Wydarzenia wojenne - Marian Wojtas - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

MARIAN WOJTAS

ur. 1925; Michalów

Miejsce i czas wydarzeń Michalów, dwudziestolecie międzywojenne

Słowa kluczowe wybuch wojny, Cukrownia Wożuczyn, Niemcy, Rachanie, szkoła w Rachaniach, bitwa pod Tomaszowem Lubelskim, żołnierze radzieccy, Żydzi, prawosławni, czerwone opaski, ZSRR, Michalów

Wydarzenia wojenne

W mojej rodzinnie zostały tylko kobiety i dzieci. Już 2 albo 3 września zrzucono kilka bomb na plac składowy w Cukrowni Wożuczyn. Nie wiem dlaczego żadna z bomb nie wybuchła. Od tej pory ciągle nasłuchiwaliśmy przez radio wszystkich informacji i komunikatów z zagranicy.

Już 12 lub 13 września przyjechali do nas Niemcy. Na wsi łagodnie mówiąc była wtedy ciemnota. Ludzie myśleli że to Francuzi, bo Francuzi i Anglicy mieli nam wtedy pomóc. Niemców zakwaterowano w szkole i innych budynkach w Rachaniach.

Później wojsko polskie, które szło od Lublina atakowało Niemców, którzy się cofali.

Front tej bitwy przechodził m.in. przez Rachanie, to był 18 może 19 września. W dniach 20-25 1939 roku toczyła się ta słynna bitwa pod Tomaszowem Lubelskim.

Żołnierze radzieccy wkroczyli do Polski 17 września, a w okolice mojej rodzinnej wsi dotarli koło 23-24 września. Prawosławni i Żydzi na lewy rękaw zakładali czerwone opaski i cieszyli się, że wkroczyli Rosjanie. Wielu z nich po podpisaniu umowy granicznej pomiędzy Niemcami i Związkiem Radzieckim wyjechało do ZSRR. Po ponownym przejęciu tych terenów obawiali się że Niemcy zaczną prześladować.

Data i miejsce nagrania 2010-02-26, Lublin

Rozmawiał/a Piotr Lasota

Transkrypcja Piotr Lasota

Redakcja Piotr Lasota