Cena SB Zt> Lublin, sob ota S styczn ia 1946 r.
li stro n
Rok II
NIEZALEŻNE Pismo DEmOKRATVCZNE
Np 5Ustawa o popieraniu prywatnej inicjatywy w przemyśle i handlu
oraz ustawa o nacjonalizacji podstawowych gałęzi gospodarki narodowej
u ch w a lo n e je d n o m yśln ie p rzez K.R.1Y.
Poseł Obrączka w imieniu połączonych tlln, rolnictwa I reform rolnych, pracy 1 na skutek stra t wojennych 1 okupacji, wy*
Komisji Poselskich przedstawia projekt u- opieki społecznej, przedstawicieli Central- sokośó wkładów, poczynionych po .1 wrste- slawy o przejęolu na własność Państw a nego Urzędu Planowania, spółdzielczości, Snla 1939 r. I szczególne okoliczności, wpły- ,odstawowych gałęzi gospodarki narodo- Związku Samopomocy Chłopskiej, związ- wające na wartość przedsiębiorstwa, a więc wej oraz projekt ustawy o zakładaniu no- ków zawodowych 1 samorządu terytoria!- czas trw ania koncesji, licencje, amortyza- vych przedsiębiorstw i popieraniu prywat- nego. j cja ltd. Ustawa realizuje w ten sposób *a- ncj Inicjatywy w przemyśle 1 handlu. Projekt ustawy przewiduje, że za przed sadę, te konfiskata m ajątku ma charak-
Ustawa przewiduje konfiskatę mienia
wy w przemyśle I handlu. Państwo nie chce się pozbyć tak ważnego czynnika W gospodarce narodowej, jakim jest Inicja
tywa prywatna polskiego przedsiębiorcy.
W 1985 roku na ogólną liczbę przedsię
biorstw przemysłowych I handlowych — 227 tys., było ok. 2.700 przedsiębiorstw za- slębiorstwa przejęte przez Państwo, właścl j ter karny, Jedynie w stosunku do m ajątku 1 trudnlająoyoh ponad 80 pracowników. Z s w» przewiduje on s tę | olei otrzyma oilszkodowanie w terminie je- obywateli niemieckich I obywateli m iasta oyfr tych wynika, śe olbrzymia większość poniemieckiego, majątków Rzeszy N ie m ie c ,...■... .... ... J ...! ... ... ...,... ...
klej 1 byłego Wolnego M iasta Gdańska, z wyjątkiem osób narodowości polskiej, lub innej, prześladowanej przez .Niemców, nle- mieehłoh 1 gdańskich osób prawnych z wy
łączeniem osób prawnych prawa publicz
nego, m ajątku spółek kontrolowanych przez obywateli niemieckich 1 gdańskich, Inb przez adm inistrację niemiecką 1 gclaft- . uą, wreszcie m ajątku osób, które zbiegły
o nieprzyjaciela.
Nacjonalizacji podlega przemysł kluczo
wy wielki ł średni, w następujących gałę
ziach gospodarki t kopalnie oraz nadania górnicze, przedsiębiorstwa górnicze prze
mysłu naftowego 1 gazu ziemnego wraz z irzemyslem przetwórczym, przedsiębior
stwa energetyczne, przedsiębiorstwa, slu- tące do rozdzielania gazu dla celów prze
mysłowych 1 domowych, zakłady wodocią
gowe, huty śelasa oraz metali, pnedal«>
b lorstwa •przemysłu zbrojeniowego, koksow
nie, rafinerie spirytusu, cukrownie, gorzel
nie, browary, fabryki drożdży, młyny po
wyżej IB ton przemiału zboża, olejarnie o zdolności produkcyjnej powyżej 100 ton,
dnego roku od dnia doręczenia zawiadomię- Gdańska, nie godzi natom iast w Interesy nla w przedmiocie prawomocnego ustale
nia wysokości odszkodowania. Odszkodo
wanie zasadniczo będzie wypłacane w pa
pierach wartościowych; może ono być wy
płacone również w gotówce lub innych war teściach. Wysokość odszkodowania ustalą specjalne komisje. Przy ustalaniu wysoko
ści odszkodowania uwzględniane będą: o- gólne obniżenie wartości m ajątku narodo-
wlaćcicloll polskich lub też obywateli państw sprzymierzonych.
Wszystkie przedsiębiorstwa, które na mocy niniejszej ustawy nie będą przejęte przez Państwo, winny być zwrócone wła
ścicielom w terminie nie dłuższym, niż 6
przedsiębiorstw będzie pozostawiana Ini
cjatywie prywatnej.
Poseł Obrąealm przypomina, śe w okre
sie przedwojennym Inicjatywa prywatna, mimo, że miała możność zupełnie swobo
dnego działania, nie zajęła w życiu pań
stwa takiego miejsca, Jakie powinna była zająć. Wszystkie najważniejsze przedsię- miesięcy.
Połączone komisje: Przemysłowa i Praw- j wzięcia gospodarczo były dokonane przez _ „. (niczo-Regulaminowa przedstawiają również ■ Państwo, lub przy wielkim poparciu Pań- wego, czysta wartość m ajątku w dniu prze projekt ustawy o zakładaniu nowych przed stwa. U staw a (na na celu stworzcnlo rant jęcia, obniżenie wartości przedsiębiorstwa jslęblorstw I popieraniu prywatnej Inlcjaty- | (Dokończenie-na str. 2-ej)
Przed otwarciem Generalnego Zgromadzenia
Narodów Zjednoczonych i
LONDYN, 4.1. (PAP). Pierwsze zgro- ’ nów Zjednoczonych I m iss Ellen Wilkin- nej dyskusji. Mada będzie się składała madzenlc Organizacji Narodów /je d n o - son, brytyjski m inister oświaty. Jednakże ■ 11 członków, ■ których ł nie będala czonyeh, które w przyszłym tygodniu wśród doradców towarzyszących dclegn- . członkami stałymi. W ielkie aalntereso*
zbierze się w pałacu W cstnlinslcrskim o- cjont będzie kilka kobiet. Po przem ó- : wanlc wzbwdzl spraw a pow ołania są- ' M
tworzy przem ówienie prem iera brytyj- włoniach pow italnych Zgromadzenie o- dziów Sądu Międzynarodowego,
sklcgo. Silne posterunki wojskowe będą bierze swego pierwszego przewodniczące- j Przyszłe losy Organizacji Narodów Zje*
dbały o to, by n ikt niepowołany nic go. Ten fakt sam w sobie stanowić bę- dnoczonych niewątpliwie zależeć bę*dą od przemysł poligraficzny, przemysł włókien- przedostał się do gm achu. K arty wstępu, dzic decyzję historyczną. Przew idziano,
J
w yboru pierwszego sekretarza gencralne- iczy, przy czym zakłady przemysłu włó- zarówno delegatów i widzów będą kon- że sesja plenarna trw ać będzie tydzień, a go. Komisja przygotowawcza zaleciła, Icnnlczego 1 poligraficznego będą, na mo- 1cy specjalnego rozporządzenia Rady Mini-
■trów, mogły byÓ przekazane na własność
>rganlzaojon> politycznym, społecznym, lub póMzielozośet.
