Floclawek, piątek 14 stycznia 1938 r. Cena 10 gr.
jress Kujawski
Redaktor w sprawach pl«mt przyjmuje w Redakcji przy isiicy Brzeskiej 29 od godziny 14*ej do godziny 15-ej codziennie za wyjątkiem niedziel i świąt Redakcja ręko ulać w nlezastrzeżonych nie zwraca 1 zastrzega sobie prawo zmian.
Zakłady Graficzne i Introligatornialp. f. BRACIA PIOTROWSCY
Wytwórnia matryc i stempli kauczukowych (Włocławek, Przedmiejska 20 telefon 11-00
Walka o władza gospodarcza
QPONMLKJIHGFEDCBAP i ą t e k , d n i a 1 4 N i e t a k d a w n o j e s z c z e t o c z y ł M i n i s t e r P r z e m y s ł u i H a n d l u w P o l s c e w c a l e o s t r ą — j a k n a n a s z e s t o s u n k i
— w a l k ę z k a r t e l a m i . W a l k a z a k o ń c z y ł a s i ę n i e t a k g r o ź n i e d l a k a p i t a l i s t y c z n y c h m a c h i n a c y j , g d y ż z l i k w i d o w a n o z a l e d w i e n i e l i c z n ą g a r s t k ę
„ p l o t e k 44 k a r t e l o w y c h . P o t e m p r z y s z e d ł i n n y m i n i s t e r , k t ó r y o ś w i a d c z y ł , i ż k a r t e l e s ą i z ł e i d o b r e — a w r e z u l t a c i e w o g ó l e z a n i e c h a ł j a k i c h k o l w i e k r e f o r m n a t y m p o l u , u z n a j ą c w i d o c z n i e , ż e s a m a k a r t e l i z a c j a j e s t w z a s a d z i e r a c z e j p o ż y t e c z n a .
O p i n i a n a j z u p e ł n i e j b ł ę d n a . K a r t e l e są. z n a t u r y r z e c z y z j a w i s k i e m w y s o c e u j e m n y m , a i c h d z i a ł a l n o ś ć n i e z w y k l e s z k o d l i w a d l a g o s p o d a r k i p o s z c z e g ó l n y c h k r a j ó w . Z r o z u m i a ł y t o p a ń s t w a o s t a r e j k u l t u r z e p o l i t y c z n e j , p o d e j m u j ą c z n i m i z a c i e k ł e z m a g a n i a .
W i e m y , j a k e n e r g i c z n i e d o b r a ł s i ę p r e m i e r B l u m d o „ 2 0 0 r o d z i n 44, t r z ę s ą c y c h w e F r a n c j i c a ł y m p r z e m y s ł e m i b a n k a m i . N a p o ł y l e g e n d a r n e „ l e s d e u x c e n t s f a m i l i e s44 s t a ł y s i ę p r z e d m i o t e m z d e c y d o w a n y c h a t a k ó w . W z ł a g o d z o n e j z r e s z t ą p o s t a c i b ó j t r w a n a d a l .
J e s z c z e z a c i ę t s z e w a l k i z k a r t e l a m i p o d j ę t o z t a m t e j s t r o n y A t l a n t y k u . Z a r ó w n o p r e z y d e n t U . S . A . , j a k i j e g o m i n i s t r o w i e n i e s z c z ę d z ą w y s i ł k ó w d l a u s u n i ę c i a d y k t a t u r y p r y w a t n y c h m o n o p o l i . A k c e n t u j e s i ę p r z y t y m , ż e g ł ę b o k i e r e f o r m y w o w y m z a k r e s i e n i e z b ę d n e s ą d l a r a t o w a n i a p r a w d z i w e j d e m o k r a c j i .
„ P r z y t a c z a ł e m n i e d a w n o w i e l e p r a k t y k — m ó w i ł R o o s e v e l t n a b a n k i e c i e s t r o n n i c t w a d e m o k r a t y c z n e g o
— j a k i c h t o l e r o w a ć n i e m o ż e u s t r ó j d e m o k r a t y c z n y : s z t u c z n ą z w y ż k ę c e n n i e l o j a l n ą k o n k u r e c j ę , w o b e c d r o b - y c h k u p c ó w i p r z e m y s ł o w c ó w i u s t a n a w i a n i e w s z e l k i e g o r o d z a j u m o n o p o l i . D a j c i e m i , d a j c i e r z ą d o w i m o ż n o ś ć p o ł o ż e n i a k r e s u t y m n a d u ż y c i o m i b ą d ź c i e p r z e k o n a n i , ż e g d y p o s t ą p i c i e w t e n s p o s ó b , p r e z y d e n t i r z ą d p r z y j d ą , w a m z p o m o c ą , n i e z a m i e r z a j ą c b y n a j m n i e j s z k o d z i ć o l b r z y m i e j w i ę k s z o ś c i k u p c ó w i p r z e m y s ł o w c ó w a m e r y k a ń s k i c h . 44
„ P r a g n ę j e d y n i e — m ó w i ł p r e z y d e n t — z r e d u k o w a ć k o n t r o l ę p e ł n i o n ą p r z e z u g r u p o w a n i a p r z e d s i ę b i o r s t w a m i i t o n a r z e c z n i e z a l e ż n o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w r e g i o n a l n y c h i l o k a l n y c h .44
J e s z c z e m o c n i e j w y p o w i e d z i a ł s i ę g e n e r a l n y p r o k u r a t o r J a c k s o n :
„ R o z w ó j k o s p o d a r c z y — p r o r o k u j e — z m i e r z a j ą c y d o s k o n c e n t r o w a n i a c o r a z w i ę k s z e j i l o ś c i b o g a c t w w r ę k a c h n i e w i e l u l u d z i s t a n o w i ś m i e r t e l n e n i e b e z p i e c z e ń s t w o d l a s y s t e m u w o l n o ś c i o w e g o . J e ś l i n i e z ł a m i e m y d o m i n a c j i w i e l k i c h f i n a n s ó w , A m e r y k a s t a n i e u p r o g u s o c j a l i m u . 44 A w i ę c p r z y z n a j e , ż e k a r t e l e p r o w a d z ą d o g o - g o s p o d a r k i s o c j a l i s t y c z n e j .
