• Nie Znaleziono Wyników

Nowiny Nyskie : gazeta miejska 1994, nr 21.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Nowiny Nyskie : gazeta miejska 1994, nr 21."

Copied!
14
0
0

Pełen tekst

(1)

A

W NUMERZE: UDANY FESTYN A BOJ O PRZEDSZKOLE A SPORT A TELEWIZJA AROZRYWKA

4M

I

■y

nowiny NYSKIE

MIEJSKA

„NOWINY NYSKIE” WYCHODZĄ OD 1947 ROKU NR 21 ** 26 MAJA 1994 * CENA 4000 ZŁ

Ostatnie obrady

12 maja odbyło się ostatnie posiedzenie Komisji Zdrowia i Opieki społecznej działającej przy Radzie Miasta i Gminy.

Komisja podczas swojej czte roletniej kadencji działała pod przewodnictwem doktora Raj­

munda Millera, a w jej skład wchodziło 11 członków: Sta­

nisława Banowicz, Zofia Si­

kora, Małgorzata Browarska, Zdzisław Jaworski, Norbert Krajczy, Jerzy Liziniewicz, Zbigniew Mazur, Jerzy Kowal czyk, Jan Mędzkiewicz, Woj­

ciech Wójtowicz, Henryk Dziad kowiak.

W ostatnim zebraniu uczest niczyło wielu gości, którzy

Młodzi muzycy z nyskiej szkoły muzycznej mogą się pochwalić kolejnymi sukcesa­

mi.

Tym razem Bartłomiej Wez- ner, uczeń pani Lucyny Dą­

browskiej, otrzymał wyróżnie­

nie na Konkursie Pianistycz­

nym im. Ignacego Paderew­

skiego w Kartuzach. Bartło­

miej zagrał Menueta Ignace­

go Paderewskiego oraz utwo­

ry Bacha, Moszkowskiego, Chopina.

Mali pianiści i ich sukcesy

Kolejny młody pianista, Do­

minik Zabłocki otrzymał na Konkursie Pianistycznym w Kłodzku jednę z dwóch dru­

gich nagród. Pierwszej nagro­

dy nie przyznano. Był to kon turs dla dzieci z III i IV klas szkół muzycznych I stopnia.

Występowały tam dzieci u- :zące się od niedawna gry na 'ortepianie, ale — jak zazna- :zyła pani Lucyna Dąbrów­

ka — dzieci te grały na bar- izo wysokim poziomie.

Cieszy nas kolejny sukces nuzyków nyskich i czekamy la następne. (JK)

Liga Nyska informuje

Biuro wyborcze Ligi mię­

ci się przy ul. Prudnickiej 3 r Nysie (Ip) tel. 24-66. Dy- ury w biurze trwają codzien- iie od godz. 10.00 do 18.00, f biurze Ligi Nyskiej nabyć lożna cegiełki na wsparcie unduszu wyborczego tej lo- alnej organizacji, oraz ksią- kę Janusza Sanockiego pt.

Dźwigniemy Nysę”. Książka

»t przedstawieniem progra- ru i zamierzeń Ligi Nyskiej, awiera m.in. propozycje do-

<czące urbanistyki, kultury, ospodarki, a przede wszy- ąkim propozycje skąd wziąć ieniądze na rozwój miasta.

współpracowali z komisją pod czas jej działalności. W zebra­

niu uczestniczyli zatem ks.

Ginter Zmuda — przedstawi­

ciel Caritasu oraz panie Zu­

zanna Tracz-Latawska i Iza­

bella Jurkiewicz z Wydziału Oświaty i Opieki. Społecznej.

Podczas pierwszej części ze­

brania podsumowano działa­

lność komisji, która — jak za­

uważył jej Przewodniczący — działała całkowicie społecznie, ponieważ jej członkowie prze­

znaczyli swoje diety na potrze by takich instytucji jak PCK, i PKPS. Nie tylko ten gest wyróżnia tę komisję. Na jej konto należy dopisać jeszcze

BOMBA W SĄDZIE

Fałszywy alarm

W dniu 17 maja, o godzinie 12.25 do Sądu Rejonowego w Nysie zadzwonił anonimowy rozmówca (po głosie można było sądzić, że był to męż­

czyzna) zawiadamiając, że w budynku sądowym podłożona jest bomba nitroglicerynowa.

Ładunek miał być według nie­

go zdetonowany o godzinie 13.25, czyli po upłynięciu go­

dziny czasu.

Po otrzymaniu informacji o rozmowie telefonicznej, Prezes Sądu Rejonowego zawiadomił policję z Nysy. Początkowo nikt z pracowników sądu nie opuszczał budynku. Policja po przyjeżdzie rozpoczęła prze­

szukiwania pomieszczeń. Bom­

by żadnej nie wykryto.

Piętnaście minut przed pla­

nowanym wybuchem wszyscy pracownicy sądu opuścili bu­

dynek. Około godziny 14.00,

r

p ::

pp p p

i

pp pp pp

pp p p

i

*

* *

* *

P.W. MERĄTEH S A.

Sklep AGD - RTV

JOLA"

/J

Nysa, ul. Kr. Jadwigi 13 (wejście od ul. Piastowskiej) oferuje:

pełną gamę sprzętu chłodniczego i pralniczego firmy

„POLAR”

bogatą ofertę sprzętu RTV

pełny wybór sprzętu firm „PFAFF” i „BRAUN”

rowery firmy „ROMET”

realizujemy sprzedaż sprzętu innych firm na za­

mówienie klienta,

szeroki wybór sprzętu gospodarstwa domowego firmy

„ZELMER” i innych.

KAŻDY SPRZĘT SPRZEDAJEMY NA RATY (już od 1 min złotych)

ZAPEWNIAMY MIŁĄ I FACHOWĄ OBSŁUGĘ.

ZAPRASZAMY!!! Op. 356 zgodne działanie a przede- wszystkim wiele zrealizowa­

nych zadań.

Przewodniczący komisji Raj mund Miller podkreślał, że komisja działała bezkonflikto­

wo, a jej zadaniem było za­

jęcie się najpilniejszymi Spra­

wami z dziedziny zdrowia i opieki społecznej.

Do swoich sukcesów człon­

kowie komisji zaliczają:

— rozwiązanie problemu zdrowej wody dla miasta,

— utworzenie paradni dla dzieci z porażeniem mózgo­

wym,

— stworzenie nowego cen­

trum rehabilitacji,

— rozszerzenie działalności Domu Dziennej Opieki,

(Dokończenie na str. 2)

czyli ponad pół godziny po mającym nastąpić wybuchu, funkcjonariusze policji weszli do budynku i ponownie spe­

netrowali jego pomieszczenia.

Po upewnieniu się, że nikomu nie zagraża już niebezpieczeń­

stwo, pozwolili urzędnikom wejść do gmachu sądu, aby mogli dalej kontynuować swo­

ją pracę, bez obawy o ewen­

tualną eksplozję.

Całe to zajście spowodowa­

ło małe zamieszanie w pracy Sądu Rejonowego. Zostały od­

wołane zaplanowane w tym czasie rozprawy (dokładnie 8).

Policja wszczęła w tej spra wie postępowanie dochodze­

niowe, w celu ustalenia spraw cy zajścia. Aby jednak unik­

nąć podobnego zdarzenia pod­

jęto odpowiednie działania.

ARKADIUSZ WŁODARCZYK

P

P

P

*

Przybądź Duchu!

Kościół katolicki obchodzi w ostatnią niedzielę święto zesłania Ducha Świętego. Z okazji tego święta w nyskiej katedrze ponad 600 dzieci u- zyskało sakrament bierzmowa nia. Sakramentu udzielał ks.

biskup Antoni Adamiuk.

Ksiądz biskup, znany ze swego patriotyzmu, wygłosił do mło­

dych ludzi kazanie, w którym mówił o potrzebie zachowa-

Nasi

na Monte Cassino

W obchodach 50 rocznicy bitwy o Monte Cassino, we Włoszech, wzięli udział nasi żołnierze z 22 Brygady Pie­

choty Górskiej. Piechota z Ny­

sy wystawiła swoją kompa­

nię honorową wraz z pocztem sztandarowym i wartą hono­

rową. Delegacji przewodniczył dowódca 22 Brygady, pan puł­

kownik dyplomowany Walde­

mara Kolasa. W skład całej delegacji wchodzą żołnierze z 1 batalionu piechoty górskiej oraz 2 batalionu pieehoty gór­

skiej z Kłodzka.

A.W.

Kierowcy źle jeżdżą

Dyrektor MPK Bronisław Siemasz zapytany przez rad­

nych, dlaczego jego autobusy tak smrodzą i kiedy wreszcie będzie wprowadzany u niego napęd gazowy w autobusach odpowiedział, że jest winą kie rowcy jeżeli jego pojazd w trakcie ruszania (bo oto cho­

dziło szczególnie radnym) wy­

dziela obłoki czarnego fetoru.

Niektórzy kierowcy ruszają z postoju z wyższych biegów, co staje się powodem tej „zady­

my” — dodał.

Gazowy napęd natomiast

Skąd się biorą obrazy?

Dnia 9 maja w gmachu Mu­

zeum w Nysie gościł znany artysta malarz, profesor kra­

kowskiej Akademi Sztuk Pięk nych — Zbylut Grzywacz.

