f
'■i
a
Nr. 23 Cena egz.
20
groszy.ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAT o ru ń , 1 7 lu te g o — P ią te k 1 9 2 8 R o k iMLKJIHGFEDCBAC e n t o g ło s z e ń
z a m ie j s c e m ilim e t r o w e n a k o I t u n n le 9 ła m . 1 5 g r . R e k la m y z a t e k s t e m n a s tr o n ie 4 4 a m . z a m ie js c e m ilim e t r . 3 0 g r „ w t e k ś c ie 5 0 g r .. n a s t r o n ie 1 -sz e j 7 0 g r . O g łu s z e n ia d r o b n e w ie r s z n a p i
s o w y 1 5 g r ., k a ż d e d a ls z e s ło w o 5 g r . P r z y o g ło s z e n ia c h s k o m p le t o w a n y c h lu b t e ż p r z y s p e c ja ln y m w y b o r z e m ie j s c a o b lic z , w k a ż d y m w y p a d k u d o 2 0 ° l, n a d w y ż k i.
T e le fo n a d m in is tr a c ji 4 0 2 .
D ZIEH H IK PO M O R ZA
A d m in is tr a :ja i R e d a k c ja p r z y u lic y S tr u m y k o w e j 9
P r z e d p ła t a m ie s ię c z n a
w y n o s i w m ie j s c u w e k s p e d y c j i z ł 2 .5 0 ; w a je n .ja c h z ł 2 .7 5 ; z o d n o s z e n ie m d o c l. m u z ł 3 .— ..
p o d o p a s k ą w p r o s t z e k s p c d y c j .* 1 w P o ls c e z ł 3 . - ; z a g r a n ic ą z ł. 6 .—
d y B n iń s k ie g o p r z e m a w ia ł p . C h o r z e m s k i, im . K u r ji A r c y b is k u p ie j k s . k a n c l e r z D z i u r z y ń s k i d a le j p r e z e s W ie lk o p o ls k ie g o Z w . K ó łe k R o ln i
c z y c h p . L e o n P lu c iń s k i, im . Z w . Z ie m ia n , d r . J a n Ż ó łto w s k i, w r e s z c i e z a b ie r a li g ło s p r z e d s t a w i c i e le o r g a n l z a c y j a k a d e m i c k i c h o r a z s t a r s z e g o s p o łe c z e ń s tw a . O d c z y t a n o r ó w n ie ż lic z n e d e p e s z e g r a t u l a c y j n e z c a ł e j P o ls k i.
N a s tę p n ie p . in ż . J e r z y R a d o m y s k i w y g ł o s ił r e f e r a t w s p r a w ie u t w o r z e n i a t r w a łe j o r g a n i z a c ji R o ln ik ó w W y c h o w a n k ó w U . P .
P o d o k o n a n iu w y b o r ó w n a c z ło n k ó w k o m i
s ji s t a tu t o w e j p r z e w o d n i c z ą c y z e b r a n i a p . d r . D e m b iń s k i z a m k n ą ł o b r a d y , w k t ó r y c h m . in . b r a l i u d z i a ł ip n .: S z u lc z e w s k i, p r e z . W ie lk o p o l s k ie j iz b y R o l n ic z e j; d r . Ł ą c k i, p r e z e s O k r . U r z ę d u Z ie m s k ie g o , s z a m b e l a n P o t w o r o w s k i i w . in .
O g o d z . 1 8 o d b y ł s ię w s a li 1 7 . C o l. M in . r e f e r a t p r o f . d r . S c h r a m m a o m i e r n i k a c h s p r a w n o ś c i w g o s p o d a r s tw ie w ie js k ie m .
W i e c z o r e m w s a li m a lin o w e j B a z a r u o d b y ł s ię b a n k ie t.
