p(. , j '-yuA ą - p o n i e d z i a ł e k 1 6 - 1 7 s t y c z n i a 1 9 3 8 r . C e m i 1 0 g r .
r e s s K u j a w s k i
R e d a k t o r w s p r a w a c h p l a p r e p r z y j m u j e w R e d a k c j i p r z y a l l e y B r z e s k i e j M t 2 9 o d s ę d z i n y 1 4 - . J d o g o d z i n y 1 S - « I w d z t e a n l e z a w y j ą t k i e m n i e d z i e l I i w l g t
R e d * k c | a r ą k o a i l a ó w n i e z a a t r z e ż o m y c h n i e z w r a c a 1 z a s t r z e g a s o b i e e r e w o z s M i a n .
Z a k ł a d y G r a f i c z n e i I n t r o l i g a t o r n i a | p . f . B R A C I A P I O T R O W S C Y
W y t w ó r n i a m a t r y c i s t e m p l i k a u c z u k e w y c h | W ł o c ł a w e k , P r a e d m i e j a k a 2 0 t e l e f o n 1 1 - 0 0
O r L e o n Surzyńsld
0 w ł a ś c i w ą p o i t a w ą w o b e c G d a ń t k a PONMLKJIHGFEDCBA
P r z e m ó w ie n ie w y g ło s z o n e n a p o s ie d z e n iu S e jm o w e j K o m is ji d la S p r a w Z a g r a n ic z n y c h w d n . 1 2 -g o s ty c z n ia 1 9 3 8 r .
Poznań, w s ty c z n iu . O k r e s p o lity k i z a g r a n ic z n e j, o k tó r y m m ó w ił n a p o s ie d z e n iu k o m is ji d la s p r a w z a g r a n ic z n y c h p . m in is te r J ó z e f B e c k , p o z w a la s tw ie r d z ić z z a d o w o le n ie m p io n o w n ie to , c o 1 6 s ty c z n ia 1 9 3 6 r . p o w ie d z ia łe m p o d c z a s d y s k u s ji n a p o s ie d z e n iu K o m is ji: u s ta la u - tr w a la s ię w p o ls k ie j p o lity c e z a g r a n ic z n e j d o k tr y n a . N ie z m ie n n o ś ć te j d o k tr y n y w je j z a s a d n ic z y c h c e la c h , a n a w e t g łó w n y c h p o s u n ię c ia c h ta k ty c z n y c h n a d a je d z ia ła n io m r e s o rtu s p r a w z a g r a n ic z n y c h c e c h y lo g ic z n e j k o n s e k w e n c ji i s p o k o ju . S p o łe c z e ń s tw o c o r a z le p ie j r o z u m ie z a s a d n ic z e c e le i w y ty c z n e d z ia ła ń M , S , Z , i s k u p ia s ię o k o ło te g o p r o g r a m u , p o z a n ie lic z n y m i w y ją tk a m i, k tó r e w y m a g a ją o s o b n e g o o m ó w ie n ia .
Z z a d o w o le n ie m s tw ie r d z a m , ż e c o r a z le p ie j r o z u m ie ją n a s i p a r tn e r z y z a g r a n ic z n i p o d s ta w o w e z a s a d y d o k tr y n y p o ls k ie j p o lity k i z a g r a n ic z n e j, a m ia n o w ic ie : ż e R z e c z p o s p o lita P o ls k a p r o w a d z ić m u s i w im ię
n a jis to tn ie js z y c h in te r e s ó w p o lity k ę p o ls k ą , a n ie p o lity k ę in n e g o p a ń s tw a lu b z e s p o łu p a ń s tw . W z m ie n n e j i p ły n n e j s y tu a c ji m ię d z y n a r o d o w e j z a c h o w a ło k ie r o w n ic tw o M . S . Z . z im n ą k r e w i r e a ln ą o c e n ę s y tu a c ji.
S k u te c z n ie s p a ra liż o w a n o z a k u s y , n a r z u c a ją c e n a m r o lę p r z e d m io tu d z ia ła ń m ię d z y n a r o d o w y c h . P o d n ie ś ć n a le ż y a k ty w n o ś ć h s w y s iłe k r e a liz a to r s k i M S Z w o k r e s ie s p r a w o z d a w c z y m . W s u c h y c h k r o n ik a r s k ic h f a k ta c h p r z y to c z o n y c h w e k s p o s e p , m in i
s tr a s u m u je s ię d u ż a p r a c a r e s o rtu .