W r ę c z r e w o l u c y j n e j e s t w y s t ą p i e n i e m i n i s t r ó w s p r a w w e w n ę a r z n y c h I c k o s a , k t ó r y w y r a ź n i e m ó w i o
„ s t r a j k u o k u p a c y j n y m w i e l k i e g o k a p i t a ł u 4 4 , j a k i „ p r o w a d z ą k s i ą ż ę t a i l o r d o w i e a m e r y k a ń s k i e j p l u t o k r a c j i 44.
Z a p o w i a d a j ą c „ z a p r o w a d z e n i e p o r z ą d k u w ś w i e c i e k a p i t a l i s t y c z n y m 44, . w y m i e n i ł m i n . I c k e s j a k o n a j w i ę k -
s z y c h s z k o d n i k ó w H e n r y F o r d a , p r e z e s a „ B e t h l e h e m S t e e l C o r p o r a t i o n 44 T o m a G i r d l e r a o r a z s z e f a w i e lk i e g o k o n c e r n u i n s ta l a c y j b i u r o w y c h R a n d a . Z F o r d e m w s p ó łd z i a ł a „ s z e ś ć d z i e s i ą t r o d z i n 44, k t ó r e m in . I c k e s n a z w a ł B u r b o n a m i w ie l k ie g o k a p it a łu a m e r y k a ń s k i e g o44. T y m „ B u r b o n o m '4 m in I c k e s z a p o w i e d z i a ł p o c i ą g n i ę c ie ic h p r z e d „ t r y b u n a ł o p i n i i p u b l i c z n e j 44 i z a s t o s o w a n ie „ r a d y k a ln y c h ś r o d k ó w d e z y n f e k c y jn y c h 44 j e ż e l i „ B ig B u s s i
n e s 44 n i e z e c h c e p o d p o r ą d k o w a ć s ię n o w y m u s t a w o m , j a k ie p r z y g o t o w u je r z ą d S t a n ó w Z je d n o c z o n y c h .
H u r a g a n o w y t e n a t a k n a p o z y c je r e a k c j i s p o łe c z n e j j e s t w y s o c e z n a m i e n n y . Ś w ia d c z y , iż e w o lu c j a s t o s u n k ó w s p o ł e c z n y c h i g o s p o d a r c z y c h z d ą ż a n a c a ły m ś w ie c ie w k i e r u n k u r a d y k a ln y c h r e f o r m u s t r o j o w y c h , g o d z ą c y c h p r z e d e w s z y s tk i m w e w ła d z tw o k a r t e lo w y c h d y k t a t u r . I d z i e je s i ę t a k n i e z a l e ż n ie o d f o r m y u s t r o j o w o - p o li ty c z n e j p o s z c z e g ó l n y c h k r a jó w : z a r ó w n o p a ń s t w a „ f a s z y s to w s k i e 44, j a k o t e ż „ d e m o k r a t y c z n e 44 ( a t a k i m i s ą n i e w ą t p li w i e S t a n y Z j e d n o c z o n e i F r a n c j a ) n i e w y h a j ą s i ę p r z e d
p o d ję c ie m z d e c y d o w a n y c h k r o k ó w | c i w s t a w i a s i ę z e s p ó ł d o t y c h c z a s o - k u l ik w i d a c j i p l u to k r a ty c z n y c h d y k - w y c h k i e r o w n i k ó w e k o n o m ii n a r o d o -
t a t u r . w e j, a t a k u j ą c y w y c i ą g a j ą s t r a s z a k
Z w o le n n ic y „ s ta r e g o p o r z ą d k u 44 u - s z e ś ć d z i e s ię c i u c z y d w u s tu r o d z i n i
s i łu j ą n a r z u c ić o p in i i p o g l ą d , ż e s ą * ’ ’ ' ’ *
t o t y l k o r o z g r y w k i o c h a r a k te r z e p o lity c z n y m , n i e w s p a r te o r z e c z y w i s t y n u r t p r o c e s ó w e k o n o m ic z n y c h .
G d y b y ś m y p r z y j r z e l i s ię u w a ż n ie j p r z e c iw n i k o m , l ż ą c y m s ię w z a je m n ie p o t e j i t a m t e j s t r o n ie b a r y k a d y — z r ę c z n ie w y k r ę c a i s t o t ę s p r a w y o b r o ń c a „ g a s n ą c e g o ś w ia t a44 — o k a z a ł o b y s ię , ż e b e z w z g lę d u n a ilo ś ć r o d z i n , n a i c h d r a p ie ż n o ś ć , e g o iz m i a m b ic je p o l i ty c z n e , n ie o r z e c z y t u c h o d z i, le c z o l u d z i, n i e o p r o g r a m y , le c z o w p ły w y , i n i e o w ie lk ie c e le , le c z o d o r a ź n ą w a lk ę , k t ó r e j c e le m j e s t w ła d z a . W ł a d z a , n i e t y l k o w p o l i
t y c z n y m z n a c z e n i u te g o s ło w a . D z i
s i e js z a w ł a d z a p o l it y c z n a j e s t j e d n o c z e ś n ie w ł a d z ą g o s p o d a r c z ą . W p ły w p a ń s t w a n a s p r a w y g o s p o d a r c z e z w ię k s z a s ię je s z c z e c ią g le , a p o n i e w a ż n a p o r o w i b i u r o k r a c j i w k r a j a c h b o g a t y c h , o w y s o k ie j m a t e r ia l n e j k u l t u r z e , w k r a j a c h z a s o b n y c h w l u d z i t w ó r c z y c h i n i e z a l e ż n y c h , p r z e -
I r z u c a ję w m a s y d e m a g o g ic z n e h a s ło : n i e b e z p i e c z e ń s t w o k o n c e n t r a c j i s t a n u p o s ia d a n ia w t a k n i e li c z n y c h r ę k a c h .
