focus.pl cena 11,99 zł (w tym 8% VAT) Nr 2 kwiecień – czerwiec 2021
JAK POWSTAJĄ SZCZEPIONKI NA COVID-19?
GDZIE Z NIEBA MOGĄ PADAĆ DIAMENTY?
KIEDY LEKARZE ZACZĘLI WYKORZYSTYWAĆ IZOTOPY W TERAPII?
KIM BYŁ PIERWSZY KULTURYSTA?
JAK DUŻA MOŻE BYĆ KOMÓRKA JAJOWA?
CZY RZYMSKI LEGION TRAFIŁ DO CHIN?
116 PYTAŃ I ODPOWIEDZI
JAK POLKI ZMIENIŁY NASZ ŚWIAT
O D K R Y C I A
P R Z Y R O D A
F I Z J O L O G I A
E W O L U C J A
P S Y C H O L O G I A
A R C H E O L O G I A
P R Z Y R O D A
F I Z J O L O G I A
E W O L U C J A
P S Y C H O L O G I A
A R C H E O L O G I A
W CZYM BĘDZIEMY CHODZIĆ PO MARSIE?
JAK SZYBKO PORUSZA SIĘ MUCHOŁÓWKA?
FE_2102_QA_02.indd 1
FE_2102_QA_02.indd 1 26.03.2021 12:11:3526.03.2021 12:11:35
FACEBOOK.COM/MAGAZYNFOCUS WWW.HISTORIA.FOCUS.PL
JUŻ W SPRZEDAŻY!
DARMOWA DOSTAWA DO DOMU!
FHE 0221 Promo 210x284.indd 1 24.03.2021 10:59
FOT. LIBRARY OF CONGRESS/WIKIMEDIA COMMONS , GETTYIMAGES (5), NAC
OKŁADKA: PROJEKT MICHAŁ JANICKI; FOT: SHUTTERSTOCK (3), GETTYIMAGES (3), WIKIPEDIA COMMONS
WYDAWCA: Burda Media Polska Sp. z o.o.
Członek Izby Wydawców Prasy, ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa tel. 22 360 38 00; www.burdamedia.pl tel. +48 22 360 37 38
www.focus.pl e-mail: focus@burdamedia.pl REDAKTOR NACZELNY Łukasz Załuski ZASTĘPCA RED. NACZ.
Magdalena Salik DYREKTOR ARTYSTYCZNY Michał Janicki SEKRETARZ REDAKCJI Dorota Smusz
REDAKCJA GRUPY FOCUS Jan Stradowski (nauka), Adam Węgłowski, Zuzanna Kisielewska FOTOEDYCJA Aleksandra Bajer, Roman Turos STUDIO GRAFICZNE Robert Bany (z-ca dyr. art.), Marcin Sobczak
STALI WSPÓŁPRACOWNICY Hanna Adamkowska, Agnieszka Fiedorowicz, Karol Górski, Igor Morski, Marcin Powęska, Katarzyna Sroczyńska, Ewa Nieckuła, Kazimierz Pytko, dr Piotr Szymczak WWW.FOCUS.PL Agnieszka Wirtwein-Przerwa (szefowa serwisu), Hanna Gadomska (redaktorka), Katarzyna Grzelak (redaktorka)
PRODUKCJA & PREPRESS QUALITY Dariusz Jahn (dyr.), Stanisław Siemiński
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów i nie odpowiada za treść reklam
SENIOR BUSINESS MANAGER Olga Sztąberska olga.sztaberska@burdamedia.pl BRAND MANAGER Anna Piszczadowska anna.piszczadowska@burdamedia.pl SEKRETARIAT BIURA REKLAMY 22 360 36 03, fax +48 22 360 39 80, e-mail: reklama@burdamedia.pl CHIEF COMMERCIAL OFFICER Michał Helman SALES DIRECTOR Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz DEPUTY SALES DIRECTOR Katarzyna Nowakowska katarzyna.nowakowska@burdamedia.pl
ZESPÓŁ:
Małgorzata Antoniewicz, malgorzata.antoniewicz@burdamedia.pl Żaneta Lis-Stryczewska, zaneta.lis@burdamedia.pl Agnieszka Rosiak, agnieszka.rosiak@burdamedia.pl Małgorzata Walos, malgorzata.walos@burdamedia.pl Katarzyna Osiak-Łazur (koordynator) katarzyna.osiak@burdamedia.pl DISTRIBUTION DIRECTOR Tomasz Kałuża
M&A AND PARTNERSHIPS AND SUBSCRIPTION DIRECTOR Marcin Stark, marcin.stark@burdamedia.pl
