; . - , : r ^
vii' f1' ■ WSI
ZWIĄZEK POLSKICH H U T Ż E L A Z N Y C H
S P R A W O Z D A N I E
z d z i a ł a l n o ś c i
w r o k u 1 9 31
( i s t n i e n i a Z w i ą z k u d w u n a s t y m )
W A R S Z A W A , M A Z O W I E C K A 5
...í'á\c; -Pj ■ t:.-
.
K S í i É ' .V t e T . . : ® . . ' 1 1 3
■.■::■ y.;~:: 'Hy^rtó. l:;3 fi m -& Łva;:;:’ y ¿.3 3 :
. ~ ::v S ,? y - i
É:|íSf;í5¿"
:È ÿ ;ÎÂ |É 4 S ||
. ■
; ífíí,; ;g -íSvX
. 5 ' . : : .
,
:
' ''■ • ■ '. • '-
i . , : uï
' . ’ • •'
.
•>;; •.t- -':K
5- . fe? V ‘-r: : ' -'-X: ' s;- .- »C .=v5â f e -Tï-.r-- "■■'•
cCSÜ j iMi
_ ...
f:ÿï;'©
. r . u... _ ...
m ít
l £ 3F:í
í%¿ "ä: ■ ■ :#;
.T ■ , ■ • .• A-", ,â>":
t: L'áíí :2îfci--' ÆX . -. ífSí":M".
s aH -.L yfe -‘ś -''.Si.J. rs-. •
:^. a-, : ;«n :;s'
L • - . •
■ i
;
ï fâ --'à --ys-V "
.
’V ïï;.; :
■ Ê .
V ' Í ; d : ; - -.tcT«- '-'•
.
Ä | f e i
' ■
‘ i ' ’ ‘
M tr
'.iif '->Ą
% -
: ‘âfh t «.• :j
•■•.V "■
■. ■ ' ■ ; ■ ■ - " ■ ■
i^v* v:k; s , s , ; ' t v ; : ' ? | v - . - ï i . : k; , ■;£■■•''p-.
■ .
''.'■■•'.■•■ '." v u
■É'Pf '>|i;■ L.l ::'i : . • ■ : ■'t'ï ■,':’
, i : Ä : r
y-ÆW-| !: 'ą ,;*S
5 ï
y Ä.; feï, ''«::!.is'E
■
' m § ~ c : K:f ï- ~ . j ?;%¿r ?ÿ ç
’
. : f T. ’■ W r. ... ' . : l .
;; ; ; : *''vr ••'.
4 /: . ,- j i.: ?;■ ' M
■■ \y jś& t - . '!'. S i.-'-'é - '$■
s. "tr •.
3- Â v ■ ’
-. -U}
■ 'M
%:v: .:V..j=- ,v¿-
-KÍ ' %v-' '■■■ . '
■Ä- ■ ■ .'¿¿i'*
T>§ ir
?
■
• i
•-. , -.V.V :' • ' / ;1«-- - .
'- V' . J¿Í.V._- ic|2ł;. . ■ .
' ' >' ,J
r f
' Si; ..®' -. 2-y [-y - «y;. ■ ■
Pf 'T ¿
; - ' 'I
■■■..■• ■ ■.
y . y y • '
s lity .\:.% :^ y ''a r,îs -.- c .. ; ■.•■■s " ; ' y ' ^ -a, . ..
P : r % : r
v ^ P ' - 1 • ^ :-
-- j É 8 i ‘
;î: '& É Ê :cÆ
vi.-
■
■ f : 2 '■ " ÿ î “ v-; ;
• -ß ■ , • ' "- S î -, i l
■ s | | t e
" P - .' s 5 : I . s 1 S | ' ; ’■ ^Ś:
: ÿ ‘; ■
• y
" p i j . i S ® ' 5 ¿ r -
‘ « - ■Ę Ś • J : , v .r : S i ; ;îï.Ï.2 .
- ,V ■ : -V-U--
r.'i . r r . / . ; ?.:i : ..^1 ' if 'ä i i /s.:-iS?;.., ;a '..ż’2r'
■%-<í¿\
ii
F o rm a t normalny (2 1 0 x 2 9 7 m m )
ZWIĄZEK POLSKICH H U T Ż E L A Z N Y C H
S P R A W O Z D A N I E
z d z i a ł a l n o ś c i
w r o k u 1 9 3 1
( i s t n i e n i a Z w i ą z k u d w u n a s t y m)
W A R S Z A W A , M A Z O W I E C K A 5
[ V 41 OO
K ~ W l l 1 5 # 4
# 0 ,
Z akłady G ra fic z n e E, i D - r a K. K O Z IA Ń S K IC H w W a rsz a w ie ,
S P I S R Z E C Z Y
W s t ę p ...
I. C złonkow ie i władze Związku
C złonkow ie 9
Zarząd . . . _ _ _ 22
Komisja Rewizyjna . . , , . . . , _ 22
Pracownicy Związku . . . _ 22
II. H utnictw o żelazne w Polsce
Rozmiary h u tnictw a polskiego . . . _ _ 23
W ytwórczość światowa
surów ki (tablica 1) . . . _ 25
stali (tablica 2) 26
III. W ytwórczość
W ytwórczość w okresie od 1905 do 1913 i od 1922 do 1931 ro k u
w ielkich pieców (wykres 1) . . . 28
stalow ni (wykres 2) • • • • . . . . 19
walcow ni (wykres 3) . . . 20
W ytwórczość h u t żelaznych Polski (tablica 3) . . . 21
Rodzaje w yrobów wytwórczość wielkich pieców (tablica 4) . . . 22
wytwórczość stalow ni (tablica 5) . . . 22
wytwórczość walcow ni (tablica 6) . . . 23
wytwórczość odlew ni (tablica 7) . . . 24
wytwórczość oddziałów dalszej obróbki (tablica 8) . . . 24
W ytwórczość surów ki na 1 pieco-dzień biegu, oraz stali na 1 dzień ro boczy w zakładach hutniczych w Polsce (tablica 9) . . . 25
K w artalna wytwórczość w okresie 1927— 1931 r. (wykres 4) . . 26
IV. Tworzywo R u d y dowóz w ro k u 1931 do zakładów hutniczych Polski (tablice 10—13) 28 zużycie (tablica 14) . . . 30
dowóz w ro k u 1931 według krajów pochodzenia (tablica 15) . 31 Żużle, zendra, wypałki pirytow e i inne m aterjały, zawierające żelazo zużycie . . . 32
dowóz do zakładów hutniczych Polski w ro k u 1931 (tablica 16) 32 dowóz do zakładów hutniczych Polski w ro k u 1931 według krajów pochodzenia (tablica 17) . . . 32
3
W ęgiel i koks
zużycie węgla kam . w zakładach Kutn. Polski w r. 1931 (tablica 18) 33 zużycie koksu w zakładach hutniczych Polski w r. 1931 (tablica 19) 34 Żelastwo
dowóz do zakładów hutniczych Polski w r. 1931 (tablica 20) . 35
zużycie (tablice 2 1 —22) . . . 35
przywóz (tablica 23) . . . 36
ceny żelastwa . . . 37
V. Z atrudnienie i płace
Zmiany w liczebności załogi, d o k o n a n e w ciągu r. 1931 (tablica 24) 38 S tan zatrudnienia w k o ń cu każdego k w a rtału w zakładach hutniczych
P olski w okresie 1927 — 1931 r. (wykres 5~> . . . . 39 O gólna liczba dniów ek, odrob io n y ch w zakładach hutniczych Polski
w r. 1931 (tablica 25) . . . . . . 40
O gólna liczba dniów ek, o drobion ych w zakładach hutniczych Polski
w pro cen tach w r. 1931 (tablica 26) . . , . . 41 Liczba dniów ek straconych z po w o d u strajku oraz ograniczenia czasu
pracy (tablica 27) . . . 42
Przeciętna roczna liczba dniów ek o drobionych i opuszczonych, przy
padających n a 1 ro b o tn ik a, zatrudnionego w zakładach hutniczych
P olski (tablica 28) . . . 42
Płace
przeciętny zarobek oddziałowy w gotówce w zakładach hutniczych
