Wielki Kalendarz Rodzinny na Rok 1924, T. 1

Pierw sza pom oc w nagłych wypadkach.

Wskazówki, jak należy pospieszyć z radą i pomocą zanim lekarz nadejdzie.

Apopleksja (udar mózgowy,

szlak):

Do nadejścia lekarza, osoba dotknięta winna zachowywać się spokojnie, przebywając w pokoju o ciepłocie nie więcej jak 12— 14° C.

Głowę ułożyć wysoko, rozpiąć ubranie, wynieść na powietrze. Przy utracie przytom­

ności spryskać i zmywać twarz zimną wodą. Zimne okłady lub lód na głowę i serce.

Jeśli jest pod ręką, to plaster gorczyczny lub chrzan utarty na łydki i lewatywy z octu.

Podczas wymiotów głowę ułożyć na bok. Nie wolno podawać alkoholu lub kawy czarnej.

Dławienie się:

1. Należy szybko wsunąć do gardła prawy palec wskazujący nieco zgięty starając się ciało wydobyć lub rozluźnić, przyczem powstają wymioty albo

2. Przycisnąć silnie chorego piersią i brzuchem do stoika, skrzyni lub t. p. i ude­

rzyć kilkakrotnie "pięścią między łopatki. — Nie tracąc chwili zawezwać lekarza.

Duszenie się gazami trującymi

(zaczadzenie):

Chorego wynieść szybko na świeże powielrze, rozpinając na nim odzież. Zastoso­

wać sztuczne oddechanie. Nacierać silnie mokrymi chustami i zlewać zimną wodą ; gdy chory przyjdzie do przytomności podać czarnej kawy.

Krew zatamować:

a) z płuc:

b) z żołądka:

c) z nosa:

d ) z rany:

a) Chorego ułożyć głową wysoko i zalecić zupełny spokój; ubranie porozpinać. Na piersi zimne okłady lub woreczek z lodem. Połykać kawałeczki lodu. — Chorego wolno przenieść tylko na zlecenie i w obecności lekarza.

b) Zupełny spokój; na okolicę żołądka zimne okłady;; prócz kawałeczków lodu do połykania nic do jedzenia ani do picia.

c) Ułożyć chorego głową wysoko stosując zimne okłady na serce i kark. Nos ści­

snąć dwoma palcami, do krwawiącego otworu nosowego włożyć kawałek lodu lub wsunąć długi czop z waty albo kawałek gazy jodoformowej.

d) Część ciała krwawiącą ułożyć wysoko. Przycisnąć ranę watą lub gazą i zawiązać.

Przy krwotoku z żyły usunąć wszelkie opaski, ściągnąć taśmą poniżej rany; przy zra­

nieniu na kończynach ściągnąć mocno kończynę powyżej rany sznurem, chustką lub t. p.

Nadwichnięcie stawu:

Nadwichniętą kończynę ułożyć spokojnie; na zwichnięty staw zimne okłady lub pęcherz z lodem.

Omdlenie:

Przedewszystkiem zważać na barwę twarzy omdlałego; jeżeli twarz ma zaczerwie­

nioną, ułożyć go z głową wysoko podniesioną; jeżeli bladą poziomo z głową na dół.

Rozpiąwszy ubranie na szyi i w pasie, u niewiast także gorset, wynieść na świeże powie­

trze. Skraplać, twarz i piersi zimną wodą lub octem nacierać; dać amoniak do wąchania, łechtać piórkiem lub słomką błonę śluzową nozdrzy. Podeszwy i łydki rozcierać szczot­

kami. — Nieprzytomnemu nie podawać nic do picia.

Otrucie:

Przy lekkiem otruciu pić dużo wody letniej z oliwą, masłem lub solą aby spowo­

dować wymioty. Przy otruciu kwasami nie wywoływać sztucznie wymiotów, lecz pić co kwadrans 4 —6 łyżek mleka zmieszanego z magnezją paloną, kredą, mydłem albo po­

piołem. Zimne okłady na głowę. Nie wolno podawać mleka, oliwy lub tłuszczów przy otruciu fosforem, z wyjątkiem mleka przy otruciu zielenią miedzi (grynszpanem).

Sparzenie:

Na oparzone części przyłożyć kawałek płótna zamaczanego w równych częściach oleju lnianego i wody wapiennej; w braku tych środków w czystej oliwie. Silny ból naj­

prędzej złagodzić zimnymi okładami, stosując je na owo płótno zamoczone w oliwie.

Na miejsca sparzone osirymi płynami, jak ługiem, kwasem azotowym lub witrjolem przy­

kładać wprost zimne okłady. — W jednym tylko wypadku, po sparzeniu wapnem należy miejsce sparzone obmyć oliwą nie wodą; okłady zawsze oliwą lub olejem lnianym.

Ukąszenie przez psa wście­

kłego lub węża jadowitego:

Powyżej rany, między raną a sercem, szybko ściągnąć sznurem, aby jad nie dostał się do obiegu krwi. Następnie nacierać w kierunku od miejsca ściągniętego sznurem ku ranie, by jad wycisnąć. Wypalić ranę rozżarzonymi metalami n. p. gwoździem, drutem lub kwasami siarkowym, azotowym albo solnym. Przy ukąszeniu przez żmiję najlepiej salmiakiem. Po wypaleniu opaskę zdjąć, podawać napoje wyskokowe.

Zgniecenie (sin iec):

Uszkodzoną część ciała ułożyć wysoko i spokojnie, okładać lodem lub zimną wodą.

Można zastosować również masaż.

