focus.pl cena 11,99 zł (w tym 8% VAT) Nr 3 lipiec – wrzesień 2021
JAK ZROBIĆ ZDJĘCIE ATOMU?
KIEDY LUDZIE ZNÓW POLECĄ NA KSIĘŻYC?
150 PYTAŃ I ODPOWIEDZI
O D K R Y C I A
JAK SZYBKO PIŁKA
LECI DO BRAMKI? PO CO NAM
TELESKOP WEBBA?
JAK DŁUGO ŻYJĄ PAJĄKI?
KTO BYŁ PIERWOWZOREM HERCULESA POIROT?
KTÓRY PLEMNIK
MA SZANSĘ ZAPŁODNIĆ KOMÓRKĘ JAJOWĄ?
KTÓRE MORZE JEST NAJMŁODSZE NA ŚWIECIE?
JAK DUŻE BYŁO OKO
T-REXA ?
FE_2103_QA_03.indd 1
FE_2103_QA_03.indd 1 23.06.2021 11:38:0623.06.2021 11:38:06
ODKRYJ CHORWACJĘ NA NOWO!
JUŻ W SPRZEDAŻY!
NGT_Extra_0221_Promo_210x284.indd 1 22.06.2021 12:19
FOT. NATIONAL PARK SERVICE , ALEXEY PAVLISHAK/REUTERS/FORUM, GETTY IMAGES (3), ALAMY/BE&W, SHUTTERSTOCK OKŁADKA: PROJEKT MICHAŁ JANICKI, ILUSTRACJA: JOSE ANTONIO PEÑAS
WYDAWCA: Burda Media Polska Sp. z o.o.
Członek Izby Wydawców Prasy, ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa tel. 22 360 38 00; www.burdamedia.pl tel. +48 22 360 37 38
www.focus.pl e-mail: focus@burdamedia.pl REDAKTOR NACZELNY Łukasz Załuski ZASTĘPCY RED. NACZ.
Magdalena Salik, Jan Stradowski DYREKTOR ARTYSTYCZNY Michał Janicki SEKRETARZ REDAKCJI Dorota Smusz
REDAKCJA GRUPY FOCUS Hanna Adamkowska, Adam Węgłowski, Zuzanna Kisielewska FOTOEDYCJA Aleksandra Bajer, Roman Turos STUDIO GRAFICZNE Robert Bany (z-ca dyr. art.), Marcin Sobczak
STALI WSPÓŁPRACOWNICY Agnieszka Fiedorowicz, Anita Wygryz, Karol Górski, Igor Morski, Marcin Powęska, Katarzyna Sroczyńska, Ewa Nieckuła, Kazimierz Pytko, dr Piotr Szymczak PRODUKCJA & PREPRESS QUALITY Dariusz Jahn (dyr.), Stanisław Siemiński
WWW.FOCUS.PL Agnieszka Wirtwein-Przerwa (szefowa serwisu), Hanna Gadomska (redaktorka), Katarzyna Grzelak (redaktorka), Tomasz Podgórski (media społecznościowe) Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów i nie odpowiada za treść reklam
SENIOR BUSINESS MANAGER Olga Sztąberska olga.sztaberska@burdamedia.pl BRAND MANAGER Anna Piszczadowska anna.piszczadowska@burdamedia.pl SEKRETARIAT BIURA REKLAMY 22 360 36 03, fax +48 22 360 39 80, e-mail: reklama@burdamedia.pl CHIEF COMMERCIAL OFFICER Michał Helman SALES DIRECTOR Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz DEPUTY SALES DIRECTOR Katarzyna Nowakowska katarzyna.nowakowska@burdamedia.pl
ZESPÓŁ:
Żaneta Lis-Stryczewska, zaneta.lis@burdamedia.pl Agnieszka Rosiak, agnieszka.rosiak@burdamedia.pl Małgorzata Walos, malgorzata.walos@burdamedia.pl Katarzyna Osiak-Łazur (koordynator) katarzyna.osiak@burdamedia.pl DISTRIBUTION DIRECTOR Tomasz Kałuża
M&A AND PARTNERSHIPS AND SUBSCRIPTION DIRECTOR Marcin Stark, marcin.stark@burdamedia.pl
SUBSCRIPTION PRODUCT MANAGER Aleksandra Mikołajczyk-Tomczak aleksandra.mikolajczyk-tomczak@burdamedia.pl BIURO OBSŁUGI KLIENTA
ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa. Infolinia tel: (22) 360 37 77 (pon.-pt., godz. 9‒17); e-mail: bok@burdamedia.pl Numer rachunku bankowego do wpłaty za prenumeratę:
ING: 04 1050 0086 1000 0090 3172 2706
PRENUMERATA ZAGRANICZNA:
Verlag-Hübsch & Matuszczyk KG: www.prenumerata.de Lowell International Co.: www.polishmagazines.com
FOCUS
G+J International Magazines GmbH International Brands and Licenses Am Baumwall 11, 20459 Hamburg / Germany
Phone: +49 40 3703 6331, Fax: +49 40 3703 5867.