Z e s ł u s z n y c h s t w ie r d z e ń w y s u n i ę to t u f a ł s z y w e w n i o s k i . O c z y w i s t a n i e d a s i ę c a ł k ie m r o z d z ie l ić w ł a d z y p o l i t y c z n e j o d g o s p o d a r c z e j . A le d l a te g o w ł a ś n i e — b i o r ę c p o d u w a g ę , ż e k a r te l o w i „ k r ó lo w ie * 4 w y z y s k u ję , s w ę , e k o n o m ic z n ę , p r z e w a g ę d l a s t w a r z a n i a s o b ie w p ły w ó w p o l it y c z n y c h c e l e m z a b e z p ie c z e n ia p r y w a t n y c h i n t e r e s ó w — d l a te g o j e s t r z e c z ę . n i e d o p u s z c z a l n a , b y w r ę k a c h n i e li c z n e j k l i k i z n a jd o w a ły s i ę o ś r o d k i d y s p o z y c y jn e c a łe g o g o s p o d a r s t w a n a r o d o w e g o .
R o z u m i e ją to d o b r z e k r a j e , w k t ó r y c h z t a k im t e m p e r a m e n t e m p r o w a d z i s ię w a l k ę z k a r te l a m i. R o z u m ie to r ó w n i e ż w i e l u l u d z i i w P o l s c e . N i e s t e t y , ś w ia d o m o ś ć o t y m n i e b e z p i e c z e ń s tw i e n i e p r z e n ik n ę ł a je s z c z e c a łk o w ic ie d o s f e r d e c y d u ją c y c h .
Mobilizacja wielkopolskiej grupy Stronnictwa Zachowawczego
Poznań, 13. 1.
p r y w a tn y c h a p a r t a m e n ta c h p r e - Ż y c h l iń s k i e g o , o d b y ła s ię ■ w d n i a c h k o n f e r e n c j a n o r o z u m ie - - W
z e s a t y c h
w a w c z a w i e l k o p o l s k ic h s f e r z a c h o w a w c z y c h . I n i c j a t o r e m z e b r a n i a b y ł p r e z e s z a r z ą d u g łó w n e g o p r o k l a m o w a n e g o n i e d a w n o w W a r s z a w ie S t r o n n i c t w a Z a c h o w a w c z e g o h r a b ia A d o lf B n i ń s k i , r e f e r a t w y g ł o s i ł c z ło n e k te tg o ż z a r z ą d u p r o f . O h a n o w ic z . p o l it y k o o s t a t n i o n ie c o r o z d w o jo n e j j a ź n i, b o r ó w n o c z e ś n i e u d z i e l a j ą c y s i ę O . Z . N „ a m i a n , w e w ł a d z a c h w o j e w ó d z k i c h te g o ż s e k t o r u w i e js k i e g o . N a z e w A d o l f a B n i ń s k ie g o , k t ó r e g o r o z b r a t z A k c j ą K a t o li c k ą , w n a s t ę p s t w i e z n a n e g o o ś w i a d c z e n i a J . E . K a r d . H l o n d a w s p r a w ie r e f o r m y r o l
n e j , w y w o ł a ł p e w n e p o r u s z e n i e w k o ł a c h p o l i t y c z n y c h , s t a w i ł a s ię g r u p a w i e l k o p o l s k i c h z i e m i a n , k i l k u p r z e d s t a w i c ie l i p l u t o k r a c ji b a n k o w e j i p r z e m y s łu , o r a z r e d a k to r „ D z i e n n i k a P o z n a ń s k i e g o44, I . W in ie w ic z .
I d e o l o g r d e g io n a ln e j g r u p y z a c h o w a w c z e j p r o f . O h a n o w ic z , w y ło ż y ł p o t r z e b ę z a k t y w i z o w a n i a w ie l k o p o l
s k i e g o o d p o w ie d n ik a o r g a n iz a c y jn e -
g o S t r o n n ic t w a Z a c h o w a w c z e g o , h ę - w io n o w k o ł a c h t y c h n a d z i e j ę n a u - d ą c e g o j a k w i a d o m o p a r t ią o g ó l n o
p o ls k ą . O s t a te c z n ie p o s ta n o w io n o d z i a ł a ć , s k u p i ć w o k ó ł s z t a n d a r u m y ś li k o n s e r w a t y w n e j n i e t y l k o w y p r ó b o w a n y c h j e j b o jo w c ó w , a l e p r z y c i ą g n ą ć t a k ż e d o t y c h c z a s b i e r n e i n d y w id u a , t a k z p o ś r ó d z i e m i a n , j a k i i n t e l ig e n c j i . J e d n y m s ło w e m ; m o b i
l iz a c ja s ił!
N a s z y m z d a n i e m p i k a n t e r ia te g o z r y w u k o n s e r w a ty w n e g o p o l e g a n a ty m , ż e j e s t o n n i e c o s p ó ź n i o n y . Ż y -
s a d o w i e n ie s ię w O . Z . N . G d y j e d n a k z n a le z io n o s i ę p o p o z a o b r ę b e m l i n i i s p o ł e c z n e g o p r o g r a m u O b o z u , d o p ie r o w ó w c z a s o k a z a ł o s ię , j u ż n i e w m a s k o w a n e j f o r m ie ż e i s t n i e j e t a k w y r a ź n y i n te r e s s ta n o w y t e j g r u p y , ż e t y lk o w ł a s n y m i s i ł a m i i w e w ł a s n y m g r o n i e , p o d w ł a s n ą f l a g ą , je s z c z e p r z e z p e w ie n c z a s u d a w a ć s i ę m o ż e t r u d r e p r e z e n to w a n ia g o i d e m o n s t r o w a n i a r z e c z y w i s t o ś c i d n i , k t ó r e i d ą .
Auslria, Węgry I Wiochy
wobec aktualnych zagadnień europejskich
Budapeszt, 13. 1. (PAT).