Zmarznięcie (odmrożenie):

Wielka staranność przy przenoszeniu, nie brać do ręki zmarzniętych (kruchych) kończyn. Wnieść do pokoju nieopalonego, wykąpać w zimnej wodzie. Przedtem na mrozie rozebrać i nacierać śniegiem i zimnymi chustami. Jeśli oddech ustaje, zastosować sztuczne oddechanie, położyć do zimnego łóżka podając czarną kawę (zimną) lub rum.

Stopniowo zwiększać temperature w pokoju i podawać cieplejsze napoje.

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥

¥$

¥¥

$¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥¥

¥

$¥

$¥

¥¥

¥¥

$

¥¥

¥

$ --- ^*

j t , yV ~

WIELKI KALENDARZ

RODZINNY

TOM I.

na rok

1 9 2 4

dla rodziny w mieście, czy na roli, każdego stanu i zawodu

Wszyscy znajdą w nim coś dla sie­

bie, co zaciekawia, uczy i rozwesela

W długich wieczorach zimowych, w niedzielę lub święta, w dniach smutku i wesela, zawsze jest on najlepszym doradcą i pocieszycielem

Zabierz go sobie dla swej rodziny a nawet i za 10 lat warto go czytać

Rok 1924

jest rokiem p rzestęp n y m o 366 dniach.

cz ęste m i burzam i, ku końcu w ielk ie X S56G p la n etą panująca jest J o w is z .

Między planetam i, które k o lo sło ń ­ ca n aszego krążą, jest J o w isz n a jw ięk ­ szym . Średnica jego jest jed en aście razy w ięk sza od śred n icy n aszej ziem i, a z m asy J ow isza d a ło b y się u tw o r z y ć 1.350 cial w ielk ości ziem i. Ś w ia tło jego jest praw ie tak jasne jak ś w ia tło jutrzen­

ki. O dległość jego od s ło ń c a w y n o si 770 miljonów k ilom etrów . D o obiegu około słońca potrzebuje 12 n a sz y c h lat.

Natom iast obraca się bardzo szy b k o kolo w łasnej osi; do jed n ego obrotu potrzebuje tylko n iesp ełn a 10 n a szy ch godzin. D oba na Jow iszu m a ty lk o 10 godzin, dzień i n oc s ą p rzeto b ard zo krótkie. O koło J o w isza k r ą ż y d z ie w ię ć k s ię ż y c ó w ; cz ter y są d o s y ć jasn e i już od roku 1610 astronom om zn an e; p ięć m niejszych i bardzo n iejasn ych od k ryto dopiero bardzo n iedaw no. N ajb liższy z k się ż y c ó w okrąża J o w isz a w ciągu 12 godzin, n ajd alszy o d b y w a s w ą p o ­ dróż koło n iego w ciągu l a t d w u .

C ztery p ory roku astron om iczn ego.

Stan p ogod y.

W i o s n a za c zy n a się dnia 20 m ar­

ca o godz. 22-ej min. 20 (c z a s środ k o- w o-europejski), sło ń c e w stęp u je w znak barana. — W io sn a b ęd zie aż do maja chłodna i d żd ży sta , w środku 10 do 12 dni m iernie ciep ła, p o czem do końca m okra i d o s y ć zim na.

L a 1 0 za c zy n a się dnia 2 1 c z e r w c a o godzinie 18-tej min. 0, sło ń c e w stę p u ­ je w znak raka. W te d y m am y najdłuż­

s z y dzień a najkrótszą noc. — L ato b ę ­ d zie z p oczątku m iernie g o rą c e i słotn e, w p o ło w ie um iąrkow ąnę, p rze ry w a n e

upały.

J e s i e ń z a c z y n a się dnia 23 w r z e ­ śnia o god z. 8—ej min. 58, k ie d y sło ń ce w stęp u je w zn ak w a g i. — Jesień b ę ­ d zie p ra w ie w c a ło śc i d żd ży sta .

Z i m a z a c z y n a s ię dnia 22 grudnia o god z. 3-ej min. 45; s ło ń c e w stęp u je w znak k o zio ro żca . — N ajk rótszy d zień a n oc n ajdłuższa. — Zima z p o­

czątk u ch łodn a p rzy n o si dużo śn iegu, pod k on iec d o sy ć ostra.

Z aćm ienia w roku 1924.

(C z a s śro d k o w o -eu ro p ejsk i.)

W roku 1924 m a m y tr z y zaćm ien ia sło ń c a i d w a k s ię ż y c a , z k tóry ch będą w id zia ln e u nas ty lk o zaćm ien ia k s ię ­ ż y c a , a z w ła s z c z a drugie zaćm ien ie w s w y m ca ły m p rzeb iegu , z p ie r w s z e ­ g o z a ś jego druga p o ło w a .

I. C a łk o w ite zaćm ien ie k s ię ż y c a dnia 20 lu teg o 1924.

K się ż y c w stęp u je w p ó łcień 20 lu­

te g o o go d z. 14-tej min. 15; zaćm ien ie z a c z y n a s ię w o g ó le o god z. 15-tej. min.

18; p o czą tek c a łk o w ite g o zaćm ien ia o god z. 16-tej min. 2 0; środ ek za ć m ie­

nia n astępuje o god z. 17-tej min. 08;

c a łk o w ite zaćm ien ie k o ń c z y się o go d z.

17-tej min. 5 7; k o n iec za ćm ien ia w o ­ g ó le o go d z. 18-tej m in. 59; k się ż y c w y stę p u je z p ółcien ia o god z. 20-tej min. 2.