Był członkiem i jednym z założycieli grupy „Wprost”, wraz z J. Waltosiem, L. So- bockitm i M. Bieniaszem. Dzia łalność tej grupy z kierunku Nowej Figuracji datuje się na lata 1966—1986. Ich sztuka ży­

wo reagowała na problemy współczesnego świata, starała się je komentować, w formie rozmowy między tradycją a teraźniejszością. Korzystali z każdej użytecznej metody i tworzywa służącego ekspresji.

nia godności osobistej i dumy narodowej płynącej z zacho­

wania naszych polskich tra­

dycji, zwyczajów i pieśni.

Wspomniał o zagrożeniach, jakie niesie bezkrytyczne o- glądanie telewizji. Kazanie za­

kończył słowami: „Bądźcie świadkami Jezusa. Poprzez do bre uczynki, poprzez wasze piękne życie. Nie ulegajcie

złu.” JJS.

Drożeją

bilety MPK

Od 1 lipca drożeją bilety na przejazdy liniami komuni kacji miejskiej z 3600 zł na, 4400. Wynika to z tego, jak zaznaczył dyrektor MPK Bro nisław Siemasz, że ceny obe­

cne nie rekompensują zakła­

dowi ponoszonych kosztów, a także z wprowadzenia po­

datku VAT. Dodał także, że Nysa ma najtańszą w woje­

wództwie opolskim taryfę prze jazdową komunikacją miejską.

Ta podwyżka ma tylko zrów­

nać Nysę z innymi miastami, które prawdopodobnie swoim pasażerom podniosą jeszcze o- płaty. „Tak więc znowu bę­

dziemy najtańsi” — stwierdził

Dyrektor. A.W.

jest rozważany, ale z jego wdrożeniem związane są spra wy niedokończonych jeszcze badań nad użyciem go w au­

tobusach. Chodzi o to, zazna­

czył Dyrektor — że autobus o takim napędzie nie może mieć zmienionych gabarytów, nie może być również zmienio na konstrukcja silnika jak i również ciężar całego poja­

zdu. Chodzi tu przede wszy­

stkim o poniesienie jak naj­

mniejszych kosztów i zapewnie nie pasażerom największego bezpieczeństwa. A.W.

Była to rzeźba, grafika, ma­

larstwo i rysunek. Ich twór­

czość można podziwiać w zbio rach muzealnych na terenie całej Polski.

„Inspiracje w sztuce” to te­

mat wykładu Zbyluta Grzywa cza. Rzadko zdarza się okazja wysłuchania tak wielkiego ar­

tysty, więc nic dziwnego, że sala była pełna. Pomimo iż artysta nie nazywa siebie kry tykiecn sztuki, jego obserwacje i przemyślenia są dla każdego człowieka interesującego się sztuką, bardzo cenne i zajmu­

jące. Mogliśmy się też, zapo­

znać z ostatnią twórczością malarza. BEATA TURSKA

(2)

Str. 2 NOWINY NYSKIE Nr 21/94

Od Gułagów po Monte Cassino

Dnia 18 maja 1944 r. II Kor pus Polski zdobywa masyw Monte Cassino — twierdzę, o której sami Niemcy mówili, je jest nie do zdobycia!. Skąd Polacy w piątym roku wojny wzięli się we Włoszech? Nie­

wiele wiadomości na ten te­

mat możemy znaleźć w ofi­

cjalnych źródłach. O bitwie pod Monte Cassino, w obe­

cnych podręcznikach historii napisano mało. Niewiele wię­

cej jest napisane o ziemiach polskich pod zaborem rosyj­

skim w latach 1989-1941. A przecież wtedy wywieziono prawie dwa miliony ludzi na Syberię i wymordowano oko­

ło 16 tysięcy polskich ofice­

rów. Skąd się wzięli ci Pola­

cy w ZSRR? Aby wyjaśnić tę kwestię należy zacząć od po­

czątku!

Dnia 23 VIII 1939 r. mini­

ster Spraw Zagranicznych III Rzeszy Ribbentrofp i Komisarz Spraw Zagranicznych ZSRR Mołotow, podpisali pakt o nie agresji. W -tajnym protokole dokonali podziału Polski. Kie dy 1 IX 1939 r. Niemcy ude­

rzyły na Polskę, Stalin wy­

pełniając zobowiązania soju­

sznicze — 17 IX zadał Pol­

sce „cios w plecy”, zagarnia­

jąc połowę naszych ziem. In­

ternowano wówczas 250 ty­

sięcy żołnierzy polskich i o-

Ach, te zebry!

Co roku na jezdniach nasze­

go miasta pojawiają się pano­

wie malujący pasy na przej­

ściach dla pieszych, zwanych potocznie „zebrami”. Praca jak najbardziej słuszna i pożytecz na, nasuwa się jednak pyta­

nie: dlaczego, odbywa się to w dzień, a nie w nocy jak to robi się w krajach cywilizo­

wanych. W ciągu dnia natę­

żenie ruchu w mieście jest największe. Porozstawiane pło tki chroniące pomalowaną część pasów powodują, że kie rowcy przejeżdżają ulicą ni­

czym narciarze podczas slalo­

mu.Zastanawiam się tylko, czy jest to w pełni bezpieczne,, tak dla pieszych, jak i samocho­

dów. Czyżby ci, którzy decy­

dują o porze malowania je­

zdni, sami nie jeździli w tym czasie po Nysie. A może zbyt dosłownie wzięli sobie do gło­

wy słowo „zebra” sądząc, że jest to zwierzątko, które, po­

winno w nocy odpoczywać od całodziennego deptania po

nim? A.W.

Ostatnie

(Dokończenie ze 'str. 1)

— uruchomienie kilku u- jęć zdrowej wody w mieście,

— stworzenie i wspomaga­

nie samorządowej stołówki dla potrzebujących, zarówno dzie­

ci jak i dorosłych.

Oczywiście nie odbyło się to wszystko bez pewnych tru­

dności, trzeba było pokonać bariery administracyjne jak i te wynikające ze złej woli niektórych ludzi.

Na szczęście znalazło się wielu ludzi, którzy służyli ko­

misji swoją wiedzą,, chęcią i pomocą. Dzięki nim właśnie wiele trudnych spraw zosta­

ło rozwiązanych.

Przewodniczący komisji zło­

żył serdeczne podziękowania za współpracę wszystkim jej członkom, a także instytucjom, które współpracowały z komi­

sją podczas trwania jej ka­

dencji. W imieniu jednej z nich wystąpił ksiądz Ginter Żmuda, który wyraził podzię-

k-oło 16 tys. oficerów, po któ­

rych — z nielicznymi wyją­

tkami — ślad zaginął. Pod ko­

niec 1939 r. rozpoczęły się wy wózki Polaków na Syberię.

Z chwilą napaści Niemiec na ZSRR (22 VI 1941) nastą­

piło dalsze pogorszenie sytu­

acji ludności polskiej.

W czasie ewakuacji z wię­

zień radzieckich zostało za­

mordowanych około 80 tys.

Polaków! Ogółem w ZSRR — w latach 1939—1941 — zostało wymordowanych prawie mi­

lion Polaków! Sytuacja uległa poprawie z chwilą podpisania w Londynie układu między rządem RP i rządem radzie­

ckim. Rząd radziecki zgodził się na utworzenie w ZSRR Armii Polskiej pod polskim dowództwem. Dowódcą tej Armii został mianowany ge­

nerał Władysław Anders. Ge­

nerał ten — po internowaniu

— spędził 14 miesięcy w róż­

nych więzieniach sowieckich m.in. w osławionym więzie­

niu na Łubiance w Moskwie.

W sierpniu 1941 r. rząd ra­

dziecki ogłosił „amnestię” dla Polaków. Do rejonu Kujby- szewa zaczęły napływać rodzi­

ny nędzarzy z całego ZSRR Jak generał Anders wspomi­

na w swojej książce „Bez e- statniego rozdziału” do Armii

Program Obchodów Jubileuszu Państwowej Szkoły Muzycznej II st. w Mysie

24 maja (wtorek), godz. 16.00

— Nyski Dom Kultury.

Koncert w wykonaniu ab- społów, orkiestry kameralnej szkoły II stopnia.

27 maja (piątek), godz. 18.00

— Sala Kameralna PSM I i II st. w Nysie.

Koncert solistów.

30 maja (poniedziałek), godz.

18.00 — Sala Kameralna PSM I i II st. w Nysie.

Koncert w wykonaniu ab­

solwentów szkoły muzycznej II stopnia — studentów Aka­

demii Muzycznych.

Czerwone szelki...

Czy to atrybut polskiego maklera? Ależ nie! Czerwone szelki noszą tylko maklerzy Banku PKO SA. Otrzymali je w prezencie od Francuzów, którzy pomagali przy organi-

obrady

kowania za wspaniałą współ­

pracę stwierdzając, że ,/kiedy chodzi o dobro człowieka, po­

winniśmy dołożyć wszelkich starań, aby to dobro zapew­

nić, a pomoże nam w tym wspólne działanie.”

Członkowie komisji uważa­

ją, że do zrobienia w naszym mieście pozostało jeszcze wie­

le spraw. Według pana Prze­

wodniczącego do najpilniej­

szych należą dokończenie ho­

spicjum, zlikwidowanie barier architektonicznych dla niepeł nosprawnych, a także zajęcie się problemem bardzo deli­

katnym jakim jest szerzącą się wśród dzieci i młodzieży narkomania.

Te zadania zostają już dla kolejnej komisji. Tej ustępu­

jącej składamy gorące podzię kowania za pracę na rzecz

■poprawy warunków zdrowot­

nych i sanitarnych miasta i jego mieszkańców.

