C H R O Ń M Y P R Z Y R O D Ę O J C Z Y S T Ą
Urzędowy Biuletyn Informacyjny D e le g a ta M inistra O św iaty do Spraw
O chrony Przyrody
N r 5
R E Z E R W A T Y
R e z e r w a t la s u m o d r z e w i o w e g o w K r o t n i c y 1)
Zgodnie z wnioskiem Ministerstwa Oświaty z dnia 5 września 1946 r. Wojewoda Krakowski wydal orzeczenie w dniu 2 lip ca rb. L.:
AA. 1/8/78/46, mocą którego uznany został za ochronny las modrze
w iowy na obszarze gromady Krośnicy powiatu nowotarskiego na nastę
pujących parcelach gruntowych: Lwh. 122 — 1. k a t 1487/1, Lwh. 122 — ]. kat. 1487/2, Lwh. 285 — 1, kat. 1487/3, Lwh. 102 — 1. kat. 1574 i 1575.
Obszar rezerwatu wynosi 3 ha 790 a.
Z A B Y T K I P R Z Y R O D Y
O c h r o n a p a r k ó w
Urząd Wojewódzki Śląsko-Dąbrowski, W ydział K ultury i Sztuki, uznał za zabytek podlegający opiece prawa: park, drogę wysadzaną l i pami oraz aleję dębową, łączącą park z lasem w Sowczycach powiatu oleskiego- (Olesno Śląskie). Obiekt ten, będący własnością Skarbu Pań
stwa a administrowany przez Kierownictwo Uniwersytetu Ludowego w Sowczycach, został wpisany do rejestru zabytków województwa ślą
sko-dąbrowskiego pod numerem R 13. (Pismo Urzędu Wojewódzkiego z dnia 12 sierpnia 1947 r. L. MOZ/541/13/47).
1) Por. «Chrońmy przyrodę ojczystą», r. II, 1946, n r 3/4, str. 46.
O c h r o n a p r z y r o d y w o t o c z e n iu z a b y t k ó w s z tu k i
Urząd 'Wojewódzki Lubelski, W ydział K ultury i Sztuki, uznał za zabytki podlegające opiece prawa:
1. Obszar miasta Kazimierza Dolnego nad Wisłą jako- cenny kom
pleks zabytkowych budynków i ruin, typowe ukształtowanie terenowe z bogatym drzewostanem, stanowiące charakterystyczne i malownicze zespolenie architektury z krajobrazem.
Teren ochronny obejmuje: obszar miasta ze wszystkimi budyn
kami murowanymi i drewnianymi, ruinami, drzewostanem, ulicami, drogami i wąwozami według granicy biegnącej wybrzeżem Wisły, a na
stępnie od punktu 1, sto metrów za ostatnim spichrzem, licząc od Rynku, na drodze puławskiej nad Wisłą, w górę prostopadle doi tej drogi do punktu 2 na skrzyżowaniu z drogą na drugich górach do JBochotnicy, dalej do punktu 3 na drodze wylęgowskiej przy rozejściu się dróg, przez punkty 4, 5 do 6 po prostej do zejścia się dróg z Chotewiianki, Męćmierza i szosy opolskiej, stamtąd do punktu 7 po drodze pod la sem miejskim do rozwidlenia dróg na Męćmierz i do przewozu, w re
szcie do punktu 8 nad Wisłą na drodze między Męćraierzem a Skałą.
W ośmiu wymienionych punktach słupy z tablicami określają granice obszaru zabytkowego. (Pismo Urzędu Wojewódzkiego z dnia 26 lutego 1947 r. L. Koins. 10/306/47).
2. Część obszaru miasta Puław wraz z dwiema alejami, jako cha
rakterystyczny wzór założenia parkowego z X V III w. z cennym drze
wostanem oraz zespół pałacu, kościoła i pawilonów ogrodowych.