SUBSCRIPTION PRODUCT MANAGER Aleksandra Mikołajczyk-Tomczak aleksandra.mikolajczyk-tomczak@burdamedia.pl BIURO OBSŁUGI KLIENTA
ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa. Infolinia tel: (22) 360 37 77 (pon.-pt., godz. 9‒17); e-mail: bok@burdamedia.pl
Numer rachunku bankowego do wpłaty za prenumeratę:
ING: 04 1050 0086 1000 0090 3172 2706 PRENUMERATA ZAGRANICZNA:
Verlag-Hübsch & Matuszczyk KG: www.prenumerata.de Lowell International Co.: www.polishmagazines.com
FOCUS
G+J International Magazines GmbH International Brands and Licenses Am Baumwall 11, 20459 Hamburg / Germany
Phone: +49 40 3703 6331, Fax: +49 40 3703 5867.
Websites: www.guj.de and www.guj-international-brands.com MANAGING DIRECTOR
Rolf Heinz, Dr. Christian Bosse
HEAD OF INTERNATIONAL BRANDS AND LICENSES Daniela Zimmer
DEPUTY Daniel Gesse
This „Focus” is published under license from G+J International Magazines GmbH. „FOCUS” and are intellectual property of G+J International Magazines GmbH
NIE ZAPOMINAJ KARMIĆ MÓZG WIEDZĄ
M
ózg dorosłego człowieka może pomieścić kwin- tyliony (jedynka i trzydzieści zer) bajtów, osza- cowali badacze z Uniwersytetu Stanforda. To lepiej niż najmocniejszy superkomputer. Co to dla nas oznacza? Wyposażeni w takie narzędzie jesteśmy nie tylko bystrzejsi, ale też bezpieczniejsi. Wyobraź sobie, że idziesz chodnikiem. Kątem oka widzisz zbliżający się w twoim kierunku rower. Rowerzysta ma na uszach słu- chawki, jedną ręką trzyma kierownicę, drugą bawi się smartfonem. Zderzenie z tobą jest nieuniknione – masz zaledwie kilka sekund, aby coś zrobić. Dzięki dostępowi do sygnałów pochodzących z oczu, twój mózg szybkodokonuje obliczeń kiedy i z jaką prędkością trzeba bę- dzie odskoczyć, aby nie skończyć pod kołami roweru.
Następnie wysyła twoim mięśniom sygnał do działania.
Raz, dwa i jesteś bezpieczny lub bezpieczna.
Żaden komputer nie jest w stanie wykazać się taką zdol- nością do pobierania, procesowania i reagowania na zalew informacji zewnętrznych, które docierają do ciebie za pomo- cą narządów zmysłu. Dbaj więc o swój umysł, nieustannie karmiąc go nowymi informacjami i bodźcami.
W wiosennym wydaniu „Focusa Ekstra”, które właśnie trzymasz w dłoniach, znajdziesz kilkaset odpowiedzi na fascynujące pytania. Smacznego.
Łukasz Załuski
redaktor naczelny
3
MAGAZYNY GRUPY BEZPIECZNIE POD TWOJE DRZWI
PRASÓWKA BEZ WYCHODZENIA Z DOMU!
W czasach izolacji i społecznego dystansu nie rezygnuj z ulubionych tytułów. Dzięki prenumeracie magazynu
nadal możesz co miesiąc odkrywać tajniki wiedzy i nauki, bez wychodzenia z domu. Twoje zdrowie i zain- teresowania są dla nas najważniejsze, dlatego zachę- camy Cię do skorzystania z PRENUMERATY MAGAZYNU
, która daje Ci wiele korzyści:
2 NUMERY GRATIS W SKALI ROKU!
DARMOWA DOSTAWA PRZEZ CAŁY ROK CO MIESIĄC
POD TWOIMI DRZWIAMI
Wejdź na:
www.kultowy.pl/prasa/focus i wybierz najlepszą opcję prenumeraty dla siebie.