D z iś w g o d z in a c h p r z e d p o łu d n io w y c h m ia ło m ie js c e w iz y t o w a n i e i z w ie d z a n ie z a k ła d ó w n a u k o w y c h w y d z . r o ln . l e ś n e g o U . P . n a S o ł a - c z u , w i z y to w a n i e K o la R o ln ik ó w i z w ie d z a n ie n o w o - w y b u d o w a n e g o D o m u A k a d e m ic k ie g o n a Ś o ł a c z u o c z e m p o d a m y o b s z e r n ie w j u t r z e j
s z y m n u m e r z e .
s t ę p u je d o r o z w i ą z a n i a p o d s t a w o w y c h z a g a d n ie ń p a ń s t w o w y c h i s p o łe c z n y c h , d a j e g w a r a n c ję , ż e w y s u n ie o n a a lb o p o p r z e t y lk o ta k i p r o j e k t z m ia n y u s t r o j u , k t ó r y n a j l e p i e j p r z y s łu ż y ć s ię m o ż e i n t e r e s o m p a ń s t w a i s p o ł e c z e ń s tw a . Z a te m n a s z m i e j s c o w y w y b o r c a i p o d t y m w z g lę d e m n ie p o w in ie n s ię m y lić w w y b o r z e n a j o d p o w i e d n i e j s z e j l i s ty , k t ó r ą j e s t b e z s p r z e c z n ie t r z y d z ie s tk a .
D o c h o d z ą w ie ś c i i to z e ź r ó d e ł d o s y ć m ia r o d a j n y c h , ż e p r z y s z ł e C i a ł a U s ta w o d a w c z e p o w o ła n e b ę d ą j e d y n i e d o z a ł a tw ie n i a s p r a w y r e f o r m y p o d a tk o w e j a m o ż e t y lk o d o u c h w a le n ia n o w y c h ź r ó d e ł d o c h o d o w y c h n a p o t r z e b y p a ń s tw o w e , d o z a ła t w i e n i a b u d ż e tu , w r e s z c ie d o p r z e p r o w a d z e n i a w s p o m n ia n e j r e w iz ji K o n s ty tu c ji. P P S . o d g r a ż a s ię , ż e „ z a jm ie s ta n o w is k o in n e“ . T r u d n o w t e j c h w ili p r z e s ą d z ić , ja k i b ę d z ie z te g o e f e k t i ja k w o g ó le t e s p r a w y s ię r o z w in ą . C z a s o te r n m y ś le ć . P i ln i e js z ą s p r a w ą j e s t , a b y S e jm w y s z e d ł z d o ln y d o s p e łn ie n ia c h o ć b y t y l k o t y c h z a d a ń . A to j e s t r ó w n ie ż w r ę k u w y b o r c y . O te r n i o w s z y s t k im , c o p o w ie d z ie liś m y p o p r z e d n io , p o w in ie ń o n p a m ię ta ć i g łę b o k o s o b ie to u ś w ia d o m ić , z a n im p o w e ź m ie c d p c w ie d m ’ą d e c y z ię ...
R e d a k c ja n a d e s ła n y c h r ę k o p is ó w n ie z w r a c a .
T e le fo n R e d a k c ji 3 9 3 ,
R e d a k t o r o d p o w ie d z ia ln y : A le k s a n d e r C z a r liń s k ! w T o r u n iu .
P I S M O P O L IT Y C Z N E
POŚWIĘCONE OBRONIE IN1ERESOW ROLNICTWA, HANDLU, PRZEMYSŁU i RZEMIOSŁA
C z c io n k a m i D r u k a m i D z ie n n ik a P o z n a ń s k ie g o T o w . A k c . w P o z n a n ltt W y d a w c a : „ Z ie m ia " , S p ó łk a W y d a w n c z a , T . z o . p . w T o r u n iu .
Przed powzięciem decyzji...
W m i a r ę z b liż a n ia s ię d e c y d u j ą c e j c h w ili w k a m p a n ji w y b o r c z e j o p in ja p u b lic z n a s t a r a s i ę te r n in te n z y w n ie j w y s o n d o w a ć p r z y s z ł o ś ć ; p r ó b u je w n a j o g ó ln i e js z y c h p r z y n a j m n i e j z a r y s a c h , b o to o c z y w iś c ie j e s t j e d y n i e r z e c z ą m o ż liw ą , z d a ć s o b ie s p r a w ę z z a d a ń i lo s ó w p r z y s z ł y c h C ia ł U s ta w o d a w c z y c h . T r u d n o , r z e c z j a s n a , p r z e w i d z ie ć , j a k ie o s t a te c z n i e b ę d z ie o b lic z e S e j m u i S e n a t u , j a k i e d e f in ity w n e r e z u l ta t y p r z y n i e s ie d z ie ń 4 - g o i 1 1 - g o m a r c a , m im o to j e d n a k n a p o d s ta w ie o g ó ln e j s y t u a c j i w p a ń s tw ie p e w n e t e z y i p o g lą d y d a d z ą s ię u s ta lić .
