Studium podyplomowe "Zastosowanie systemów informacji przestrzennej w leśnictwie i ochronie przyrody"

ROCZNIKI GEOMATYKI 2006 m TOM IV m ZESZYT 4

STUDIUM PODYPLOMOWE

"ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW INFORMACJI

PRZESTRZENNEJ W LEŒNICTWIE

I OCHRONIE PRZYRODY"

Z PERSPEKTYWY CZTERECH LAT

THE POSTGRADUATE COURSE „APPLICATION

OF SPATIAL INFORMATION SYSTEMS IN FORESTRY

AND NATURE CONSERVATION”

FROM A FOUR-YEAR PERSPECTIVE

Krzysztof Bêdkowski

Katedra Urz¹dzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leœnictwa, Wydzia³ Leœny Szko³a G³ówna Gospodarstwa Wiejskiego

S³owa kluczowe: leœnictwo, ochrona przyrody, geomatyka, studia podyplomowe Keywords: forestry, nature protection, geomatics, postgraduate studies

Wstêp

Niew¹tpliwym wyzwaniem ostatnich lat jest zadanie wdro¿enia w Lasach Pañstwowych szeroko rozumianych technik i technologii geomatycznych. Osi¹gniêcia w tym zakresie s¹ imponuj¹ce – wiele nadleœnictw posiada ju¿ leœn¹ mapê numeryczn¹, a jej wprowadzanie do kolejnych jednostek sta³o siê obowi¹zuj¹c¹ regu³a. Roœnie wœród leœników zainteresowanie metodami pozyskiwania i przetwarzania danych przestrzennych, w tym za pomoc¹ fotogra-metrii i teledetekcji.

Ka¿da nowoczesna organizacja gospodarcza przyk³ada du¿¹ wagê do rozwoju w³asnej kadry. S³u¿y temu odpowiedni system szkoleñ, organizowanych w ramach Lasów Pañstwo-wych. Istnieje tak¿e mo¿liwoœæ skorzystania z ofert firm sektora geomatycznego oraz uczel-ni wy¿szych.

Studium Podyplomowe, o nazwie podanej w tytule niniejszego artyku³u, uruchomiono przy Wydziale Leœnym SGGW w Warszawie w 2002 r. Za³o¿enia, program, zasady organiza-cji Studium, wyniki ewaluaorganiza-cji pierwszego rocznika i inne istotne informacje przedstawiono podczas II Krajowej Konferencji „System Informacji Przestrzennej w Leœnictwie” (Bêdkow-ski, 2004). Od pocz¹tku przyjêto, ¿e Studium nie mo¿e byæ prowadzone w sposób typowy dla kursów szkoleniowych. Specyfika nauczania na uczelni wy¿szej polega na zapewnieniu

studentom mo¿liwie szerokiego spojrzenia na ca³oœæ wyk³adanych zagadnieñ. Geomatyka w leœnictwie i ochronie przyrody to pozyskiwanie danych, ich przetwarzanie, wizualizacja, oraz podejmowanie na ich podstawie decyzji. Zajêcia s¹ prowadzone w formie wyk³adów i æwiczeñ. Wyk³ady „buduj¹” i „porz¹dkuj¹” gmach wiedzy. Podczas æwiczeñ jest mo¿liwoœæ zapoznania siê z „narzêdziami” geomatycznymi – instrumentami, oprogramowaniem i meto-dami przetwarzania informacji.

Studium w ujêciu liczbowym

W akademickim 2005/2006 Studium zorganizowano po raz czwarty. Zbli¿a siê ostatni zjazd, a nastêpnie – nieuniknione egzaminy. Postanowiono dokonaæ pewnego podsumowania dotychczasowej dzia³alnoœci, g³ównie w wymiarze iloœciowym, niejako statystycznym.

