Miesięcznik Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego
10 (20)/2009
13 października w siedzibie KZK GOP przedstawiciele 21 śląskich gmin podpisali umowę o realizacji wspólnego projektu „Śląska Karta Usług Publicznych”. Już za trzy lata przy pomocy jednej tylko plastiko- wej karty mieszkańcy aglomeracji śląskiej będą mogli bezgotówko- wo korzystać zarówno z przejazdu środkami komunikacji miejskiej, jak i z usług instytucji publicznych.
Co bardzo ważne, ten nowocze- sny środek płatniczy będzie nie tylko pełnić funkcję wspólnego, elektronicznego biletu. ŚKUP po- zwoli również w szybkim tempie dokonywać statystycznych ba- dań związanych z preferencjami mieszkańców Śląska i z założenia przyczyni się do rozwoju społe- czeństwa informatycznego.
A jak będzie działać karta? W taki sam sposób, jak elektroniczna kar- ta płatnicza, czyli będzie nią można opłacić bilet komunikacji miejskiej, wstęp do teatru, kina, na basen, do muzeum czy zapłacić za par- kowanie. Stopniowo liczba usług się rozszerzy. Mieszkańcy dostaną karty za darmo, ale za ich dupli- katy, np. w przypadku zniszczenia lub zagubienia, będą musieli już zapłacić. Karty będzie można do- ładować gotówką w specjalnych punktach lub przez Internet. Lide- rem i koordynatorem projektu jest KZK GOP. Szacuje się, że wdrożenie karty będzie kosztować 107 mln zł, z czego 78,5 mln zł sfinansuje Unia Europejska, ze środków Europej- skiego Funduszu Rozwoju Regio- nalnego.
Redakcja
KĄTEM oka
szl a ki
Śląska Karta Usług Publicz- nych jest nowoczesnym środ- kiem płatniczym. Podstawą działania systemu są operacje wykonywane za pomocą kar- ty ŚKUP. Karta będzie pełniła funkcję elektronicznego instru- mentu płatniczego, pozwala- jącego na bezgotówkowe do- konywanie płatności za zakup usług publicznych. Dzięki kar- cie możliwe będzie dokonywa- nie płatności niegotówkowych o charakterze mikro, czyli mi- kropłatności.
Ideą wprowadzenia karty ŚKUP jest zmiana jakościowa w zakre-
W numerze
O ekologii rozważnie
Happening na Mariackiej
Czy tu zaczęła się wojna?
sie świadczenia usług, która po- woduje, że dotychczasowe roz- liczenia będą wykonywane przy pomocy nośnika pieniądza elek- tronicznego.
Głównym celem projektu „Ślą- ska Karta Usług Publicznych”
jest utworzenie zintegrowane- go systemu pobierania i rozli- czania opłat za usługi publiczne w oparciu o elektroniczny in- strument płatniczy, użytkowany przez mieszkańców Subregionu Centralnego. Dzięki temu nastą- pi wzrost liczby usług publicz- nych świadczonych drogą elek- troniczną w regionie.
Celem nadrzędnym projektu jest upowszechnianie idei rozwoju elektronicznych usług publicz- nych wśród mieszkańców gmin KZK GOP oraz Tych i Jaworzna.
Przewidywane korzyści spo- łeczne wynikające z wdrożenia ŚKUP:
• wzrost jakości życia mieszkań- ców, w wyniku poprawy syste- mu świadczenia usług;
• większa efektywność systemu płatności elektronicznych za usługi publiczne, w porówna- niu z konwencjonalnym syste- mem rozliczeń gotówkowych;
E-kartą za wszystko
13 października bieżą- cego roku o godz. 13.00 w siedzibie Komunika- cyjnego Związku Komu- nalnego GOP zosta- ła podpisana umowa o re alizacji wspólnego projektu „Śląska Kar- ta Usług Pub licznych”.
Pro jekt sygnowali przed- stawiciele KZK GOP i 19 gmin członkowskich oraz miast Tychy i Ja- worzno. Dzięki temu już wkrótce będzie można rozpocząć prace zwią- zane z jej wdrożeniem.
• integracja transportu zbioro- wego;
• optymalizacja przewozów do rzeczywistych potrzeb klientów;
• bezpieczeństwo użytkowników systemu;
• uszczelnienie systemu opłat;
• poprawa dostępu do usług reali- zowanych w ramach systemu;
• ułatwienie pozyskiwania in- formacji do analiz rynku;
• promocja podmiotów zrzeszo- nych w systemie, poprawa wi- zerunku i konkurencyjności miast aglomeracji.
Katarzyna Migdoł-Rogóż
Pamiętaj, Katowice żyją także nocą! Zostaw swój samochód i wra- caj bezpiecznie komunikacją miejską!
Stolica naszego województwa dynamicznie się rozwija, wciąż poszerzając swoją ofertę kul- turalną i usługową. Dotyczy to również połączeń komunika- cyjnych.
Jeszcze do niedawna zdarza- ły się sytuacje, gdy wieczor- ny seans w kinie lub spektakl przedłużył się, a nam właśnie uciekł ostatni autobus. Teraz takie niemiłe sytuacje odcho- dzą w przeszłość. Obecnie mo- żemy planować dłuższy pobyt w ulubionym pubie lub zabawę do późnej nocy w jednym z ka- towickich klubów, gdyż o po- wrót do domu nie musimy się już martwić. Miasto Katowi-
ce wraz z Komunikacyjnym Związkiem Komunalnym GOP uruchomiły dwie nowe, week- endowe linie autobusowe (905 i 906), które uzupełnią nocne kursy istniejących 11 linii au- tobusowych i 5 tramwajowych.
Zmiany te zostały pomyślane w taki sposób, aby nocą moż- na było dotrzeć do wszystkich dzielnic Katowic.
Szczegóły zmian w komunika- cji nocnej dostępne są na stro- nach internetowych www.kato- wice.eu i www.kzkgop.com.pl, pod numerem bezpłatnej info- linii 0 800 16 30 30 oraz na pla- katach i ulotkach.
Jakub Jarząbek
Nocna komunikacja
Konkurs plastyczny pt. „Ekolo- giczny pojazd przyszłości w ko- munikacji miejskiej”, zorgani- zowany przez KZK GOP, był jednym z działań realizowanych w ramach Europejskiego Tygo- dnia Zrównoważonego Trans- portu i Europejskiego Dnia bez Samochodu. Konkurs był skie- rowany do uczniów katowickich szkół podstawowych. Jego ce- lem było przedstawienie oczyma dzieci i młodzieży ekologiczne- go pojazdu przyszłości w komu- nikacji miejskiej, kształtowanie wzorców proekologicznych, upo- wszechnianie informacji o nega- tywnych skutkach używania sa- mochodu, promocja transportu publicznego, pokazanie, że życie w mieście bez samochodu jest nie tylko możliwe, ale także o wie- le przyjemniejsze. Warunkiem przystąpienia do konkursu było wykonanie pracy zbiorowej przez
Pojazd przyszłości
poszczególne klasy. Konkurs spo- tkał się z ogromnym zaintereso- waniem. Napłynęło 70 prac, które wykonano różnorodnymi techni- kami plastycznymi i plastyczno- -technicznymi. Przyznano na-
Fot. Katarzyna Migdoł-Rogóż
Fot. Anna Koteras
grodę główną, dwie równorzędne drugie nagrody oraz wyróżnienie.
Zwycięzcami okazali się ucznio- wie klasy I a Szkoły Podstawowej nr 5 w Katowicach.
Tomasz Musioł
Funkcjonalność Śląskiej Karty Usług Publicznych:• identyfikator użytkownika;
• pieniądz elektroniczny:
– opłaty za usługi gminne;
– opłaty za bilet komunikacji publicznej;
• nośnik podpisu elektronicznego.