Polski w latach 1930 i 1931 (tablica 29) . . . 46 sum a w ypłaconych zarobków bez p o trąceń w zakładach hutniczych
P olski w r. 1931 (tablice 30 i 31) . . . . 46
O gólna sum a potrąceń z zarobków robotniczych (tablica 32) . 48 VI. Podział wytwórczości
Syndykat i jego funkcje . . . 4 9
B iuro Sprzedaży Polskich W alcow ni R u r 50
Podział wytwórczości żelaza w alcow anego w r. 1931 (wykres 6) . 51 Podział wytwórczości hutn ictw a żelaznego Polski w r. 1931 (tabl. 33) 52 Podział wytwórczości ru r stalowych spawanych i ciągnionych w r. 1931
(wykres 7) . . . 54
V II. W yw óz zagranicę w ytw orów w aicow nianych, ru r i przew odów rurow ych W yw óz w ytw orów w aicow nianych:
w poszczególnych m iesiącach (tablica 34) . . . 55
stosunek wywozu do wytwórczości w alcow ni (tablica 35) . . 56 udział poszczególnych wojew ództw w ogólnym wywozie (tablica 36) 56
wywóz poszczególnych w ytw orów (tablica 37) . . . 57
wywóz do poszczególnych krajów (tablica 38) . . . 58
W yw óz ru r i przew odów rurow ych
w poszczególnych m iesiącach w stosunku do wytwórczości ru rk o w n i
(tablica 39) . . . 60
udział poszczególnych województw w ogólnym wywozie (tablica 40) 60 wywóz do poszczególnych krajów (tablica 41) . . . . 61
V III. Polityka handlow a . . . 64
IX. Sprawy przewozowe 67
X. Postęp techniczny h u tn ictw a polskiego w ro k u 1931 . . . 69
XI. M etody pracy . . . 72
4
W S T Ę Pc .
R o k spraw ozdaw czy p rzy pad ł n a okres p o g łęb ian ia się kryzysu w h u t
n ic tw ie Żelaznem, k tó ry , jak w iad o m o , rozpoczął się w pierw szej połow ie r. 1929. W y tw órczość h u t w r. 1931 sp ad ła b a rd z o znacznie we wszyst
kich trze ch zasadniczych działach h u tn iczy ch i w yn osiła w sto su n k u do r. 1930: w dziale w ielkich pieców — 73% , w dziale stalo w ni — 8 4% , w dziale w alcow n i — 83% .
W sto su n k u d o p o zio m u w ytw órczości p rzed w o jen nej w ytw órczość w ro k u spraw ozdaw czym w yniosła
w dziale w ielkich pieców 33 ,6 % w stalo w n iach . . . . 6 2 ,4%
w w a lc o w n ia c h . . . . 62,7% .
Przeżyw any kryzys zm ienił c h a ra k te r h u tn ic tw a polskiego, przekształcając go z h u tn ic tw a , opierającego swój b y t O ry n e k w ew n ętrzn y, w h u tn ic tw o , pracujące n a w ywóz. W ś ró d ry n k ó w , zao p atru jących się w żelazo polskie»
pierw sze m iejsce zajm uje w ro k u spraw ozdaw czym Z. S. R . R . N a te n ry
n e k w ywieźliśm y 31 1 .5 8 1 t, czyli 93% o gólnego p rem jo w an eg o w yw ozu w y tw o ró w w alco w n ia n y ch .
W a ru n k i, n a jak ich doszły te zam ó w ien ia do sk u tk u , były bardzo uciąż
liw e d la h u t, szczególnie ze w zględu n a zachw ianie się k u rsu w alu ty an gielskiej i tru d n o śc i w d y sk o n to w a n iu w eksli sow ieckich. Jeżeli h u tn ic tw o p o d ję ło się w y k o n an ia ty c h zam ów ień, to jedyn ie w sk u tek b rak u zapotrze
b o w an ia n a ry n k u k rajow ym .
W w y k o n y w a n iu zam ów ień sow ieckich b rały u d ział głów nie h u ty w oj.
śląskiego, jednakże, należy to zaznaczyć, i h u ty woj. kieleckiego, w o b ec tru d n o ś c i n a ry n k u krajo w y m , znacznie in ten sy w n iej niż w la ta c h p o p rzed n ic h szukały w r. 1931 m ożliw ości zb y tu n a ry n k a c h zagranicznych.
W zbycie o g ó lny m w y tw o ró w w alco w n ian y ch w r. 1931 w yw óz stanow ił:
w h u ta c h w oj. kieleckiego 3 ,9 8 %
„ „ w oj. śląskiego . 6 1 ,1 8 % ,, całem h u tn ic tw ie . . 4 8 ,6 8 % .
5
W s to su n k u do p ro d u k c ji w yw óz w y tw o ró w w alco w n ian y ch zagranicę w yniósł w ro k u spraw ozdaw czym 4 5 ,2 % w obec 13,9% w r. 1928, 16,9%
w r. 1929 i 3 9 ,5% w r. 1930.
T a k znaczny s to s u n k o w o wywóz w y tw o ró w w alco w n ian y ch zagranicę, był, ja k pow iedzieliśm y, w y n ik ie m skurczone; p o jem n o ści ry n k u w ew n ętrz
nego. Zużycie żelaza n a głow ę lu d n o śc i sp ad ło d o 12,7 kg w obec 3 5 ,9 kg w r. 1928, 34,3 kg w r. 1929 i 20 kg w r. 1930. S p ad ek zużycia żelaza na głow ę lu d n o ści o d b ić się m usiał, oczyw iście, przedew szystkiem n a zam ó
w ien iach synd y k ato w y ch . N apływ ty c h zam ów ień w r. 1931 w yniósł za
ledw ie 2 62 .779 t w obec 7 1 2 .6 0 0 t w r. 1928, 5 0 8 .3 0 4 t w r. 1929 i 3 69 .9 0 2 t. w r. 1930. O g ó ln a sum a w pływ ów S y n d y k atu w yniosła w r o k u spraw ozdaw czym 1 5 7 .9 72.0 0 0 zł. w o b ec 3 0 3 .5 8 7 .0 0 0 zł. w r. 1928, 3 0 7 .0 0 4 .0 0 0 zł. w r. 1929 i 2 1 3 .2 2 5 .0 0 0 zł. w r. 1930.
W zw iązku ze spad k iem o b ro tó w n a ry n k u w e w n ę trz n y m oraz w sk u tek w zm ożonego w yw ozu p o cen ach graniczących z p o zio m em k o sztu w łasnego, re n to w n o ś ć poszczególnych przedsiębiorstw w zakresie w y tw o ró w w alco w n ia n y ch zm niejszyła się bardzo znacznie.
O g ó ln a sum a fa k tu r, ch arakteryzująca d ziałalność p rzed sięb io rstw a, sp ad ła w ro k u spraw ozdaw czym o 37 d o 6 4% w s to s u n k u d o r. 1928.