Ze wzglêdów organizacyjnych nie ma mo¿liwoœci prowadzenia zajêæ w licznej grupie, ani uruchomienia w danym roku akademickim wiêkszej liczby grup. W poszczególnych latach liczba studentów waha³a siê od 12–17 osób (tab. 1). Z trzech ostatnich roczników jedynie dwie osoby nie otrzyma³y œwiadectwa ukoñczenia, poniewa¿ nie przyst¹pi³y do egzaminu koñco-wego. Geomatykê w leœnictwie i ochronie przyrody studiuj¹ niemal wy³¹cznie leœnicy, zatrud-nieni g³ównie na szczeblu nadleœnictwa (tab. 2). Niestety, studiów tych nie podejmuj¹ (w SGGW) pracownicy parków narodowych. Wœród studentów s¹ tak¿e osoby pracuj¹ce poza leœnictwem (np. w prywatnych firmach, instytutach naukowych), a nawet bezrobotni. Koszty uczestnictwa w Studium pracowników Lasów Pañstwowych pokrywaj¹ najczêœciej w ca³oœci jednostki, w których s¹ zatrudnieni. Pozostali studenci otrzymuj¹ co najwy¿ej dofinansowanie. Zwraca uwagê fakt, ¿e studia z tego zakresu podejmuj¹ coraz czêœciej kobiety (tab. 2).

Zorganizowane w SGGW Studium jest w tej chwili jedynym, które wyraŸnie kieruje ofertê zdobycia i podnoszenia kwalifikacji z zakresu geomatyki do leœników. Wœród studen-tów s¹ wiêc przede wszystkim absolwenci leœnictwa z AR w Krakowie, AR w Poznaniu oraz SGGW. Pewien, marginalny udzia³, maj¹ absolwenci innych kierunków (tab. 3).

Dotychczas studenci przygotowali i obronili 33 prace koñcowe1_{. Tematyka prac (tab. 4)} dotyczy³a najczêœciej zagadnieñ typowo leœnych, istotnych na poziomie organizacyjnym nadle-œnictwa. Oczywistym jest, ¿e wybierane tematy prac s¹ przede wszystkim pochodn¹ zdoby-tych umiejêtnoœci w pos³ugiwaniu siê narzêdziami geomatycznymi, ale tak¿e dostêpnoœci tych narzêdzi w miejscu pracy, a przede wszystkim – dostêpnoœci odpowiednich danych.

Tabela 1. Liczba uczestników Studium w poszczególnych latach

i k ci m e d a k a k o R Lcizbauczestników Lcizbauczestnikówktórzyukoñczyil m u i d u t S m e³ ó g p kobeity mê¿czyŸni kobeity mê¿czyŸni 3 0 0 2 / 2 0 0 2 17 1 16 1 16 4 0 0 2 / 3 0 0 2 12 3 9 2 9 5 0 0 2 / 4 0 0 2 13 2 11 2 10 6 0 0 2 / 5 0 0 2 17 5 12 wtoku wtoku

* Brak danych dla rocznika 2002/2003.

** Miêdzywydzia³owe Studium Ochrony Œrodowiska.

k o R i k ci m e d a k a Absolwenciwydzai³ówelœnych MSSGOGŒW** WPoalrtisezcahwnsikkaa UWnairwszearswystketi R A w ó k a r K PoAzRnañ WSaGrsGzaWwa 4 0 0 2 / 3 0 0 2 5 3 4 5 0 0 2 / 4 0 0 2 4 1 5 1 2 6 0 0 2 / 5 0 0 2 6 3 7 1

Warto zauwa¿yæ, ¿e mimo ró¿norodnych trudnoœci, autorzy wielu prac podejmowali ambit-ne wyzwanie wykorzystania systemów informacyjnych do przeprowadzenia analiz prze-strzennych ró¿norodnych zjawisk, a wiêc chcieli wyjœæ dalej, poza w¹skie rozumienie syste-mów informacji przestrzennej jako „mapy w komputerze”. Wykonanie pracy nie by³o do-tychczas obowi¹zkowe, taki wymóg wprowadzono od bie¿¹cego roku akademickiego.

Na naukê nigdy nie jest za póŸno (rysunek). Statystyczny student decyzjê o podniesieniu swoich kwalifikacji z

za-kresu geomatyki podejmo-wa³ w wieku 34 lat. Wy-raŸnie dominuje grupa osób w wieku do 40 lat. Wyniki nauczania s¹ dobre. Wœród ocen koñcowych dominuj¹ najwy¿sze – bar-dzo dobre i dobre.