Jako dolną granicę przemyśla, który ma
».vó Łuaojooalinowany, przyjęto zasadę na-
•onalłzaojt pwed^ ębiorstw, satrudnlają- ycb M pracowników na jedną zmianę, 'rzepls t)mi ale odnosi Się do pnedslp- iiorsśw bud owianych oraz instalacyjnych,
>rn wadzący oh roboty budowlane lub Insta- acyjne. Rada Ministrów możo w pewnych vpadkach masadnionych z punktu wldze- '* państwowego podwyższyć dolną grani-
"5 fl« pracowników w przemyśle wyrobów
powsMchnego użytku, w przemysłach ma- i zmeehaw&owanyeh inb mających clia- ak ter pionierski, czy zezonowy. W prze
jęciu na własność państwa nlo podlegafą orzedslębtorstwa, stanowiące własność związków samorządowych, spółdzielni, lub związku spółdzielni. Państwo może prowa- dzlć we własnym zarządzie przedslęblor- itwa, przejęta na własność, lub przekazy-
«-ać jb związkom samorządowym, spół- f/lnlnlom tub związkom spółdzielni. Prze-
trolow ane dw ukrotnie. Pow ołano specjał- następnie delegacje zorganizują się w fl ahy Rada Rezpleczeństwa wysunęła jed nych oficerów do czuwania nnd bezpic- komitetach. Je d n a k ie o ważnych zagad- ną kandydaturę dla przedstaw ienia n a o- czeństwcin delegatów. . * nienlacł* politycznych, łącznic ze spraw ą ; gólnyni żebranin. Obsadzenie tego sta-
Pośród delegatów 51 narodów , przyj- i energii atomowej, decydować będzie inujących udział w Zgrom adzeniu, znaj- \ Zgromadzenie.
dą stę tylko 2 kobiety, p. Eleonora Roo- O rganizacja Rady Bezpieczeństwa SctcH, żona zm arłego prezydenta Sta- praw dopodobnie będzie tematem ożywln
— ---oOo--- -—
No-
Ppoces przeciw zbrodniarzom
hitlerowskim u Len i ty ra d zie
LENINGRAD, 4.1 .(Obsł. wł.). W Le- zasiadający na lawie oskarżonych byli ningradzie toczy się proces przeciw nie- wykonawcami zbrodniczych planów eks- mleckim zbrodniarzom wojennym, któ- teriuinacji, rabunków i napaści na Zwie
rzy dokonywali przestępstw nad bezbron- zek Radziecki, przygotowanych przez, hi- ( ną ludnością okręgu leningradz.kiego, pod tlerowskieb hannibalów, odpowiadają- . czas okupacji tych terenów przez wojska cych obecnie przed Trybunałem w
niemieckie.
I W oskarżeniu tym prokurator gen. mjr służby sądowej Petrowski przemawiał w imieniu prokuratury. Podkreślił on, że
D a n i n a s z k o i n a z a t w i e r d z o n a .
Prezydium W ojewódzkiej ^Rady Naro-
nowiska będzie jedną s najw ażniejszych funkcji ogólnego sebranla. • Ktokolwiek zostanie obrany, musi to być człowiek o w ybitnej Indywidualności t Inteligencji.
Na niego spadnie zadanie skoordynow a
nia ealej skom plikow anej m arhlny I bę
dzie on musiał odegrać ważną rolę me
diatora 1 doradcy wlotu rządów. Dwa dni praed otwarciem sesji król wygłosi do delegatów powitalne przemówienie na o- firjainym bankiecie, wydanym w histo
rycznym pałacu św. Jakóba. D elikatną kwestię pierwszeństwa rozwiązauo w ten sposób, że przyjęto cerem oniał stosowa
ny przy przyjęciach misji dyplom ntyrs- nych. Ambasador belgijski, baron de Car- rymberdze. W czasie okupacji okręgu le-
ningradzkiego bandyci, ci rozstrzelali ^ MarrhJennt< dlIckaa korpugu d y . srmlili żywcem lub zamęczyli na śmierć q w Lond Jc , „ ff dołf).
ponad 60 tys. spokojnych obywateli ra ;gacj| belgljsUlcj d(, Organizacji Narodów dzieekich w tym kobiety, dz.ee, ! . ‘‘“f [zjednoczonych będzie siedział po jedno) nów. Bandyci hitlerowscy zaprzęgi, d o ^ ^ ^ ti>A1„ VI fi„nł
ciężkiej pracy ponad 500 tys. ludzi, zni- l stronie króla Jerzego VI. Szef delegacji . , , , j Kolumbii, d r Zuleta, k tó ry będzie przewo- szczyli lub uszkodzili 150 tys. budynków, I , , , , . , , . , ,
' , , „ . . . dniczył na otw arciu konferencji, będzlo
!17a f f i h r v l f n o m n i k i i n n u / n n S ł n r p I _ _
^»«*«lo następuje na podstawie uchwały dowej zatwierdziło uchwalę Miejskiej Ra- Tady Ministrów, na wniosek właściwego dy Narodowej w L ublinie z dnia 20 grti- mlnlstra, lob komitetu, złożonego z przed- dnia 1945 r. w sprawie jednorazow ej da- stawlelell m inistra skarbu, przemysłu, ad- niny szkolnej i podatku od gilz t bibułek mlnfstracj! publicznej, aprowizacji I han- !j,C3! zmian.
oOo---
Wojewoda Lubelski
slttada tą drogą podziękowanie za jjadesiane na jego ręce życzenia nowo, -zna rtlr- (Prezydenta KRN i Rządu, Wszystkim urzędom, Instytucjom, organizacjom, stowarzy
szeniom, związiiom i osobom prywatnym oraz życzy im pomyślnego i pzczęśiiwero
Nowego 1946 Koku. id
378 fabryk, pomniki i muzea. Stare mi li
sta rosyjskie Psków i Nowgorod zostały zmienione w ruiny. Prokurator Petrow
ski żądał kary śmierci dla oskarżonych.