(JK)

Polskiej zgłaszały się szkie­

lety ludzkie. Wielu z nich zma rło po drodze, i po przybyciu do obozu polskiego. Z rejonu Kołymy na 10 tys. Polaków przybyło do Armii Polskiej zaledwie 171 osób! Ogromna masa Polaków nigdy nie opu­

ściła obozu, gdyż nie dożyła zwolnienia lub nie otrzyma­

ła zgody na opuszczenie ła­

grów od nadgorliwego kiero­

wnictwa obozowego. Rosjanie od początku piętrzyli trudno­

ści, robili wszystko, by jak najszybciej wysłać tę dywi­

zję na front i zniszczyć, jak to uczynili później z dywizją generała Berlinga pod Leni­

no. Rząd radziecki wyznaczył stawki żywnościowe na 44 tys.

żołnierzy, podczas gdy ich by­

ło prawie 80 tys., nie licząc ludności cywilnej. Tymczasem Anglicy naciskali, aby Polacy mogli opuścić ziemię radziec­

ką. Skoro rząd ZSRR nie mógł uzbroić i wyżywić Polaków powinien ich wypuścić do Per sji. Stalin chętnie zgodził się z propozycją angielską, ponie­

waż wojsko Andersa było mu niewygodne — zaczął już się tworzyć „Związek Patriotów Polskich”. Ostatecznie w po­

łowie 1942 r. oddziały polskie wyszły z ZSRR — było to ok.

(Dokończenie na str. 3)

1 czerwca (środa) godz. 18.00

— Sala Kameralna PSM w Nysie.

Koncert w wykonaniu „Big Bandu” i „Kwartetu Jazzo­

wego”.

3 czerwca (piątek), godz.

18.00 — Nyski Dcm Kultury.

Koncert tegorocznych dyplo mantów z udziałem Orkiestry Symfonicznej Państwowej Fil­

harmonii im. Józefa Elsnera w Opolu.

Serdecznie zapraszamy.

zacji pierwszego w Polsce du­

żego biura maklerskiego.

O tym i o innych cieka­

wostkach dotyczących zawo­

du maklera — wciąż jeszcze zagadkowego dla wielu z nas

— rozmawiam z Maklerem Papierów Wartościowych pra­

cownikiem Bankowego Domu Maklerskiego PKO — BP w Opolu panem Radosławem Stankiem.

N.N. Kto może zostać ma­

klerem?

— Żeby zostać maklerem trzeba zdać egzamin przed Państwową Komisją Papie­

rów Wartościowych.

N.N. Czego on dotyczy?

— Egzamin w formie testu, składa się z 160 pytań. Obej­

muje takie dziedziny jak: u- stawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszami powierniczymi; ko deks handlowy, zagadnienia księgowości, regulamin giełdy itd.N.N. Jakie wykształcenie po winien mieć kandydat na ma­

klera?

— Nie ma tu żadnych wy­

magań, chociaż większość ma­

klerów to ludzie z wyższym wykształceniem.

N.N. Czym zajmuje się ma­

kler?

— Makler głównie zajmuje się pośrednictwem w realiza­

cji zleceń klientów. Zbiera je, a potem biuro maklerskie do-

(Dokończenie na str. 8)

Ośrodek „Zaufanie” dzia­

łający przy Caritas — Rejon Nysa organizuje letni wypo­

czynek na przełomie czerw­

ca i lipcą dla 50 dzieci z ro­

dzin zagrożonych patologią społeczną lub znajdujących się w skrajnie trudnej sytuacji materialnej.

W trakcie kolonii będziemy prowadzić zajęcia z zakresu socjoterapii i pomocy psycho­

logicznej niezbędne w proce­

sie prawidłowego rozwoju spo łecznego i emocjonalnego.

Im warto pomóc

Dzięki ubiegłorocznemu wsparciu prywatnych spon­

sorów zdołaliśmy zapewnić wakacyjny wypoczynek 60 dzie ciom w uzdrowiskowej Rab­

ce. Dla wielu z nich był to pierwszy kolonijny wyjazd.

Praca wychowawcza prowa­

dzona na kolonii zaowocowała pozytywnymi zmianami w za­

chowaniu u wielu uczniów.

To przekonuje nas o potrzebie kontynuacji takiej formy po­

mocy dla dzieci. Fachową o- piekę wychowawczą i prowa-

Pięćdziesiąt lat temu, 10 kwietnia 1944 roku w Toma­

szowie Mazowieckim, wzięli ślub państwo Zofia i Broni­

sław Kulikowie. Z okazji tak pięknej rocznfcy dostojni ju­

bilaci otrzymali 19 maja, w Urzędzie Stanu Cywilnego ME DALE ZA DŁUGOLETNIE POŻYCIE MAŁŻEŃSKIE.

Na uroczystość przybyły wła dzie miasta reprezentowane przez burmistrza Jacka Suskie go, przyjaciele i rodzina oraz lokalna prasa i telewizja.

Złoci jubilaci znają się już od dzieciństwa, ponieważ mie­

szkali w jednym bloku. Ich narzeczeństwo rozpoczęło się jeszcze przed 1939 rokiem, nie przerwała go wojna. Obydwo­

je działali w ruchu oporu na Zamojszczyźnie.

Swoje małżeństwo określają jako partyzanckie. Ślub wzięli jeszcze w czasie wojny. Do Nysy sprowadzili się w la­

tach sześćdziesiątych, wcze­

śniej — ze względu na pracę zawodową pana Bronisława,

Płuca na agrafce

Tytuł nieco przekorny, lecz czy bez odrobiny prawdy?

Jest wśród nas wiele niefra­

sobliwych osób, którym obca jest dbałość o własne płuca.

Niedożywienie, przebywanie w miejscach zadymionych, a szczególnie palenie papiero­

sów bardzo szkodzi naszym płucem. Często też prowadzi do groźnych chorób nowotwo rów, przewlekłego zapalenia1 oskrzeli, a także gruźlicy.

Jeszcze parę lat temu są­

dzono, że gruźlica znajduje się w odwrocie. Jednak obe cnie zapada na nią wiele o- osób

Kierownik Poradni Przeciw gruźliczej i Chorób Płuc w Nysie — lek. med. Marek Wa- wak poinformował mnie, że na terenie działań poradni wy kryto w ubiegłym roku 53 przypadki gruźlicy, co stano wi 50% wskaźnika zapadalno­

ści.„Jest to wysoki wskaźnik, sytuacja epidemiologiczna jest więc dość poważna” — mówi dr Wawak. Aby ustrzec się choroby należy zrezygnować ze „strzelania dymkiem w płu ca”, stasować dietę wysoko- białkową, prowadzić uregulo­

wany tryb życia, a także spra wdzać płuca raz w roku, ro­

dzenie zajęć terapeutycznych zapewniają bezpłatnie pracow nicy Ośrodka „Zaufanie”.

Rodzice wytypowanych dzie­

ci nie są w stanie wpłacić choćby drobnej kwoty na po­

krycie kosztów kolonii. Do chwili obecnej udało nam się pozyskać część środków z O- środka Pomocy Społecznej, które jednak nie wystarczają na pełne pokrycie wydatków kolonijnych.

W związku z powyższym a- pelujemy do ludzi dobrej wo­

li, instytucji, zakładów pracy o przyjście z pomocą i prze­

kazanie dotacji w formie pie­

niężnej lub rzeczowej na a- dres Ośrodka „Zaufanie” w Nysie, ul. Głuchołaska 8, tel.

24-64 lub na konto: Caritas Diecezji Opolskiej — Rejon Nysa, BSKSA O/Nysa nr 315218-175320-132 z dopiskiem Ośrodek „Zaufanie” — kolo­

nie.Za okazaną pomoc i zrozu­

mienie w imieniu dzieci dzżęku ją organizatorzy.

gody

który jest wojskowym — mie szkali na Helu, w Gnieźnie w Koźlu, aż dotarli do Nysy i tu pozostali.

Ich małżeństwo często było narażane na rozłąki spowo­

dowane obowiązkami zawodo­

wymi pana Bronisława. Czę­

sto cały ciężar wychowywania dzieci i utrzymania domu spa­

dał na panią Zofię, o której jej małżonek powiedział: „Dziś po pięćdziesięciu latach mał­

żeństwa mogę powiedzieć, że ona jest bohaterem w naszym pożyciu małżeńskim.”

„Nowiny Nyskie” nie omie­

szkały zapytać złotą parę o receptę na tak długie i szczęśliwe małżeństwo.

Jubilaci zgodnie stwierdzili, że potrzebne jest przede wszy stkim zrozumienie, tolerancja i umiejętność ustępowania.

A pan Bronisław dodał je­

szcze: „Tak jak cegły trzyma wapno, tak ludzi w małżeń­

stwie trzyma miłość.”

I to jest chyba najlepsza JOANNA KLIMCZAK

biąc zdjęcie kontrolne.

„W naszej poradni jest Sta cja Radiiofotografii czynna co dziennie, oprócz dni wolnych od pracy, w godz. od 8.00 do 17.30 —mówi Kierownik po­

radni — badania są bezpłat­

ne, skierowania nie obowią­

zują, nie ma rejonizacji.”

Jedna z chorób płuc — gru­

źlica — jest chorobą zakaźną.

Często ma ukryty przebieg i wtedy jest szczególnie groźna, bo chory może zakazić rodzi­

nę, kolegów w szkole czy w pracy. Leczenie — choć dłu­

gotrwałe (od 6 do 12 miesię­

cy) — jest bardzo skuteczne.

