u t
RYNEK PRACY
W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM W 2005 R.
V I
analizy statystyczne sierpień 2006
O B J A Ś N I E N I A Z N A K Ó W U M O W N Y C H
Kreska (-) Zero: (0)
(0,0) Kropka (.) Znak A
Znak #
„W tym"
- zjawisko nie wystąpiło.
- zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5;
- zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05.
- zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych.
- oznacza, źc nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązującej klasyfikacji.
- oznacza, Ze dane nie mogą być publikowane ze względu na konieczność zachow ania tajem nicy statystycznej w rozum ieniu ustawy o statystyce publicznej.
- oznacza, Ze nie podaje się w szystkich składników sumy.
W A Ż N I E J S Z E S K R Ó T Y
tys. = tysiąc
zł = złoty
ha * hektar
r. = rok
cd. = ciąg dalszy dok. = dokończenie nr (Nr) — numer poz. = pozycja
pkt punkt
tahl. = tablica
ust. ustęp
Oz. U. = Dziennik Ustaw mi n. między innymi np. = na przykład U- = to jest
PKD Polska Klasyfikacja D ziałalności
1‘rzy p u b lik o w a n iu d a n y c h U S - p ro sim y o p o d a n ie iró d ła
U R Z Ą D ST A T Y ST Y C Z N Y Opolski Ośrodek Badań Regionalnych
45-951 Opole, ul. Kołłątaja 14 teł. (7 7 )4 2 3 lu 00
RYNEK PRACY
W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM W 2005 R.
analizy statystyczne
sierpień 2006
O pracow anie publikacji:
pod kierunkiem:
Redakcja m erytoryczna:
Grafika
i skład kom puterowy:
Druk:
pracow nicy W ydziału Statystyki Społecznej, W ydziału Analiz, W ydziału Badań Ankietowych oraz O środka Statystyki Pracy
Danuty Boczar
Ewa Kaczm arek M aria Kaliciak M ałgorzata Kania M aria M ołodowicz
Jolanta Bardoń M ałgorzata K otow ska
U rząd Statystyczny we W rocławiu W ydział Poligrafii w Legnicy
Nakład: 70 egz. Format: A5
S Z A N O W N I P A Ń S T W O
U rząd S ta tystyczn y w O polu p rze k a zu je P aństw u ko lejn ą ed y cję p u b lika cji
„R ynek p ra c y w w o jew ó d ztw ie o p o lsk im " za w ie ra ją c ą in fo rm a cje dotyczące za g a d n ień p ra c y i w y nagrodzeń w 2 0 0 5 r.
P u blikacja składa się z trzech części, tj. uw ag m etodycznych, części a n a li
tyczn ej oraz tablic statystycznych.
O pra co w a n ie zaw iera in fo rm a cje dotyczące:
m p ra c u ją cy ch - w edług płci, se kto ró w i fo r m w łasności, se kcji PKD, p o w ia tó w i gm in;
■ osób bezrobotnych zarejestrow anych w p ow iatow ych urzędach p ra c y - w edług płci, wieku, p o zio m u w ykształcenia, czasu p o zo sta w a n ia bez pracy, p o w ia tó w i gm in;
■ przeciętnego m iesięcznego wynagrodzenia brutto - według sektorów własności, sekcji PKD, p o w ia tó w z p o d zia łe m na stanow iska rob o tn icze i nierobotnicze;
m aktyw ności ekonom icznej ludności w wieku 15 lat i w ięcej obejm ującej p ra c u jących, bezro b o tn ych i biernych zaw odow o;
■ w arunków p ra cy - zagrożeń, w ypadków p rzy p ra c y i p oszkodow anych według se kto ró w w łasności, se kc ji P K D i p ow iatów .
D la zilustro w a n ia p rze m ia n za ch o d zą cy ch na rynku p ra c y p o d sta w o w e in form acje za p rezen to w a n o na tle d a n yc h za lata p o p rze d n ie w ujęciu p r z e strzennym .
W yrażam nadzieję, że p rze d sta w io n e w p u b lik a c ji d a n e sp e łn ią o c z e k i
w ania w ielu o d b io rc ó w i o ka żą się p rzy d a tn e p rzy p o d ejm o w a n iu d ecyzji społeczno-ekonom icznych.
D y r e k t o r
Urzędu Statystycznego
G rażyna Suchy
O pole, sierp ie ń 200() r.
S P IS T R E Ś C I
Tabl. Str.
Uwagi metodyczne ... X 5 Uwagi analityczne ... X 13
T A B L I C E Pracujący
Pracujący według płci i sektorów własności (2000, 2003, 2004, 2005) ... K D 89 Pracujący według sektorów własności i powiatów (2000, 2003, 2004, 2005) .. 2(2) 90 Pracujący według sektorów własności, sekcji i działów PKD (2000, 2003,
2004,2005) ... 3(3) 91 Pracujący według sekcji, powiatów i gmin w 2005 r... 4(4) 93 Bezrobocie
Bezrobotni zarejestrowani oraz stopa bezrobocia (2000, 2003, 2004, 2005) .... 1(5) 97 Bezrobotni nowo zarejestrowani i wyrejestrowani (2000, 2004, 2005) ... 2(6) 97 Bezrobotni zarejestrowani według powiatów i gmin w 2005 r... 3(7) 98 Bezrobotni zarejestrowani według wieku, powiatów i gmin w 2005 r ... 4(8) 102 Bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia, powiatów i gmin
w 2005 r ... 5(9) 106 Bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy, powiatów i gmin w 2005 r... 6(10) 110 W ynagrodzenia
Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto (2000, 2004, 2005) ... 1(11) 114 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto według sektorów własności
i sekcji PKD (2004, 2005) ... 2(12) 114 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto według wybranych sekcji
i powiatów w 2005 r... 3(13) 115 A ktywność ekonom iczna ludności
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lal i więcej (2003, 2004, 2005) 1(14) 115 W arunki pracy
Poszkodowani w wypadkach przy pracy (2004, 2005) ... 1(15) 116 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia według sekcji PKD (2004, 2005) ... 2(16) 117 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia według powiatów (2004, 2005) ... 3(17) 118
U W A G I M E T O D Y C Z N E
P r a c u j ą c y
1. Dane o p ra c u ją c y c h dotyczą osób w ykonujących pracę przynoszącą im zarobek lub dochód; do pracujących zalicza się:
■ osoby zatrudnione na podstaw ie stosunku pracy (um ow a o pracę, pow ołanie, m iano
w anie lub wybór) lub stosunku służbowego;
■ pracodaw ców i pracujących na własny rachunek, a mianowicie:
— w łaścicieli i w spółw łaścicieli (łącznie z pom agającym i członkam i ich rodzin;
z w yłączeniem w spólników spółek, którzy nie pracują w spółce) podm iotów prow adzących działalność gospodarczą poza gospodarstw am i indyw idualnym i w rolnictw ie,
— inne osoby pracujące na własny rachunek, np. osoby w ykonujące w olne zawody;
■ osoby w ykonujące pracę nakładczą;
■ agentów (łącznie z pom agającym i członkam i ich rodzin oraz osobam i zatrudnionym i przez agentów);
■ członków spółdzielni produkcji rolniczej.