P o c z ą te k zaćm ien ia w id zialn ym jest w najdalszej p ółn ocn o-zach od n iej A m ery ce, na O cea n ie Spok ojn ym , w Australji, Azji i h a O cean ie Indyj­

sk im ; k o n iec w zachodniej c z ę śc i O ceanu S p ok ojn ego, Australji, Azji,

w Europie i A fryce z w y ją tk ie m naj­

d alszy ch p ółn ocn o-zach od n ich c z ę śc i.

II. C z ę śc io w e zaćm ien ie sło ń ca dnia 5 m arca 1924.

P o c z ą te k zaćm ien ia w o g ó le dnia 5 m arca o god z. 14-tej min. 55; naj­

w ię k sz e zaćm ien ie o god z. 16-tej min.

44; k on iec zaćm ien ia w o g ó le 5 m arca o god z. 18-tej min. 33. W ie lk o ść z a ­ ćm ienia w c z ę ś c i śre d n icy sło n eczn ej:

0*58.

Z aćm ien ie jest w id zia ln e w p ołu ­ d n io w y ch ok olicach p od b ieg u n o w y ch , k oniec w K aplandzić.

IIL C z ę śc io w e zaćm ien ie sło ń c a dnia 31 Iipca 1924.

P o c z ą te k zaćm ien ia w o g ó le 31 lipca o go d z. 19-tej min. 52; n a jw ięk sze p rzy ćm ien ie o g o d z. 20-tej m in. 58;

k on iec zaćm ien ia w o g ó le o god z. 22-ej min. 4. — W ie lk o ść zaćm ien ia w c z ę śc i śre d n icy sło n eczn ej: 0‘19.

Z aćm ienie w id zia ln e jest ty lk o w połud. c z ę ś c i O ceanu W ielk ieg o .

IV. C a łk o w ite zaćm ien ie k s ię ż y c a dnia 14 sierpnia 1924.

K się ż y c w stęp u je w p ółcień dnia 14 sierpnia o god z. 18-tej min. 33; z a ­ ćm ien ie z a c z y n a s ię w o g ó le o (godz.

19-tej min. 31; p o czą tek zaćm ien ia c a ł­

k o w ite g o o god z. 20-tej. min. 31; k o ­ n iec c a łk o w ite g o zaćm ien ia o god z.

22-ej min. 9; zaćm ien ie k o ń c z y się w o g ó le o go d z. 23-ej min. 9; k s ię ż y c w y stę p u je z p ó łcien ia 15 sierpnia o god z. 0 min. 8.

P o c z ą te k zaćm ien ia w id zialn ym jest na za c h o d zie O cean u S pok ojn ego, w Australji, Azji, na O cean ie Indyj­

skim , w e w sch od n iej i śro d k ow ej Eu­

ropie i w A fry ce (z w y ją tk iem p ółn o c­

n o-zachod n iej c z ę śc i), k on iec w środ ­

k o w ej i zachod n iej Azji, zachód . Au­

stralji, na O cea n ie Indyjskim , w E uro­

pie, A fry ce, na O cea n ie A tlantyckim i w e w sch od n iej i środ k o w ej A m ery ce P ołu d n iow ej.

V. C z ę ś c io w e za ćm ien ie słoń ca dnia 30 sierpnia 1924.

P o c z ą te k zaćm ien ia w o g ó le 30 sier­

pnia o god z. 7-ej min. 50; n a jw ięk sze za ćm ien ie o go d z. 9-tej min. 22; k o ­ n iec za ćm ien ia w o g ó le o god z. 10-tej min. 55. W ie lk o ść zaćm ien ia w c z ę śc i śre d n icy sło n e czn ej: 0‘4 3.

Z aćm ienie z a c z y n a się w Grenlandji i jest w id zia ln e w północnej Europie, w S yb erji i p ółn ocn y ch Chinach, k o­

n iec w Japonji i na K am czatce.

D w a n a śc ie zn a k ó w n iebieskich . Znaki w io sen n e: Znaki letn ie:

‘ryP B aran Rak

W ? B y k M L ew

$ B liźn ięta & Panna Znaki jesienn e:

ifa W ag a 4 K N ied źw ia d ek

S tr z e le c

Znaki zim o w e:

K ozio rożec W odnik R y b y S u ch e dni.

(W ed łu g k a le n d a rz a G re g o ria ń sk ie g o .) 12 m arca, 11 c z e r w c a , 17 w r z e śn ia i 17

grudnia.

(W e d łu g k a le n d a rz a Ju liań sk ieg o .) 6 m arca, 5 c z e r w c a , 18 w r ześn ia i 18

grudnia.

O k r esy ro czn e.

K alendarz

G re g o ria ń sk i Ju liań sk i L iczb a zło ta . . . 6 6 E p a k t a ... XXIV VI O kres sło ń c a . . . 1 1 P o c z e t rzy m sk i . . . 7 7 L itera niedzielna . FE GF N ied ziel i ś w ią t razem 59

Ś w ię ta ruchom e.

(W edług k a le n d a rz a G re g o ria ń sk ie g o .) Niedziela S tarozap u stn a (S ep tu a- gesim a) 17 lutego. — P o p ie le c 5 m ar­

ca. _ N iedziela W ielk an ocn a 20 k w ie t­

nia. — Dni k r z y ż o w e 26, 27 i 28 maja.

W n iebow stąp ienie P a ń sk ie 29 maja.

