W A R S Z A W A , L I P I E C 1 9 4 8 Nr 7 Rok
WIADOMOŚCI
WEGO BANKU POLSKIEGO
KOMITET REDAKCYJNY
P r z e w o d n i c z ą c y :
Naczelny Dyrektor Narodowego Banku Polskiego - Dr Witold Trąmpczyński C z ł o n k o w i e :
Dr Mirosław Orłowski - Redaktor Główny Mgr Adam Cegielski
Dr Paweł Czartoryski Dr Stefan Perczyński Mgr Roman Seidler
Irena Oczechowska - Sekretarz Redakcji
T R E Sytuacja ekonom iczna Polski w maju 1 9 4 8 r. . . str. 1 Ważniejsze pozycje bilansowe banków b ile to w y c h . . „ 2 0 Z bieżących zagadnień gospodarczych:
Przegląd tynków zagranicznych (B ułgaria)
— M g r F. J. S t r z e s z e w s k i... 2 1 D ział artykułowy:
P roblem 'stopy procentow ej w gospodarce planów. ■
— D r J. C z a r k o w s k i ... ... 2 6 Ekonomia kapitalistyczna i obieg p eniężny
Ś Ć :
(dokończenie) — Proł. G . K o z ł o w ...s,r- 3 0 O rg a n iz a c ja kredytu krótkoterm inow ego w ZSRR
(czę ść I) — P rot. d r S. R ozm aryn . . . . „ o . O u d o s k o n a le n ie g o s p o d a rk i p ie n ię ż n e j p rz e d
s ię b io rs tw — D r L W i t k o w s k i ... . . 4 4 Przegląd b ib lio g ra ficzn y ważniejszej literatury
ekonom ii z zakresu pieniądza, kredytu i b a n kowości ... ... ... ... ^ Przegląd U sta w o d a w stw o za m ie sią c k w ie c ie ń i maj ., 5 3
SYTUACJA EKONOMICZNA POLSKI W MAJU 1948 r.
(Na podstawie in fo rm a cji W ydziału Ekonomicznego i sprawozdań Oddziałów)
Wstęp. Rozwój produkcji przemysłowej w maju r.b. kształtował się bardzo pomyślnie.
We wszystkich prawie gałęziach przemysłu plan miesięczny wykonany został z mniejszą lub większą nadwyżką. Spadek ilościowy pro
dukcji w niektórych branżach w porównaniu do ubiegłego miesiąca spowodowany został jedynie znacznie mniejszą ilością dni roboczych w ma
ju niż w kwietniu 1948 r. (10 dni świątecznych w maju). Wydajność w poszczególnych przemy
słach w miesiącu sprawozdawczym w porówna
niu do poprzedniego na ogół wzrosła.
Stan ozimin i zbóż jarych przedstawiał się w całym kraju dzięki pomyślnym warunkom atmosferycznym wyjątkowo dobrze i należy spodziewać się na ogół dobrych zbiorów.
Na odcinku cen mamy do zanotowania dal
szą tendencję stabilizowania się cen zarówno produktów rolnych jak i artykułów przemysło
wych. Pomyślny rozwój sytuacji zanotowano również na rynku pracy — poważne zwiększe
nie zatrudnienia pracowników sezonowych, nie-
w ykw aliiikow a nych, głównie dzięki ożywieniu w ruchu budowlanym, ogrodnictwie itp.
Sytuacja na ry n k u pieniężnym kształtowała się w miesiącu sprawozdawczym korzystnie.
Dotyczy to zarówno kształtowania się struk
tu ry obiegu pieniężnego, ja k i stru k tu ry przy
rostu kapitałów obcych w bankach.
Jeśli chodzi o kształtowanie się stru k tu iy obiegu pieniężnego, to na specjalne podkreśle
nie zasługuje bardzo poważny wzrost środków pieniężnych powstałych w bankach operacyj
nych. Pieniądz żyrowy uległ zmniejszeniu, jed
nak spadek ten m iał charakter raczej przejścio
wy.
Odnośnie s tru k tu ry kapitałów obcych w ban
kach operacyjnych i K K O — zaobserwowano w miesiącu sprawozdawczym bez porównania silniejszy (w stosunku procentowym) przyrost wkładów term inowych, niż wkładów a vista.
Również stan lokat celowych wykazał poważny i wzrost.
2 W I A D O M O Ś C I N a r o d o w e g o B A N K O P O L S K I E G O
O poprawie sytuacji finansowej banków świadczy również spadek kredytów refinanso
wych w NBP.
Akcja kredytowa uległa dalszemu rozbudo
waniu, głównie jednak na odcinku kredytów in westycyjnych.
1. Przemyśl węglowy. W ciągu 21 dni ro- bocznych w miesiącu maju (10 dni świątecznych) wydobyto 5.038.853 ton węgla, wykopując tym sjmym plan w 107,3%. Przeciętne wydobycie na jeden dzień roboczy wynosiło 239.945 ton, przeciętna wydajność na robotniko-dniówkę —
1.175 kg.
T a b e la , 1
Produkcja przem ysłu węglowego ui m aju 1948 r.
(ui to n a c h )
VC y dobyto W y k o n a n o Wydajność Zjednoczenie kwiecień
1948
maj 1948
Mian U) °/o m aj 194« r.
no ro b . - d i i .
iui da i u 1918 ui kg.
Dąbrowskie . 692 000 615 906 H6,7 1,144 G liw ickie . 620 9o9 554 881 111,6 1,175 Rudzkie . . . | 710 029 622 741 111,4 1 4)Zt) D olnośląskie. . bO0 802 200 050 110,4 0,(18 Bytom skie . . 569 t>82 472-9o() 110,1 1,269 Chorzowskie tjo9 822 547 708 10o,8 1,851
R ybnickie 562 276 472 4o7 104,1 1,152
Jkaiowinąie . . 624 288 óĆSO 108,6 1,324 Jaworzm cko-
illikolow sK ie , 558 255 480 776 100,6 1,068 Zabrskie . . . 5ao 068 486 8 i l 99,1 1,185
Pod względem wydajności na robotniko- dniówkę na pierwszym miejscu stoją Zjedno
czenia Chorzowskie i Rudzkie oraz Katowickie.
Tabela 2
P rodukcja w a żn ie js zy c h a rty k u łó w p rzem ysłu w ęg low eg o (w tys. to n )
T r e ś ć kmieci eń 1948
maj 1948
% wykona
nia planu w maju 194« r.
W ęgiel kamienny . . . 0 833 5 039 107
Węgiel brunatny . . . 437 380 129
B rykiety z węgla* kamień. 62 54 118
Uoks prz^ kopal u, ach uię-
gla Kamiennego . 20U 273 108
2. Przemyśl hutniczy. Tablica N r 3 przed
stawia produkcję ważniejszych artykułów hut
nictwa żelaznego w miesiącu kwietniu i maju 1948 r.