W s w o im e k s p o s e p o ś w ię c ił p . m in is te r n a jw ię c e j u w a g i n a jw a ż n ie js z e m u n ie w ą tp li
w ie p r o b le m o w i m ię d z y n a r o d o w e m u , k r y z y s o w i L ig i N a r o d ó w . P r z y łą c z a m s ię d o z a s a d n ic z e j o c e n v s y tu a c ji n a te r e n ie g e n e w s k im , I n s tru m e n t lig o w y z a w ió d ł. N a le ż y u - b o le w a ć . ż e L ig a N a r o d ó w o k a z a ła s ię b e z s iln ą ja k o in s tr u m e n t p o k o ju n a w e t w s k a li e u r o p e jsk ie j. T o te ż b ło g o s ła w ić n a le ż y te d e c y z je , k tó r e p r z e w id u ją c z b liż a ją c y s ię k r y z y s lig o w y u tr w a la ły b e z p ie c z e ń s tw o P o l
s k i w s p o s ó b s k u te c z n y w u k ła d a c h p o z a p r o c e d u r ą i a p a r a te m L ig i N a r o d ó w , P o c z u c ie o d p o w ie d z ia ln o ś c i z a r e a ln e b e z p ie c z e ń s tw o P a ń s tw a P o ls k ie g o m u s i ta k ż e w p r z y s z ło ś c i d e c y d o w a ć o w y b o r z e m e to d d z ia ła n ia n a te re n ie m ię d z y n a r o d o w y m . G o d z ę s ię z ta k im s f o r m u ło w a n ie m s to s u n k ó w p o l
s k ie j p o lity k i m ię d z y n a r o d o w e j, ż e n ie m o ż e m y w o b e c n e j s y tu a c ji b y ć p r z e d m io te m a u to m a ty c z n y c h i b e z d u s z n ie z a s to s o w a n y c h p r z e p is ó w p r o c e d u r a ln y c h L ig i N a r o - d ó w n a w y p a d e k k o n f lik tu m ię d z y n a r o d o w e g o . D o ś w ia d c z e n ie n a te r e n ie lig o w y m w o s ta tn ic h la ta c h o r a z r e a ln y u k ła d s ił p o li
ty c z n y c h w ś w ie c ie n a k a z u je ty m w ię c e j k ie r o w a n ie s ię p r z y d e c y z ja c h w y łą c z n ie in te r e s e m p o ls k ie g o N a r o d u i P a ń s tw a . N ie c h c ia łb y m je d n a k — f o r m u łu ją c ta k k r y ty c z n ie s w ó j s to s u n e k d o in s ty tu c ji g e n e w s k ie j — p r z y łą c z y ć s ię d o r z e s z y g r a b a rz y L ig i N a r o d ó w . P o w a ż n y k r y z y s L ig i N a r o d ó w n ie je s t d la m n ie r ó w n o z n a c z n y z je j k o ń c e m . S tą d te ż z w r a c a m s ię d o p . m in i
s tr a z z a p y ta n ie m , c z y n ie u w a ż a p o s ta w y p o ls k ie j z a z b y t b ie r n ą w o d n ie s ie n iu d o p r o b le m u lig o w e g o , je ś li ta k ty lk o f o r m u łu je s ta n o w is k o u r z ę d o w e : n ie m a m y z a m ia r u b r a ć w s w o je r ę c e in ic ja ty w y , k tó r a b y m ia ła d z is ie js z y k r y z y s L ig i p o g łę b ić ? — W r a m a c h n a s z y c h m o ż liw o ś c i p o w in n iś m y m o im z d a n ie m d a ć d o w o d y d o b r e j w o li ’ w s p ó ł
d z ia ła ć p r z y d z ie le u r e a ln ie n ia in s ty tu c ji g e n e w s k ie } .
[ Z z a d o w o le n ie m p o d k r e ś la m , ż e w u b ie g ły m r o k u z a c ie ś n io n o i p o g łę b io n o n a s z p o d s ta w o w y s o ju sz z F r a n c ją . W z r a s ta ją c e z ro z u m ie n ie d o k try n y p o lsk ie j p o lity k i z a g ra n ic z n e j i d o c e n ia n ie z n a c z e n ia P o lsk i I d la d z ie ła p o k o ju , w d a lsz y m c ią g u u re a ln ia n a sz e s to s u n k i so ju szn ic ze . O s tatn ia w iz y ta p . m in istra D e lb o sa b y ła c h y b a te g o ż y w o t
n y m w y ra z e m .
S z c z e g ó ln e g o w z m o c n ie n ia d o z n a ł w u - b ie g ły m ro k u n a sz so ju sz z R u m u n ią . Ł ą cz ę z so ju sz e m śc isły m p o lsk o -ru m u ń sk im d a le k o id ą c e n a d z ie je i to n ie ty lk o z p u n k tu w i
d z e n ia w ą s k ic h in te re só w są sie d z k ic h , P o l
s k a i R u m u n ia s ta n o w i w m o im p o ję c iu c e n n e o g n iw o c e n tra ln e p io n o w e j o si w E u ro p ie , g w a ra n tu ją c e j p o k ó j, s ta b iliz a c ję i b e z p ie c z e ń stw o , P rz e d łu ż e n ie te j o si n a p ó ł
n o c p rz e z k s z ta łtu ją c y się c o ra z s e rd e c z n ie j s to s u n k i z e S z w e c ją i p a ń stw a m i b a ł
k a ń sk im i, ja k i n a p o łu d n ie p rz e z n a sz e k o n -
B o n n e t n a s t ę p c a C h a u t e m p s
G w a ł t o w n a k a m p a n i a Paryż, 15. 1, (ATE) D z ie ń p re z y d e n ta L e b ru m z o s ta ł z a k o ń cz o n y p o w ierz e n ie m m isji u tw o rż e n ia n o w e g o rz ą d u p . B o n n e t.
M in . B o n n e t m isję tw o rz e n ia n o w e g o g a b in e tu w z a s a d z ie p rz y ją ł,, z a s trz e g a ją c so b ie je d y n ie u d z ie le n ie o d p o w ied z i w so b o tę , ra n o , a b y w m ię d z y c z a sie p rz e p ro w a d z ić n ie zb ę d n e ro z m o w y .
N o w y m c z y n n ik ie m ro z w o ju p rz e s ile n ia g a b in e to w e g o je s t z d e c y d o w a n e s ta n o w is k o k lu b u p a rla m e n ta r n e g o p a rtii so c ja listy c z n e j, d o m a g a ją c e się d la s o c ja lis tó w k ie ro w n ic tw a n o w e g o rz ą d u . N ie w ą tp liw ie te g o ro d z a ju s ta n o w is k o p a rtii s o c ja lis ty c z
n e j s k o m p lik u je z a ró w n o n a ra d y p o lity c z n e p re z y d e n ta re p u b lik i, ja k i p rz e d e w s z y s tk im ro lę sa m e g o m in .
Minister Beck u Kanclerza Hitlera
R o z m o w y z N e u r a t h e m ,
□ Berlin, 15. 1.
W c zo ra j o g o d z . 1 2 m in is te r sp ra w z a g r. B e c k p rz y ję ty z o sta ł p rz e z k a n c le rz a R z e sz y H itle ra i o d b y ł z n im d łu ż s z ą ro z m o w ę .
W ro z m o w ie w z ię li ró w n ie ż u d z ia ł m in is te r sp r. z a g r. R z e szy v o n N e u - ra th i a m b a sa d o r R z p lite j w B e rlin ie L ip s k i.
P o p rz y ję c iu u k a n c le rz a R z e sz y , m in . B e c k u d a ł się n a ś n ia d a n ie d o m in . N e u ra th a . Ś n ia d a n ie o d b y ło się w śc isły m g ro n ie n a jb liżs z y c h w s p ó ł
p ra c o w n ik ó w o b u m in is tró w .