Teren ochronny obejmuje część obszaru miasta Puław według gra
nicy, którą stanowi brzeg Wisły, oś mostu, wjazdu i ulicy Lubelskiej, wschodnia lin ia zabudowy ulicy ks. Izabelli do uliczki prowadzącej na granicy gruntów Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, pół
nocna lin ia zabudowy wyżej wymienionej uliczki, wschodnia linia za
budowy ulicy Czartoryskich, północna linia zabudowy Małej Alei do osi ulicy Piłsudskiego, oś tejże ulicy do tylnej granicy parcel położo
nych przy południowo-wschodniej stronie Alei Królewskiej, tylna gra
nica tychże parcel do wschodniej lin ii zabudowy ulicy Krańcowej, linia zabudowy wschodniej tejże ulicy, lin ia zabudowy przejścia łączącego ulicę Krańcową z ulicą Zieloną, północno-zachodnia lin ia zabudowy ulicy Zielonej do osi ulicy Kazimierskiej, oś tejże ulicy do południo
wej granicy parku przy pałacu M arynki w dalej w przedłużeniu tejże granicy oś drogi polnej do rzeki W isły. — Orzeczenie obejmuje nadto Aleję Żyrzyńską na odcinku istniejących starych drzew, tj. otd ulicy Piłsudskiego do gmachu gimnazjum, oraz aleję prowadzącą do kościoła we Włostowicach. (Pismo Urzędu Wojewódzkiego z dnia 26 lutego 1947 r. L. Kons. 10/307/47).
Obydwa powyższe orzeczenia ochronne przewidują, że bez uprzedniego zezwolenia władzy konserwatorskiej pierwszej instancji, tj. Konserwatora Wojewódzkiego, «zabytków nie wolno burzyć, rozko
pywać, niszczyć, przerabiać, odnawiać, rekonstruować, zabudowywać (placów, ogrodów, ulic), zdobić, uzupełniać ani przewozić».
O R G A N I Z A C J A P A Ń S T W O W E J R A D Y O C H R O N Y P R Z Y R O D Y I JEJ O R G A N Ó W
R o z p o r z ą d z e n ie M in is t r a O ś w ia t y z d n ia J1 k w i e t n ia 1 9 4 7 r. w y d a n e w p o r o z u m ie n iu z M in is t r a m i: A d m in is tr a c ji P u b lic z n e j i Z i e m O d z y s k a n y c h o r e j e
s tra c h t w o r ó w p r z y r o d y , u z n a n y c h z a p o d l e g a j ą c e o c h r o n ie
(Dz. U. R. P. z dnia 8 sierpnia 1947 r., n r 52, poz. 274)
Na podstawie art. 7, § 3 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. o ochro
nie przyrody (Dz, U. R. P. n r 31, poz. 274) zarządza się, co następuje:
§ 1. Wprowadza się następujące rejestry tworów przyrody, które władza państwowa uznała za podlegające ochronie:
a) rejestr centralny, obejmujący tw o ry przyrody na całym obszarze państwa,
b) rejestry wojewódzkie, obejmujące tw ory przyrody, znaj
dujące się na obszarze poszczególnych województw.
§ 2. Rejestr centralny prowadzony jest przez Delegata M inistra Oświaty do Spraw Ochrony Przyrody, rejestry wojewódzkie — przez poszczególne urzędy wojewódzkie (Zarządy Miejskie m. st. Warszawy i m. Łodzi).
§ 3. Rejestr centralny dzieli się na działy:
a) rezerwaty,
b) pomniki przyrody. '
Rejestr centralny prowadzi się systemem kartotekowym z podzia
łem na województwa, powiaty i gminy.
Rejestr wojewódzki prowadzi się w form ie księgi inwentarzowej.
Księga inwentarzowa powinna być oprawiona i strony jej ponumero
wane. Wpisy do rejestrów wojewódzkich należy dokonywać według chronologicznej kolejności wpływu. Do księgi inwentarzowej należy za
łożyć skorowidz alfabetyczny.
§ 4. Rejestr centralny i rejestry wojewódzkie zawierają nastę
pujące rubryki:
1) numer porządkowy rejestru wojewódzkiego,
2) datę i numer ¡prawomocnego zarządzenia o uznaniu tworu przyrody za podlegający ochronie oraz nazwę władzy, która zarządzenie wydała,
3) określanie tw oru przyrody oraz ewentualnie jego nazwę, 4) określenie położenia tw o ru przyrody (województwo', po
wiat, gmina, gromada, miejscowość, bliższe określenie po
łożenia, liczba parceli katastralnej, numer mapy hipotecz
nej; na obszarze lasów państwowych: nadleśnictwo, le
śnictwo i numer oddziału lasu),
5) op is ¡tworu przyrody, nadto jego obszar, wym iary, stan zachowania,
6) imię, nazwisko i adres właściciela tw oru przyrody (ewent.
własność państwowa),
7) spis literatury, dotyczącej tworu przyrody,
8) uwagi.
§ 5. Wszelkie zmiany, dotyczące danego tw oru przyrody, notuje się w odpowiednich rubrykach rejestru.
