01/2021
01/2021 – cena 14,99 zł (w tym 8% VAT)
DESPOCI ZDOBYWCY BUDOWNICZOWIE
W I E LC Y P R Z Y WÓ D C Y
WIELC Y
PRZYWÓDCY
ALEKSANDER MACEDOŃSKI
Które zwycięstwa w wielkich bitwach zawdzięczał swojej nadludzkiej odwadze?
JOANNA D’ARC
Dlaczego Francuzi posłali ją na stos, choć uchroniła ich przed angielskim panowaniem?
NAPOLEON BONAPARTE
Jak przebiegły Korsykanin zdradził swoją ojczyznę i został jakobińskim rewolucjonistą.
ECHNATON
Faraon, który wywrócił wierzenia Egipcjan do góry nogami. Był prekursorem religii monoteistycznej.
WŁODZIMIERZ LENIN
W 1917 roku za niemieckie pieniądze dokonał w Rosji zamachu stanu.
R Ó Ż N E O B L I C Z A W Ł A D Z Y
FB_2101_OKLADKA_02.indd 1
FB_2101_OKLADKA_02.indd 1 19.08.2021 11:44:5119.08.2021 11:44:51
Arystokratka, awanturnica, aktorka…
Jaka jest Beata Tyszkiewicz?
Portret pierwszej damy
polskiego kina już w księgarniach.
PATRONI MEDIALNI:
210x2750x_beata_1220.indd 1 2021-08-18 12:41:33
N Na długo przed klęską pod Waterloo i wygnaniem na Wyspę Świętej Heleny Napoleon Bonaparte doznał niespo- dziewanego upokorzenia. W 1807 r. po podpisaniu traktatów w Tylży – tych samych, które zadecydowały o utworze- niu Księstwa Warszawskiego – zorganizowano dla niego polowanie na króliki w okolicznych lasach. O sprowadzenie większej liczby długouchych zwierząt zadbał szef cesarskiego sztabu. Zdecydowanie jednak przesadził. Po pojawieniu się Bonapartego i jego towarzystwa na łąkę wypuszczono ponad trzy tysiące królików, które zamiast uciekać, rzuciły się w kierunku ludzi. Stojący na przodzie Napoleon nie miał możliwości odwrotu. Według świadków wydarzenia zwierzęta najpierw otoczyły cesarza i jego kompanię, by po chwili zacząć się wspinać po ich płaszczach i ubraniach.
Brytyjski historyk David G. Chandler napisał: „horda królików lepiej pojęła stategię napoleońską niż większość jego generałów, podzieliła się na dwa skrzydła i potruchtała za ludźmi w kierunku cesarskiego powozu”. Niektórym udało się nawet wskoczyć do środka, zanim konie rozpędziły się, ratując najpotężniejszego człowieka swojej epoki.
Jak widać, każdy z wielkich przywódców miał swoje słabości. Niektórych niedoskonałości charakteru doprowadziły do tragicznego końca, inni potrafili przekuwać porażki w sukcesy. W nowym wydaniu „Focusa Biografie” oddajemy w Państwa ręce 12 fascynujących opowieści o przywódcach, którzy zmieniali losy świata. Życzymy pasjonującej lektury.
Przywódcy, którzy zmieniali losy świata
Łukasz Załuski redaktor naczelny
3
PRENUMERUJ I ZYSKAJ DO 40 % RABATU OD CENY W KIOSKU!
TYLKO DLA PRENUMERATORÓW:
rabaty do 40% od ceny w kiosku magazyn dostarczany przed premierą nielimitowane zniżki na książki i kolekcje
DARMOWA
DOSTAWARABATY
NA KSIĄŻKISPECJALNE
PUBLIKACJE Wejdź na www.kultowy.pl i wybierz najlepszą opcję prenumeraty dla siebie.
FB_2101_Wstepniak.indd 3
FB_2101_Wstepniak.indd 3 19.08.2021 11:41:3419.08.2021 11:41:34
6 Egipskie córy bogów / Sławomir Poloczek
Na egipskim tronie kilkakroć zasiadały
„faraonki”. Które najbardziej zapisały się w historii starożytnego świata?
14 Echnaton: wciąż bardziej obcy / Marcin Szymaniak
Do dziś jego osoba pozostaje zagadką. Był genialnym reformatorem religijnym czy tylko sprytnym politykiem?
20 Pan z nami
/ Paweł Janiszewski
Najwięksi starożytni wodzowie jak Ramzes II czy Aleksander Macedoński ryzykowali życiem na równi ze swoimi żołnierzami.
28 Finis rei publicae!
/ Paweł Nowakowski
Ambitni rzymscy wodzowie – Mariusz, Sulla, Pompejusz, Cezar – „ratując”
republikę, doprowadzili do jej upadku.
36 Francuski książę, wikińska krew / Marcin Szymaniak Jak bękart Wilhelm został królem, a potomkowie wikingów opanowali Anglię.
44 Mężczyźni
świętej Joanny / Kazimierz Pytko Czym zdobyła szacunek i miłość tych, którzy przy niej walczyli? Dlaczego wykorzystali i zdradzili ją ci, za których przelewała krew?
52 Napoleon.
Dyktator z misją / Kazimierz Pytko Jedna z największych karier w historii. Jak do tego doszło, że syn korsykańskiego urzędnika postanowił władać całą Europą?
62 Wielka mistyfikacja październikowa / Kazimierz Pytko
Cała prawda o bolszewickim przewrocie w Rosji i roli, jaką odegrały w nim Niemcy.