' W g o d z in a c h p o p o łu d n io w y c h m i
n is te r B e c k w ra z z a m b a s a d o re m L ip sk im p o d e jm o w an y b y ł ś n ia d a n ie m w śc isły m g ro n ie p rz e z p re m ie ra G o e rin g a .
O g o d z . 5 p o p o łu d n iu m in . B e c k w .to w arz y stw ie a m b . L ip sk ie g o o d w ie d z ił m in is tra p ro p a g a n d y , d ra G o e b b e lsa .
W ie c z ó r m in . B e c k s p ę d z ił w a m b a sa d z ie p o ls k ie j w ś c is ły m g ro n ie to w a rz y sz ą c y c h m u d o G e n e w y o só b i c z ło n k ó w a m b a sa d y .
ta k ty z p o b ra ty m c z ą J u g o sła w ią je s t d la m n ie w sk a z a n ie m d la a k ty w n e j p o lity k i M S Z w n a jb liż sz e j p rz y sz ło ści.
D o c h o d z ę d o o m ó w ie n ia n a sz e j o si p o z io m e j — d o sto su n k ó w z n a sz y m i s ą s ia d a m i w sc h o d u i z a ch o d u . O d w ła śc iw eg o w y - b a la n s o w a n ia n a sz e g o s to s u n k u d o R o sji i N ie m ie c z a leż y i p o lity c z n a s y tu a c ja P o lsk i ja k i p o k ó j i b e z p ie cz e ń s tw o w c a łe j E u ro p ie.
Z d u m ą i z a d o w o le n ie m n a le ż y i p rz y te g o ro c z n e j d y sk u sji p o d k re ś lić , ż e sy stem b e z p ie c z e ń s tw a są sie d z k ie g o n a p o d sta w ie p a k tó w o n ie a g re sji w m y śl z a w a rty c h p o z a sy ste m e m b e z p ie c z e ń s tw a L ig i N a ro d ó w — d a ł n ie ty lk o trz e m z a in tere s o w a n y m p a ń stw o m , le c z i c a łe j E u ro p ie n ie o c e n io n e u - słu g i. N a te j o lb rz y m ie j p o ła c i E u ro p y u su n ę liśm y s k u te c z n ie p u n k ty z a p a ln e i s ta liśm y się w ra z z n a sz y m i s ą s ia d a m i re a ln y m i s tra ż n ik a m i p o k o ju .
k o m u n i s t ó w p r z e c i w p o l i t y c e m i n . D e l b o s a B o n n e ta . T o te ż w k o ła c h p a rla m e n
ta rn y c h s p o d z ie w a ją się , ż e n o w y rz ą d u k o n s ty tu to w a ć się m o ż e n a jp rę d z e j w n ie d z ie lę.
W so b o tę ra n o G e o rg e s B o n n e t o d b ę d z ie ro z m o w y z A lb e rte m S a ra u u t, D a la d ie r i C a iile u x . D o ty ch c z a s n ie m a ż a d n y c h d a n y c h co d o s k ła d u p o lity c z n e g o p rz y szłe g o rz ą d u . Z a le ż eć to b ę d z ie o d w s p ó łd z ia ła n ia ro z m a i
ty c h g ru p iz b y d e p u to w a n y c h . P a r
tia s o c ja listy c z n a p o s ta n o w iła d o m a g a ć się d la je d n e g o z e sw y c h p rz e d s ta w ic ie li p rz e w o d n ic tw a w rz ą d z ie , z a z n a c z a ją c , iż lic z b o w o je s t n a jw ię k sz ą g ru p ą . J e ż eli n a w e t g ru p a so c ja lis ty c z n a n ie b ę d z ie u p ie ra ła się p rz y ty m ż ą d a n iu , to je d n a k w y d a je się, iż n ie z b y t je st o n a s k ło n n a w z ią ć u - d z ia ł w d ru g im rz ą d z ie fro n tu lu d o -
G o e r i n g e m i G o e b b e l s e m
W ’ro m o w ie p o ru s z o n y z o s ta ł c a ło k s z ta łt a k tu a ln y c h z a g a d n ie ń m ię d z y n a ro d o w y ch .
PRASA FRANCUSKA O WIZYCIE Paryż, 15. 1. (PAT).
W iz y ta m in is tra B e c k a w B e rli
n ie s k u p ia n a sie b ie u w a g ę c a łe j p ra sy fra n c u s k ie j. W e d łu g z d a n ia d z ie n n ik ó w , w iz y ta m in is tra B e c k a b ę d z ie m ia ła d o d a tn ie z n a c z e n ie d la s to su n k ó w n ie m ie c k o -p o lsk ic h .
K o re s p o n d e n t b e rliń s k i „ L e jo u r“
z a z n a c z a , ż e rz ą d w a rsz a w sk i p rz y c h y ln ie o d n o s i s ię d o n o rm a liz a c ij sto s u n k ó w p o m ię d z y B u k a re s z te m a B u d a p e s z te m . S p e c ja ln e z n a c z e n ie p ra s a p rz y p is u je o k o licz n o śc i, ż e p o b y t m in . B e c k a p rz y p a d a w p rz e d e d n iu w iz y ty w B e rlin ie p re m ie ra ju g o sło w ia ń s k ie g o S to ja d in o w ic z a . S k ła n ia to „ L ‘O e u v re “ d o p rz y p u s z c z e n ia , że je d n y m z p ro b le m ó w , k tó re b ę d ą p o ru sz o n e w c z a sie ro z m ó w m in . B e ck a , je s t k w e s tia u s to s u n k o w a n ia się P o l
s k i d o z a g a d n ie ń n a d d u n a js k o -b a ł
k a ń s k ic h , - ...
D o c e n ia ją c w c a łe j ro z c ią g ło ś c i h is to ry c z n e z n a c z e n ie o b u p a k tó w o n ie a g te sji, p ra g n ę n a m a rg in e sie s to su n k ó w są sie d z k ic h u c z y n ić k ilk a u w a g k ry ty c z n y c h .
