domu wczasowego - bilet autobusowy
- cennik barowy - bilet do muzeum - karteczki z „plusami”
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
N – nauczyciel, U – uczniowie
N – Wręcza trzem uczniom plakietki z liczbami 5, 15, 2 i poleca wykonać mnożenie tych liczb. Pyta, jak nazywa się wynik mnożenia oraz liczby, które mnożymy. Pyta, jakie własności mnożenia uczniowie pamiętają.
U – Udzielają odpowiedzi: „Jestem liczbą 5. Jestem czynnikiem” itd. Wyjaśniają, zmieniając miejsca, przemienność i łączność mnożenia. Czwarty uczeń otrzymuje plakietkę z wynikiem i prezentuje się „Jestem liczbą 150. Jestem iloczynem liczb 5, 15 i 2”.
N – Podaje temat lekcji: „Mnożenie liczb sposobem pisemnym”.
b) Faza realizacyjna
N – Pokazuje folder domu wczasowego, prosi o odczytanie kosztu noclegu i wyżywienia dla jednej osoby. Poleca obliczyć koszt 7-dniowego wypoczynku dla jednej osoby.
U – Zapisują działanie (25 + 68) ∙ 7 i obliczają je, stosując prawo rozdzielności mnożenia względem dodawania.
N – Prosi o przypomnienie z klasy trzeciej mnożenia sposobem pisemnym.
U – Przypominają algorytm mnożenia, prezentują go na tablicy w przykładzie bez
przekroczenia progów dziesiątkowych, np. 233 ∙ 3, i z jednym progiem dziesiątkowym, np.
329 ∙ 3.
N – Prezentuje planszę z działaniem mnożenia pisemnego, przedstawiającą oddzielne mnożenie jedności, dziesiątek i setek. Tłumaczy na tym przykładzie przekraczanie progów dziesiątkowych.
675 ∙ 3 15 21 + 18 2025
U – Wykonują przykład pokazanym sposobem i sposobem poznanym w klasie trzeciej.
N – Informuje, że następne przykłady będą wykonywać sposobem poznanym w klasie trzeciej.
Pokazuje uczniom bilet autobusowy o wartości np. 6 zł i informuje, na jakiej trasie
obowiązuje ten bilet. Prosi o odczytanie jego ceny i obliczenie kosztu zakupu biletów dla 24- osobowej klasy.
U – Zapisują i wykonują obliczenie sposobem pisemnym.
N – Pokazuje bilet wstępu do muzeum i prosi o obliczenie kosztu zakupu 24 biletów do tego muzeum.
U – Odczytują cenę biletu, wykonują mnożenie sposobem pisemnym.
N – Rozdaje na ławki kartę menu. Prosi o obliczenie kosztu obiadu jarskiego składającego się z zupy, drugiego dania i deseru dla czteroosobowej rodziny Kowalskich (wszyscy zamówili te same dania).
U – Wybierają dania, zamieniają złotówki na grosze, obliczają koszt zestawu dla jednej osoby i mnożą przez 4.
N – Każdemu uczniowi wręcza kartkę z czterema przykładami (załącznik 1) i poleca samodzielnie wykonać mnożenie.
U – Pracują samodzielnie, sprawdzają wyniki.
c) Faza podsumowująca
N – Wręcza uczniom w pierwszej ławce 10 zł i poleca zastanowić się, ile będzie musiał dać uczniom w ostatniej ławce, jeżeli uczniom w kolejnych ławkach będzie podwajał stawkę.
U – Obliczają i sprawdzają wynik doświadczalnie, posługując się papierowymi banknotami.
N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi o przypięcie do korkowej tablicy karteczek z imionami tych uczniów, którzy potrafią wykonywać mnożenie pisemne przez liczbę jednocyfrową i będą umieli samodzielnie wykonać pracę domową.
5. Bibliografia
H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia Załącznik 1
Oblicz sposobem pisemnym:
27 ∙ 9 = 68 ∙ 7 = 154 ∙ 8 = 508 ∙ 4 =
b) Karta pracy dla uczniów pracujących w szybkim tempie Wykonaj mnożenie i wpisz po jednej cyfrze w każdą kratkę.
Pionowo: Poziomo:
A. 194 ∙ 3 A. 199 ∙ 3 B. 194 ∙ 5 B. 219 ∙ 4 C. 85 ∙ 9 C. 41 ∙ 5
c) Zadanie domowe
Zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 str. 108.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji matematyki „Mnożenie liczb sposobem pisemnym” z działu „Rozszerzenie zakresu liczbowego” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.
Dobierając rekwizyty na lekcję, staramy się, aby były autentyczne, a w wyniku ich użycia powstało działanie mnożenia przez liczbę jednocyfrową.
W trakcie lekcji stosujemy ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”.
Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.
Zachęcamy uczniów do przeczytania matematycznej czytanki do tematu „Mnożenie liczb przez liczby jednocyfrowe”.
A B C
A B C