Websites: www.guj.de and www.guj-international-brands.com MANAGING DIRECTOR
Rolf Heinz, Dr. Christian Bosse
HEAD OF INTERNATIONAL BRANDS AND LICENSES Daniela Zimmer
DEPUTY Daniel Gesse
This „Focus” is published under license from G+J International Magazines GmbH. „FOCUS” and are intellectual property of G+J International Magazines GmbH
WAKACJE Z FOCUSEM
K
iedy byłem młodym chłopakiem, podobnie jak moi koledzy i koleżanki, z niecierpliwością czekałem na lato. Wiadomo: przerwa od szkoły, Bałtyk, któ- ry w moich wspomnieniach wcale nie był taki zimny, i niekończące się pudełeczka malin. Wakacje to jednak był również czas, kiedy nareszcie mogłem do woli czy- tać książki i czasopisma, które sam sobie wynajdywałem w lokalnej miejskiej bibliotece. Umęczony dziesięcioma miesiącami obcowania z kanonem lektur wybierałem przede wszystkim te pozycje, jakie odpowiadały na setki pytań, które rodziły się w mojej głowie. W epoce przed powszechnym dostępem do internetu, w ten sposób mo-głem w miarę szybko zaspokoić niekończącą się cieka- wość i głód wiedzy.
Przygotowując nowe wydanie „Focusa Ekstra”, po raz kolejny zdecydowaliśmy się sięgnąć po formułę pytań i od- powiedzi. Każdego dnia do naszej redakcji trafiają dziesiątki wiadomości od czytelników z zapytaniami o zagadnienia naukowe, kosmiczne, przyrodnicze czy medyczne. Wciąż potraficie nas zaskakiwać. Najbardziej przewrotne i najcie- kawsze pytania zebraliśmy w tym magazynie. Jeszcze więcej znajdziecie każdego dnia w naszym serwisie Focus.pl, a tak- że w pozostałych magazynach z rodziny „Focusa”.
Ekscytujących wakacji.
Łukasz Załuski
redaktor naczelny
3
MAGAZYNY GRUPY BEZPIECZNIE POD TWOJE DRZWI
PRASÓWKA BEZ WYCHODZENIA Z DOMU!
W czasach izolacji i społecznego dystansu nie rezygnuj z ulubionych tytułów. Dzięki prenumeracie magazynu
nadal możesz co miesiąc odkrywać tajniki wiedzy i nauki, bez wychodzenia z domu. Twoje zdrowie i zain- teresowania są dla nas najważniejsze, dlatego zachę- camy Cię do skorzystania z PRENUMERATY MAGAZYNU
, która daje Ci wiele korzyści:
2 NUMERY GRATIS W SKALI ROKU!
DARMOWA DOSTAWA PRZEZ CAŁY ROK CO MIESIĄC
POD TWOIMI DRZWIAMI
Wejdź na:
www.kultowy.pl/prasa/focus i wybierz najlepszą opcję prenumeraty dla siebie.
FE_2103_PiO_W_numerze.indd 3
FE_2103_PiO_W_numerze.indd 3 24.06.2021 09:53:0124.06.2021 09:53:01
4
P Y T A N I A I O D P O W I E D Z I W N U M E R Z E
6 NAUKA
Po co nam teleskop Webba?
Kiedy ludzie znów polecą na Księżyc?
Czy łazik kosmiczny może zmieniać kształt?
Czy planety mogą się kurczyć?
Które miejsce jest najgorętsze na Ziemi?