Na zakończenie procesu przewodniczą
cy sądu zwrócił się do oskarżonych o zło I żerne ostatecznego zeznania. Oskarżeni:
j Engel, Skotki, Strueffing, Janike, Gerer,
\ ogol przyznali się do wszystkich zarzu canych im czynów, prosząc o łagodny wyrek. Oskarżony Wiesc raz jeszcze pró- bdwał zapewnić o swej niewinności.
Du, rre nie 'korzysta* z prawa wypowie- d/cuia się.
sledzfnł po drugiej stronie króla. IW ay m z najtrudniejszych zadań przed otw ar
ciem pierwszej sesji O. N. Z. Jest przy- (gotowanie m ieszkań dla delegatów w zni
szczonym przez wojnę Londynie. Mini
sterstw o spraw zagranicznych powołało specjalny departam ent w eeln zabezpie
czenia pomieszczeń w hotelach, leżących w pobliżu palaru św. Jakóba. Każdy przybysz olrzyin.. knrlę żywnościową I w razie potrzeby kartę ubraniow ą. Jeden r delegatów z krajów Iszczonyeh En- i przybył podobno bez ubrania zimo
wego.
*tr. *
. sta n ..~fRa. a A Z E T A i; 9 3 ! I, S K X Nr 5
Nowa era
Państwowej i prywatnej gospodarki
W czwartym dniu obrad, wśród olbrzy
miego entuzjazmu zebranych na sali po
słów, Krajowa ltada Narodowa Jednogło
śnie uchwaliła dwie nad wyraz doniosłe dla naszych stosunków wewnętrznych za
równo gospodarczych, jak I społeczno- politycznych, ustawy.
Pierwsza > nich dotyczy upaństwowie
nia podstawowych gałęzi przemysłu, dru
ga za f — zakładania nowych przedsię
biorstw oraz popierania prywatnej inl- jatywy w przemyśle I handlu.
Uehwalone przez plenum KRN ustawy ,usno I wyraźnie, jak również definity-
yoIi określają I rozgraniczają udział pań twa I prywatnej Inicjatywy w życiu go
spodarczym narodu. Tym samym kładą one krez różnym domysłom I przypusz- zenłom, na ktdryeh żerowały elementy reakcyjne, wyzyskując nieustalone I nle- konkrctyeowune Jeszcze formy naszej gospodarki narodowej dla własnych et-' lów siejąc w krajn I w życiu gospodar
czym zzmęt I niepewność, budząc wśród zainteresowanej części społeczeństwa nie
ufność do poelągnlęć państwa na polu gospodarczym.
Ustawa o upaństwowieniu podstawo wyeh gałęzi produkcji określa jakie przedsiębiorstwa zostaną przejęte przez państwo I w Jaki sposób przejęcie to zostanie dokonane. W przeciwieństwie do przedsiębiorstw poniemieckich, które — co jest rzeezą zupełnie zrozumiałą I ule wjrmngnjąeą dodatkowych wyjaśnień — przechodzą na własność państwa bez od
szkodowania, przedsiębiorstwa zaś stano
wiące własność obywateli polskich wzgl.
państw sprzymierzonych przechodzą na własność państwa za odszkodowaniem.
„Konfiskata przedsiębiorstw bez odszko
dowania — powiedział min. Minc w swym przemówieniu przed Izbą — ozna
czałaby wejście na drogę rewolucji so
cjalistycznej. My na tę drogę nie wcho
dzimy I dlatego przeprowadzamy prze
jęcie przedsiębiorstw na rzecz państwa za odszkodowaniem, podobnie, jak to się dzieje w Czechosłowacji, Francji czy An
glii I w przeciwieństwie do Iłosji Rodzice klej, Która zgodnie z rewolucyjno-soeja- lisłyeznym charakterem swego ustroju przeprowadziła zwykłą konfiskatę wla-
nośel kapitalistycznej".
Drugim powodem wypłaty odszkodo
wań jest „dążność uczynienia wszystkie
go by doprowadzić jak najszybciej ilo nawiązania normalnych stosunków go
spodarczych ■ zachodem". „Przez wypła
tę słusznego I usprawiedliwionego odszko- downnlp zagranicznym - kapitalistom — powiedział min. Minę —- chcemy usunąć wszelkie możliwe preteksty, zmierzające do utrudniania naszych więzi gospodar
czych a zachodem".
Ustawa o zakładaniu nowych przed
siębiorstw oraz o popieraniu prywatnej inicjatywy w przemyśle I handlu jest we-’
dłng określenia ministra przemysłu, „li
stem żelaznym dla kupców I przemysłow
ców". Stwierdzając bowiem nienaruszal
ność prawa własności I nienaruszalność swobodnego rozporządzania się tą wła
snością, ustawa powyższa zapewnia wszystkim kapcom I przemysłowcom wy
kony wnjąeym swój zawód zgodnie a o- bowląznjąeyml przepisami, nie tylko o- chronę, lecz Jak najdalej Idącą pomoc ze strony państwa. Ustawa ta „stanowiąca podwaliny pełnej praworządności w dzle dżinie gospodarczej", daje prywatnej Ini
cjatywie w naszym życiu gospodarczym możliwości, Jak najpełniejszego rozwoju I wzięcia w nim jak najżywszego udzia
łu.