P o d w pły w em zm niejszonego p o p y tu n a w y tw o ry h u tn icze n a ry n k u w ew n ętrzn y m oraz tru d n o ś c i e k sp o rto w y ch , h u ty zm uszone były red u k o w ać sto p ie ń z a tru d n ie n ia poszczególnych działów w y tw ó rczy ch, zw alniając przy- te m znaczną liczbę z a tru d n io n y c h ro b o tn ik ó w .
N ajw iększa fala red u k cji ro b o tn ik ó w p rzy p ad a n a luty, m arzec i g ru dzień ro k u spraw ozdaw czego. W ciągu ty c h trz e c h m iesięcy zw o ln io n o przeszło 4 tysiące ro b o tn ik ó w . W p o zo stały ch m iesiącach red u k cje były m niejsze. O g ó łem w ciągu ro k u spraw ozdaw czego zw o ln io n o w h u tn ic tw ie Żelaznem 5.6 5 8 ro b o tn ik ó w .
S tan z atru d n ie n ia przy k o ń c u ro k u spraw ozdaw czego w yniósł 3 4 .8 6 4 ro b o tn ik ó w w o b ec 5 1 .5 3 6 ro b o tn ik ó w , zatru d n io n y c h przy k o ń c u ro k u
1928, 47 .1 5 3 ro b o tn ik ó w w r. 1929 i 4 0 .5 2 2 w r. 1930.
N ajgorszym m iesiącem w ro k u sp raw ozdaw czym b y ł g ru d zień . Liczba czynnych w ielkich pieców spadła d o 7, liczba p iecó w m a rtin o w sk ich d o 21.
W ty m m iesiącu w y p ro d u k o w a n o :
s u r ó w k i...18 tys. to n n , czyli 2 1,2% p ro d u k c ji r. 1913 stali zlewnej . . . . 36 ,8 „ „ „ 2 6 ,6 % „
w y ro b ó w w alco w n ia n y ch 26,5 „ „ „ 2 6 ,6 % ,,
N apływ zam ów ień sy n d y k ato w y ch sp ad ł w g ru d n iu d o p o zio m u n ie n o - to w a n eg o o d p o czątk u istn ien ia S y n d y k a tu (5 .0 1 6 to n n ).
W yw óz zagranicę zm niejszył się ró w nież b ardzo (4.619 to n n ) .
Zapasy n a to m ia st pozostały n a p o ziom ie, przekraczającym m iesięczną w ytw órczość h u t.
6
W g ru d n iu od dała się p o d n a d z ó r sądow y Sp. A kc. „ H u ta P o k ó j”.
T a k się przedstaw ia stan h u tn ic tw a polskiego w trzecim ro k u kryzy- sow ym .
S k u tk i tego kryzysu uw ypukliliśm y w poszczególnych rozdziałach n in iej
szego spraw ozdania, k tó re w r o k u bieżącym w ydajem y, ze w zględu n a tru d n e w a ru n k i finanso w e, w zm niejszonym znacznie n ak ład zie oraz objętości i ty l
k o w języku polskim .
S p raw ozdanie roczne Zw iązku P o lsk ich H u t Żelaznych, jak w szystkie zreszfeą teg o rodzaju pub likacje, m a za cel przed staw ien ie działalności re p re zen to w an ej przez Zw iązek dziedziny życia gospodarczego.
T o też w dalszych rozdziałach niniejszego spraw ozdan ia obrazujem y ro z
m iar p ro d u k c ji hutn iczej, po ró w n yw ając ją z latam i p o p rzed n iem i i ok resem p rzed w o jen n ym .
Szczegółowo p o trak to w a liśm y zagadnienie tw orzyw h u tn iczy ch i paliw a, pod aliśm y statystyk ę z a tru d n ie n ia i płac. W o d rę b n y c h działach przed sta
w iliśm y — w m iarę m ożno ści w y c z e rp u ją c o — kw estję podziału p ro d u k cji, akcję w yw ozow ą za zaśw iadczeniam i Zw iązku E k sp o rto w eg o P olsk ich H u t Żelaznych, p o lity k ę h an d lo w ą, spraw y przew ozow e.
N ie k tó re zagadnienia staraliśm y się przedstaw ić o b razo w o n a w ykresach o skali log arytm icznej. W y k resy te m ają podziałkę, w y k reślo n ą p ro p o rc jo naln ie d o log ary tm ó w liczb, um ieszczonych w zdłuż osi rzędn y ch . R óżnica rzęd ny ch d w ó ch p u n k tó w n a w ykresie ró w n a się w ięc różnicy lo g ary tm ó w liczb, o d po w iad ający ch ty m d w u p u n k to m (w przeciw ieństw ie d o podziałki linjow ej, gdzie ta różnica rzędn y ch ró w n ałab y się różnicy sam ych liczb).
W zak oń czeniu podaliśm y o p is inw estycyj, d o k o n a n y c h w ro k u sp raw o zdaw czym przez n ie k tó re zakłady h utn icze, oraz w yszczególniliśm y m e to d y pracy Zw iązku P o lskich H u t Żelaznych.
7
tu >
L CZŁONKOWIE I WŁADZE
ZWIĄZKU POLSKICH H U T ŻELAZNYCH.
C Z Ł O N K O W IE Z W IĄ Z K U
T o w a rz y stw o A k c y jn e
Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H „H U T A B A N K O W A ’
Dąbrowa Górnicza S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J : J o s e p h C h a n o v e — P rezes R o b e r t H u e t — A d m in is tr a to r d eleg o w a n y F r a n ç o i s B a ł o u z e t C l a u d e O l l a g n i e r
P a u l B a v i è r e C h a r l e s P a s t e r
J e a n B o n n a r d e l A n t o n i R i e s e n k a m p t A n d r z e j G a r b i ń s k i E u g è n e S c h n e i d e r
F E R R U M , SP. A K C .
Katowice 2
S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J : R u d o l f B r e n n e c k e — P rz ew o d n iczący F r a n c i s z e k P i e l e r ) Z astę p cy H i p o l i t G l i w i c ) p rz ew o d n ic zą ce g o H e n r y k A s c h k e n a z y E u g e n j u s z L a n d a u
A l f r e d F a l t e r A n t o n i L e w a l s k i
A l f r e d G o l d k l a n g J e r z y M i c h a l s k i S K Ł A D Z A R Z Ą D U :
M a k s y m i l j a n L o e s e r
„H U T A P O K Ó J”
Ś lą sk ie Z ak ład y G ó rn ic z o -H u tn ic z e S. A . Katowice, 'Lamkowa 3
S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J :
F r a n c i s z e k P i e l e r H e n r y k A s c h k e n a z y R u d o l f B r e n n e c k e K u r t S o b e r n h e i m F e l i k s T h e u s n e r M a k s y m i l j a n L o e s e r
l f r e d F a l t e r K o n s t a n t y W o l n y '
u g e n j u s z L a n d a u E r n s t K o r n e r J u l j u s z T w a r d o w s k i
9
S K Ł A D Z A R Z Ą D U :
A n t o n i L e w a l s k i B e r n a r d P i e l e r ( do 31 lip c a r. 1931) F r y d e r y k C i e s z y ń s k i S t e f a n Z a w a d z k i
A r t u r W a u e r
T o w a rz y stw o Z ak ład ó w M e ta lo w y c h
„B. H A N T K E ” SP. A K C .