’ P o z a k o ń c z e n iu k o n f e r e n c j i m i n i
s t r ó w s p r a w z a g r a n i c z n y c h p a ń s tw , s y g n a ta r i u s z y p r o t o k u ł ó w r z y m s k ic h w k t ó r e j w z ię li u d z i a ł k a n c l e r z S c h u s c h n i g g , p r e m ie r D a r a n y i , z o s t a ł w y d a n y k o m u n i k a t o f i c j a ln y , z a w i e r a j ą c y m . i n . n a s tę p u j ą c e p u n k t y :
llsliój ni. siei. Warszawy i grawo wylnrue
Warszawa, 1 3 . 1 . ( I S K R A ) A g e n c ja „ I S K R Ą ” d o w ia d u je s ię z e ź r ó d e l m i a r o d a jn y c h ,
s p r a w w e w n ę tr z n y c h o p r a c o w y w a n e s ą o b e c n ie p r o j e k ty u s t a w : o u s t r o ju m . s t. W a r s z a w y — o b e j m u j ą c y c a ł o k s z t a łt z a g a d n i e ń u s t r o j o w y c h te g o m i a s t a — o r a z o o r d y n a c ji w y b o r c z e j d l a s z e ś c iu n a j w i ę k s z y c h m i a s t .
P o u z g o d n i e n i u z p o s z c z e g ó ln y m i m i n i
s te r s tw a m i o r a z p o u c h w a l e n iu p r z e z R a d ę M in is tr ó w , p r o j e k t y u s ta w m a ją b y ć w n i e s io n e je s z c z e p o d c z a s b ie ż ą c e j s e s ji p a r l a m e n t a r n e j d o l a s k i m a r s z a ł k o w s k i e j.
ż e w m i n is t e r s t w i e
I nic jatywa zmian w ordynacji wy borczej, która wychodzi z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, dla 6 najwięk szych miast Polski, obejmie Poznań.
Pospieszne tempo przygotowań pro
jektu, który ma wpłynąć jeszcze w tym miesiącu do Sejmu, wskazuje, że wybory do rad miejskich w Poznaniu i w Łodzi ulegną ponownemu odroczeniu.
Taki obrót wypadków przewidywali
śmy już dawno. Nie są dziś jeszcze zna ne szczegóły proponowanych przez Rząd zmian. W każdym razie dalsze odrocze
nie wyborów w Poznaniu uważać należy za niewłaściwe.
P r z e d s t a w ic i e l e A u s t r i i i W ę g i e r w y r a ż a j ą s w e z a d o w o le n i e z p o w o d u ś c is łe j i o w o c n e j w s p ó ł p r a c y p o m i ę d z y R z y m e m a B e r lin e m .
P r z e d s ta w ic i e l e A u s t r i i i W ę g i e r w i t a ją z s y m p a t ią p a k t a n t y k o m u n i
s t y c z n y w ł o s k o - n i e m ie c k o - j a p o ń s k i i p o t w i e r d z a j ą s w ą d e c y z ję z w a lc z a n i a w s z e l k im i s i ła m i p r o p a g a n d y k o m u n i s t y c z n e j w s w o ic h k r a j a c h .
P r z e d s ta w ic i e l e A u s t r i i i W ę g ie r p o w ia d o m il i p r z e d s t a w ic i e la W ł o c h o s w e j d e c y z ji f o r m a ln e g o u z n a n i a r z ą d u g e n . F r a n c o j a k o p r a w o w i te g o r z ą d u H i s z p a n i i i k o l o n i i h i s z p a ń s k i c h .
P r z e d s t a w i c ie l e A u s t r i i i W ę g ie r p o p r z y j ę c i u d o w ia d o m o ś c i p o w o d ó w w y s tą p ie n ia W ł o c h z L i g i N a r o d ó w o ś w ia d c z a j ą , ż e z d a n i e m ic h , L i g a N a r o d ó w n i e p o w in n a p o s i a d a ć c h a r a k t e r u u g r u p o w a n i a i d e o lo g i c z n e g o . P r z e d s t a w i c ie l e W ł o c h i A u s t r i i p o n o w n ie p o t w ie r d z a j ą p r a w o W ę g i e r d o r ó w n o u p r a w n i e n ia z b r o j e ń . W ty m w y p a d k u A u s tr i a i W ę g r y r e z e r w u ją s o b ie p r a w o p o d d a n ia p o d r o z w a g ę s w e g o d a l s z e g o s t o s u n k u .
2 P ią te k , d n ia 1 4 s f y e z n ia 1 3 3 8 f . _ _ _ _ _ _ _ _ _
Pokka polityka zagraniczna
Mowa Ministra J. Becka w komisji spraw zagranicznych Sejmu
ŁJ Warszawa, 13 1.
W c z o r a j w k o m is ji s p r a w z a g r a n ic z n y c h S e jm u n a z a k o ń c z e n ie d y s k u s ji z a b r a ł g lo s m in is te r J . B e c k , k tó r y p o w ie d z ia ł m . in . c o n a s tę p u je :
W y s o k a K o m isjo ! Z te m a tó w p o r u s z o n y c h p r z e z P a n ó w w y b ija ł s ię p o w s z e c h n y te m a t z a in te r e s o w a n ia p r o b le m P o la k o w z a g r a n ic ą i to z e w z g lę d ó w z r o z u m ia ły c h ja k o n o r m a ln y i n a tu r a ln y o d ru c h o p in ii p o i- s k ic j.
P o z w o lę s o b ie p r z e jś ć k o le jn o k ilk a te r e n ó w , k tó r e w d z isie js z e j d y s k u s ji b y ły s z c z e g ó ln ie p o r u s z o n e .
J e ż e li c h o d z i o N ie m c y , m ia łe m s p o s o b n o ś ć w e x p o s e s p r e c y z o w a ć p o d s ta w y , n a k tó r y c h o p a r ły s ię d e k la r a c je z lis to p a d a r o k u z e s z łe g o .