T e p r ó b y s ię g n ię c ia w n i e d a le k a z r e s z t ą p r z y s z ł o ś ć m o g ą m ie ć n a w e t d u ż e p r a k ty c z n e z n a c z e n i e . Z c h w ila b o w ie m z d a n i a s o b ie s p r a w y z te g o , c o b ę d z ie i c o b y ć p o w in n o , te r n ł a tw ie j m o ż n a s ię z o r i e n t o w a ć w te r n , z j a k ą k a r t k ą p ó jś ć d o u r n y w y b o r c z e j . M o ż e to n i e j e d n e m u w y b o r c y o t w o r z y ć o c z y n a r z e c z y w is to ś ć i j e j w y m a g a n i a , a lb o s p r o s to w a ć d o t y c h c z a s o w e b łę d n e p r z e k o n a n i a , a lb o w r e s z c ie w y r w a ć z a p a t ji , w ia k ą g o p o g r ą ż y ł in d e f e r e n - ty z m p o lity c z n y
N a j ła t w ie j , r o z u m ie s ię , p r z e w id z ie ć , c o s ię s t a n i e w n a j b a r d z ie j s k r a j n y m w y p a d k u t. z n . w w y p a d k u , g d y b y S e jm o k a z a ł s ię n ie z d o ln y m d o p r a c y — z n a d m i a r u o p o z y c ji. Ż y w o t je g o b y ł b y w t e d y lic z o n y n a g o d z in y , a je g o z e b r a n ie s ię b y ło b y z j a w is k i e m n a jz u p e łn ie j p r z e j- ś c io w e m i b e z z n a c z e n i a . S y t u a c ja b o w ie m j e s t t a k a , ż e o b e c n i e k w e s t j a w ł a d z y n a c z a s n ie o k r e ś lo n y j e s t w P o l s c e p r z e s ą d z o n a . W a l
k a o w ła d z ę b y ł a b y p o r y w e m n i e p r o d u k t y w n y m — b y ł a b y n ie z w ło c z n e m s a m o b ó j s t w e m S e jm u . M o ż liw a j e s t ty lk o r z e c z o w a , k r y t y c z n a w s p ó łp r a c a z R z ą d e m a n ie w a lk a . S t ą d le ż w y b o r c a , k t ó r e m u z a le ż y n a n o r m a l n y m r o z w o ju s p r a w p a ń s tw o w y c h , m a w s k a z ó w k ę j a s n ą
* J p r o s tą . J e ś li o d d a g ł o s n a „ z a s a d n i c z a o p o z y c j ę " i p o w ię k s z y je j k a d r y p o s e ls k ie , p r z y c z y n i s ię d o w y w o ła n ia z a m ę tu w p a ń s tw ie i u n ie m o ż liw i p r z y s z ły m C ia ło m U s ta w o d a w c z y m n o r m a ln a p r a c ę .
P r a c a ta m o ż e d o z n a ć p r z e s z k o d y z in n e g o j e s z c z e z a s a d n i c z e g o p o w o d u — z p o w o d u e w e n t u a l n e g o b r a k u z d e c y d o w a n e j w ię k s z o ś c i w S e jm ie , c o b y ł o b y p o w tó r z e n ie m j e d n e g o z n a j w i ę k s z y c h g r z e c h ó w p o p r z e d n ic h S e jm ó w . S ą p e s y m iś c i i to n a w e t w ś r ó d s f e r b a r d z o b l i s k ic h R z ą d u , ja k n p . p . K o ś c ia łk o w s k i, k t ó r z y p r z e w i d u j ą , ż e p r z y s z ły S e jm s t a ł e j w ię k s z o ś c i m ie ć n ie b ę d z ie i ż e b ę d z ie s ię c n a w y t w a r z a ła o d w y p a d k u d o w y p a d k u . „ S k ło n n y w ię c j e s te m — - p o w ia d a p . K o ś c ia łk o w s k i — m n ie m a ć , ż e S e jm , k t ó r y z o s t a n ie w y b r a n y ■— b ę d z i e j e d y n ie e t a p e m n a d r o d z e u z d r o w i e n i a p a r l a m e n t a r y z m u w P o l s c e i ż e m a n d a t y n a s z e p ię c iu n o r m a ln y c h l a t n ie w y t r z y m a j ą " .