§ 6. Wpis do rejestru następuje po uprawomocnieniu się zarzą
dzenia, uznającego dany przedmiot za tw ór przyrody podlegający ochronie.
Skreślenie z rejestru następuje na podstawie zarządzenia uchyla
jącego ochronę, wydanego po wysłuchaniu opin ii Państwowej Rady Ochrony Przyrody.
§ 7. Każdy wpis lub skreślenie w rejestrze wojewódzkim powinno być w przeciągu 7 dni ¡przesłane w odpisie do rejestru centralnego.
§ 8. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogło
szenia.
Minister Oświaty: Minister Adm inistracji Publicznej:
S t a n is ła w S k r z e s z e w s k i E d w a r d O s ó b k a - M o r a w s k i
Minister Ziem Odzyskanych:
W ła d y s ła w G o m ó łk a
K o m ite t O c h r o n y P r z y r o d y w Ł o d z i
Delegatem Komitetu na powiat brzeziński (Brzeziny) mianowany został inż. S t a n i s ł a w S m ó l s k i , były długoletni kierownik Parku Narodowego w Pieninach. Adres: Rogów koło Koluszek, Zarząd Lasów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
K o m ite t O c h r o n y P r z y r o d y w P o z n a n iu
Delegatem Komitetu na powiat uznamsko-woliński województwa szczecińskiego mianowana została m gr J a d w i g a N o- w i c k a - J a- s i ń s k a, dyrektorka Gimnazjum i Liceum w Świnoujściu. Adres: Świ
noujście, Państwowe Gimnazjum i Liceum.
K o m it e t O c h r o n y P r z y r o d y w e W r o c ł a w i u
P. F r a n c i s z e k D i s s e l zrzekł się z powodu zmiany miejsca pobytu funkcyj delegata na powiat średzki (Środa Śląska) województwa wrocławskiego.
O K Ó L N I K I
O k ó l n i k M in is t e r s tw a L e ś n ic tw a , D e p a r t a m e n t u Z a g o s p o d a r o w a n ia L a s ó w , z d n ia 2 lip c a 1 9 4 7 r. Z n a k : I I I . O P . 9 2 1 /3 5 w s p r a w ie z a b e z p i e c z a n ia o b i e k t ó w
p r z y r o d n ic z y c h p o ło ż o n y c h p o z a t e r e n e m la s ó w p a ń s t w o w y c h
(wystosowany do wszystkich dyrekcji lasów państwowych) Nawiązując do okólnika Ministerstwa z dnia 20. VI. 1947, Znak:
III. OP/921 dotyczącego współpracy adm inistracji lasów państwowych z miejscowymi czynnikami w przedmiocie zabezpieczania zabytkowych parków, alei oraz skupień hądź pojedynczych okazów sędziwych drzew, położonych poza terenem lasów państwowych — Ministerstwo Leśnic
twa na zapytanie jednej z Dyrekcyj L. P. wyjaśnia, że administracja la
sów państwowych może przyczynić się do' zabezpieczenia wspomnia
nych przedmiotów współpracując z właściwymi władzami adm inistracji ogólnej i lokalnym i czynnikami ochrony przyrody.
Zgodnie z oświadczeniem Delegata Ministra Oświaty do Spraw Ochrony Przyrody z dnia 14. V II. rb. zarządzenia ochronne w sprawie zabytkowych parków, alei, skupień oraz poszczególnych okazów sędzi
wych drzew są wydawane przez wojewódzkie władze adm inistracji ogólnej (wojewódzcy konserwatorzy zabytków) na podstawie rozporzą
dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 r. o opiece nad zabytkami (Dz. U. R. P. n r 29, po®. 265). Na szczeblu władz powiatowych sprawy te są załatwiane przez referentów kultury. Obowiązek zabezpie
czenia obiektu uznanego za chroniony w myśl przytoczonego rozporzą
dzenia ciąży na właścicielu przedmiotu. Kontrolę stanu wymienionych tw orów przyrody podlegających ochronie przeprowadzają powiatowi delegaci Komitetów Ochrony Przyrody.
W celu współdziałania w zabezpieczaniu obiektów położonych poza terenami będącymi pod zarządem adm inistracji lasów państwo
wych — Ministerstwo Leśnictwa uważa za wskazane utrzymywanie
przez administrację lasów państwowych ścisłego kontaktu z wyżej w y
mienionymi czynnikami działającymi na stopniu władz obu instancji, ja k również z Komitetami Ochrony Przyrody.