Tylko w pierwszym okresie choroby, gdy chory prątkuje musi przebywać w szpitalu.

Trwa to od jednego do dwóch tygodni. Po tym okresie chory nie zakaża, a dalsze leczenie prowadzi poradnia.

Ludzie z tzw. zwiększonej grupy ryzyka, powinnni zwra cać baczniejszą uwagę na dba łość o płuca, aby uniknąć za­

każenia gruźlicą. Do nich na­

leżą: chorzy z częstymi nieży­

tami oskrzeli, mężczyźni po czterdziestce, kobiety po sześć dziesiątce, wrzodowcy, cukrzy cy, alkoholicy, narkomani, cho rzy na AIDS, bezdomni, a (Dokończenie na 'str. 8)

(3)

Nr 21/94

NOWINY NYSKIE

Str. 3

Czy wiecie jaki to instrument?

Takie pytanie padło ze sce­

ny sali koncertowej Państwo­

wej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Nysie. Nie pozostało ono bez odpowiedzą głośne oklaski kilkudziesięciu dziecię cych głosów — uczestników audycji umuzykalniających — zagłuszyły to pytanie.

Majowe koncerty dla dzie­

ci, tzw. audycje umuzykalnia­

jące, są organizowane przez nyską szkołę muzyczną od kilku lat. W tym roku mija pięć lat od czasu, gdy pani Jadwiga Chlewicka, wówczas

matka sześcioletniego chłopca, zorganizowała dla kolegów i koleżanek syna podobną im­

prezę. Audycja spodobała się zarówno dzieciom jak i za­

stępcy dyrektora szkoły, obe­

cnemu na koncercie. Pomysł był tak dobry, że postanowio­

no kontynuować tę imprezę.

Zainteresowanie tymi audycja mi wza-asta z roku na rok. a zapraszane są na nie przede wszystkim dzieci z przedszkoli i młodsze dzieci szkolne.

(Dokończenie na str. 8)

Z urodą na Ty

Drogie czytelniczki. Spoty­

kamy się znowu, by poroz­

mawiać o wiosennych fryz­

urach.

Co modne panie powinny nosić teraz na głowie? To co zawsze: lśniące, dobrze ostrzy­

żone włosy. Po zdjęciu cza­

pek i kapeluszy trzeba więc przyjrzeć się sobie krytycznie, a potem... przyjść do salonu fryzjerskiego i oddać się w ręce fachowca. Obciąć zni­

szczone końcówki, nadać gło­

wie zgrabną linię.

Od Gułagów po Monte Cassino

(Dokończenie ze str. 1) 70 tys. żołnierzy i kilkadzie­

siąt tysięcy ludności cywilnej.

Później nastąpiło odkrycie gro bów polskich oficerów w Ka­

tyniu, zerwanie stosunków z rządem polskim przez ZSRR.

Po tym wydarzeniu — i po zlikwidowaniu przedstawi­

cielstw polskich w ZSRR, ol­

brzymia masa' ludności pol­

skiej została skazana na za­

gładę. Żołnierze polscy, którzy wyszli z ZSRR zostali rozmie szczeni po całej Persji (Iran).

Przechodzili tam przeszkole­

nie na nowoczesnym sprzęcie pancerno-motorowym. Po po­

łączeniu ze słynną (spod To- bruku) Brygadą Strzelców Kar packich utworzyli II Korpus Polski.

Wojna w tym okresie we­

szła w krytyczną fazę: toczy­

ła się bitwa pod Stalingradem, oraz pod El-Alamein w Afry­

ce. W wyniku klęsk Niemcy utracili w Rosji inicjatywę, a w maju 1943 r. zostali wy­

rzuceni z Afryki. W sierpniu 1943 alianci wylądowali na Sycylii. We wrześniu Włochy podpisały kapitulację i zosta­

ły zajęte przez Niemców! A- lianci natomiast zajęli Neapol i zatrzymani zostali o podnóża masywu Monte Casino i w doli nie rzeki Liri. Rozpoczęła się jedna z najbardziej zażartych bitew w II Wojnie Światowej na Zachodzie!

(Pierwszą operację cassińską rozpoczęli w styczniu 1944 rc-

ku Arabowie z Francuskiego Korpusu Ekspedycyjnego i Amerykanie. Kosztem olbrzy mich strat udało się im zdo­

być część terenu. Druga ope­

racja cassińska rozpoczęła się w połowie lutego; niestety nie przyniosła oczekiwanych rezul­

tatów — skrwawieni Hindusi 1 Nowozelandczycy musieli się wycofać. Pod koniec marca, po trzeciej operacji cassińskiej korpus nowozelandzki został rozwiązany. Po trzech nieu­

danych operacjach dowództwo alianckie postanowiło uderzyć całym frontem. Od Morza Tyr reńskiego po Cassino. Bry­

tyjski 13 Korpus miał się wła mać w dolinę Liii, natomiast 2 Korpus Polski miał zdobyć masyw Monte Casino.

11 maja 1944 r. rozpoczęło się natarcie polskie na Monte Cassino i brytyjskie na dolinę rzeki Liri. Nie poszło łatwo!

Nie zdobyto tego masywu, choć Polacy ogarnęli wzgórze 593 oraz inne pozycje niemie­

ckie i utrzymali te pozycje przez 40 godzin. Brytyjczycy, kosztem olbrzymich, strat, wła­

mali się w dolinę rzeki Liri.

Drugie natarcie polskie ruszy­

ło 16 maja. Zacięte walki trwa ły cały następny dzień. 18 ma­

ja 1944 r. patrol polski zatknął polską flagę nad rumowiskiem klasztoru Monte Cassino! Po bitwie dowódca brytyjskiej 8 Armii powiedział do Polaków:

„Żołnierze 2 Korpusu! Jeżeli­

by mi dano do wyboru pomię-

dzy jakimikolwiek żołnierza­

mi, których bym chciał mieć pod swoim dowództwem wy­

brałbym Was Polaków” (cyt.

za Melchior Wańkowicz „Szki­

ce spod Monte Cassino” str.

152).

Polacy w bitwie pod Monte Cassino — na 50 tys. żołnie­

rzy — stracili 9 proc, stanu osobowego, w tym około 1000 zabitych. Drugi Korpus Pol­

ski do 25 maja walczył o Pe- diemonte. Następnie został wy cofany w celu odpoczynku i uzupełnienia. Swój szlak bo­

jowy Polacy zakończyli zdoby ciem Bolonii, Pod koniec woj­

ny Korpus liczył już tylko 200 tys. żołnierzy.

Generał Anders — tak jak wielu innych na Zachodzie — został pozbawiony przez ko­

munistyczny rząd Polski oby­

watelstwa polskiego! Kiedy w 1970 r. zmarł, zastał — zgod nie ze swoim życzeniem — pochowany na cmentarzu Mon te Cassino. Na jego pogrzeb przybyły wszystkie delegacje państw walczących w bitwie.

Była też delegacja niemiec­

kich kombatantów. Nie było oficjalnej delegacji z PRL!

Miejmy nadzieję, że teraz w 50 rocznicę Bitwy pod Monte Cassino Drugiego Korpusu Polskiego, (11—18 V 1944) na uroczystości rocznicowe przy­

będzie oficjalna delegacja poi ska. Będą spóźnieni o prawie | ćwierć wieku!

GRZEGORZ WRAGA I

Jaką wybrać fryzurę?

leży brać pod uwagę nie ko kształt głowy, twarz sylwetki, a także gatunek sów. Jeżeli są słabe i zbyt obfite, to nie możemy ich nia przykład za mocno cieniować. Słabe piórka po pro stu padną po paru godzinach i fryzura będzie wyglądała ża łośnie, Najlepiej w takim wy­

padku zrobić trwałą, a potem wymodelować po umyciu.

Co się nosi tej wosny na głowie?

Wróciła moda z lat sześć­

dziesiątych i siedemdziesią­

tych, a więc przedziałek zno­

wu znalazł się pośrodku gło­

wy. Włosy gładkie, zachodzą pejsami na policzki. Bardzo modne są grzywki. W dalszym ciągu jednak, jeśli ktoś lubi, może śimiało czesać się z prze­

działkiem na bok. Tylko pro­

szę uważać — ta fryzura doda je lat. Dobra jest przy młodej buzi. Grzywka natomiast zde­

cydowanie odmładza. Wiosna to eksplozja krótkich fryzur, to włosy błyszczące, zabarwio­

ne, kolorowe. Tył i boki są ostrzyżone krócej, z dłuższ- mi końcami na wierzchu dla osiągnięcia efektu puszystości.

Ten sposób otrzyżenia połą­

czony jest z nową techniką farbowania „Ribbon”, która łączy w sobie różne odcienie koloru. W tym sezonie modne są brązy, kasztany, rudości.

Są też panie, które lubią włosy dłuższe. Można je no­

sić rozpuszczone do ramion.

Grzywka, przedziałek pośrod­

ku, lekka trwała, „spulchnia­

jąca” strukturę włosów. Do­

skonałe uczesanie dla okrą­

głych, a nawet trochę pyza­

tych buzi.

Bardzo modne są k oczki o- budowane masą fruwających pasemek. Wbrew pozorom, fryzura ta nie jest łatwa do zrobienia. Po raz pierwszy mu si ją ułożyć dobry fryzjer.