O d p o w ia d a ją c n a w y p o w ie d z ia n e tu ta j tr o s k i, z w ią z a n e z ty m a k te m , c h c ia łb y m w k a ż d y m r a z ie p o d k r e ś lić je g o c h a r a k te r z u p e łn ie z r ó w n o w a ż o n y . O b y d w a r z ą d y , k a ż d y d la s ie b ie , u s ta liły id e n ty c z n e z a s a d --- tr a k to w a n ia m n ie js z o ś c i n a s w o im te r e n ie . D la te g o te ż p r z y w y k o n y w a n iu ty c h z a s a d w p r a k ty c e , r ó w n o w a g a ta n ie m o ż e b y ć z a c h w ia n a i o c z e k u je , ż e p o z y ty w n e d z ia ła n ia ty c h a k tó w , b ę d ą c y c h — ja k to m ia łe m s p o s o b n o ś ć p o d k r e ś lić — p e w n ą n o w ą f o r m ą w p o s z u k iw a n iu le p s z y c h r o z w ią z a ń te g o p r o b le m u , z b ie g ie m c z a s u d a d z ą w i
d o c z n e r e z u lta ty .
P o r u s z o n y b y ł p r z e z p . W a le w s k ie g o p r o b le m P o la k ó w w C z e c h a c h . N ie s te ty n ie m o g ę tu ta j n a m a w ia ć p . p o s ła d o w ię k s z e g o o p ty m iz m u w te j d z ie d z in ie . R o z b ie ż n o ś ć m ię d z y d e k la r a c ja m i, a s ta n e m f a k ty c z n y m n a ty m te re n ie je s t b a r d z o z n a c z n a . W p r a s ie i p u b lic y s ty c e c z e s k ie j p r o b le m m n ie j
s z o ś c i n a r o d o w y c h w ty m k r a ju z a jm u je b a r d z o d u ż o m ie jsc a , C h c ia łb y m tu s tw ie r d z ić , p o p ie r w s z e , ż e ta k ja k w p o p r z e d n ic h la ta c h ju ż s tw ie r d z a łe m , b ę d z ie m y m u s ie li z w ie lk ą c z u jn o ś c ią p a tr z e ć n a to , c z y r z ą d p r a s k i is to tn ie z a m ie r z a k o n ty n u o w a ć p o lity k ę n ie ż y c z liw ą w o b e c P o la k ó w w C z e c h o s ło w a c ji, g d y ż to z m u s z a n a s d o b a r d z o d a le k o id ą c e j r e z e rw y p o lity c z n e j w s to s u n k u d o te g o rz ą d u .
B y ła m o w a o m n ie js z o ś c i p o ls k ie j n a L i
tw ie . T u s ta n is to tn y b u d z i b a r d z o p o w a ż n e z a n ie p o k o je n ie . T e o r e ty c z n a w ię ź , is tn ie ją c a m ię d z y p a ń s tw a m i p o z a ic h b e z p o ś r e d n i
m i s to su n k a m i, ja k ą b y ła p r z y n a le ż n o ść o - b y d w u p a ń s tw , P o ls k i i L itw y d o L ig i N a r o d ó w , o s ła b ła — ja k to m ia łe m s p o s o b n o ś ć p r z e d s ta w ić . N a z w a łe m ją te o r e ty c z n ą , p o n ie w a ż f a k t, ż e n a liśc ie c z ło n k ó w L ig i z n a jd o w a ła s ię z a r ó w n o P o lsk a , ja k i L itw a , n ie s te ty o d c z a su w s p o m n ia n e j tu d z iś in i
c ja ty w y M a rs z a łk a P iłs u d s k ie g o w r. 1 9 2 7 ż a d n y c h p r a k ty c z n y c h r e z u lta tó w n ie d a ł, ta k , ż e tu n ie ty lk o n ie z ro b iliś m y p o s tę p ó w , a le r a c z e j c o fn ę liśm y s ię w ty ł.
W r e s z c ie R o s ja S o w ie c k a .. S to s u n e k d o ta k ie g o z a g a d n ie n ia ja k s p r a w a o d r ę b n e j k u ltu r y n a r o d o w e j g r u p lu d n o ś c i n ie je s t je d y n y m z e le m e n tó w u z n a w a n y c h p r z e z w s z y s tk ie in n e p a ń s tw a , a n ie u z n a w a n y m p r z e z Z w ią z e k S o w ie c k i. T a k ic h c z y n n i
k ó w , k tó r e r z ą d te g o p a ń s tw a n ie u z n a je , je s t w ię c e j; n ie u ła tw ia to n a p e w n o u ło ż e n ia z n im s to s u n k ó w .
N ie c h m i w o ln o b ę d z ie n a z a k o ń c z e n ie te g o s m u tn e g o p r z e g lą d u ty c h z a g a d n ie ń d o d a ć m y śl ja ś n ie jsz ą , to je s t p o d z ie lić s ię z P a n a m i ty m i w r a ż e n ia m i, ja k ie o d n o sz ę z m e ld u n k ó w n a s z y c h p la c ó w e k z a g r a n ic z n y c h , a m ia n o w ic ie , ż e m a m y d o c z y n ie n ia z e s ta ły m w z r o s te m s a m o p o c z u c ia n a r o d o w e g o , g o d n o ś c i i s iły w s z y s tk ic h n a s z y c h r o d a k ó w z n a jd u ją c y c h s ię p o z a g ra n ic a m i R z e c z y p o s p o lite j.
SPRAWA EMIGRACJI.
Z z a g a d n ie n ie m ty m łą c z y s ię r ó w n ie ż s p r a w a p o r o z u m ie n ia m ię d z y p a ń s tw a w i, k tó r e d y s p o n u ią te r e n a m i, n ie d o ś ć z a lu d n io n y m i. Z te g o z a te m n a js z e r sz e g o u ję c ia d o s z liś m y d o n a sz e j k o n k r e tn e j te z y o p r ó b ie w s p ó łp r a c y , p o z w a la ją c e j w y k o r z y s ta ć te r e n y n ie d o ś ć z a lu d n io n e , a b ę d a .c e p o d z a r z ą d e m in n y c h p a ń s tw , p r z y p o m o c y p r a c y p o ls k ie g o e m ig ra n ta , — a le e m ig r a n ta p ie r
w s z e j k la s y , a n ie d ru g ie j k la s y , to z n a c z y e m ig r a n ta tr a k to w a n e g o n a r ó w n y c h p r a w a c h i n a z d r o w y c h z a s a d a c h , u m o ż liw ia ją c y c h m u p r a c ę is to tn ie tw ó r c z ą , a n ie n is z c z ą c ą je g o e n e rg ię ; k tó r ą w n o s i ja k o a p o r t a a d a n y te re n *
T e o g ó ln e z a s a d y s łu ż y ły ta k ż e z a p o d s ta w ę d o n a s z y c h k o n k r e tn y c h n e g o c ja c ji, z k tó r y c h je d n a — z r z ą d e m f r a n c u s k im — d o ty c z ą c a p e w n y c h m o ż liw o ś c i w je d n e j z k o lo n ii f r a n c u s k ic h , p r z y b r a ła ju ż fo rm ę b a r d z o d a le k o p o s u n ię te g o s ta d iu m . M a m n a d z ie ję , ż e z g o d n ie z w y r a ż o n y m tu ż y c z e n ie m b ę d ę m ó g ł w n ie d a le k im m o ż e c z a s ie p r z e d s ta w ić P a n o m k o n k r e tn ie js z e w y n ik i w te j d z ie d z in ie .