W arszaw a, Srebrna 9 SK Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J : J e r z y M e y e r — P rezes
H e n r y k N e u m a n —’ Wi c e p r e z e s L e o p o l d W e l l i s z
S K Ł A D Z A R Z Ą D U ; L u d w i k D a r o w s k i — Prezes H i p o l i t G l i w i c
S t a n i s ł a w M e y e r
K A T O W IC K A SPÓ Ł K A A K C Y JN A D L A G Ó R N IC T W A I H U T N IC T W A
H ajduki Wielkie
H. v. S t e i n H i p o l i t G l i w i c
K a r o l hr. B e J i n a B r z o z o w s k i A n t o n i W i e n i a w s k i H e r b e r t M. G u t m a n n J ó z e f Ż y c h l i ń s k i P a w e ł G e i s e n h e i m e r F r i e d r i c h F l i c k J a k ó b G o l d s c h m i d t P a u l S c h w a b a c h S t e f a n Z i e l e w i c z F r y d e r y k W e i n m a n n Z y g m u n t Z i e l e w i c z A l f r e d hr . P o t o c k i W i l l i a m A v e r e l l H a r r i m a n n G u s t a w W i l l i g e r
I r v i n g R o s s i K u r t S o b e i n h e i m
E u g e n L u b o w i t s c h L u d w i k P a w l a c z k y J a n u s z ks. R a d z i w i ł ł O t t o S t e i n b r i n c k
E d w a r d M o s l e r S K Ł A D Z A R Z Ą D U :
R o b e r t S c h e r f f F r y d e r y k B e r n h a r d t
W a l t e r T o m a l l a A l f r e d R o h d e
M a r j a n P r z y b y l s k i H e r b e r t M o n d e n R o b e r t S z n a p k a
H U T A ŻELAZNA „ K R A K Ó W ” SP. A K C .
Kraków, Rynek 12
S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J :
H e n r y k d e K u h M a r c e l i P a n e t h
T a d e u s z E p s t e i n A l f r e d P o r a d a - R a p o p o r t
S t e f a n S k r z y ń s k i L e o n S t e r n b a c h
A r t u r B e n i s J. P. P e r r y
J u l j u s z H o c h a p f e l F r a n c i s z e k H e i s s i g S K Ł A D Z A R Z Ą D U :
H e n r y k d e K u h J. P. P e r r y
A l f r e d P o r a d a - R a p o p o r t T a d e u s z E p s t e i n
G Ó R N O ŚL Ą SK IE Z JE D N O C Z O N E H U T Y „K R Ó L E W S K A I L A U R A ”
S p ó łk a A k c y jn a G ó rn ic z o -H u tn ic z a Katowice, Kościuszki 30 S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J :
A l f r e d hr; P o t o c k i L u d w i k P a w l a c z k y
P a u l S c h w a b a c h S t e f a n P r z a n o w s k i
F r y d e r y k W e i n m a n n K a z i m i e r z P r z y b y s ł a w s k i
10
H e n r y k A s c h k e n a z y S t a n i s ł a w J a n O k o l s k i A l o i s C z e r m a k J a n u s z ks ¡ R a d z i w i ł ł
F r i e d r i c h F l i c k I r v i n g R o s s i
P a w e ł G e i s e n h e i m e r . H e r m a n S c h a a f f
H i p o l i t G l i w i c K u r t S o b e r n h e i m
J a k ó b G o l d s c h m i d t O t t o S t e i n b r i n c k H e r b e r t M. G u t m a n n W a l t e r T o m a l l a W i l l i a m A v e r e l l H a r r i m a n n J u l j u s z T w a r d o w s k i E m i l F r e i h e r r H o m a n n H e r i m b e r g G u s t a w W i l l i g e r S t a n i s ł a w ks. L u b o m i r s k i K o n s t a n t y W o l n y E u g e n L u b o w i t s c h L u d w i k Ż e l e ń s k i
J ó z e f Ż y c h l i n s k i S K Ł A D Z A R Z Ą D U : J ó z e f K i e d r o ń
F r y d e r y k B e r n h a r d t J e r z y H a a s e
M O D R Z E JO W SK IE ZA K ŁA D Y G Ó R N IC Z O - H U T N IC Z E , SP. A K C .
W arszawa, Srebrna g S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J :
S t a n i s ł a w ks. L u b o m i r s k i — P rezes J e r z y M e y e r — W ic e p re z e s
W ł o d z i m i e r z B a c z y ń s k i J ó z e f K e r n b a u m
W a c ł a w B r u n H e n r y k N e u m a n
J e r z y H a a s e W a c ł a w U r b a n o w i c z
A n t o n i K a m i e ń s k i L e o p o l d W e l l i s z S K Ł A D Z A R Z Ą D U :
L u d w i k D a r o w s k i — P re z e s H i p o l i t G l i w i c J e r z y B a u e r e r t z S t a n i s ł a w M e y e r
S p ó łk a A k cy jn a
W IE L K IC H P IE C Ó W I Z A K Ł A D Ó W O S T R O W IE C K IC H
W arszawa, Al. Ujazdowska 51 S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J : K a r o l W i l h e l m S c h e i b l e r — Pr ezes F e r n a n d d u R o y d e B l i c q u y L e o p o l d H o o g v e l s t K a z i m i e r z C h r z a n o w s k i S t a n i s ł a w ks . L u b o m i r s k i
L u d w i k F r è r e E d w a r d N e u s e s t e r
F e r d y n a n d G e r m a n é s H e n r y k R u p é A n t o n i W i e n i a w s k i
S K Ł A D Z A R Z Ą D U :
A n d r z e j W i e r z b i c k i — P rz e w o d n ic z ą c y W a c ł a w D ą b r o w s k i
T a d e u s z K a r s z o - S i e d l e w s k i A n d r z e j Z a l e w s k i
T O W A R Z Y S T W O S O S N O W IE C K IC H FABRYK R U R I ŻELAZA
Sp. A k c . W arszawa, Moniuszki 10 S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J : J u l j u s z B e r n a r d — Prezes
H . E. B o y e r H i p o l i t G l i w i c
J ó z e f C h a n o v e J ó z e f L e f l a i v e
L u d w i k H e r m a n
I I
S K Ł A D Z A R Z Ą D U : K l a u d j u s z A u l a g n o n — Pr ezes M a c i e j R o g o w s k i — W ic e p re z e s A n t o n i S ł a b o s z e w i c z E l j a s z M a r c h a s s o t i A n t o n i W e r e s z c z y ń s k i A l f o n s S e r v e a u
T O W A R Z Y S T W O S T A R A C H O W IC K IC H Z A K Ł A D Ó W G Ó R N IC Z Y C H
Sp. A k c . W a rs tw a , W arecka 1 5 S K Ł A D R A D Y N A D Z O R C Z E J : R o m a n G ó r e c k i — P rezes
F e l i k s M a c i s z e w s k i — W ic e p re z e s
F r a n c i s z e k D o l e ż a l M i e c z y s ł a w M a c i e j o w s k i W a c ł a w K o n d e r s k i F e l i k s M e r u ń o w i c z J ó z e f K i e d r o ń R u d o l f P t i c h
A n t o n i L e w a l s k i W ł a d y s ł a w W i e l o w i e y s k i M a r j a n Z a k r z e w s k i
S K Ł A D Z A R Z Ą D U : C z e s ł a w K l a r n e t — P re z e s S t e f a n O s s o w s k i — W ic e p re z e s
T a d e u s z N e u m a n K a z i i ń i e i z R a c z y ń s k i W i t o l d W i e r z e j s k i
ZARZĄD ZWIĄZKU
PREZES: M A C IE J R O G O W S K I W IC EPREZESI: JÓZEF K IE D R O Ń
T A D E U S Z K A R SZO -SIED LEW SK I
C Z Ł O N K O W I E :
L U D W IK D A R O W S K I, JERZY M EYER, T A D E U S Z EPSTEIN, T A D E U SZ N E U M A N , A N T O N I LEW A LSK I, R O B E R T SCH ERFF,
M AKSY M ILJA N LOESER, W A L E R Y Ś W IR T U N .
