GDINSKO KLËKA
PISMO GDYŃSKIEGO ODDZIAŁU ZRZESZENIA KASZUBSKO - POMORSKIEGO • KWARTAŁ I (21) 2002
ISSN 1506-7327
Walny Zjazd ZKP
w dniu 1 grudnia 2001 roku odbył się XV Walny Zjazd Delegatów Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego, w którym wzięło udział około 200 delegatów z poszczególnych jego Oddziałów. Z ramienia Gdyńskiego Oddziału delegatami na Zjazd byli: Edward Barzowski, Teresa Hoppe, Roman Klebba, Stefan Richert i Aleksander Trzebiatowski.
Zjazd rozpoczął się Mszą św. w Katedrze Oliwskiej, którą odprawił i liomilię wygłosił Metropołita Gdański - Arcybiskup Tadeusz Gocłowski.
Obrady z j a z d o w e odbyły się w siedzibie S e j m i k u Województwa Pomorskiego w GdEińsku. W części oficjalnej Zjazdu wystąpili zaproszeni goście, między innymi: poseł z P.O.
Donald Tusk, Marszałek Sejmiku Gdańskiego Jan Zarębski oraz Wojewoda Pomorski Jan Ryszard Kuryłczyk, którego deklaracje i z a p e w n i e n i a o d n o ś n i e s p e ł n i e n i a p r a g n i e ń s p o ł e c z n o ś c i ka.szubskiej zostały przyjęte z entuzjazmem.
P o sprawozdaniach! ustępujących naczelnych w ł a d z Zrze.szenia Kaszubsko - Pomorskiego i dyskusji nad nimi nastąpiły wybory. Delegaci najpierw wybrali prezesa spośród dwóch zaprezentowanych kandydatów, tj. prof. Brunona Synaka oraz Kazimierza Klawitera delegata i prezesa z oddziału w Rumi. Z dużą przewagą głosów, wybory wygrał prof. Brunon Synak. Zebrani urządzili m u gromką owację i odśpiewali "Sto lat". W wyniku dalszych głosowań wybrano 60-cio osobową Radę Naczelną oraz Komisję Rewizyjną i Sąd Koleżeński. W skład Rady Naczelnej z Gdyńskiego Oddziału Z K P wszedł E. Barzowski, T. Hoppe, S.
Richert, a R . Klebba wybrany został członkiem Sądu Koleżeńskiego.
N o w o w y b r a n e władze Z K P ukonstytuowały się (ze względu n a przeciągające się obrady Zjazdu) dopiero w dniu 15 grudnia, n a pierwszym posiedzeniu Rady Naczelnej. Wybrano n a nim 15 osobowy Zarząd Główny z osób zaproponowanych przez prezesa Zrzeszenia prof. B. Synaka. Wiceprezesami zostali:
Tadeusz Gleinert, Artur Jabłoński, Kazimierz Kleina i Janusz Spiczak - Brzeziński, sekretarzem g e n e r a l n y m - R e g i n a Szczupaczyńska, skarbnikiem - Marian Strahl, członkami - Andrzej Arendt, Hubert Hoppe, Łukasz Grzędzicki, Zbigniew Jankowski, Wanda Kiedrowska, Szczepan Lewna, Stefćm Richert, Gertruda S t a n o w s k a i J a r o m i r Schroeder. P r z e w o d n i c z ą c y m S ą d u Koleżeńskiego został Miron Łukowicz, a Komisji Rewizyjnej - Lech Kuchnowski. Powołano ttikże cztery komi.sje tematyczne, a mianowicie: d o spraw oświaty, kultury, mediów oraz gospodarczą i integracji z Unią Europejską.
Wśród podjętych n a Zjeździe Uchwał, znalazła się między innymi uchwała o ogłoszeniu roku 2002 Rokiem Hieronima
Jarosza Derdowskiego. ° leresa Hoppe , ,
Rada Naczelna ZKP
A . Arcndi. E. Barzowski. T. Bigus, K. Bisiron, W. Bobrowski.R. Borzyszkowski. A.
Bychowski, A . Ceynowa, B . Cirocki. J. Ciskowski, A . Czaja, M . Cziimowski. J.
Dąbrowa. J. Dembski. J. Dorawa, P. Dziekanowski, G . Gawin,T. Gleineri. P. Górnik, Ł. Grzędzicki, P. Hinzke. K. Hirsz. H . Hoppe, T. Hoppe,A. Jabłoński, Z . Jankowski, K. Janiszewski. W. fCankowski. B . Karczewski, W. Kiedrowska, J. Kirkowska, K.
Kleina, M . Konkol. F. Kosznik, J. Kowalski. F. Kwidziński, W. Łangowska, A . LenKińczyk, S. Lewna. M . Majkowski. A . Miłosz. R . MisUirz, B . Niemkiewicz. Z . O k u ń , Z . Orzeł. M . Palubicka. K. Plocke, M . Prondzińska. E. Pryczkowski. S . Rycherl. M . Sabisz. E. Ścibor. J. Spiczak - Brzeziński. G . Slanowska. Z . Studziński, R . Szczupaczyńska, J . Szroeder. H.Telesiński,P.Trawicki, M . Wenta.
5 lat biuletynu Gdinskô Klëka
Koncepcja biuletynu "Gdinskô Klëka" zrodziła się w 1996 roku, kiedy to Gdyński Oddział Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego przygotował się do obchodów swego 40- lecia. Pomyślany został jako kwartalnik Zarządu Oddziału. W pierwszym numerze "Klëki", który ukazał się w styczniu 1997, Zarząd określił j e j program następująco: " Zarząd zamierza M' niej informować członków i sympatyków Zrzeszenia o wszelkich pracach i inicjatywach Zarządu, jak również o sprawach organizacyjnych Oddziału. Znajdzie się w niej także miejsce na tematykę problemową, poezję kaszubską oraz na listy, opinie i propozycje czytelników. Zarząd ma nadzieję, (...) że przyczyni się ona do ożywienia jego kontaktów z członkami Oddziału".
Do końca 2001 roku wydaliśmy 2 0 ( w tym 2 podwójne) numerów biuletynu. Pierwszy składał się z 4 stron , drugi z 6, a następne - j u ż po 8 stron . Zmieniała się także jego tematyka.
Stopniowo rozrastała się część informująca o wydarzeniach kaszubskich w Gdyni i regionie, głównie w jego północnej części.
Nastąpiły też pierwsze próby publicystyczne. Kolejno wprowadzano materiały cykliczne: doniesienia o nowych wydawnictwach,
"Wszystko o klëce", "Gdyńscy Kaszubi n a morzach", "Kaszëbsci grôp", " W obiektywie Drëcha Jana" oraz "Kaszubskość w nazwach gdyńskich ulic". Zmieniała się metoda składu i wydawania - od chałupniczej, przy pomocy nożyczek i kleju ( przez pierwszy rok ), d o komputerowej. Obecnie druk i skład wykonuje gdyńska firma L U C K l DESIGN. Nakład wynosił od 300 egzemplarzy w 1997 roku do 500 w następnych latach. Klëka od 1999 roku jest sponsorowana grantami Urzędu Miasta Gdyni. Dostępna jest bezpłatnie w kilku punktach. J e j zespół redakcyjny, składający się w 1997 roku z 3 członków, wzrósł następnie do 5. Obecnie składa się z 8 członków.
Jak dziś, po 5 - ciu latach można ocenić "Gdinskô Klëka"? Czy udało się zrealizować nasze zamierzenia? Ciągle oczekujemy na opinie, żywszy kontakt z czytelnikami.
Klëka wzbudziła zainteresowanie środowisk naukowych.