A może już wkrótce tak będą wyglądały autobusy? Taki pojazd w przyszłości wyobrażają sobie uczniowie zwycięskiej klasy I a Przedstawiciele 21 gmin i KZK GOP złożyli kilkanaście tysięcy podpisów pod umową o realizacji projektu ŚKUP
CZYM ŻYJĄ GMINY
Redaktor naczelna Katarzyna Migdoł-Rogóż Redakcja
Alodia Ostroch, Anna Koteras Tomasz Musioł, Krzysztof Sobański Paweł Wieczorek
Opracowanie graficzne i korekta M-art poligrafia
Druk:
Agora Poligrafia Sp. z o.o. Tychy Nakład:
10 000 egzemplarzy Wydawca:
Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Adres redakcji:
Komunikacyjny Związek Komunalny GOP 40-053 Katowice, ul. Barbary 21a tel. 032 743 84 14, fax 032 251 97 45 szlaki@kzkgop.com.pl
www.kzkgop.com.pl
szl a ki
Wpisane do rejestru dzienników i czasopism pod poz. Pr 1979
ZABRZE
Moda na polski
23 października o godz. 13.00 w Miejskim Ośrodku Kultu- ry „Guido” odbędzie się miej- ska edycja przedsięwzięcia pod nazwą „Moda na polski”. Or- ganizowana w Zabrzu uroczy- stość stanowi miejską kontynu- ację ogólnopolskiego projektu pod nazwą „Moda na polski”, za- inicjowanego przez Radę Języka Polskiego oraz Bibliotekę Śląską.
Organizatorzy zamierzają uczynić ten dzień świętem języka polskie- go. Myślą przewodnią uroczysto- ści będzie przekonanie o ścisłym i nierozerwalnym związku gwary śląskiej i języka polskiego.
ak nym przez portal MMSilesia.pl
i TV Silesia, pod patronatem marszałka województwa ślą- skiego. W dwumiesięcznym gło- sowaniu wzięło udział prawie 70 tysięcy osób.
jj RADZIONKÓW
Patron
Radzionkowa
15 października bieżącego roku odbyły się obchody dziesiątej rocznicy nadania miastu Ra- dzionków patronatu świętego Wojciecha. 1 stycznia 1998 roku Radzionków odzyskał prawa miejskie.
W 1999 roku święty Wojciech Biskup i Męczennik, zgodnie z dekretem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramen- tów Stolicy Apostolskiej oraz uchwałą Rady Miejskiej w Ra- dzionkowie, został ogłoszony patronem Radzionkowa, a jego wizerunek znalazł się w herbie miasta.
tm
Znany nie tylko w Polsce ka- towicki Spodek został wybra- ny jednym z Siedmiu Cudów Architektury Województwa Ślą skiego. Nagrody przyzna- no po raz pierwszy w interne- towym konkursie organizowa-
KATOWICE
Były lekcje komunikacyjne, prze- prowadzona wspólnie z Regional- ną Dyrekcją Lasów Państwowych w Katowicach akcja „Zielony au- tobus”, na jeden dzień bilety KZK GOP stały się biletami do kin, te- atrów, galerii, muzeów, na siłownie, baseny… Zwieńczeniem Tygodnia był jak zwykle Dzień bez Samocho- du – właściciele aut mogli jeździć komunikacją miejską za darmo, a dla dzieci zorganizowany został wielki happening komunikacyjny.
W dniach od 16 do 21 września br., w ramach Europejskiego Tygo- dnia Zrównoważonego Transpor- tu, kontrolerzy KZK GOP odwie- dzili szkoły podstawowe na terenie aglomeracji śląskiej, aby podczas godzin wychowawczych przedsta- wić uczniom podstawowe zasady korzystania z komunikacji miej- skiej. Kontrolerzy wyjaśnili dzie-
ciom, co oznacza skrót KZK GOP oraz czym zajmuje się Związek, zapoznali ich również ze wzora- mi biletów, pokazali, w jaki sposób można sprawdzić, czy zakupiony bilet nie jest fałszywy (znaki wod- ne, hologramy). Młodzi dowie- dzieli się także, jakie dokumenty uprawniają ich do przejazdu ulgo- wego, kto może podróżować bez- płatnie komunikacją miejską oraz co oprócz możliwości przejazdu daje skasowany bilet (ubezpiecze- nie). Dzieci dowiedziały się także od kontrolerów, co grozi osobom, które podróżują „na gapę”, zapo- znały się z zasadami bezpieczeń- stwa i kultury.
Kontrolerzy zaprezentowali naj- młodszym zdjęcia, na których zo- stały uwiecznione skutki działań wandali w pojazdach komunikacji miejskiej. Tłumaczyli też, co gro-
zi osobom złapanym na niszcze- niu mienia. Kontrolerzy ostrzegali dzieci przed działaniem kieszon- kowców oraz informowali, co po- winny zrobić, gdy są świadkami dokonywanej kradzieży.
Młodzież wykazała się ogromną wiedzą na temat komunikacji, bi- letów i zasad zachowania się oraz bezpieczeństwa, co w różnego ro- dzaju konkursach sprawdzali kon- trolerzy i nagradzali drobnymi upominkami.
Na zakończenie lekcji komunika- cyjnej wszyscy zostali obdarowa- ni odblaskowymi zawieszkami, które przywieszone np. do pleca- ka mają zapewnić im bezpieczną podróż do szkoły. W sumie w lek- cjach udział wzięło około 2 tysię- cy uczniów ze wszystkich 25 gmin członkowskich KZK GOP.
Mariusz Młyński
Nie tylko lekcje komunikacyjne
Obchody Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu w aglomeracji górnośląskiej koordynowane były przez Komunikacyjny Związek Komunalny GOP.
W tym roku KZK GOP postawił głównie na edukację dzieci i młodzieży, jednakże osoby dorosłe również mogły skorzystać z szeregu przygotowanych atrakcji.
DĄBROWA GÓRNICZA
Prace wykonane przez 12 osób z domów dla bezdomnych w Będzinie-Łagiszy i Dąbrowie Górniczej można będzie oglą- dać na wystawie przygotowywanej przez „Caritas”. Wernisaż zaplanowano na 28 października br. na godz. 17.00 w klubie osiedlowym Pałacu Kultury Zagłębia „Helikon” w Dąbrowie Górniczej.
CHORZÓW
17 października br. o godz. 19.00 w Teatrze Rozrywki w Chorzo- wie odbyła się uroczysta inauguracja Roku Kulturalnego 2009/
2010, podczas której zostały wręczone tegoroczne nagrody prezy- denta miasta w dziedzinie kultury. Uroczystość uświetnił koncert zespołu PIN.
KATOWICE
Najlepsza Przestrzeń Publiczna – to otwarty konkurs na najlep- sze w województwie śląskim architektoniczne i urbanistyczne re- alizacje o charakterze publicznym. Konkurs jest adresowany do gmin i powiatów, a także do inwestorów i projektantów. Szczegóły na www.silesia-region.pl.
PIEKARY ŚLĄSKIE
Piekary Śląskie zostały miastem rozrywki października w ak- cji organizowanej przez chorzowski Teatr Rozrywki. W związku z tym mieszkańcy Piekar Śląskich mogą przez cały miesiąc korzy- stać z 20-procentowej zniżki na wszystkie spektakle własne oraz na gościnny występ Roberta Talarczyka w dniu 26 października.
Odbiór promocyjnych biletów możliwy jest po okazaniu dowo- du tożsamości.