Podkreślić należy wysoki procent wykona
nia planu v/ miesiącu sprawozdawczym, szcze
gólnie odnośnie stali surowej i wyrobów w al
cowanych.
Rud żelaznych wydobyto w ciągu maja ogó
łem 50.391 ton, co stanowi 126% planu.
Nr 7
T a b e 1 a 3
Produkcja h u tn ic tw a żelazn eg o w tys. to n (dane prowizoryczne)
T r e ś ć ; Kwiecień 1948 r.
Maj 1948 r.
% wykon, planu ui maju 48 r.
K o k s ... 83 • 80 101 S uró w ka ... 93 94 113 Stal surowa . . , . , 163 149 119
W yroby walcowane . . 110 103 119
Tabela Nr 4 przedstawia wytwórczość Zje
dnoczenia Przemysłu Metali Nieżelaznych.
T a b e l a 4
P rodukcja Z je d n o c ze n ia Przem ysłu M e ta li n ie ż e la z n y c h (W lOIlŁCll)
T r e ś ć
’.... ....—_________ . . .
Kwiecień
1948 r. Maj 1948 r.
Cynk z produkcji . . . ■8 301 7 986 Kwas siarkowy 100% . . 9-580 9 723
Blacha cynkowa . . . . 3 191 3 U23
Ołóiu handloujy . . . . _.. 1 401
Budy cynkowe . . . . 78 049 74 436
3. Przemysł naftowy w y d o b y ł w m a ju 1948 r. ogółem
ro p y n a ito w e j — 11.559 t g a z o iin y s u ro w e j — .£81 t
gazu ziem nego — 11 m il. m ;, w y k o n u - jąc miesięczny plan wydobycia odnośnie ropy w 106,5%, gazolmy w 110,7%, zaś odnośnie ga
zu ziemnego w 89%. Plan produkcji gazu ziem
nego nie został wykonany z powodu przebudo
wy magistrali Dąbrowiec.
W okresie sprawozdawczym przerobiono w rafineriach 11.861 t ropy krajowej i 6.6 6 9 t ropy importowanej oraz 6x2 t półfabrykatów.
Łącznie przerobiono w maju b.r. 19.142 ton, podczas gdy w miesiącu ubiegłym tylko 13.771,5 ton. W wyniku przeróbki ropy uzyskano ogółem 16.800 t różnych przetworów.
i' ii b e l a 5
Produkcja w ażn iejszych p rz e tw o ró w p rzem ysłu n afto w eg o w m aju 1948 r.
Wyszczególnienie
Kmiecień 48r Muj 48 r.
0//o
wykonania planu Produkcja
osiągnięta ui tonach
Produkcja osiągnięta ujtonach
Benzyna . . . . . 7 893 5 761 102,3
Nafta . •
1 230 ' 2 542 9 o’2 Olej g a z o w y ... 1 592 2 969 88,2 Olej smarowy . . . . 3 903 2 435 90,8 Olej transform atorowy. . 307 188 108,7
Asfalt . . . . • 965 1 706 118^5
Smary s t a l e ... 143 300 131,0 Masa b itu m iczn a . . , , 215 261 102,1
Parafina . . . . 236 262 110,5
s
JŃt 7 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O Ś
Plan produkcji w maju 1948 r. odnośnie ben
zyny, oleju transformatorowego, asfaltu, para
finy, smarów stałych oraz masy bitumicznej wykonany został ze znaczną nadwyżką. Zmiana pianu produkcji nafty nastąpiła na skutek de
cyzji C.Z.P.N. celem dostosowania rozmiarów tej produkcji do potrzeb rynkowych, znacznie zmniejszonych w okresie letnim.
W okresie sprawozdawczym czynnych było 2.581 szybów, w tym 2.526 ropno-gazowych i 55 gazowych. Ponadto prowadzono w maju b.r. intensywne wiercenie nowych szybów oraz pogłębianie już istniejących. Liczba szybów wierconych i pogłębionych wynosiła 77, zaś w budowie znajdowało się 17, a w rekonstrukcji 16 szybów.
4. Przemysł metalowy. Produkcja prze
mysłu metalowego na ogół osiągnęła niższe w y
n ik i niż w poprzednim miesiącu ze względu na mnie jszą ilość dni roboczych, niemniej plan pro
dukcji został w większości zasadniczych dzia
łów wykonany z nadwyżką.
i a b o i a (i
P rodukcja Z a k ła d ó w C e n tra ln e g o Zarządu P rzem ysłu M e ta lo w e g o
Wyszczególnienie Miara
W ykonano w miesiącu °/o wykon, planu w maju
1948 r.
kw ietniu
m a r. I94tt r.maju Obrabiarki do meta
li i drżenia (ogułem; szt. 280 209 102 Środki transportowe
(najuiażniejsze poz.)
Paroinozy szer.-tor. i» 23 23 105
Wagony osobo Ute . »> 16 10 107
W ęglarki . . . . »; 1 302 l 194 1 13
Traktory . . , . !» 103 90 102
Tramuiaje . . . . »» — 3 1U0
Maszyny toin (o g o i) »1 39 851 3 6 8 2 0 102 Wyroby różne
(najuiażniejsze poz.)
W rębóioki . . . )y 7 0 150
Krosna ... „ 87 41 80
Wyroby masowe
lin y , nity, śruby itd). ton 3 618 3 030 100
Polskie maszyny włókiennicze zdobywają sobie ry n k i zbytu, powiększając w ten sposób wolumen eksportu towaru wysokowartościowe- go. W maju wywieziono pewną ilość tych ma
szyn do Finlandii, T u rcji i Jugosławii, przy czym należy stwierdzić, że polskie maszyny włókiennicze są bardzo za granicą poszukiwane.
5. Przemysł elektrotechniczny. Całkowita produkcja przemysłu elektrotechnicznego wy
niosła w maju 4.052 t, przekraczając plan o 19 %.
Poniższa tabela podaje cyfry produkcji w po
szczególnych gałęziach przemysłu elektrotech
nicznego.
T a b e l a 7
Produkcja przem ysłu e le k tro te c h n ic zn e g o w m aju 1948 r. wg zjed n o czeń
Zjednoczenie Produkcja w tonach.
kwiecień 194fc r. maj 1948 r.
Maszyn e lektrycznych 4 7 3 467
A paratów „ 3 6 9 3 2 7
K a b li i przewodów 2 1 8 4 2 3 0 1
O gniw i akum ulatorów 7 6 3 8 0 6
Lam p elektrycznych . 4 2 4 1
Jładiotechuiczne. . . 5 8 2 8
Plan produkcji został w maju na ogół wyko
nany, przy czym poważnie został przekroczony przez Zjednoczenie Kabli i Przewodów (o 23
76
)oraz Zjednoczenie Ogniw i Akumulatorów.
Produkcja ważniejszych wytworów przemy
słu elektrotechnicznego kształtowała się w mie
siącu sprawozdawczym następująco:
ta b e la 8
P rodukcja p rzem ysłu e le k tro te c h n ic z n e g o w m aju 1948 r.