Dopominają się o nią biblioteki Uniwersyteckie w Krakowie i w Toruniu, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Instytut Kaszubski
cd. n a str. 2
oraz Muzeum Kaszubskie w Wejherowie i Kartuzach. Bardzo budujące dla nas są życzliwe dostrzeżenia Klëki przez prof. Józefa Borzyszkowskiego, red. Wojciecha Kiedrowskiego, red. Stanisława Jankę, czy ostatnio - prof. Brunona Synaka - prezesa ZKP, Wojciecha Szczurka - prezydenta Gdyni i Barbary Heybudzki - naszej czytelniczki z Niemiec. Cenimy sobie bardzo uhonorowanie Klëki prestiżowym wyróżnieniem "Skrą Ormuzdową" przez Kolegium i Zespół Redakcyjny "Pomeranii". W piśmie " P o m e r a n i a "
i n f o r m u j ą c y m o przyznaniu t e g o wyróżnienia c z y t a m y :
"Uznaliśmy, ie praca dziennikarska i redakcyjna waszego zespołu, niekonwencjonalna popularyzacja dorobku oddziału gdyńskiego Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, stanowią cenny wkład na rzecz rozwoju kaszubszczyzny i naszej małej ojczyzny".
Niestety, rozczarowujący dla nas jest slaby oddźwięk czytelników- członków naszego Oddziału ZKP, do których to pismo głównie jest adresowane.
My, zespół redakcyjny "Gdinsczij Klëczi" zdajemy sobie
sprawę, że nasze pismo nie jest doskonałe i że wiele trzeba jeszcze zrobić by j e poprawić, by lepiej trafiać do obecnych i potencjalnych czytelników. N a ten temat odbyła się niedawno dyskusja, w czasie której - razem z Zarządem Gdyńskiego Oddziału - uznali.śmy, że aby polepszyć pismo, należy przede wszystkim: - zmienić wzajemne proporcje jego poszczególnych działów, - zamieszczać więcej publicystyki (np. dotyczącej historii oraz ka.szubszczyzny i rodowodów kaszubów gdyńskich), - zrewidować i zmniejszyć część informacyjną ("przegląd wydarzeń", " z życia gdyńskiego Oddziału"),- poprawić układ i stronę graficzną, - udoskonalić korektę.
Tytułowi "Gdinskô Klëka" towarzyszy teraz określenie "pismo", a nie "biuletyn", które - mamy nadzieję - będzie bardziej odzwierciedlać jeg obecną formułę.
Przy wytyczaniu kierunków p o p r a w y " K l ë k i " s w o i m doświadczeniem służył nam zawsze życzliwy red. Stanisław Jankę z
"Pomeranii", za co M u serdecznie dziękujemy. p ,/ t •
Odszedł Aleksander Arendt
Dnia 1 stycznia 2 0 0 2 roku, w wieku 8 9 lat, zmarł Aleksander Arendt, członek T O W "Gryf Pomorski" i j e g o ostatni komendant, były więzień Stutthofu, współzałożyciel i pierwszy prezes Zrzeszenia Kaszubskiego, wieloletni członek władz naczelnych Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorkiego, wyróżniony z a działaność n a rzecz Kaszub Medalem Stolema i Srebrną Tabakierą A b r a h a m a . Pochowany został 5 stycznia n a cmentarzu przy kościele poklasztornym w Kartuzach.
Żegnały G o t a m liczne rzesze przyjaciół, członków Zrzeszenia i byłych więźniów Stutthofu. Była to także manifestacja solidarności z Człowiekiem, którego u schyłku życia spotkało wiele niesłusznych posądzeń i upokorzeń. S w ó j żal i gorycz wobec oskarżeń wyraził w "Liście Otwartym" z dnia 1 listopada 2 0 0 1 roku, którego treść przytaczamy poniżej.
Red.
List otwarty do Oddziałów ZK-P
i uczestników Walnego Zjazdu Delegatów Zrzeszenia w grudniu 2001
oraz środków społecznego przekazu.
Od dłuższego już czasu trwa i nasila się akcja Zespołu ds.
Upamiętniania Etosu TOW „Gryf Pomorski", skierowana m.in.
przeciwko mojej osobie, odsądzająca mnie od czci i wiary. Jej prowodyrzy prokurując kolejne oświadczenia, zeznania niewiarygodnych świadków, zwyczajne ale zabójcze fałszerstwa, zarzucają mi nawet zbrodnie i współpracę z wrogiem.
Akcją tą m' rzeczywistości niszczą tradycje „Gryfa" i dobre imię także naszej organizacji - Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego. Mam bowiem powody, by sądzić, że idzie nie tylko o zniszczenie mojej osoby, ale również samego ZK-P. a przynajmniej autorytetu naszej organizacji. Przykro, że uczestniczą m' tym, promując działania i oświadczenia Zespołu, także związani i niezwiązani z ZK-P dziennikarze, różne media. Tym goręcej dziękuję historykom i tym Kolegom z ZK-P i Instytutu Kaszubskiego, którzy odważyli się wystąpić vf obronie atakowanych, także mojej osoby, jak i imienia naszej organizacji, nie unikającej przecież rzetelnego rozpoznania bolesnej przeszłości.
Niestety, Instytut Pamięci Narodowej się nie śpieszy. Także sądy są bardzo nierychliwe. Z dotychczasowego przebiegu sprawy, wytoczonej z mojego powództwa przeciwko „Etosowcom", można nawet sądzić, że także sądy są niesprawiedliwe, bo pozwalają dotąd M' czasie rozpraw prezentować swoje oświadczenia jedynie
pozwanym.
Sp. dr Leon Lubecki już nie doczekał się rozstrzygnięcia sprawy i zmarł. Moje dni także są policzone i mocno tymi bolesnymi oskarżeniami skrócone. Stąd zanim umrę, a może nie doczekani się rozstrzygnięć - wyroku sądu i opinii IPN, proszę Koleżanki i Kolegów o zwrócenie uwagi na arogancję „Etosowców", na uleganie ich propagandzie części na.'rzego .społeczeństwa, na rozbijanie i osłabianie Zrzeszenia. .lednocześnie proszę o wystosowanie próśb zbiorowych i indywidualnych zarówno do Prezesa Sądu Okręgowego w Gdańsku, jak i do Prezesów IPN u- Gdańsku i Warszawie, (do których „Etosowcy" kierują wciąż niby nowe oświadczenia i zeznania, jakich merytoryczną i moralną wartość obnażył L. Lubecki). o spowodowanie bardziej intensywnego rozpoznania i rychłe rozstrzygnięcie .sprawy. Śmiem .sądzić, że nie pozostaje nam nic innego, jeno zastosowanie społecznego oporu wobec bezkarnej, oszczerczej kampanii
„Etosowców". Przykro mi bardzo, iż dotąd tak wielu było i jest skłonnych zaufać raczej im, jak choćby hi.storykom. Rozumiem, że mój glos M- tej materii liczy się... coraz mniej, chociaż przez całe życie vi' pracy zawodowej i społecznej starałem się jak najlepiej służyć naszej małej i wielkiej Ojczyźnie. Żałuję i boleję, iż zgotowano mi taki właśnie schyłek życia.
Z w y r a ż a ł ^ s z a c u n k u Sopot I listopada 2001 r.
^Efe^oTtder ^Erencdt
GDINSKÔ KLËKA 3
W Wielkim Kacku
100 lat parafii Sw, Wawrzyńca
. 5 w tym roku parafla wielkokacka obchodzić 'ii będzie swoje stulecie. Budowę obecnego kościoła pod wezwaniem św. Wawrzyńca, rozpoczęto w 1894 roku. Budowę ukończono w 1895 roku i wówczas, 10 czerwca, biskup c h e ł m i ń s k i k s . L e o n R e d n e r d o k o n a ł konsekracji świątyni.