RUDA ŚLĄSKA
15 października w Biurze Obsługi Mieszkańców R-Urząd w Cen- trum Handlowo-Rozrywkowym Plaza odbyły się konsultacje do- tyczące rodzicielstwa zastępczego. Pracownicy Działu Opieki nad Dzieckiem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rudzie Ślą- skiej informowali o przyjętym przez Radę Miasta programie pod nazwą „Popularyzacja idei rodzicielstwa zastępczego w mieście Ruda Śląska”.
w skrócie...
Kontrolerzy Jacek i Marcin nie tylko tłumaczyli dzieciom taryfę KZK GOP, ale również przybliżyli im tajniki swojej pracy
Fot. Dariusz Szmigiel
Cud architektury
Fot. Urząd Miasta Katowice
AGLOMERACJA ŚLĄSKA
ROZMOWA „SZLAKÓW”
KZK GOP 3
Przeciwnicy likwidacji tramwa- jów w Gliwicach często podno- szą argumenty związane z eko- logią. Tramwaje są bardziej przyjazne środowisku niż auto- busy. Pan odważył się użyć sło- wa ekoterror.
Tak. Nieraz w kontekście tematy- ki związanej z ekologią spotyka- my się z próbą, nazwijmy to, wy- muszeń, które są mało związane z ochroną środowiska, a bardziej z interesami konkretnych osób czy firm. Myślę, że tak jest też w przypadku dyskusji na temat transportu publicznego, na przy- kład w Gliwicach. Wyśmiewa- no mnie za stwierdzenie, że nie pod każdym względem tramwaj jest bardziej ekologiczny niż au- tobus. Chciałbym przypomnieć, że nasze porównania dotyczy- ły emisji CO
2, która powstaje w wyniku przewiezienia na od- ległość jednego kilometra jedne- go pasażera. Wyniki obliczeń są ewidentne. W przypadku tram- waju emisja CO
2jest dwukrotnie większa. Nawet w wykładzie inau- guracyjnym profesora Jana Pop- czyka na Politechnice Śląskiej znalazł się wątek samochodów zasilanych energią elektryczną.
Są prognozy zakładające licz- bę takich samochodów za 15-20 lat. Profesor Popczyk przypo- mniał, że w naszych warunkach, w sytuacji, gdy nasze elektrow- nie zasilane są węglem i ma- ją niezbyt wysoką sprawność, to nie jest dobra droga. Bo tak na- prawdę emisja CO
2się zwiększa, a nie zmniejsza. Dla fachowców są to sprawy bezsporne. Dlatego jeśli się mówi o ochronie środo- wiska, trzeba brać też pod uwagę ochronę klimatu. Wszystkie te elementy przekładają się na po- noszone koszty. Przecież w przy- padku przekroczenia emisji CO
2ców. Również dlatego, że ta linia w Gliwicach była końcowa, na dodatek prowadziła przez śro- dek ulicy. Fakt, że to jest tram- waj, nie powodował korzyści, raczej przysparzał kłopotów. Na- tomiast tam, gdzie faktycznie tramwaje łączą miasta, gdzie są duże potoki pasażerskie, trzeba by dbać o to, żeby utrzymać li- nie tramwajowe. Tam należy je modernizować. Powinniśmy się skoncentrować na tych najważ- niejszych odcinkach, które mu- szą istnieć i na nie przeznaczyć cały nasz potencjał ekonomicz- ny. Inaczej tramwaje same sta- ną; w wielu miejscach są one tak zaniedbane, torowiska są tak zu- żyte, a tabor tak zniszczony, że stanowi to zagrożenie dla bez- pieczeństwa pasażerów. Tak na pewno było w Gliwicach i z tym musieliśmy coś zrobić. Inwesto- wać warto tam, gdzie to przynie- sie najlepsze efekty.
Obecnie linię A4 obsługuje Przedsiębiorstwo Komunika- cji Miejskiej w Gliwicach, jed- nak już ruszyła procedura no- wych postępowań... Co będzie, jeśli wygra firma, która nie bę- dzie miała tak nowoczesnych autobusów? Tym bardziej że, jak już nieraz Pan wspomniał, PKM Gliwice było jedynym, które do tego pierwszego prze- targu przystąpiło.
Obecnie obowiązujące stawki za wozokilometr, które otrzymuje także PKM Gliwice, są wpraw- dzie waloryzowane, ale pocho- dzą sprzed ośmiu lat, czyli są bardzo niskie. Teraz nikt z taki- mi stawkami do przetargu nie przystąpi. Możemy być pewni, że niezależnie od tego, kto wy- gra, zaproponuje znacznie wyż- sze stawki. Czyli za komunikację
będziemy płacić więcej. Płacił będzie oczywiście Komunika- cyjny Związek Komunalny GOP, ale KZK ma dochody wyłącz- nie z biletów i z dotacji miast, więc już ze wstępnych przymia- rek wynika, że dotacja do komu- nikacji będzie musiała być pod- niesiona. I aż strach pomyśleć, co by było, gdyby nie oszczędno- ści, które przyniosło zastąpienie tramwajów autobusami.
Można więc powiedzieć, że to się zbilansuje? To, co zaoszczę- dzi się na tramwajach, pójdzie na tę podwyżkę?
Mam nadzieję, że to się mniej więcej tak właśnie skończy. Pła- cone przez nas stawki będą więc na podobnym poziomie. Warto jeszcze dopowiedzieć, że staw- ki autobusowe i tak będą znako- micie niższe od tramwajowych.
Trzeba pamiętać, że w tramwa- jach ten wozokilometr jest blisko dwukrotnie wyższy.
Miasto dalej będzie kupować nowe autobusy dla PKM-u Gli- wice, zwiększając swój udział w tej firmie?
Od lat zwiększamy nasz kapitał w spółce, która zresztą należy też do paru gmin sąsiednich. Wno- simy aporty pieniężne, za któ- re PKM kupuje autobusy. Nasz będziemy płacili kary. Dlatego
też musimy o tym myśleć.
Mieszkańcy argumentują jed- nak, że im zależy na otocze- niu, w którym żyją. Może i truje bardziej, ale tam, w elektrowni, a nie na ulicach.
No tak, ale z ekologią takie po- dejście niewiele ma już wspólne- go. Dodatkowo, mówiąc o auto- busach, często mamy na uwadze stare Ikarusy, które zostawia- ły za sobą kłęby czarnego dymu.
Teraz mamy bardzo nowocze- sne autobusy z silnikami, które mają normę wyższą niż Euro5.
Ilość pozostawianych przez nie zanieczyszczeń jest porówny- walna z emitowaną przez silni- ki zasilane gazem, czyli, mówiąc obrazowo, bardzo mała. Myślę, że na ulicach to widać, a dokład- niej rzecz ujmując, nie czuć tego.
W mówieniu o ekologii trze- ba pewnej wiedzy i rozwagi. Nie można wyśmiewać wyżej przed- stawionego stanowiska w spra- wie CO
2, manifestując w ten sposób tylko swoją niewiedzę.
Przeciwnicy likwidacji tram- wajów używają argumentu, że mieszkańcy Gliwic nie chcą spalin pod oknami, a to, co się będzie dziać za miastem, już ich nie interesuje. Z drugiej stro- ny mówią – w imię solidarno- ści z mieszkańcami Zabrza – że likwidacji być nie powinno.
Z jednej strony liczy się dla nich więc solidarność, a z drugiej wi- dzimy podejście egoistyczne.
Nie chcieliśmy robić nikomu przykrości ani kłopotów. Zresztą wydaje mi się, że niedogodności będące skutkiem wprowadzenia autobusów są znikome i dotyczą bardzo małej grupy mieszkań-
wkład jest tylko częścią, i to nie- wielką, kosztów ponoszonych na odnowienie taboru, firma wy- pracowuje własne zyski, zacią- ga też kredyty, szczególnie te ko- rzystne, na przykład w Funduszu Ochrony Środowiska. W ostat- nich latach zakupiono tych au- tobusów bardzo dużo. Myślę, że tak będzie dalej, my zapewniamy jakąś pomoc, ale jej skala nie jest duża. Firma powinna radzić so- bie sama i wszystkie koszty po- winny być pokrywane ze stawki.