SPRAWA LIGI NARODÓW.
P o r u s z o n o w d z is ie jsz e j d y s k u s ji w k ilk u p r z e m ó w ie n ia c h je s z c z e r a z k r ó tk o s p r a w ę L ig i. P r z y p o m in a m , ż e a n a liz a s y tu a c ji i o - k r e ś le n ie n a s z e g o s ta n o w is k a , k tó r e m ia łe m s p o s o b n o ś ć d a ć o s ta tn io , b y ły b a r d z ie j w y c z e r p u ją c e , n iż ja k ie k o lw ie k d o ty c h c z a s o w e o ś w ia d c z e n ia n a s z e g o r z ą d u . C o d ó m o ż li
w o ś c i p r z y s z ły c h , to z n a c z y c o d o m o ż liw o ś c i, c z y n ie m o ż liw o ś c i o d b u d o w a n ia te g o in s tr u m e n tu , c z y je g o a d a p ta c ji d o c e ló w , ja k ie o d p o w ia d a ły b y d z is ie js z e j r z e c z y w is to ś c i, m a m z a m ia r w n a jb liż s z y m c z a s ie w e jś ć w k o n ta k t z e w s z y s tk im i g łó w n y m i z a in te r e s o w a n y m i p a ń s tw a m i.
PRAWA POLSKI W GDAŃSKU. ,
S z c z e g ó ln ie ż y w o w w y p o w ie d z e n ia c h s ię p p . p o s łó w w y s tą p iła p a r o k r o tn ie s p r a w a G d a ń s k a , — s p r a w a d o ś ć s k o m p lik o w a n a . C h c ia łb y m z a c z ą ć o d je d n e g o p u n k tu , m o ż e n a jis to tn ie js z e g o . U s ły sz a łe m tu ta j tw ie r d z e n ie w f e r m ie p y ta n ia , iż n ie z a le ż n ie
VI. Witos odżegnuje się od Frontu Morges
W s f e r a c h p o lity c z n y c h tw ie r d z ą , ż e c z y n io n e b y ły g o r ą c z k o w e z a b ie g i n a e m ig r a c ji, b y s k ło n ić W ito s a d o w y d a n ia o d e z w y d o s p o łe c z e ń s tw a p o ls k ie g o , k tó r a b y s tr e s z c z a ła p r o g r a m „ S tro n n ic tw a P r a c y " n a a k tu a ln e d z is ia j z a g a d n ie n ia p o lity c z n e w P o ls c e .
A to li w s z e lk ie z a b ie g i, p r z y s iln y m p o p a r c iu K o r f a n te g o , s p a liły n a p a n e w c e . W i
to s n ie c h c ia ł w y w o ły w a ć r o z d ź w ię k ó w w S tr o n n ic tw ie L u d o w y m , z w ła s z c z a w p r z e d e d n iu K o n g r e s u k r a k o w s k ie g o .
J e s t to w ie lk ą p o r a ż k ą d la K o r f a n te g o , k tó r y w s w o im c z a s ie z d o ła ł W ito s a p o -
Mjjtońlii liiiMi ni? iałj mltalB
Londyn, 12, 1. (PAT), W c z o r a j p r z e d p o łu d n ie m p o d k o m ite t n ie in te r w e n c ji o d b y ł 2 -g o d z in n e p o s ie d z e n ie , n a k tó ry m r o z p a tr z o n o s p r a w o z d a n ia r z e c z o z n a w c ó w w s p r a w ie tr z e c h g łó w n y c h p u n k tó w , z a a p r o b o w a n e g o w s w o im c z a s ie p la n u b r y ty js k ie g o , a m ia n o w ic ie w s p r a w ie o r g a n iz a c ji w y c o fa n ia o c h o tn ik ó w , w s p r a w ie p r z y z n a n ia p r a w k o m b a
ta n tó w o r a z w s p r a w ie w z m o ż e n ia k o n tr o li.
Mstrofa budowlnnn @ Przemyślu
Jeden robotnik zabity — dwóch rannych
Przemyśl, 13. 1. iPAT) W c z o r a j w g o d z in a c h w ie c z o rn y c h z d a r z y ła s ię w P r z e m y ś lu k a ta s tr o f a b u d o w la n a , k tó r a p o c ią g n ę ła z a s o b ą ś m ie rć je d n e g o z r o b o tn ik ó w i c ię ż k ie p o r a n ie n ie d w u in n y c h .
K a ta s tr o f a m ia ła m ie jsc e p r z y u l.
M n is z e j, g d z ie r o b o tn ic y p r a c o w a li n a d r o z e b r a n ie m k io s k u , k tó r y s ta ł z a b lis k o s ta c ji b e n z y n o w e j. W p e w n y m m o m e n c ie , r o b o tn ic y n ie w ie d z ą c , ż e le w a r y , n a k tó r y c h s p o c z y w a ła p o d ło g a k io s k u , p r o w a d z ą r ó w -
Krwawa rozprawa chłopska
W bójce zostało 5 zabitych a 40 odniosło rany
Białogród, 13. 1. <PAT).