W ja k i s p o s ó b t a k i n i e p o c i e s z n y _ o b r ó t r z e c z y m ó g ib y w p ł y n ą ć n a „ u z d r o w i e n ie p a r l a m e n t a r y z m u w P o l s c e " , t r u d n o o d g a d n ą ć . S ą d z im y p r z e c iw n ie , ż e b y ł b y to , je ś li n ie g r ó b , t o p r z y n a j m n i e j g w ó ź d ź d o t r u m n y te g o ż p a r l a m e n t a r y z m u . M o ż e j e d n a k t a k ź le n ie b ę d z ie . c h o c ia ż z m n o g o ś c i lis t w y b o r c z y c h s ą d z ą c , b y ć b y m o g ło . W y b o r y b o w ie m z p e w n o ś c ią z n a c z n ie u p r o s z c z ą „ u r o d z a j " n a lis ty i k a n d y d a t ó w . Z n ik n ą z p o w ie r z c h n i lic z n e e f e m e r y ty , a o s t o ją s ię t y l k o b lo k i, w z g lę d n ie s t r o n n i c t w a n a j w i ę k s z e , a ty c h z n ó w ta k w ie le n ie m a . „ R o b o tn ik " s ą d z i, ż e
,N o w y S e j m p o d z ie lić b y m o ż n a z g ó r y n a : 1 . le w ic ę s o c ja l is t y c z n a i d e m o k r a ty c z n a ( P P S , s o c ja li ś c i „ m n i e j s z c ś c i o w i “ . „ W y z w o l e n ie " ) 2 . o b ó z r z ą d o w y ( m n ie j lu b w ię c e j r o z b i ty w e w n ę t r z n i e ) , 3 . g r u p y p o ś r e d n ie c h w ie j n e ( „ P ia s t " C h . D ., w p e w n y m s to p n iu i S i r . C h ło p s k ie j) , 4 n a c j o n a l i
s t y c z n ą p r a w ic ę , 5 . b u r ż u a z j ę „ m n ie js z o ś c io w ą " , 6 . k o m u n is tó w i k o m u n iz u ją c y c h " .
P o d z ia ł t a k i n ie w y t r z y m u je w z u p e łn o ś c i k r y ty k i , t r o c h ę tr a f n o ś c i j e d n a k w n im j e s t , je ś ii c h o d z i o z r e d u k o w a n ie t r z y d z i e s t u k ilk u lis t d o j e d y n i e r e a ln y c h m o ż liw o ś c i r e p r e z e n t a c y j n y c h w S e jm ie .
N ie z a p u s z c z a j ą c s ię b liż e j w p r o b le m a ty c z - r a z i e k a lk u la c je , w y p a d n ie s t w i e r d z ić ż e m o ż liw o ś ć t r w a le j w ię k s z o ś c i w c m S e jm ie n ie j e s t b y n a j m n ie j r z e c z ą
’c n ą . B o n ie c h o d z i tu o w ię k s z o ś ć ś c i- o d o w ą , o j a k ą ś s e r w i l is t y c z n ą g w a r d j ę w p a r la m e n c ie , le c z z e s p ó l, k t ó r y b y ' y l a ł o d r z e c z o w e j w s p ó ł p r a c y z r z a - z a tr a c a j ą c b y n a j m n i e j s w e g o s a m o -
?d a n ia . S t w o r z e n i e ta k ie j w ię k s z o ś c i c m z u p e łn ie r e a l n e m i m o ż liw e m d o w y - lis ty
e n a
■ ../n ie .
ś le i .<■_
r z ą d .ń ę n d e m . d z ie ln i j e s t z a
s p e łn ie n ia , p o d w a r u n k ie m j e d n a k ż e , ż e
Złudne nadzieje litewskie
Flanitesl Smeiony
G d a ń sk . ( P A T .) Z K o w n a d o n o s z ą , ż e z o k a z ji 1 0 r o c z n i c y o g ło s z e n ia n ie p o d le g ło ś c i r e p u b lik i lite w s k ie j, p r e z y d e n t S m e to n a w y d a ł o r e d z ie d o n a r o d u lite w s k ie g o , w k t ó r e m m ię d z y in n e m i o ś w ia d c z a : 1 0 - tą r o c z n ic e u t w o r z e n i a p a ń s t w a lite w s k ie g o o b c h o d z im y w s p o s ó b c e l o w y i p o w a ż n y , p o n ie w a ż n a d ś w ię te m te r n u n o s z ą s ię j e s z c z e c z a r n e c h m u r y . W iln o , m i a s t o p r z o d k ó w n a s z y c h , z o s t a ło n a m z a b r a n e .