W yszczególnienie Miara W ykona
no
°/0 wykona
nia planu
Maszyny w irujące . . I
szt. 1 8 9 4 120
T ransform atory . . tun 178 102
L ic z n ik i : . . . . 9 740 1L2
Kable i przewody . L u n 1 841 123
A k u m u la to ry . . . . 1 3 4 5 118 Baterie i ogniw a i
Ż a ró w k i ośw ietleniowe tys. szt. 1 272 107 A p a ra ty telefoniczne . szt. 0 0a0 217 O d b io rn ik i radiowe 11
1 500 20
Na podkreślenie zasługuje przeszło dwu- krotne wykonanie planu produkcji aparatów te
lefonicznych oraz poważne przekroczenie planu produkcji maszyn wirujących, kabli i przewo
dów oraz akumulatorów, bateryj i ogniw.
6. Przemyśl mineralny wyprodukował w ma
ju b.r. różnych artykułów ogólnej wartości 22 mil. zł według cen podstawowych z 1937 r., re
alizując plan miesięczny w 112%.
' t a b e l a 9
Produkcja w ażniejszych a rty k u łó w przem ysłu m ineraln eg o
% wyk.
Naztna a rtyku łu Kmiecieli 1948 r.
Maj 1948 r.
planu tu maju 1948 r.
Wapno palone (t) . . 59 374 58 111 121 Cement (t) . . . . . 167 516 188 754 109
Szkło okienne (tys. m !) 632 667 90
Cegła (tys. szt.) . . . . 11 707 19 602 103 Papa smołomc. (tys. ms) .
1 K lin kie r budotul. (tys. szt.)
L 389 235
860 661
105 132
4 Wi a d o m o ś c i n a r o d o w e g o r a n k u p o l s k i e g o Nr 1
Ważniejsze artykuły przemysłu mineralnego wykazały poważne nadwyżki w stosunku do wartości planowanej. Eksport cementu do Bra
zylii, Malajów i ZSRR wyniósł w maju r.b. łącz
nie 20.218 t.
7. Przemyśl chemiczny. Plan produkcji przemysłu chemicznego, ujętej wartościowo, zo
stał wykonany w maju w 119%, co stanowi dal
szy postęp w stosunku do miesiąca poprzednie
go. Tabela Nr 10 wykazuje, że plan miesięczny został przekroczony w dużym stopniu w kilku zasadniczych działach, osiągając również pewne nadwyżki na innych odcinkach.
T a b e 1 a 10
P rodukcja w a żn ie js zy c h w yrob ó w C. Z. Przem ysłu C hem icznego
T r e ś ć
Produkc^
w kwietniu 1948 r.
a w ton.
w maju 1948 r
1(5 wykon, planu w maju
1948 r.
Kwas s ia rko w y 1C0% . . 7 001 8 103 100,3
„ solny 100% . . . 4 4 8 470 115,7 doda s u r o w a ... 15 503 10 o o s 109,9
„ kalcynow a . . . 8 490 0 4 2 8 lu 2 ,9 ,, ka u styczn a . . . . 4 205 3 812 111,9 K a r b i d ... 11 055 13 095 103,0 A z o t u i a k ... 12 757 1 4 0 1 0 119,8 b a l e t r z a k ... 11 040 j_j 909 130,2 b u p e r f o s f a t ... 24 81U i 7 82 131,2 P ro d u kty smołowe . . . 14 278 13 005 100,1 M ydło do prania . . 1 580 1 250 102,3 Opouy ... 4 1 4 308 100,3 b a rw n ik i organiczne . . 200 229 132,4 fa r b y olejno i la k ie ry . . 508 523 98,5
P ie l cyukow a . . . . 701 775 118,3
Wysoko został przekroczony plan produkcji sałetrzaku, superfosfatu i barwników. Doroczny remont fabryk superfosfatu był przyczyną spad
ku jego produkcji w stosunku do poprzedniego miesiąca. Na podkreślenie zasługuje pełne w y
konanie planu produkcji kwasu siarkowego i osiągnięcie najwyższej cyfry produkcji mie
sięcznej tego artykułu od końca wojny.
Ilość zakładów C.Z. Przemysłu Chemicznego powiększyła się w maju o jeszcze jedną fabrykę, mianowicie Państwową Wytwórnię Kwasu Wę
glowego w Krakowie (d. M. Dabin i S-ka).
8. Przemysł drzewny. Zakłady przemysłu drzewnego, podległe Centralnemu Zarządowi Przemysłu Drzewnego, wyprodukowały w maju 1948 r. artykułów ogólnej wartości ca 7.937 tys.
złotych przedwojennych, według cen podstawo
wych z 1937 r. Według prowizorycznych danych miesięczny plan produkcji w maju b.r. wykona
ny został w 110%.
Wartość produkcji, osiągniętej w miesiącu sprawozdawczym w rozbiciu na poszczególne zjednoczenia przedstawia tabela Nr 11.
T a b e la 11
W artość pro du kcji C e n tra l. Zarząd u P rzem ysłu D rzew n eg o
Zjednoczenie
W artość osiągniętej p rod u kcji ujtys.
zł mg cen z 937 roku ni kuiietniu 1948 r. u) njaju 1948 r.
D o ln o ś lą s k ie ... 1 057 1 558
Krakow skie . . . . . 1 100 942
Mebli giętych . . . . 028 655
Z a c h o d n ie ... 1 652 1 462
Centralne . . . . ' . 919 8 4 3
P o m o rs k ie ... 2 955 2 577
przemysłu drzewnego w maju b.r. zmniejszyła się, co spowodowane było przekazaniem kilku zakładów produkcyjnych przez Centralny Za
rząd Przemysłu Drzewnego innym instyti cjom.
T a b e l a 12
P rodukcja w ażniejszych a rty k u łó w państw o w eg o p rzem ysłu d rzew n eg o w m aju 1948 r.
(dane prowizoryczne)
Wyszczególnienie Jcdn.
miary
Pro
dukcja
% myk.
planu
Sortymenty tarte: m 3 1 1 0 0 6 97
aj deski m iękkie . . . t f 9 215 94 b) „ tinarde . . . r> 1 .79 J 114
Skrzynie szt. 57 639 49
a) skrzynie duże . , . »* 43 531 41
bj „ małe . . . »» 14 108 126
M eble gięte: 11 44 3 7 4 106
a) kizesła gięte . . . »» 39 736 122 b) fotele ... V 466 52
c ) inne gięte . . . . 4 172 50
B e c z k i: 11 11 070 118
a) beczki do płynóm . 11 3 1 1 1 34 b) ,, „ ciał stałych 11 7 980 39
Ponadto zakłady przemysłu drzewnego wy
produkowały w maju b.r. 700 m3 sklejek oraz p łyt stolarskich.