Zielone Ś w iątk i 8 c z e r w c a . — N ied zie­

la św . T rójcy 15 c z e r w c a . — B o ż e C ia­

ło 19 czerw ca . — S erc a J e z u so w e g o 27 cz erw ca. — P ie r w s z a n ied ziela ad­

wentu 30 listopada.

Od Ś w ią t B o ż e g o N arodzen ia do środy p opielcow ej jest 70 dni = 10 t y ­ godni. K arnaw ał trw a 58 dni = 8 t y g o ­ dni, 2 dni. N ied ziel po T rzech Królach jest 5, po Z esl. D ucha ś w . 24, po św . Trójcy 23. N iedziel zap u stn ych jest 8; początek postu 5 m arca, k on iec postu 19 k w ietnia; p ost tr w a 46 dni.

(W edług k a le n d a rz a Ju liań sk ieg o .) Nedila Triodium 4 lutego. — M asso- pust 18 lutego. — W o sk rese n y je C h ry- sta 14 kw ietnia. — W o zn ese n y je H o-

sp oda 23 m aja. — S o s z e s tw ie ś w . D u ­ cha 2 c z e r w c a .

D o św ią t n ak azan ych p rzez k ośció ł nie zaliczają się n astępujące św ię ta : Matki B o sk iej Gromn., Z w ia sto w a n ie N. M. P ., p on ied ziałek w ielk a n o c n y , p o­

n ied zia łek Z ielonych Ś w ią t, N a rod ze­

nie N. M. P . i św . S zczep an a .

R o k ż y d o w s k i 5684, k tó ry się r o zp o czą ł w e w to r ek , dnia 1 1 w r ześn ia 1923 jest regularn ym rokiem p rze stęp ­ nym z '384 dni, a k o ń c z y się w n ie d z ie­

lę, dnia 28 w r z e śn ia 1924, p oczem w p on ied ziałek , dnia 29 w r z e śn ia ro z p o ­ c z y n a się rok 5685, k tó ry jest n a d licz­

b o w y m rokiem z w y c z a jn y m o 355 dniach.

R o k t u r e c k i 1342, k tó ry się r o zp o czą ł w e w to r ek , dnia 14 sierpnia 1923 jest z w y c z a jn y m rokiem z 354 dni a k o ń c zy się w p iątek , dnia 1 sierpnia 1924. P o nim n astęp u je w so b o tę, dnia 2 sierpnia rok 1343, k tóry jest ró w n ież z w y c z a jn y m rokiem o 354 dniach.

Święta ruchome W latach 1924—1932 (w ed}Ug kalendarza Gregoriańskiego).

Rok Popielec Wielkanoc Wniebowstą­

pienie Pańskie

Zesłanie

Ducha Św. Trójcy Św. Boże Ciało 1924

1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932

5 marzec 25 luty 17 .

2 marzec 22 luty 13 „

5 marzec 18 luty 10 .

20 kwiecień

1 :

17 8 31 marzec 20 kwiecień

5 27 marzec

29 maj 2 1 .

13 . 26 . 17 .

9 . 29 . 14 „

5 .

8 czerwiec 31 maj 23 „

5 czerwiec 27 maj 19 „

8 czerwiec 24 maj 15 .

15 czerwiec 7

30 maj 12 czerwiec

3 26 maj 15 czerwiec 31 maj 22 .

19 czerwiec 12

3 16

7 maj 30 „ 19 czerwiec

4 26 maj

Niedziela I. Adwentu 30 listopad 29 28 27

2 grudzień 30 listopad 1 29

27

Spis alfabetyczny n a jc z ę śc ie j używanych im ion sło w iań sk ich .

A ldona 11 październik*

B oguchw ał 17 m arca B oguchw ała 29 m a |a B ogum ił 1 czerw ca B ogum iła 20 g rudnia B ogusław 20 m arca B ogusław a 23 w rzein l*

B ogusz 24 lutego B ogdan 6 lutego B ohdan 19 m arca B olesław a 22 lipca B olesław 19 sierp n ia B orys 9 sierpnia B orysław a maj*

B łaiej 3 lutego

B ro n isła w 18 s ie rp n ia . 3 w rz e ś.

1 6 p a id z ie rn . C zesław 12 sty cz n ia C zesław 19 kw ietn ia C zesław , św . 20 lipca D a n u ta 26 lip ca ja n u sz 21 listo p ad a Jaro sła w św . 24 kw ietn i*

J aro sła w a 21 sty cz n ia Jerzy św . 23 k w ie tn ia Jordan 13 lu teg o K azim ierz św ., 4 v a rc « K azim iera 21 sierp n i*

Ludom ił św . 7 m aja M ieczy sław l styczni*

M iro sław a 26 llpc*

P r o k o p 5 llpc*

P rze m y sła w U k w ietn i*

lis to p a d a R a d o s ła w 1 m arc*

R ad o sła w a 8 w rz e śn ia S e b a stv a n 20 sty cz n ia S o b ie sła w 20 sierp n i*

S ta n isła w ś w . 8 m aja S ta n isła w św . 13 llsto p . Ś w ię to p e łk 1 czerw c*

w rześn i* .

Ś w ię to sła w 31 sierp . 1 3 m aja Ś w ię to sła w a 7 s ty c i . 1 ł t i e r . Szczęsny JO sierp n ia

1 29

1 25

S z c zę sła w a 15 lu teg o W ac ła w 14 kw . 1 28 t~

W an d a 23 c ze rw c a W aw rzy n ie c 10 sierpnia W it św . 15 czerw c*

W ito ld 12 lis to p a d * W ład y sław 27 czerw e*

W ło d zim ierz 16 s t. I 25 Up, W o jciech św . 23 kwietnia Z b ig n iew 16 1 31 m arc*

Z d zisław 29 sty czn i*

Z iem o m y sł 14 w rześni*

Z iem o w it 19 p*żdzt«rnlk*

Ż e g o ta 1 lu te g o

KOCHANY CZYTELNIKU!