W s to s u n k a c h p o ls k o - s o w ie c k ic h n ie sy g n a liz u je p . m in iste r ż a d n y ch z m ian . O b s e rw u ję w y p a d k i w S o w ie ta c h z e s ta n o w i
s k a w y su n ię te g o d a le k o n a z a c h ó d . T o c o a k tu a ln ie d z ie je się w R o sji S o w iec k iej je st d la m n ie z u p e łn ie n ie z ro z u m ia łe . P a trz ę n a S o w ie ty ja k o n a k ra j n ie o b lic z a ln y c h n ie s p o d z ia n e k i w sz e lk ic h m o ż liw o śc i. N ie m a m z a m ia ru w trą c a ć się w w e w n ę trz n e s p ra w y n a sz e g o s ą sia d a . C h ę tn ie u s ły s za ł
b y m n a to m ia st P a ń s k ą , P a n ie M in istrz e o - p in ię n a te m a t m o ż liw y c h w p o ję c iu P a ń sk im o d d z ia ły w a ń w y p a d k ó w w S o w ieta c h n a s to s u n k i s ą s ie d z k ie .
w—r
(Dalszy ciąg na stronie 5-tej)
w e g o p o d k ie ro w n ic tw e m ra d y k a łó w . Z a d o w o liła b y się o n a n a jc h ę tn ie j p o p ie ra n ie m sw y m i g ło s am i rz ą d u , k tó re g o p ro g ra m p o z o sta w a łb y W Z g o d z ie z d y re k ty w a m i fro n tu lu d o w e g o . W ra z ie g d y b y B o n n e t p o z b a w io n y z o s ta ł w s p ó łp ra c y p rz e d s ta w ic ie li so
c ja listó w w ło n ie rz ą d u , s ta ra łb y się o n o u tw o rz e n ie g a b in e tu z p rz e w a g ą ra d y k a łó w .
S p e c ja ln e z a in te re so w a n ie b u d z i s p ra w a o b s a d z e n ia te k i s p ra w z a g ra n ic z n y c h .
K o m u n is ty c z n a ,,H u m a n ite“ n ie li
s t a je w p ro w a d z e n iu g w a łto w n e j k a m p a n ii p rz e ciw o so b ie d o ty c h c z a s o w e
g o m in istra s p ra w zag r.* D e lb o sa . W d n iu p rz e sile n ia g a b in e to w e g o p o u - p a d k u rz ą d u , d e p u t. P e ri n a ła m a c h
„ H u m a n ite “ w d a ls z y m c ią g u n ie m a l o b rz u c a o b e lg a m i m in is tra s p ra w z a g ra n ic z n y c h , z a rz u c a ją c m u n i m n ie j n i w ięc e j, ty lk o „ s p isk o w a n ie z fą - sz y z m e m“. T a m e to d y c z n a k a m p a n ia z e s tro n y d z ie n n ik a k o m u n isty c z n e g o z d a je się p o tw ie rd z a ć p rz e k o n a n ie , że je d n ą z g łó w n y c h p rz y c z y n o b e c n e g o p rz e sile n ia p o z a sp ra w a m i n a tu ry śc iśle fin a n s o w e j je s t k a m p a n ia k o m u n isty c z n a p rz e c iw k o d o ty c h c za s o w e m u k ie ru n k o w i fra n c u sk ie j p o lity k i z a g ra n ic z n e j.
O d c z a su p o d ró ż y m in . D e lb o sa p o s to lic a c h E u ro p y śro d k o w e j — p isz e d z iś „ L a L ib e rte “ — d y p lo m a c ja ro z p o c z ę ła e n e rg ic z n ie d z ia ła ć n a te re n ie P a ry ż a . S o w ie ty u w a ż a ją , ż e a - lia n s fra n c u s k o -s o w ie c k i je st p o w ż - n ie z a g ro ż o n y , w o b e c c z e g o c h c ia ły b y z a w s z e lk ą c e n ę p o z b y ć się rz ą d u C h a u te m p s, k tó ry w sz e d ł n a d ro g ę n ie za le żn o śc i p o lity c z n e j o d M o sk w y .
M in is te r B o n n e t p rz y ją ł w c z o ra j o k o ło p ó łn o c y w m in iste rstw ie fin a n só w p rz e d sta w ic ie li p ra s y , k tó ry m o św ia d c zy ł, iż o d b y ł k o n fe re n c ję z p rz e w o d n ic z ą c y m s e n a tu J e - a n n e y e m i p rz e w o d n ic z ą c y y m y Iz b y d e p u to w a n y c h H e rrio te m , p o c z y m z p re m ie re m C h a u te m p s m ia łd łu ź s z ą ro z m o w ę . W so b o tę ra n o m in is te r B o n n e t o d w ie d z ie ! B lu - m a , D a la d ie r, C a illa u x , S a rra u t i P a u l B o n - c o u ra . M in is te r B o n n e t m a n a d z ie ję , ź e o -
k o ło p o łu d n ia b ę d z ie m ó g ł ju ż u d z ie lić s w a (
o d p o w ie d z i p re z y d e n to w i re p u b lik i.
S tr .SMLKJIHGFEDCBA N ied z ie la , d n ia 16 S ty rz n ia 1938 r. N r. W
W Sejmie biją na alarm;
nędzo mos zasrnża przyszłości pofistwa
66 proc, mlodzleiy niedomaga uijkutek złego odżywiania
W a rsza w a , 15. 1.
W c z o ra j se jm o w a k o m isja b u d ż e to w a p rz y stą p iła d o o b ra d n a d b u d ż e te m M in i
ste rstw a O p ie k i S p o łe c z n e j. R e fe ro w a ł gc p o se ł T o m a szk iew icz, k tó re g o k ilk u g o d z in - ie p rz e m ó w ie n ie z a w ie ra sz e re g b a rd z o c ie k a w y c h cy fr i stw ie rd z e ń .
P o lity k a P o lsk i m u si b y ć p o lity k ą sp o łe c z n ą — stw ie rd z ił sp ra w o z d aw c a . — N ie m o żem y stoso w a ć w P o lsc e re c e p t z a g ra n i
c z n y c h w d z ie le ro z b u d o w y u stro ju sp o łe c z
n eg o . Z a sa d n ic z e e le m e n ty p rz e b u d o w y m u sz ą b y ć w y p ra co w a n e w śro d o w isk a c h p o l
sk ie j m y śli sp o łe c z n e j.