70 Rewolucja Atatürka / Kamil Nadolski
Jedni mówią, że zastał Turcję upodloną i islamską, a zostawił dumną i laicką.
Dla innych był despotą i bezwzględnym tyranem.
Kim zatem był turecki przywódca?
S p i s t r e ś c i
PROJEKT OKŁADKI I MAKIETY: MICHAŁ JANICKI; FOT. OKŁADKA: SHUTTERSTOCK (2), MOSFILM, WIKIMEDIA COMMONS (3)
4
FB_2101_Spistresci.indd 4
FB_2101_Spistresci.indd 4 19.08.2021 16:15:5219.08.2021 16:15:52
78 Koszmarne sny żelaznej damy / Mariusz Janik
Czy premier Izraela Golda Meir trapiona lękami i wyrzutami
sumienia była rzeczywiście „żelazna”?
86 Bitwa warszawska:
plan ostatniej szansy / Kazimierz Pytko
W 1920 r. byliśmy o krok od utraty niedawno odzyskanej niepodległości.
Dlaczego Piłsudski podjął tak wielkie ryzyko?
98 Kaligrafia krwią / Dawid Juraszek Przewodniczący Mao Zedong aspirował do roli
największego marksisty-leninowca.
Gdyby zamiast tego poświęcił się wyłącznie poezji i kaligrafii, historia potoczyłaby się inaczej.
PROJEKT OKŁADKI I MAKIETY: MICHAŁ JANICKI;
FOT. OKŁADKA: SHUTTERSTOCK (2), MOSFILM, WIKIMEDIA COMMONS (3)
tel. +48 22 360 37 38, fax +48 22 360 39 90 www.focus.pl e-mail: focus@burdamedia.pl REDAKTOR NACZELNY GRUPY FOCUS
Łukasz Załuski REDAKTORKA PROWADZĄCA
Hanna Adamkowska ZASTĘPCY REDAKTORA NACZELNEGO
Magdalena Salik, Jan Stradowski DYREKTOR ARTYSTYCZNY
Michał Janicki REDAKCJA GRUPY FOCUS Adam Węgłowski, Zuzanna Kisielewska
SEKRETARZ REDAKCJI Dorota Smusz FOTOEDYCJA Aleksandra Bajer, Roman Turos
STUDIO GRAFICZNE Robert Bany (z-ca dyr. art.), Marcin Sobczak, Anita Wygryz
STALI WSPÓŁPRACOWNICY Agnieszka Fiedorowicz, Igor Morski, Joanna Nikodemska, Kazimierz Pytko
WWW.FOCUS.PL Jan Stradowski (szef serwisu), Katarzyna Grzelak (redaktorka), Michał Rolecki (redaktor)
PRODUKCJA & PREPRESS QUALITY Dariusz Jahn (dyr.), Stanisław Siemiński Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów
i nie odpowiada za treść reklam
WYDAWCA: Burda Media Polska Sp. z o.o.
Członek Izby Wydawców Prasy, ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 360 38 00, www.burdamedia.pl
SENIOR BUSINESS MANAGER Olga Sztąberska, olga.sztaberska@burdamedia.pl
BRAND MANAGER Anna Piszczadowska, anna.piszczadowska@burdamedia.pl
SEKRETARIAT BIURA REKLAMY 22 360 36 03, fax +48 22 360 39 80,
e-mail: reklama@burdamedia.pl CHIEF COMMERCIAL OFFICER
Michał Helman SALES DIRECTOR Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz
DEPUTY SALES DIRECTOR Katarzyna Nowakowska, katarzyna.nowakowska@burdamedia.pl
ZESPÓŁ:
ZESPÓŻaneta Lis-Stryczewska, zaneta.lis@burdamedia.pl
Agnieszka Rosiak, agnieszka.rosiak@burdamedia.pl Małgorzata Walos, malgorzata.walos@burdamedia.pl Katarzyna Osiak-Łazur (koordynator), katarzyna.osiak@burdamedia.pl
DISTRIBUTION DIRECTOR Tomasz Kałuża
M&A AND PARTNERSHIPS AND SUBSCRIPTION DIRECTOR Marcin Stark, marcin.stark@burdamedia.pl SUBSCRIPTION PRODUCT MANAGER
Aleksandra Mikołajczyk-Tomczak aleksandra.mikolajczyk-tomczak@burdamedia.pl
BIURO OBSŁUGI KLIENTA ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa Infolinia tel: (22) 360 37 77 (pon.‒pt., godz. 9‒17)
e-mail: bok@burdamedia.pl Numer rachunku bankowego do wpłaty za prenumeratę:
mBank: 32 1140 1977 0000 4186 6900 1017 PRENUMERATA ZAGRANICZNA:
Verlag-Hübsch & Matuszczyk KG: www.prenumerata.de Lowell International Co.: www.polishmagazines.com
FOCUS
G+J International Magazines GmbH International Brands and Licenses Am Baumwall 11, 20459 Hamburg / Germany
Phone: +49 40 3703 6331, Fax: +49 40 3703 5867 Websites: www.guj.de and www.guj-international-brands.com
MANAGING DIRECTOR Rolf Heinz, Dr. Christian Bosse HEAD OF INTERNATIONAL BRANDS AND LICENSES
Daniela Zimmer DEPUTY Daniel Gesse
This „Focus” is published under license from G+J International Magazines GmbH. „FOCUS”
and are intellectual property of G+J International Magazines GmbH
5
FB_2101_Spistresci.indd 5
FB_2101_Spistresci.indd 5 19.08.2021 16:15:5319.08.2021 16:15:53