Prezentow ane dane dotyczą pracujących w jednostkach, w których liczba pracu
jących przekracza 9 osób oraz w jednostkach sfery budżetow ej niezależnie od liczby pracujących (bez jednostek budżetow ych prow adzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństw a publicznego oraz bez gospodarstw indyw idualnych w rol
nictwie).
2. Dane dotyczące pracujących podano bez przeliczenia niepełnozatrudnionych na pełnozatrudnionych, przy przyjęciu zasady jednorazow ego ujm ow ania tych osób w głów nym m iejscu pracy.
3. Dane o przeciętnym zatrudnieniu ujm ują w yłącznie osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym w ym iarze czasu pracy oraz w niepełnym , po przeli
czeniu na pełnozatrudnionych.
4. Dane o zatrudnionych na podstaw ie stosunku pracy dotyczą:
■ zatrudnienia według stanu osób pełnozatrudnionych (łącznie z sezonowymi i zatrud
nionym i doryw czo) oraz niepełnozatrudnionych w głów nym m iejscu pracy bez prze
liczenia na pełnozatrudnionych;
■ przeciętnego zatrudnienia pracow ników pełnozatrudnionych oraz niepełnozatrudnio
nych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych.
Pcłnozatrudnieni są to osoby zatrudnione w pełnym w ym iarze czasu pracy obow ią
zującym w danym zakładzie pracy lub na danym stanowisku pracy, w tym rów nież osoby, które zgodnie z obow iązującym i przepisam i pracują w skróconym czasie pracy, np. z tytułu w arunków szkodliw ych dla zdrow ia lub przedłużonym czasie pracy, np. dozorcy mienia. N icpelnozatrudnieni s ą to osoby, które zgodnie z um ow ą o pracę pracują stale w niepełnym w ym iarze czasu pracy. N icpelnozatrudnieni w głównym m iejscu pracy są to osoby, które ośw iadczyły, że dany zakład jest ich głów nym miejscem pracy.
5. Informacje o ruchu zatrudnionych dotyczą pcłnozatrudnionych, bez sezonowych i zatrudnionych dorywczo. Dane te dotyczą liczby przyjęć do pracy i zwolnień z pracy, a nie liczby osób. Liczba przyjęć do pracy oraz zw olnień z pracy może być w yższa od liczby osób, poniew aż je d n a osoba m oże kilkakrotnie zm ienić pracę w ciągu roku.
Do liczby przyjętych do pracy zaliczono osoby podejm ujące pracę po raz pierwszy i kolejny. Do liczby zw olnionych z pracy zaliczono osoby, z którym i rozw iązano um ow ę o pracę w drodze w ypow iedzenia przez pracow nika lub zakład pracy łącznie ze zwolnieniam i grupow ym i, osoby, które przeniesiono na em eryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, osoby, które porzuciły pracę, a także - ze w zględów ew iden
cyjnych - osoby zmarłe.
Ponadto do liczby przyjętych do pracy lub zw olnionych z pracy zaliczono osoby przenie
sione służbowo lub przyjęte z innego zakładu pracy na podstaw ie porozum ienia między podm iotam i, a także osoby pow racające do pracy i odchodzące z pracy na urlopy w ycho
wawcze, bezpłatne i rehabilitację.
W spółczynnik przyjęć (zw olnień) obliczono jako stosunek liczby przyjęć pom niej
szonej o osoby pow racające do pracy z urlopów w ychowaw czych i bezpłatnych (lub liczby zw olnień pom niejszonej o osoby, które otrzym ały urlopy wychowawcze i bezpłatne) w danym roku do liczby zatrudnionych według stanu w dniu 31 XII z roku poprzedniego.
B e z r o b o c ie r e je s tr o w a n e
I. Dane o bezrobotnych zarejestrow anych obejm ują osoby, które zgodnie z ustaw ą z dnia 20 IV 2004 r. o prom ocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, obow iązującą od 1 VI 2004 r. (Dz. U. N r 99 poz. 1001 z późniejszym i zmianami), określone s ą ja k o bezrobotne.
Pod pojęciem bezrobotnego należy rozum ieć osobę niezatrudnioną i nicw ykonującą innej pracy zarobkow ej, zdolną i gotow ą do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy (bądź jeśli je st osobą niepełnospraw ną - zdolną i gotow ą do podjęcia zatrudnienia co najm niej w połow ic tego w ym iaru czasu pracy), nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w system ie w ieczorow ym lub zaocznym , zarejestrow aną we w łaściwym dla m iejsca zam eldow ania (stałego lub czasow ego) pow iatow ym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli m in.:
■ ukończyła 18 lat;
■ kobieta nie ukończyła 60 lat, a m ężczyzna - 65 lat;
■ nie nabyła praw a do em erytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniow ej, renty socjalnej, nic pobiera: św iadczenia lub zasiłku przedem ery
talnego, św iadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobow ego lub m acierzyńskiego;
■ nic je st w łaścicielem lub posiadaczem (sam oistnym lub zależnym ) nieruchom ości rolnej o pow ierzchni użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniow ych;
■ nic podlega ubezpieczeniu em erytalnem u i rentowem u z tytułu stałej pracy jako w spółm ałżonek lub dom ow nik w gospodarstw ie rolnym o pow ierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe;
■ nie podjęła pozarolniczej działalności lub nie podlega - na podstaw ie odrębnych przepisów - obow iązkow i ubezpieczenia społecznego, z w yjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników;
■ nie je st tym czasow o aresztow ana lub nie odbyw a kary pozbaw ienia wolności.
2. Stopa bezrobocia rejestrow anego obliczona została jako procentowy udział liczby bezrobotnych zarejestrow anych w liczbie cyw ilnej ludności aktywnej zawodowo, tj. bez osób odbyw ających czynną służbę w ojskow ą oraz pracow ników jednostek budżetow ych prow adzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństw a publicznego.
Dane dla lat 2001-2003 zostały zw eryfikow ane w stosunku do wcześniej publiko
wanych po uw zględnieniu zmiany w liczbie pracujących w rolnictwie indywidualnym, dokonanej na podstawie wyników N arodow ego Spisu Pow szechnego Ludności i M iesz
kań 2002 oraz Pow szechnego Spisu Rolnego 2002 r.
3. D ługotrw ale bezrobotni to osoby bezrobotne pozostające w rejestrze pow iatow ego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 m iesięcy w okresie ostatnich dw óch lat, z w yłączeniem okresów odbyw ania stażu i przygotow ania zaw odow ego w m iejscu pracy.
4. N apływ bezrobotnych oznacza liczbę osób zarejestrow anych w ciągu miesiąca, kwartału i roku w pow iatow ych urzędach pracy.
O dpływ bezrobotnych oznacza liczbę osób, które w ciągu roku zostały w ykreślone z ewidencji urzędów pracy z różnych przyczyn, m in. w zw iązku z podjęciem pracy stałej, sezonow ej, interw encyjnej lub robót publicznych, w wyniku niepotw ierdzenia gotow ości do pracy, podjęcia nauki, nabycia praw em erytalnych itd.