Ostatnio na gliwickich przy- stankach co parę dni, albo na- wet co parę godzin, rozkłady linii A4 są zamalowywane czar- nym sprejem. Widać, że ktoś robi to celowo, zamazywany jest tylko i wyłącznie rozkład tego jednego autobusu.
Myślę, że taka zacietrzewiona grupa jest stosunkowo nielicz- na, ale aktywna. Takich chuli- ganów nie ma wielu, ale widać ich i słychać. Efekty ich „działal- ności” widoczne są nie tylko na przystankach, na forach interne- towych można poczytać, jak ci ludzie się wypowiadają, ile mają faktycznie do powiedzenia, a ile w tym jest wulgarności. Trudno, musimy robić swoje.
Opracowała Anna Koteras Źródło: Radio Plus Gliwice
O ekologii, likwidacji tramwajów i komunikacji auto- busowej w Gliwicach opowiada prezydent miasta Zyg- munt Frankiewicz.
O ekologii rozważnie
Autobusy A4 zastąpiły tramwaje Panorama Gliwic w pełnej okazałości
Fot. Radosław Kaźmierczak Fot. pl.wikipedia.org
Wnętrze gliwickiej palmiarni
Fot. pl.wikipedia.org
Urząd Miasta
Prezydent Zygmunt Frankiewicz przyznaje, że trzeba robić swoje, pomimo przeciwności
Fot. Paweł WieczorekFot. Arkadiusz Ławrywianiec
RAPORT „SZLAKÓW”
WSPÓŁORGANIZATORZY HAPPENINGU:
Urząd Miasta Katowice, Regional- na Dyrekcja Lasów Państwowych, 10. Harcerska Drużyna Żeglarska z Katowic, Komenda Miejska Po- licji w Katowicach, Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogo- wego w Katowicach, IKEA, LEGO, Moneks 1.
Do leśnego konkursu zaprosi- li dzieci gospodarze kolejnego przystanku – pracownicy Nad- leśnictwa w Katowicach. Moż- na tam było zapoznać się z pra- cą leśników, gatunkami roślin i zwierząt, które spotykamy w katowickich lasach. Miesz- kańcy ulicy Mariackiej, obser- wujący całe miasteczko, opo- wiadali, że kawałek lasu zawitał na ich ulicę. Leśnicy w mundu- rach, wypchane zwierzęta, cud- na roślinność, kawałki drewna – wszystko to sprawiło, że dzie- ci czuły się na tym przystan- ku jak na prawdziwej leśnej wy- cieczce.
Rekordowy tramwaj
Duże emocje wywołało bicie re- kordu na najdłuższy tramwaj
Happening
zbudowany z klocków LEGO.
„Tramwaj rekordów”, bo taka nazwa widniała na tym przy- stanku, okazał się naprawdę re- kordowy. Każda klasa, a wła- ściwie jej 6 przedstawicieli, przez 15 minut próbowało uło- żyć jak najdłuższy pojazd. Ra- dosnych okrzyków było co nie miara, a rywalizacja sprawi- ła, że zabawa naprawdę była wspaniała. Wygrała klasa IV d ze Szkoły Podstawowej nr 51 im. Fry deryka Chopina z Ka- towic. Uczniowie zbudowali tramwaj o długości 478 cm. Jak to zwykle w konkursie bywa, wygrany może być tylko jeden, ale wszystkie dzieci podkreśla- ły, że najważniejsza jest zaba- wa. Zwycięska klasa otrzyma- ła cyfrowy aparat fotograficzny
22 września w całej Europie obchodzono Dzień bez Samochodu, który kończył trwający od 16 września Tydzień Zrównoważonego Transportu. W tym roku obchody odbywały się pod hasłem „Popraw KLIMAT swojego mia- sta”. Dla dzieci z wybranych katowickich szkół podstawowych Dzień bez Samochodu na pewno był niezapo- mnianym przeżyciem. Komunikacyjny Związek Komunalny GOP zorganizował dla nich happening komunika- cyjny w centrum Katowic.
stanki oraz kolorowe namio- ty, które zaciekawiły nie tylko dzieci. Na przystanku pod ty- tułem „KZK GOP” uczniowie spotkali się z dwoma kontrole- rami biletów, którzy tłumaczy- li im, czym zajmuje się Związek, pokazywali rodzaje biletów, wy- jaśniali, dlaczego należy kaso- wać bilet i jakie są konsekwen- cje jazdy „na gapę”. Opowiadali również o prawidłowych i na- gannych zachowaniach podczas podróży autobusem i tramwa- jem, tłumaczyli, jak ustrzec się kieszonkowców i co zrobić, kie- dy zauważymy kradzież lub nie- prawidłowe zachowanie w auto- busie lub tramwaju. Pokazywali także na zdjęciach, jak wyglą- da zdewastowany przez wanda- li autobus.
N a pół dnia ulica Mariacka zamieniła się w miastecz- ko komunikacyjne, w którym na każdym przystanku czeka- ły na dzieci specjalne atrakcje.
W imprezie wzięło udział oko- ło 700 uczniów z 11 szkół pod- stawowych z Katowic. Ponad 20 klas poruszało się po mia- steczku ze specjalnym rozkła-
dem jazdy i biletami, które były sprawdzane i kasowane przez sa- mych kontrolerów KZK GOP.
Odwiedzając poszczególne przy- stanki, dzieci musiały wykazać się wiedzą, pomysłowością, spry- tem, umiejętnością pracy w ze- spole, no i oczywiście dobrym humorem oraz chęcią uczenia się przez zabawę.
Miasteczko z przystankami
Przy wejściu do komunikacyjne- go miasteczka na dzieci czekali ich przewodnicy – kontrolerzy KZK GOP – którzy pomaga- li poruszać się w gąszczu atrak- cji. A było ich wiele. Każdy, kto tego dnia przechodził ulicą Ma- riacką, mógł zauważyć stojące wzdłuż ulicy tematyczne przy-
Fot. Radosław Kaźmierczak
W Europejskim Dniu bez Samochodu ulica Mariacka w Katowicach zamieniła się w miasteczko komunikacyjne... ... w którym przewodnikami dzieci byli kontrolerzy KZK GOP
Ale zabawa!!!
W raju komunikacyjnym na wszystkich czekało wiele atrakcji Każdy mógł spróbować trudnej sztuki resuscytacji
Pierwszej pomocy uczyli dzieci harcerze 10 HDŻ
Fot. Katarzyna Migdoł-Rogóż
RAPORT „SZLAKÓW”
KZK GOP 5
oraz gadżety KZK GOP. Kloc- ki LEGO udostępniła firma Mo- neks 1 z Chorzowa.
Swoją znajomość naszego regio- nu dzieci mogły sprawdzić na przystanku pod nazwą „Widzia- ne z okna autobusów i tramwa- jów”. Na przedstawionych zdję- ciach uczciwie mieli rozpoznać ciekawe miejsca, do których możemy udać się komunikacją miejską KZK GOP.
Harcerze, policjanci i inspektorzy
Na kolejnym przystanku po- licjanci z Komendy Miejskiej w Katowicach opowiadali o bez- piecznych zachowaniach w au- tobusach i tramwajach, a przede wszystkim po wyjściu z nich.
Nawiązując w ten sposób do
szej pomocy, tłumaczyli, jak najlepiej pomóc poszkodowa- nemu, zanim zjawią się facho- we służby. Te praktyczne zaję- cia na pewno zapadły w pamięć każdemu dziecku. Miejmy na- dzieję, że w chwili zagrożenia będą umiały udzielić pomocy we właściwy sposób.
