Losy wojenne - Henryka Heinsdorf - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

HENRYKA HEINSDORF

ur. 1937; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Warszawa, II wojna światowa

Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W

poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2006, Warszawa, II wojna światowa, matka, Mina Heinsdorf, wybuch powstania warszawskiego

Losy wojenne

Przeżyłam wojnę właściwie w Warszawie. Dobrze nie pamiętam kolejności, bo byłam bardzo mała, ale ponoć po wybuchu wojny byliśmy w getcie [w Lublinie], potem żeśmy uciekli. I tak żeśmy uciekali. Znalazłam się w Warszawie z mamusią, bo ojciec od razu na samym początku został zabity albo przez Ukraińców, albo przez Niemców. Nie wiadomo. Do dzisiejszego dnia nie wiem, co się stało. W każdym razie na pewno został zabity, bo po wojnie się nie zgłosił. Szukaliśmy go, ale nie znaleźliśmy. No, więc zostałyśmy we dwójkę. Byłyśmy długo w Warszawie, powstanie nas zastało na ulicy, w tramwaju. I to jest też ważny moment w moim życiu, bo zastało nas powstanie w tramwaju i potem wszyscy oczywiście plackiem się musieli położyć, bo strzelanina się zaczęła. I dopiero nad ranem trzeba było dojść jakoś z powrotem do domu na Piusa. Myśmy były po drugiej stronie, i musiałyśmy przelecieć przez Aleje Jerozolimskie. Stały armaty i co drugi człowiek padał, bo cały czas strzelali. Ja wzięłam mamę za rękę i przeleciałyśmy jakoś na drugą stronę. I żołnierz polski się bardzo cieszył. Potem barykadami do domu jakoś żeśmy się dostały. To był wybuch powstania, tak nas zastał. Myśmy cały czas właściwie były na ulicy w Warszawie, żeby tutaj wszystkich jakoś ratować. Po powstaniu pojechałyśmy do Bochni, wysiedlili nas do Bochni. Później gdzieś jeszcze na wsi pod Łowiczem mieszkałam z mamusią.

Data i miejsce nagrania 2006-11-17, Ramat Aviv

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Agnieszka Zachariewicz

Redakcja Justyna Molik