W k o le ród zin n em p o ciężk iej p racy dnia, czy ty­

g o d n ia p otrzeb n a jest n iera z p o ży teczn a i zajm u jąca k sią żk a , którąby m ożn a, u sia d łsz y cz y to w k o le d zieci i rodziny, czy też Z najom ych i są sia d ó w , o d czy ta ć z p o ­ żytkiem i p rzyjem n ością. D o ta k ieg o celu m a słu ż y ć p rze d e w szy stk iem ten K alendarz R odzinny, k tó re g o liczn e ty sią c e e g z e m p la r z y r o z c h o d z ą s ię rok r o c z n ie p o całej P o ls c e — h en od d alek ich p ia sk ó w n ad m o rsk ich Bałtyku d o zap ad łych w io s e k g ó r sk ic h na n a s z e m sk a ln em Podhalu. Widać zy sk a ła s o b ie ta k sią ż k a u zn an ie sw y ch czyteln ik ów i p op arcie. T oteż w yd aw ca i w tym roku p ostarał się, by m im o cięż k ic h w arunków wy­

d aw n iczych ten I i II T om K alendarza R o d zin n e g o n ie za ­ w iód ł n a d ziei i zau fan ia C zytelników , a n aw et p ostarał s ię o p ew n e u le p sz e n ia w m y śl w sk a zó w ek i liczn ych listów w pływ ających z całej Polski. O b ok artykułów p o ­ św ięc o n y c h c z c i N. P. Marji zaw iera on c e n n e w iad o ­ m o śc i z d ziejów daw nej i O d ro d z o n e j P o lsk i, o b o k n o ­ w ości z kraju, n o w o ś c i z c a łe g o św iata, ob ok w yna­

lazk ów i o p isó w p odróży, n ow ele, h um or i cen n e, prakty­

c z n e rady g o sp o d a r sk ie . B aw ić i n a u c z a ć c h c e ten Ka­

len d arz R odzinny i oby cel sw ój sp e łn ił ku T w em u z a d o ­ w oleniu, D rogi Czytelniku, co byłoby n a jm ilszą n a gro d ą w ydawcy, który lic z ą c n ie na jed n ora zo w y s u k c e s i p o ­ w od zen ie, le c z na sta łe p o p a rcie je g o w ydawnictw, d o ­ ło ży ł rów n ież starań, by i sza ta zew n ętrzn a i ilustracyjn o- ob razk ow a p rzed staw ia ła s ię jak najlepiej. Przy N owym z a ś R oku w szy stk im C zyteln ik om sk ła d a W ydawnictwo s e r d e c z n e ży c z e n ia i liczą c, ż e je g o u siłow an ia , by dać p o lsk im ro d zin o m w zo ro w ą i zajm u jącą k sią ż k ę , s p o t­

kają s ię z u zn a n iem i p o p arciem , k o ń c zy sta r o p o lsk ie m :

Szczęść Boże przy Nowym Roku 1924.

W Y D A W C A .

Po czesku:

Leden

Po słowacko:

J a n u a r

STYCZEŃ

Ma 31 dni M iesiąc lodu

Po rusku:

H enw ar

Po niemiecku:

J a n n e r

Dnie Rzym.-katol. Ewangel. Grecko-katol.

S ł o wsch.

g. m.

ń c a zuch.

g m Znaki nieb

K s i ę ż y c a wsch.l zach.

ęf m., g. m.

Zmiany księżyca 1

2 3 4 5

Wt.

Śr.

Czw.

Piął.

Sob.

N ow y Rok Imienia Jezus Genowefy Tytusa bisk.

Telesfora

N ow y Rok Abla i Seta Enocha Izabeli Szymona

19 20 21 22 23

Wonyfatyja Ihnatyja Julyjany Anastazyi lOmuczen.

? 59 759 758 758 75 7

16 8 16 9 16"

1612 16'3

HK

&

# •

J26 2 42 3 58

512

6 23

1 2 42 13’7 1354 1439 1533

•

Nów dnia 6 0 godz.

13 min. 48 po poł.

5 i . Ew. św. Mat. 2. 1— 12. Ew. św. Mat. 1. 1 - 2 5 .

6 6 Nledz, Św. 3 Króli®

7 7 Pon. Walentego 8 8 Wt. Seweryna 9 9 Śr. Juljana 10 10 Czw. Pawła pust.

11 U Piąt. Hygina 12 1? Sob. Ernesta

Epifanji Izydora Erharda Marcjany Pawła pust Matyldy Reinholda

24 A Jewhenyi ⁷⁵⁷ 1614 ⁷²⁵1634 25 Rożd. Chr. ⁷⁵⁷ 1615A ^{8191 V42} 26 Sobór P. Boh. ⁷⁵⁷ 1616 A ^{9 218w} 27 Stefana m. ⁷⁵⁶ 1617 >*► ^{939 20}4 28 2000 mucz. ⁷⁵⁶ 1618 >*►1 0 10 2 1 12 29 Mład. ^{7 5 5} 1620 «!► 10352 2 18 30 Anysyi ⁷⁵⁵ I621 1 1 12323 2

.