Pafisłwo zapewnia ponadto przemysło
wi prywatnemu polne zaopatrzenie w su
rowiec I materiały pomocnicze, żądając ze swej strony od niego jedynie przyłą
czenia się do ogólnopnństwowego planu gospodarczego.
Pańslwo zwalczająe ze swej strony, w.
K to b ęd zie k iero w ał
opozycją konserwatywną w W. Brytanii
LONDYN, 4.1. (PAP). Agencja Reutera i złożeniem swego rutorytelu na szalę wa- donosi, że przywódca opozycji konser- \ gi przyszłego bezpieczeństwa świata, a watywnej, Winston Churchill, wyjeżdża lojalnością względem brytyjskiej partii po do Stanów Zjednoczonych na okres 3-mie litycznej, do której należy. W razie gdy- sięczny, co stawia na porządku dziennym by Eden zgodził się na przyjęcie stano- sprawę, kto śtrnłe na czele partii konser- wiska sekretarza O. N. Z., brytyjska par-
czy ^ tia Antoni Eden, b. minister spraw zagrani- watywnej. Zastanawiają się tutaj, cznych, zastępować go będzie na stano
wisku przywódcy - partii. W kołach poli
tycznych przypuszcza się, że Eden może objąć to stanowisko na stałe o ile Chur
chill zdecyduje się na Opuszczenie sta
nowiska przywódcy opozycji. •
Według sCielu obserwatorów życia par
lamentarnego Wielkiej Brytanii, Edi-n jest jednym z potencjalnych premierów z łona partii konserwatywnej, poza Chur chiliem, którego popularność rozciąga się znacznie poza granice jego własnej p ar
tii. Jest on po Churchillu, najbardziej
konserwatywna znajdzie się wobec dylematu, czy urodzony w Kanadzie lord Beavcrbrook posiada wszystkie koniecz
ne cechy na przywódcę partii. Parlia kon serwatywna posiada poza Edenem i Bea- verbrookiem 3 ludzi, którzy mogą kan
dydować na lo stanowisko — dawny m i
nister oświaty R. A. Butler, dawny mt«
nister produkcji OHver Liłtle-tonc i daw
ny minister skarbu John Anderson. Z tej trójki, jedyny Anderson — jak twierdzą niektórzy członkowie partii — cieszy slą poza szeregami partii, podobną popular
nością jak Eden. Doświadczeni obserwa
torzy twierdzą, że rezygnacja Churchilla, w każdym bądź razie, stanowiłaby wiel
ką stratę dla partii konserwatywnej, a w razie odmowy Edena objęcia w niej kle rowniczcgo stanowiska, strata ta równa łaby się wprost katastrofie.
Usunięcie faszystów ł kapitalistów z paclamerfu japońskiego
LONDYN, 4.1. (Obsł. wł.). Z . rozkazu rozkazu gen. Mac Arthura zostały rozwlą- gen. Mac Arthura, w japońskim parła- zane. Usunięto prawie wszystkich posłów menele przeprowadzono zasadnicze zm ia-: jo parlamentu z czasu wojny, wyższych popularnym* członkiem ^artii k o n serw a ^ utó ' Przedsławlc,cU Ja«wA»k,cŁ #,ef
wnej, a jego długie doświadczenie na sta- i Szych ° f,.<* r6w Wfojny 1 k ’ wych i handlowych, wyższych funkcjona- nowisku brytyjskiego ministra spraw za- ” yft ^ a k ó w * ugruplwań “uftra-nacjo- | ri^ z6w ko,el ieIaznych 1 bft‘nk<5w w Maa granicznych daje mu równięż kwalifl- naHst h , fa, 7.y„ owskich, które
kacje na sekretarza Organizacji Narodów _
Zjednoczonych. Stanowisko to z pensją 10 tysięcy funtów szterliugów rocznie, bą- 1 dzie jednym z najważniejszych na świe- j cle i zaproszony do objęcia go, Eden sta- I
nie niewątpliwie wobec trudnej decyzji, Trzech Mocarstw, która znajduje się w Bu- kiedy będzie musiał wybrać pomiędzy karcszclo, prowadziła wczoraj rozmowy z
„ --- oOo---
Czwarty dzień obrad IX Sesji KMN
I dżurii, na Korei I Formozie, s i
-oOot
(Początek na str. 1-ej)
prawnych, któro gwarantować będą Inicja
tywie prywatnej udział w odbudowie p ań
stw a. A rtykuł 1 ustawy mówi, że we wnie
sieniu do Istniejących przedsiębiorstw prze
mysłowych 1 handlowych, rdo objętych po stanowieniami ustawy- o przejęciu na wta-
Konferencja i opozycja Rumuńska
BUKARESZT, 4.1 (Obst wł.). Komisja dwoma głównymi przywódcami opozycji ru
muńskiej, a mianowicie a kłania B partii chłopskiej 1 a Bratlanu a partii liberałów.
Komisja Trzech Mocarstw składa się a sa- stępcy m inistra spraw za graniczny ch Wy
szyńskiego oraa ambasadorów Anglii 1 A»
mery ki. ~
nych komisji poseł Obrączka wnosi: „Wy
soka Rada uchwalić raczy wniesione pro- t je k ty . uchwał w brzmieniu uchwalonym i przez Komisję", ’ /
Izba przystępuje do głosowania. U sta
wę w drugim i trzecio: czytaniu przyjęto jednomyślnie. Kala obrad staje się świad
kiem spontanicznej manifestacji, posłowie e n 'śó państwa podstawowych gałęzi gospo
darkl narodowej, gw arantuje się nlcnaru- w sta^ ’ rozlega , się burza oklasków. Izba szalność prawa własności, drobnych włości- fiPiewa: ”° «Czerw°- ny sztandar", „Międzynarodówkę" 1 „Ma- ciell ł prawo swobodnego rozporządzania
tą własnością w ram ach obowiązujących w przepisach. Ustawa przewiduje, ie każdy ma prawo założenia nowego przedsiębior
s tw a przemysłowego, lub handlowego, pod warunkiem dopełnienia wymogów ustawo
wych. Ustawa przewldujo również, że no
wopowstałe przedsiębiorstwa, które z bic
iem czasu rozwiną się 1 będą Zdolno za
trudnić ponad 50 pracowników, nie podle
gają przepisom ustawy o przejęciu na wła
sność Państw a podstawowych gałęzi gospo
darki narodowej.