Wszystkie dzieci w wolnych chwilach pomiędzy odwiedzina- mi na przystankach mogły poba- wić się w raju komunikacyjnym, gdzie czekało na nich mnóstwo atrakcyjnych konkursów i za- baw. Tam też otrzymywały talon, który należało wrzucić do spe- cjalnej urny, aby potem, jeśli do- pisało komuś szczęście, na sce- nie odebrać nagrodę.
Katarzyna Migdoł-Rogóż Roku Pieszego, tłumaczyli prze-
pisy ruchu drogowego.
Na przystanku „Ekobus” dzie- ci mogły zmierzyć poziom emi- sji spalin wydzielanych przez miejski autobus i samochód oso- bowy oraz zapoznać się z pra- cą instruktorów Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogo- wego w Katowicach.
Czy wiesz, jak udzielić pierw- szej pomocy, gdy ktoś zasłab- nie, przewróci się, na przykład w autobusie? Co wtedy zrobić, jak pomóc, aby uratować ko- muś życie? Odpowiedzi na te pytania uczniowie katowickich szkół podstawowych otrzyma- li od harcerzy z 10. Harcerskiej Drużyny Żeglarskiej z Kato- wic-Szopienic. Harcerze przede wszystkim uczyli zasad pierw-
na Mariackiej
Budowa najdłuższego pojazdu wzbudzała wiele emocji
Zwycięska klasa IV d ze Szkoły Podstawowej nr 51 im. Fryderyka Chopina w Katowicach zbudowała z klocków LEGO rekordowy tramwaj o długości 478 cm
Przy scenie można było odebrać nagrodę za udział w konkursach
Na przystanku KZK GOP kontroler Tomek uczył dzieci m.in. kultury mobilności
Instruktorzy z WITD pokazywali dzieciom, jak na co dzień wygląda ich praca
Do leśnych konkursów zaprosili uczniów leśnicy z Nadleśnictwa Katowice
Dyrektor firmy napisał nastę- pujące pismo do przebywają- cego na wczasach pracownika:
„PPPPPPP”.
W odpowiedzi otrzymał list od tego pracownika:
„D.U.P.A.”
Po powrocie dyrektor zaprasza go na dywanik...
– To ja piszę elegancko: Po Przyznaną Premię Proszę Przyjechać Pociągiem Po- spiesznym, a Pan mi tu wulga- ryzmy?
– Ja? Ależ jak? Ja odpisałem:
Dziękuję Uprzejmie Przyjadę Autobusem.
Modlitwa zestresowanego pra- cownika:
„Panie, daj mi siłę do zaak- ceptowania rzeczy, których nie mogę zmienić, odwagę do
zmiany rzeczy, których nie mogę zaakceptować, mądrość, abym ukrył ciała tych, którzy mnie dzisiaj wkurzyli...”
Jaka jest różnica między Urzę- dem Skarbowym a zakładem fryzjerskim?
W Urzędzie Skarbowym golą dokładniej.
Prezes firmy wzywa szefa PR:
– Słuchaj – mówi. – Mamy kiep- skie notowania w prasie, wymyśl coś. Ma być tanio, ale tak, żeby wszystkie media o tym mówiły i żeby pracownicy też byli zado- woleni.
Facet chwilę się zastanawia.
– Mam! – mówi po chwili. – Naj- lepiej by było, gdyby pan się po- wiesił: sznurek tani, wszyst-
kie media napiszą, a i załoga się ucieszy.
12 najlepszych wykrętów, jeśli złapią cię na spaniu w pracy:
1. W banku krwi powiedzieli mi, że to może się przydarzyć.
2. To jest piętnastominutowa drzem ka regenerująca, o której tyle mówili podczas tego kursu
„Zarządzanie czasem”, na który mnie wysłałeś.
3. Nie spałem! Medytowałem nad celem misji i układałem so- bie w głowie nowy projekt.
4. To jest jeden z siedmiu nawy- ków ludzi wysoce wydajnych.
5. O rany! To lekarstwo, które wczoraj zażyłem, wciąż działa!
6. Testowałem moją klawiaturę na odporność na zaślinienie.
7. Robiłem bardzo specyficzne ćwiczenie jogi, uwalniające od stresu związanego z pracą. Chy- ba nie będziesz mnie dyskrymi- nował za uprawianie jogi?
8. Dlaczego mi przerwałeś? Pra- wie znalazłem rozwiązanie dla naszego największego problemu.
9. Automat do kawy jest nie- czynny.
10. Nie spałem. Próbowałem za- łożyć szkła kontaktowe bez uży- cia rąk.
11. Ktoś musiał włożyć kawę bezkofeinową w nie ten po- jemnik, co trzeba.
12. „...i Ducha świętego.
Amen”.
Egzamin na prawo jazdy. Eg- zaminator zadaje kursantowi pytanie:
– Ma pan skrzyżowanie rów- norzędne. Tu jest pan – w sa- mochodzie osobowym, tutaj tramwaj, a tu karetka na sygna- le. Kto przejedzie pierwszy?
– Motocyklista – odpowiada pytany.
– Panie, co pan wygadujesz! – warczy zły egzaminator. – Toż przecież mówię, jest pan, tramwaj i karetka. Skąd wziął się motocyklista?
– A kto ich tam wie, skąd oni się biorą...
UŚMIECHNIJ SIĘ
N a rynku publicznego trans- portu pasażerskiego Przed- siębiorstwo Komunikacji Miej- skiej w Jaworznie funkcjonuje od 1957 roku, zatem ma już swo- je dokonania i tradycje, sięgające z górą półwiecza. Rozpoczynało skromnie. Powołany w 1957 roku państwowy zakład pod nazwą
„Miejska Komunikacja Samocho- dowa w Jaworznie” dysponował zaledwie siedmioma autobusami.
Ale też i potrzeby nie były wów- czas zbyt wielkie. Komunikację dalekobieżną w ówczesnym ro- zumieniu tego słowa, zatem także z miastami Górnośląskiego Okrę- gu Przemysłowego, zapewniały autobusy PKS, a przede wszyst- kim stara, pamiętająca czasy ce- sarzy Austrii i Prus, linia kolejowa Kraków – Katowice – Wrocław (znana niegdyś na wschód od My- słowic jako Cesarsko-Królewska Uprzywilejowana Kolej Północna Cesarza Ferdynanda).
Jednak stacja kolejowa, na któ- rej wsiadało się do pociągów odjeżdżających na wschód i na zachód, a także na północ, zmie- rzających przez Strzemieszyce do połączenia z drugą historyczną drogą żelazną – Koleją Warszaw- sko-Wiedeńską, została uloko- wana w Szczakowej, dziś dziel- nicy Jaworzna, dosyć wszakże oddalonej od historycznego cen- trum, skupionego wokół Starego Miasta. Aby dojechać do dwor- ca, potrzebna była lokalna ko- munikacja drogowa i tę właśnie zapewniały pierwsze autobusy komunikacji miejskiej.
Meandry historii
Spojrzenie na mapę nie pozo- stawia wątpliwości, że Jaworz-
no, miasto na prawach powia- tu, stanowi integralną część Górnośląskiego Okręgu Prze- mysłowego, a dzisiaj Górnoślą- skiego Związku Metropolitalne- go. Co więcej – część znaczną.
Jest to blisko stutysięczne mia- sto, zajmujące powierzchnię 152 km kwadratowych, co sta- wia je na czwartym miejscu w aglomeracji (a na trzynastym w Polsce!).