13 13^Nledz lpo Ep.Hll.C2) 14 14 Pon. Feliksa 15 15 Wt. Maura 16 16 Sr. Marcelego 17 17 Czw. Antoniego p.

18 18 Piąt. Pryski 19 19 Sob. Kantego

1po Ep Hil.

Feliksa Maura Marcelego Antoni, p.

Pryski Sary

31 A Mełanyi ⁷⁵⁵ 1622W ^{l l25 —} 1 N. Rok 1924 ⁷⁵⁴ 1624m ^{H49 O25} 2 Sylwestra ⁷⁵⁴ 1625 _{1 2 14 1}® 3 Małachya ^{7 5 3} 1627m ^{12 42 228} 4 Sob. 70 Ap. ^{7 52} 1628 1314 3"

5 Fteotempa ^{7 51} 163u 13M ^42/ 5 Bohojawl. ^{7 51} 1631 HK 14" 5 ²⁴ Ew. św. Jana 2. 1 —11. Ew. św. Mat. 4. 12—17.

20 ^Nledz.

21 21 Pon.

22 22 Wt.

23 23 Śr.

24 24 Czw.

25 25 Piąt.

26 26 Sob.

2 po Ep F.iS.

Agnieszki Wincent.

Zaśl. N. M. P.

Tymoteusza Nawr.ś.Paw.

Polikarpa

2 po Ep.F.iS.

Agnieszki W incent Emerencji Ty m o i

N. ś. Pawła Polikarpa

G S o b . ś.J Hryhor.

Połyjewkta Hrehor. N, Teodozyi Tatjany Ermyła

749 748 748 747 746 744 743

1634 1635

1 6 36

1637 1639 16“'

H E m 1m m i 1 * 1 1642

1523 1619I721 1828

I937

20®

22 1 6'<s

7743

g 2 1 g 55 Q24

gs2

4

.

28 28 Pon. Karola Wielk.

29 29 W t Franc. S. C 30 30 Śr. Martyny 31 31 Czw. Piotra z N.

3 po Ep. Jan a Karola W.

Walerego Adelajdy w irg»j-—

14 G 35 Zach. ⁷⁴¹ 1644 ih 2314^{1 0}iy

15 Pawła ⁷⁴⁰ 1646 ^— 10«

16 Petra ⁷³⁹ 16« O291119 17 Anton. W. ⁷³⁷ 1650 ^{143 H 5 3} 18 Atanazya ⁷³⁵ 1651 # ^{257 12 34}

dnia 13 o godz.

23 min. 45 wiecz.

Pełnia dnia 22 o g. 1 m. 57 rano.

Ostatnia k w ad ra dnia 29 o godz. 6 minut 53 rano, D ł u g o ś ć d n ia : od 8 godz. 25 min.

do 9 godz. 26 min.

Dnia przybywa o 1 godzinę i 1 min.

Słońce wstępuje w znak wodnika dnia 2 1 o godz. 8 minut 29 dopoł.

P r z e p o w ie d n ie p o g o d y w e d łu g k a le n ­ d a r z a s t u l e t ­ n i e g o : Z po­

czątku łagodnie, 6 śnieg i deszcz, koło 13 pochmur­

no, wiatry, 14—20 śnieg, pochmur­

no, mierna zima, 21 tęga zima, 23 wiatr i śnieg, 25 jasno, bardzo zi­

mno, do końca śnieg, wiatry i

ostra zima.

Kai . ż y d o w s k i : 1 stycz. 24 Tebeth 5684; 7 stycznia

1 Schebat.

Czy planeta Mars jest

H H H H |H H H M H H H H H H H B H H H H H H H B H H H B B

P y t a n i e l o o d d a w n a ? a j -

n i i i j e u m y s ł y u c z i n \ c ii Ou> I , ' " "

n a n a s z y c h f . t t o g r a i j a . h w i I ł * . J»> * ' ”

i i / i m y p,.w e r / c h n i ę t■ I a n elv $ * Ir^Sff^Bj^B

M a r s a p r z e z l u n e t y a s t r o n o - ■ ^ T ^ W - ) . i ^ Ę i a J S / j B '- ’ ■ ' *', '! ' m i c z n ą . W i d a ć t u r o d z a j k a - ^ a H H /•■‘‘'■".p.,'.' -\-' \ ; T‘-«■ i "^e®

n-łów, które zmieniają się w r, ;* ;.' B : . ' ? '.\.» . ’ D W ■: ąlB |

różnych porach roku. To B I | . «| H 1". ;H

naprawadz:ło lic z n y c h do

t w i e r d z e n i a , że M a s je st pla- ! l l L

n e t a < am ' ś z k a l .i . n - m l ’. a i l / r . EGL il f f i w l m że s t w i e r d z o n a iż n a M a r s i B B B H B f e k ' .

jest p o w i e t r z e i w o d a L ) w i e

b i a t ' j > i i rr, v to h u yiiris p la B ' ' ', \ '• .' " . ' , Ł

nety. KszMt kanałów i z m i e - '■ V j?;i

'&•

niaiące się ich zarysy każąj

przypuszczać, że są one dziełem istot rozumnych, które w ten sposób narudnlają [powierzchnię tej plane y, spiowadzaiąc wodę z bieguna na suche okolice równika.

Mars widzimy z ziemi jako jasną czerwoną gwiazdę.

Przypom nienia na sty czeń .

S ty c z e ń je s t m iesiącem , w k tó ry m rolnik pow inien ju ż m y śleć o zb liżającej się w iośnie.