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
W IK T O R A D A M IE C K I, IG N A C Y R Ó Ż Y C K I, S T E FA N S T A N O W S K I.
P R A C O W N I C Y Z W I Ą Z K U
Dyrektor S tefan Korzycki,
Kierownik biura A n to n i Dzik, Sekretarz Jan in a Dąsiewicz.
IL H U TN ICTW O ŻELAZNE W POLSCE.
W y tw ó rcz o ść h u tn ic tw a żelaznego w Polsce w ro k u 1931 w edług p o szczególnych działów p ro d u k c ji w yniosła n astęp u jące liczby to n n :
w ielkie piece ... 347.114 s t a l o w n i e ... 1.036.966 w a lc o w n ie ... ... 752.519 o d lew n ie . . . ... 24.975 oddziały dalszej o b ró b k i ... 178.244
w te m rury s t a l o w e ... 62.118
• Zużycie żelaza n a 1-go m ieszkańca w Polsce w y n o siło w ro k u sp ra
w ozdaw czym : 12,7 kg,
w r. 1930 — 2 0,0 kg, w r. 1929 — 3 4,3 kg, w r. 1 9 2 8 — 3 5,9 kg w r. 1927 — 30,8 kg.
Liczba z a tru d n io n y c h ro b o tn ik ó w w k o ń cu ro k u 1931 w ynosiła 34.864 o só b , z te g o pracow ało :
w od dziale w ielkich pieców . . . . 1.525 osób w sta lo w n ia c h . . . 3.5 1 3 ,, w w alco w n iach . . ... 7.163 ,, w od le w n iach stali, żeliw a i in. m etali 1.580 „ w od dziale dalszej o b ró b k i. . . . . 8.3 4 0 ,,
razem . . 22.121 osób.
R esztę, t. j. 12.743 osoby, stan o w ili ro b o tn ic y od d ziałó w pom ocniczych tech n iczn y ch i w szystkich o d d ziałó w ubocznych.
T3
O g ó ln y zaro b e k w g o tó w ce, łącznie z d o d a tk a m i socjalnem i i t. p., wy
płaco n y w ro k u spraw ozdaw czym ro b o tn ik o m , z a tru d n io n y m w h u tn ic tw ie Żelaznem, w yniósł zł. 9 6 ,8 4 8 .2 6 3 .
W ro k u spraw ozdaw czym h u ty żelazne w płaciły z ty tu łu p o d a tk ó w p a ń stw ow ych i k o m u n a ln y c h sum ę zł. 1 4.7 6 2 .5 42 .
Z powyższej kw o ty przypadło n a p o d a te k :
m ajątk ow y zł.
d o c h o d o w y . . . ,, p rzem ysłow y... ...,, s t e m p l o w y ... . . . . „ k o m u n a l n y ... ... . „ o d n ie ru c h o m o śc i (razem z g ru n to w y m ) ,,
in n e . . . „
razem . . zł. 1 4 .7 62 .5 4 2
O g ó ln a sum a w p łat n a św iadczenia socjalne w yniosła zł. 24 .0 6 8 .7 3 2 . Z tego w p łaco n o na:
K asę C h o ry ch . . . zł. 3 .3 6 2 .9 8 9 . Kasę B racką . . . ,, 1.259.156.
U b ezp ie czen ie (p racow n . i ro b o t). ,, 5 .3 4 1 .9 4 3 . F un du sz B ezrobocia. . . . . , , 1.381.559.
E m e ry tu ry ... 2 .6 1 4 .9 6 9 . U rlo p y r o b o t n i c z e . . . „ 3 .7 9 2 .7 9 0 . In n e ciężary socjalne, w ęgiel d e
p u ta to w y , in sty tu cje h u m a
n ita rn e , szkoły i t . p. . . „ 6 .3 1 5 .3 2 6 . razem . . zł. 2 4 .0 6 8 .7 3 2 .
S to su n e k w ytw órczości polskiego h u tn ic tw a żelaznego d o w ytw órczości św iato w ej obrazują poniższe tablice:
2 .0 9 9 .9 7 9 4 .7 2 2 .0 6 4 5 .4 9 5 .7 1 6 8 5 7 .8 7 6 9 8 5 .9 8 5 5 0 0 .1 4 6 1 00.776
Tablica I .
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć Ś W IA T O W A S U R Ó W K I.
K r a j e 1) 1 9 1 3 l 9 3 O2) l 9 3 l
tys. tonn % tys. tonn % tys. tonn %
1 Stany Zjednoczone 31.462 39,9 32.260 40,4 18.721 33,8
2 Francja . . . . 9.071 11,5 10.035 12,6 8.217 14,9
3 Niem cy . . . . 10.916 13,8 9.695 12,1 6.063 11,0
4 Z. S. R. R .3) . . 4.207 5,3 5.008 6,3 5.021*) 9,1
5 A nglja . . . . 10.424 13,2 6.292 7,9 3.818 6,9
! 6 Belgja . . . . 2.485 3,2 3.394 4,3 3.232 5,8
7 Luksem burg 2.548 3,2 2.474 3,1 2.053 3,7
8 O krąg Saary . . 1.371 1,8 1.912 2,4 1.515 2,7
9 Czechosłow acja 1.228 1,6 1.437 1,8 1.165 2,1
10 Indje Bryt. . . . 207 0,3 1.181 1,5 1.150 2,1
11 Japonja . . . . 243 0,3 1.656 2,1 1.075*) 1,9
12 W ło ch y . . . . 432 0,5 580 0,7 539 1,0
13 K anada . . . . 1.031 1,3 825 1,0 474 0,8
14 Hiszpanja . . . 425 0,5 622 0,8 400*) 0,7
15 Szwecja . . . . 742 0,9 496 0,6 387 0,7
16 Polska . . . . 1.031 1,3 477,948 0,6 347,114 0,6
17 A ustralja . . . 47 0,1 255*) 0,3 200*) 0,4
18 H olandja » • 212 0,3 200*) 0,4
19 W ęgry . . . . 190 0,2 257 0,3 160 0,3
20 A ustrja . . . . 550 0,7 287 0,3 145 0,3
21 Norwegja 4 0,0 145 0,1 120*) 0,2
22 C h in y . . . . 160 0,2 150*) 0,2 100*) 0,2
23 Pozostałe kraje 135 0,2 240'*) 0,3 200*) 0,4
Razem 78.909 100,0 79.891 100,0 55.302 100,0
x) W granicach obecnych.
2) Liczby poprawione.
3) Rok kalendarzowy.
*) Liczba oszacowana.
15
Tablica 2.
W Y T W Ó R C Z O Ś C Ś W IA T O W A STA LI.