Piękny kościół z czerwonej cegły stanął nad rzeczką, n a lekkim wzniesieniu. Usytuowany jest prawie w centrum d a w n e j wioski. Kościół - budowla w stylu neogotyckim - widoczny był daleko w okolicy przez swoją s m u k ł ą iglicę wieżyczki kościelnej. Początkowo był to kościół filialny, należący d o p a r a f i i c h w a s z c z y ń s k i e j . D z i ę k i s t a r a n i o m t a m t e j s z y c h proboszczów - ks. A d a m a Schmidta i ks. J a n a Bonina - doszło d o u s a m o d z i e l n i e n i a s i ę p a r a f i i w
W i e l k i m K a c k u w 1 9 0 2 r o k u dekretem biskupa chełmińskiego ks.
Augustyna Rosentretera z dniem 16 p a ź d z i e r n i k a t e g o r o k u . O d p u s t p a r a f i a l n y o b c h o d z o n y j e s t 10 s i e r p n i a , w d n i u i m i e n i n ś w . W a w r z y ń c a . W b o c z n y m ołtarzu z n a j d u j e s i ę s t a r y o b r a z ś w . Wawrzyńca. Stuletni kościół stoi prawie w t y m s a m y m miejscu, c o poprzednie świątynie. O d początku wokół był cmentarz przykościelny.
Kościół budowali pod kierunkiem fachowców miejscowi Kaszubi w ramach szarwarku, czyli pracy n a
rzecz gminy. Gospodarze, czyli gburze, byli zobowiązani dowozić z cegielni cegłę i pokrywali w d u ż e j części koszty robót budowlanych i materiałów. W i e ś liczyła w t y m czasie około tysiąca "dusz". Większość mieszkańców Wielkiego K a c k a stanowili Kaszubi wyznania katolickiego, pozostali to ewangelicy. N a kackim cmentarzu spoczywają przedstawiciele
n a j s t a r s z y c h r o d ó w w i e l k o k a c k i c h - n a t a b l i c a c h c z ę s t o powtarzają się nazwiska:
J a s i ń s k i , E l l w a r d t , K a s z u b a , K r a u s e , W a n s e l , W o l s z o n , L e h m a n n i inne.
Obecny kościół nie jest pierwszą świątynią Wielkiego Kacka. J u ż w początkach XIII wieku b y ł a t u p a r a f i a w y d z i e l o n a z p a r a f i i oliwskiej, z drewnianą świątynią. P o niej, w X V I wieku, była druga drewniana świątynia, ale
należąca d o parafii chwaszczyńskiej.
Wielki K a c k jest starą wsią kaszubską - tradycje kaszubskie p i e l ę g n o w a ł c h ó r k o ś c i e l n y " D z w o n " , K a t o l i c k i e Stowarzyszenie Młodzieży, Bractwo R ó ż a ń c o w e i sami mieszkańcy. P i ę k n y m dźwiękiem rozlega się w kościele m u z y k a z e starych organów, pamiętających początki parafii.
Pierwszy d z w o n otrzymał kościół z parafii chwaszczyńskiej.
Teraz rozlega się p o K a c k u dźwięk trzech n o w y c h dzwonów.
P i e r w s z y m p r o b o s z c z e m b y ł k s . M e l c h i o r B a l a c h , pochowany n a cmentarzu o b o k kościoła. Spoczywa tu jeszcze ks. proboszcz Bronisław Boniecki i ks. proboszcz Tadeusz Jasiński. Natomiast ks. proboszcz Jan Cibura spoczywa n a cmentarzu w Orłowie, a ks. proboszcz Jan Sieg - w Góralach k/Jabłonowa.
Kościół Św. Wawrzyńca jest drugą gdyńską świątynią, p o
Fol. Jan Netzel Koścół po renowacji w 2001 roku
Fot. ze zbiorów autorl<i Nie istniejący już ołtarz główny przysłonięty l<opią obrazu Matl<i Boskiej Częstocłiowskiej w dniu jego peregrynacji 30 października 1960 roku.
o k s y w s k i e j , k t ó r a u t r z y m a ł a s w ó j p i e r w o t n y k s z t a ł t . Zniszczony częściowo w ostatnich działaniach wojennych, został odbudowany prawie w oryginale. P o 5 6 latach, w 2001 roku, m i m o braku dokumentacji technicznej wieży kościelnej, została o n a o d b u d o w a n a w r a z z iglicą. B y ł o to m o ż l i w e dzięki z a c h o w a n e j fotografii kościoła i komputerowemu odtworzeniu n a t e j podstawie dokumentacji. D o lego wielkiego dzieła przyczynił się obecny proboszcz ks. prałat, kanonik Ryszard Kwiatek. P o wielu latach nastał również czas odrodzenia się tradycji kaszubskiej w Wielkim Kacku. Dzięki przychylnemu stanowisku obecnego proboszcza wznowiło s w ą działalność Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie, odprawiana jest c o miesiąc M s z a Św. z liturgią słowa w j ę z y k u ka.szubskim.
Kościół jest pięknie odrestaurowany. Wieczorem jest od dołu podświetlony, c o d a j e m u bajeczny wygląd. Otoczenie kościoła i cmentarza jest zadbane i estetyczne. Starsza od świątyni plebania przeszła generalny remont. Zachowała j e d n a k s w ó j d a w n y styl. Stuletnia parafia "odmłodniała".
Zofia Zywicka
Wspomnienie o Ronaldzie H. Łanieckim
Takim pozostanie
w mojej pamięci
Dnia 1 grudnia ubiegłego roku, w wieku 71 lat, zmarł nagle Ronald Henryk Ł a n i e c k i , t w ó r c a o g ó l n o p o l s k i e g o p i s m a s p o ł e c z n o - k u l t u r a l n e g o
„Wiadomości Gdyńskie", j e g o wydawca, a zarazem redaktor naczelny i główny sponsor, a także niestrudzony społecznik i wielki miłośnik Gdyni.
Spoczął na cmentarzu parafialnym przy kościele p.w. Matki Boskiej Bolesnej w Gdyni - Orłowie.Wiadomość o śmierci zaskoczyła i zasmuciła tych, którzy G o znali i pamiętają.
Świętej pamięci Ronalda Łanieckiego pamiętam z początku lat 50-iych, kiedy byliśmy studentami różnych wydziałów tej samej uczelni - O n gdzieś w połowie studiów, a j a na początku. Nie było mi dane poznać G o wówczas. Zapamiętałem jednak Jego charakterystyczną twarz - poważną, spokojną i szlachetną, twarz wyrażającą mądro.ść i dobroć.
Dopiero 4 0 lat później - j u ż w innych okolicznościach - powtórnie spotkałem Ronalda Łanieckiego i bez trudu rozpoznałem Jego twarz. Poznali.śmy się bliżej w czasie, kiedy radni kończącej się pierwszej demokratycznie wybranej Rady Miasta Gdyni, przy współudziale różnych partii o opcji prawicowej (On reprezentował
„Solidarność wiejską"), formowali „Konwencję Gdyńską", której przedstawiciele uczestniczyli później - z powodzeniem - w kolejnych wyborach d o samorządu miejskiego. Poznałem G o j a k o człowieka o sprecyzowanych poglądach prawicowych, wielkiego społecznika o szlachetnych ideałach, które wprowadzał w czyn. Moją uwagę zwróciło wielkie zaangażowanie tego Człowieka w dzieło w.spomagania Polaków za wschodnią granicą naszego państwa. W czasie naszych spotkań na zebraniach „Konwencji", swoim łagodnym usposobieniem, mądrością życiową i rozwagą, a często swoistym poczuciem humoru, łagodzi! konllikty i nieporozumienia. Potrafił scalać ludzi różnie myślących. Wówczas też po raz pierw.szy usłyszałem o wydawanym przez Niego miesięczniku „Nasza Gazeta - Więź". Była to Jego wielka pasja życiowa. Zawsze nosił ze sobą egzemplarze tego pisma, które rozdawał.