W w io s c e O m a r s k a , b a n a tu w y b o r- s k ie g o d o s z ło w c z o r a j w p o łu d n ie w c z a s ie o d b y w a ją c e g o s ię ta m ja r m a r k u d o w ie lk ie j b ó jk i, k tó r a p o c ią g n ę -
o d ta k ic h , c z y in n y c h f lu k tu a c ji m ię d z y n a r o d o w y c h , c z y n a s tro jó w p o lity c z n y c h , z a g a d n ie n ie n a s z y c h p r a w w G d a ń s k u je s t e le m e n te m s ta ły m i n ie n a ru s z a ln y m . N a to p y ta n ie o d p o w ia d a m k a te g o r y c z n ie , tw ie r d z ą c o i n ie w y o b r a ż a m s o b ie , a ż e b y r z ą d p o ls k i m ó g ł r o z u m o w a ć in a c z e j, a te n p u n k t w i
d z e n ia r z ą d u p o ls k ie g o je s t p o w s z e c h n ie z n a n y .
T e r a z s ta n f a k ty c z n y . T r u d n o ś ć p r a c y w ta k s k o m p lik o w a n y c h w a r u n k a c h , ja k ie is t
n ie ją w ty m o rg a n iz m ie , o c z y w iś c ie , je s t z n a c z n a . N ic je d n a k n ie u p o w a ż n ia m n ie d o s tw ie r d z e n ia , ja k o b y w te j d z ie d z in ie n a s tą p iła ja k a k o lw ie k z m ia n a n a n a s z ą n ie k o rz y ś ć . P r a c e s w o je p r o w a d z im y . J e ś li tr u d n o ś c i s ię z ja w ia ją , s z u k a m y r z e c z o w y c h m e to d d la ic h r o z s tr z y g n ię c ia , a r o k u b ie g ły z a z n a c z a b a r d z o d łu g i r e p e r tu a r p r o w a d z o n y c h w te j d z ie d z in ie p r a c .
P r z y w ią z u ję d o c z ę ś c i n a s z e j d z ia ła ln o ś c i b a r d z o w ie lk ą w a g ę , p o n ie w a ż o b o k k w e s tii p r a w n y c h i p o lity c z n y c h s tw a r z a to n a p e w n o w c o d z ie n n y m ż y c iu p e w n ą s ta b iliz a c ję s to s u n k ó w . T a k , ja k b r o n im y i b ę d z ie m y ja k n a js iln ie j b r o n ili n a s z y c h in te r e s ó w g o s p o d a r c z y c h w w . m . G d a ń s k u , ta k z d ru g ie j s tro n y n ie o d n o s im y s ię z ż a d n ą n ie ż y c z liw o ś c ią , a p r z e c iw n ie z c a ły m z r o z u m ie n ie m d o in te r e s ó w g o s p o d a r c z y c h s a m e g o W . M . G d a ń s k a i p r a g n ie m y r o z p a tr y w a ć te s p r a w y z d o b r ą w o lą , s z u k a ją c w y j
ś c ia p o z y ty w n e g o .
z y s k a ć d la s w o ic h k o n c e p c ji. W liś c ie n a k o n g r e s p o łą c z e n io w y C h . D . i N . P . R . p is a ł d o s ło w n ie d o d e le g a tó w : „ P o c z y n a n iu W a s z e m u b ło g o s ła w ią z a s łu ż e n i m ę ż o w ie , k tó r z y s ą c h lu b ą n a r o d u , I g n a c y P a d e r e w s k i, P r e z y d e n t S ta n is ła w W o jc ie c h o w s k i, g e n . J ó z e f H a lle r , W ’in c e n ty W ito s , k tó r y W a m
przezemnie przesyła życzenia z b o ż n e j p r a c y -
W m o rź o w e m to w a r z y s tw ie w y r a ź n ie s ię ju ż p o p s u ły s to s u n k i, s k o r o W ito s z u p e łn ie n ie c h c e s ię w c a le a n g a ż o w a ć w s u c h o tn i
c z e } a k c ji „ S tr o n n ic tw a P r a c y ” .
N a o g ó ł w y n ik i d y s k u s ji w p o d k o m ite c ie s ą n e g a ty w n e , i ja k d o tą d p o r o z u m ie n ie w s p r a w ie p r o p o z y c y j te c h n ic z n y c h , o p r a c o w a n y c h p r z e z e k s p e r tó w , n ie z o s ta ło o s ią g n ię te . N a le ż y p r z y ty m z a u w a ż y ć , ż e z e s tr o n y b r y ty js k ie j i f r a n c u s k ie j n a jw y r a ź n ie j n ie w y k a z y w a n o w to k u d y s k u s ji z b y t w ie le u s tę p liw o ś c i i o d b ie r a s ię w r a ż e n ie , ż e o s ta tn ie w a lk i o T e r u e l w p ły n ę ły w p e w n y m s to p n iu n a s ta n o w isk o o b u ty c h m o c a r s tw .
n ie ż p o d t. z w . m u r o g n io w y , p o d w a ż y li je i s p o w o d o w a li r u n ię c ie m u r u . R o b o tn ic y z a s y p a n i z o s ta li g r u z e m . K le m e n s W e is p o n ió s ł ś m ie rć n a m ie j s c u , J a n W ity k d o g o r y w a w s z p ita lu a r o b o tn ik K ła k o d n ió s ł s z e r e g c ię ż k ic h o b r a ż e ń i r ó w n ie ż z o s ta ł o d s ta w io n y d o s z p ita la p o w s z e c h n e g o . A k c ję r a to w n ic z ą p r o w a d z iła m ie js k a s tia ż p o ż a r n a .
N a m ie js c u k a ta s tr o f y w ła d z e b u d o w la n e i s ą d o w e p r o w a d z ą d o c h o d z e n ia .
ła z a s o b ą ś m ie r ć i c ię ż k ie p o r a n ie n ia k ilk u d z ie s ię c iu o s ó b . N a tle z a d a w n io n y c h p o r a c h u n k ó w 2 -c h w ie ś n ia k ó w P a r a lik i Ł u k ic z w s z c z ę ło m ię d z y s o b ą b ó jk ę w k a r c z m ie .