K r a j e 1) 1 9 3 1 9 3 02) 1 9 3 1
tys. t o n n | % tys. to n n % tys. to n n 1 %
1 Stany Zjednoczone 31.802 41,5 41.351 43,4 26.361 38,0
2 Niemcy . . . . 11.919 15,6 11.539 12,1 8.292 11,9
3 F ra n c ja 3) . . 6.973 9,1 9.447 9,9 7.809 11,2
4 A nglja . . . . 7.786 10,2 7.694 8,1 5.445 7,8
5 Z. S. R. R .4) . . 4.436 5,8 5.681 6,0 5.390*) 7,8
■
6 Belgja . . . . 2.467 3,2 3.390 3,5 3.122 4,5
7 Luksem burg 1.335 1,7 2.270 2,4 2.035 2,9
8 Japonja 240 0,3 .2.239 2,3 1.865 2,7
9 O krąg Saary . . 2.080 2,7 1.935 2,0 1.538 2,2
10 Czechosłow acja 1.229 1,6 1.836 1,9 1.528 2,2
11 W ło c h y 3) . . . 934 1,2 1.774 1,9 1.453 2,1
12 Polska . . . . 1.661 2,2 1.237,497 1,3 1.036,966 1,5
13 K anada . . . . 1.059 1,4 1.025 1,1 684 1,0
14 Indje Bryt. . 63 0,1 620 0,6 610 0,9
15 Szwecja . . . . 749 1, 0 629 0, 7 546 0, 8
16 Hiszpanja . . 293 0,4 929 1,0 500*) 0,7
17 A ustrja . . . 565 0,7 468 0,5 323 0,5
18 W ęgry . . . . 443 0,6 369 0,4 316 0,5
19 A ustralja 14 0,0 250*) 0,3 200*) 0,3
20 C hiny . . . . 43 0,1 50*) 0,1 30*) 0,0
2 1 Pozostałe kraje 477 0,6 450*) 0,5 340*) 0,5
Razem . . 76.568 100,0 95.183 100,0 69.424 100,0
*) W g ra n ic a c h o b e c n y c h . 2) L iczby p o p ra w io n e . 3) Bez s ta li zgrzew nej, 4) R o k k a le n d a rz o w y .
*) L iczb a o sza co w an a .
III. W YTW ÓRCZOŚĆ.
W y k resy n a str. 17, 18, 19 ilu stru ją rozw ój w ytw ó rczo ści w ielkich pieców , stalow ni i w alcow n i vf rolcu spraw ozdaw czym w p o ró w n a n iu z la
ta m i p o p rzed n iem i o k re su p o w o je n n eg o i przed w o jen nego .
Jak w yn ik a z ty c h w ykresów , ro k spraw ozdaw czy p o d w zględem rozw oju w ytw órczości h u tn ic tw a polskiego b y ł znacznie gorszy od ro k u p oprzedniego.
W y tw ó rcz o ść w ielkich piecó w spadła w ro k u spraw ozdaw czym do p o ziom u w ytw órczości kryzysow ego r. 1924.
W y tw ó rcz o ść stalow ni, aczkolw iek przewyższa w ro k u spraw ozdaw czym poziom w ytw órczości kryzysow ych la t 1 9 2 4 — 1926, jednakże jest znacznie m niejsza o d w ytw órczości w ro k u poprzedzającym w sp o m n ian y kryzys oraz w la ta c h n astę p n y c h ; utrzym uje się ona n a poziom ie w ytw órczości r. 1922.
W y tw ó rczo ść w alcow n i rów nież utrzym uje się n a poziom ie w ytw órczości tego sam ego ro k u , co w ytw órczość stalow ni.
N ajgorszym m iesiącem p o d w zględem ro zm iaru w ytw órczości w r. 1931 b y ł g ru dzień, najlepszym — lipiec.
T ab lica n a str. 20 obrazuje w ytw órczość trze ch zasadniczych działów w ed łu g poszczególnych m iesięcy w p o ró w n a n iu z p rzeciętn ą m iesięczną w y
tw ó rczo ścią ro k u 1913.
Wykres i.
WYTWÓRCZOŚĆ STALOWNI W PO LSC E :■
od 1905 do 1913 i od 1922 do 1931 r.
Tonny o 200,000 400,000 600,000 soo.ooo 1,000,000 1,20 0 0 0 0 1,400,000 16 0 0 0 0 0
Rok
1905
1906
1907
1908
1909
1910 U
1911
1912
1913
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931 łśl---
Wykres 2.
19
~Wykres 3.
T ablica 3.
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć H U T ŻELAZNYCH POLSKI.
W y sz cz eg ó ln ie n ie W i e l k i e p i e c e S t a l o w n i e W a l c o w n i e
to n n y % to n n y % to n n y %
r. 1 9 1 3 ... 1.031.123 100,00 1.660.522 100,00 1.198.524 100,00
„ 1 9 2 2 ... 480.125 46,56 1.007.488 60,67 747.617 62,38 1923 ... 516.761 50,12 1.144.692 68,92 783.692 65,39
„ 1 9 2 4 ... 332.954 32,29 678.381 40,85 472.162 39,40
„ 1 9 2 5 ... 314.571 30,51 779.203 46,93 586.892 48,97
„ 1 9 2 6 ... 327.471 31,75 788.078 47,45 562.068 46,89
» 1 9 2 7 ... 618.327 59,97 1.243.691 74,90 918.286 76,62
„ 1 9 2 8 ... 683.757 66,31 1.436.886 86,53 1 044-903 87,18
„ 1 9 2 9 ... 704.437 68,32 1.376.724 82,91 962.320 80,29
„ 1 9 3 0 ... 477.948 46,35 1.237.497 74,52 904.188 75,44
„ 1931 ... 347.114 33,66 1.036.966 62,45 752.519 62,79 przeciętna miesięczna r.
! 1 9 1 3 ... 85.927 100,00 138.377 100,00 99.877 100,00 r. 1931:
sty cze ń ... 32.292 37,58 91.479 66,11 62.588 62,67 l u t y ... 35.452 41,26 98.599 71,25 68.795 68,88 m a rz e c ... 37.001 43,06 99.317 71,77 66.980 67;06 k w i e c ie ń ... 32.787 38,16 86.593 62,58 63.585 63,66 m a j ... 33.687 39,20 105.725 76,40 72.149 72,24 c z e r w ie c ... 23.635 27,51 103.266 74,63 78.107 78,20 l i p i e c ... 28.253 32,88 108.581 78,47 81.698 81,80 s i e r p i e ń ... 29.841 34,73 99.683 72,04 73.072 73,16 w r z e s ie ń ... 30.178 35,12 92.667 66,97 71.193 71,28 p a ź d z ie rn ik ... 23.856 27,76 67.710 48,93 52.673 52,74 listo pad... 21.911 25,50 46.486 33,59 35.093 35,14
18.221 21,21 36.860 26,64 26.586 26,62
Liczby pow yższe w ykazują, że w ro k u spraw ozdaw czym osiągnęliśm y p o d w zględem w ytw órczości w ielk ich p iecó w 36,7% w obec 46,4% w r. 1930, stalo w n i 62,5% w ob ec 74,5% , w alcow ni 62,8% w o bec 75,4% m aksym alnej w ytw órczości p rzed w o jen n ej.
2%
M iesięczna w y tw ó rczo ść w ielk ich p iecó w w ahała się w ro k u spraw ozdaw czym w granicach o d 21,2% d o 4 3 ,1 % przeciętn ej m iesięcznej w y tw ó r
czości p rzedw o jen nej. D o ln a g ran ica w y tw ó rczo ści stalo w n i w ynosiła 26,6% , g ó rna zaś 78,5% .
D o ln a granica w ytw órczości w alcow ni w ynosiła 2 6 ,6 % , g ó r n a — 8 1,8 % .