5. A ktyw ne form y pom ocy bezrobotnym to działania zm ierzające do ograni
czenia wielkości bezrobocia na danym terenie. W śród nich w yróżnia się w szczególności: szkolenia, staż u pracodaw cy, prace interw encyjne i roboty publiczne.
Szkolenia oznaczają pozaszkolne zajęcia edukacyjne mające na celu uzyskanie lub uzupełnienie um iejętności i kwalifikacji zaw odow ych oraz ogólnych, w tym um iejętności poszukiw ania zatrudnienia.
Staż u pracodaw cy oznacza nabyw anie um iejętności praktycznych poprzez w yko
nywanie zadań w miejscu pracy przez bezrobotnego, bez naw iązania stosunku pracy z pracodaw cą.
Prace interw encyjne oznaczają zatrudnienie bezrobotnego przez pracodawcę, które nastąpiło w wyniku umowy zaw artej ze starostą i ma na celu wsparcie osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy.
Roboty publiczne to prace organizow ane dla bezrobotnych przez organy sam orządu terytorialnego, adm inistracji rządowej lub instytucje użyteczności publicznej na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy.
Inform acje o bezrobociu rejestrow anym pochodzą z rejestrów W ojew ódzkiego Urzędu Pracy w Opolu.
W y n a g r o d z e n ia
1. W y n a g ro d z e n ia obejm ują w ypłaty pieniężne oraz w artość świadczeń w naturze bądź ich ekw iw alenty należne pracow nikom z tytułu pracy.
Dane dotyczą w ynagrodzeń pracow ników w jednostkach, w których liczba pracujących przekracza 9 osób oraz w jednostkach sfery budżetow ej niezależnie od liczby pracujących (bez jednostek budżetow ych prow adzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństw a publicznego; bez Polskich Kolei Państwowych).
2. D o w ynagrodzeń osobow ych zalicza się m.in.: w ynagrodzenia zasadnicze, prem ie i nagrody, dodatki (np. za pracę w w arunkach szkodliw ych dla zdrow ia, za staż pracy, za pełnienie funkcji kierowniczych), w ynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbow ych, w ynagrodzenia za czas niew ykonyw ania pracy (przestoje płatne, urlopy, choroby), św iadczenia deputatow e i odszkodow aw cze.
W ynagrodzenia osobow e dotyczą osób zatrudnionych na podstaw ie stosunku pracy, osób wykonujących pracę nakładczą oraz uczniów , którzy zaw arli z zakładem pracy um owę o pracę w celu przygotow ania zaw odowego.
3. Przeciętne m iesięczne w ynagrodzenie przypadające na 1 zatrudnionego obli
czono przyjmując:
■ w ynagrodzenia osobow e, bez w ynagrodzeń osób w ykonujących pracę nakładczą oraz uczniów , a także osób zatrudnionych za granicą;
■ w ypłaty z tytułu udziału w zysku i w nadw yżce bilansow ej w spółdzielniach;
■ dodatkow e w ynagrodzenia roczne dla pracow ników jednostek sfery budżetowej;
* honoraria w ypłacone niektórym grupom pracow ników za prace w ynikające z umowy o pracę, np. dziennikarzom , realizatorom film ów , program ów radiow ych i telewi
zyjnych.
A k ty w n o ś ć e k o n o m ic z n a lu d n o ś c i
1. Dane opracow ano na podstaw ie reprezentacyjnego Badania A ktyw ności Ekono
micznej Ludności (BA EL ) przeprow adzanego w cyklu kw artalnym. Badaniem objęte są osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkam i gospodarstw dom ow ych w w yloso
w anych mieszkaniach, z w yjątkiem osób nieobecnych powyżej 2 miesięcy, jeżeli ich nieobecność nie w ynikała z charakteru w ykonywanej pracy. Badanie nie obejm uje gospodarstw dom ow ych w obiektach zbiorow ego zakw aterow ania. Badanie prowadzi się m etodą obserwacji ciągłej, tj. aktyw ność ekonom iczną ludności bada się w każdym tygo
dniu w ciągu całego kwartału.
2. Podstaw ow e kryterium podziału na aktyw nych zaw odow o i biernych zaw odowo stanowi praca, tzn. fakt w ykonyw ania, posiadania bądź poszukiw ania pracy.
Do aktyw nych zaw odow o zaliczono osoby pracujące i bezrobotne:
■ do pracujących zaliczono osoby, które w badanym tygodniu:
— wykonywały przez co najm niej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód albo pom agały (bez w ynagrodzenia) w prow adzeniu rodzinnego gospodarstw a w rolnictwie lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem ,
— nic wykonywały pracy (np. z pow odu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atm osferycznych), ale form alnie miały pracę;
■ za b e z ro b o tn e uznano osoby w w ieku 15-74 lata, które spełniały jednocześnie trzy warunki:
— w okresie badanego tygodnia nie były osobam i pracującym i,
— aktyw nie poszukiw ały pracy, tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (w liczając jak o ostatni - tydzień badany) aby znaleźć pracę,
— były gotowe podjąć pracę w ciągu 2 tygodni następujących po tygodniu badanym.
Do bezrobotnych zaliczono także osoby, które znalazły pracę i oczekiw ały na jej rozpo
częcie w okresie 3 m iesięcy oraz były gotow e tę pracę podjąć.
Do biernych zaw odow o zaliczono osoby, które nie zostały zakw alifikow ane jako pracu
jące lub bezrobotne.
3. K lasyfikacja statusu zatrudnienia w yróżnia następujące kategorie pracujących:
■ p ra c o d a w c a - osoba, która prow adzi w łasną działalność gospodarczą i zatrudnia co najm niej jednego pracow nika najem nego;
■ pracujący na własny rachunek - osoba, która prow adzi w łasną działalność gospo
d arczą i nie zatrudnia pracow ników ;
■ pracow nik najem ny - osoba zatrudniona na podstaw ie stosunku pracy w przedsię
biorstw ie publicznym lub u pracodaw cy pryw atnego;
■ pom agający bezpłatnie członek rodziny - osoba, która bez um ow nego w ynagro
dzenia pom aga w prow adzeniu rodzinnej działalności gospodarczej.
4. W spółczynnik aktyw ności zaw odow ej obliczono jak o udział aktyw nych zaw o
dow o w liczbie ludności (w w ieku 15 lat i więcej) ogółem oraz danej grupy.
5. W skaźnik zatrudnienia obliczono jak o udział pracujących w liczbie ludności (w w ieku 15 lat i więcej) ogółem oraz danej grupy.
6. Stopę bezrobocia w badanym okresie obliczono jak o stosunek liczby bezro
botnych do liczby ludności aktywnej zaw odowo ogółem oraz danej grupy.