N r.
Z a jś c ie p r z e n io s ło s ię n a s tę p n ie n a u lic ę , g d z ie w k r ó tc e w z ię ło w n im u d z ia ł o k o ło 5 0 0 c h ło p ó w . W r e z u lta c ie b ó jk i, ja k s tw ie r d z a k o m u n ik a t u r z ę d o w y , k tó r y d o d a je r ó w n ie ż , ż e ż a d n e w z g lę d y p o lity c z n e n ie g r a ły r o li w z a jś c ia c h , 5 o s ó b z o s ta ło z a b i
ty c h , 1 0 o d n io s ło c ię ż k ie r a n y , z a ś o - k o ło 3 0 w ie ś n ia k ó w lż e js z e o b r a ż e n ia .
N a m ie js c e z a jś ć z je c h a ła s p e c ja l n a k o m is ja ś le d c z a .
Min. Beck wyjechał do Genewy
W a r s z a w a , 1 3 . 1 . (P A T ) M in is te r s p r a w z a g r a n ic z n y c h B e c k o p u ś c ił w c z o ra j W a rs z a w ę , u d a ją c s ię n a z b li
ż a ją c ą s ię s e s ję R a d y L ig i N a ro d ó w d o G e n e w y . P . m in is te r B e c k z a trz y m a s ię w B e rlin ie .
Minister łotewski przybędzie do Warszawy
R y g a , 1 3 . 1 . (P A T ) O fic ja ln ie k o m u n ik u ją , ż e d n ia 1 7 s ć y r&
n ia ło te w s k i m in is te r f in a n s ó w E k is w y je - d z ie d o W a r s z a w y .
Wystawa sztuki polskiej w Atenach
Ateny, 1 3 . 1 . (P A T ) W c z o ra j z r a n a k r ó l g r e c k i J e r z y I I g i w o to c z e n iu n a jw y ż s z y c h d o s to jn ik ó w p a ń s tw o w y m d o k o n a ł u ro c z y s te g o o tw a r c ia r e p r e z e n ta c y jn e j w y s ta w y s z tu k i p o ls k ie j 1 9 i 2 0 w ie k u .
Niecodzienny rekonwalescent
N ie św ie ż , 1 3 . 1 . (P A T ) W s z p ita lu p o w ia to w y m w N ie ś w ie ż u le k a r z e s ą ś w ia d k a m i b a rd z o rz > ad k o n o to w a n e g o w m e d y c y n ie p r z y p a d k u .
D o s z p ita la d o s ta r c z o n y z o s ta ł m ie sz k a n ie c m ia ste c z k a B o ro d z ie j, p o w . n ie ś w ie - s k ie g o , A ro n o w , k tó r y n a tle n ie p o r o z u m ie ń r o d z in n y c h w c e lu s a m o b ó jc z y m p rz e c ią ł s o b ie b r z y tw ą k la tk ę p ie r s io w ą i ż e b r a a n a s tę p n ie b r z y tw ą tą o tw o rz y ł s o b ie w o re k o s ie rd z io w y s e rc a . D o s ta rc z o n e g o n a ty c h m ia s t d o s z p ita la o p e r o w a ł d o k to r s z p ita ln y Ł y c z k o w s k i, k tó r y z e s z y ł tę tn ią c e s e r c e .' O d c h w ili o p e r a c ji u p ły n ę ło ju ż i ty g o d n ie , a A ro n o w ż y je i c z u je s ię c o r a z le p ie j. N a le ż y z a z n a c z y ć , ż e A ro n o w p o n a d to ró w n ie ż b r z y tw ą p r z e c ią ł s o b ie tc h a - w ic ę i ż y ły u r ą k .
N ie p r a w d o p o d o b n y te n w y p a d e k ś c ią g n ą ł d o s z p ita la p o w ia to w e g o w ie lu le k a r z y , k tó r z y z a in te r e s o w a li s ię r e k o n w a le s c e n te m z p u n k tu w id z e n ia n a u k o w e g o .
„Gorączka” diamentowa Rio de Janeiro, 12. 1. (PAT.)
W s ta n ie G o y a z p o w s ta ła d a w n o n ie w id z ia n a „ g o r ą c z k a ” d ia m e n to w a , k tó r a s p o w o d o w a ła w ę d r ó w k ę o k o ło ty s ią c a o s ó b w k ie r u n k u m ie js c o w o ś c i D a s A lm a s, o d d a lo n e j o 2 0 k m . o d m ia s te c z k a N a tiv id a d e s, g d z ie p o d o b n o k ilk u „ g a r im p e ir ó w " o d k r y ło d o s y ć g ę s te g n ia z d a d ia m e n to w e .
Na wiJnoIsręgu poliłyczisym
Kierownik Związku Młodej Polski Jerzy Rutkowski wydal rozkaz, w któ rym stwierdza:
„Polska, która się tworzy, musi kyć państwem silnym i opartym na naro
dzie zorganizowanym. Taka struktura narodowo - państwowa wymaga jedne go ośrodka dyspozycyj. Autorytetem dla Związku Młodej Polski jest marsz.
Śmigly-Rydz, spadkobierca Józefa Pił
sudskiego. Człowiekiem, który nie znal i nie patrzał na ogrom przeciwności, a wziął na siebie zadanie stworzenia wa runków do nawiązania przez młode po kolenie do tradycji obozu niepodległoś
ciowa - żołnierskiego jest pik. Adam Koc. Ideowość, siłę woli, podporządko
wanie taktyki ideologii przeciwstawiał skutecznie -'robom utworzenia „frontu ludowego’1 w Polsce. Dziś ustąpił ze swego odcinka pracy, z szefostwa OZN, co jednak nie umniejsza jego zasadnicze go autorytetu dla ZMP, i nigdy dla żad- nncli względów niczym i nigdy nie zej dzie z linii ustalonej w swoich deklara
cjach. Stosunek ZMP do wszelkich or- ganizacyj tak starszego jak i młodego pokolenia, będzie unormowany pionem ideowym ZMP., który w życiu polskim zrealizowany być musi bez względu na działanie sil wrogich PolsceJ*