ROD ZAJE W Y R O B Ó W
Tablica 4.
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć W IE L K IC H P IE C Ó W
Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W P O L S C E W R O K U 1931.
W y s z c z e g ó l n i e n i e
r. 1 9 3 0 r. 1 9 3 1
to n n y % to n n y %
Surów ka odlewnicza w g ę s i a c h ... 92.169 19,3 36.103 10,4 Surów ka odlewnicza w odlew ach z w ielkie
go p i e c a ... 425 0,1 238 0,1 S urów ka th o m a so w s k a ... 1.054 0,2 — —
Surów ka m artinow ska i bessem erow ska ■ 358.410 75,0 286.951 82,7 S urów ka specjalna (hem atytow a, zwiercia-
dlana, żelazomangan, żelazokrzem i t. p.). 25.890 5,4 23.822 6,8
Razem surów ka . 477.948 100,0 347.114 100,0
Tablica 5 .
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć
S T A L O W N I Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W P O L SC E W R. 1931.
W yszczególnienie r. 1 9 1 0 r. 1 9 3 1
t 0 n n y | % t o n n y %
W lew ki (bloki) m artinow skie 1.200.560 97,0 1.005.131 96,9
Bloki z pieców elektrycznych 14.207 1,2 14.894 1,5
O dlew y s t a l o w e ... 22.730 1,8 16.941 1,6
I Razem stal zlewna 1.237.497 100,0 1.036.966 100,0
22
Tablica 6,
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć
W A L C O W N I Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W P O L S C E W R . 1931.
W y s z c z e g ó l n i e n i e r. 1 9 3 0 r. 1 9 3 i
t o n n y % i o n n y | %
i W y tw ó r walcowany gotowy
Szyny k o l e j o w e ... 59.161 6,5 101.242 13,5
Szyny tram w ajow e żłobkowe 1.252 0,1 915 0,1
1 Szyny w ąskotorow e kopalniane • 16.160 1,8 4.219 0,6
Podkłady, złącza, p odkładki do
s z y n ... 15.255 1,7 21.518 2,9 Belki i k o r y t k a ... 111.111 12,3 108.133 14,4
Żelazo handlow e i fasonowe 364.174 40,3 227.947 30,3
B ednarka w alcow ana na gorąco 34.591 3,8 17.602 2,3
Żelazo n a d r u t ... 68.312 7,6 63.576 8,5 Żelazo u n iw e r s a ln e... 23.188 2,6
17.659 2,3
Blacha:
wyż. 5 m m ... 80.819 \ 67.580 j 5 — 3 m m ... 24-706 I 10.782 [
\ 198.684 22,0 \ 162.159 21,5 3 — 1 m m ... 26.417 [ 35.111 I
niżej 1 m m ... 6 6 .7 5 2 ] 48.686 !
Stal sp ec ja ln a... 10.236 1,1 10.783 1,4 Inne gatunki żelaza i stali walco-
! w a n e j... 2.063 0,2 16.766 2,2
Razem w ytw ór gotowy . 904.188 100,0 752.519 100,0
T ablica 7 .
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć
O D L E W N I Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W P O L S C E W R. 1931.
W y s z c z e g ó l n i e n i e
r. 1 3 0 r. 1 3 1
to n n y 0/o/ to n n y %
R ury żelazne lane (żeliwne) i ich części 3,341 9,6 163 0,7
Inne odlewy żelazne (ż e liw n e )... 31.574 90,4 24.812 99,3
Razem . 34.915 100,0 24.975 100,0
Tablica 8.
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć O D D Z IA Ł Ó W
DALSZE] O B R Ó B K I Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W P O L S C E W R . 1931.
W y s z c z e g ó l n i e n i e r. 1 9 3 0 r. 1 9 3 1
tonny | % tonnv %
a) W yroby k u te i prasow ane
osie k o l e j o w e ... 4.311 1,8 3.237 1,8
obręcze kolejow e (bandaże) . . 23.107 9,6 17.926 10,1
k o ł a ... 11.346 4,7 3.024 1,7
14.400 6,0 14-978 8,4
b) W yroby walcowane na zimno . 10.461 4,3 9.037 5,1
c) R ury żelazne i stalowe i ich części
spawane ... 37.593 15,6 24.195 13,6 ciągnione bez s z w u ... 51.911 21,6 37.923 21,3 d) K onstru kcje żelazne, kotły, zbiorniki,
oprócz wagonów i t. p ... 20.615 8,5 14.247 8,0 e) Maszyny, o b rabiarki, m echanizm y i t. p. 8.181 3,4 5.015 2,8 f) D ro b n e wyroby żelazne
gwoździe, haki, śruby, n a k rę tk i , . . 7.271 3,0 8.140 4,6 d ru t c ią g n io n y ... 3.035 1,3 1.807 1,0 in n e w y r o b y ... 1.255 0,5 1.455 0,8 g) W yroby z blachy
blacha ocynow., ocynkow . w arkuszach 2.594 1,1 2.579 1,4
naczynia e m a l j o w a n e ... 3.445 1,4 1.468 0,8 naczynia z blachy s u ro w e j... 6.187 2,6 4-140 2,3 naczynia ocynow. i ocynkow . . . . 80
} 2,9
61
} 3,0 in n e w y r o b y ... 6.791 5.298
h) In n e wyroby żelazne i stalow e . . . 28.247 11,7 23.714 13,3
Razem . . 240.830 100,0 178.244 100,0
24
Tablica g.
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć S U R Ó W K I
N A 1 PIE C O -D Z IE Ń BIEGU O R A Z STALI N A 1 DZIEŃ R O B O C ZY W Z A K Ł A D A C H H U T N IC Z Y C H W PO LSC E.
s u r ó w k a s t a 1
M i e s i ą c t 0 l n y 1 3 0 1 9 3 1
r. 1930 r. 1931 liczba dni
roboczych tonny liczba dni
roboczych tonny
sty czeń ... 121,6 130,2 26 4.072,92 24 3.811,63
l u t y ... 118,6 143,0 25 4.058,88 24 4.108,29
m a rz e c ... 116,1 139,6 28 3.773.96 26 3.819,88
k w i e c ie ń ... 124,1 131,1 24 3.803,79 25 3.463.72
m a j ... 128,7 139,2 26 4-383,88 27 3.915,74
c z e r w ie c ... 120,5 131,3 24 3.788,21 25 4.130,64
l i p i e c ... 121,6 129,0 28 4.052,61 27 4-021,52
s i e r p i e ń ... 133,4 138,2 28 3.737,18 27 3.691,96
w r z e s ie ń ... 139,8 143,7 25 4.424,24 27 3.432,11
październik , ... 135,4 119,9 18 4.055,96 23 2.943,91
l i s t o p a d ... .... . 137,4 110,7 26 4.136,65 23 2.021,13
g r u d z i e ń ... 137,3 103,5 23 3.409,96 21 1-755,24
| przeć- za 12 mies. 126,9 130,9 25,9 3.979,09 24,7 3.496,26
25
KWARTALNA WYTWÓRCZOŚĆ HUTNICTWA ŻELAZN EG O W O K R E S IE 1927-1931.
(S k a la log a rytm iczn a )
Tonny 400.000
300.000
200.000
100,000 80,000
' 60,000
40.000
i 20,000
10.000
/ n I I I I V / I I I I I / / / // I I I / K / I I II I I V / I I ///
*’ * v .