L U D N O Ś Ć N A J E M N A W P O L S C E . W y n o si 3 m ilio n y 4 5 1 ty się c y o só b , w ty m 6 9 7 .0 0 0 p ra c o w n ik ó w u m y sło w y ch . Z ro d z i
n a m i sta n o w i to 1 0 .5 1 8 .0 0 0 o só b . Z a tru d n io n y c h je st w g ó rn ic tw ie i h u tn ic tw ie 1 5 4 .0 0 0 czy li o 2 4 .0 00 w ię c e j n iż w r. 1 9 3 6 , w p rz e m y śle p rz e tw ó rc z y m 6 4 5 .0 0 0 , czy li o 1 1 5 .0 0 0 w ię c e j, n iż ro k te m u . W r. u b . p ra cę z n a la z ło o k o ło 3 0 0 .00 0 p ra c o w n ik ó w n a jem n y ch , w ty m n ie sp e łn a 2 5 .0 0 0 p ra c o w n i
k ó w u m y sło w y c h . T e n w z ro st sta n u z a tru d n ie n ia je st je sz c z e n ie w y sta rc z a ją c y . Ilo ść re je stro w a n y c h b e z ro b o tn y c h o b n iż y ła się za led w ie o 7000, b o p rzy ro st n atu raln y lu d n o śc i je st w P o lsce je szc z e b a rd z o w ie lk i, o d ro k u 1 93 8 w y n ió sł 10 p ro c ., a p ro d u k c ja p rz e m y sło w a je szc z e n ie o sią g n ę ła p o zio m u z o w eg o ro k u , z a ś sp o ż y c ie sp a d ło o 10 p ro c . M u sim y w ięc d o sto so w a ć p o lity k ę g o sp o
d arczą d o tem p a w zro stu lu d n o ści.
N Ę D Z A R O D Z I Z B R O D N IĘ . W ie lk i p rz y ro st n a tu ra ln y lu d n o śc i m a fe n sk u te k , że m a sy b e z ro b o tn y c h c ią ż ą n a ry n k u p ra c y i p o w o d u ją o b n iż k ę sto p y ż y cio w ej p ra c u ją c y c h . S tą d fe rm e n t i ra d y k a li z a c ja m as ro b o tn ic z y c h .
O g ó ln e z u b o ż e n ie w p ły w a n a w z ro st p rz e stę p stw . I ta k n p . w o k re sie 1924— 1 9 3 3 lic z b a p rz e stę p stw w sto lic y w z ro sła o 1 0 6 ,9 p ro c e n t. W łó c z ę g o stw o i ż e b ra c tw o je st je d n y m z u jem n y ch sk u tk ó w d o p ły w u lu d n o śc i ze w si d o m iast. W sz y stk o to sk ła d a się n a n ie w ą tp liw e o b n iżen ie k u ltu ry , k tó re j m ia sta p o w in n y b y ć ro z sa d n ik ie m .
W ty ch w aru n k ach za g a d n ien ie reform y u stroju sp o łeczn eg o to n ie d o k try n a, an i p o
stu la t w ieco w y , le c z p o d sta w o w a k o n iecz- n atić p a ń stw o w a .
M IE SZ K A N IA I Z D R O W IE . P ro b lem b ezro b o cia w P o lsce m u si b y ć ro zw ią za ny w ram ach p o lity k i za g o sp o da ro w a n ia k raju ta k , a żeby szero k ie m asy m o g ły za sp a k a ja ć tłu m io n e d o tą d p o trzeb y . W śró d ty c h p o trz e b w y su w a się n a czo ło w ielk a sp ra w a m ieszk a n io w a .
S p ra w a m iesz k an io w a w in n a b y ć p o sta w io n a ja k n ajw y żej w h ie rarc h ii p o trz eb p u b lic z n y c h .
Z e sp ra w ą m ie sz k a ń z w ią z a n a je st z d ro w o tn o ść lu d n o ści. S p e c ja ln e g o z n a c ze n ia n a b ie ra o n a u m ło d z ież y , g d y ż w ią ź e się z o - b ro n n o śc ią k ra ju . O tó ż o k o ło 6 6 p ro c, m ło d zieży p o sia d a ro zm a ite w a d y fizy czn e, o b ja w y c h o ro b o w e lu b z a b u rz en ia u stro jo w e, u p o śle d z a ją c e w a rto ść fizy czn ą. P rze
w ażają ch o ro b y sp o w o d o w a n e w a d liw y m i n ied o sta teczn y m o d ży w ia n iem .
T rz e b a stw ie rd z ić d o tk liw y b ra k le k a rz y n a w si.
P R A C A I C Z Ł O W IE K P R A C Y . B e z sp o rn y m e le m e n te m n a jb a rd z ie j r e aln eg o w z m a g a n ia sił o b ro n n y c h je st p ra ca , a w ię c m u sim y z w ró c ić ja k n a jb a c z n ie jsz ą u w a g ę n a w ła śc iw e g o tw ó rc ę rz e c z y — czło w iek a p racy.
N ie n a le ży się łu d z ić , że u sta w a o u m o w a c h z b io ro w y c h i ro z je m stw ie z a p e w n i sta ły sp o k ó j p rz y w ię k sz y c h p o w ik ła m ac h sp o łe c z n o - g o sp o d a rc z y c h . N a p rz e strz e n i o sta tn ic h la t ilo ść z a ła tw ia n y c h p rz e z in sp e k c ję z a ta rg ó w w z ra sta . C y fry k a żą w o ła ć o u m orm ow an ie stosu n k ó w m ięd zy p ra
cą a p rzem y słem , a za stoso w a nie p rzym u so w eg o ro zjem stw a . P rzyjęta w r. u b . n o w e liz a cja ro z p o rz ą d z e n ia o n a d z w y c z a j
n y c h k o m isja c h ro z je m c z y c h n ie z a ła tw ia sp ra w y , g d y ż in te rw e n cja p rz y m u so w eg o ro z je m stw a o g ra n ic zo n a je st d o p rz y p a d k ó w sz cz e g ó ln e j w ag i.
R o k 1937 b y ł p ierw szy m p o szereg u la t
ro k iem p o p raw y p ła c g o tó w ko w y ch rob otn i k ó w ro ln y ch .