W a r u n k i p r a c y
1. Informacje o zatrudnionych w w arunkach zagrożenia czynnikam i szkodli
wymi dla zdrow ia obejm ują zatrudnionych w jednostkach zaliczanych do sekcji: rol
nictwo, łow iectw o i leśnictw o (bez gospodarstw indyw idualnych w rolnictwie oraz gospodarki łow ieckiej, hodow li i pozyskiw ania zw ierząt łow nych, w łączając działalność usługow ą), rybactwo (bez rybołów stw a w w odach morskich), górnictwo, przetwórstw o przem ysłow e, w ytw arzanie i zaopatryw anie w energię elektryczną, gaz, wodę, budow nictw o, handel i naprawy, transport, gospodarka m agazynow a i łączność, obsługa nieruchom ości i firm (w zakresie wynajm u m aszyn i urządzeń bez obsługi oraz w ypożyczania artykułów użytku osobistego i dom ow ego, inform atyki oraz prac badaw czo-rozw ojow ych w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych), edukacja (w zakresie szkolnictw a na poziom ie w yższym niż średni), ochrona zdrow ia i pomoc społeczna (bez opieki w ychowaw czej i społecznej), działalność usługow a komunalna, społeczna i indyw idualna, pozostała (w zakresie odprow adzania i oczyszczania ścieków, gospodarow ania odpadam i, pozostałych usług sanitarnych i pokrewnych).
D odatkow ym kryterium jest liczba pracujących w ynosząca powyżej 9 osób.
2. Dane dotyczą osób narażonych na działanie czynników zw iązanych:
■ ze śro d o w isk iem p ra c y (substancje chem iczne, przem ysłow e pyły zw łókniające, hałas, wibracja, gorący lub zim ny m ikroklim at itp.);
■ z uciążliw ością p ra c y (w ym uszona pozycja ciała, nadm ierne obciążenie fizyczne itp.);
■ z czynnikam i m echanicznym i zw iązanym i z m aszynam i szczególnie niebezpiecz
nymi.
3. Pracownicy zatrudnieni w w arunkach zagrożenia ujęci zostali tylko jeden raz w grupie czynnika przew ażającego (zw iązanego ze środow iskiem pracy, z uciążliw ością pracy, z maszynam i szczególnie niebezpiecznym i), tzn. m ającego najw iększe szkodliw e znaczenie na danym stanow isku pracy.
4. O sobozagrożenie jest to sum a szkodliw ych czynników działających na pracow nika. Jeżeli na każdego pracow nika działa tylko jeden czynnik szkodliwy, wówczas sum a osobozagrożeń je st rów na liczbie osób narażonych na czynniki szkodliwe.
5. O cena ryzyka zaw odow ego to kom pleksow e oszacow anie kom binacji praw do
podobieństw a w ystąpienia urazu ciała lub pogorszenia stanu zdrow ia i ich ciężkości, w sytuacji zagrożenia w środowisku pracy, dokonyw ane w celu w yboru właściwych środków bezpieczeństwa. O ceniać i dokum entować ryzyko zaw odow e jest obow iązany pracodawca.
W y p a d k i p rzy p r a c y
1. Informacje o w ypadkach przy pracy obejm ują rów nież wypadki traktow ane na równi z wypadkami przy pracy. Prezentowane dane nie obejm ują wypadków przy pracy w gospodarstw ach indyw idualnych w rolnictw ie, a w jednostkach budżetow ych prow a
dzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństw a publicznego dotyczą tylko pracow ników cywilnych.
Dane opracow ano na podstawie statystycznych kart w ypadków przy pracy.
Za w ypadek przy pracy uw aża się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zew nętrzną pow odujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w zw iązku z pracą:
■ podczas lub w zw iązku z w ykonyw aniem przez pracow nika zw ykłych czynności lub poleceń przełożonych oraz czynności na rzecz pracodaw cy, nawet bez polecenia;
■ w czasie pozostaw ania pracow nika w dyspozycji pracodaw cy w drodze między sie
dzibą pracodawcy a m iejscem w ykonyw ania obow iązku w ynikającego ze stosunku pracy.
Na równi z w ypadkiem przy pracy traktuje się w ypadek, którem u pracow nik uległ:
■ w czasie podróży służbowej;
■ podczas szkolenia w zakresie pow szechnej sam oobrony;
■ przy w ykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodaw cy organizacje związkowe.
Za jeden w ypadek przy pracy liczy się w ypadek każdej pracującej osoby, poszkodow anej zarów no w w ypadku Indyw idualnym jak 1 zbiorow ym .
2. Z a ciężki w ypadek przy pracy uw aża się w ypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, a m ianowicie: utrata w zroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawow e funkcje organizm u, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trw ała choroba psychiczna, trwała, całkow ita lub znaczna niezdolność do pracy w zaw odzie albo trwałe pow ażne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.
3. Z a śm iertelny w ypadek przy pracy uw aża się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śm ierć osoby poszkodow anej na m iejscu w ypadku lub w okresie 6 m iesięcy od chw ili wypadku.
4. W ydarzenie będące odchyleniem od stanu norm alnego to w ydarzenie niezgodne z w łaściw ym przebiegiem procesu pracy, które w yw ołało wypadek.
W ydarzenie pow odujące uraz opisuje, w jaki sposób poszkodow any doznał urazu (fizycznego lub psychicznego) spow odow anego przez czynnik materialny.
5. Przyczyny w ypadku s ą to w szelkie braki i niepraw idłow ości, które bezpo
średnio lub pośrednio przyczyniły się do pow stania w ypadku, zw iązane z czynnikam i m aterialnym i (technicznym i), z o g ó ln ą organizacją pracy w zakładzie lub organizacją stanowiska pracy oraz zw iązane z pracow nikiem.
Każdy wypadek przy pracy jest w ynikiem najczęściej kilku przyczyn, w zw iązku z tym sum a przyczyn jest w iększa od ogólnej liczby wypadków.
Ze względu na elektroniczną technikę przetw arzania danych, w niektórych przypadkach sumy składników m ogą się różnić od podanych w ielkości „ogółem ”.
W stosunku do obow iązującej Polskiej Klasyfikacji D ziałalności, w publikacji dokonano dodatkow ego grupow ania, ujm ując pod pojęciem : „P rzem ysł” sekcje:
„G órnictw o”, „Przetwórstw o przem ysłow e” oraz „W ytw arzanie i zaopatryw anie w energię elektryczną, gaz, w odę” ; usługi rynkow e - sekcje: „H andel hurtow y i deta
liczny; napraw a pojazdów sam ochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i dom ow ego” , „H otele i restauracje” , „Transport, gospodarka m agazynow a i łączność”,
„Pośrednictw o finansow e”, „O bsługa nieruchom ości, w ynajem i usługi związane z pro
wadzeniem działalności gospodarczej”, „D ziałalność usługow a kom unalna, społeczna i indyw idualna, pozostała", „G ospodarstw a dom ow e zatrudniające pracow ników ” oraz Organizacje i zespoły eksterytorialne; usługi nierynkow e - sekcje: „Adm inistracja publiczna i obrona narodow a; obow iązkow e ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrow otne” , „Edukacja” oraz „O chrona zdrow ia i pom oc społeczna” .