W okresie sprawozdawczym państwowy przemysł drzewny zatrudniał ogółem 17 200 pracowników, w tym 15.220 fizycznych i 1.980 umysłowych.
9. Przemysł włókienniczy. Przemysł włó
kienniczy wykonał w maju b.r. plan produkcji w ujęciu wartościowym w 110%, przy czym naj
większą nadwyżkę wykazał przemysł bawełnia
ny (115% planu).
Nr 7 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O ______ 5
T a b e la 13
P rodukcja p rzem ysłu w łó k ie n n ic ze g o (według danych prowizorycznych)
Przemysł i artykuł Jedn. | miary !
|
Kwiecień 1948 r
Maj 1048 r.
Ra w e łn ia n y
przędza bawełniana ton 7 0 1 1 5 858
tkaniny bawełniane . . 1000 m 28 088 24 4 2 3 W e łn ia n y :
przędza wełniana . . . ton 2 771 • 2 303 tkaniny wełniane . . 1000 m 3 613 2 9 1 6 W łókna łykow e:
przędza z w łókien łyk. . ton 2 218 1 8 4 3 tkaniny z włókien łyk. . 1000 m 3 675 4 165 Jedw abn. - Galant.
tkaniny jedwabne . . . 3 023 2 184
Dziewiarsko-poócz.
w yroby dziane . . . . t on 513 436
1» »ł 1000 s/t. 5 100 4 209
Konfekcyjny
w yroby konfekcyjne . . - 1 977 2 057 W łó k ie n sztucznych •
jedwab sztuczny . . . ton 570 588
w łókna sztuczne . 1 *» 850 849
Na uwagę zasługuje wzrost produ kcji.wyro
bów konfekcyjnych i tkanin z włókien łyko
wych. Jakość przędzy bawełnianej cienkoprzęd- nej i tkanin jedwabnych uległa dalszej popra
wie.
W pierwszych dniach maja b.r. uruchomio
no pierwsze oddziały Państwowej Fabryki Sztucznego Jedwabiu w Żydowinie, która była kompletnie zniszczona w czasie wojny.
10. Przemysł papierniczy. Przemysł papier
niczy wyprodukował w maju 36.360 ton artyku
łów, a więc o 4.805 t mniej niż w ub. miesiącu.
Spadek ten spowodowany jest mniejszą ilością dni roboczych, gdyż wskaźnik procentowego wykonania planu wykazuje, że osiągnięto lep
sze rezultaty niż w kwietniu.
T a b e l a 14
P ro du kcja p rzem ysłu p apiern iczeg o (u) tonach)
N a z w a
kwieć. 1948 r. maj 1948 r.
Ilo ść w y p ro dukowana
Ilo ść w ypro dukowana
»/o u:gko- nanla planu
Miazga drzewna 8 732 7 982 118,5
Celuloza . . . . 9 302 9 191 107,4
Papier ... 20 505 16 594 116,1
Tektura . . . . 2 566 2 293 110,9
Plan zaopatrzenia przemysłu papierniczego został wykonany w 120%.
11. Przemysł skórzany. Produkcja prze
mysłu skórzanego w maju b.r. w porównaniu z ubiegłym miesiącem nieznacznie się obniżyła, głównie z powodu mniejszej ilości dni roboczych.
Wskaźniki procentowego wykonania planu pro
dukcji garbarskiej wykazują, że plan został zre
alizowany prawie we wszystkich pozycjach z nadwyżką.
T a b e l a 15
Produkcja p rzem ysłu skórzanego (dane prowizoryczne)
... .--- 1 ... . M ai 1948 r
A r t y k u ł Waga
lub miara
1948 r.
Ilość -Ilo ś ć u y k o
°/n w yko nania
' wykon. nana planu__
Produkcja gatunkowa
ogółem ton 2 640,0 2 4 9 7 ,0 104
w tym :
Skóry podeszwowe „ 673,2 630,5 113
Krupontr pasowe . . ,, 94,8 82,4 143
B la n k o w e ... , , 10,9 10,4 90
Juchtowe . , , 104,0 104,8 95
Techniczne . . . . 3 0 ,3 33,7 103
W ierzchowe . . . . 1000 m2 127,8 109,6 106
Pasy pędne ogółem 34,7 36,3 91
Produkcja obuwia . . tys. par 682,5 628,6 117 w tym :
Obuwie skórzane . . '* »> 397,4 554,1 110 inne . . . . tł »• 285,1 274,5 128 P ro d u k c ja fu trz a rs k a :
Skórjj królicze tl|S.*SZt 20,7 15,1 45,9
i ,, baranie ’ , 28,3 28,1 111,4
.i różne . . . . 10,4 9,5 303,7
Zakup skór krajowych wyniósł 1.540 ton wa
gi suchej. W związku z przewidywanym wzmo
żonym importem skór przemysł garbarski roz
począł rozbudowę nowych magazynów surowco
wych.
W Bydgoszczy ma wkrótce powstać pierwsza w Polsce fabryka ekstraktów garbarskich. Część maszyn, po wyremontowaniu, została już prze
wieziona ze zburzonej fabryki w Warszawie, pozostałe zaś aparaty zostaną importowane ze Szwecji i Czechosłowacji, a częściowo dostar
czone przez krajowe fabryki.
12. Państwowy Przemysł Fermentacyjny wyprodukował w maju b.r. ogółem 192.132 hl oraz 5.255 ton artykułów spożywczych o war
tości ponad 11 mil. złotych przedwojennych według cen podstawowych z 1937 r. Ogólny plan produkcji w maju 1948 r. wykonany został w 108%, przy czym odnośnie piwa w 107,9ad
wina w 123,5% octu w 122,1% oraz słodu w 105,3%. W porównaniu z miesiącem ubiegłym
6 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E C, O B A N K U
P O L S K I E G O Nr 7
produkcja ■> piwa w maju b.r. zwiększyła się o 24.992 hl. Produkcja majowa octu wzrosła o 255,7 hl.
Tabela. 16
P rodukcja w ażn iejszych a rty k u łó w p aństw o w eg o przem ysłu fe rm e n ta c y jn e g o
Wyszcze- Jedno
stka m ia rji
kwiecień 48 r maj 48 r.
°/ii uiji kona
nia planu
gólnienie Osiągn. produkc Ositjgn produkc
Pituo . . W ino . . Ocet . . Słód . .
hl hl hl ton
132 375,0 2 861,4 7 658,3 3 650,5
i 157 367,0
2 550,8 7 914,0 2 518,9
107,9 123,5 122,1 105,3
• ""
Zakłady Przemysłu Fermentacyjnego zatrud
niały w miesiącu sprawozdawczym ogółem 9.013 pracowników, w tym 6.907 fizycznych i 2.106 umysłowych.
13. Państwowy Przemysł Konserwowy wy
produkował w miesiącu sprawozdawczym ogó
łem 2.844 ton artykułów spożywczych, wykonu
jąc miesięczny plan produkcji z nadwyżką.