Od północy gmina graniczy z Sosnowcem i Sławkowem, od zachodu z Mysłowicami, od po- łudnia z Imielinem. Skąd za- tem rozważania o komunika- cji między tym miastem a GOP, skąd tak skromne początki lo- kalnej firmy przewozowej? Otóż należy pamiętać, że historycz- nie rzecz biorąc cały obszar, le- żący dziś w granicach powiatu
grodzkiego, przez wieki związa- ny był z Małopolską, nie z Gór- nym Śląskiem. W XIX wie- ku wraz z Trzebinią, Libiążem i Sierszą należał do tzw. Za- głębia Krakowskiego. Trój- kąt Trzech Cesarzy, czyli leżące na skraju Mysłowic połączenie Białej i Czarnej Przemszy, po- zostawiał Jaworzno pod wła- daniem monarchii Austro- -Węgier i w krakowskim kręgu kulturowym. Dopiero reforma administracyjna kraju, prze- prowadzona w 1975 roku, przy- łączyła Jaworzno-Szczakową do województwa katowickiego, a tym samym także do GOP.
Rozwój komunikacji
Widać wyraźnie, jak względy po- lityczno-administracyjne prze- kładały się na rozwój gminnej
Przedsiębiorstwo z pogranicza
PKM Jaworzno – związek komunikacyjny obsługujący autobusy na terenie miasta Jaworzna. Należy w całości do miasta. Posiada kilkanaście linii, z których oznaczone numerami to linie miejskie (np. 303, 371), a litera- mi (np. A, E) – międzymiastowe. Jeżdżą między innymi do Katowic, Mysłowic, Chrzanowa i Sosnowca. PKM Jaworzno nie należy do KZK GOP i jest jednocześnie organizatorem komunikacji, jak i przewoźnikiem. Po- siada korzystną taryfę przewozową i sporo zróżnicowanego taboru – nowego i starego.
TAKIE BYŁY POCZĄTKI
komunikacji pasażerskiej. W la- tach 1952-1967 liczba taboru nie wzrastała zbyt imponująco – bo z siedmiu do zaledwie dwudzie- stu sześciu autobusów, które ob- sługiwały tylko osiem linii, także na terenie sąsiedniego Chrza- nowa. Natomiast po przyłącze- niu miasta do GOP w 1975 roku, Miejskie Przedsiębiorstwo Ko- munikacyjne w Jaworznie sta- ło się częścią Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyj- nego w Katowicach i funkcjono- wało jako Zakład Eksploatacyj- ny nr 6 w Jaworznie. Już cztery lata później w ramach zakładu kursowało 150 autobusów. Lata te to okres dynamicznej rozbu- dowy zaplecza technicznego.
W 1983 roku została oddana do użytku duża zajezdnia, dysponu- jąca miejscem dla ponad 120 po-
jazdów, pomieszczeniami tech- nicznymi i socjalnymi.
Taka struktura organizacyj- na utrzymywała się do po- czątku lat dziewięćdziesiątych.
W 1992 roku, w wyniku likwida- cji struktur WPK, zakład prze- kształcił się w Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Jaworz- nie, z zajezdniami w Jaworz- nie i Chrzanowie. W 1996 roku PKM został przekształcony w spółkę prawa handlowego z ograniczoną odpowiedzialno- ścią. Do końca 1999 roku PKM funkcjonował w ramach Związ- ku Komunalnego „Komunika- cja Międzygminna”. Z dniem 1 stycznia 2000 roku jedynym udziałowcem PKM Sp. z o.o.
została gmina Jaworzno.
Paweł Wieczorek
Autobusy PKM Jaworzno mają nową charakterystyczną kolorystykęzakładową przedsiębiorstwa
Fot. PKM Jaworzno Fot. PKM Jaworzno
Od 2000 roku jedynym udziałowcem Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. jest gmina Jaworzno
Fot. Marek Piekara
Jak co roku, w okresie Wszystkich Świętych KZK GOP organizuje dodatkową komunikację, aby bez problemu dotrzeć w rejon cmentarzy
INFORMATOR KZK GOP
KZK GOP 7
NAPISZ DO NAS!
szlaki@kzkgop.com.pl
KRWIODAWCY A PRZEJAZDY ULGOWE Szanowni Państwo!
Chciałabym dowiedzieć się, czy na terenie KZK GOP lub tylko miasta Bytomia honorowy dawca krwi jest uprawniony do przejazdu ulgowe- go/darmowego? Niestety, nie ma informacji na ten temat na stro- nie internetowej w wykazie osób uprawnionych, a wiem, że w nie- których miastach poza wojewódz- twem śląskim były takie przywileje wprowadzane.
Z góry dziękuję za udzielenie informacji,
z pozdrowieniami Aleksandra Z.
Szanowna Pani!
Informujemy, że na terenie KZK GOP honorowi krwiodawcy nie są uprawnieni do ulgowych prze- jazdów.
Z poważaniem Referat Informacji Pasażerskiej
KZK GOP
BILET SZKOLNY Dzień dobry!
Bilet miesięczny szkolny ulgowy imien- ny TS obowiązuje w dni nauki szkolnej.
Wszyscy wiemy, że oficjalnie nauka w szkole odbywa się od poniedziałku do piątku, ale co z sobotami, w które uczniowie odrabiają niektóre dni? Nie są to wtedy zajęcia dodatkowe czy ja- kieś kółka zainteresowań, zaliczane do zajęć pozalekcyjnych, tylko normalny dzień nauki w szkole. Proszę o odpo- wiedź, czy w taki dzień obowiązuje bi- let szkolny, czy nie i dlaczego? Moje py- tanie spowodowane jest zasłyszanymi przestrogami, że kierowcy autobusów nie wpuszczają do pojazdów ucznia z takim biletem, uniemożliwiając mu dotarcie na lekcje. Proszę o w miarę szybką odpowiedź, gdyż syn właśnie w najbliższym czasie będzie dojeżdżał na takie odrabianie.
Zaniepokojona pasażerka Szanowna Pani!
Bilet miesięczny szkolny ulgowy imienny TS, uprawniający do przejaz- du pomiędzy miejscem zamieszkania
oraz szkołą w dni nauki szkolnej obo- wiązuje również w soboty, w które odbywają się zajęcia szkolne.
Z poważaniem Referat Informacji Pasażerskiej
KZK GOP MIŁY KIEROWCA
Witam! Zwracam się z prośbą o podzię- kowanie Waszemu kierowcy, który jeź- dzi linią 840, za miłe objaśnienie drogi oraz za bezpieczną jazdę. Często korzy- stam z trasy tego autobusu i ten kierow- ca jest jednym z nielicznych, którzy miło traktują pasażerów. Kierowca jechał w piątek (11.09.2009) 840 z przystanku Chorzów Rynek 23.15 w kierunku Gli- wic, a boczny nr wozu chyba 101.
Życzę Państwu więcej takich pracow- ników!
Z wyrazami szacunku Pasażerka BILET NA A4
Szanowni Państwo!
Spotkałem się ostatnio z twierdze- niem, iż na linii A4 w Gliwicach („za-
tramwajowej”) obowiązuje bilet miesięczny A+T. Uprzejmie proszę o potwierdzenie bądź dementi.
Z wyrazami szacunku Bartosz R.
Szanowny Panie!
W odpowiedzi na Pana pytanie in- formujemy, że do podróżowania linią autobusową A4 uprawnia bilet autobusowy. Natomiast bilet auto- busowo-tramwajowy obowiązuje na wszystkich liniach, zarówno autobu- sowych, jak i tramwajowych, w tym również A4.