Potem można już nauczyć się ją .robić samodzielnie. To u- czesanie dla eleganckiej, za­

dbanej dziewczyny, doskona­

łe także dla bizneswoman lu­

biącej długie włosy. Kompo­

nuje się ono bowiem dobrze nie-

Prokuratura Rejonowa w Nysie w dniu 15 maja aresz­

towała tymczasowo K.F.

(wiek 18 lat), podejrzanego o spowodowanie w dniu 13 ma­

ja wypadku na trasie Mańko- wice — Jasienica Dolna. Ja­

dąc motocyklem „Jawa” w stanie nietrzeźwym, najechał na idących prawą stroną pie­

szych. Jeden z nich doznał zła mania nogi i ogólnych potłu- czeń. Druga osoba w wyniku wystąpienia krwotoku wew­

nętrznego zmarła. Kierowca

„Jawy” zbiegł z miejsca wy­

padku nie udzielając poszko­

dowanym pomocy.

_ Ustalono także sprawcę wła

" ;___ __ £_ ..„„i”

w dniu 13 maja w Nysie, z skradł radioodtwa- wartości 19-letni

(Dokończenie na str. 8)

Kronika Miasta Nysy

Rok 1954

28 I — W Nysie odbyła konferencja nauczycieli z renu miasta i powiatu nyskie go, poświęcona zagadnieniom rozwoju spółdzielczości pro­

dukcyjnej na wsi nyskiej. Re ferat o socjalistycznej przebu­

dowie wsi wygłosiła nauczy­

cielka Jadwiga Kowal, która zapoznała zebranych z zagad­

nieniem spółdzielczości pro­

dukcyjnej, omówiła przy tym wszystkie typy spółdzielni pro dukcyjnych. W dyskusji wy­

powiedziało się kilkunastu nauczycieli. Dyskutanci poda­

wali przykłady ze swej pracy w terenie, naświetlając rolę nauczyciela w uświadamianiu chłopów na odcinku przebu­

dowy wsi nyskiej. Nauczyciel z Wierzbna Świta m.in. po­

wiedział: „Jestem nauczycie­

lem we wsi, w której istnie­

je spółdzielnia produkcyjna, biorę czynny udział w jej ży­

ciu nie tylko poprzez wpaja­

nie dzieciom przekonania o wyższości gospodarki zespoło­

wej nad indywidualną, ale na każdym kroku w domu, w po­

lu wszędzie prowadzę rozmo­

wy indywidualne, pomagam w kancelarii przy prowadze­

niu księgowości. Chłopi zżyli się ze mną i chętnie korzysta­

ją z moich rad”. Dyskusję pod sumował Józef Józków, który

(126)

się te-

następnie wezwał wszystkich nauczycieli do wzmożonej walki o uspółdzielczenie nys- : kiego rolnictwa.

, 30 I — Spółdzielnia Pracy t Metalowców „Uniwersał” w

Nysie uruchomiła na terenie , miasta dw’a nowe punkty usłu gowe: blacharski dla napra­

wy garnków domowych i punkt ślusarski, natomiast czynny dotąd punkt usługo­

wy naprawy wag przekazała Spółdzielni Pracy Elektro-Wat w Koźlu.

12 II — Referat Przemysłu Prezydium Miejskiej Rady Na rodowej w Nysie przekazał Referatowi Przemysłu Prezy­

dium Powiatowej Rady Naro­

dowej w Nysie — Nyskie Za­

kłady Przemysłu Terenowego w Nysie, mieszczące się przy ulicy Słowiańskiej Nr 43.

28 II — W Nysie zakończo­

no komasację gruntów i re­

gulację mienia nierolniczego.

Obszar miasta zwiększył się z 2.393 w 1945 roku do 2.691 hektarów w końcu lutego 1954 roku. Zwarta zabudowa miasta obejmowała 80 ha, za­

budowa luźna 700 ha, a tere­

ny niezabudowane 1.911 ha.

Zniszczenia miasta Nysy w czasie drugiej wojny świato­

wej, według ścisłej inwenta­

ryzacji, przeprowadzonej przez specjalną komisję, powołaną przez Prezydenta Miasta Jana

Koja w 1945 roku — sięgały, w centrum miasta 82%, a na przedmieściach, w zabudowie luźnej 75%. Straty poniesione wskutek tych zniszczeń, w sa­

mej zabudowie miasta — o- szacowano na 41.148.000 zło­

tych w zlocie, z tego przypa­

dało na budynki państwowe 1.313.000, na budynki samo­

rządowe 5.931.000. na budynki wojskowe 7.954.000 i na bu­

dynki prywatnych właścicieli 25.950.000 złotych w zlocie.

W czasie działań wojennych, między innymi — zniszczeniu uległy: sieć wodociągowa na długości 68 km w 76%, sieć ka nalizacyjna, długości 63 km — 76%, sieć gazowa, długości 15,4 km — 96%, sieć elektryczna, długości 16,5 km — 99,5%, drogi bite, długości 53 km — 29%, drogi gruntowe, długości 21,8 km — 83%. Mosty główne w arteriach przelotowych by­

ły doszczętnie zniszczone, a wszystkie inne mosty, włącz­

nie z mostem kolejowym na rzece Nysie były poważnie u- szkodzone. Doszczętnie w gru zach legło 427 budynków, któ­

re z konieczności uległy roz­

biórce. Do końca lutego 1954 roku z rozbiórki tych budyn­

ków odzyskano 23.800.000 sztuk cegły całej. Od 1945 ro­

ku do końca pierwszego kwar tału 1954 r. odbudowano i od­

dano do użytku mieszkańcom Nysy 91 budynków o 1.364 iz­

bach. Kapitalnym, zaś remon­

tom poddano w tym okresie 1.097 budynków z 8.785 izba­

mi.

Nakłady inwestycyjne w o-

mawianym okresie, tj. w la­

tach 1945 — luty 1954 dla od­

budowy miasta Nysy, przydzie lone przez poszczególne resor­

ty — wynosiły ogółem — 82.560.000 zł. Z tego Minister­

stwo Kultury i Sztuki przy­

dzieliło na zabezpieczenie bu­

dynków zabytkowych — 3.950.000 zł, Ministerstwo Prze mysłu Ciężkiego 8.700.000 zł, Ministerstwo Drobnej Wy­

twórczości 16.500.000 zł, Mini­

sterstwo Komunikacji 4.560.000 zł (most nad Nysą — most im.

Tadeusza Kościuszki), Mini­

sterstwo Obrony Narodowej na budownictwo mieszkalne 2.350.000 zł. Ministerstwo Gos­

podarki Komunalnej na kapi­

talne remonty domów miesz­

kalnych 7.080.000 zł, Minister­

stwo Obrony Narodowej na własne cele 12.600.000 zł, na­

kłady handlu uspołecznionego wynosiły 3.170.000 zł, nakłady z kredytów scentralizowa­

nych dla rozbudowy Dolno­

śląskich ~

Urządzeń Przemysłowych w Nysie

dowy wych woju 3.250.000 zł.

Zakładów Budowy 13.600.000 zł, dla rozbu- Zakładów Samochodo- 6.800.000 zł, i dla roz- drobnej wytwórczości

30 III — Wydział Pracy i Pomocy Społecznej Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Nysie zarejestrował w ciągu pierwszego kwartału 98 wy­

padków przy pracy, w tym 81 lekkich, 14 ciężkich i 3 wypad ki śmiertelne.

Cdn.

KAZIMIERZ ZALEWSKI

mania do samochodu „Audi”

który skradł rzacz oraz kolumny 5 min zł. Jest nim mieszkaniec Nysy.

* W nocy z 13 na ..

K.b. lat 26, mieszkaniec Ny­

sy został złapany na próbie włamania się do kiosku

„Ruch”. Zatrzymania dokonał patrol policji.

*

W dniu 17 maja w Niwni- nieznany sprawca po wej­

ściu na taras budynku para­

fialnego, wypchnął na piętrze okno i wszedł do środka. Tam skradł portfel z pieniędzmi w wysokości 400 tys. zł, które były własnością proboszcza.

W Paczkowie 13 maja nie­

letnia (16 lat) dziewczyna na skrzyżowaniu ul. Zawadzkie­

go z ul. Armii Krajowej nagle wtargnęła na jezdnię pod prze jeżdżający tamtędy samochód marki „Mercedes”. W wyniku zdarzenia piesza doznała ogól­

nych potłuczeń i pozostała w szpitalu w Paczkowie.

.*

R.H. zamieszkały w Więc- mierzycach w dniu 15 maja jadąc bez uprawnień motocy­

klem, niespodziewanie wje­

chał na chodnik, potrącając stojący tam wózek z dziec­

kiem oraz pieszą, dziewczyn­

kę w wieku 5 lat. W wyniku potrącenia dziecko w wózku doznało ogólnych obrażeń, na­

tomiast piesza doznała rozcię­

cia podbródka oraz ogólnych potłuczeń. Sprawca zbiegł z miejsca wypadku porzucając motocykl w miejscu zdarze­

nia.

14 maja,

*

Nysie w dniu 15 maja ul. Drzymały z dotych- nieustalonych przyczyn W

przy czas

zapalił się zaparkowany tani samochód marki „Audi” war­

tości 300 min zł.

*

Tego samego dnia w Głę- binowie gm. Nysa na skutek zaprószenia ognia, najprawdo- podobnie z znajdującej się tam lampy gazowej, zapalił się bu dynek wypoczynkowy. Spale­

niu uległ budynek wraz z wy posażeniem wari 10 min zł.