Dane w publikacji zaprezentow ano rów nież według sektorów własności:
■ sektor publiczny - grupujący w łasność państw ow ą (Skarbu Państw a i państw ow ych osób prawnych), w łasność jednostek sam orządu terytorialnego oraz „własność m ieszaną” z przew agą kapitału (m ienia) podm iotów sektora publicznego;
■ sektor pryw atny - grupujący w łasność pryw atną krajow ą (osób fizycznych i pozostałych jednostek pryw atnych), w łasność zagraniczną (osób zagranicznych) oraz „w łasność m ieszaną” z przew agą kapitału (m ienia) podm iotów sektora prywatnego i brakiem przewagi sektorow ej w kapitale (m ieniu) podmiotu.
„W łasność m ieszana" określana je st głów nie dla spółek i w yznaczana na podstawie struktury kapitału (mienia) deklarow anego we wniosku rejestracyjnym spółki.
Ponadto zastosow ano podane niżej skróty (oznaczone w tablicach znakiem „A”):
skrót pełna nazwa
Handel i naprawy
Obsługa nieruchomości i firm
Administracja publiczna i obrona naro
dowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
sekcje PKD
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego
Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Administracja publiczna i obrona narodowa; obo
wiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne
Produkcja skór wyprawionych i wyro
bów z nich
Produkcja drewna i wyrobów z drewna oraz ze słomy i wikliny
Produkcja masy włóknistej oraz papieru
Produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej
Produkcja wyrobów z metali
Produkcja maszyn i urządzeń
Produkcja maszyn i aparatury elek
trycznej
Produkcja mebli; pozostała działalność produkcyjna
Handel hurtowy i komisowy
Handel detaliczny; naprawa artykułów uZytku osobistego i domowego
działy PKD
Produkcja skór wyprawionych i wyrobów ze skór wyprawionych
Produkcja drewna i wyrobów z drewna oraz z korka (z wyłączeniem mebli), wyrobów ze słomy i mate
riałów używanych do wyplatania
Produkcja masy włóknistej, papieru oraz wyrobów z papieru
Wytwarzanie koksu, produktów rafinacji ropy naftowej i paliw jądrowych
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłą
czeniem maszyn i urządzeń
Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej nieskla- syfikowana
Produkcja maszyn i aparatury elektrycznej, gdzie indziej niesklasyfikowana
Produkcja mebli; działalność produkcyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana
Handel hurtowy i komisowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi i motocyklami Handel detaliczny, z wyłączeniem sprzedaży pojaz
dów samochodowych i motocykli; naprawa artyku
łów użytku osobistego i domowego
U W A G I A N A L I T Y C Z N E
W 2005 r. w porów naniu z rokiem poprzednim na opolskim rynku pracy wystąpiły następujące zmiany:
■ nieznacznie w zrosła liczba pracujących, najw yższy w zrost w ystąpił w działalności usługowej kom unalnej, społecznej i indyw idualnej, pozostałej;
■ po raz pierwszy od pięciu lat zw iększyło się przeciętne zatrudnienie;
■ spadła liczba bezrobotnych oraz obniżyła się stopa bezrobocia, ale pozostała nadal na w ysokim poziom ie;
■ wyższe były przeciętne m iesięczne w ynagrodzenia brutto, najw iększy wzrost odnotow ano w obsłudze nieruchom ości i firm;
■ pogłębiły się dysproporcje między w ynagrodzeniam i pracow ników sektora publicznego i pryw atnego na korzyść sektora publicznego;
■ zm niejszyła się liczba w ypadków przy pracy oraz liczba osób poszkodow anych w wyniku tych wypadków;
■ popraw iły się warunki pracy; spadła liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia.
1. P r a c u j ą c y
W w ojew ództw ie opolskim w 2005 r. w porów naniu z 2004 r. zw iększyła się liczba pracujących. Podobnie ja k w latach poprzednich w iększość pracow ała w sektorze pryw atnym . Liczba pracujących w tym sektorze w porów naniu z 2004 r. zw iększyła się 0 4,3 %, a w stosunku do 2000 r. zm niejszyła się o 3,1 %.
Nadal najwięcej osób pracow ało w przem yśle, edukacji oraz ochronie zdrow ia 1 pom ocy społecznej.
W dalszym ciągu ponad połow ę pracujących stanow ili mężczyźni, którzy częściej pracowali w sektorze pryw atnym , podczas gdy w iększość kobiet pracow ała w sektorze publicznym .
Spośród ogólnej liczby pracujących w iększość, podobnie ja k w latach poprzednich stanowili zatrudnieni na podstawie stosunku pracy, a ich liczba, analogicznie ja k dla ogółu nieznacznie wzrosła, tj. o 0,9 %.
W w ojew ództw ie opolskim w dalszym ciągu w ystępow ało duże terytorialne zróżnicowanie liczby pracujących. W końcu grudnia 2005 r. liczba pracujących wahała się od 47,2 tys. w m. Opolu do 6,0 tys. w pow iecie nam ysłow skim .
W końcu 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim pracujących w edług siedziby zarządu zakładów w głów nym m iejscu pracy było 172,1 tys. osób. W porów naniu z 2004 r. liczba ich zw iększyła się o 1,1 %, a w stosunku do 2000 r. zm niejszyła się
o 14,5 %. N a zw iększenie liczby pracujących ogółem w pływ miał wzrost liczby pracujących w sektorze pryw atnym , tj. o 4,3 %. W zrósł rów nież udział tego sektora z 54,4 % w 2004 r. do 56,1 % w 2005 r. Jednocześnie wystąpił spadek liczby pracujących w sektorze publicznym , tj. o 2,8 %.
Ponad połow a, tj. 96,6 tys. osób pracow ało w sektorze pryw atnym . Podobnie jak w 2004 r. w iększość, tj. 74,2 % w tym sektorze pracow ała w jednostkach stanowiących w łasność krajow ą (w 2004 r. udział ich w ynosił 74,5 %).
W sektorze publicznym na koniec 2005 r. pracow ało 75,5 tys. osób, głów nie, tj. 62,7 % (w 2004 r. - 60,6 %) w jednostkach sam orządu terytorialnego.
W końcu grudnia 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim , analogicznie ja k w 2004 r.
najwięcej osób pracow ało w przem yśle - 62,1 tys. oraz w edukacji - 26,0 tys.
W porów naniu z 2004 r. w 8 sekcjach odnotow ano w zrost liczby pracujących, najwyższy w działalności usługowej kom unalnej, społecznej i indyw idualnej, pozostałej o 7,4 % oraz w handlu i napraw ach o 6,3 %. W pozostałych sekcjach wystąpił spadek liczby pracujących - najwyższy w transporcie, gospodarce m agazynowej i łączności o 14,1 % oraz w pośrednictw ie finansow ym o 9,3 %.
Spadek/w zrost liczby pracujących w stosunku do 2000 r. i 2004 według sekcji PKD przedstaw ia poniższa tablica.
Tabl. 1.1. D ynam ika pracujących w edług sekcji PK D w 2005 r.