P o w in ien w ięc k o ń c z y ć m ło ck ę z b o ż a , k o n i­

c z y n y , szu flo w ać z ia rn o , a b y się nie z a ­ g rzew ało . O ile m a w olny c z a s, pow inien ro b ić p o w ro sła , k tó re b ęd ą m u niezbędne p o d czas żniw , a na k tó re n ie ra z c zasu z a ­ b raknie. S ta jn ie i o b o ry n a le ż y ciepło u tr z y ­ m y w ać, a b y b y d ło i trz o d a nie p rz e m a rz a ły . D rób n a le ż y tr z y m a ć w cieple i ż y w ić do­

brze, g d y ż w te d y ty lk o niesie ja ja , k tó re w ty m c z a sie s ą n iem al n a jd ro ż sz e . O ile k to m a z a m ia r b u d o w ać w ty m ro k u , najlepiej je s t śc in a ć i zw o zić d rzew o w sty c z n iu , g d y ż w te n c z a s n a w e t z m iejsc m o k ry c h łatw iej je w y d o sta ć . W y w o z ić gnój n a p o la i ro z rz u c a ć z a ra z , a b y , g d y p rz y jd ą ro b o ty w iosenne, m ieć n a nie w ięcej c zasu . D rz e w a ow ocow e o b ierać z liści i n isz c z y ć n a nich zaw iązk i gąsienic.

W yp raw a p o la r n a W yprawy polar­

ne, czy to do p ół­

n ocnego, czy p o łu ­ dniow ego bieguna, nie schodzą dziś z porządku dziennego W szystkie w iększe państwa, które p o ­ pieranie nauki uwa­

żają sobie za o b o ­ wiązek honoru, nie żałują znacznych sum, przyczem ce­

lem wypraw jest nie dotarcie do bieguna, lecz zbadanie okolic w pobliżu p o ło żo ­ nych. Zadanie takie również nie jest łatw e ze w zględu na ciężką walkę z kli­

matem, szczególnie w okolicach bieguna połudn.

Zostawiając przedstawienie, jak w yglądają tego rodzaju w yprawy na później, podajem y poniżę) kilka szczegółów o wyprawie Filchnera, który z począt­

kiem października ruszył z Buenos Ayres na południe.

Dla w yprawy sprow adzono z Mongoljt i Mand­

żurii 14 koni, nadto z Orenlandji 40 psów .

Ubranie dla członków wyprawy sporządzone jest z wielką starannością 1 składa się naturalnie z futra, pod którem nadto gruba wełniana odzież chroni od zimna. Dla ochrony głow y służy odpo­

w iednio sporządzona czapka na sposób basziiku, tak że odsłania także całą twarz, zaś na oczy zakłada się tak dla ochrony od blasku śniegu, jakoteż zimna, maskę z okularami. Buty sporządzone ze skóry ow czej, przez kobiety lapońskie, są w ypchane trawą zwaną senne. — U o transportu prowiantu służą sanki autom obilow e, nadto sanki z drzewa jesiono­

w ego, długie na 5 metrów, ciągnione przez psy lub przez członków wyprawy. R zecz naturalna, że za­

opatrzono się w narty i wszystkie przyrządy, p o ­ trzebne w okolicach pokrytych w iecznym śniegiem . Zime przetrwają członkow ie ekspedycji albo na lądzie, w zględnie na lodzie. P odczas w yc ęczek używ a się namiotów z płótna nieprzemakalnego, które zagrzebuje się w śniegu 1 które służą na po­

m ieszczenie trzech osób. W miejsce łóżek używa się futrzanych worków do spania.____ _ _ _ _ _ _

Przypom nienia na luty.

W lutym n a le ż y c zy ścić d okładnie n a ­ siona do siewu. Zw ozić re s z tę budulca, poki ziem ia z a m a rzn ięta. W y p u sz c z a ć b y d ło n a św ieże pow ietrze w dni pogodne. N a sa d z a ć gęsi i k u ry , a b y ja k najw cześn iej m iec drób, k tó ry się najlepiej w y ch o w u je. S ta n o ­ wić klacze. N a polach, o ileby się w oda z topniejących śniegów n a g ro m a d z iła , sp u ­ szczać ją. Q dv niem a śniegu w cale, lub

w' niew ielkiej ilości, ro z rz u c a ć n a roli k a in it i to m a sy n ę . N a łą k a c h ro z rz u c a ć k re to w m y , a m ech śc ią g a ć b ro n am i, g d y tylko ta ja ć z a ­ c z y n a . W sa d a c h n a le ż y w y c in a c s ta re su ­ che gałęzie i n isz c z y ć dalej gąsienice, jeżeli się te g o w sty c z n iu jeszcze nie dokonało.

K to m a z a m ia r z a sa d z ić sobie z w iosną d rz e w k a o w o c o w e , pow inien już te r a z z a ­ m ó w ić je u o g ro d n ik ó w , a b y , g dy p rz y jd z ie c z a s sa d z e n ia m ogli je n a c z a s p r z y ­

słać. _____ _

****** *♦**♦**♦* ************ *♦**♦**♦**♦* *♦**♦**♦**♦* *♦* 'X* *«**♦* ****** ****** *♦* *** *«* *♦* *♦* *«* *•’ *♦* *♦* *!♦

•:• ❖

❖ Po czesku: Po rusku: *f

| U nor

LUTY

I Po s,owackn: Ma 29 dni M iesiąc karnaw ałow y Po niemiecku: %

% F&bruar F e b ru a r |

*!"Ił 'X * łW **Ił * X 'łX 'łX * 'X ł ‘X 'tX *, X ł 'X ł ,X ',H 'łX łłX "»*łX *łX ł ,X MX **X t 'I ł 'X ł ,X '* X ł ,X ł * X "I“ X *'»ł ,X 'tX '* Ił

32 33

34 35 36 37 38 39 40

41 42 43 44 45 46 47

48 49 50 51 52 53 54

55 56 57 58 59 60

Słońca _Znaki nieb.