Udział poszczególnych branż w produkcji majo
wej przedstawiał się następująco:
1) branża mięsna — 2.521 t 2) ,, owocowo-warzywna — 263 t
3) „ rybna — 60 t
Ogólna wartość wyprodukowanych w maju b.r. artykułów wyniosła ponad 5 mil. złotych przedwojennych, wg cen podstawowych z 1937 roku.
T a b e l a 17
Produkcja w a żn ie js zy c h a rty k u łó w p aństw o w eg o p rzem ysłu ko nserw o w eg o
W yszczególnienie s ą T a•“>
Kwiecień
1948 r. Maj 1948 r.
Branża mięsna
Tłuszcz świeży . . . . t on 64 82,5
144,3 151 6
Tłuszcz topiony t* 117
W ędliny wszelkie , . . it 111
Bekony ... M 868 884*2 W yroby peklowane i wę.
dzone . . . . J> 48 103,6
Konserwy mięsne . . . n 376 397*0
Szynki w puszkach 11 9 9
Mięso . . . .
673 48 0 ,4
Branża omoc. - luarzyu;.
M a r m e la d a ...
ton
»» 233 161,5
Soki niesłodzone . . . „ 47 63.5
Soki słodzone . . . . n 44 39.6
Płynny owoc . . . . »* — 1 3*0
Branża rybna
Ryby s o lo n e ...
ton
80 11,0
Konserwy rybne . . . O 78 49,0
W miesiącu sprawozdawczym przemysł kon
serwowy zatrudniał 4.677 pracowników, w tym 3.842 fizycznych i 835 umysłowych (bez branży chłodniczej).
W związku z możliwościami eksportowymi do Anglii, wzrosła w okresie sprawozdawczym produkcja branży mięsnej, głównie produkcja bekonów oraz szynek w puszkach.
14. Państwowy przemysł spożywczy wypro
dukował w maju 1948 r. ogółem 17.668 ton ar
tykułów spożywczych o wartości 19,7 mil. zło
tych przedwojennych wg cen podstawowych z 1937 r. Miesięczny plan produkcji wykonany został w 106,9%.
T o b e l a 18
Produkcja p rzem ysłu spożyw czego wg zjed n o czeń (w tonach)
Z j e d n o c z e n i e K w iecień 48 Moj 1948 r. % w ykona
nia planu w maju ■'fl r.
Cukrownicze . . . . Drożdżowe , . . Olejarskie ...
Sur. K a w y i Nam. Spoż.
Ziemniaczane . . . .
1 754,1.
1 352,4 5 036,0 1 808,0 3 359,0
1 524,6 509,2 7 917,2 1 648,2 6 069,0
117,8 89,0 99,7 126,5 111,4 Razem ¡ 12 309,5 17 668,2 106,9
Niewykonanie majowego planu produkcji w branży drożdżowej nastąpiło na skutek celo
wego ograniczenia produkcji w związku z m niej
szym zapotrzebowaniem tego a rtyku łu na rynku.
T a b e l a 19
Produkcja w ażn iejszych a rty k u łó w p rzem ysłu _____ spożyw czego (uj to n a c h )
Rodzaj a rty k u łu K w ie ień 1948 r.
Maj 1948 i C u kie rki i czekolada . . 1 137 886
M akaron > . . . . 617 508
Drożdże prasowane 331 548
Olej surow y . . . . 1 657 2 273
Olej ra fin o w a n y , . . 2 111 1 856
Olej utw ardzony . . . 165 195
M argaryna . . . . 1 103 994
S urogaty ka w y . . . . 1 808 1 529 P ro d u k ty ziemniaczane . 3 359 6 023
W miesiącu sprawozdawczym przemysł spo
żywczy zatrudniał ogółem 13.262 pracowników, w tym 10.645 fizycznych oraz 2.617 umysłowych.
15. Rolnictwo. Warunki atmosferyczne w miesiącu sprawozdawczym były dla rolnictwa na ogół pomyślne. Ciepła, słoneczna i bez- deszczowa pogoda w pierwszej połowie miesiąca sprzyjała przeprowadzeniu wiosennych prac po
towych. Zmiana pogody w drugiej połowie ma
ja b.r., która przyniosła znaczne opady, poprą-
Nr 7 W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 7
wiła wschody zasianych zbóż, względnie w pły
nęła dodatnio na rozwój wczesnych zasiewów oraz wegetację ozimin.
Szczególnie dobrze zapowiadają się plony zbóż ozimych — żyta i pszenicy. Zbiory tego
roczne przewyższą prawdopodobnie najlepsze lata przedwojenne, co przyczyni się do osiągnię
cia w roku bieżącym pełnej samowystarczal
ności w zakresie zbóż chlebowych.
Według nadesłanych meldunków z poszcze
gólnych rejonów kraju, wiosenna akcja siewna została całkowicie zakończona w miesiącu spra
wozdawczym. Niektóre województwa wykonały plan zasiewów z nadwyżką. Największe przekro
czenie planu uzyskały województwa: olsztyń
skie. gdańskie i szczecińskie. Według orientacyj
nych danych Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych przekroczenie planu uzyskano głównie na odcinku jarych zbóż kłosowych i ziemnia
ków. Plan uprawy zbóż kłosowych zrealizowany został w 108%, natomiast plan uprawy ziemnia
ków — w 109%. Również pomyślnie została za
kończona akcja kontraktowania buraków cukro
wych. Ogółem zakontraktowano 218,5 tys. ha, co stanowi prawie 100% projektowanego obsza
ru (220 tys. ha).
Wykonanie planu zasiewów możliwe było dzięki wydatnej pomocy Państwa. Rolnicy otrzymali poważne ilości nawozów sztucznych oraz ziarno siewne we właściwym terminie.
Duże kredyty, przydzielone na akcję siewną, umożliwiły dokonanie dodatkowych zakupów ziarna siewnego oraz użycie większej niż w la
tach poprzednich ilości maszyn i narzędzi rolni
czych. Należy zaznaczyć, że przekroczenie pla
nu obsiewu w zakresie zbóż kłosowych osiągnię
to dzięki użyciu dużej ilości siewników rzędo
wych. W roku bieżącym plan siewów wiosen
nych przewidywał obsianie 8.230 tys. ha, w tym na Ziemiach Dawnych — 6.030 tys. ha oraz na Ziemiach Odzyskanych — 2.200 tys. ha. Szcze
gólnie silny nacisk położono w tegorocznej akcji siewnej na sprawę likw idacji odłogów. Plan przewiduje likwidację odłogów w b.r. około 1 mil. ha, w tym 200 tys. ha przypada na ma
ją tki państwowe i 800 tys. ha na gospodarstwa chłopskie.