Stan w dniu 31 XII
Sekcje 2000=
= 100
2004=
=100
Ogółem ... 85,5 101,1 w tym:
Rolnictwo, łowiectwo
i leśnictwo ... 64,8 100,8 Przemyśl ... 86,2 102,6 Budownictwo ... 62,5 96,0 Handel i naprawy* ... 97,1 106,3 Hotele i restauracje ... 102,3 102,5 Transport gospodarka
magazynowa i łączność 54,7 85,9
Pośrednictwo finansowe 77,4 90,7
Sekcje 2000=
=100
2004=
=100
Obsługa nieruchomości
i firm *... 101,3 93,8 Administracja publiczna
i obrona narodowa; obo
wiązkowe ubezpieczenia
społeczne i zdrowotne* 116,4 104,1 Edukacja ... 117,4 103,4 Ochrona zdrowia i pomoc
społeczna ... 61,0 100,5 Działalność usługowa
komunalna, społeczna
i indywidualna, pozostała 104,2 107,4
Z ogólnej liczby pracujących 19,3 tys. pracow ało w porze nocnej. Mniej niż połow ę z nich (44,3 %) stanowiły kobiety. Najczęściej na nocnych zmianach podobnie jak w 2004 r. pracow ano w przem yśle (10,9 tys.) oraz ochronie zdrow ia i pomocy
społecznej (4,6 tys.).
W końcu 2005 r. zatrudnionych niepełnospraw nych było 4,4 tys. osób; zatrudniano ich przede w szystkim w sektorze pryw atnym (84,1 %); w przem yśle i w obsłudze nierucho
mości i firm (po 1,7 tys.).
Emeryci i renciści stanowili 2,1 % w szystkich pracujących i w końcu grudnia 2005 r.
zatrudnionych było 3,6 tys. Najczęściej pracow ali w przem yśle (0,9 tys.), obsłudze nieruchomości i firm (0,8 tys.) oraz w edukacji (0,7 tys.).
Liczba zatrudnionych cudzoziem ców w ynosiła 0,1 tys. i pracowali przede wszystkim w edukacji (55,7 %).
Liczba pracujących k o b iet w ynosiła 81,9 tys. i była niższa niż przed rokiem o 0,4 %. W stosunku do 2004 r. zm niejszył się rów nież o 0,6 pkt udział pracujących kobiet, tj. z 48,2 % do 47,6 %.
W sektorze publicznym pracow ało więcej kobiet niż mężczyzn, a ich udział wynosił 62,1 %. N atom iast w sektorze pryw atnym przew ażali mężczyźni, tj. o 27,6 pkt.
W porów naniu z 2004 r. liczba kobiet w sektorze publicznym zm niejszyła się o 2,9 %, natom iast w sektorze pryw atnym w zrosła o 3,2 %. W sektorze publicznym kobiety pracow ały (podobnie jak m ężczyźni) głów nie w jednostkach stanowiących własność sam orządu terytorialnego (73,3 %); w sektorze pryw atnym - w jednostkach stanowią
cych w łasność pryw atną krajow ą (73,9 %).
Liczba pracujących kobiet w porów naniu z poprzednim rokiem w zrosła w 8 sekcjach, najw yższy wzrost odnotow ano w działalności usługowej kom unalnej, społecznej i indy
widualnej, pozostałej - o 5,1 % oraz w edukacji - o 2,9 %; najw yższy spadek w ystąpił w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności o 30,6 %.
Udział pracujących kobiet i m ężczyzn w w ybranych sekcjach PKD przedstaw ia poniższy wykres.
STRUKTURA PR A C U JĄ C Y C H W ED ŁU G P Ł C I I S E K C JI PK D W 2005 R.
Stan w dniu 31 XII
MĘŻCZYŹNI
Sekcje:
j przemysł I | budownictwo BŁlłffli handel i naprawy6 eKagai transport, gospodarka ma
" “ *™ gazynowa i łączność H 8 edukacja
ochrona zdrowia i pomoc społeczna
pozostałe sekcje
5.5%
KOBIETY
14,7%
Spośród 90,3 tys. pracujących m ężczyzn praw ie połow a (47,6 %) zatrudniona była w przem yśle, natom iast spośród 81,9 tys. pracujących kobiet najwięcej zatrudnio
nych było w edukacji (25,0 %) oraz w przem yśle (23,3 %).
Z ogółu 172,1 tys. pracujących najliczniejszą grupę tj. 97,6 % stanowili zatrudnieni na podstawie stosunku pracy.
Liczba w łaścicieli, współw łaścicieli i pom agających członków rodzin w ynosiła 1,9 tys.
(1,1 % wszystkich pracujących) i była w yższa w porów naniu z rokiem poprzednim 0 4,0 %. Największy odsetek w tej grupie pracujących odnotow ano w przem yśle (32,7 %) oraz handlu i napraw ach (31,2 %).
W śród właścicieli i w spółw łaścicieli mniej było kobiet (33,4 %). N ajczęściej pracowały w handlu i napraw ach (35,2 %), przem yśle (26,0 %) oraz w ochronie zdrow ia i pom ocy społecznej (16,6 %).
W końcu grudnia grudniu 2005 r. w w ojew ództw ie pracow ało 0,2 tys. agentów , w tym 0,1 tys. kobiet (67,7 % ogółu agentów).
Liczba członków spółdzielni produkcyjno-rolniczych była identyczna ja k w 2004 r.
1 w ynosiła 2,0 tys., w tym 0,5 tys. kobiet (26,3 %).
W w ojew ództw ie opolskim w końcu 2005 r. liczba pracujących na podstaw ie stosunku pracy w ynosiła 168,0 tys. i była w yższa niż przed rokiem o 1,5 tys. osób, tj. o 0,9 %. Ponad połow a (55,1 %) pracow ała w sektorze prywatnym .
W śród zatrudnionych na podstaw ie stosunku pracy udział kobiet był niższy niż mężczyzn i wynosił 47,9 % (w 2004 r. - 48,7 %). N atom iast więcej kobiet niż m ężczyzn pracow ało w sektorze publicznym (46,9 tys. kobiet i 28,6 tys. m ężczyzn), tj. odpow iednio: 62,1 % i 37,9 %. W porów naniu z 2004 r. udział kobiet w tym sektorze zm niejszył się o 0,1 pkt.
Kobiety pracow ały w przeważającej m ierze (89,9 %) na pełnych etatach.
Tabl. 1.2. Pełnozatrudnieni i niepełnozatrudnieni w głów nym m iejscu pracy Stan w dniu 31 XII
Wyszczególnienie
2004 2005 2004 2005
w osobach 2000 = 100 2004 =
= 100 Ogółem ... 166469 168018 84,9 85,7 100,9
w tym kobiety ... 81028 80563 85,6 85,1 99,4
Pełnozatrudnieni ... 152998 154858 83,3 84,3 101,2
w tym kobiety ... 72767 72396 83,5 83,1 99,5
Niepełnozatrudnieni ... 13471 13160 107,5 105,0 97,7
w tym kobiety ... 8261 8167 109,3 108,1 98,9
W okresie styczeń-grudzień 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim p rz y ję to do p ra c y 36,0 tys. osób, jednocześnie w okresie tym zw olniono z pracy 34,8 tys. pracow ników pełnozatrudnionych.
Liczbę pracow ników pełnozatrudnionych przyjętych i zw olnionych pracy przedstawia poniższa tablica.
