KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. ROLNICTWA I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

KOMISJA EUROPEJSKA

DYREKCJA GENERALNA DS. ROLNICTWA I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Bruksela, 25 marca 2020 r. Rev1

ZAWIADOMIENIE DLA ZAINTERESOWANYCH STRON

WYSTĄPIENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA Z UE APRZEPISY UE WDZIEDZINIE EKOLOGICZNYCH METOD PRODUKCJI („PRODUKTY EKOLOGICZNE”)

Dnia 1 lutego 2020 r. Zjednoczone Królestwo wystąpiło z Unii Europejskiej i stało się

„państwem trzecim”¹. Umowa o wystąpieniu² określa okres przejściowy, który kończy się dnia 31 grudnia 2020 r.³ Do tego czasu prawo Unii stosuje się w całości do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium⁴.

W okresie przejściowym UE i Zjednoczone Królestwo będą prowadzić negocjacje w sprawie porozumienia dotyczącego nowego partnerstwa, przewidującego w szczególności strefę wolnego handlu. Nie jest jednak pewne, czy takie porozumienie zostanie zawarte i czy wejdzie w życie z końcem okresu przejściowego. W każdym razie skutkiem takiego porozumienia byłyby stosunki, które z punktu widzenia warunków dostępu do rynku znacznie różniłyby się od udziału Zjednoczonego Królestwa w rynku wewnętrznym⁵, w unii celnej UE oraz w obszarze podatku VAT i podatku akcyzowego.

Dlatego też wszystkim zainteresowanym stronom, a w szczególności podmiotom gospodarczym, przypomina się o sytuacji prawnej po zakończeniu okresu przejściowego (część A poniżej). W niniejszym zawiadomieniu wyjaśniono również pewne istotne postanowienia dotyczące wystąpienia zawarte w umowie o wystąpieniu (część B poniżej), a także przepisy mające zastosowanie w Irlandii Północnej po zakończeniu okresu przejściowego (część C poniżej).

Porady dla zainteresowanych stron

1 Państwo trzecie to państwo niebędące członkiem UE.

2 Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, Dz.U. L 29 z 31.1.2020, s. 7 („umowa o wystąpieniu”).

3 Okres przejściowy może, przed dniem 1 lipca 2020 r., zostać jednorazowo przedłużony o rok lub dwa lata (art. 132 ust. 1 umowy o wystąpieniu). Rząd Zjednoczonego Królestwa jak dotąd wykluczał takie przedłużenie.

4 Z zastrzeżeniem niektórych wyjątków przewidzianych w art. 127 umowy o wystąpieniu, z których żaden nie jest istotny w kontekście niniejszego zawiadomienia.

5 W szczególności umowa o wolnym handlu nie przewiduje takich zasad rynku wewnętrznego (w obszarze towarów i usług), jak zasada wzajemnego uznawania, zasada kraju pochodzenia i harmonizacja. Umowa o wolnym handlu nie znosi również formalności celnych i kontroli celnych, w tym formalności dotyczących pochodzenia towarów i materiałów użytych do ich wytworzenia, ani zakazów i ograniczeń przywozowych i wywozowych.

Aby zaradzić skutkom opisanym w niniejszym zawiadomieniu, zainteresowane strony, które zajmują się produkcją, dystrybucją i certyfikacją produktów ekologicznych, powinny przede wszystkim:

− upewnić się, czy po upływie okresu przejściowego jednostka certyfikująca może zgodnie z prawem świadczyć usługi certyfikacji; oraz

− dostosować swoje kanały dystrybucji, żeby uwzględnić wymogi dotyczące przywozu.

Uwaga:

Niniejsze zawiadomienie nie odnosi się do:

- ogólnych przepisów UE dotyczących żywności i pasz oraz - przepisów UE dotyczących oznaczeń geograficznych.

Tych kwestii dotyczą inne zawiadomienia, które zostaną lub zostały opublikowane⁶.

