ROK CZTERDZIESTY ÓSMY ZESZYT TRZECI
RUCH PRAWNICZY
EKONOMICZNY
i SOCJOLOGICZNY
ORGAN
UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA
I AKADEMII EKONOMICZNEJ
W POZNANIU
WARSZAWA—POZNAN 1987
P A Ń S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A U K O W E
KWARTAŁ TRZECI — 1986
KOMITET REDAKCYJNY
Redaktorzy
Andrzej Kwilecki (zast. red. naczelnego), Anna Michalska (sekretarz redakcji), Zbigniew Radwański (red. naczelny),
Stanisław Wierzchosławski C z ł o n k o w i e
Wiesław Daszkiewicz, Zygmunt Dulczewski, Bohdan Gruchman, Wiktor Jaśkiewicz, Adam Łopatka, Władysław Markiewicz, Eugeniusz Najlepszy, Teresa Rabska, Klemens Ratajczak, Jacek
Trojanek, Janusz Wierzbicki, Wacław Wilczyński, Marek Ziółkowski
Tłumaczenie na język angielski: Jarosław Myjak
Adres Redakcji
ul. Czerwonej Armii 90, 60-809 Poznań, Coll. Iuridicum UAM pokój 6, tel. 69-92-51, w. 290
Printed in Poland
Państwowe Wydawnictwo Naukowe — Oddział w Poznaniu Wydanie pierwsze. Nakład 1010+120 egz. Ark. wyd. 29,75. Ark. druk. 23,625. Papier druk. sat. V kl. 70 g, 70X100. Oddano do składania w maju 1986 r. Podpisano do druku i druk ukończono w marcu 1987 r.
Zam. nr 289A70. B-8/73. Cena zł 160,—
SPIS TREŚCI
I. ARTYKUŁY
Adam S z p u n a r (UŁ Łódź)
Kilka uwag o odwołaniu darowizny 1
Antoni R o s t (UAM Poznań) Hanna S u c h o c k a (UAM Poznań)
Status prawny posła na Sejmie PRL w świetle nowych regulacji prawnych) 19 Tadeusz S m o l i ń s k i (UAM Poznań)
Równość obywateli bez względu na narodowość w konstytucjach europej
skich państw socjalistycznych 37
Jacek T r o j a n e k (UAM Poznań)
Istota władzy gospodarczej producentów w świetle ogólnej teorii władzy . 51 Zdzisław K u b o t (Uniwersytet im. B. Bieruta, Wrocław)
Rola organów samorządu załogi w indywidualnych sprawach pracowni
czych 65
Jan S a n d o r s k i (UAM Poznań)
Międzynarodowa ochrona małżeństwa . . 81
Andrzej J a c e w i c z (PISM Warszawa)
Zagadnienie militaryzacji kosmosu a prawo międzynarodowe . . . 9 5 Andrzej K o m a r (UAM Poznań)
System finansowania rolnictwa Wspólnot Europejskich . . . . 117 Andrzej G o m u ł o w i c z (UAM Poznań)
Opodatkowanie jednostek gospodarki uspołecznionej . . . 127
Janusz P i a s n y (AE Poznań)
Miejsce i rola polityki konsumpcji w kształtowaniu spożycia w Polsce . 143 Irena Ł a w n i c z a k (AR Poznań)
Cykle rozwojowe a wahania produkcji rolniczej w Polsce w latach 1950
-- 1984 (próba history czno--ekonomicznej analizy przyczyn) . . . . 161 Karol K u k u ł a (AE Kraków)
Dynamika oraz kierunki zmian struktury usług produkcyjnych w
rolnic-twie 169
Jarosław M i e l c a r e k (AE Poznań)
Próba rekonstrukcji schematów reprodukcji Marksa. Proporcje gospodar
cze i warunki wzrostu . . . . 183
Adolf M i c h a l a k (AE Poznań) Rajmund Ś w i t a j s k i (AE Poznań)
Wyznaczanie racjonalnej wielkości przedsiębiorstwa handlowego w środo