Co wywołuje gwałtowną erupcję wulkanu?
Jak głęboko wwiercono się w skorupę ziemską?
Co się stało z łukiem Darwina na Galapagos?
Dlaczego topnienie lodowców jest groźne?
14TECHNIKA
Kto nosił ubrania z azbestu?
Jak mają działać reaktory jądrowe nowej generacji? Jak sfotografować atomy?
Kiedy do użytku wejdą egzoszkielety?
Jak pisać na komputerze za pomocą myśli?
Do czego może się przydać robotyczny kciuk?
Jak mały może być elektroniczny czip?
Czy linia kolejowa połączy Azję i Amerykę?
20MEDYCYNA
Który plemnik ma szansę zapłodnić komórkę jajową? Do kogo należy rekord wzrostu?
Dlaczego szczaw może być groźny dla alergików? Czy kawa zmienia działanie mózgu?
Czym znieczulić skórę przed zastrzykiem?
W jaki sposób kłopoty ze snem mogą wywołać nadwagę? Kto odkrył, że kokaina ma właściwości znieczulające?
Czy warto mieć „huśtawkę emocjonalną”?
Która pozycja ułatwia poczęcie dziecka?
Na czym polega reakcja uczuleniowa?
30PRZYRODA
Gdzie występują pingwiny?
Czy rekiny potrafią świecić?
Jak długo mogą żyć pająki? Jakie zwierzę potrafi zatrzymać reaktor jądrowy?
Które zwierzęta rozpoznają swe odbicie w lustrze? Jak powstają hybrydy?
Który z owadów jest najbardziej wytrzymały?
Co żyje pod lodowcami?
Który ptak jest najstarszy na świecie?
Jak duże było oko T-REXA?
Które morze jest najmłodsze na świecie?
Kiedy nad Bałtykiem pojawili się pierwsi ludzie?
42HISTORIA
Jak śpiewały lalki Edisona? Jak Katarzyna Medycejska próbowała zajść w ciążę?
Stolicą Polski był kiedyś Biecz?
Gdzie wymyślono drony?
Jak wygląda najstarszy polski list miłosny?
Gdzie w Polsce najdłużej stał pomnik Stalina?
Czy Santorini jest siedliskiem… wampirów?
Kiedy Indianie zaczęli jeździć konno?
Czy Szekspir stracił głowę?
Skąd się wzięło określenie „młody bóg”?
52CYWILIZACJA
Jak powstały parki miniatur? Czy można całkowicie zrezygnować z jedzenia?
Czy Koreą Północną rządził sobowtór?
Co znajduje się pod pustynią?
Jak powinien zachowywać się muzułmanin w kosmosie? Od kiedy używa się parasoli?
Czy wszyscy mamy lęk wysokości?
Jaki budynek figuruje na okładce płyty
„Animals” Pink Floyd?
58ZBRODNIA
Skąd wzięła się głowa na stole?
Kto był pierwowzorem Herkulesa Poirot?
Gdzie słoń był katem i sędzią?
Jak karano w dawnej Polsce za... kradzież miodu z ula i wybijanie pszczół?
Kto dostał karę śmierci za posiadanie radia?
Kiedy pierwszy raz skazano przestępcę na podstawie analizy DNA?
64SPORT
Jak szybko leci piłka nożna?
Czy rycerz był mocniejszy od sportowca?
Dlaczego olimpijski pokój to mit? Która polska tenisistka przyjaźniła się z Chaplinem?
Czy Polak grał w Barcelonie i Realu?
Kto wymyślił sportowe plebiscyty?
Co Superman ma wspólnego z Polską?
70MOTORYZACJA
Kto wynalazŁ samochód elektryczny?
Czy istnieje auto dla wszystkich?
Jaki był największy skandal Rajdu Dakar?
Po czym poznać jeepa w ciemności?
Czy można odciąć sobie głowę i przeżyć?
36
Stolicą Polski
był kiedyś Biecz? 45
Sonda zbada jądro komety
38
FOT. GETTY IMAGES , SHUTTERSTOCK, SAYAKA MITOH
20 Jak długo można zamrażać tkanki?
FE_2103_SPIS.indd 4
FE_2103_SPIS.indd 4 24.06.2021 10:36:4624.06.2021 10:36:46