Lcioiniliścl Sdafiscv zbrojne slly Liiiwuuiiciwciiiy przeclu Polsce
G d a ń s k , 1 5 . 2 . (P a t). N a w c z o r a jsz e m p o sie - [ W . M ., o r a z p r z e d s ta w ia ją c g r o ź b ę w y b u c h u r e w o - d z e n iu S e jm u g d a ń s k ie g o o d b y ła s ię d y s k u sja n a d liic ji b o lsz e w ic k ie j w r a z ie z n ie s ie n ia s tr a ż y o b y w a - p r o je k te m u sta w y , w n ie s io n y m p r z e z n a c jo n a listó w , | te ls k ie j. P o sło w ie n a c jo n a lis ty c z n i s tr a sz y li r ó w - d o m a g a ją c y c c li s ię p o z o sta w ie n ia t. z w . E in w o h n e r -
w e lir . J a k w ia d o m o , n o w y s e n a t w d e k la r a c ji p r o g r a m o w e j z a p o w ie d z ia ł z n ie sie n ie te j o r g a n iz a c ji, b ę d ą c e j w ła śc iw ie o r g a n iz a c ją m ilita r n ą p a r tji n ie m ie c - k o -n a r o d o w e j, o r a z o d e b r a n ie je j s ta łe g o r o c z n e g o z a s iłk u w k w o c ie 1 0 0 .0 0 0 g u ld e n ó w , k tó r e w o b e c c ię ż k ie g o p o ło ż e n ia fin a n so w e g o G d a ń sk a , p r z y z n a n e b ę d ą n a in n e c e le . W c z a s ie d y s k u s ji p r z e m a w ia li p r z e w a ż n ie p o s ło w ie n a c jo n a listy c z n i, m a lu ją c w n a jc z a r n ie jsz y c h b a r w a c h p o ło ż e n ie w e w n ę tr z n e
3 8 6 4
iiazd mioiwcii roloMw w Poznaniu
Obrady I-śo wuchowaitlrów rolniczo-
3c ncgo P. rozpoczęły sic wczoraj
( o p ) P o z n a ń . O n e g d a j z o s t a ł o t w a r ty ’ w P o z n a n i u I - s z y Z ja z d r o ln ik ó w w y c h o w a n k ó w , w y d z ia ł u r o ln ic z o - le ś n e g o u n i w e r s y t e tu p o z n a ń s k ie g o .
O g o d z . 1 0 - e j. o d b y ło s ię n a b o ż e ń s tw o w k o ś c ie le P a r n y m , o d p r a w io n e p r z e z k s . p r a ł a ta P r ą d z y ń s k ie g o , k t ó r y w y g ło s ił o k o lic z n o ś c io w e p r z e m ó w ie n ie . N a m s z y ś w . b y li o b e c n i p r z e d s t a w i c i e le w ł a d z , u n i w e r s y t e t u o r a z u c z e s t n i c y z j a z d u .
U r o c z y s t e o t w a r c i e z j a z d u o d b y ł o s ię w A u li u n i w e r s y t e c k i e j o g o d z . 1 1 - e j.
P o p r z e m ó w ie n iu H o n o r . P r z e w o d u . K o m i
t e t u O r g . Z j a z d u p . p r o f . d r . S t. R u n g e g o , d o k o n a n o w y b o r u p r e z y d i u m .
M a r s z a łk i e m Z j a z d u z o s ta ł o b r a n y p . d r . F . D e m b iń s k i, k t ó r y w p r z e m ó w ie n iu s w e m g o r ą c o p o d z ię k o w a ł J . M . r e k t o r o w i G r o c h m a lic - k ie m u , d z ie k a n o w i W y d z . r o l n i c z o - le ś n e g o p . p r o f . P i e tr u s z c z y ń s k i e m u o r a z k o le g iu m p r o f e s o r ó w z a o k a z y w a n ą o p ie k ę i ż y c z liw o ś ć .
N a s tę p n i e z m a r ł y c h p r o f e s o r ó w o r a z k o le g ó w w y d z . r o ln .- le ś n e g o . u c z c z o n o p r z e z p o w s ta n ie , p o c z e r ń n a s tą p i ł c a ł y s z e r e g p r z e m ó w ie ń p o w ita ln y c h .