FE_2102_W_numerze_02.indd 3
FE_2102_W_numerze_02.indd 3 26.03.2021 14:33:1526.03.2021 14:33:15
4
P Y T A N I A I O D P O W I E D Z I W N U M E R Z E
6 NAUKA
W czym będziemy chodzić po Marsie?
Co naprawdę leczy marihuana?
Ile dotychczas zaobserwowaliśmy planet?
Z ilu części składa się komórka?
Jak bardzo jesteśmy do siebie podobni genetycznie?
Ile stopni ma skala Richtera?
Po co nam Księżyc?
Gdzie z nieba mogą padać diamenty?
Jakie przeciążenie może znieść człowiek?
Jaka jest największa maszyna na świecie?
Czy uczymy się jeszcze przed urodzeniem?
Które zdarzenia życiowe dają nam najwięcej szczęścia?
22PRZYRODA
Czy karmienie ptaka z ust jest groźne?
Ile płetwali błękitnych żyje w oceanach?
Które ptaki lubią błyskotki?
Jak szybko porusza się muchołówka?
Który organizm jest największy na świecie?
Skąd wzięły się legendy o krakenie?
Jak polują węgorze elektryczne?
Ile zagrożonych gatunków udało się uratować?
Jaką ewolucyjną rolę odgrywają wirusy?
Ile liści rośnie na jednym drzewie?
32MEDYCYNA
Jak bardzo roboty są podobne do ludzi?
Kiedy lekarze zaczęli wykorzystywać izotopy w terapii?
Kiedy warto jeść węgiel i w jakiej formie?
Czy długie życie to zasługa dobrych genów?
Dlaczego po udanym seksie niektórzy są smutni?
W jaki sposób jelita wpływają na mózg?
Czy słońce może uczulać?
Skąd się bierze czkawka?
Do czego może być stosowana hibernacja w medycynie?
42 HISTORIA
Jak szybkie były pociągi przed wojną?
Co się stało z rzymskim IX legionem?
Jak wyglądał lodowy pałac?
Gdzie jest najstarsza reklamacja?
Gdzie polski student wysadził cara?
Czy Ludwik XVII przeżył śmierć?
Jak wyglądał dzień Mozarta?
Czym był „wiktoriański holokaust”?
Dlaczego krynoliny były zabójcze?
Jak powstała legenda o cmentarzyskach słoni?
Kto wygrał pierwszą bitwę pancerną?
Dlaczego Indianie robili „samoloty”?
52CYWILIZACJA
Skąd wzięło się święto Purim?
Na co można liczyć w 6-gwiazdkowym hotelu?
W czym tkwi sekret beaujolais nouveau?
Kto wybudował wodny most?
Który kościół pomieści najwięcej wiernych?
60KRYMINALISTYKA
Kto zrobił kamizelkę kuloodporną?
Gdzie się znalazła broń Bonnie i Clyde’a?
Kto ukradł Mona Lisę?
Gdzie polski student wysadził bombą cara?
Od kogo ściągał Hitchcock?
Czy istniała tortura zwana żelazną dziewicą?
66SPORT
Na co narażeni są kibice?
Czy mecz może się kończyć trzy razyJaki był pierwszy sport? Skąd się wzięły bojery?
Czy seks przed zawodami szkodzi zawodnikom?
Kim był prawdziwy Rocky?
72MOTORYZACJA
Który samochód nazywano kropelką?
Jakie samochody zadebiutują w 2021 roku?
Jak zapanować nad wirusem HIV?
12
Jaka roślina ma największe kwiaty?
28
Sonda zbada jądro komety
38
FOT. SHUTERSTOCK (3)
8 Ile łazików działa w tej chwili na Marsie?
FE_2102_SPIS.indd 4
FE_2102_SPIS.indd 4 26.03.2021 15:55:0126.03.2021 15:55:01