Później, w roku 1996, kiedy zaangażowany byłem przy tworzeniu, a następnie przy redagowiiniu kwartalnika „Gdinskô Klëka" - biuletynu Gdyńskiego Oddziału Zrzeszenia Kaszub.sko - Pomorskiego, jako zupełnie „zielony redaktor", wiele korzystałem z doświadczeń i rad Ronalda Łanieckiego, doświadczonego wydawcy i redaktora. Zachęcał, wspierał i doradzał, a także pomagał w sprawach technicznych.
To jego współpracownica przez prawie dwa lata przepisywała na komputerze teksty do „Klëki". Często wyrażał opinię o materiałach w niej drukowanych, a o niektóre prosił by przedrukowywać j e w „Wiadomo.ściach Gdyńskich", w piśmie, które w grudniu 1996 roku zastąpiło „Naszą Gazetę - Więź".
W związku z powyższymi kontaktami, w latach 1997 - 1998 bywałem w domu Ronalda Łanieckiego przy ulicy Kasztanowej w Orłowie. Tam miałem możliwość z Nim rozmawiać i bliżej G o poznać. Po.strzegalem Pana Ronalda jako Człowieka o wielkim sercu. Człowieka czynu, nadzwyczaj skromnego i bardzo uczynnego, wyczulonego na ludzkie nieszczęścia i niedo.statek. Takim pozostanie w mojej pamięci.
Eugeniusz Stanek
SPOŁECZNY
KOMITET BUDOWY PONniKA A N T O n i E G O ABRAHAMA
INFORMUJE
N Q u r e g u l o w a n i e z o b o w i g z a ń z w i ą z a n y c h z k o s z t a m i w z n i e s i e n i a w G d y n i p o m n i k a A n t o n i e g o A b r a h a m a w IV k w a r t a l e 2001 roku w p ł a t d o k o n a l i : T e r e s a i G e r a r d H o p p o w i e ( 2 5 0 0 zł), B e r n a r d S z c z e b l e w s k l ( 5 0 zt), G r z e g o r z R a s z k e ( 1 0 0 zł) o r a z U r z g d M a r s z a ł k o w s k i W o j e w ó d z t w a P o m o r s k i e g o ( 2 0 0 0 0 zł). •
Pielgrzymka kaszubów do Ziemi Świętej
Kolejna wystawa fotograficzna Jana Netzla
2 5 września 2 0 0 1 minął rok od zakończenia s i e d m i o d n i o w e j Pielgrzymki Kaszubów d o Ziemi Ś w i ę t e j . N i e c o p r z e s a d n e j e s t n a z y w a n i e l e j p i e l g r z y m k i w y d a r z e n i e m e p o k o w y m , a l e niewątpliwie b y ł o t o w a ż n e wydarzenie dla nobilitacji j ę z y k a kaszubskiego. Tablica z „ O j c z e nasz" w krużgankach jerozolimskiego klasztoru Pater Noster, umieszczona t a m u progu n o w e g o w i e k u , jŁikby zwiastowała d o b r e lata dla kultury kaszubskiej. Teraz n a l e ż y j e d n a k w s p o m ó c m o d l i t w ę t r w a l s z y m wysiłkiem, rzetelną pracą.
P i e l g r z y m k a K a s z u b ó w b y ł a m e d i a l n i e nagłośniona. Utrwalono j e j wspaniałe m o m e n t y - od w y c i s k a j ą c e j łzy radości M s z y Św. n a barkach j e z i o r a G e n e z a r e t , p o u r o c z y s t ą w i e c z e r z ę w p u s t y n n y m obozie B e d u i n ó w - n a wielu kasetach i fotografiach. N i e m a l kćiżdy pielgrzym - j a k t o dzisiaj b y w a - s a m utrwalał s w ó j pobyt i w ł a s n e widzenie ziemi Jezusa. W k r ó t c e p o powrocie n a Kaszuby, w y d a n o a l b u m z e z n a m i e n n y m podtytułem „Niech sa swiacy T w o j e m i o n o " , d o którego z d j ę ć użyczyło 17 pielgrzymów. A m i m o t o i właśnie dlatego stało się dobrze, iż podczas ubiegłorocznego poznawania Izraela i Z i e m i Ś w i ę t e j n i e zabrakło znawcy rzemiosła fotograficznego.
Jest n i m niewątpliwie Jan Netzel. W y s t a w a j e g o p r a c z P i e l g r z y m k i K a s z u b ó w z a i n a u g u r o w a n a została w dniu 10 października ubiegłego roku w przestronnych salach M u z e u m Piśmiennictwa i M u z y k i K a s z u b s k o - P o m o r s k i e j w Wejherowie (i t r w a ł a d o 19 l i s t o p a d a ) . F o t o g r a m y z o s t a ł y p r z y g o t o w a n e a u t o r s k o , w d u ż y c h f o r m a t a c h , niespiesznie - j a k n a artystę przystało. O d d a j ą klimat tamtych dni - g d y d u c h pół tysiąca K a s z u b ó w był n a w y ż y n a c h i pełen radości. Z mistrzostwem prezentują starożytności Palestyny i Izraela oraz święte - nie tylko dla chrześcijan - miejsca, od K a f a m a u m , Jerycha, Nazaretu, Betlejem p o T a b o r i Jerozolimę z G ó r ą Oliwną.
S ł ó w kilka jeszcze o s a m y m autorze prac. Jan Netzel urodził się n a Helu. J e g o ojciec - również Jćin - poznał arkana r y b o ł ó w s t w a morskiego i w sprawach tych był autorytetem o r a z w y c h o w a w c ą kilku pokoleń r y b a k ó w . O n s a m o d w c z e s n e g o dzieciństwa, związany j e s t z Gdynią. K o ń c z y ł L i c e u m Sztuk Plastycznych w Orłowie, a sztukę fotografii poznał podczas studiów n a Wydziale Architektury P G . T u ż p o studiach rozpoczął pracę w Stoczni G d y ń s k i e j i w t e j stoczni d o d n i a dzisiejszego projektuje różne aspekty związane z e współczesnymi statkami. Jan Netzel bral udział w wielu w y s t a w a c h i konkursach.
D o ważniejszych d o k o n a ń n a p e w n o zaliczyć trzeba fotografie z cyklu „ G d y n i a - architektura i krajobraz", którego część d r u g a e k s p o n o w a n a b y ł a w czerwcu i lipcu 2 0 0 1 r o k u w D H U „Batory" w G d y n i . („Gdinskô Klëka" donosiła o tej wystawie w numerze III/IV( 19/20) 2001).
Wojciech Kiedrowski
GDINSKÔ KLËKA 5
jy
Jubileusz
Dzwonu Kaszubskiego yy
Koncert Jubileuszowy Chóru z Kameralną Orkiestrą Wojskowego Liceum Muzycznego
c h ó r a l n e g o . Drążkowski, W dniu 18 listopada 2001 roku
minęła 7 0 rocznica utworzenia w G d y n i Clióru Męsliiego „ D z w o n Kaszubsłti". Z tej okazji o d b y ł a się n a t e r e n i e m i a s t a d o n i o s ł a uroczystość.