wisku wielkomiejskim (na przykładzie branży owocowo-warzywnej) . 205 Piotr W a c h o w s k i (AE Poznań)
Rola Międzynarodowego Funduszu Walutowego w kształtowaniu płynności międzynarodowej krajów członkowskich w latach 1956 -1983 . . . 219
IV Spis treści Muiead A. K a l a l (AE Poznań)
System gospodarczy Iraku 237
Dyskusja nad nauczaniem socjologu w Polsce Andrzej K w i l e c k i (UAM Poznań)
Problemy zawsze żywe (wprowadzenie) 249
Władysław K w a ś n i e w i c z (UJ Kraków)
Zawodowa sylwetka absolwenta socjologii a dylematy kształcenia uniwersy
teckiego 256
Witold M o r a w s k i (UW Warszawa)
Potrzeba reorientacji w nauczaniu socjologii w Polsce . . . . 269 Piotr S z t o m p k a (UJ Kraków)
Pozorny dylemat w kształceniu socjologów . . . 273 Paweł Ł ą c z k o w s k i (UAM Poznań)
Kształcenie socjologów i kształcenie socjologiczne 275 Andrzej B o r u c k i (UŁ Łódź) »
Problemy kształcenia socjologów w Uniwersytecie Łódzkim i ich póź
niejszego zatrudnienia 283
Władysław J a c h e r (UŚI. Katowice)
Obserwacje i wnioski z działalności dydaktycznej na Śląsku . . . 292 Andrzej P r z e s t a l s k i (UAM Poznań)
Sposoby nauczania a zmiany w typie studenta socjologii UAM . . . 296 Eugeniusz K o ś m i c k i (AR Poznań)
Renata S u c h o c k a (AR Poznań) Wojciech L. J a n i k (AR Poznań)
Socjologia w uczelniach nieuniwersyteckich 299
Marian M a l i k o w s k i (WSP Rzeszów) Daniel M a r k o w s k i (WSP Rzeszów)
Stan kadry dydaktycznej i problemy nauczania socjologii w wyższych
szkołach pedagogicznych 303
Franciszek K r z y k a ł a (AE Poznań)
Miejsce socjologii ogólnej i socjologii pracy w kształceniu ekonomistów . 310
II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
Walerian Pańko, O prawie własności i jego współczesnych funkcjach (rec. Zbig
niew R a d w a ń s k i ) 319 Roman Budzianowski, Przymusowe przejmowanie nieruchomości rolnych (rec.
Walerian P a ń k o ) 321 Błażej Wierzbowski, Prawo ubezpieczeń społecznych w przebudowie ustroju
rolnego (rec. Andrzej Z i e l i ń s k i ) 324
O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane Leona Petrażyckiego, wybór i
opracowanie: Jerzy Licki i Andrzej Kojder (rec. Krzysztof M o t y k a ) . 326 Wielkopolski system spółdzielczości kredytowej pod red. Stefana
Ochocińskie-go (rec. Wojciech Ł ą c z k o w s k i ) 329 Edward Nowak, Problemy doboru zmiennych do modelu ekonometrycznego
(rec. Aleksander Z e l i a ś ) 332 Bronisław Rafał Kuc, Samokontrola. Metoda dobrej roboty (rec. Jarosław K o
c z o r o w s k i ) 334
Spis treści
Iwan P. Ilinskij, Borys A. Straszkun, W. I. Jastrobow, Gosudarstwiennoje pra
wo zarubieżnych socialisticzeskich stran, pod red. I. P. Ilinskiego (rec.
Feliks S i e m i e ń s k i ) 337 Herbert Seutemann, Der Widerruf von Schenkungen unter Ehegatten (rec.
Leopold S t e c k i ) 339
Problemi di legittimità costituzionale della legge 3 magio 1982 n. 203, pod red.