Będąca wówczas w budynku osoba uległa zaczadzeniu a następnie spaleniu. Był to 55-letni mężczyzna.

*

W dniu 18 maja funkcjona­

riusze tutejszej komendy Po­

licji ustalili sprawcę włama­

nia i kradzieży do mieszkania w nocy z 24 na 25 kwietnia w Nysie. Okazał się nim 36- letni M.F. mieszkaniec Nysy, który wówczas z mieszkania skradł radiomagnetofon

„Thomsonie” wartości 1 min zł. Sprzęt odzyskano.

A.W.

(4)

Nr 21/94 NOWINY NYSKIE

Str. 4

Reklamy Ogłoszenia

A O NYSA u/- P/ŁSUDSK/EGO 63 P 27-39 dom. telJfax 58-069

CAŁODOBOWA STACJA PALIW

<•

PP

P

4

P

BASENY KĄPIELOWE — wewnętrzne i ogrodowe, pom­

py filtry, drabinki, ogrzewania, oświetlenia podwodne, chemia do uzdatniania wody. Kompletne wyposażenie basenów betonowych.

FONTANNY OGRODOWE — kilka typów.

STAWY I SADZAWKI — ogrodowe z kaskadami.

OŚWIETLENIA OGRODOWE — mała architektura.

ELEWACJE PLASTIKOWE — ocieplające panele belgij­

skie, znany w świecie „SIDING” z USA.

BOAZERIE PLASTIKOWE — wewnętrzne, wodoodporne i zmywalne, wiele wzorów.

SUFITY PODWIESZANE — w wielu wzorach, w tym lustrzane w kolorze chrom, złoto, miedź itp.

STOLARKA ALUMINIOWA — drzwi zewnętrzne i wew­

nętrzne, witryny sklepowe, ściany działowe.

STOLARKA PLASTIKOWA — polska i zachodnia, drzwi, okna itp. każdy wymiar na zamówienie.

MEBLE OGRODOWE I ŁAWKI — plastikowe.

Firma prowadzi doradztwo techniczne, montaż elementów oraz serwis techn.

Biuro handlowe czynne od godz. 8—16.

(w soboty od godz. 8—14).

7

<>

<•

i'

I

i

KAFELKI

(duży wybór płytek włoskich) oferuje:

OST-BUD, Nysa ul. Grodkowska 15 czynne codziennie 10—17, soboty 10 14.

ZAPRASZAMY!!!

NYSA, ul. Grodkowska 9, tel. 45-74 prowadzi sprzedaż hurtową paliw

U nas najtaniej, na życzenie odbiorców dowóz własnym transportem.

Ponadto:

• Auto na gaz!!!

■ Zasilacz gazowy najwyższej jakości światowej. Oszczę­

dność 55 procent kosztów paliwa w porównaniu z ben­

zyną, doskonałe smarowanie silnika, wzrost trwałości silnika,

Oferujemy źnikowych

urządzenia do wszystkich samochodów ga-

AUTO — GAZ

(propan — butan) - POLECAMY:

• tankowanie samochodów,

• napełnianie butli gazowych,

— turystycznych,

— gospodarstwa domowego,

— przemysłowych

Najniższa cena — najwyższa jakość.

Montaż urządzeń oraz dystrybucja gazu:

STACJA PALIW TANK

Nysa, ul. Grodkowska 9, teł. 45-74.

I

TRANS-BAD

Zakład Transportowy Nysa, ul. Słowiańska 19

tel. 39-37

oferuje: usługi transpor­

towe samochodami cięża­

rowymi od 4 t do 18 t oraz remonty samochodów cię­

żarowych i osobowych.

Op. 382

Sklep

»LIDIA«

AGD Szkło Porcelana w lokalu „Stara Waga”

przy ul. Rynek 32 ZOSTAŁ PRZENIESIONY NA UL. PIASTOWSKĄ 30 Op. 389

I i f ♦

♦ 4 i ♦

*

INSDOM

Nysa, ul. Wrocławska 11 oferuje:

urządzenia do wyposażenia łazienek i kuchni w tym:

muszle WC, umywalki, wanny, kabiny i brodziki, ba­

terie, zlewozmywaki, kafelki, kasetony, zaprawy klejące do kafelek, zaprawy fugowe, lustra, meble ogrodowej szeroki asortyment potrzebny do wyposażenia mieszkań.

ZAPRASZAMY — korzystne ceny hurtowe i detalicz­

ne. Sklep czynny od 9.00 do 18.00, w soboty do 14.00.

Op. 361

♦ 4 4 4

♦ 4 e 4 4 4 ♦

NAJNOWSZE TECHNOLOGIE W INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA, WODY

ZIMNEJ I CIEPŁEJ poleca:

PRZEDSIĘBIORSTWO SPECJALISTYCZNE

„ENTERM”

48-300 Nysa, ul. Karugi 7/9, tel/fax 37-78

i zimnej wody z tworzyw 3 w płaszczu aluminio- i c.o. „Rura w Rurze” z

PPHU »AUIO-LAK

Nysa, ul. Piłsudskiego la (Polmozbyt SO 7) tel. 58-417 wewn. 14

<>

«

MIESZALNIA FARB I LAKIERÓW „SIKKENS”

oferuje:

— lakiery akrylowe, metalik, syntetyczne, perłowe

— szpachle, farby podkładowe, utwardzane,

— lakiery spray, kosmetyki samochodowe

— aparat lakierniczy

— autorenolaki krajowe

— dobór i zmieszanie lakierów samochodowych oraz no­

wy asortyment towarów:

— instalacje c.o. oraz ciepłej sztucznych (polipropylen typ wym),

— system instalacji wodnej rur VPEc w rurze osłonowej,

— wodne ogrzewanie podłogowe na bazie VPEc (siecio­

wany elektronowo polietylen),

— instalacje c.o. oraz ciepłej i zimnej wody z rur mie­

dzianych,

— energooszczędne grzejniki do c.o. firmy Brugman

— drabinkowe grzejniki łazienkowe,

— zawory termostatyczne Danfass,

_ energooszczędne kotły olejowo-gazowe firmy Strobel,

— sieci cieplne z rur preizolowanych firmy Logstor Ror,

— kompaktowe węzły cieplne,

— automatyka pogodowa firmy Satchwell, Danfoss, Tour and Andersson,

— pompy Grundfos i Wiło,

_ ultradźwiękowe i wodomierzowe liczniki ciepła.

• Projektowanie

• Montaż

• Doradztwo techniczne

• Niskie ceny

• Wysoka jakość

Op. 385

Najwyższej jakości towary krajowe:

— emulsje, farby, lakiery, emalie, podkłady, kity, kleje, rozcieńczalniki, akcesoria malarskie itp. do zastoso­

wań przemysłowych i dla użytkowników indywidual­

nych w budownictwie, przemyśle samochodowym, meblarskim, maszynowym, do nanoszenia pistoletem pneumatycznie, elektrostatycznie, zanurzeniowo pę­

dzlem.

CENY FABRYCZNE I DETALICZNE NOBIŁES WŁOCŁAWEK

POLIFARB CIESZYN POLIFARB WROCŁAW

ZAPRASZAMY — MIŁA I SZYBKA OBSŁUGA.

Op. 359

<•

r

Biuro Usług Turystycznych

IWONA

Nysa, ul. Kr. Jadwigi 6 teldfax — 32-60 przewozy: Niemcy, Wło­

chy, Belgia, Holandia, Anglia, Francja, Dania, Grecja — wizy + prze­

wozy,

pośrednictwo paszporto- ne, wczasy, bilety LOT.

Zapraszamy do nowo otwartej' w naszym biurze Kolektury Totalizatora Sportowego.

• pośrednictwo paszporto­

we, wycieczki zagranicz-

UWAGA FOTO AMATORZY Nowo otwarte laborato­

rium fotograficzne.

U nas obrobisz swoje zdjęcia szybko, tanio, pew­

nie. Nawet w ciągu 1 godz.

Zakład czynny codzien­

nie od godz. 10.00 do 17.00, w soboty do 14.00.

„Foto Expres” przy uL Prudnickiej.

Op. 280

F.H.U. „KAMEX”

oferuje:

przepływowe podgrzewa cze wody (atrakcyjne ceny)

ogrzewanie konwektoro­

we, akumulacyjne i po­

dłogowe (kable grzejne) listwy grzejne

instalacje elektryczne hurt — detal — montaż Nysa, ul. Bat. Chłopskich 9

(dojazd od ulicy Ligonia).

Op. 372

« i i

♦ ♦

9

4

4 ,

* I Kupon za usługę obejmują-

* I

cą geometrię wylosował pan

| Edward Zak, Nysa,, ul. Korfan

4 I

tego 15/3, (nr rej. OET 8634).

4 !

Nagrodzony kierowca pro-

4

I szony jest o zgłoszenie się w

A I

Zakładzie Diagnostki Pojazdo-

4 I

wej p. Zbigniewa Mazurkiewi-

I

cza, znajdującego się przy u-

4 I

licy Wincentego Pola w Nysie

4 I

Zwycięski kupon jest do

4 |

odebrania w Redakcji „Nowin

| i

Nyskich”.

4 *

' i

Specjalista chorób wewnętrznych

MARIAN PASIEKA

przyjmuje:

środy — 18.00—19.00 piątki — 17.00—18.00 Nysa, uL Drzymały 8.