Z ra d o ścią p o w itać n a le ż y p o d k o n ie c u b ie g łe g o ro k u b e z p o śre d n ie u z g o d n ie n ie w k ilk u n a jw a ż n ie jsz y c h o k rę g a c h w a ru n k ó w p ła c y i p ra c y d la ro b o tn ik ó w ro ln y c h .
IN SP E K C J A P R A C Y I Z W IĄ Z K I Z A W O D O W E .
W d a lsz y m c ią g u sw eg o re fe ra tu sp ra
w o z d a w c a sz e ro k o o m ó w ił z a g a d n ien ie in - sp e k c y j p ra c y , p o d n o sz ą c o g ro m n e p rz e c ią
ż e n ie p ra c ą in sp e k to ró w p ra c y , k tó rz y p ró c z z a sa d n ic z y c h tro sk w d z ie d zin ie b e z p ie cz e ń stw a i h ig ie n y p ra c y m u sz ą się z a j
m o w ać z a g a d n ie n ia m i ro z je m stw a , u m ó w z b io ro w y c h , sp ra w am i są d o w y m i, m u sz ą w i z y to w a ć z a k ła d y p ra c y , o p in io w a ć p rz y b u d o w ie fa b ry k , b a d a ć w y p a d k i p rz y p ra c y itp . T e n stan w o ła o sz y b k ą re fo rm ę w k ie ru n k u o d c ią ż e m a in sp e k to ró w p ra c y i u n o r
m o w a n ia p rz e p isó w w k ie ru n k u u je d n o lic e
n ia in sp e k c ji p ra c y .
D u ch n a sze j k o n sty tu c ji w y ty c z a n ie
d w u z n a c z n ie d ro g i d la ru c h u zaw o d o w eg o . W ty m w z g lęd z ie p o siad a m y c z y sto p o lsk ie w zo ry . P o lsk i ru c h z a w o d o w y je st siłą , ale siłą w y m ie n io n ą n a d ro b n ą m o n e tę , sk a z a -
dl li. m M io pffliii do taj?
Zaprzeczenie berlińskich kół politycznych
B erlin, 15. 1. (P A T ) K u rsu ją ce o d d łu ż sz e g o c z a su p o g ło sk i o m o żliw y m p o w ro c ie e x -c e sa rz a W ilh e lm a n ie z n a jd u ją p o tw ie rd z e n ia w b e rliń sk ic h k o la c h p o lity c z n y c h .
Z w ra c a ją tu p rz y ty m u w ag ę, ż e p o g ło sk i p o w sta ł y z a p e w n e n a tle ro k o w a ń w sp raw ie tra n sfe ru d o c h o d ó w e x -c e sa rz a z N iem iec d o H o lan d ii. R o k o w a n ia w te j sp ra
w ie z o sta ły p o d o b n o p o m y śln ie z a k o ń c z o n e. N ic n a to m ia st n ie sły c h a ć w d a lsz y m cią
Kotnunlftl poplerom Front Morses
W w ie lc e in te re su ją cy m św ietle p rz e d sta
w ił d z ia ła ln o ść F ro n tu M o rg es „ P rze g ląd P o w sz e c h n y ", o rg a n 0 0 . Je z u itó w , p isz ąc m . in .:
„ D o sk o n a ły m p o tw ie rd z en ie m , że k o m u n izm n ie m y śli n a w e t o z m ia n ie sw ej o b e c n e j ta k ty k i n a d e m o k ra ty c z n y m o d c in k u , je st, c h o ć b y sto su p e k K o m . P a rtii P o lsk i d o n o w o p o w stałe g o S tro n n ic tw a P ra c y . O tó ż w o rg a n ie K o m in te rn u zn ajd u jem y a rty k u ł w y b itn e g o „ p o lsk ie g o " k o m u n isty A d o lfa L a n g e ra p o d z n a m ie n n ym ty tu łe m „ W ielk ie p rz e b u d z e n ie P o lsk i", p o św ię co n y w ła śn ie p o w sta n iu S tro n , P rac y , p rz e d e w sz y stk im z a to , iż p rz y ję to z d e c y d o w a n ie z a p o d sta
w ę p ro g ra m sw ej d z ia ła ln o śc i „ w a lk ę o d e m o k ra c ję w e w n ą trz k ra ju " i „ w a lk ę o p o li
ty k ę z a g ra n ic z n ą p o stro n ie p a ń stw d e m o k ra ty c z n y c h ", co w e d łu g a u to ra o z n a c z a o - p o w ie d z e n ie się p o stro n ie F ran c ji, C z e ch o sło w a c ji i... Z S R R . P a n L a n g e r - D lu sk y zn ajd u je sło w a p e łn e u z n a n ia d ja ta k ic h o so b isto śc i, ja k P a d e re w sk i, K o rfa n ty , P o p ie l, S t. W o jc ie ch o w sk i, g en . K u k ie ł, b a , n a w e t d la g en . H a lle ra i p ro f. G ra b sk ie g o , n ie
p o m n y sw o ic h a rty k u łó w , k tó re w y p isy w a ł
B. Mo MilMu sKoany no 5 W
Skazany przyjął wyrok z płaczem
S ta n isła w ó w , 15. 1.
T ry b u n a ł u z n a ł Z y g m u n ta R o b a- k ie w ic z a , b . sta ro stę w N a d w o rn e j, a p rz e d ty m w G ro d n ie i K rze m ie ń c u w in n y m w sz y stk ic h z a rz u c a n y c h m u p rz e stę p stw i sk a za ł g o n a c z te ry la ta w ięz ien ia z zaliczen iem a re sztu śled c z e g o o d 9 m a rc a 1937 d o 14 sty cz n ia 1938 r. Z a są d z ił te ż p o w ó d ztw o c y w iln e n a rz e c z W y d z iału P o w ia
to w eg o w N a d w o rn e j w w y so k o śic 13.782 zł 2 0 g r i 189,90 zł k o sz tó w są
d o w y c h . P ra w o b y w a telsk ic h g o n ie p o z b a w io n o .