E. Rook Basilego, (rec. Roman B u d z i n o w s k i ) 341
Le temps de travail (rec. Andrzej C h o b o t ) 343 Education for International Understanding — l'Education pour la
Compréhen-sion Internationale (rec. Roman W i e r u s z e w s k i ) 346
David Brewster, Wayne D. Rasmussen, Garth Youngberg, Farms in Transition.
Interdisciplinary Perspectives on Farm Structure (rec. Jerzy B a b i a k ) . 348 Lebensniveau im Sozialismus, pod red. Guntera Manza (rec. Jerzy W o ś ) . 351
MBES. Mieżdunorodnyj Bank Ekonomiczeskogo Sotrudniczestwa 1963 - 1983, pod red. K. I. Nazarkina (rec. Zenobia K n a k i e w i c z ) . .. . 353 Michael Novak, Freedom with Justice. Catholic Social Thought and Liberal
Institutions (rec. Rafał W i e r z c h o s ł a w s k i ) 356
III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE
Sprawozdanie z konferencji Prawo pracy a reforma gospodarcza (Bogdan T r e
p i ń s k i ) 361
Ogólnopolskie Seminarium z Zastosowań Ekonometrii, Błażejewko 24 - 25 IX 1985 (Wojciech B o r u c k i ) . . 364
CONTENTS
I. ARTICLES
Adam S z p u n a r (University of Łódź)
Some Remarks on Revocation of a Donation Antoni R o s t (Adam Mickiewicza University, Poznań) Anna S u c h o c k a (Adam Mickiewicz University, Poznań)
Legal Status of a Member of the Diet of the Polish People's Republic (in the Light of New Legal Regulation)
Tadeusz S m o l i ń s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań)
Equality of Citizens Irrespective to their Nationality in Constitutions of the European Socialist States
Jacek T r o j a n e k (Adam Mickiewicz University, Poznań)
The Essence of Economic Power of Producers in the Light of the General Theory of Power ,
Zdzisław K u b o t (University of Wrocław)
The Role of Workers' Self-Government in Individual Cases of Emploees . Jan S a n d o r s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań)
International Protection of Marriage . . Andrzej J a c e w i c z (Polish Institute of International Affairs Warszawa)
The Question of Space Militarization and International Law Andrzej K o m a r (Adam Mickiewicz Univeristy, Poznań)
The System of Financing Agriculture in European Communities Andrzej G o m u ł o w i c z (Adam Mickiewicz University, Poznań)
Grounds o f Taxation o f Units o f the Socialized Economy . . . .
*
Janusz P i a s n y (Academy of Economics, Poznań)
The Position and the Role of Consumption Policy in Shaping Consumption in Poland
Irena Ł a w n i c z a k (Academy of Agriculture, Poznań)
Development Cycles and Agricultural Production Fluctuations in Poland in the Years 1950 - 1984 (an Attempt at Historical and Economical Analysis of the Causes)
Karol K u k u ł a (Academy of Economics, Cracow)
The Dynamics and the Direction of Changes in a Structure of Product-ional Services in Agriculture
Jarosław M i e l c a r e k (Academy of Economics, Poznań)
The Attempt at Reconstruction of the Reproduction Schemes of Marx Eco nomic Proportions and Development Conditions
Adolf M i c h a l a k (Academy of Economics, Poznań) Rajmund S w i t a j s k i (Academy of Economics, Poznań)
Evaluating the Rational Size of a Trade Enterprise in Urban Environment (on the Example of Fruit — Vegetable Selling Branch) .