Tabl. 1.3. P rz y ję c ia i zw olnienia p raco w n ik ó w p e łn o z a tru d n io n y c h
Wyszczególnienie 2004 2005 2004 2005
w osobach 2000=100 2004=100
OGÓŁEM
Pracownicy przyjęci ... 38052 36030 97,6 92,4 94,7 w tym kobiety ... 13636 12918 93,4 88,4 94,7
Pracownicy zwolnieni... 36783 34795 74,7 70,7 94,6
w tym kobiety ... 14868 12733 74,4 63,7 85,6 w tym SEKTOR PRYWATNY
Pracownicy przyjęci ... 27108 26837 103,3 102,3 99,0 w tym kobiety ... 7504 7842 96,0 100,3 104,5
Pracownicy zwolnieni ... 24741 25501 80,3 82,7 103,1
w tym kobiety ... 7643 7409 77,6 75,3 96,9
W 2005 r. p rz y ję to d o p ra c y o 5,3 % mniej osób niż przed rokiem. Z ogólnej liczby przyjęć 25,5 % przyjęto do pracy w sektorze publicznym , a 74,5 % w prywatnym.
Znaczną w iększość stanowili mężczyźni (64,1 %) i najczęściej zatrudniani byli w przem yśle (10,1 tys.), tj. 43,7 %.
Liczba przyjętych w 2005 r. do pracy kobiet w ynosiła 12,9 tys. (35,9 %). Kobiety głów nie znajdow ały pracę w przem yśle (4,6 tys.), tj. 35,5 % oraz w ochronie zdrow ia i pom ocy społecznej (1,7 tys.), tj. 13,1 %.
W zrost liczby przyjęć w porów naniu z 2004 r. odnotow ano w 4 sekcjach, najwyższy w hotelach i restauracjach - o 12,9 %.
Spośród w szystkich przyjętych do pracy w 2005 r. największy odsetek, tj. 49,3 % stanowiły osoby, które poprzednio pracow ały (17,8 tys ). N atom iast 13,1 % to osoby Podejm ujący pracę po raz pierwszy, a 11,6 % spośród nich to absolwenci.
W sp ó łczy n n ik p rzy jęć w ynosił 22,8 % i był niższy o 1,8 pkt niż w roku Poprzednim. W sektorze publicznym był o 18,2 pkt niższy niż w sektorze prywatnym.
N ajwyższy w spółczynnik przyjęć odnotow ano w sekcji budow nictw o (47,9 %) oraz obsługa nieruchom ości i firm (40,6 %), najniższy w edukacji (8,6 %).
Dla kobiet w spółczynnik przyjęć w ynosił 17,1 %. W porów naniu z 2004 r. zm niejszył się o 0,6 pkt. N ajw yższy odnotow ano w sekcji hotele i restauracje (34,1 %), najniższy w transporcie, gospodarce m agazynowej i łączności (7,8 %) oraz w edukacji (8,0 %).
W spółczynniki przyjęć i zwolnień według sektorów w łasności ilustruje poniższy wykres.
W SPÓ ŁC ZY N N IK P R Z Y JĘ Ć I ZW O LN IEŃ W ED ŁUG S E K T O R Ó W W ŁASNOŚCI
WSPÓŁCZYNNIK PRZYJĘĆ WSPÓŁCZYNNIK ZWOLNIEŃ
% 30 20 10 0 0 10 20 30 %
Sektor: H B 5 publiczny prywatny
W okresie styczeń-grudzień 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim zw olniono z p racy 34,8 tys. pracow ników pełnozatrudnionych, tj. mniej o 5,4 % w porównaniu z rokiem poprzednim i o 29,3 % w stosunku do 2000 r. Zdecydow aną w iększość zw olnień z pracy odnotow ano w sektorze pryw atnym (73,3 %). Podobnie ja k w przyjęciach do pracy znaczną część zw olnionych stanowili m ężczyźni (63,4 %). Najwięcej zw olnień z pracy w śród m ężczyzn w ystąpiło w przem yśle (41,6 %) i w budow nictw ie (21,5 %).
N atomiast kobiety najczęściej były zw alniane w przem yśle (32,5 %) oraz ochronie zdrow ia i pom ocy społecznej (13,1 %).
W zrost liczby zw olnień w stosunku do 2004 r. w ystąpił w 5 sekcjach, największy w transporcie, gospodarce m agazynowej i łączności - o 18,4 % oraz w handlu i n a p r a w a c h - o 11,2 %.
Spośród w szystkich zw olnionych z pracy - 32,4 % zostało zw olnionych w drodze w ypow iedzenia przez zakład pracy lub pracownika, 5,1 % przeniesiono na emerytury, 3,7 % otrzym ało urlopy w ychow aw cze lub bezpłatne.
W spółczynnik zw olnień w ynosił 21,8 % i był niższy o 1,7 pkt niż w 2004 r.
W sektorze publicznym (podobnie ja k w spółczynnik przyjęć) był o 16,2 % niższy od odnotow anego w sektorze prywatnym . Najwyższy w ystąpił w budow nictwie (55,6 %), najniższy w edukacji (9,1 %).
Dla kobiet w spółczynnik zw olnień w ynosił 16,3 % i był wyższy w sektorze pryw atnym 0 11,1 pkt niż w publicznym . W stosunku do 2004 r. zm niejszył się o 2,8 pkt.
W 2005 r. najwięcej kobiet zw olniono w sekcji budow nictw o - 30,6 % oraz hotele 1 restauracje - 27,0 %. N ajbardziej stabilna kobieca kadra była w edukacji, gdzie w spółczynnik zw olnień był najniższy i w ynosił 8,6 %.
N a koniec 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim było 1,0 tys. w olnych m iejsc pracy.
W sektorze pryw atnym oferow ano praw ie 2 razy więcej m iejsc niż w publicznym . Najwięcej w olnych miejsc pracy odnotow ano w przem yśle (47,2 %) oraz w administracji publicznej i obronie narodowej; obow iązkow ych ubezpieczeniach społecznych i zdrow otnych (13,9 %).
W okresie styczeń-grudzień 2005 r. w zakładach pracy było 7,0 tys. now outw orzonych w olnych miejsc pracy: 1,5 tys. (20,8 %) w sektorze publicznym i 5,5 tys. (79,2 %) w sektorze pryw atnym .
Sektor publiczny najwięcej m iejsc pracy oferow ał w adm inistracji publicznej i obronie narodow ej; obow iązkow ych ubezpieczeniach społecznych i zdrow otnych (37,4 %) oraz w edukacji (24,2 %). W sektorze pryw atnym najw ięcej m iejsc pracy utworzono w przem yśle (59,2 %).
W 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim zlikw idow ano 2,6 tys. m iejsc pracy, głównie w sektorze prywatnym , tj. 71,0 %.
Przeciętne zatrudnienie w 2005 r. w ynosiło 163,2 tys. osób i było wyższe o 1,1 tys., tj. o 0,7 % niż przed rokiem. N atom iast w stosunku do 2000 r. zm niejszyło się 0 26,8 tys., tj. o 14,1 %. W 2005 r. po raz pierwszy od pięciu lat odnotow ano w zrost przeciętnego zatrudnienia. W latach 200 0 -2 0 0 4 przeciętne zatrudnienie malało średnio rocznie o 4,4 %.