Poprzedziło j ą otwarcie w dniu 10 l i s t o p a d a w y s t a w y f o t o g r a f i c z n e j z a t y t u ł o w a n e j „ 7 0 lat C h ó r u M ę s k i e g o D z w o n K a s z u b s k i w fotografii". W y s t a w a e k s p o n o w a n a b y ł a w S a m o r z ą d o w e j S z k o l e Podstawowej N r 10 w Chyloni, w placówce oświatowej, w której 7 0 lat temu kilku nauczycieli chylońskich
z a i n i c j o w a ł o z o r g a n i z o w a n i e n o w e g o z e s p o ł u G ł ó w n y m realizatorem lej koncepcji byt Leon nauczyciel muzyki w tej szkole.
W czasie otwarcia wystawy fotograficznej, p o powitaniu gości przez gospodarza szkoły, dyrektora Marka Dąbkowskiego i przedstawieniu krótkiego rysu historycznego zespołu przez aktualnego j e g o prezesa - Zbigniewa Klagę, chór zaprezentował kilka utworów patriotycznych. Następnie, p o przemówieniu przedstawiciela Rady Miasta Gdyni - radnej p. Stefaniszyn, dokonano otwarcia wystawy. Złożyło się n a nią ponad 100 zdjęć obrazujących historię zespołu, począwszy od 1931 roku. Wystawa ta mogła powstać dzięki dużemu zaangażowaniu się w j e j realizację nauczycieli szkoły, Katarzyny Kuczyńskiej i Czesława Bigota.
W dniu 16 listopada, w kościele p.w. Świętego Jana Clirzciciela i Świętego Brata All:)erta Chmielowskiego w Chylonii, odprawiona została uroczysta koncelebrowana M s z a Św. za dusze zmarłych członków Chóru, a także o dalsze błogosławieństwo dla żyjących j e g o członków i ich rodzin. Koncelebrze przewodniczył ks. kanonik
Wojciech Kozłowski - proboszcz parafii, a celebransami byl:
ks. kanonik Stanisław Megier - proboszcz parafii Przemie
nienia Pańskiego w Cisowej i ks. Marek - wikary tej parafii.
N a uroczystość tę przybyły rodziny aktualnych i zmarłych śpiewaków oraz liczne grono .sympatyków Chóru i wiernych tej parafii. P o uroczysto.ści odbyło się spotkanie rodzin przy herbacie, podczas którego uczestnicy obdarowani zostali folderami wydanymi z okazji 70-lecia Chóru.
G ł ó w n a u r o c z y s t o ś ć j u b i l e u s z u odbyła się następnego dnia, tj. w .sobotę 17 listopada, także w ko.ściele p.w.
Świętego Jana Chrzciciela i Świętego B r a t a A l b e r t a C h m i e l o w s k i e g o . J e j uczestników powitał proboszcz p a r a f i i , k s . k a n o n i k W o j c i e c h Kozłowski. Wśród nich m.in. byli:
przedstawiciel W ł a d z Mia.sta Gdyni - wiceprezydent Jerzy Miotke, kierownik Wydziału Kultury Urzędu Miasta - W ł o d z i m i e r z G r z e c h n i k , d e l e g a c j e zaprzyjaźnionych chórów i stowarzy
szeń oraz władze Polskiego Związku Chórów i Orkie.str z Mariuszem Mrozem - preze.sem Gdańskiego Oddziału, a także liczne rzesze miłośników muzyki chóralnej.
Fot. Zbigniew Górnowicz
Fot. Zbigniew Górnowicz
"Rodzina Kaszubska"- Krystyna Wolt. Edward Barzowski i Łukasz Krajutowicz - w spektaklu słowno - muzycznym
P r o g r a m e m t e j g ł ó w n e j u r o c z y s t o ś c i b y ł j u b i l e u s z o w y s p e k t a k l s ł o w n o - m u z y c z n y , przygotowany według scenariusza i reżyserii Barbary Klejst z Warszawy i d y r y g e n t a c h ó r u , M a r z e n y Graczyk. J e g o wykonawcami byli:
„Jubilat" - C h ó r Męski „Dzwon Kaszubski", Kameralna Orkiestra Wojskowego Liceum Muzycznego w Gdańsku oraz odtwórcy głównych ról.
M o t y w e m s p e k t a k l u b y ł a r y b a c k a , , R o d z i n a K a s z u b s k a "
przedstawiona w czasie reperowania s i e c i p o r w a n y c h p r z e z ż y w i o ł morski. W czasie tego zajęcia „babcia" rodziny opowiada swemu
„wnukowi" historię Chóru „Dzwon Kaszubski", od 1931 roku, osadzoną n a tle kluczowych wydarzeń z lat 1939, 1956, 1970 i 1980.
W czasie tych opowieści C h ó r wykonuje .szereg patriotycznych pieśni, w t y m m.in. „Pieśń partyzantów" J. Kołaczkowskiego w opracowaniu J. Kmity, „Suplikacje" A . Wiktorskiego, „Mar.sz Solidamo.ści" w opracowaniu G . Budzyńskiego. Wzruszającym i w y m o w n y m akcentem w czasie spektaklu było zapalenie przez chórzystów świec ustawionych pod symbolem „70" - stylistycznie wzorowanym n a gdyńskim pomniku „Ofiar Grudnia" - podczas wymieniania nazwisk straconych w czasie drugiej wojny światowej c z ł o n k ó w C h ó r u : J ó z e f a B r a u e r a i A n t o n i e g o T r o k ę - zamordowanych w Piaśnicy, Józefa Pawlaka - zamordowanego w Stutthofie i Henryka Wolfa zamordowanego w Mauthausen.
„Wnuczek" z uwagą i zaintere.sowaniem śledził historię Chóru i wysłuchał opisu pięknych krajobrazów Ziemi Kaszubskiej, p o czym C h ó r ten wykonał trzy utwory s k o m p o n o w a n e przez Jana Trepczyka; „ M ö j ë stronë", „ N a j ô Ôjczëzna", „Pajuga". P o interesującym i wspaniałym występie „dziadka", opowiadającego o kaszubskiej tabace i zwyczajach j e j zażywania, zespół zaśpiewał pieśń Tadeusza Tylewskiego „Zażëjëm so tabaczi" z m o c n o wyeksponowanym kichnięciem.
Dzięki w s p a n i a ł o m y ś l n o ś c i i z a a n g a ż o w a n i u K o m e n d y Wojskowego Liceum Muzycznego w Gdańsku mogło się odbyć wykonanie - wraz z Kameralną Orkiestrą tego Liceum - trzech pieśni:
„Nabuccu" G . Verdiego, „Conquest o f p a r a d a i s e " Y a n g e l i s a o r a z utworu zespołu E R A - „Ameno".
Orkiestrę d o tego jubileuszowego występu przygotował kapelmistrz, m j r Wojciech Bratek.
Znakomita była gra aktorów amatorów: Krystyny Witosławy Wolf z R u m i - j a k o „babci"
(wieloletniej sympatyczki chóru, propagatorki poezji kaszubskiej, nieocenionej hafciarki - wykonała wzory kaszubskie n a krawatach i kołnierzykach koszul, w których chórzy.ści występowali w czasie u r o c z y s t o ś c i j u b i l e u s z o w y c h ) , E d w a r d a Barzowskiego - j a k o
„ d z i a d k a " ( d z i a ł a c z Z K P z
r r! łuj /ifr M
GDYNIA - KASZUBY
Zmart hm. Edmund Śmierzchalski
W dniu 1 października 2001 roku zmart w Gdyni Inm Ednnund Śmierzctioiski, legendarny i zasłużony harcerz gdyr^ski, w czasie okupacji niemieckiej komendant Tajnego Hufca Harcerzy Armii Krajowej w Gdyni, zasłużony przy zdobywaniu I przekazywaniu d o Londynu tajnych informacji o lokalizacji w Gdyni militarnych obiektów strategicznych. Pochowany zostat w dniu 5 października n a Cmentarzu Witomińskim.