WODOCIĄGI I KANALIZACJA

„A K W A”

SPÓŁKA z o.o. W NYSIE

uprzejmie zawiadamia, że uchwałą Nr 3/94 z dnia 29.03.94 Zarządu Spółki zatwierdzoną przez Zarząd Gmi­

ny w Nysie (protokół Nr 178/94 z dnia 12.05.1994 r), wpro­

wadza się nowe opłaty za odbiór ścieków, które od dnia' 1 czerwca 1994 roku wynoszą dla:

a) gospodarstw domowych 2.800 zł/ms b) odbiorców sfery produkcji przemysłowej 7.000 zł/m3 c) odbiorców pozostałych 3.200 zł/ms

Podwyżka cen spowodowana została względami in­

flacyjnymi oraz wzrostem kosztów związanych z rozpo­

częciem z dniem 30.03.1994 eksploatacji nowej oczyszczal­

ni ścieków. 394

N

j

KUPON NA USŁUGĘ NR 8

(od 29 V do 3 VI)

„Nowiny Nyskie”

Zakład Mechaniki Pojazdowej Zbigniew Mazurkiewicz Nysa, ul. Wincentego Pola 5

tel. 33-60

Ogłoszenia drobne

Kupię mieszkanie M-3 na te­

renie Nysy, tel. 58-754.

_________ ___________Op. 376 Zamienię mieszkanie 2-poko- jowe w centrum na większe, tel. 39-88 po godz. 18.00.

Op. 3S3

(5)

Nr 21/94 NOWINY NYSKIE

1

Str, 5

DODATEK Sk°rc

oukcesy :

REGIONALNY i porażki

Otmuchów

Na rozdrożach biznesu

Zakład Mleczarski w Otmu­

chowie będący częścią Przed­

siębiorstwa Wielobranżowego

„SANETRA”, rozpoczął swo­

ją działalność produkcyjną 16 sierpnia 1993 roku. Właścicie- . lem przedsiębiorstwa i zakła­

du jest p. Tadeusz Sanetra, natomiast dyrektorem zakładu jest p. Andrzej Lewandowski.

Obecny właściciel przejął ten zakład po wygraniu prze­

targu, który praktycznie się nie odbył, gdyż p. Santera był jedynym chętnym do jego prze jęcia. Po otrzymaniu aktu wła sności, przystąpił do remon­

tu całego zakładu. Po jego za­

kończeniu ruszyła działalność produkcyjna. Do pełnego szczę ścia brakowało tylko kredy­

tu banku na zwiększenie pro­

dukcji. I właśnie w tym mo­

mencie zaczęły się kłopoty.

Pierwszą z informacji, którą otrzymał p. Sanetra z banków państwowych była wiadomość, że państwo nie udziela kre­

dytów na produkcję mleczar­

ską. Kolejne wyprawy po ban­

kach prywatnych i różnych fundacjach nie przyniosły żad nego rezultatu. Wszędzie żą­

dano gwarancji bankowych, a takich w dniu dzisiejszym ban ki nie udzielają. Wspaniałą o- kazją wydawał się być kre­

dyt z przeznaczeniem na in­

westycje z AGROLINI w O- polu. Zachętą był bardzo ni­

ski procent na zaciągnięty kre dyt (26%). Do podania o po­

życzkę właściciel zakładu za­

łączył dokumentację wyceny zakładu zrobioną przez Agen­

cję Wyceny Nieruchomości

„VALUER” z Zor. Majątek zakładu wyceniono na 5 mld zł. Sama wycena kosztowała 45 min zł. Kredytu jednak nie udzielono, ze względu na brak w tym czasie dodatnie­

go salda w zyskach.

W związku z tym pan Sane-

ły na dość dużą skalę roboty wodociągowe. Dużym sukce­

sem jest także uruchomienie oczyszczalni ścieków w Sko­

roszycach (800 m korektora), do którego podłączono między innymi największego trucicie­

la w tym rejonie, jakim była do tej pory filia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej z Grodkowa, mieszczącej się w Skoroszycach.”

„Kolejnym sukcesem, — do­

dał pan Franciszek Kuś — to rozpoczęcie budowy gmin­

nego wysypiska śmieci, które będzie się znajdowało na te­

renie między Skoroszycami, a Chruściną Nyską. Jej budo­

wa zostanie zakończona w koń cu czerwca br.”

Za swoją porażkę, uważa przede wszystkim rozwiązanie Gminnego Ośrodka Kultury.

„Byłem temu przeciwny, — stwierdził mój rozmówca — gdyż Rady Sołeckie, które mia ły go zgstąpić nie miały w tym swojego interesu; ponie­

waż pracują one społecznie.

Tak też się stało. Wyremonto­

wałem wszystkie świetlice na terenie mojej gminy, które świecą teraz pustkami. Za nie­

długi czas, trzeba będzie po­

nownie je remontować. Po­

nowne powołanie Gminnego Ośrodka Kultury będzie o- becnie niemożliwe, ze wzglę­

du na to, że ludzie którzy do tej pory pracowali w tej in­

stytucji nie będą chcieli do niej wrócić. Obecnie mają swo ją własną pracę i nie będą podejmować się czegoś, co przy kolejnym „rządzie” mo­

że się okazać niepotrzebne, natomiast sami zasilą rzesze bezrobotnych.”

Na koniec naszej rozmowy pan Franciszek dodał, że naj­

większą barierą w sprawowa­

niu przez niego funkcji wójta był i jest brak stabilnego pra­

wa, zarówno administracyjne­

go jak i karnego. Duży pro­

blem stanowi również brak straży gminnej, wzorowanej na straży miejskiej, która po­

siadając odpowiednie upra- wnienienla mogłaby konse­

kwentnie karać za przestę­

pstwa np: ekologiczne. Mój rozmówca ma nadzieję, że uda to się zorganizować w innym czasie, gdyż są ku temu odpo­

wiednie warunki.

ARKADIUSZ WŁODARCZYK

Dokąd na Majówkę

Pan Franciszek Kuś od 1945 roku mieszka w Skoroszycach.

Od 1986 roku pełni funkcję wójta w tamtejszym Urzędzie Gminnym. Jest to już jego trzecia kadencja na tym sta­

nowisku.

W krótkiej rozmowie, którą przeprowadziłem z Wójtem, padło między innymi pytanie o sukcesy i porażki w jego pracy w czasie ostatniej ka- tra. odstąpił od starania się o I dencji, która niebawem dobie- kredyt i zaczął rozszerzać pro I gnie końca.

dukcję własnymi kosztami. I Pan Franciszek Kuś bez wa- Nie było to łatwe. W dniu I bania stwierdził, że za naj- dzisiejszym zakład przerabia I większe osiągnięcie uważa roz dziennie 7 tys. litrów mleka, I poczęcie, a w niektórych ns- przy początkowym 2.3 tys. na I jonach gminy nawet zakończe- dobę. Zatrudnionych jest 25 I nie prac wodociągowych. „Pro pracowników. Skrócono ter- I blem dostarczania wody do min zapłaty za dostarczone I gospodarstw, już od dłużs2e- mleko z 3 miesięcy do około I go czasu stanowi barierę w dwóch tygodni. I normalnym funkcjonowaniu

Trzeba dodać, że największą ~ stwierdził Wójt. - Od trudność dla zakładu stanowił A lu laL pr°blem wodocią- brak mleka. Dostawy rolni- I g^, z różnych przyczyn był ków są małe ze względu na | ?alszy.plan- °- spadek pogłowia bydła w go- I statecznie. dzięki, między m- spodarstwach. Aby rolnikowi I nym1’ m<um staraniom, ruszy- opłacało się sprzedawać mleko, I

musiałby hodować co najmniej I 5 krów. W dniu dzisiejszym I brakuje takich hodowców. Za- I kład Mleczarski w Otmucho- I wie proponuje dostawcom mle I ka bardzo korzystne warunki I

płatności. I tak np: za 1 litr | W gminie Skoroszyce, tro- 3,8% mleka płaci,, 3.280 zł. I chę na uboczu, leży malowni- Główna produkcja zakładu to I czo położona wieś MROCZ- sery żółte, nowość stanowi tu- I KOWA.

2L/TSA:N typu minJ- I Lasy, które obejmują tę PłrÓ?Z teAg0 | wieś „obręczem”, dodają Jej TA-S" 1 półtłusty I uroku i stwarzają wspaniały pr®dukuie | leśny klimat. Jest .też „Babia masło Spółdzielnia w Grodko- | Góra”, którą pokrywa las

le' I brzozowy niczym srebrne wło

Odbiorcami produktów są- I By-

PAKWOL z Kłodzka,, hur- I Właśnie w maju do tej miej townie spożywcze w Rybni- I sc°wości przybywają piesze ku i Tychach. Odbywa się tak j Pielgrzymki z okolicznych wsi, że sprzedaż na miejscu. Jak ] Ponieważ znajduje się tam widać produkcja idzie prawie I kościół pod wezwaniem Mat- całą parą. Możliwości zakładu I ki Boski Wspomożenia Wier- sięgają do 20 tys litrów prze- I nycb- od bardzo wielu lat robu mleka na dobę. Szkoda I mieisce to jest odwiedzane tylko, że nie znalazł się źa- I Przez wielu pielgrzymów i den odważny bank, który wcze I Pątników. Stało się to za przy śniej mógłby pomóc w ruszę- I czyn^ podań i opowieści, któ- niu produkcji tego zakładu. I re mdwią o uzdrowieniach lu- Wiadomo jest, że piętrzenie I dzi’ odwiedzających to miej- trudności ludziom z inicjaty- I sce-

wą jest polską specjalnością I Może więc na majówkę do

’ I Mroczkowej?