P i e r w s z y z a b r a ł g ło s p r o t e k t o r z j a z d u , J . M . r e k t o r d r . G r o c h m a lic k i, p o c z e m r ó w n ie ż p r o t e k t o r z ja z d u , d z ie k a n w y d z . r o l n .- l e ś n e g o p r o f . P i e tr u s z c z y ń s k i, n a s t ę p n i e im . p . w o je w o -
d o m i s o b ie , ż e o d z a is t n i e n i a je j b ę d z i e z a l e ż a ł lo s p r z y s z ł y c h C ia ł U s t a w o d a w c z y c h i lo s p a r l a m e n t a r y z m u w P o l s c e w m n i e js z y m łu b w ię k s z y m z a k r e s ie a w r a z z te r n w s z y s tk i e m n o r m a ln y r o z w ó j ż y c i a p a ń s tw o w e g o i d o k o n a n ie k o n ie c z n e j p r z e b u d o w y i r o z b u d o w y n a s z e j p a ń s tw o w o ś c i. J e ś li c h o d z i o w y b o r c ę Z ie m Z a c h o d n ic h P o ls k i, to m a ją c to w s z y s t k o n a o k u , n ie m o ż e s ię m y lić , ż e o r i e n ta c j a je g o m u s i z d ą ż a ć k u t r z y d z i e s t c e — k u liś c ie K a to lic k ie j U n ji Z ie m Z a c h o d n ic h .
W r e s z c ie k w e s t j a z a d a ń p r z y s z ł e g o S e jm u . Z a s t a n a w ia s ię n a d n ią k a ż d y m y ś lą c y o b y w a t e l w p a ń s tw ie , p o r u s z a ja p u b l i c y s t y k a a o b s z e r n ie w e n ty lu je a n k i e t a j e d n e g o z p is m w a r s z a w s k ic h . Z g o d a p a n u je z u p e ł n a c o d o te g o , ż e n a j - w a ż n i e j s z e m z a d a n ie m n o w o - w y b r a n e g o S e j m u b ę d z ie r e w i z ja K o n s ty tu c ji, d o c z e g o S e jm te n j e s t p o w o ła n y u s t a w ą k o n s t y t u c y jn ą z 1 7 m a r c a i c o m o ż e e w e n tu a ln ie p r z e p r o w a d z i ć z w y k ł ą w ię k s z o ś c ią g ło s ó w . N ie tu m ie js c e z a p u s z c z a ć s ię w m e r y t o r y c z n ą s t r o n ę s p r a w y . W a r to j e d n a k p r z y p o m n ie ć , ż e z m ia n a u s t r o ju p a ń s t w a w d u c h u n a j r a c j o n a ln i e js z y m z n a jd u j e s i ę n a c z o ło w e m m ie js c u p r o g r a m u K a to l. U n ji Z ie m Z a c L o ^ n ir J i n m ia r b n w ą n i e . z la k ie m U n ja p r z y -
N a jg o r ę t s z e n a s z e p r a g n ie n ie , t o j e s t p r a g n ie n ie s t w o r z e n i a w ie lk ie j L itw y j e s z c z e c i ą g l e n ie z o s t a ło s p e łn io n e . M a m y j e d n a k n a d z ie je , ż e d a w n a n a s z a s to lic a W iln o w r ó c i d o n a s z p o w r o te m . P r e z y d e n t r e p u b lik i n a w o łu je w s z y s t
k ic h o b y w a te li lite w s k ic h d o je d n o ś c i, g d y ż t y l k o je d n o ś ć m o ż e b y ć p o d s t a w ą n ie z a w is ło ś c i L itw y
n ie ż n ie b e z p ie c z e ń s tw e m , g r o ż ą c e m G r a ń s k o w i r z e k o m o z e s tr o n y p o ls k ie j, k tó r a w r a z ie w y b u c h u w G d a ń s k u r o z r u c h ó w p r z y n ie m o ż liw o ś c i s tłu m ie n ia ic h w ła s n y m i s iła m i W . M ., m a o b o w ią z e k in te r w e n io w a ć w G d a ń s k u . P o sło w ie n a c jo n a lis ty c z n i s ta r a li s ię ta k ż e p r z y p o m o c y g r ó ź b w p ły n ą ć n a s e n a to r ó w g łó w n y c h i z m u s ić ic h g r o ź b a m i w y c ią g n ię c ia k o n s e k w e n c y j w s to s u n k u d o n ic h d o z m ia n y s ta n o w isk a i d o o p o r u w o b e c r e s z ty s e n a tu .