Z poważaniem Referat Informacji Pasażerskiej
KZK GOP POMOCNY DYSPOZYTOR
Chciałam serdecznie podziękować państwa pracownikom za udzieloną pomoc. W dniu 28.09.2009 około go- dziny 14 zwróciłam się o pomoc do dyspozytora pod nr 032 252 90 39, moja teściowa – 82-letnia kobieta – oznajmiła nam około godz. 10, że
idzie zamówić Mszę świętą za swo- jego męża. Myśleliśmy, że idzie do kościoła w miejscu zamieszkania, czyli w Rudzie Śląskiej Goduli. Gdy nie było jej 2 godziny i po spraw- dzeniu, że w naszym kościele jej nie ma, doszliśmy do wniosku, że pojechała do Chorzowa, sprawdzi- liśmy w Chorzowie, też jej nie było, no i wtedy doszliśmy do wniosku, że musiała zabłądzić.
Zwróciłam się do Waszego dyspo- zytora z prośbą o powiadomienie wszystkich linii tramwajowych o za- ginięciu, podałam nazwisko teścio- wej i adres zamieszkania, uprzejmy Pan dyspozytor uczynił to błyska- wicznie, wiemy to od znajomego, który pracuje jako motorniczy na linii nr 11 i odebrał komunikat o za- ginięciu. Teściowa szczęśliwie się odnalazła, zjawiła się zapłakana i przerażona o godz. 17. Nie znam szczegółów, jak się odnalazła, bo jest w szoku, powiedziała tylko, że zabłą- dziła. Jeszcze raz serdecznie dziękuję w imieniu mojej całej rodziny.
Wdzięczna Grażyna F.
Komunikacja tramwajowa:
Dla linii tramwajowej nr 30 i 38 obowiązywać będą spe- cjalne rozkłady jazdy,
Uruchomiona zostanie dodat- kowa linia tramwajowa, ozna- czona numerem 29, kursująca w relacji „Dąbrowa Górnicza Urząd Pracy Pętla” – „Sosno- wiec Wspólna” (co 10 minut), Na liniach tramwajowych nr 3, 7, 14, 15, 26, 27 zwiększona zostanie pojemność taboru.
Komunikacja autobusowa:
Zwiększona zostanie często- tliwość kursowania (w godz.
ok. 9-18) lub wydłużone zo- stanie kursowanie na następu- jących liniach: 6, 39, 76, 109, 140, 154, 165, 175, 201, 230, 292, 616, 634, 637, 673, 674, 710 (linia nr 710 2 listopada również wykonywać będzie dodatkowe kursy do Cmen- tarza w Knurowie), 720, 840, 949 i 976.
Dla linii autobusowych nr: 236, 955, 969 i 973 obowiązywać będą specjalne rozkłady jazdy.
Linie 805 (w kierunku Kato- wic) i 807 (w obydwu kierun- kach) będą obsługiwać przy- stanek Będzin Cmentarz Komunalny.
Linie autobusowe nr: 288, 803, 806 kursować będą we- dług rozkładów obowiązują- cych w dni robocze.
Ze względu na zmianę tabo- ru na liniach autobusowych 0, 12, 13, 48, 70, 72, 74, 130, 177, 259, 296, 632, 663, 664, 665, 675, 688, 689, 692 nie będą kursować autobusy ni- skopodłogowe (za utrudnienia z tym związane przepraszamy).
Ponadto, tylko w dniu 1 listopa- da (niedziela), linie autobuso- we nr: 39, 52, 146, 155, 230, 255 i 850 nie będą obsługiwać przy- stanków przy centrach handlo-
wych, a linie nr: 250, 750, S-6, S-7, S-8, S-9, S-10 i S-15 nie będą kursować. W dniu 31 paź- dziernika (sobota) obsługa cen- trów handlowych będzie się od- bywać bez zmian.
W celu ułatwienia dojazdu w re- jon cmentarzy oraz powrotów do domów uruchomione zosta- ną dodatkowe linie autobusowe (tzw. linie cmentarne). Linie te kursować będą w dniach 31 paź- dziernika i 1 listopada w godz. ok.
9-18 i obowiązywać w nich będzie taryfa jak dla linii zwykłych.
Będą to:
• w Gliwicach:
– C-1 – na trasie Gliwice Cmentarz Centralny – Sikor- nik – Trynek Toruńska (co 10 minut),
– C-2 – na trasie Gliwice Cmentarz Centralny – Gli- wice Plac Piastów (co 10 mi- nut, obsługa przez autobusy niskopodłogowe),
W dniach 31 października 2009 roku (sobota) i 1 listopada 2009 roku (niedziela Wszystkich Świętych) komunikacja miejska KZK GOP kursować będzie wg rozkła- dów jazdy obowiązujących w soboty, z uwzględnieniem zwiększenia oferty komuni- kacyjnej dla linii kursujących w rejonie cmentarzy.
Komunikacja 1 listopada
– C-3 – na trasie Gliwice Cmen- tarz Centralny – Gliwice Po- niatowskiego (Cmentarz Li- powy) – co 10 minut, – C-4 – na trasie okrężnej Gli-
wice Plac Piastów – Cmentarz Lipowy – Cmentarz św. Woj- ciecha – Gliwice Plac Piastów (co 20 minut).
Przy Cmentarzu Centralnym li- nia C-1 obsługiwać będzie przy- stanek w zatoce (przy wiacie), natomiast dla linii C-2 i C-3
obowiązywać będzie przystanek przy wysepce, naprzeciwko wej- ścia głównego na cmentarz.
• w Katowicach:
– C-5 – na trasie Katowi- ce Dworzec PKP – Osiedle Paderewskiego – Katowice Cmentarz Komunalny (co 15 minut, obsługa przez au- tobusy niskopodłogowe), – C-8 – na trasie Katowice
Dworzec PKP – Bogucice – Zawodzie – Szopienice Szpi- tal Geriatryczny (co 30 mi- nut, obsługa przez autobusy niskopodłogowe);
Na Dworcu PKP linia C-5 odjeż- dżać będzie ze stanowiska nr 11, a linia C-8 – ze stanowiska nr 1.
• w Będzinie i Sosnowcu:
– C-6 – na trasie Będzin Ko- ściuszki – Pogoń – Sosno- wiec – Dańdówka – Niwka Kościół (co 20 minut).
Przystanek końcowy (do wysia- dania) oraz początkowy Niwka Kościół zlokalizowany zostanie na ulicy Wojska Polskiego, na wysokości przystanku tramwa- jowego.
• w Chorzowie i Siemianowi- cach Śląskich:
– C-7 – na trasie Chorzów Batory Pętla – Chorzów II – Chorzów Stary – Mi- chałkowice – Siemianowi- ce Powstańców Pętla (co 30 minut);
• w Mysłowicach:
– C-9 – na trasie Mysłowi- ce Bytomska – Bończyk – Mikołowska – Brzezinka – Kosztowy Pętla (co 20 mi- nut, obsługa przez autobusy niskopodłogowe).
Szczegółowe informacje pod bezpłatną infolinią KZK GOP:
0 800 16 30 30 oraz adresem in- ternetowym www.kzkgop.com.pl.
Anna Koteras
NA SZLAKACH Z KZK GOP
D la wielu pierwsze skoja- rzenie z tą radiostacją to prowokacja gliwicka. Według podręcznikowej wersji historii w przeddzień wojny niemiec- ki oddział udający Powstańców Śląskich (w skrajnej wersji po prostu żołnierzy przebranych w polskie mundury) miał zdo- być radiostację, aby nadać z niej komunikat o rozpoczęciu przez Polskę wojny z hitlerowskimi Niemcami. I ta właśnie prowo- kacja miała posłużyć Hitlerowi do agresji na Polskę jako pań- stwo, które samo dowiodło, że chce wojny.
Prowokacja udała się w tym sen- sie, że wielu do dziś w nią wie- rzy, a w każdym razie wierzy w taki właśnie przebieg i cel wy- darzeń z 31 sierpnia. I nic tu nie zmienia mniej powszechna wie- dza o setkach prowokacji zbroj- nych dokonywanych już wcze- śniej przez Niemców na Śląsku, pod Tczewem i na całej prawie granicy, o nagminnym naru- szaniu polskiej przestrzeni po- wietrznej przez zwiadowcze sa- moloty Luftwaffe...