ARKADIUSZ WŁODARCZYK | A może do... Brzezin w gmi I nie Skoroszyce. Wokół tej .. ... I miejscowości jest kilka sta-

| wów, które przetykają łąki ni-

Remont mostu

sach zawilce, konwalie... i I wspaniałe świeże powietrze.

W dniach ad 1 lipca do 30 listopada ma się odbyć re­

mont mostu na rzece Nysie Kłodzkiej, na trasie 408 z Gliwic do Kłodzka. Refnont ten został wyznaczony w nie­

zbyt szczęśliwym terminie. Po pierwsze od 1 lipca rozpoczy­

na się impreza „Lato Kwia­

tów 94” w Otmuchowie. Po drugie w tym właśnie okre­

sie będzie miała miejsce kam pania cukrownicza. Remont mostu spowoduje odcięcie po­

łowy gminy od miasta. Dowóz buraków do cukrowni będzie się musiał odbywać przez Ny­

sę, czyli zamiast jechać 2 km do cukrowni, rolnik będzie musiał jechać 30 km. Podo­

bnie rzecz będzie się miała z dostawcami kwiatów ną wspomnianą już imprezę, oraz gośćmi którzy będą chcieli w miej uczestniczyć.

Dzięki staraniom władz mia­

sta Otmuchowa, Dyrekcja O- kręgowa Dróg Publicznych, prawdopodobnie odstąpi od rozpoczęcia remontu mostu w okresie trwania „Lata Kwia­

tów 94”. Jeżeli chodzi o rol­

ników, to remontującym most zaproponowano

trwania prac, obok zastępczo wy lub dałoby wać istniejący

lejowy przy cukrowni.

Dyrektor Wojewódzkiego U- 'zędu Pracy w Opolu, skie­

rowała do Zarządu Miasta i Sminy w Otmuchowie pismo, nformujące o możliwości prze idesienia rejestracji bezrobot­

nych z gm. Otmuchów i Ka- niennik do Nysy. Związane o będzie z rozwiązaniem Rejo iowego Urzędu Pracy w Ot- nuchowie, który zdaniem Pa­

li Dyrektor z Opola jest zbyt ircgi do utrzymania przez wo- ewództwo.

Jest to co prawda tylko in- armacja, propozycja. Mimo to

bezrobotni do Hysy

asuwa się pytanie, kto bę- zie pokrywał koszty przeja- du bezrobotnych do Nysy?

7 jaki sposób będzie się od- ywało werbowanie zaintere- owanych do pracy? Bezrobo- ii z wymienianych gmin (Ot- mchów, Kamiennik) będą żuli się intruzami w UP w

ysie. Przecież nikt tam ich ik nie zna, a • także ich pro- lemów .jak pracownicy UP w tmuchowie.

W związku z zaistniałą sy- lacją burmistrz miasta Ot- luchowa postanowił wspo- ióc finansowo Wojewódzki rząd Pracy, aby ten nie roz- iązał tutejszego urzędu. Jak

‘ się skończy trudno dzisiaj rzewidzieć. A.W.

Przenosząc się do drugiej gminy, do równie pięknej miej scowości jaką jest Biechów, można zachłysnąć się wspania łą leśną zielenią. Lasy iglaste i liściaste w bogatej szacie wiosennej, wydzielają specy­

ficzne o tej porze roku fluidy.

Wdychanie takiego eteryczne­

go powietrza może pomóc w dolegliwościach dróg oddecho­

wych i cierpieniach oskrzelo­

wych. Można przy okazji zwie dzić zabytki, które znajdują się w tej miejscowości: pałac z całym zapleczem, oraz koś­

ciół z kryptą. A w lesie wie­

kowe dęby.

Majówka w tej miejscowo­

ści może być równie udana.

Równie urokliwym miejscem jest Frączków. Znajduje się w nim piękny pałac z otaczają­

cym go parkiem, a w nim mnóstwo alejek, dróżek i leś­

nych ścieżek zachęcają do spa ceru, są również ławeczki, na krótki odpoczynek. Szkoda tylko, że „karczma” jest czyn­

na tylko okazjonalnie. Ale, jeśli przywiezie się własny prowiant można spędzić miłą majówkę w parku pałacowym.

„RB”

Wczesną wiosną, na trasie Nysa — Grodków, miał miej­

sce wypadek drogowy.

Samochód przewożący na­

poje alkoholowe wjechał przed Skoroszycami do rowu. Po zanalizowaniu wypadku przez policję oraz zabraniu leżą­

cych butelek przez zaintere­

sowanych, pozostało mnóstwo szkła w rowie.

Niektórzy przyjeżdżający kierowcy mieli sporą uciechę,

Pułapka?

gdyż w stercie szkła można było znaleźć całą butelkę z procentową zawartością. ’

Po tym zdarzeniu została kupa potłuczonych butelek i nikt nie myśli o jej uprząt­

nięciu. Drogowcy pewnie cze­

kają aż trwa podrośnie i przy kryje te szklane pozostałości.

Ale taka niespodzianka u- kryta w trawie może być bar­

dzo niebezpieczną pułapką. A może Ci, którzy korzystali z darmowego poczęstunku usu­

ną pozostałości;

„RB”

Slucholazy

Ogłoszenie

BURMISTRZ MIASTA I GMINY W GŁUCHOŁAZACH Zatrudni osobę na stanowi­

sko Naczelnika Wydziału Ko­

ordynacji Gospodarczej.

Wymagane wykształcenie wyższe.

Oferty zawierające dane o- sobowe i przebieg pracy za­

wodowej należy składać terminie dwóch .tygodni daty ukazania się ogłoszenia w Urzędzie Miasta i Gminy w Głuchołazach, w p.nr 4 I piętro.

odw

Wieczór gitarowy

Urząd Miasta i Gminy, To­

warzystwo Przyjaciół Głucho­

łaz oraz Towarzystwo Śpiewa­

cze „Harfa” z Warszawy ser­

decznie zapraszają wszystkich miłośników muzyki gitarowej do kościoła p.w. Sw. Wawrzyń ca w Głuchołazach, na WIE­

CZÓR GITAROWY w wykona niu duetu KRZYSZTOF PE- LECH I JEREMA KLICH.

Koncert odbędzie się 4 czer­

wca, w sobotę o godz. 19.00 w kościele p.w, Sw. Wawrzyń ca w Głuchołazach.

Zapraszamy.

Grodków

aby na okres zamontowano most pontono- się przystoso- juź most ko-

Jest Amorek!!!

Tak, proszę Państwa, nasz Amorek jest już na swoim miejscu. Siedzi na wysokim pniu w pełnej zamyślenia po­

zie ze ślicznie zakręconymi włoskami.

Wygląda, jakby wspominał czasy, gdy był tryskającą wo­

dą fontanną, a nie atrapą.

Wiem, wiem. Mam za duże wymagania —, fontanna mi się marzy. No, ale pomarzyć zaw­

sze wolno.

Podział nadwyżki

budżetowej

Dokonano podziału nadwyż­

ka budżetowej za rak 1992 i 19®3. W roku 1992 nadwyżka wyniosła 2.597.174 tys zł., na­

tomiast w roku ubiegłymi 2.958.-67S tys zł. Po doliczeniu do tego oszczędności wydat­

kowych, jakich dokonał w tym czasie Urząd Miasta, su­

ma nadwyżki wynosiła 6.120.

-806 tys. zł.

Uzyskanie tej nadwyżki poz woli na prawidłowe funkcjo­

nowanie Urzędu w 1 kwar­

tale 1994 roku. Początek roku związany jest z koniecznością finansowania płac całej sfe­

ry samorządowej oraz bieżą­

cego jej utrzymania. Wpływ świeżej gotówki do budżetu Gminy w tym roku rozpo- cznie się dopiero w II kwar­

tale.

JK A.W.

Cytaty

Powiązane dokumenty

W dniu 25 maja w Nysie, z okazji odbywających się w tym czasie DNI NYSY odbyły się biegi uliczne, w których wzięli udział uczniowie szkół podstawowych i

(Dokończenie ze str. 1) niej kadencji, pozostali będą się uczyli (miejmy nadzieje, że nie na błędach) trudnej i bardzo odpowiedzialnej pra­..

Przed zawodniczkami już tylko turniej finałowy, który odbędzie się w Nysie na hali sportowej przy ulicy Grod- kowskiej. Widać już jednak po rozegraniu tych dwóch tur

&gt; bezpiecznie. Powodem tego 5t przede wszystkim nasza nie- trożność,brawura i bezmyślność lardzo zły stan dróg oraz spo- b ich budowania. Nawierzchnia st stara, nie

ciem w Nysie jest olbrzymie, mimo tego miastu nie udało się uzyskać statusu rejonu szczególnie zagrożonego

Gibraltar połączy się z Afryką i będzie można suchą nogą ; przejść z Europy do Afryki.Rzeka Ren | zmieni swój kierunek nurtu,podobnie kilka innych jeszcze rzek.Do chwili

SPORT TO NIE WSZYSTKO Stało się już tradycją, że zawodnicy MKS-u zdobywają laury nie tylko na arenach sportowych. Wielu z nich ukończyło z dobrymi wynikami szkoły

czewski zachował się bardzo dob ­ rze i pewnie obronił groźny strzał zawodnika z Ziębic. Jeszcze pod koniec pierwszej połowy ładną indywidualną akcją popisał