Zagadnienia paneuropejslfie
W p a tr z e n i n a r o z w i ja j ą c ą s ię u n a s a k c ję p r z e d w y b o r c z ą , o d b i e g a m y o d ś l e d z e n ia r ó ż n y c h w a ż n y c h z a g a d n ie ń o z n a c z e n i u m i ę d z y - n a r o d o w e m , ś c iś le z ł ą c z o n y c h j e d n a k z z a g a d n ie n ia m i n a s z e g o k r a ju . N ic d z iw n e g o , ż e d o t y c h c z a s n ie z w r ó c o n o u n a s u w a g i n a p e w n e g o r o d z a ju p o d r a ż n ie n ie i z d e n e r w o w a n ie ,* d a j ą c e s ię z a u w a ż y ć o d p e w n e g o c z a s u w s k ł a d z ie L ig i N a r o d ó w . P o m i ja m y tu n a j r o z m a it s z e s c y s j e , z a c h o d z ą c e w G e n e w ie m ię d z y t a m t e j - s z e m s p o ł e c z e ń s t w e m , a c z ło n k a m i L ig i N a r o d ó w , p o m ija m y p o c z y n io n e ju ż z a b ie g i, z m ie r z a j ą c e d o p r z e n ie s ie n i a s e k r e t a r i a t u L ig i d o W i e d n ia , B r u k s e li lu b H a g i. — - S ą t o s p r a w y , o d t w a r z a ją c e c o n a jm n ie j z e w n ę tr z n e n a s tr o j e w y t w o r z o n e j s y t u a c j i . Ź r ó d ło n ie p o k o ju i r o z d r a ż n i e n i a tk w i z n a c z n ie g łę b ie j i s ię g a k o r z e n ia m i d o z a ło ż o n e j o ś m l a t t e m u i n s t y tu c j i s a m e j, j a k o t a k ie j . N a jw ię c e j o b ie c a n o s o b ie w G e n e w ie p o w s tą p ie n iu N ie m ie c w s k ł a d L ig i:
je d n i o b a w ia li s ię r o z b ic ia je j w s k u te k s u p r e m a c ji w p ły w ó w n ie m ie c k ic h , in n i s p o d z ie w a li s ię id e o w e j r e a l iz a c j i n a ji s to t n i e js z y c h c e ló w i z a m ia r ó w , t o r u j ą c y c h d r o g ę d o s t w o r z e n ia p o k o ju w s z e c h ś w i a to w e g o . A t y m c z a s e m n ic t
te g o w s z y s t k i e g o n ie z iś c iło s ię . T o t e ż z p e - w n e m ź d z iw ie n ie m p a t r z ą c z ło n k o w ie L ig i N a r o d ó w n a N ie m c y , g d z ie w i d z ą w z m a g a ją c e s ię n ie z a d o w o le n ie z p r a c g e n e w s k ic h n i e t y lk o w n i e p r z e j e d n a n y c h k o ła c h p r a w ic o w y c h , a l e r ó w n ie ż w k o ła c h le w ic y . K to ś le d z i u w a ż n ie w s z y s tk i e p r z e ja w y o r g a n i z a c ji L ig i N a r o d ó w , w ie d o s k o n a le , ja k i t o s k o m p lik o w a n y a p a r a t i j a k c z ę s t o z a w o d z i. N ic d z iw n e g o , ż e n a w e t c i, k t ó r z y w s p ó ł p r a c o w a l i n a d s t w o r z e n i e m t e j i n s ty t u c ji , n ie s ą d z iś z n ie j z a d o w o le n i.