W związku z tym zechcą Dyrekcje L. P. polecić kierownikom podległych jednostek organizacyjnych każdorazowe informowanie re ferentów ku ltu ry przy starostwach bądź delegatów Komitetów Ochrony Przyrody o stwierdzeniu istnienia w ich zasięgu omawianych przed
miotów, zasługujących na ochronę, jak również o stwierdzonych w y padkach niszczenia bądź naruszania,ich stanu.
Dyrektor Departamentu
In ż . K . M a c ie jo w s k i
O b w ie s z c z e n ie W o j e w o d y W a r s z a w s k ie g o z d n ia 9 s ie r p n ia 1 9 4 7 r. L. A p . V - 0 / 6 / 4 7 o k łu s o w n ic t w ie r y b n y m n a w o d a c h p u b lic z n y c h ( o b w o d a c h r y
b a c k ic h )
(Warszawski Dziennik W ojewódzki z dnia 30 sierpnia 1947 r. nr 16, poz;. 114)
Jako pozostałość z okresu okupacji rozpowszechniło się w nieby
wałych rozmiarach kłusownictwo' rybne na wodach publicznych (obwo
dach rybackich). Zjawisko to szkodliwe i niedopuszczalne z punktu widzenia odbudowy gospodarki narodowej, której jedną z gałęzi jest gospodarstwo rybne, musi ustać z chwilą normalizacji stosunków go
spodarczych w Państwie.
W związku z powyższym przypominam, że obowiązująca nadal ustawa z dnia 7. III. 1932 r. o rybołówstwie (Dz. U. R. P. n r 35 z 1932 r., poz. 357) uważa wszelkiego rodzaju dzikie rybołówstwo za kłusowni
ctwo, a poza tym zabrania:
1) wykonywania rybołówstwa przez dzierżawcę obwodu rybac
kiego bez posiadania przy sobie osobistego dowodu rybackiego (karty rybackiej) — art. 4-2;
2) wykonywania sportowego połowu ryb na wędkę bez posiada
nia przy sobie ka rty wędkarskiej i pozwolenia dzierżawcy, względnie właściciela obwodu rybackiego', uprawnionego do wykonywania rybołówstwa w tym obwodzie — art. 47;
3) połowu ryb i raków w czasie ochronnym (w okresie rozmna
żania się) — art. 54;
4) usuwania, uszkadzania lub niszczenia ik ry ryb i raków w wo
dach otwartych — art. 55;
5) połowu ryb przy użyciu materiałów wybuchowych, trujących lub odurzających oraz narzędzi kaleczących ryby (np. ości) z wyjątkiem wędki — art. 56;
1 6) używania do połowu ryb urządzeń stałych — art. 57;
7) przegradzania wód otwartych, uniemożliwiaj ącego swobodny przepływ ryb — art. 58;
8) połowu ryb na przepustach jazów, śluz, przepławek itp. — art. 59;
9) połowu ryb w miejscach uznanych za tarliska ochronne — art. 60;
1 0) zanieczyszczania wód w stopniu szkodliwym dla rybołów stwa — art. 64.
W inni naruszenia wymienionych postanowień ustawy o rybołów
stwie podlegają w zależności od rodzaju i stopnia szkodliwości w ykro
czenia karze adm inistracyjnej: grzywny do 30.000 zł i aresztu do 3 mie
sięcy, oraz konfiskacie złowionych ryb i użytego sprzętu rybackiego.
Celem szybkiego i radykalnego wytępienia kłusownictwa odnośne władze przystąpią do energicznego ścigania wykroczeń przeciwko ochronie rybołówstwa oraz, opierając się na obowiązujących postano
wieniach karnych, zastosują w stosunku do winnych z całą bezwzględ
nością najwyższe w ym iary kar.
Podając powyższe do wiadomości publicznej wzywam ogół spo
łeczeństwa, a w szczególności dzierżawców i właścicieli obwodów r y backich, związki i organizacje rybackie oraz członków towarzystw węd
karskich do współdziałania z władzami w tępieniu kłusownictwa ry b nego.
W. z. Wojewoda J. W y r z y k o w s k i
Wicewojewoda.
Analogicznej treści obwieszczenie o ochronie rybołówstwa wydał Wojewoda Poznański w dniu 29 września 1947 r. Ukazało się ono w Po
znańskim Dzienniku Wojewódzkim z dnia 28 października 1947 r., n r 28, poz. 305.
f
D ruk W. L. Anczyc i Spółka w Krakowie 799 M -19367
1
>