Zajêcia na Studium prowadz¹ przede wszyst-kim pracownicy Wydzia-³u Leœnego SGGW (tab. 5). Oko³o 25–30% zajêæ prowadz¹ wyk³adowcy, którzy s¹ zatrudnieni w jednostkach

organizacyj-Tabela 2. Liczba uczestników Studium wed³ug miejsca zatrudnienia

k o R i k ci m e d a k a JednostkiLasówPañstwowych naProadrkoiwe LZD* Inne -œ el d a n a w t ci n rdLP DGLP inne 3 0 0 2 / 2 0 0 2 11 2 1 1 2 4 0 0 2 / 3 0 0 2 9 2 1 5 0 0 2 / 4 0 0 2 9 1 3 6 0 0 2 / 5 0 0 2 12 3 1 1

* Leœne Zak³ady Doœwiadczalne uczelni wy¿szych.

Tabela 3. Liczba uczestników Studium wed³ug wykszta³cenia*

Tabela 4. Tematy prac koñcowych wykonanych przez studentów II i III rocznika Studium 4 0 0 2 / 3 0 0 2 i k c i m e d a k a k o R .j e t si z d Ÿ ai w g i u n s o y n o rt s e z w ó g o ³ G a w t ci n œ el d a N w ó n a t s o w e z r d ai n e ¿ o r g a z e n n e z rt s e z r p y zi l a n A h c y w o si p o i h c y n z c y rt e m o e g h c y n a d o d ij c a m r o f n i h c y t ei n a w o k d ¹ z r o p y z r p z a r o y d o r y z r p y n o r h c o m r o f u g êi s a z a zi l a n A . h c y w o w t s ñ a P w ó s a L o g e n z c y t a m r o f n I u m e t s y S -œ el d a N w y n s o s h c y n t o w r ei p w ó k i n d o k z s ai n a w o p ê t s y w y zi l a n a o d j e n n e z rt s e z r p ij c a m r o f n i w ó m e t s y s ei n a t s y z r o k y W . a k s al d o P a³ ai B ei w t ci n ei w t ci n œ el d a N w h c y n l o r w ó t n u r g ai n a w o r a d o p s o g a z u i n a w o n al p w ei n a w o s o t s a z – j e n n e z rt s e z r P ij c a m r o f n I m e t s y S . w ó g u J -œ el d a N w w ó m o ³ z i w ó t o r w y w h c y n a k s y z o p y s a m ei w a t s d o p a n u rt ai w d o d ó k z s ai n a w o p ê t s y w a n n e z rt s e z r p a zi l a n A . k i n d i w Œ ei w t ci n h ci ai n a t s y z r o k y w m e d êl g z w d o p u t e n r e t n I o g e w o t ai w Œ h c a b o s a z w h c y n p ê t s o d S I G h c y n a d i c œ o n t a d y z r p y n e c o a b ó r P . a k s al d o P a³ ai B a w t ci n œ el d a N y c a r p w . 4 0 0 2 -9 9 9 1 h c a t al w o g ei k s u b u l a w t z d ó w e j o w ei n e r e t a n y d o r y z r p a n o r h c o a w o r a z s b O .j e n z c y r e m u n y p a m j e n œ el ij c a zi l a u t k a w N I M R A G a k i n r o i b d o o g e n z c y t s y r u t m ei n a t s y z r o k y w z S P G r ai m o p y n j y z y c e r P .j e n z c y r e m u n y p a m j e n œ el m ei n a t s y z r o k y w z u s al ai n ei w o n d o u s e r k a z z ñ a d a z ei n a w o n al P 5 0 0 2 / 4 0 0 2 i k c i m e d a k a k o R . a ¿ m o £ ei w t ci n œ el d a N w II w ó r b m a Z u b ê r b o e z r a z s b o a n w ó s al w ó r a ¿ o p ai n a w o p ê t s y w a zi l a n A .j e n z c y r e m u n ei p a m j e n œ el a n g ó r d ij c a zi l a r e n e g y m el b o r p e n a r b y W . 5 0 0 2 -6 9 9 1 h c a t al w c ei n i z d u R ei w t ci n œ el d a N w w ó r a ¿ o p ai n a w o p ê t s y w a zi l a n A ij c a m r o f n i w ó m e t s y s w ó t n e m el e m ei n a t s y z r o k y w z h c y c ¹ j a z d ei w z al d a j c a t n e z e r P . ei w o c y S w e n œ e L m u t e r o b r A .j e n n e z rt s e z r p .i k s w a j u K c el o S ei w t ci n œ el d a N w j e n z c y r e m u n y p a m j e n œ el m ei n a t s y z r o k y w z w ó k i n z c e r o b ij c a d a r g u j o w z o r a zi l a n A . k s u t³ u P a w t ci n œ el d a N h c a s al w n i b ê d ai n a r ei m a z a n n e z rt s e z r p a zi l a n A .j e n n e z rt s e z r p ij c a m r o f n i w ó m e t s y s m ei n a t s y z r o k y w z u rt ai w d o d ó k z s a zi l a n A a n w ó n a t s o w e z r d ai n e ¿ o r g a z ¹i n z e z r p o g e n a w o d o w o p i ). L a h c a n o m ai rt n a m y L ( i k z si n m y ci n d u r b ai n a w o p ê t s y w a zi l a n A . c ei n y z r ei w Z a w t ci n œ el d a N ei n e r e t .y n i w o N a w t ci n œ e L ei z d a³ k y z r p a n ¹ n z c y r e m u n ê p a m i P L I S o u i c r a p o w ê n y z r ei w z z e z r p h c y n a w o d o w o p d ó k z s a zi l a n A . m y n al w o d o h u i n a w o t k e j o r p w ij z y c e d ai n a g a m o p s w i ñ e z r a d z ij c n e d i w e ei z d ê z r a n o k a j j e n n e z rt s e z r p ij c a m r o f n i m e t s y S al d P I S u t k e j o r p ei z d a³ k y z r p a n ³ e d a r k o m h c y z ci n d o r y z r p h c ai n a d a b w j e n n e z rt s e z r p ij c a m r o f n i w ó m e t s y s ei n a t s y z r o k y W .i w r a N j e n r ó g y n il o d o h ci k sj ei w h c a r a z s b o a n u j o w z o r w ó k n u r ei k h c y n w y t a n r e tl a ai n a z c a n z y w o d h c y n n e z rt s e z r p zi l a n a ei n a w o s o t s a Z . ai n a w o r a d o p s o g h c a k n u r a w h c y n d u rt