Doroczna pielgrzymka Solidarności
W niedzielę 21 października 2001 roku-jak c o roku w tym czasie- odbyta się pielgrzymka NSZZ Solidarność, o d kościoła Ojców Redemptorystów w Gdyni d o Pomnika Poległych Stoczniowców w 1970 roku, a następnie d o kościoła Matki Boskiej Licheńskiej i Świętego Jerzego w Babich Dołach, gdzie odprawiona została uroczysta I\/lsza Święta. Przewodniczyli jej: ks. Edmund Skierka z parafii w Babich Dołach i ojciec Edmund Ryba z parafii Ojców Redemptorystów w Gdyni. W pielgrzymce wzięły udział liczne rzesze członków i sympatyków „Solidarności" z e swoimi sztandarami i także z e sztandarem Gdyńskiego Oddziału ZKP
W pierwszą rocznicę śmierci Franciszki Cegielskiej W dniu 22 października 2001 roku, w pierwszą rocznicę śmierci Franciszki Cegielskiej - Prezydent Gdyni w latach 1990-1998, Posłanki n a Sejm III kadencji i lvlinister Zdrowia w latach 1999-2000 - w kościele Ojców Franciszkanów w Gdyni, odprawiona została Msza Święta w intencji Zmarłej. Następnie złożono wiązanki kwiatów n a Jej grobie n o Cmentarzu Witomir^skim. W dniu poprzedzającym, tj. 21 października, z inicjatywy Gdyńskiego Stowarzyszenia O s ó b Niesłyszących, ich Rodzin i Przyjaciół „EFFETHA", odprawiona została Mszo w t e j s a m e j intencji w kolegiacie NMPKrólowej Polski. W dniu 27 października, p o Mszy Świętej w kościele Świętej Trójcy n o Dąbrowie, miejscowej Samorządowej Szkole Podstawowej nr 27 n a d a n o uroczyście imię Franciszki Cegielskiej oraz odsłonięto tablicę pamiątkową Patronki. W uroczystościach tych uczestniczyła Rodzina Zmarłej, Jej liczni przyjaciele, dawni współpracownicy i Władze Miasto Gdyni.
Nowe nazwy na planie miasta Gdyni
W październiku ubiegłego roku Rado Miasta Gdyni podjęta u c h w a ł ę o n a d a n i u nazwy „Węzeł Ofiar G r u d n i a 7 0 "
przebudowanemu skrzyżowaniu u zbiegu ulic: Polskiej, Janko Wiśniewskiego i byłej Czechosłowackiej. Jednocześnie część ulicy Czechosłowackiej, n o odcinku o d torów kolejowych przy Stoczni Gdynia S.A., d o "Węzła" otrzymała nazwę „Alejo Solidarności".
Także w październiku, uchwałą Rody Miasta, niewielki skwer przy styku ulicy Starowiejskiej z ulicą Dworcową (do 1939 roku Plac Bolesławo Chrobrego) nazwano „Placem Gdynian Wysiedlonych", dla upamiętnienia brutalnie wysiedlonych mieszkańców Gdyni w czasie okupacji niemieckiej i w pierwszych latach powojennych.
Dyskusja redakcyjna „PomeraniP' poświęcona działalności ZKP
W dniu 29 października 2001 roku, w Domu Kaszubskim w Gdańsku, z inicjatywy Redakcji „Pomeranii", odbyła się dyskusja poświęcona o c e n i e dotychczasowej działalności Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego. Zaproszeni n a nią zostali wybitni działacze Zrzeszenia. Wśród nich znalazło się także Teresa Hoppe - Prezes Gdyńskiego Oddziału. Po powitaniu i zagajeniu przez Redaktora Naczelnego „Pomeranii", Edmunda Szczesioko, odbyła się szeroka dyskusja. Wypowiedzi poszczególnych uczestników dyskusyjnego spotkania wydrukowane zostały w listopadowym n u m e r z e
„Pomeranii", pt. „Pogoda dla Kaszub".
Różaniec po kaszubsku w Wieikim Kacku
w każdy wtorek października 2001 roku w kościele Świętego Wawrzyńca w Wielkim Kocku, z inicjatywy tamtejszego Klubu ZKR odprawiane były nabożeństwa różańcowe w języku kaszubskim. W nabożeństwach tych posługiwano się głównie tekstem tajemnic różańca zawartym w modlitewniku „Më trzimómë z Bôgó", w tłumaczeniu Eugeniusza Gołąbko i Eugeniusza Pryczkowskiego.
100 - lecie Sopotu
Dnia 3 listopada 2001 roku w Sopocie odbyły się uroczystości związane z 100 rocznicą istnienia t e g o miasto. Złożyły się n o nie:
odsłonięcie i poświęcenie pomnika J o n a Pawła II, poświęcenie repliki krzyża z Giewontu oraz uroczysta Msza Święta koncelebrowana p o d przewodnictwem J e g o Ekscelencji ks. Arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego. No o b c h o d y przyjechała liczna d e l e g a c j o z Zakopanego, n o czele z burmistrzem t e g o miasta, który dokonał oficjalnego przekazania repliki krzyża. Poświęcenie t e g o daru i pomnika nastąpiło p o d c z a s Mszy Św. W czasie uroczystości Prezydentowi Miasto Sopotu - Janowi Karnowskiemu - Ks. Arcybiskup węczył wysokie wyróżnienie o d Ojca Świętego. Podczas obrzędów oraz Mszy Św. śpiewały kaszubskie i góralskie zespoły regionalne.
Również liturgia słowa rozbrzmiewała w języku kaszubskim i góralskim.
Uroczystość zgromadziło wielu dostojników duchownych i świeckich oraz bardzo licznych mieszkańców Trójmiasta. (T.H.)
O wyniesienie na ołtarze Biskupa Dominika
w dniu 4 listopada 2001 roku w forze puckiej odprawiona została, przez proboszcza ks. J a n a Perszono, uroczysta Msza Święta, z kaszubską liturgią słowo, w intencji beotyfikacji ks. biskupa Konstantyna Dominika.
Dwa spotkania „Nordy"
w IV kwartale ubiegłego roku odbyły się d w a spotkania przedstawicieli Oddziałów ZKP d o Rady Oddziałów Północnych
„Norda". Pierwsze spotkanie miało miejsce w Muzeum Ziemi Puckiej w dniu 1 października. Poprzedzone zostało Mszą Świętą z kaszubską liturgią słowo w kościele fornym. Spotkanie to poświęcone było nouczoniu języka kaszubskiego w szkołach, współpracy ZKP z samorządami lokalnymi oraz przygotowaniu d o Walnego Zjazdu Delegatów ZKR Drugie spotkanie odbyło się w dniu 17 listopada w Miejskim Domu Kultury w Rumi. Głównym c e l e m t e g o spotkania było wypracowanie postulatów n o Walny Zjazd. Zakończyło się o n o wspólnym o b i a d e m w restauracji „Falko".
Spotkanie „Wanożników"
w dniach 24 i 2 5 listopada 2001 roku d o tączyno n a d Jeziorem Raduńskim, n o swoje doroczne spotkanie, zjechali członkowie Turystycznego Klubu ZKP „Wanożnik". W r a m a c h t e g o spotkonio odbyło się zebranie sprawozdawczo - wyborcze Klubu oraz nastąpiło ustalenie programu imprez turystycznych n o 2002 rok. Główną imprezą turystyczną w tym roku - jak zwykle o d kilkunastu lot - będzie Spływ Kajakowy „Śladami Remusa", tym razem rzeką Wdą. W wyborach, n o miejsce ustępującego prezesa Klubu - Bernardo Hinza, wybrano Krzysztofa Tersę z Kartuz. Wiceprezesami zostali:
Edmund Szczesiak i Eugeniusz Gutfroński („Gucio") z Gdańsko.
