Opaska z gwiazdą Dawida - Janina Tataj - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

JANINA TATAJ

ur. 1920; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, II wojna światowa

Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2006, projekt. Lublin.

Pamięć Zagłady, okupacja niemiecka, Żydzi, opaska z gwiazdą Dawida

Opaska z gwiazdą Dawida

Tak, oczywiście, [że nosiłam opaskę z gwiazdą Dawida]. Kiedy ja nosiłam opaskę?

To się zaczęło w listopadzie zdaje się, czy jeszcze w październiku. Albo pierwszego listopada albo koniec października. Coś takiego.

Każdy szuka [sposobu] jak sobie ulżyć [śmiech]. Jak to robi? Opaska powinna była być tutaj. To ja ją zsunęłam tutaj, to ja ją podsunęłam pod rękaw jak ja szłam. Ja nie byłam typem specjalnie podobna do Żydówki. Niebieskie oczy, blondynka, tak że ja szłam ulicą, kto mnie nie znał, nie wiedział, że ja jestem Żydówka. I dzięki temu ja się uratowałam.

Wszyscy nosili [opaski], to nie mogłam nic czuć innego co wszyscy. A kiedy szłam przez polskie dzielnice, to starałam ją się podsunąć tutaj, bo jakby Niemiec mnie coś [zaczepił], to: „O! To ona mi spadła. Ja tu nosiłam, ale ja ją noszę na ręku”. Każdy starał się w jakiś sposób sobie ulżyć. To była wojna straszna. A oczywiście w gecie to ja ją nosiłam, wszyscy nosiliśmy.

Data i miejsce nagrania 2006-11-21, Holon

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Paweł Iwanina

Redakcja Maria Radek