nych Lasów Pañstwowych (DGLP, RDLP £ódŸ, RDLP Bia³ystok), w Akademii Górniczo-Hutniczej, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ministerstwie Œrodowiska lub w firmach z sektora geomatycznego (w kolejnoœci alfabetycznej): ESRI Polska (Warszawa), Geo-Invent (Warszawa), GEOSYSTEMS Polska (Warszawa), INS-GIS (Kraków), Krame-ko (Kraków), Smallworld Polska (Warszawa), Taxus SI (Warszawa), UNEP-GRID Polska (Warszawa).

Ankieta

Postanowiono zapytaæ by³ych i obecnych studentów, jak uczestnictwo w Studium wp³y-nê³o na ich dalsze losy zawodowe, jak oceniaj¹ Studium – przydatnoœæ wyk³adanych treœci, jakoœæ zajêæ, jakie s¹ ich dalsze potrzeby w tym zakresie itp. Informacje te zebrano za po-moc¹ ankiety, któr¹ rozes³ano na adresy poczty elektronicznej. Dwie ankiety wys³ano zwyk³¹ poczt¹. Z raportów elektronicznych wynika, ¿e ankieta dotar³a pod wszystkie adresy. Otrzy-mano 16 odpowiedzi (27%), których udzielili niemal wy³¹cznie leœnicy, zatrudnieni w nadle-œnictwach i RDLP. Dominuje grupa osób aktualnie studiuj¹cych (9).