45-lecie Powstania Zrzeszenia Kaszubskiego
w dniu 2 grudnia 2001 roku minęło 4 5 lot o d powstania Zrzeszenia Kaszubskiego. Pierwszym j e g o p r e z e s e m został Aleksander Arendt. Następnie powstawały terenowe komitety organizacyjne oddziałów Zrzeszenia. W dniu 12 grudnia 1956 roku utworzony zostat oddział Zrzeszenia Kaszubskiego w Gdyni. J e g o pierwszym prezesem wybrano Alfonsa Jereczko.
E.S.
WYDAWNICTWA
NUMER 12 „POMERANII"
G r u d n i o w y n u m e r „Pomeranii" z a w i e r a materiały z w i ą z a n e z G d y n i ą . Dr Aleksander Klemp w artyl<uie p o d t y t u ł e m „Gdyńscy Kaszubi" p r z e d s t a w i a c z o ł o w e p o s t a c i e Kaszubów z a a n g a ż o w a n y c h w b u d o w ę portu i miasta, a tal<że w życie poiityczne, s p o ł e c z n e i l<ulturalne Gdyni. Ctiarakteryzuje j e n a tle ówczesnej r z e c z y w i s t o ś c i i rosnących a n t a g o n i z m ó w politycznych i s p o ł e c z n y c h . Wymienia J a n a FJadtkego - wójta g m i n y i sołtysa wsi Gdynia, Augustyna Krauzego - burmistrza miasto, kaszubskich działaczy s a m o r z ą d o w y c h i s p o ł e c z n y c h , a w ś r ó d n i c h A n t o n i e g o A b r a h a m a i I g n a c e g o S c h u t t e n b e r g a . Z kolei Wojciech Szczurek - p r e z y d e n t Gdyni - w m a t e r i a l e z a t y t u ł o w a n y m „ G d y n i a d l a Kaszubów" pisze o popularyzacji kaszubszczyzny wśród s p o ł e c z n o ś c i Gdyni i o jej z n a c z e n i u w r o z w o j u k u l t u r a l n y m m i a s t a . W y m i e n i a najważniejsze inicjatywy i d o k o n a n i a w t e j dziedzinie w o s t a t n i m czasie, których realizację w s p o m a g a ł y w ł a d z e s a m o r z ą d o w e p o p r z e z p r z y z n a w a n i e f i n a n s o w e j p o m o c y . Także W o j c i e c h K i e d r o w s k i , w s w o i m c y k l u
„ O d c z y t y w a n i e f o t o g r a f i i " w o d c i n k u
„Jastokowie", nawiązuje d o Gdyni p o p r z e z p o t o m k a t e j rodziny ks. dr Hilarego J o s t a k a , który swoją służbę duszpasterską przez przeszło p ó ł wieku pełnił w Gdyni, najpierw krótko w kościele N(vtP Królowej Polski, a n a s t ę p n i e w kościele NSPJ.
Pomerania, l\/liesięcznik regionainy. Nr 12, grudzień 2001. Wyd. Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego, Gdańsk 2001
„GDYŃSKA DRUŻYNA HARCERZY IM. BOLESŁAWA CHROBREGO 1931 - 1994"
Z okazji 7 0 - l e c i a p o w s t a n i a z n a n e j w Gdyni 4 Gdyńskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesławo C h r o b r e g o - „Czarnej Czwórki" - istniejącej w l o t a c h 1931 - 1994 przy średniej szkole ogólnokształcącej, n o s z ą c e j o b e c n i e n a z w ę „II L i c e u m O g ó l n o k s z t a ł c ą c e im. A d a m a IVIickiewicza" - w y d a n o z o s t a ł o książka p r z e d s t a w i a j ą c a jej historię i dzieje. N a p i s a n a została p o d r e d a k c j ą Morka Twardowskiego przez bytych członków drużyny - Kazimierza Matkowskiego, Morko Twardowskiego i Piotra Paciorka. Publikacja p r a w i e wyłącznie o p a r t o jest n o p r z e k a z a c h członków drużyny. N a k o ń c u książki umieszczony został spis jej członków n o przestrzeni lat 1931 - 1 9 9 4 .
Gdyńska Drużyna Harcerzy im. Bolesława Chrobrego 1931 - 1994. Pod redakcją t\Aarka Twardowskiego. Wyd. iSC, Gdańsk 2001
„SŁONECZNA GDYNIA "
„ S ł o n e c z n a Gdynia", a l b u m S ł a w o m i r a Kitowskiego - g d y n i o n i n a o d urodzenia, jest kolejnym w y d a w n i c t w e m fotograficznym t e g o a u t o r a p o ś w i ę c o n y m Gdyni. Zawiera p r a w i e 2 0 0 z d j ę ć , p r z e w a ż n i e w ł a s n y c h (119) i Tomasza Górskiego (58) o r a z kilku innych f o t o g r a f i k ó w (22). Przedstawia na n i c h najbardziej charakterystyczne uroki m i a s t a , wyrysowane światłem i c i e n i e m w kolorach różnych o d c i e n i . To, c o a u t o r p o k a z a ł n o l i c z n y c h z d j ę c i a c h j e s t n i e w ą t p l i w i e niepowtarzalnym wyznacznikiem m i a s t a i j e g o
okolic. Przedstawia t o p i ę k n o g d y ń s k i e g o krajobrazu i architektury które n i e z a w s z e d o s t r z e g a m y , z a j ę c i s p r a w a m i ż y c i a c o d z i e n n e g o . Album S. Kitowskiego jest p i ę k n ą wizytówką Gdyni, Gdyni widzianej „okiem"
obiektywu o d świtu d o zmroku.
Sławomir Kitowski, Słoneczna Gdynia. Wyd. Alter ego, Gdynia (nie podano roku wydania)
„KASZEBSKO NOTERA"
Książka p o d powyższym tytułem jest z b i o r e m 2 2 k a s z u b s k i c h o p o w i a d a ń 1 5 a u t o r ó w ( ś r e d n i e g o i m ł o d e g o p o k o l e n i a ) , n a g r o d z o n y c h w Ogólnopolskim Konkursie Prozatorskim imienia J a n a Drzeżdżono w l o t a c h 1 9 9 6 • 2 0 0 0 . Utwory zostały w y b r a n e i p r z y g o t o w a n e redakcyjnie przez Stanisława J a n k ę i J e r z e g o Tredera. Ukazując się drukiem, w n o s z ą o n e n o w y p o w i e w d o literatury kaszubskiej. W e w s t ę p i e d o t e g o w y d a n i a Stanisław J o n k e n a p i s a ł : „Zebrónô w ti t u publikaceji dzysdniowó p r o z a j e swójnym z d r z o d ł a w i e l o s c e f ô r m ó w ë u t w ó r c z i c h pószukiwaniów a u t o r ó w r o d n y l ë t e r o t u r ë . M ó m ë w n y m zestôwku chorakteristiczné d l ô trodicyjny kaszëbsczi p r o z ë - bôjczi, g ô d c z i , przëpówiôstczi, równak n a wikszi dzél s k ł ô d o j ą s a k l o s y c z n é p ô w i ô s t c z i , c o l e m a ł o ô j e d n o w ą t k ó w i f a b u l e , z c z e k a w i m o ë o p a r t n y m a d i g r e s j a m o , ô p i s a m a ë r e f l e k s j a m a . (....) K o s z ë b i z n a w n ë c h pôwiôstkoch z o z n ô c z ô s ô n i é le przez jözëk, a l e wiele j i n ë c h a p a r t n o s c ó w - m e n t a l n o t ë , ó b ë c z o j n o t e , d ë c h ó w é g ô klimatu rodny zemi."