» Sfa
>>,s own/e
* N . ’ V .
ss - " I talcow i / f l ' " —
*•**
\
** • A
/ /
• **"
" '
•«*" We/ kie pi eoe x
V
\
W
V
N
\
\
%
*
Rurk ownie
%
•**
•
m i 1928 1929 1930 1931
1Wykres 4,
IV. T W O R Z Y W O .
R U D Y .
Ze w zględu n a n ied u żą zaw artość żelaza, ru d krajow ych używa się w p r o cesie w ielk op ieco w ym ty lk o jak o dom ieszki d o r u d bogatych — zagranicznych.
W s k u te k teg o zap o trzeb o w an ie ru d k rajo w y ch w polskich h u ta c h żelaznych jest sto su n k o w o nieznaczne.
Jak w y nika z poniższej tab eli, dow óz ru d krajow ych żelaznych (suro
w ych i prażo n y ch ) w r. 1931 był wyższy o d w ydobycia ru d y surow ej o 13,4% , co n a s tą p iło k o sz te m zm niejszenia się zapasów ru d w kopalniach.
M ożna p rzy tem zauw ażyć dalszy sp ad ek w ydobycia ru d w Polsce (o 40,3%
w s to s u n k u d o r. 1930 i o 56,8% w sto su n k u d o r. 1929).
wydobycie rudy w tonnach dowóz rud kraj.
do zakl. hutn.
ilasta brunatna razem tonny % wydob.
1 9 2 9 ... 593.730 65.477 659.207 488.267 74,1 1 9 3 0 ... 433.392 43.524 476.916 455.354 95,5 1 9 3 1 ... 255.808 28.845 284.653 322.768 113,4
O g ó ln e zużycie ru d y surow ej w procesie w ielkopiecow ym całej Polski stan o w iło w r. 1931:
d la ru d y bog atej (Fe powyżej 50% ) . 185.442 t, czyli 81,8%
dla r u d y ubogiej (Fe do 5 0 % ). . . 41.345 t, „ 18,2%
w p o p rz e d n im ro k u sto su n ek zużycia rudy ubogiej był większy i sta n o wił 28 ,4% .
W procesie w ielk o p ieco w y m h u t w ojew . kieleckiego zużycie ru d suro
w ych b o g aty ch w r. 1931 stan o w iło 57,5°/o w obec 48,9% w r. 1930, w h u ta c h zaś w ojew . śląskiego 89,8% w obec 88,4% w r. 1930,
27
Poza ru d ą żelazną su ro w ą h u ty zużyły w p rocesie w ielk o p ieco w y m n a stęp u jące ilości ru d y żelaznej prażonej:
r. 1930 r. 1931
w w oj. kieleck iem . . 11 4,3 2 4 to n n 5 9 .2 0 4 to n n w w oj. Śląskiem . . . 2 5 0 .2 3 9 ,, 1 6 9.602 ,,
razem . 3 64 .5 6 3 to n n 2 2 8 .8 0 6 to n n .
Poniższe tablice ilu stru ją dow óz ru d y żelaznej i m an g an o w ej d o zakła
d ó w hu tn iczy ch całej P olski i poszczególnych ok ręg ó w .
T ablica lo .
D O W Ó Z R U D Y Ż E L A Z N E J I M A N G A N O W E J D O Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H P O L S K I W R O K U 1931.
W y s z c z e g ó l n i e ń ie
k r a j ó w e z a g r a n i c z n e r a z e m
tonny % tonny % tonny %
R udy żelazne s u r o w e ...
,, „ p ra ż o n e ...
„ ,, w brykietach . .
63.614 243.569 15.585
19,3 96,5 100,0
265.995 8.812
80,7 3,5
329.609 252.381 15.585
100,0 100,0 100,0 Razem ru d y ż e l a z n e ...
R udy m anganow e...
322.768 54,0 274.807 35.607
46,0 100,0
597.575 35.607
100,0 100,0 O g ó ł e m ... 322.768 51,0 310.414 49,0 633.182 100,0
Tablica i i.
D O W Ó Z R U D Y Ż E L A Z N E J I M A N G A N O W E J D O Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W O J E W Ó D Z T W K IE L E C K IE G O I K R A K O W S K IE G O W R O K U 1931.
W y s z c z e g ó l n i e n i e
k r a j o w e z a g r a n i c z n e r a z e m
tonny % tonny % tonny °//o
R udy żelazne surow e .
1 „ ,, prażone .
50.820 91.450
61,7 100,0
31.578 38,3 82.398 91.450
100.0 100.0 Razem rudy żelazne . . . 142.270 81,8 31.578 18,2 173.848 100,0
R udy m anganow e . . . . — — 6.526 100,0 6.526 100,0
O g ó ł e m 142.270 78,9 38.104 21,1 180.374 100,0
Tablica 12
.
D O W Ó Z R U D Y Ż E L A Z N E J I M A N G A N O W E J D O Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H W O J E W Ó D Z T W A Ś L Ą S K IE G O W R O K U 1931.
W y s z c z e g ó l n i e n i e
k r a j o w e z a g r a n i c z n e r a z e m
tonny % tonny % tonny °//o
R udy żelazne surow e . . . . 12.794 5,2 234.417 94,8 247.211 100,0
„ ,, prażone . . . . 152.119 94,5 8.812 5,5 160.931 100,0
„ ,, w brykietach . 15.585 100,0 — — 15.585 100,0
Razem rudy żelazne... 180,498 42,6 243.229 57,4 423.727 100,0 R udy m a n g a n o w e ... — — 29.081 100,0 29.081 100,0
O g ó ł e m ... 180.498 39,9 272.310 60,1 452.808 100,0
W p o ró w n a n iu z ro k iem 1930 dow óz ru d y żelaznej w ykazuje dalsze znaczne zm niejszenie się w dziale ru d k rajow y ch surow ych (o 45,6% ) i prażo n y ch (o 26,5% ), zwiększył się n a to m ia st dow óz zagraniczny rud żelaznych suro w y ch (o 27,5% ) przy jednoczesnem zm niejszeniu się dow ozu ru d zagranicznych prażonych (o 68,4% ). Zm niejszył się rów nież dow óz ru d m a n g an o w y c h (o 36,9% ).
Tablica 73
.
D O W Ó Z R U D S U R O W Y C H D O Z A K Ł A D Ó W H U T N IC Z Y C H PO LSK I W R. 1931 w t o n n a c h.
W y sz cz eg ó ln ien ie w 0 . k iele ck ie w oj. śląskie o g ó łem P o lsk a \
k ra jo w e z ag ran tcz. razem k ra jo w e zagranlcz. razem k ra jo w e zagrantcz. razem
r. 1930 ... 97.104 62.156 159.260 19.750 146.524 166.274 116.854 208.680 325.534
r. 1931 . . . 50.820 31.578 82.398 12.794 234.417 247.211 63.614 265.995 329.609
w s to s u n k u d o r. 1930 -4 6 .2 8 4 -3 0 .5 7 8 -7 6 .8 6 2 — 6.956 + 8 7 .8 9 3 + 8 0 .9 3 7 - 5 3 .2 4 0 + 5 7 .3 1 5 + 4 .0 7 5
w z ro s t + . . . . — — — — 60 ,0 % 48,7% — 2 7,5% 1,25%
s p a d e k — . . . . 4 7 ,7 % 4 9 ,2 % 4 8 ,3 % 35,2% — — 45,6% — —
29
Tablica 1 4.
ZUŻY CIE R U D ŻELA ZN Y C H I M A N G A N O W Y C H W Z A K Ł A D A C H H U T N IC Z Y C H PO LSK I W R. 1931 w to n nach .