Pytania zawarte w ankiecie by³y nastêpujace:

m CZY DZIÊKI UCZESTNICTU W STUDIUM ZOSTA£Y ZREALIZOWANE W MIEJSCU PRACY

NOWE PRZEDSIÊWZIÊCIA ZWI¥ZANE Z GEOMATYK¥?

m CZY UCZESTNICTWO W STUDIUM POPRAWI£O PANI/PANA SYTUACJÊ ZAWODOW¥

(lep-sze stanowisko, lep(lep-sze zarobki)?

m CZY UTRZYMUJE PANI/PAN KONTAKTY ZAWODOWE Z OSOBAMI, KTÓRE UCZESTNI-CZY£Y W ZAJÊCIACH STUDIUM?

m CZY, Z PERSPEKTYWY AKTUALNYCH POTRZEB, OCZEKUJE PANI/PAN MO¯LIWOŒCI

UZUPE£NIENIA/ROZSZERZENIA WIEDZY UZYSKANEJ NA STUDIUM (np. w ramach kilkugo-dzinnych kursów)?

m CZY UCZESTNICZY£A PANI/PAN, PO UKOÑCZENIU STUDIUM, W KURSACH

SZKOLENIO-WYCH LUB INNYCH STUDIACH Z ZAKRESU GEOMATYKI?

m Z JAKICH TREŒCI [WYK£DANYCH W STUDIUM] NALE¯A£OBY ZREZYGNOWAÆ? m JAKICH ZAGADNIEÑ ZABRAK£O?

m JAKIE TREŒCI NALE¯Y ZDECYDOWANIE INACZEJ NAUCZAÆ? m JAK OCENIASZ PROPORCJÊ "TEORII" DO "PRAKTYKI"? m JAK OCENIASZ PROPORCJÊ WYK£ADÓW DO ÆWICZEÑ? m JAKA POWINNA BYÆ PROPORCJA WYK£ADÓW DO ÆWICZEÑ? m OCEÑ W SKALI szkolnej (2-5) GRUPÊ WYK£ADOWCÓW Z UCZELNI m OCEÑ W SKALI szkolnej (2-5) GRUPÊ WYK£ADOWCÓW SPOZA UCZELNI

m CZY KORZYSTASZ Z NOTATEK/MATERIA£ÓW POWSTA£YCH W CZASIE ZAJÊÆ STUDIUM? m JAK PANI/PAN OCENIA SWOJE PRZYGOTOWANIE DO UCZESTNICTWA W STUDIUM?

Tabela 5. Wyk³adowcy Studium wed³ug miejsc zatrudnienia

k o R i k ci m e d a k a SGWGLW R£DódLŸP BRai³DyLstPok WDarGszLaPwa KAraGkóHw gFeorimmya -e n z c y t il a t s o z o P Razem 3 0 0 2 / 2 0 0 2 12 1 1 9 1 24 4 0 0 2 / 3 0 0 2 15 1 1 1 5 23 5 0 0 2 / 4 0 0 2 15 1 1 1 1 8 27 6 0 0 2 / 5 0 0 2 15 1 1 1 5 2 25

m CO SPRAWI£O NAJWIÊKSZ¥ TRUDNOŒÆ?

m CO JEST NAJWIÊKSZ¥ KORZYŒCI¥ WYNIKAJ¥C¥ Z UCZESTNICTWA W STUDIUM? m CZY PANI/PAN MA JESZCZE JAKIEŒ DODATKOWE UWAGI?

Poproszono tak¿e o ogóln¹ i szczegó³ow¹ ocenê (w skali „szkolnej”, tj. 2–5) stopnia przydatnoœci i poziomu merytorycznego poszczególnych zakresów tematycznych wyk³ada-nych w Studium.

Jak wynika z uzyskanych odpowiedzi i za³¹czonych komentarzy, ukoñczenie lub uczest-nictwo w Studium w wiêkszoœci jednostek nie spowodowa³o podjêcia nowych przedsiê-wziêæ z wykorzystaniem technologii geomatycznych. Niekiedy wp³ynê³o na zwiêkszenie zakresu zadañ, przeszkadza brak zrozumienia u prze³o¿onych, choæ s¹ i strony pozytywne -w jednej z jednostek zakupiono no-we oprogramo-wanie, -w innej by³y student samodzielnie stara siê wykorzystaæ zdobyt¹ wiedzê. Tylko w jednej ankiecie zapisano, ¿e uczestnictwo w Studium by³o raczej kontynuacj¹ dotychczasowych zainteresowañ i dzia³alnoœci praktycz-nej.