A. SYTUACJA PRAWNA PO ZAKOŃCZENIU OKRESU PRZEJŚCIOWEGO

Po zakończeniu okresu przejściowego przepisy UE w dziedzinie produkcji ekologicznej nie będą już miały zastosowania do Zjednoczonego Królestwa⁷. Ma to w szczególności następujące skutki:

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/848⁸ jedynie produkty spełniające wymogi tego rozporządzenia mogą być opatrzone terminami odnoszącymi się do ekologicznej metody produkcji (np. ekologiczne, bio, eko itd.) lub logo produkcji ekologicznej UE.

Zgodnie z art. 34 i 35 rozporządzenia (UE) 2018/848 organy kontrolne i jednostki certyfikujące państw członkowskich UE są odpowiedzialne za wydawanie podmiotom i grupom podmiotów certyfikatów, które umożliwiają wprowadzanie takich produktów do obrotu w UE.

 W przypadku produktu ekologicznego, który wprowadzono do obrotu w UE po upływie okresu przejściowego, certyfikaty wydane przez organy kontrolne i jednostki certyfikujące w Zjednoczonym Królestwie⁹ stracą ważność.

6 https://ec.europa.eu/info/european-union-and-united-kingdom-forging-new-partnership/future- partnership/getting-ready-end-transition-period_pl

7 Jeśli chodzi o stosowanie prawa UE w dziedzinie produktów ekologicznych w przypadku Irlandii Północnej, zob. część C niniejszego zawiadomienia.

8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych, Dz.U. L 150 z 14.6.2018, s. 1. To rozporządzenie będzie stosowane od dnia 1 stycznia 2021 r. i zastąpi obowiązujące obecnie rozporządzenie (WE) nr 834/2007.

9 Na podstawie art. 29 rozporządzenia (WE) nr 834/2007.

 Do produktów ekologicznych ze Zjednoczonego Królestwa przywożonych na rynek UE po upływie okresu przejściowego zastosowanie mają przepisy określone w art. 45 rozporządzenia (UE) 2018/848. W związku z tym produkty przywożone ze Zjednoczonego Królestwa można wprowadzać do obrotu w UE jako produkty ekologiczne, pod warunkiem że:

o produkty te wyprodukowano i przywieziono zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/848 i związanymi z nim przepisami;

o działalność podmiotów na wszystkich etapach produkcji, przygotowania i dystrybucji w Zjednoczonym Królestwie objęta jest kontrolą ze strony jednostki certyfikującej uznanej do celów stwierdzania zgodności z przepisami zgodnie z art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/848, a podmioty te mogą przedstawić odpowiedni certyfikat¹⁰.

Zgodnie z art. 45 rozporządzenia (UE) 2018/848 produkty ekologiczne ze Zjednoczonego Królestwa można przywozić zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w art. 57 tego rozporządzenia, pod warunkiem że:

o produkt wyprodukowano i przywieziono zgodnie z zasadami produkcji równoważnymi w stosunku do przepisów rozporządzenia (WE) nr 834/2007 oraz

o działalność podmiotów na wszystkich etapach produkcji, przygotowania i dystrybucji w Zjednoczonym Królestwie objęta jest kontrolą ze strony jednostki certyfikującej uznanej do celów równoważności zgodnie z art. 57 rozporządzenia (UE) 2018/848 i poświadczającej, że produkt wyprodukowano i przywieziono zgodnie z zasadami produkcji równoważnymi w stosunku do przepisów rozporządzenia (WE) nr 834/2007.

 Po zakończeniu okresu przejściowego produkty ekologiczne pochodzące z państwa trzeciego innego niż Zjednoczone Królestwo mogą nadal być wprowadzane do obrotu w UE jako ekologiczne na podstawie certyfikatów wydanych przez jednostki uznane obecnie zgodnie z art. 45 i 57 rozporządzenia (UE) 2018/848 w odniesieniu do danego państwa trzeciego, w tym przez uznane jednostki w Zjednoczonym Królestwie¹¹.

10 Prawo wtórne, które wprowadza w życie system zgodności, jest na etapie przyjmowania.

11 Obecnie dotyczy to tylko jednej jednostki mającej siedzibę w Zjednoczonym Królestwie, zob.

załącznik IV do rozporządzenia (WE) nr 1235/2008.