D ru g ie g o o sk a rżo n e g o , S ta b iń - sk ie g o , z a p o m oc w z a c ie ra n iu p rz e stę p stw sk a z a n o n a 6 m ie się c y a re sz
tu . N a z a sad z ie a m n e stii zm n iejszo n o
n ą w ch w ili ob ecn ej n a w a lk i i sp o ry w e
w n ętrzn e, rza d k o za sa d n iczej n atu ry. K on so lid a cja m o g ła b y stw o rzy ć p o d sta w ę d la zd ro w eg o rozw oju i o sią g n ą ć ru ch u za w o d o w eg o , u m o żliw ia ją ceg o p a ń stw u o p a rcie się n a fu n d a m en cie zo rg a n izo w a n ej p racy.
D łu żej m ó w c a z a trz y m a ł się n a d sp ra w ą u b e z p ie c z e ń sp o łec z n y c h , z a z n a c za ją c, że w P o lsc e z a k re s u b e z p ie c z e ń sp o łe c z n y c h z o sta ł z w ę ż o n y ze sz k o d ą d la sa m e j sp ra w y , g d y p rz e c iw n ie n a le ż a ło b y ra c z e j te u b e z p ie c ze n ia u p o w sz e c h n ić .
P R Z E SZ K O L IĆ IC H W B E R E Z IE ! W d y sk u sji p rz e m a w ia li p o sło w ie W a le w sk i, G d u la , Ja h o d a - Ż ó łto w sk i, D łu g o sz i P ie trz a k k tó ry p o d k re śla , że h a sło b . p re m ie ra „ fro n te m d o sz a re g o c z ło w ie k a " m u si z n a le ź ć sw ó j w y ra z p rz e d e w sz y stk im w o d p o w ie d n im w y n a g ro d z e n iu p ra c o w n ik a. D o p ro w a d z ić m o że d o te g o z a c h o w a n ie p e w n e j ró w n o w a g i m ięd z y k a p i
ta łe m a p ra c ą . W ty m celu p rz y d a ło b y się w sp o m n ia n e p rz e z p a n a re fe re n ta o d p o w ie d n ie sp o łe c z n e p rz e sz k o le n ie p ra c o d a w c ó w . (G ło sy : w p e w n y c h o b o zach ).
N a stę p n ie p rz e m a w ia ło je sz cz e k ilk u p o słó w i m in . K o śc ia łk o w sk L
g u o rz e k o m e j p ro śb ie W ilh e lm a o p o z w o le
n ie p o w ro tu d o o jczy zn y .
P rz y p o m n ie ć w a rto , że b . c e sa rz n ie
m ie ck i k o ń c z y w d n iu 2 7 sty c z n ia 81 ro k ż y c ia . D a w n i w ła d cy p o sz c z e g ó ln y c h k ra jó w n ie m ie c k ic h p rz e b y w a ją p ra w ie b e z w y ją t
k u w N iem czech . N ie k tó rz y z n ic h b io rą czy n n y u d z ia ł w ży ciu p u b lic z n y m T rze c ie j R zeszy . R ó w n ie ż e x -k ro n p rin z i in n i sy n o w ie b y łe g o c e sa rz a m ie szk a ją w R zeszy .
ja k o re d a k to r n a c ze ln y k o m u n isty c z n e j
„ T ry b u n y R o b o tn icz e j", k tó ra w y c h o d z iła w e L w o w ie w ro k u 1 9 2 3 . W ó w c z a s o k re śla ł o n ty c h sa m y c h p a n ó w p rz e z w isk a m i, w śró d k tó ry c h ta k ie słó w k a , ja k „ fa sz y śc i", „ k rw a w e p sy b u rź u a z ji" i „ k a c i p ro le ta ria tu " b y ły b o d a j ż e n a jła g o d n ie jsz e ...
O b e c n ie sty l te n u le g ł k o m p le tn e j p rz e m ia n ie , S tro n n ictw o P ra c y — w e d łu g k o m u n istó w — „ o k a ź e w a lc e w y z w o le ń c z e j p o lsk ieg o lu d u w ie lk ą u słu g ę " p ó k i p o z o sta n ie w ie rn e z a d a n io m „ d e m o k ra c ji i p o k o ju ".
Ja k o ś m o c n o z a la tu je „ fo k sfro n te m " o d te g o „ F ro n tu M o rg e s".
Odroczenie sesli Rady Liał?
P a ry ż, 15. 1. (P A T ).
R z ą d fra n c u sk i w p o ro z u m ie n iu z rz ą d em b ry ty jsk im z w ró c ił się o o d ro c z e n ie se
sji R a d y L ig i, w y z n a c z o n e j n a 17 b m „ m o ty w u jąc to w y ją tk o w y m i o k o liczn o ściam i.
S e k re ta rz g en . L ig i N a ro d ó w A v e n o l p o ro z u m ie w a się o b e c n ie z c z ło n k a m i R a d y L ig i i Ju tro m a p o w z ią ć d e c y z ję . S e sja m a b y ć o d ro c z o n a d o d n ia 2 6 sty c z n ia .
m u k a rę d o 3 m iesię cy z z a w ie sz e n ie m n a 2 la ta .
N isk i w y ro k m o ty w o w a n o sk ru c h ą i p rz y z n a n ie m się d o w in y o sk a rżo n e g o o ra z c z ę śc io w y m w y n a g ro d z e n ie m sz k ó d .
B . sta ro sta R o b a k ie w ic z p rz e z c a
ły c z a s o d c z y ty w a n ia w y ro k u i m o ty w a c ji sp a z m a ty c zn ie p ła k a ł.
Centrala komunistyczna w Lizbonie
O P a ry ż, 15. 1.
P o lic ja p o rtu g a lsk a w y k ry ła sze
ro k o ro z g a łę zio n ą c e n tra lę k o m u n i
sty c z n ą, n a czele k tó re j sta li z n a n i d z ia ła c z e le w ic o w i. C e tra la ta m ieś-
c iła się w n o w y m g m a c h u w L iz b o
n ie . , .
U sta lo n o p o n a d w sze lk ą w ą tp li
w o ść, iż w y w ro to w c y p o z o sta w a li w śc isłe j łą c z n o śc i z M o sk w ą, d ro g ą p rz e z c e n tra lę p a ry sk ą K o m in te rn u a p o z a ty m ró w n ież z B a rc e lo n y .