Poseł Obrączka wyraża przekonanie, że dyskusja nad wniesionymi projektami wy
każe zgodność wszystkich ugrupowań demo tycznych w zasadniczych dla Państw a I Narodu zagadnieniach. W Imieniu polączo-
zurka Dąbrowskiego". Padają okrzyki:
„Niech ty je blok stronnictw demokratycz
nych", „Niecłi żyje jedność narodowa", /(Niech żyje Polska Ludowa", „Niech żyje sojusz robotników I cUlopółr". Prezydent Bierut wznosi okrzyk: „Niech tyje jedność całej I/.byl". IV od|K»iviedzl Rada chóral
nie odpowiada: „Niech żyje Prezydent KRN, ob. B ierut".'
Podpisanie protokołu w sprawia emigrantów polskich w loposlawii
BELGRAD, 4.1. Wczoraj podpisany zo
stał w Belgradzie protokół dotyczący re
patriacji Polaków ■ Jugosławii. Protokół ten dotyczy 25.000 Polaków, których przodkowie zostali zesłani przez władze austriackie w okolice Banialuki I Prona- woru. Repatriacja będzie przeprowadza na w przeciągu 5 miesięcy.
--- ooo--- -
Podpisanie umowy
itr Bpcttons W oods
WASZYNGTON, 4.L (PAP). Minister
stwo spraw zagranicznych Stanćw Zjedno
czonych donosi, tż dotychczas 35 narodów podpisało umowę finansową a BrettoO Woods.
-oOo-
Lubelszczyzna odstawiła 4 7 .7 2 7 to n zb ó ż?
na śwfataenta rzeeznwe do Nowego Roku
Uwadze P. T. Obywateli m. Lublina
LUBELSKA SPÓŁDZIELNIA SPOŻYWCÓW damia
o otwarciu z dn -n 6. I. 1946 r.
Restauracji (,W IS Ł A"
po przejfeiu od C o - ł o r g u .
Ceny zniżone.
la ły wybór wir I wMsk Codilonnlo w flołi. I7-2Z
Dnkoral. kur.lmta * Ksncerl arklmłrj Tuli .Staży llrn .w a )oj*»»»i.
31
Świadcz,enta rzeczowo na terenie wo|.
lubelskiego wpływają wolno, ale system a
tycznie. Wprawdzie sr takie powiaty, któ
re wyraźnie sabotują akcję świadczeń rze- 1 czówych, np. powiat słedleckl odstawił 15.3 proc. planu rocznego, podczas, gdy do dnia 1 brn. winien byl dostarczyć 80 proc. wy
znaczonego wymiaru. Można Jednak dostar
czyć znacznie więcej, o czym przekonuje nas powiat tomaszowski, który w ostat
nim okresie sprawozdawczym odstawił 430 ton zboża, wypełniając tym samym plan. ro
czny w 50,3 proc., zajmując tym samym pierwsze miejsce w woj. lubelskim. Drugie z kolei miejsce zajmuje pow. Chełm — 47,3 proc., trzecie powiat Puławy, który do nie
dawna przodował w odstawie świadczeń, o- 1 statnio dzięki wyraźnemu zaniedbaniu spadł na trzecie miejsce. Następna 4 powiaty:
Biała Podlaska, Biłgoraj, Radzyń ł LnbUn- mtasto osiągnęły około BO proe. odstaw, przewidzianych planem za okres S tnlesiO' oy od sierpnia do grudnia włącznie.
; Poniżej podajemy tabelkę odstaw świad
czeń rzeczowych, ca ostatni oktea sprawo
zdawczy:
Dostarczono Powiat
Biała Podlaska Biłgoraj Clielm Hrubieszów Kraśnik Krasnystaw Lubartów * Lublin
lu k ó w x Puławy Radzyń Siedlce ramach udzielanej przez się opieki lul- nej, pokojowej działalności p r o d u k e ^
' - nej 1 handlowej". - Włodawa Ogrom uł dou!-.»smśó abn neKwsłfcnyehTZamość
Lublin m.
cjatywle prywatnej, wszelkie wypadki la mania „tej praworządności gospodar
wokr. spraw. Razem ♦/.
W 2.848 89
00 1.430 43
10 4.495 47
140 4.683 33
78 3.749 36
63 4.316 25
53 2.431 25
** 130 6.088 86
53 1.976 22
4 2.963 44
2G3 2.814 39
87 1.763 15
430 2.567 ro
— 2.647 86
50 3.186 84
0,4 73 39
odstawa świad- do dnia 1 stycz- ezej", Im wydatniej będzie popierało zdro przez Krajową Radę Narodową-dekretów Lu° " _lanem
wi| 'Inicjatywę w przemyśle i han dl a, sprawia, U podobnie js* pamiętne w;>da- • . . *
tym bezwzględniej będzie zwalczało o!>ji- rżenia z naszej niedalekiej d w l£ a w nosić 115 tys. ton. co stanowi wv wszelkie SDeUulacyjnr&o rozwydrzę' historycznym dla narodu I pnustwn znn •
7 a jL T to O S t« T e r ie dla Uch kapHa- czenla w postaci Manifestu Lipcowego 1-80’ proc. wymiaru t e--zncSo -Województwo S i ', k S r ! s f ó r * S e zaangażowane w Dekretu o Reformie Rolnej, obie „chwa-^mbelskle, dostarczyło zaledsylo 33 proc.
działalności Spekulacyjnej. W imię wla- Inne w dn. 2 hm, przez Krajową Rud v planu rocznego, a więc nic wypełniono na-
undiuiuuHi hjKkui.1i. .t , , et w 50 oroc. 5-mlesięczncgo programu
snego dobrze pojętego interesu winny one .Narodową ostawy n w m , postaw,c z nt- k jak najszybciej przenieść się noruaul- ml w iwlnjra szeregu.
Ht » G A Z E T A L U B E L S K A Sic. Ji
U pańsiw ow ienie podslawuwycii g a l p i p s p a i M i narodowej Popieranie prywatnej inicjatywy w przemyśle i handlu
- Referat ministra przemysłu ob. Minca, wygłoszony na IX Sesji li.lt. N.