1 19 37 51 65 81 95 117 127 143 161 169 183 205
Contents VII Piotr W a c h o w s k i (Academy of Economics, Poznań)
The Role of the International Monetary Fund in Shaping International
Liquidity of the Member States in the Years 1956 - 1983 . . . . 219 Muiead A. K a l a l (Academy of Economics, Poznań)
The Economic System of Iraq 237
*
Discussion on Teaching of Sociology in Poland Andrzej K w i l e c k i (Adam Mickiewicz University, Poznań)
Problems Still Alive (and Introduction) 249
Władysław K w a ś ń i e w i c z (Jagiellonian University, Cracow)
The Professional Profile of a Sociology Graduate and the Dilemmas of
the University Education 256
Witold M o r a w s k i (University of Warsaw)
The Need of Re-orientation in Teaching of Sociology in Poland . . 269 Piotr S z t o m p k a (Jagiellonian University, Cracow)
The Apparent Dilemma in Teaching Sociologists 273 Paweł Ł ą c z k o w s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań)
Education o f Sociologists and Sociological Education . . . 275 Andrzej B o r u c k i (University of Łódź)
Problems of Education of Sociologists at the University of Łódź and their
Future Employment 283
Władysław J a c h e r (Silesian University, Katowice)
Observations and Conclusions Concerning the Didactical Activities in Si
lesia 292
Andrzej P r z e s t a l s k i (Adam Mickiewicz University, Poznań)
Methods of Teaching and Changes in a Type of Sociology Student at the
Adam Mickiewicz University 296
Eugeniusz K o ś m i c k i (Academy of Agriculture, Poznań) Renata S u c h o c k a (Academy of Agriculture, Poznań) Wojciech L. J a n i a k (Academy of Agriculture, Poznań)
Sociology in the non — University Colleges 299
Marian M a l i k o w s k i (Pedagogical College, Rzeszów) Daniel M a r k o w s k i (Pedagogical College, Rzeszów)
The State of Didactical Staff and Problems of Teaching Sociology in the
Pedagogical Colleges 303
Franciszek K r z y k a ł a (Academy of Economics, Poznań)
The Position of General Sociology and Sociology of Labor in Education
o f Economists . . . 310
II. REVIEW OF LITERATURE 319 III. REPORTS AND INFORMATIONS 361
СОДЕРЖАНИЕ
I. СТАТЬИ Адам Ш п у н а р (Лодзинский университет) Несколько замечаний об отмене дарения Ханна С у х о ц к а (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Антони Р о с т (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Статус после на фоне нового правового регулирования . . . . Тадэуш С м о л и н ь с к и (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Принцип равноправия граждан несмотря на их национальность в кон ституциях европейских социалистических государств . Яцэк Т р о я н э к (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Сущность экономической власти производителей на фоне общей теории власти . . Здзислав К у б о т (Вроцлавский университет) Роль органов самоуправления по индивидуальным делам трудящихся . Ян С а н д о р с к и (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Международная охрана брака Анджэй Я ц э в и ч (Польский институт международных дел, Варшава) Проблема милитаризации космоса и международное право Анджэй К о м а р (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Система финансирования сельского хозяйства Европейских Сообществ Анджэй Г о м у л о в и ч (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Принципы налогообложения единиц обобществлённого хозяйства . Януш П я с н ы (Экономическая академия, Познань) Место и роль политики потребления в формировании потребления в Польше . Ирена Л а в н и ч а к (Сельскохозяйственная академия, Познань) Циклы развития и колебания сельскохозяйственного производства в Польше в 1950 - 1984 гг. (попытка историко-экономического анализа причин) Кароль К у к у л а (Экономическая академия, Краков) Динамика и направления изменений структуры производственных услуг в сельском хозяйстве . . . Ярослав М е л ь ц а р э к (Экономическая академия, Познань) Попытка реконструкции схем воспроизводства Маркса. Хозяйственные пропорции и условия роста Адольф M и х а л я к (Экономическая академия, Познань) Раймунд С ь в и т а й с к и (Экономическая академия, Познань) Определение рациональных размеров торгового предприятия в город ской среде (на примере фруктово-овощной отрасли)*
Содержание IX Пётр В а х о в с к и (Экономическая академия, Познань) Роль Международного валютного фонда в формировании международ ной ликвидности стран-членов в 1956 - 1983 гг 219 Муйеад К а л я л ь (Экономическая академия, Познань) Экономическая система Ирака 237