Z d r u g i e j s t r o n y n ie m o ż n a z a p r z e c z y ć , ż e G e n e w a p o c z y n i ł a z n a c z n e p o s t ę p y . P i e r w o t n ie p la n o w a n a L ig a N a r o d ó w , d o k t ó r e j m ia ły n a l e ż e ć w s z y s t k ie p a ń s t w a c a ł e g o ś w ia t a , m a ją c e s t a ć n a s t r a ż y b e z p i e c z e ń s t w a i p o k o ju — d a w n o ju ż n ie is tn ie je . S p r z c z n o ś ć i n t e r e s ó w p a ń s t w o w y c h z r o b i ł a tu s w o je . P a r y s k i u k ł a d p o k o jo w y o b e jm o w a ł s p r a w y e k s k lu z y w n i e e u
r o p e js k ie . to te ż A m e r y k a , k t ó r a m a s w o je o s o b n e i n t e r e s y , z a g a d n i e n ia i c e le , k t ó r a o p ie r g w s z y s t k o n a d o k t r y n ie M o n r o e ‘a — o d s e p a r o w a ła s ię o d L ig i z u p e łn ie . G d y b y A z ja i A f r y k a t w o r z y ł y p o d o b n ie s k o n s o lid o w a n e u g r u p o w a n ie . p o s z ł y b y n ie w ą tp liw ie w ś l a d y A m e r y k i.
C z y p r ę d z e j c z y p ó ź n ie j t r z e b a b ę d z i e s ię li
c z y ć w k a ż d y m r a z ie z o d s e p a r o w a n i e m s ię z a r ó w n o C h iń c z y k ó w j a k i I n d ia n , w o b e c r o li,, j a k ą z a c z y n a o d g r y w a ć J a p o n j a . ja k o p a ń s tw o w y w i e r a j ą c e w k r a j a c h t y c h p r z e m o ż n y s w ó j w p ły w .
P o w r a c a j ą c d o s t a n o w i s k a , z a ję t e g o p r z e z A m e r y k ę , s t w ie r d z ić n a l e ż y j e d n o : ż e A m e r V’
Konfiskato endencklel odez<»9
W a r s z a w a , 1 7 . 2. ( te l. w ł.) . W l o k a la c h Z w ią z k u L u d o w o - N a r o d o w e g o o d b y ł a s ię w c z o r a j t r z y k r o t n a r e w iz j a p o lic y jn a . O g o d z . 1 p o p o łu d n iu p r z y b y l i p o lic ja n c i d o l o k a l u z a r z ą d u g łó w n e g o , A le je J e r o z o l im s k i e 1 7 , i z a b r a l i c a ł y n a k ł a d w y d r u k o w a n e j p r z e d t y g o d n i e m o d e z w y p o d t y t. „ P r z e s t r o g a d l a k a to lik ó w . Ż y d z i z a j e d y n k ą " . K ilk a g o d z in p ó ź n ie j p o li
c j a p r z y b y ł a z p o le c e n ie m s k o n f is k o w a n ia in n e j o d e z w y p o d t y t . „ C o j u ż u z y s k a l i ż y d z i w P o l s c e i d o c z e g o d ą ż ą “ O d e z w a t a w y d a n a z o s t a ła p r z e d 2 m i e s i ą c a m i i r o z e s z ł a s ię p o P o l s c e w 5 n a k ła d a c h . W c z o r a j d r u k o w a n o n a k ł a d s z ó s t y , k t ó r e g o j e s z c z e n ie z d ą ż o n o p r z e n i e ś ć d o lo k a lu Z w ią z k u . P o l i c ja s k o n f is k o w a ła z l o k a l u z w ią z k u k ilk a t y s ię c y t e j o d e z w y z p o p r z e d n i o o c e n z u r o w a n e g o I f o k ła d u , d r u k o w a n e g o w in n e j d r u k a r n i .
W c z o r a j o g o d z . 2 w o c y p r z y b y ła p o lic ja d o lo k a lu z a r z ą d u s p o łe c z n e g o Z w ią z k u L u d o w o - N a r o d o w e g o , n a N o w y m Ś w ie c ie .
b y ł z a m k n ię t y .
O b o k j e d n a k m ie ś c i s ię m ie s z k a n ie t n e b . p o s ła K . W i e i c z a k a . D o b ija n ie
d r z w i o b u d z iło p . W i e r c z a k a , k t ó r y z a k o m u n i
k o w a ł p o lic ja n to m , iż w lo k a lu n ik o g o n ie m a . P o l i c ja n c i o d p a r li, iż o t r z y m a l i n a k a z n a t y c h m ia s to w e j r e w iz ji w p o s z u k iw a n iu z a s k o n f is k o w a n ą u lo tk ą . P . W i e r c z a k o t w o r z y ł d r z v . r e w i z j a n ie p r z y n i o s ła j e d n a k ż e ż a d n e g o r e z t t a tu
L o k a !
p r y w a - s ię d o