GOSPODARKA ETATYSTYCZNA W POLSCE PR/EDWRKEANIOWEJ
Wysoka Izbo!
STARA FORMA — NOWA T R E M wyżej jedna czwart — za odszkodowa- 1 niem.
Chcemy w organizacji sektoru u-państwę j powstaje następne pytanie. Czy słuszna wionego wziąć z kapitalizmu to, co w nim j egt wypjata odszkodowania tym przedsię- W rękach Państw a znajdą się podsta- było dobrego. Chcemy wziąć giętką i sku- biorstwom, obywateli polskich i obywateli wowe gałęzie narodowej gospodarki. W rę- teczną formę przedsiębiorstwa skomercja- : pMńatw aaprzyjażnionych, które n a pod- kach Państwu znajdzie się olbrzymi ma- Hzowanego, dążącego do rentowności, do stawie projektów ustaw przechodzą na jątek ) olbrzymi dorobek. Czy ten mają- dochodu. Chcemy, aby ta rentowność, te* ^jasność państw a T czy to odszkodowanie tek 4®S zostania zmarnowany? Czy ten dochód, służyły szerokim warstwom naro-
m ajątek będzie »luż,ył narodowi, a nie sta- du, a nie garstce wielkich kapitalistów, nowi! dla niego ciężaru. Czy ten m ajątek Chcemy, w starą formę wl»« nową treść, wstanie celowo 1 rozumnie wykorzystany, treść gospodarki demokratycznej. Chcemy gzy też przeciwnie, będzie stanowił kulę t* steru postawić nowych ludzi, ludai x ma- u nogi w ekonomice Rarodowej. Oto pyta- ®Y- Robimy to już i robić będziemy dalej nia, które muszą i które powinny się na- w coraz większym rozmiarze. Wiemy, że sunąć przy uchwalaniu tych doniosłych u- ' pozostaje nam jeszcze wiele do zrobienia, staw, oto pytania, które muszą się nasunąć Wiemy, że mamy wiele, bardzo wtele ra- :ym bardziej, wobec łwiożych jeszcze w lżących braków. Wiemy, że trzeba 1 należy pamięci 1 niesławnych doświadczeń gospo- wzmóc udział robotników w odpowledssłal- dark.1 statystycznej w Polsce przedwrześnio ności za losy -ich zakładu pracy. Wiemy, wej. Porównywuje się często naszą obecną źe trzeba i należy dążyć do jak najpręd- upaóstwowioną gospodarkę z etatystyczny- s*ego wykucia nowych kadr przemysła
mi przedsiębiorstwami Polski x przedwrze- wych. Wiemy, że trzeba i należy stworzyć inipwej. Ohcę tu wyraźnie i ja*no stwier- *'®ć organów kontrolnych, w których by- dzić, że takie porównywanie jest w samych łyby reprezentowane nie tylko masy robo- twoich podstawach błędne i z konieczności tnicze daiiych gałęzi przemysłu, ale także
musi prowadzić do błędnych wniosków, przedstawiciele konsumentów. Wiemy, że konfiskatę własności kapitaltsty- .'‘rzedsięblorstwa ' etatystyczne w Polsce .wiele, bardzo wiele trzeba jeszcze zrobić, canej_ Nie przeprowadzamy rewolucji so- przedwrześniowej były przedsiębiorstwami by wyplenić chwasty pookupaeyjne, nawy- Cja]j,tyC2nej i dlatego wypłacamy odszko- państwa, rządzonego prze* obszarników. ki spekulacyjne, nadużycia i korupcje. Ale dowan)lg
Stąd 1 dlatego, przedsiębiorstwa te pra- wiemy również ż . naród pol.kl 1 klasa j p,.gepl.owadaiU4my natomiaat na wil
■ owały nie dla narodu, a dla państwa ob robotnicza ma dość S1ły by tym w szy stk ą postacią ^ rolnej rewo- ,żarników 1 wielkich,kapitalistów. Stąd 1 zdaniom podołać Jeżeli nae pytają gdzie ewolucję spóźnioną u na.
dlatego działalność tych przedsiębiorstw gwarancja, że olbrzymi dorobek oddany w 1 ule dawała żadnych realnych wyników w ręce Pańetwa nie zostanie zmarnowany?