STRUK TU RA P R Z E C IĘ T N E G O ZA TRUDN IEN IA W ED ŁUG S E K T O R Ó W W ŁA SNO ŚCI 1 ROD ZA JU D ZIA ŁA LN O ŚCI W 2005 R.
SEKTOR PUBLICZNY
bd
G Z I
Przemysł Budownictwo Usługi rynkowe Usługi nierynkowe Pozostałe
SEKTOR PRYWATNY
W sektorze publicznym przeciętna liczba zatrudnionych wynosiła 75,3 tys. osób, a w sektorze prywatnym - 87,9 tys. W porównaniu z 2004 r. wystąpił spadek prze
ciętnego zatrudnienia w sektorze publicznym o 3,7 % oraz wzrost o 4,8 % w sektorze prywatnym.
Wzrost przeciętnego zatrudnienia wystąpił w 7 sekcjach i w ynosił od 0,7 % w budow
nictwie do 8,4 % w handlu i naprawach. Spadek odnotowano w pozostałych sekcjach i w ynosił od 15,1 % w pośrednictwie finansowym do 1,6 % w rolnictwie, łow iectwie i leśnictwie. Najwięcej zatrudnionych było w przetwórstwie przemysłowym - 54,4 tys.
(33,4 %) oraz w edukacji - 25,7 tys. (15,7 %); najmniej natomiast w górnictwie - 1,0 tys.
(0,6 %) oraz w hotelach i restauracjach - 1,5 tys. (0,9 %).
Przeciętne zatrudnienie w 2005 r. w porównaniu z rokiem poprzednim według sekcji PKD oraz stanowisk robotniczych i nierobotniczych przedstawia poniższa tablica.
Tabl. 1.4. D ynam ika przeciętnego zatrudnienia w edług stanow isk i sekcji PKD w 2005 r.
Ogółem Stanowiska
Sekcje robotnicze nierobotnicze
2004=100
Ogółem ... 100,7 100,7 100,7 Przemysł ... 101,2 102,2 97,9 Budownictwo ... 100,7 100,8 100,4 Handel i naprawy* ... 108,4 108,3 108,5 Transport, gospodarka magazynowa
i łączność ... 95,8 90,3 106,9 Edukacja ... 102,7 108,8 101,1
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna ... 96,9 88,1 100,1
Pozostałe sekcje ... 98,5 95,6 100,0
Spośród ogółu zatrudnionych ponad połowa (52,6 %) pracowała na stanowiskach robotniczych, głów nie w przemyśle (53,9 %). Przeciętne zatrudnienie na stanowiskach nierobotniczych wynosiło 77,4 tys. i najwyższe było w edukacji (25,8 %) oraz w prze
m yśle (17,4 %)
W 2005 r. przeciętnie zatrudnionych poza granicam i kraju było 2,8 tys. osób, tj. o 22,7 % więcej niż przed rokiem. W szyscy zatrudnieni poza granicami pracowali w sektorze prywatnym; najwięcej w budownictwie (74,1 %); pozostali w przemyśle oraz w obsłudze nieruchomości i firm.
Przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych zatrudnionych było 0,5 tys. osób, tj. o 4,8 % mniej niż w 2004 r. i wszyscy pracow ali w adm inistracji publicznej i obronie narodow ej; obow iązkow ych ubezpieczeniach społecznych i po
wszechnych ubezpieczeniach zdrowotnych.
Przeciętne zatrudnienie uczniów było wyższe niż przed rokiem i wynosiło 2,3 tys. osób.
* * *
W końcu 2005 r. w w ojew ództw ie opolskim było 188,4 tys. pracujących według faktycznego m iejsca pracy. N ajw ięcej pracujących odnotow ano w m. O polu - 47,2 tys.
(25,1 %), najm niej w pow iecie nam ysłow skim - 6,0 tys. (3,2 %).
Przestrzenne zróżnicow anie pracujących w ed łu g faktyczn ego m iejsca pracy ilustruje pon iższa mapka.
PRA CU JĄ CY W ED ŁUG SE K T O R Ó W W ŁA SN O ŚCI I P O W IA TÓ W W 2005 R.
Stan w dniu 31 XII
namysłowski
klucrborsk!
bn esk l
o/wlskl
strzelecki krapkowicki
prudnicki
kędzlenyńsko
■kozielski
głulK rycki
Sektor:
B2E2
publicznył ł prywatny miasto O pole
W pow iecie brzeskim w końcu grudnia 2005 r. pracow ało 13,8 tys. osób, tj. 7,3 % ogółu pracujących w w ojew ództw ie (6 lokata; w 2004 r. - 5 lokata). W porów naniu z 2004 r. liczba pracujących nieznacznie w zrosła, tj. o 0,8 %. W zrost w ystąpił w 8 sekcjach, najw iększy w hotelach i restauracjach - o 22,4 %. Spadek odnotow ano w 2 sekcjach: obsługa nieruchom ości i firm - o 11,1 % oraz w transporcie, gospodarce m agazynowej i łączności - o 7,0 %.
W sektorze pryw atnym pracow ało 8,4 tys. osób, (61,2 % ogółu pracujących w powiecie), tj. o 3,1 tys. więcej (o 57,5 %) niż w sektorze publicznym . Liczba pracujących w sektorze publicznym zm niejszyła się o 2,7 % w stosunku do 2004 r., a w sektorze pryw atnym w zrosła o 3,1 %.
W porów naniu z 2004 r. liczba pracujących w sekcjach zaliczanych do usług rynkow ych zm niejszyła się o 3,1 %, w zrosła natom iast w usługach nierynkowych, tj. o 3,4 %.
Najwięcej osób pracow ało w przem yśle, a ich udział w stosunku do ogółu pracujących w powiecie w ynosił 36,8 % (w 2004 r. - 37,1 %), tj. o 2,8 pkt więcej niż w w oje
w ództw ie. D rugą w kolejności sekcją pod w zględem liczby pracujących była edukacja, gdzie pracowało 2,0 tys. osób, tj. 14,5 % (w 2004 r - 14,3 %).
Zm iany w liczbie pracujących w latach 2004 i 2005 w porów naniu z 2000 r. przed
stawiono w poniższej tablicy.
Tabl. 1.5. Pracujący w edług płci i sekcji Stan w dniu 31 XII
Sekcje 2004 2005 2004 2005
w osobach 2000=100
OGÓŁEM
Ogółem ... 13693 13800 81,6 82,3 w tym:
Przemysł ... 5074 5085 77,7 77,9
Budownictwo ... 335 393 31,3 36,8
Usługi ... 7676 7689 92,4 92,6
rynkowe ... 3818 3698 99,2 96,1
nierynkowc ... 3858 3991 86,6 89,6
w tym KOBIETY
Ogółem ... 6669 6750 81,4 82,4 w tym:
Przemyśl ... 1668 1676 74,2 74,6
Budownictwo ... 27 37 24,8 33,9
Usługi ... 4840 4899 89,9 91,0
rynkowe ... 1974 1948 97,1 95,8
nierynkowc ... 2866 2951 85,6 88,1