W związku z postulatami coraz większej w y
dajności z ha, zagadnienie motoryzacji i mecha-, nizacji rolnictw a nabiera coraz większego zna
czenia. V/ roku bieżącym park maszynowy w ro l
nictw ie zostanie poważnie zwiększony. Przede wszystkim wzrośnie liczba traktorów . Z pro
d u kcji krajow ej otrzym a rolnictw o 1.200 sztuk
traktorów. Poza tym sprowadzonych ma być 1.500 sztuk czeskich traktorów typu „Zetor“ . Również przewidziany jest import traktorów ze Związku Sowieckiego. Produkcja krajowa ma dostarczyć 15,5 tys. sztuk siewników, z których 10 tys. sztuk rozprowadzonych będzie na kredyt dla ośrodków maszynowych Gminnych Spół
dzielni „Samopomoc Chłopska“ oraz wiele ma
szyn specjalnych, dotąd nieprodukowanych, jak np. siewniki do nawozów sztucznych. W roku bieżącym przewidziany jest znaczny im port ma
szyn rolniczych o wartości około 7 mil. złotych przedwojennych, głównie maszyny do zbioru, jak żniwiarki i snopowiązałki oraz triery do czyszczenia ziarna, które będą importowane głównie z Czechosłowacji.
Na odcinku hodowli zwierząt gospodarskich sytuacja w okresie sprawozdawczym wybitnie się poprawiła. Wypęd bydła na pastwiska w pły
nął dodatnio na zwiększenie mleczności krów.
W związku z poprawą sytuacji na odcinku paszy (pasze zielone) akcja premiowania dostawców mleka do mleczarń paszami treściwymi została 2 dniem ] maja b.r. zakończona. Rolnicy chętnie nabywają młode sztuki hodowlane. Dużym za
interesowaniem rolników cieszą się dobre kro
wy dojne, których ceny zwyżkowały i kształtu
ją się w granicach od 70 tys. zł do 100 tys. zł.
Jeszcze większa poprawa nastąpiła na od
cinku hodowli trzody chlewnej. Wznowiony ksport bekonów i przetworów wieprzowych za granicę zachęca rolników do zwiększenia ho
dowli świń. Również wznowiony ma być eksport świń żywych oraz mięsa wieprzowego! Pierwsze transporty przeznaczone są do A ustrii i Czecho
słowacji. W związku z możliwościami wywozo
wymi bekonów za granicę, przetwórczy przemysł mięsny, pragnąc zabezpieczyć sobie na przy
szłość rok rocznie zwiększające się zapotrzebo
wanie na surowiec bekonowy w miarę rozwoju eksportu, przystąpił ostatnio do zakrojonej na szeroką skalę akcji tworzenia bazy surowcowej eksportowego bekonu polskiego. Zasadniczą kon- cepcją przy realizacji tego zadania jest bezpo
średni kontakt przetwórcy z hodowcą. Dotych
czasowy system zakupu na rynkach od „anoni
mowego“ hodowcy czy pośrednika mieszanych partii trzody zastąpiony ma być stałymi kontak
tami, w których określony dostawca zobowią
zuje się dostarczyć w przewidzianych terminach określone ilości żywca, przetwórnie zaś zobowią
zują się oznaczoną ilość zakupić, płacąc z reguły cenę wyższą od przeciętnej rynkowej. W ten sposób zapewni się przemysłowi przetwórczemu
W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O
surowiec najwyższego gatunku, wyhodowany według jego wskazówek. W stosunku do zakon
traktowanych dostaw prowadzona będzie kon
trola, polegająca na wczesnej selekcji właści
wego materiału i kolczykowaniu. Oprócz zapła
ty za zakupiony żywiec, sztuki zakwalifikowane do I i II klasy będą premiowane. Przemysł mięsny spodziewa się, że już w 1948 r. w ra
mach powyższej akcji kontraktowania otrzyma około 10% koniecznego dla celów eksportowych surowca, resztę zaś zakupi w trybie dotychcza
sowym.
16. Rybołówstwo. W maju b.r. połowy bał
tyckie dostarczyły 3.524 ton ryb. Głównym przedmiotem połowów bałtyckich był dorsz, którego złowiono 2.901 ton. Pomyślne w yniki osiągnęły również połowy leszcza (200 t), płoci (110 t) oraz sandacza i śledzia (68 t). W pkre- sie sprawozdawczym rozpoczął się sezon połowu węgorza. Połowy zapowiadają się pomyślnie — złowiono już ogółem 55 t.
W miesiącu sprawozdawczym przystąpiono do budowy bazy rybackiej w Świnoujściu.
W pierwszym rzędzie zostanie wybudowana chłodnia, wyposażona w mechaniczne instalacje chłodnicze oraz hala rybna. Zakończenie tej bu
dowy przewidziane jest na rok 1950.
Ważnym zagadnieniem dla naszego rybo
łówstwa morskiego jest rozbudowa taboru dla połowów dalekomorskich. W tej sprawie odbyła się ostatnio konferencja zainteresowanych czyn
ników rządowych oraz przedstawicieli Związku Rybaków Morskich, w wyniku której ustalono, że należy w najszybszym czasie zbudować 10 nowych trawlerów, w tym 5 o stalowej kon
strukcji i 5 o konstrukcji stalowo - drewnianej, przystosowanych do połowów dalekomorskich w okolicach Szkocji, Islandii, Morza Północne
go i Bałtyku.
Plan gospodarczy na rok 1948 przewiduje po
łowy ryb morskich w ilości 60 tys. ton, przy roz
budowie taboru do 173 kutrów i 27 trawlerów.
Na inwestycje, które mają zapewnić wykonanie powyższego planu, przeznaczono 700 mil. zło
tych. Należy zaznaczyć, że planowana ilość kutrów już w roku 1947 została przekroczona.
17. Handel Państwowy — Państwowa Cen
trala Handlowa. Obroty P.C.H. osiągnęły w ma
ju 1948 r. sumę 5.104,6 mil. zł wobec 5.067,1 mil.
zł w miesiącu ubiegłym.
Tabela N r 20 przedstawia udział poszczegól
nych central branżowych w ogólnych obrotach P.C.H.
I\lr 7
J
T a b e l a 20O b ro ty P C H w k w ie tn iu i m aju 1948 r.
Nazwa centrali branżowej
Centralne Biuro H urtow n i Spożttutezo-Przemjjsloujpch Centralne Biuro ZskiiDÓui i Sprzedaży Produktów Rolnych Centralne Biuro Sprzedaży W u ro bó w Cukierniczych .
Drożdży...
Surogat. haw y i Nain, Suoź.
Przetworów ZieniniaczHnyc.h O lejów Roślinnych W in i Oclu i Przetworów O ddział Morski
Oslfjgn. obroty w m il. zł ikw fe!. I w maju 1948 r. 1948 r.
2 751.8 1 114,0 555.9 209.6 185.8 118.7 50.(5 48,2 75,0
R a z e m 5 104,6
Największy udział w ogólnych obrotach P.C.H. w miesiącu sprawozdawczym osiągnęły hurtownie spożywczo-przemysłowe (53,8%) oraz hurtownie produktów rolnych (21,8%). W po
równaniu z miesiącem poprzednim ogólne obro
ty P.C.H. w maju b.r. zwiększyły się o 37,6 mil.
złotych.