Podnoszenie kwalifikacji nie przek³ada siê na poprawê sytuacji zawodowej (lepsze stano-wisko) lub materialnej (zarobki). Tylko dwie osoby odpowiedzia³y tutaj zdecydowanie „tak”. Jedna s¹dzi, ¿e kwalifikacje mog³y byæ brane pod uwagê przy awansie, jeszcze inna uwa¿a, ¿e pomog³y utrzymaæ siê na stanowisku pracy (!). Jest i taka opinia, ¿e powsta³a w ten sposób jeszcze jedna dzia³ka do zakresu czynnoœci.

Studenci utrzymuj¹ miêdzy sob¹ kontakty i zdecydowanie oczekuj¹ mo¿liwoœci dalszego dokszta³cania siê. Studium nie jest zreszt¹ jedynym Ÿród³em wiedzy, gdy¿ studenci uczestni-czyli tak¿e w ró¿nych szkoleniach. Najwa¿niejsze zagadnienia do uwzglêdnienia na szkole-niach, to: aktualizacja bazy danych i leœnej mapy numerycznej, przygotowanie materia³ów do edycji (mapy, zdjêcia), systemy GPS, obs³uga oprogramowania (Mapnik i in.), praktyczne wykorzystanie dostêpnych (istniej¹cych) danych.

Jako zagadnienia niepotrzebne, z których mo¿na zrezygnowaæ lub znacznie ograniczyæ, wymieniano: ochronê przyrody i SIP w ochronie przyrody, fotogrametriê, teoriê teledetekcji, urz¹dzanie lasów wielofunkcyjnych, geostatystykê, pomiary geodezyjne. By³y to te¿ zagad-nienia wskazywane jako te, których nale¿y inaczej nauczaæ. Jednoczeœnie, z odpowiedzi na dalsze pytania wynika, ¿e w treœciach nauczania oczekuje siê zagadnieñ bardziej praktycz-nych. S¹ to np.: analizy przestrzenne za pomoc¹ leœnej mapy numerycznej, nauka oprogra-mowania stosowanego w nadleœnictwach, æwiczenia z GPS, wykorzystanie informacji z bazy danych, jêzyk SQL, praktyczne aspekty odbioru od wykonawców map numerycz-nych, analizy sieciowe. Ogólnie oceniano, ¿e za du¿o jest treœci teoretycznych nad praktycz-nymi, zbyt du¿o jest wyk³adów w stosunku do æwiczeñ, a relacja miêdzy nimi powinna wynosiæ (cytujê wszystkie odpowiedzi): 1, 4/5, 1/3, 3/2, 3/5, 2/5, 4/6, 2/5, 2/8, 4/6, 1/9, 3/ 7, 2/8 (trzy osoby nie poda³y liczby).

Wyk³adowcy z uczelni wypadaj¹ w ocenie nieco lepiej (4,31) od osób spoza uczelni (3,88). Zwrócono uwagê, ¿e osoby z niektórych firm nie by³y dobrze przygotowane, lub zwraca³y najwiêksz¹ uwagê na prezentacjê dotychczasowych osi¹gniêæ firmy.

Wyk³adane na zajêciach zagadnienia s¹ bardzo wa¿ne dla s³uchaczy, gdy¿ praktycznie wszyscy (tylko 2 × nie) deklaruj¹, ¿e korzystaj¹ z notatek z zajêæ. Podkreœlano przydatnoœæ materia³ów od wyk³adowców, które nagrano na CD. Sugerowano potrzebê przygotowania materia³ów æwiczeniowych w formie zeszytów (broszur).