Kaszëbskó nôłëra. Antologiô pöwlôstków nôdgrodzonëch w Ôgłowópółsczim Kónkursu Prozatorsczim miona Jana Drzéżdżóna w latach 1996 - 2000. Redakcëjô i wëbór Stanisław Janke, Jerzi Tréder 'Ayd. łi/luzeum Pismieniznë ë Muzyczi Kaszëbskô - Pömörzczi, Wejrowö • Gdunerzl Tré
„UCZBA KASZËBSCZIÉGd JAZÉKA W SZKÖLE"
Książka t a stanowi zbiór kilkudziesięciu p r o c s ł u c h a c z y P o d y p l o m o w e g o S t u d i u m Kwolifikacyjno - M e t o d y c z n e g o N a u c z a n i a J ę z y k a K a s z u b s k i e g o n o U n i w e r s y t e c i e G d a ń s k i m . Wszystkie d o t y c z ą n a u c z a n i a języka k a s z u b s k i e g o w s z e r o k i m r o z u m i e n i u , u w z g l ę d n i a j ą b o w i e m literaturę i język z e l e m e n t a m i kultury m a t e r i a l n e j i d u c h o w e j .
P r a c e t e t o p r z e d e wszystkim s c e n a r i u s z e z a j ę ć lekcyjnych i pozalekcyjnych, konspekty p o j e d y n c z y c h lekcji, cykle t e m a t y c z n e z zakresu języka lub literatury, testy, p r o g r a m y i rozkłady m a t e r i a ł u u w z g l ę d n i a j ą c e ścieżki e d u k a c y j n e . D o p r a c d o ł ą c z o n e zostały materiały w s p i e r a j ą c e n a u c z y c i e l a w realizacji lekcji: wykresy t a b e l e , ilustracje, krzyżówki.
P u b l i k a c j a t a s t a n o w i b o g a t y m a t e r i a ł p o z n a w c z y d l a t y c h wszystkich nauczycieli, którzy - realizując ścieżki m i ę d z y p r z e d m i o t o w e - p r a g n ą u a t r a k c y j n i a ć s w o j e z a j ę c i a , n a w i ą z u j ą c d o historii i kultury regionu i bardziej p o d m i o t o w o t r a k t o w a ć ucznia. (J.Ś.)
Uczba kaszëbscziégö józëka w szkôie, lytateriałë dló szkólnëch. Programy, rozkłady, konspekty I scenariusze. Praca zbiorowa pod redakcją Wandy Kiedrowskiej Danuty Płoch I Jerzego Tredera, Wyd. Oficyna CZEC, Gdańsk 2001
E.S.
KOMUNIKATY
D r o g a Krzyiowa w {ęzyku kaszubskim
Począwszy od 19 lutego, we wszystkie wtorki Wielkiego Postu, wiełkokacki klub Gdyńskiego Oddziału ZKP organizuje nabożeństwa Drogi Krzyżowej w Języku kaszubskim, w kościele p.w. Św. Wawrzyńca. Początek nabożeństw po wieczornej Mszy św. o godz. 19.30. Po nabożeństwach chwila refleksji przy literaturze kaszubskiej w przykościelnej kawiarence „PRZYSTAŃ".
S p o t k a n i e z E. Pryczkowskim I T. F o p k e w Wielkim Kocku
W dniu 26 lutego [wtorek) odbędzie się spotkanie z Eugeniuszem Pryczkowskim. połączone z promocją jego książki Mësla dzëcka" oraz z Tomaszem Fopke - młodym kaszubskim poetą kompozytorem i wokalistą. Spotkanie w kawiarence .PRZYSTAŃ" przy kościele p.w. Św. Wawrzyńca nastąpi około godz. 18.30, po nabożeństwie Drogi Krzyżowej.
M s z e Ś w i ę t e w Intencji Biskupa Dominika
M s z o święta w Intencji Stugl Bożego Księdza Biskupa Konstantyna Dominika, z okazji 60 rocznicy Jego śmierci, przypadającej na dzień 7 marca 2002 roku. odprawiona zostanie w dniu 10 mdrca o godzinie 16,00 w kościele parafialnym p.w. Świętego Wawrzyńca w Gdyni - Wielkim Kacku, ul. Źródło lylaril.
S k t a d a n i e w n i o s k ó w o n a d a n i e
„Srebrnej Tabaklery A b r a h a m a "
Zarząd Gdyńskiego Oddziału ZKP informuje, ze do dnia 31 marca 2002 roku można składać wnioski o nadanie w 2002 roku M e d o / u im. Antoniego Abrahama - „Srebrna Tabakiera Abrahamd'. Zgodnie z regulaminem tego M e d o / u , prawo składania wniosków o Jego przyznanie przysługuje: Zarządowi Głównemu, Zarządom Oddziałów i Walnemu Zgromadzeniu Delegatów ZKP, Medal ten przyznawany jest przez ZKP w Gdyni osobom fizycznym i prawnym za wybitne zasługi i osiągnięcia na rzecz kaszubszczyzny I regionu pomorskiego. _
Informacje stałe
Zarządu Gdyńskiego Oddziału Z K P
Siedziba: M u z e u m M i a s t a G d y n i ,
ul. Starowiejska 30, 81-356 G d y n i a
A d r e s d o k o r e s p o n d e n c j i : ul. S t a w n a 23, 81-624 G d y n i a ( d o m o w y d r ë c h n y Prezes) Telefony: 621 - 9 0 - 7 3 (tylko w c z a s i e d y ż u r ó w Z a r z ą d u ) ,
6 2 4 - 4 0 - 0 0 ( d o m o w y d r ë c h n y Prezes) Konto b a n k o w e : PKO BP SA I O / G d y n i a 1
0201853-2596-270-1-111 Dyżury Zarzqdu: w k a ż d y I i III w t o r e k m i e s i ą c a
w g o d z . 17.45 - 20.00 w M u z e u m M i a s t a G d y n i (Domel< A b r a h a m a ) R e g u l o w a n i e s k ł a d e k członkowskich:
składki c z ł o n k o w s k i e w p ł a c a ć m o ż n a b e z p o ś r e d n i o n o r ę c e s k a r b n i k a w c z a s i e w t o r k o w y c h d y ż u r ó w Z a r z ą d u w s i e d z i b i e M u z e u m M i a s t a G d y n i l u b n a k o n t o b a n k o w e o d d d z i a ł u w PKO BP SA I O / G d y n i a , z d o p i s k i e m
"Składka za rok,.."
Kaszubskie M s z e Ś w w i ę t e w Gdyni:
- w k a ż d ą p i e r w s z ą n i e d z i e l ę m i e s i ą c a o g o d z . 14.00 w Kościele P r z e m i e n i e n i a P a ń s k i e g o w C i s o w e j (ul.
Kcyńska 22), - ks. S t a n i s ł a w M e g i e r
- w k a ż d ą d r u g ą n i e d z i e l ę m i e s i ą c a o g o d z . 08.00 w Kościele Ś w i ę t e g o W a w r z y ń c a w Wielkim K a c k u (ul.
Źródło Marii), - ks. i^yszard Kwiatek
- w k a ż d ą o s t a t n i ą n i e d z i e l ę m i e s i ą c a o g o d z . 12.15 w Kościele Matki Boskiej Licheńskiej i Ś w i ę t e g o J e r z e g o w B a b i c h D o l a c h (ul. R u b a k ó w 2A), - ks. E d m u n d Skierka