18. Powszechne Domy Towarowe osiągnęły w maju 1948 r. 1.344,6 mil. zł obrotów wobec 1.342,1 mil. zł w miesiącu poprzednim. Plan obrotów w maju b.r. wykonany został w 103%.
Tabela 21
O b ro ty P. D. T. w k w ie tn iu i m aju 1948 r.
wg grup towarowych w mil. złotych
Nazwa g ru p y tow arow ej
Kwiecień 48 r. Mej 1948 r
osigonięty obrót
°'n do ogólnego
obrotu
osiągnięty obrót
°/„ do ogólnego
obrotu
Monopplowa . . 5 5 , 7 4;1 61,9 4 , 6
Spożywcza . , . 1 0 2 , 5 7 , 6
1 2 1 , 4 9 , 0
W łókiennicza . . 8 3 5 , 6 6 2 , 3 7 7 2 / 1 5 7 / ) Żelazna . . . . 8 3 , 3 2 , 5
3 7 , 6 2, 8
Papiernicza . . , 1 2 , 9 0 , 9 1 4 , 9 S z k ł o ... 10,0 0,8 11,1 0,81,1 Chemiczne . . . 4 4 , 9 3 , 4 5 7 , 0 4 , 2 D rzewna . . . . 4 , 5 0 , 3 4 , 9 0 , 4 Skórzana . . . . 2 3 8 , 7 1 7 , 8
2 5 9 , 1 1 9 8
R ó ż n e ... 4 , 0
0 , 3 3 , 9 0 , 3
R a z e m | t 3 4 2 , 1 1 0 0 , 0 1 3 4 4 , 6 100,0
Największych obrotów dokonano w dziale tekstylnym 57,5%. Na drugim miejscu wystę
pują artykuły skórzane — 19,3% oraz spożyw
cze 9%.
Obroty Powszechnych Domów Towarowych stale wzrastają. Należy się spodziewać, że w 1948 r., P.D.T. osiągną około 18 miliardów zło
tych obrotu. W miarę wzrostu obrotów nastę
puje rozbudowa sieci Powszechnych Domów To
warowych. Do kwietnia b.r. czynnych było 63 placówek P.D.T. W końcu roku 1948 będzie funkcjonowało ogółem 81 jednostek P.D.T., na-
W I A D O M O Ś C I N A R O D O W E G O B A N K U P O L S K I E G O 9
tomiast w roku 1949 projektuje się budowę dal
szych 49 jednostek. Największe inwestycje prze
widuje się w tym zakresie w Warszawie, gdzie powstaną w ciągu roku nowe dzielnicowe Domy Towarowe na Mokotowie i przy ul. Grójeckiej, oraz rozpocznie się budowa 6-piętrowego Do
mu Towarowego w Śródmieściu (ul. Bracka).
W najbliższym okresie dwuletnim (1948— 1949) mają powstać nowe Domy Towarowe również na terenie woj. wschodnich, m. in. w Łomży, Kraśniku, Siedlcach, Sanoku, Jarosławiu itd.
19. Handel spółdzielczy. Ogólne obroty Związku Gospodarczego Spółdzielni „Społem“
w kwietniu b.r. utrzymały się na poziomie ubie
głego miesiąca.
Zmniejszenie obrotów Wydziału Spożywcze
go o 764 mil. zł zostało zrekompensowane wzro
stem obrotów pozostałych Wydziałów, głównie Wydziału Rolniczego, Przemysłowo - Rolniczego i Mleczarsko-jajczarskiego.
T a b e la 22
O b ro ty „S po łem “ w k w ie tn iu (w m il zł)
W y d z i a ł y Marzec 1948*) Kwiecień 1948 zewnętrz. wewnęirz. zewnętrz. wewnęirz.
Spożywczy . . Rolniczy i Prze-
14 986 5 475 14 222 4 912 mysł.- Rolny . 1 588 l 8 1 2 2 036 2 216
Mleczno-Jajcz. . 869 567 1 309 1 095
Handlu Zagrań. 59 386 279 421
Produkcji . . . 132 432 148 4 7 3
Zboż.-Młynarski 917 486 517 2 8 4
Gł. Dz. Transp. 23 106 25 119
Ogółem . . 18 579 9 574 18 536 9 520
*) Dane skory go inane
W ramach umów eksportowych wysłano jaj świeżych: ogółem 22.278 tys. szt., w tym do
A nglii — 16.590 tys. szt.
Czechosłowacji — 2.592 ,, ,,
Szwajcarii — 2.664 „
Włoch _ 432 „
W grupie artykułów przemysłowych rozpro
wadzono m. in. artykułów włókienniczych war
tości około 1 mlrd. zł, 61.274 t nawozów sztucz
nych, maszyn i narzędzi rolniczych — wartości 190 mil. zł, materiałów budowlanych wartości 78 mil. zł, żelaza i wyrobów żelaznych za 173 mil. zł.
Z dniem 1 maja b.r. Wydział Zbożowo-Mły
narski został wydzielony ze Związku Gospodar
czego Spółdzielni „Społem“ i wcielony w skład Państwowo-spółdzielczego Przedsiębiorstwa Pol
skich Zakładów Zbożowych.
20. Fundusz Aprowizpcyjny został z dniem 1 maja b.r. przekształcony w dwa przedsiębior
stwa: „Polskie Zakłady Zbożowe“ oraz „Spół
dzielczo Państwową Centralę Mięsną“ .
Polskie Zakłady Zbożowe powołane zostały dla prowadzenia obrotu ziemiopłodami oraz przetwórstwa zbożowego. Nowe przedsiębior
stwo przejęło czynności, uprawnienia i majątek:
Funduszu Aprowizacyjnego w zakresie obrotu ziemiopłodami, Pełnomocnika do spraw skła
dowania zbóż i przetworów zbożowych przy Funduszu Aprowizacyjnym, Zjednoczenia M łyń
sko - Piekarnianego oraz Wydziału Zbożowo- Młynarskiego, Zw. Gospodarczego Spółdzielni P- P. „Społem“ . Działalność przedsiębiorstwa
„Polskie Zakłady Zbożowe“ w szczególności po
legać będzie na:
a) realizacja polityki Rządu w zakresie sku
pu zbóż i przetworów zbożowych,
b) dokonywaniu importu i eksportu zbóż i ich przetworów,
c) magazynowaniu państwowej rezerwy zbo
żowej ,
d) prowadzeniu przetwórstwa zbóż,
e) zaopatrzeniu rynku krajowego w zboże i przetwory zbożowe.
W okresie sprawozdawczym Oddziały Pol
skich Zakładów Zbożowych zakupiły ogółem 44.629 ton zbóż, wobec planowanej ilości 40 tys.
ton, wykonując miesięczny plan zakupów w 111,5%.