Księżyca

Zmiany księżyca D n ie R z y m .- k a t o l. E w a n g e l. G r e c k o -k a to l. ^wsch.

g. m.^zach. g. m. ^wsch. g. m.^zach. g. m.

1

2

Piąt. Ignacego N. M. P. Gromn.

Brygity Ocz. M. P.

1 9 2 0

Makarija Eufamija

734 733 1 6 52

16 53m m

4 7 5 "

1322

1418 •

1i. Ew. św. Mat. 8. 2 3 - 2 7 . E:v. św. Łuk. 18. 35- 43.

Nów dnia 5 0 godz. 2 min. 38 r.

3

4 5 6 7 8 9

Nledz Pon.

W t Śr.

Czw.

Piąt Sob.

4 po E p / Bł.

Weroniki p.

Agaty p. # Doroty p.

Romualda Jana z Maty Apolonji p.

4 po Ep. Bł.

Weroniki Agaty Doroty Ryszarda Salomona Apolonji

21

2 2 2 3 2 4 2 5 2 6 2 7

G 3 6 Maks.

Tymofteja Kłymenta Ksenyi p.

Hrehoryja Ksenofonta Joana Chr.

731 730 729 728 726 725 722

1 6 56 1658 1 6 59 17 1 17 3 17 4 1 7 7

AA A

W *

6 7 6 53 733 8 8 8 37 9 2 926

1 5 21 1 6 29 1740 1 9 591850 2 1 5 2 2 10

9 Pierwsza kwadra dnia 12 0 godz.

21 min. 9 wiecz.

© ' Pełnia dnia 20 0 godz. 17 minut 7

wieczór.

6. Ew. św. Mat. 13. 24—30. Ew. św Łuk. 19. 1— 10.

C Ostatnia kwadra dnia 27 0 godz.

10 1 1 1 2 13 14 15 16

Nledz.

Pon.

Wt.

Śr.

Czw.

Piąt.

Sob.

5 po El Schol.

Dezyderego Eulalji 3 Katarzyny Walentego Faustyna Juljany p.

5poEpGab.

Eufrozyny Eulalji Kastora Walentego Faustyna Juljanny p.

2 8

2 9 30 31 1

2

3

G 37jew fr.

Ihnatyja Wasyłyja KyraiJoan.

F ew ral Tr.

Str. Hosp.

Symeona 721 720 718 716 715 714 711

17 8 17 9 l7i, 1 7 13 17 .5 1717 1 7 18

ps*

$

*#G 950 1 0 16 1 0 « l l u l l49 1 2 26 1 3 13

2 3 13 O15 l19 2 16 312 4 6

14 min. 15 popoł.

D ł u g o ś ć dni a:

od 9 godz. 28 m.

do 10 godz. 58 m.

Dnia przybywa 0 1 godz. 30 minut.

Słońce wstępuje w znak ryb dnia dnia 19 0 godz. 22 minut 51 wieczór.

P r z e p o w i e ­ d n i e p o g o d y w e d ł u g k a l e n ­ d a r z a s t u l e t ­ n i e g o : Z po­

czątku w i e l k i e mrozy, 6 śnieg, potem łagodniej;

12-14 silne wiatry i mrozy, następ­

nie ponuro, 20 piękna pogoda i ciepło, od 24-27 deszcze;w końcu

burze.

Kai. ż y d o ws k i : 6 lutego 1 fldar, 12 lutego Narodź, i śmierć Mojżesza.

7. Ew. św. Mat. 20. 1 — 16. Ew. św. Łuk. 18. 1 0 - 14.

17

18 19 20 2 1 22 23

Nledz.

Pon.

Wt.

Śr.

Czw.

Piąt.

Sob.

Sept. Konst.

Flawjana Konrada Eleuterji Eleonory p.

Kat. św. Piotra Romana

Sept. Konst.

Zuzanny Gabina Eucharj.

Eleonory Piotra K.

Seweryna 4 5 6 7 8 9 10

G T r i o d lz y d . Agaty m.

Wukoła Partenija Teodora m.

Nykyfora Charłampa

7 9 7 7 7 6 7 4 7 2 7 0 65«

I720 1722 1723 1725 1 7 27 1729 1730

m m

&

&

1*1 sh

1 4 6 1 5 7 1 6 "

I72.

1 8 34 1 9 49 2 1 3

455 K39 6 18 6 54 7 25 754 823

8. Ew. św. Łuk. 8. 4 - 1 5 . Ew. św. Łuk. 15. 1 1 —32. ■*'

24 25 2 6 27 28 29

Nledz.

Pon.

Wt.

Śr.

Czw.

Piąt.

Seks. Dz.prz.

Macieja ap.

Zygf yda Aleksandra C Leandra Romana op.

Seks Dz.p.

Macieja Wiktora Bogumiła Leandra Romana

1 1 1 2 13 14 15 16

G Własyja Mełetyja Martyniana Awksenta Onysyma Pamfyla

6 56 6 54 652 650 6 « 6 «

I732 1734 1735 I737 1 7 3®

1 7 «

%

# •

*

2 2 19 2 3 34 O47

1=9 3 2

8 53 922 954 1 0 33 l l18 1 210