Najwiêcej trudnoœci sprawia³a studentom obs³uga oprogramowania (jêzyk angielski), szyb-kie tempo pracy z nieznanymi wczeœniej narzêdziami, analizy przestrzenne, æwiczenia z foto-grametrii, formu³ki geodezyjne. Swoje przygotowanie do uczestnictwa w Studium oceniano w po³owie jako by³y braki / trudnoœci, a w po³owie jako odpowiednie / w sam raz. Podstawo-wymi korzyœciami wynikaj¹cymi z uczestnictwa w Studium jest generalnie wiedza – pod-niesienie wiedzy geomatycznej, sprawnoœæ narzêdziowa, wiem du¿o wiêcej, ale przyby³o tego, czego nie wiem, ³atwoœæ poruszania siê w geomatyce, „zdrowy” pogl¹d na GIS. By³a te¿ przyjemnoœæ poznania innych ludzi GIS (zafascynowanych i maj¹cych nañ wp³yw). Zg³oszono koniecznoœæ lepszego skoordynowania kolejnoœci niektórych zagadnieñ, usu-niêcia powtórzeñ, poprawienia organizacji (wczeœniejsze informowanie o zmianach w pro-gramie zjazdu). Postulowane jest zwrócenie wiêkszej uwagi na oprogramowanie stosowane w Lasach Pañstwowych, wykorzystanie SIP do celów statystycznych i prognostycznych (informacje wspomagaj¹ce proces decyzyjny szefa? – przypis KB). Zbyt ma³o by³o w pro-gramie o SIP/GIS w ochronie przyrody, albo jak mo¿na wykorzystaæ mapy numeryczne i istniej¹ce dane, np. Natura 2000. Przyda³oby siê wiêcej teorii do analiz przestrzennych -wymiar fraktalny, zastosowanie wskaŸników krajobrazu. Zajêcia powinny byæ prowadzone na szybszych komputerach

Ranking przedmiotów wed³ug ich "przydatnoœci", pocz¹wszy od najwa¿niejszych, przed-stawia siê nastêpuj¹co:

m Systemy pozycjonowania satelitarnego (GPS)

m Odwzorowania kartograficzne i uk³ady wspó³rzêdnych w SIP m Analizy przestrzenne

m Organizacyjne i techniczne aspekty budowy geometrycznych i opisowych baz da-nych SIP (w tym oprogramowanie SIP/GIS)

m Publiczny dostêp do SIP (w tym ogólnodostêpne bazy danych przestrzennych) m Metody numeryczne w fotogrametrii i teledetekcji

m Wybrane problemy funkcjonowania SIP w Polsce m Kartograficzne podstawy wizualizacji danych w SIP

m Wybrane zagadnienia z metodyki budowy i wykorzystania SIP w LP m Teledetekcja

m SIP w urz¹dzaniu lasu

m SIP w zarz¹dzaniu zasobami przyrodniczymi m Fotogrametria analogowa

m Urz¹dzanie lasów wielofunkcyjnych m Zagadnienia ochrony przyrody

Studium otrzyma³o generalnie dobr¹ ocenê (dobór tematów – 4,13, przydatnoœæ w prak-tyce – 3,78, poziom merytoryczny – 4,34).

Dziêkujê wszystkim studentom, którzy nades³ali odpowiedzi na pytania ankiety. Literatura

Bêdkowski K., 2004: Studium Podyplomowe „Zastosowanie Systemów Informacji Przestrzennej w Leœnic-twie i Ochronie Przyrody”. Roczniki Geomatyki t. II, z. 3: 37-42.

Summary

The author presents results of a poll concerning the Postgraduate Course carried out among current and former students. The answers came from 27% of students. In the article needs and expectations related to the Course were presented, concerning mostly essential matters, but also organizational issues. Additionally, statistical information about place of employment, age and education of the students were presented. Subjects of students evaluation reports were listed. There were also presen-ted: ranking of lectured subjects according to their “usefullness”, synthetic evaluation of lecturers both from the Warsaw Agricultural University and from outside, and the general evaluation of the Course. The contents of the article refers to previous publication about the Course which appeared in Annals of Geomatics in 2003.

dr hab. in¿. Krzysztof Bêdkowski Krzysztof.Bedkowski@wl.sggw.pl