T a b e l a 23
Z akup y zbóż d oko n an e w m aju 1948 r. przez O d d zia ły Polskich Z a k ła d ó w Zbożow ych
Oddziały P. Z Z . Ilość zakupiona w tonach
ui kuiietniu 1948 r. ui maju 1948 r.
Warszawski . . 1 7 5 3 1 5 2 8
Pomorski . . 5 4 7 6 7 2 5 8
Poznański . 1 5 0 3 4 1 5 9 5 8
Łódzki 3 9 0 8 2 6 5 0
Lubelski 2 1 8 4 1 5 1 5
Kielecki 1 0 4 7 8 0 4
Gdański . 1 2 8 6 1 2 5 2
Śląsko-Dąbrowski 4 5 3 8 2 7 4 7
W rocław ski 4 7 9 7 5 0 9 7
Krakowski 1 3 6 6 1 1 2 0
Szczeciński . 2 0 9 2 2 6 2 1
Olsztyński . , 2 7 9 2 5 1
Rzeszowski 9 4 6 1 4 2 2
Białostocki . . . 4 1 9 4 0 6
R a z e m : 4 Ó 1 2 5 4 4 6 2 9
Zakupione przez P.Z.Z. zboże przeznaczone zostało na zaopatrzenie reglamentowane lud-
iO w i a d o m o ś c i n a r o d o w e g o b a n k u d o l s k i e g o iNr 7
ności, na akcję interwencyjną na wolnym ryn
ku oraz na zaopatrzenie przemysłów spożyw
czych.
21. Spóidzielczo-Państwowa Centrala Mięsna powstała na skutek połączenia Wydziału A rty kułów Zwierzęcych Funduszu Aprowizacyjnego z Rolniczą Centralą Mięsną. Zadaniem nowego przedsiębiorstwa będzie zaopatrywanie rynku w mięso i przetwory mięsne oraz wykonywanie zleceń rządu w zakresie polityki mięsnej.
W okresie sprawozdawczym Spółdzielczo - Pań
stwowa Centrala Mięsna zakupiła ogółem 6.674 ton mięsa i przetworów, w tym m. in.:
mięsa wieprzowego ,, wołowego konserw
słoniny boczku sadła
—• 5.833 ton 54 560 119 51 57
> J
n Na rynku w okresie sprawozdawczym była dostateczna podaż wieprzowiny, natomiast od
czuwało się brak dostatecznej podaży mięsa wo
łowego.
22. Handel zagraniczny. Eksport polski roz
w ija się stale, zdobywając nowe rynki zbytu i rozszerzając wymianę z dotychczasowymi kon
trahentami. Ogólny eksport towarów w pierw
szych pięciu miesiącach b.r. osiągnął wartość S 180 mil., z czego na maj przypada około $ 37 mil. Porównanie z analogicznym okresem roku ubiegłego wykazuje wzrost naszego eksportu w roku bieżącym o ca 138%.
Import nasz jest w dalszym ciągu wysoki ze względu na znaczne potrzeby inwestycyjne roz
budowującego się przemysłu.
Ożywione stosunki handlowe Polska utrzy
mywała z państwami Europy Zachodniej, eks
portując bekony, jaja, drób oraz cukier; Pale
styna, Wielka Brytania i Czechosłowacja spro
wadzały nasze ziemniaki. Nowym artykułem eksportowym są cukierki, które wywozimy do Marokka. USA są stałym naszym odbiorcą pie
rza i puchu. Do radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec wywieźliśmy gazu koksowniczego oko
ło 14 mil. ms. Poważne sukcesy w miesiącu sprawozdawczym odniósł nasz eksport włókien
niczy. Polskie tkaniny jutowe sprowadza Szwaj
caria, sztuczny jedwab — Transjordania oraz stożki filcowe — Chiny.
Zanotowano wzmożenie eksportu produktów przemysłu chemicznego — terpentyny do Jugo
sławii, elektrod węglowych do Szwajcarii, B u ł
garii i Czechosłowacji. Notuje się też dalszy wzrost zapotrzebowania (Finlandii, Turcji, Ju
gosławii) na polskie maszyny włókiennicze, któ
re cieszą się najlepszą opinią na rynkach świa
towych. Rynki południowo-amerykańskie są na
dal zaopatrywane w polski cement.
Wartość importu Polski w maju wyniosła około 75 mil. doi., a w pierwszych pięciu mie
siącach b.r. przekroczyła 280 mil. zł. Główną pozycję w przywozie naszym stanowi import inwestycyjny; najważniejsze zamówienia doty
czą Czechosłowacji i Szwecji.
Plan majowego importu został zrealizowany w 100%. Głównymi dostawcami były: Związek Radziecki, Czechosłowacja, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy, Stany Zjednoczone, Belgia, Francja. Poważną pozycję w naszym imporcie stanowiło zaopatrzenie przemysłu hutniczego w miedź, ferrostopy, rudy żelazne i wyroby w al
cowane. Zakupiono dużą partię surowców dla przemysłu włókienniczego (bawełna, wełna, ju ta, celuloza). Dla przemysłu skórzanego spro
wadzono barwniki i skóry surowe.
W kwietniu r.b. zawarto konwencję handlo
wą z Jugosławią — obroty handlowe ustalono na 22 mil. doi. po obu stronach. W ramach tej umowy będziemy sprowadzali z Jugosławii rudy ołowiu i cynku, miedź, ołów, skóry, garbniki, konopie i tytoń. Nasz eksport będzie obejmował wyroby hutnicze, elektrotechniczne, maszyny
włókiennicze, tekstylia, węgiel i koks.
Rozmiary wymiany z Holandią osiągną w ro
ku b.r. 25 mil. florenów holenderskich (w 1947 r.
15 mil. florenów). Holandia będzie dostarczała artykułów chemicznych i farmaceutycznych, wyrobów Philipsa oraz towarów kolonialnych z Indii Holenderskich. Przedmiotem naszego eksportu będą wyroby walcowane i drzewo.
Na szczególną uwagę zasługuje podpisanie w maju r.b. nowego kontraktu na dostawę 4 mil.
ton węgla do Francji. Umowa obejmuje okres pięcioletni i należy do najpoważniejszych za
wartych ostatnio transakcji na rynku świato
wym.
Nowa umowa handlowa pomiędzy Polską - i Szwecją przewiduje obroty na sumę do 280 mil. koron. Zasadniczymi artykułami wywozo
wym i z Polski są mineralne produkty opałowe, jak węgiel i koks, dalej sól, cynk, biel cynko
wa, cukier, słód, soda, niektóre artykuły tek
stylne, porcelana, szkło. Szwedzkie dostawy oblicza się na około 150 mil. koron — między innymi ruda żelazna, żelazo, stal, celuloza, ko
nie, wysokowartościowe maszyny, urządzenia