B. ODPOWIEDNIE POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE WYSTĄPIENIA ZAWARTE WUMOWIE OWYSTĄPIENIU¹²

1. ŻYWNOŚĆ NIEPOCHODZĄCA OD ZWIERZĄT

Art. 41 ust. 1 umowy o wystąpieniu stanowi, że istniejący i możliwy do indywidualnego zidentyfikowania towar, który został legalnie wprowadzony do obrotu w UE lub w Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego, może być nadal udostępniany na rynku Unii lub Zjednoczonego Królestwa oraz być przedmiotem obrotu między tymi dwoma rynkami, zanim dotrze do użytkownika końcowego¹³.

Na podmiocie gospodarczym, który powołuje się na to postanowienie, spoczywa ciężar wykazania, na podstawie wszelkich odpowiednich dokumentów, że towar został wprowadzony do obrotu w UE lub Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego¹⁴.

Do celów tego postanowienia „wprowadzenie do obrotu” oznacza pierwszą dostawę towaru na rynek w celu jego dystrybucji, konsumpcji lub wykorzystania w ramach działalności handlowej, za opłatą lub nieodpłatnie¹⁵.

„Dostawa towaru na rynek w celu jego dystrybucji, konsumpcji lub wykorzystania” oznacza, że „istniejący i możliwy do indywidualnego zidentyfikowania towar, po zakończeniu etapu produkcji, jest przedmiotem pisemnej lub ustnej umowy między co najmniej dwiema osobami prawnymi lub fizycznymi dotyczącej przeniesienia własności, dowolnych innych praw rzeczowych lub posiadania w odniesieniu do tego towaru, bądź towar ten jest przedmiotem oferty złożonej osobie prawnej lub fizycznej lub osobom prawnym lub fizycznym w celu zawarcia takiej umowy”¹⁶.

Przykład: Dany ekologiczny produkt żywnościowy, który producent ze Zjednoczonego Królestwa sprzedał przed zakończeniem okresu przejściowego sprzedawcy hurtowemu ze Zjednoczonego Królestwa na podstawie certyfikatu wydanego przez jednostkę certyfikującą z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, może nadal być przedmiotem dalszej dystrybucji na terenie UE na podstawie tego certyfikatu.

12 Jeżeli dana żywność jest przechowywana w UE, przed upływem okresu przejściowego, do celów sprzedaży – w tym oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, za opłatą lub nieodpłatnie – te „zapasy” żywności można sprzedawać, dystrybuować lub nimi dysponować na terytorium UE po upływie okresu przejściowego (zob. definicja w art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002:

„»wprowadzenie na rynek« oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie, oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania”).

13 Produkt poddany istotnym zmianom (np. przetworzeniu) i następnie sprzedany stanowi nowy produkt wprowadzony do obrotu.

14 Art. 42 umowy o wystąpieniu.

15 Art. 40 lit. a) i b) umowy o wystąpieniu.

16 Art. 40 lit. c) umowy o wystąpieniu.

Nie oznacza to zwolnienia z wszelkich kontroli sanitarnych ani fitosanitarnych, które mogą mieć zastosowanie do przywożonych produktów po zakończeniu okresu przejściowego.

2. ŻYWNOŚĆ POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO

Zasady określone w sekcji B.1 niniejszego zawiadomienia nie dotyczą żywności pochodzenia zwierzęcego¹⁷.

Po okresie przejściowym takie produkty muszą być zgodne z przepisami UE dotyczącymi żywności określonymi w sekcji A niniejszego zawiadomienia, niezależnie od tego, czy produkt wprowadzono do obrotu na rynku Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem tego okresu.

C. PRZEPISY MAJĄCE ZASTOSOWANIE W IRLANDII PÓŁNOCNEJ PO ZAKOŃCZENIU OKRESU PRZEJŚCIOWEGO

Po zakończeniu okresu przejściowego stosuje się Protokół w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej („protokół IE/NI”)¹⁸. Protokół IE/NI, którego początkowy okres stosowania wynosi 4 lata po zakończeniu okresu przejściowego, podlega okresowemu zatwierdzaniu przez Zgromadzenie Ustawodawcze Irlandii Północnej¹⁹.