ECHA
Wyssane, ale nie z palca
W ia d o m o ść n a sz a o n a ra d z ie p o ro z u m ie w aw czej w ie lk o p o lsk ic h sfe r z a c h o w a w c z y c h " o d b y te j n a z a p ro sz e n ie p . h r. A d o l
fa B n iń sk ieg o , w m iesz k a n iu p . Ż y ch liń sk ie- g o w y w o ła ła d ziw n ie z d e n e rw o w a n ą n o ta tk ę „ D z ie n n ik a P o z n a ń sk ie g o ".
In fo rm a c ja n a sz a m ó w iła , że w z e b ra n iu ty m w z iął u d z ia ł re d . J. W in ie w ic z z ra m ie
n ia „ D z ie n n ik a P o z n a ń sk ie g o ". R e p lik a w sp o m n ia n e g o p ism a p o słu ż y ła m u d o w y p o w ie d z e n ia sz e re g u stw ie rd z e ń , k tó ry ch n ik t n ie z a cz e p ia ł ja k to , ż e re d . J. W in ie
w icz n ie je st c z ło n k ie m S tro n n ic tw a Z a
c h o w a w cz e g o , że n ie b ra ł u d z ia łu w zjaź
d z ie te g o S tro n n ic tw a w W a rsz a w ie . B ra
k o w a ło ty lk o w y ja śn ie ń , że n ie z n a o n z u p e ł n ie g o sp o d a rz a te g o c ie k aw e g o z e b ra n ia, że
n ig d y w jeg o d o m u n ie b y ł itd .
N a jb ard z iej in te re su ją c e je st je d n a k to , ż e p ism o w sp o m n ia n e tw ie rd z i, że „ z e b ra
n ia z a c h o w aw c ó w " o p isa n e g o p rz e z n a s w o g ó le n ie b y ło .
A m y tw ierd z im y n a d a l, że b y ło i to z ta k im , ja k p o d a w a liśm y p rz e b ie g ie m .
A m o że słu ż y ć b liż sz y m i sz cz e g ó łam i?
N a w id n o k r ę g u p o lity cz n y mCBA
W d n iu w c zo ra jszy m za rzą d K o la R o l
n ikó w d o ko n a ł w yb o ru p rezesa . Z o sta ł n im w y b ra n y p rezes Z w ią zku Izb R o ln i
czych p o seł P io tr S o b czyk. 'W icep rezesa m i w yb ra n o sen . K o n sta n teg o R d u łto w - skieg o , p o sła W a cła w a D łu g o sza , — se
k re ta rzem p o sła K a zim ierza Ś w ia to p ełk- M irskieg o , ska b n ikie m p o sła W in cen teg o K o ciu b ę.
J a k w ia d o m o , p rezesem K o ła R o ln i
kó w b ył p o p rzed n io ger- Ż elig o w ski.
0 . Z . N . zw ró cił się p isem n ie d o Z a rzą d u G łó w n eg o „ W ici,( z p ro p o zycją n a w ią za n ia ro zm ó w , p o d o b n e za p ro szen ie zo sta ło skiero w a n e ró w n ie ż d o M a ło p ol
skieg o Z w ią zku M ło dzieży L u d o w ej w K ra ko w ie, n a czele któ reg o sto i p ro f.
S ty ry lsk i. J a k p o to czą się te ro zm o w y, też n ie w ia d o m o , p o n iew a ż p ro f. S ty ryl
ski, m im o , iż sto i ja ko sze f o rg a n iza cji w ie jsk ie j 0 . Z . N . n a w o jew ó d ztw o kra ko w skie, n a teren ie M a ło p . Z w . M ło d zie
ży L u d o w ej za g a dn ień p o lityczn ych n ie p o ru sza ł, a n a za p y ta n ia o d p o w ia d a ł, że Z w ią ze k je st o rg a n iza cją w ych o w aw czą .
• *
W y zn a c zo n y n a d zień 3 0 i 31 stycz
n ia br. K o n g res S tron n ictw a L u d o w eg o w K ra ko w ie o d b ęd zie się w sa li S ta reg o T ea tru p rzy u l. Ja g iello ń skiej.
G o ście n ie są p rzew id yw a n i n a K o n g resie. K a rty d eleg a ckie n ie b ęd ą w y sy
ła n e n ik o m u , n a to m ia st k a żd y d eleg a t, k tó ry p rzed ty m p isem nie m u si b yć zg ło
szo n y, o trzy m a ka rtę u czestn ictw a p rzy w ejściu n a sa lę o b ra d .
* •
J a k się d o w ia d u jem y, zja zd Z . N . V - o d b ęd zie się d n ia 2 lu teg o rb . w K ra k o w ie.
*■ W
„ K ra k. K u rier W iec zo rn y '1 d o n o si, że sen sa cję d n ia W a rsza w y sta n o w i w ersja , la n so w a n a p rze z p ew n e m ia rod a jn e ko la ja ko b y kw estią n a jb liższeg o cza su b yło p o w o ła n ie d o d ecyd o w a n ia o p ierw szo rzęd n ych za g a d nien ia ch P a ń stw a „ T ru stu m ó zg ó w ” — n a w zó r p o d o b n ej in sty
tu cji S ta n ó w Z jed n o czo n ych .
W zw ią zk u z tą su g estią w ym ien ia n e są n a zw iska ta kie, ja k: g en . S o sn ka w ski, K o ścia łko w ski, P o n ia to w ski, G ra żyń ski, g en . K a sp rzy ck i, g en . T o ka rzew ski, p ik.
K o w a lew ski, p ro f. A d a m K rzyża n o w ski, b. p rem ier B a rtel, p rezes S ą d u N a jw y ż
szeg o S u p iń sk i, g en . Ż eligo w ski, p rof.
W ró b lew ski. L ista ta m a b yć jeszcze u zu p ełn io n a in n y m i n a zw iska m i.
„ T ru st” ten m a w p ły w a ć n a u p a c y fi- ko w a n ie sto su n kó w w ew n ętrzn e - p o lity
czn ych , ja ko o rg a n d o ra d czy c zy n n ik ó w d ecyd u ją cych .
F a k t ten łą czą ta kże z in n y m i za p o w ied zia n ym i, o d n o szą cym i się d o zm ia n p rze w id zia n y c h w n iektó rych w a rstw a ch . G en . S o sn ko w śki m a w ty m „ tru ście“ o- d e^jra ć w ielką ro lę.