„Wiemy”, że prowokacja gliwic- ka miała na celu uzasadnienie rozpoczęcia wojny, tak samo jak „wiemy”, że pierwsze strza- ły II wojny światowej padły na Westerplatte, mimo że w tym czasie płonął już zbombardo- wany wcześniej Wieluń, a walki o przygraniczne śląskie kopalnie trwały od kilku nocy.
Uwaga! Tu Gliwice...
Faktem historycznym jest na- pad na radiostację. 31 sierpnia 1939 roku o godz. 20.00 do nie- mieckiej radiostacji w Gliwi- cach wtargnęło kilku uzbrojo- nych esesmanów w ubraniach cywilnych. Dowodził SS-Sturm- bannfilhrer Alfred Naujocks, wyznaczony przez SS-Gruppen- fuhrera Reinharda Heydricha, szefa Głównego Urzędu Służby Bezpieczeństwa Rzeszy, działa- jącego na bezpośrednie polece- nie Hitlera. Akcja otoczona była najściślejszą tajemnicą. Ustalo- no tylko tekst hasła, które Hey- drich miał telefonicznie przeka- zać Naujocksowi: „Grossmutter gestorben”. Hasło było rozkazem do rozpoczęcia akcji. Napastnicy
sterroryzowali niemiecką zało- gę i nadali po polsku komunikat:
„Uwaga! Tu Gliwice. Rozgłośnia znajduje się w rękach polskich...”.
Dalsza część odczytanej wtedy odezwy nie została wyemitowa- na, ponieważ napadu dokonała grupa dyletantów, którzy nawet nie wiedzieli, że gliwickie studio radiowe ze względów technicz- nych oddalone było od masz- tu nadajnika o cztery kilometry, i że z budynku obok samej wie- ży nie bardzo można cokolwiek nadać, z powodu występują- cych przy nadajniku zakłóceń...
W końcu niezbędne okazało się wykorzystanie awaryjnego „mi- krofonu burzowego”, który zwy- kle służył jedynie do okazjonal- nego powiadamiania słuchaczy o konieczności chwilowego wy- łączenia radiostacji z powodu zagrożenia jej nadajnika przez szczególnie groźne wyładowa- nia atmosferyczne (Sturmmi- krofon).
Zatem nie. Nie tu zaczęła się II wojna światowa! Wystarczy od- wiedzić wystawę przy Radiosta- cji, część Muzeum w Gliwicach, aby usłyszeć niezwykle kompe- tentny wykład o tamtych wy- darzeniach – wygłaszany przez oprowadzającego po muzeum specjalistę, Andrzeja Jarczew- skiego – dotyczący zarówno tech- nicznej strony funkcjonowania przedwojennej radiofonii lampo- wej, jak i prowokacji granicznych w 1939 roku, z gliwicką na czele.
Czas na to znakomity, bo właśnie wyszła książka autorstwa An- drzeja Jarczewskiego – „Provoka- do”, odkłamująca mity o napaści bojówki SS, jej rzeczywistych ce- lach i następstwach.
Wiele niespodzianek
Zwiedzających czeka wiele nie- spodzianek, nie tylko natury hi- storycznej i politycznej. Z Wiki- pedii można się dowiedzieć, że:
„wieża ma wysokość 110,7 m, ma cztery podesty, usytuowa- ne na wysokościach: 40.4 m, 55.3 m, 80.0 m i 109.70 m, para- boidalny kształt, rozmiar u pod- stawy 20 x 20 m i górnej plat- formy 213 x 213 cm, drabina wiodąca na szczyt ma 365 szcze- bli” – ciekawe, ale niespecjal- nie oryginalne, podobnie wyglą- dały wieże różnych radiostacji z tamtego czasu, nie wyłącza- jąc dwóch bliźniaczych wież sta- rej Radiostacji Katowice. Ale czy ktoś, przejeżdżając choćby pobli- ską ulicą Tarnogórską, zorientuje się, że obiekt został wybudowa- ny z drewna? Tak, do konstruk- cji użyto bali z nieimpregnowa- nego drewna modrzewiowego, łączonego przy pomocy 16 ty- sięcy stu śrub, wyłącznie mosięż- nych, bez odrobiny stali. Dlacze- go? Bo dzięki temu wieża mogła być jedna, antena zwisała piono- wo od szczytu do podstawy. Przy konstrukcji stalowej byłoby to niemożliwe, ze względu na pod- stawowe prawa fizyki. Czy ktoś
z „humanistów” pamięta jeszcze ze szkoły, co to jest klatka Fara- daya? Gdyby wieża była z żelaza, fale radiowe nie wydostałyby się na zewnątrz.
Według aktualnego stanu wie- dzy na temat metod konser- wacji drewna żywotność wieży ocenia się jeszcze na około 15- -20 lat. Niby sporo, ale warto się pospieszyć ze zwiedzaniem, zwłaszcza że jest to obecnie naj- wyższa na świecie konstrukcja drewniana, a więc budowla ab- solutnie unikalna!
Prócz wieży w budynku nadajni- ka zachowało się sporo oryginal- nego, przedwojennego sprzętu radiowego, między innymi kon- sola z malowniczym, archaicz- nym telefonem.
Radiostacja
przy Tarnogórskiej
Do czego służyła radiostacja w Gliwicach? W czasach przed- wojennych retransmitowano z niej głównie program ze studia we Wrocławiu, ale były też wła-
Radiostacja gliwicka to obiekt nie tylko niezwykły technicznie, ale i interesujący historycznie. Drewniana wieża nadawcza położona jest w pobliżu ulicy Tarno- górskiej. Wysokość 111 metrów daje jej status najwyższej zbudowanej w całości z drewna budowli na świecie. Obecnie kompleks wieży i otaczających ją budyn- ków tworzy Muzeum Historii Radia i Sztuki Mediów – Radiostacja Gliwice. Jest to oddział Muzeum w Gliwicach.
Fot. Paweł Wieczorek
Czy tu zaczęła się
wojna?
sne audycje. Ich zasadniczym ce- lem było... odbieranie słucha- czy Polskiemu Radiu Katowice.
Sławne Ligoniowskie „młotki”
bardzo przeszkadzały niemiec- kim włodarzom Śląska, zwłasz- cza po dojściu do władzy Hitle- ra. A że większość potencjalnych słuchaczy jednej i drugiej stacji biegle władała językiem niemiec- kim, bo kończyła jeszcze nie- mieckie szkoły, konkurencja szła pełną parą. Pytanie: czy „misyj- na działalność mediów publicz- nych”, o której się dziś tyle mówi, oznaczała wówczas priorytet po- lityki nad krzewieniem kultury?
Potem, po wojnie, wątpliwości w tej mierze raczej już nie było – przez całą pierwszą połowę lat pięćdziesiątych nadajnik służył wyłącznie zagłuszaniu innych nadajników, głównie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
Złośliwi nazywali wówczas takie urządzenia „radiostacjami imie- nia Buczka”...
Paweł Wieczorek
Iluminacja wieży Radiostacji GliwiceZ wieży przy dobrej widoczności można dostrzec kominy Elektrowni w Dziećmorowicach, Górę Świętej Anny, zachodnie pasmo Beskidów, pasmo Jesioniki oraz Tatry
Konsola oraz jedna ze śrub, jaki- mi skręcone są belki masztu Przedwojenna konsola sprzętu ra-
diowego z archaicznym telefonem
Fot. pl.wikipedia.org Fot. Muzeum w Gliwicach
Fot. pl.wikipedia.org