dziedzinie poprawy bytu szerokich mas lu- Odpowiadamy na to: Gwarancje leżą tt dowych. Nasze przedsiębiorstwa państwo- ' demokratycznym charakterze naszego Pań ve są przedsiębiorstwami Państw a Demo- siwa, w demokratycznym charakterze na- liratyeznego, Państwa, rządzonego prz )*»*«! gospodarki, w inicjatywie, w energii masy ludowe. Stąd i dlatego nasze przed- , twórczej, w ofiarności,'w zdolności 1 w siębiorstwa państwowe służą i w coraz wlęk talentach polskich ma* ludowych. (Długo- szym stopniu służyć będą interesom Na- trwałe oklaski). Dlatego Demokratyczna
rodu. i Państwo Polskie, masy ludowe, a zwłasi-
Przedsiębiorstwa etatystyczna w Polsce [cza klasa robotnicza potrafią, jak to wy-
orzed wrześniowej zakładane były głównie 'caza*° doświadczenie, nia tylko zachować ___ __ _ ____ ____ _ w tych dziedzinach, których nie chciał ob- m ajątek sektoru upaństwowionego, ale i j ^ ^ Y t o w n M w
■ąć kapitalista prywatny. Zakładane były i Pomnotyi go i rozszerzyć dla dobra całe- p|atf shl8JuleR(> , usprawiedliwionego od
tworzone jako państwowe wyspy w morzu ( ®° naroau prywatnej własności kapitalistycznej. W
tych warunkach przedsiębiorstwa etatysty
czne musiały być kompleksami, oderwany
mi od całości ekonomiki, nie posiadającymi W myśl złożonych projektów uetaw, pod ___ _
zaplecza gospodarczego. Stąd i dlatego ich stawowe gałęzie gospodarki narodowej odszkodowanie, by słuszne odszkodowanie;
ogólna- w zasadzie nierentowność. Stąd ł przechodzą na własność Państwa w dwo-
J
przeobraziło się w jakiś toaraca i daninę dlatego Ich brak dochodowości. Stąd i dla- jaki sposób. Przedsiębiorstwa poniemieckie hamującą rozwój muszego Kraju. Nie po to tego konieczność łożenia wielkich sum na przechodzą na własność Państwa bez od- 1 uwalniamy eię od trustów 1 karteli, by połatanie ich deficytu. Nasze przedsięblor- szkodowania. Przedsiębiorstwa, będące wła paść od nich w zależność w innej formie, stwa upaństwowione wchodzą w zakres snośclą obywateli polskich 1 obywateli Sądzę, że będę wyrazicielem opinii całej planowej państwowej gospodarki, nie jako państw zaprzyjaźnionych, przechodzą na Wysokiej Izby i całego narodu, jeśli po- oddrtelne, oderwane kompleksy, pozbawio- własność Państw a za odszkodowaniem, wiem, że odszkodowanie, słuszne odęzkodo- ne zaplecza gospodarczego. Nasze przedslę- Powstaje pytanie, jak# część stanowią w 1 wanle winno przez nas być wypłauane w blorstwą upaństwowione stanowią wielkie stosunku do całej masy, przechodzącej na takiej wysokości, w takich formach, w ta- l zwarte części gospodarcze, całości, któ- własność Państwa, przedsiębiorstwa po- kich terminach i w takich warunkach, by rych każda część posiada zaplecze gospo- niemieckie, to Jeat takie, za które nie nie przeszkadzało ono szybkiej odbudowie tiarcze w postaci innych kompleksów sek- wypadnie płacić odszkodowania, a Jaką 1 rozbudowie naszej gospodarki. (Oklaski) .oru upaństwowionego. Całości, w których ezęść ta przedsiębiorstwa, za które pro-
wzajemnie kompensują się gałęzie, wyma- jekty ustaw przewidują odszkodowanie. Na gająca wielkich inwestycji 1 przez to cza- leży wziąć pod uwagę, że na przedsięblor*
■>wo nierentowne w zestawieniu z gałę- stwa, przechodzące na własność Państw a ______ __ ____ __ w______ _ jaml, która już dziś osiągają wielkie do- bez odszkodowania, składają się poza ca- pole działalności Państwa i inicjatywy pry kody. Stąd l dlatego nasze przedsięblor- łośclą przedsiębiorstw na Ziemiach Odzy- watnej i wnoszą w tę niedostatecznie roi- twa państwowe mają wszelkie widoki na skanych 1 byłymi przedsiębiorstwami nie- wiązaną dotąd kwestię, niezbędną Jasność.
,0’ by P° częściowym chociażby wyrówna- j mtecłdmi w etarym kraju — spółki ak- Ustawa o zakładaniu nowych przedsię- iu zniszczeń wojennych, stanowić poważ- j cyjnę, kontrolowane prze* kapitał niemiec- btoratw i popieraniu prywatnej inicjatywy
■a źródło dochodu dla Państwa. Przedsię-j ki, przedsiębiorstwa, które w czasie woj-, w przemyśle 1 handlu stanowi Jakby list
• iorstwa etatystyczne Polski przedwrze- ny dobrowolnie zostały odstąpione Niem- ■ żelazny dla kirpcćw i przemysłowców wy*
‘Solowej rządzono były prze* zaskorupiałą, | com, przedsiębiorstwa osób, zbiegłych do . tonujących zgodnie s obowiązującymi prze
de osmalą, oderwaną od życia i od mas ' nieprzyjaciela ora* tzw. majątek opus*-| pisami, swój zawód. Ustawa ta stwierdź*
biurokrację urzędniczą. Stąd i dlatego kie- ' czony i porzucony, właściciele którego, j nienaruszalność prawa własności 1 niena- rownlctwo tych zakładów często przypo- j względnie ich bezpośredni spadkobiercy, ruszalność swobodnego rozporządzania tą mlnalo raczej mandarynów chińskich, niż nie 'tyją. Jeśli to wszystko zważyć, to o- własnością. Ustawa ta etanowi podwaliny orężnych i energicznych działaczy przemy- każe się, że co najmniej dwie trzecie wszy- ; pełnej praworządności w dziedzinie gospo- słowych. Nasze przedsiębiorstwa upaństwo- . stkich przedsiębiorstw przechodzących na j darczej. Chcę tu oświadczyć, że tej prawo
wierne rządzone są przez ludzi przemysłu, ■ własność Państwa, w myśl złożonych pro- . rządnoścl będziemy przestrzegać ściśle l starych inżynierów i techników i nowych 1 jektów ustaw przypada Państwu bez od- skrupulatnie, a winnych jej łamania, jeśli ludzi, ludzi z dołu, wy dźwignię tych z mas ! szkodowaniff a co najwyżej, jedna trzecia i się tacy znajdą, karać zgodnie * przepl*
robotniczych na stanowiska kierownicze. J za odszkodowaniem. Jeżeli sprawę ująć nie j sami obowiązującego prawa,
łtąd i dlatego nie ma ducha chińskich raan- j od strony liczby przedsiębiorstw, a od Ustawa ma na edu popieranie zdrowej lar\nów w naszym sektorze upaństwowlo- ! strony ich wartości, to okaże się, że z o- 'inicjatywy prywatnej przez stworzenie dla rym; a tętnić w nim będzie coraz bardziej gólnej wartości majątku przechodzącego na 1 niej odpowiedniej atmosfery, odpowlednle- młody i zdrowy duch dobrze pojętej przed- rzecz Państwa, co najmniej trzy czwarte go klimatu, odpowiednich ram działania I
SPRAWA ODSZKODOWANIA Wysoka Izbo!
nie będzie haraczem, który zaciąży w spo
sób bolesny na całym naszym, kraju, opóź
niając i utrudniając jego odbudowę. Stoi
my na stanowisku wypłaty odszkodowania
* następujących dwóch zasadniczych wzglę dów:
Wzgląd pierwszy, to charakter odby
wających się u nas przemian społecznych.