Zgodnie z protokołem IE/NI pewne przepisy prawa UE mają zastosowanie również do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej. Ponadto UE i Zjednoczone Królestwo uzgodniły w protokole IE/NI, że w zakresie, w jakim przepisy UE mają zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej, Irlandia Północna jest traktowana jak państwo członkowskie²⁰.

Po zakończeniu okresu przejściowego rozporządzenie (UE) 2018/848 ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej²¹.

Oznacza to, że odniesienia do UE w częściach A i B niniejszego zawiadomienia należy rozumieć jako odniesienia obejmujące Irlandię Północną, podczas gdy odniesienia do Zjednoczonego Królestwa należy rozumieć jako odniesienia dotyczące wyłącznie Wielkiej Brytanii.

Konkretnie oznacza to między innymi, że:

 Produkty ekologiczne wprowadzane do obrotu w Irlandii Północnej muszą być zgodne z rozporządzeniem (UE) 2018/848.

17 Art. 41 ust. 3 lit. b) umowy o wystąpieniu.

18 Art. 185 umowy o wystąpieniu.

19 Art. 18 protokołu IE/NI.

20 Art. 7 ust. 1 umowy o wystąpieniu w związku z art. 13 ust. 1 protokołu IE/NI.

21 Art. 5 ust. 4 protokołu IE/NI i sekcja 33 załącznika 2 do tego protokołu.

 Produkty ekologiczne przesyłane z Irlandii Północnej do UE nie stanowią przywożonych produktów ekologicznych (zob. powyżej w sekcji A).

 Produkty ekologiczne przesyłane z Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej stanowią przywożone produkty ekologiczne i muszą być zgodne z przepisami Unii dotyczącymi przywozu produktów ekologicznych (zob. powyżej w sekcji A).

 W kontekście rozporządzenia (UE) 2018/848 jednostki certyfikujące z siedzibą w Irlandii Północnej uważa się za jednostki certyfikujące z siedzibą w jednym z państw członkowskich; jednostki certyfikujące w Irlandii Północnej nie podlegają wymogowi uznania, które dotyczy jednostek certyfikujących z państw trzecich zgodnie z art. 46 i 57 rozporządzenia (UE) 2018/848. Właściwy organ Zjednoczonego Królestwa stanowi właściwy organ do spraw jednostek certyfikujących w Irlandii Północnej.

 Jednostki certyfikujące z siedzibą w Irlandii Północnej mogą wystawiać certyfikat, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (UE) 2018/848²².

W protokole IE/NI wykluczono jednak możliwość, aby Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do Irlandii Północnej:

 uczestniczyło w podejmowaniu i formułowaniu decyzji dotyczących Unii²³;

 wszczynało procedury sprzeciwu, procedury ochronne czy procedury arbitrażowe, o ile takie procedury dotyczą przepisów, norm, ocen, rejestracji, świadectw, homologacji lub zezwoleń wydanych lub przeprowadzonych przez państwa członkowskie UE²⁴;

 pełniło rolę wiodącego organu ds. procedur oceny, badań i zezwoleń²⁵.

Ogólne informacje na temat rolnictwa ekologicznego można znaleźć na stronach internetowych Komisji dotyczących tego tematu (https://ec.europa.eu/info/food-farming- fisheries/farming/organic-farming_pl) W razie potrzeby na stronach tych będą zamieszczane dodatkowe informacje.

Komisja Europejska

Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich

22 Art. 7 ust. 3 akapit drugi protokołu IE/NI.

23 W przypadkach gdy konieczna jest wymiana informacji lub wzajemne konsultacje, zajmie się tym wspólna konsultacyjna grupa robocza powołana w art. 15 protokołu IE/NI.

24 Art. 7 ust. 3 akapit piąty protokołu IE/NI.

25 Art. 13 ust. 6 protokołu IE/NI.