Konfiskata przedsiębiorstw bez odsakodo- wania oznaczałaby wejście na drogę rewo
lucji socjalistycznej. My na tę dtogę nie wchodzimy i dlatego przeprowadzamy prze- jęete przedsiębiorstw na rzec* Państw a *a odszkodowaniem podobnie, jak to się dzieją w Caeohosłowacji, Francji czy Anglii l w przeciwieństwie do Rosji Radzieckiej, któ
ra zgodnie * rewolucyjao-socjaUstycznym charakterem swojego ustroju przeprowadzi-
w stosunku do Innych krajów zachodnich.
Zlikwidowaliśmy w roku 1945 feudalne ob- szarnictwo, które we Francji zostało zlik
widowane przez wielką rewolucję w koń
cu osiemnastego wieku. I dlatego podobnie, Jak to było np. we Francji, przeprowadzi
liśmy wywłaszczenie ziemi obszarniczej bo*
odszkodowania. Kto nie rozumie tych róż
nic, ten nie zna i nie rozumie historii.
Wzgląd drugi, tó dąźnołć d o ' uczynie
nia wszystkiego, by doprowadzić Jak naj
szybciej do nawiązania normalnych gospo
darczych stoauni
płatę słusznego I usprawiedliwionego od szkodowanla zagranicznym kapitalistom, chcecy usunąć wszelkie możliwe preteksty, zmierzające do utrudniania naszych wię/J gospodarczych z zachodem. Nie znaczy to bynajmniej byśmy godzili się ria to, by
INICJATYWA PRYWATNA Wysoka labo!
Złożone projekty ustaw rozgraniczają
3lębiorczoścl. ' przechodzi bez odszkodowania, a co u j - [ pejnego poczucia bezpieczeństwa, Dlatego
dia tej części ktfpitałów, które obecnie za
angażowały się w działalność spekulacyjną, ustaw a ta powinna zabrzmieć, jak trąbit*
odwrotu od powojennej spekulacji do nor
malnej, pokojowej działalności prorfnkoyj- , nej 1 handlowej.
Jeśli chodzi o Rząd, to di* każdege po
winno być jasne, że lnt wydatniej będzie on popierał zdrową i pnżyteusuą, prywatną bńejabywę w przemyśle i handlu, tym e- sbrzoj i bezwzględniej bętMe on nweloaąl wNwlkle objawy spekulacyjnego rorwydrae- nln.
W związku * rozgrenlnrenlem dainłakto- śol Państw a 1 inicjatywy prywatnej, staje przed nami szereg seg* dnieć, dotycsąejroh wzajemnych stosunków yyeejrmnego współ
działania między sektorem upaństwowio
nym. a sektorem inicjatywy prywatnej. Do
tychczas przemysł pryw atny żył bądź ze starych zapasów, bsdś też s innych przy*
palikowych, żeby nie powfedsięd nielegal
nych, źródeł. Obecnie te możMwośN koóosą się 1 jest rzeocą jasną, że rozwój priem y- ’ rfu prywatnego będzie nienioŻUwjr, bee ko*
rzystanla z podstawowych «ur*woów 1 ma
teriałów pomocniczych, znajdujących się w ręku Państwa. Państwo tej pom yje prze
mysłowi prywatnemu udićett, pod warun
kiem włączenia się przemysłu prywatnego do ogdlnopańatwowego planu gospodarcze
go. Wielka rola w tym zakresie przypadnie organom samorządu gospodarczego, któie będą musiały ulea poważnym stru k tu ral
nym przemianom w związku « powstaniem nowych warunków i w związku ż sr,i>regLem nowych bardzo poważnyoh i bardeo istot
nych zadań
ROLA SPOLDZIKLOZOAOI Wysoka labo!
Prze* złożone pirojekty ustaw Rząd dą
ży do określenia podstaw gospodarceo- ustrojowyeh Demokratycznej Polski, do spreuycowania jej modelu gospodarczego.
W tym modelu gospodaroaym poważne t podstawowe miejsce zajmuje rozwój spół
dzielczości. Działalność spółdsieloaośct nie chcemy ograniczać jedynie do dziedziny rozdziału dóbr, do dziedziny pośrednictwo, między producentem a konsumentem. Uwa
żamy, że i w dziedzinie produkcji spółdziel
czość winna zająć poważne miejsce. W ca
łym szeregu gałęzi przemysłowych, obok największych przedsiębiorstw administro
wanych prze* Państwo, spółdzleloza formą gospodarki powinna być prw w aiająca. (O- klaskj)
Tyczy to przede wszystkim preemysłó*
spożywczych, ą zwłaszcza przemysłów, po
legających na przeróbce i uszlachetniania produktów pracy rolnika. (Oklaski)
Projekt ustaw y e przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej prsewiduje przejęcie przez Pań- etwe całego szeregu takich n iaśale przed
siębiorstw. Jednoe*eśnte Jednak projekt przewiduje możność przekazywania tych przedsiębiorstw spółdzielczości. (Oklaski).
Dlaczego praodaiębtorwtwa tego typu nie eą na podstawie złażonych projektów ustaw przekazane bezpośrednio spółdzielczości T Doleje się ta k dlatego, że spóldzlctcr.ośó jeszcze nie wszędzie i nte całkowicie jest przygotowana do bezpośredniego przejęcia tych przedsiębiorstw pod swój zarząd. Dla
tego. w. stosunku do tego typu przedsię
biorstw, na podstawie złożonych projektów ustaw, Państwo występuje raczej. Jako de
pozytariusz spółdzielczości. Tyczy to np.
młynów. Chcę tu oświadczyć, że * upraw
nień danych nam przea projekt ustaw y w stosunku do spółdzielczości, chcemy i bę
dziemy korzystać szeroko. W m iarę tego, jak spółdzielczość będzie w stanie przejmo*
!wać te przedsiębiorstwa, będą one jej prz*
kazywane prze* Państwo. Otworzy to sze
rokie perspektywy rozwoju przed spółdziel
czością zarówno spożywczą, ja k i pfoduk- cyjno-rolniczą. W ten sposób przedłożone projekty ustaw ugruntow ują po raa plerw-
(Dokończenie na str, B-ej)
