W rozmowie, która odbyła się w Berchtesgaden, brali również udział ambasador Lipski i von Ribbentrop

p C e n o n u m e r u 15 « * r © s £ o

Oplata pocztowa uiszczona ryczałtem.

E P U

I L U S T R O W A N A Dzisiejszy numer zawiera I Z stron

K o k x v i i . LODŹ. PIĄTEK, 6 STYCZNIA 1939 ROKI). CENA NUMERU 15 GROSZY M b

W rozmowie, k t ó r a odbyła się w Berchtesgaden, brali r ó w ­ nież udział ambasador Lipski i von Ribbentrop

Dziś min. Beck będzie nadal konferował z min. Ribbentropem

Monachium, 5 stycznia.

(PAT) W drodze powrotne! do P ° I - MJNISTER SPRAW ZAGRANICZ­

NYCH J. BECK PRZYBYŁ W DNIU 5 B. M. O GODZ. 15-el DO BERCHTES­

GADEN 1 ZŁOŻYŁ W I Z Y T Ę KANCLE­

RZOWI H I T L E R O W I W OBERSALZ- BERG.

VV otoczeniu min. Becka znajdował? sie Ambasador R.J*. w Berlinie Lipski I dy rektor gabinetu ministra M. Lubieński.

Kanclerz Hitler powitał min. Becka

« wejścia do swej rezydencji „Berghof".

Warta przyboczna kanclerza oddała przybywającemu ministrowi Beckowi W o r y .

Po powitaniu

K a n c l e r z h i t l e r w t o w a r z y ­

s t w i e MIN. BECKA UDAŁ SIE DO I GABINETU NA ROZMOWĘ, w której ponadto ze strony niemieckiej wzięli udział min. spraw zagranicznych' Rzeszy Ribbentrop i ambasador niemiec j ki w Warszawie von Moitke. ze strony polskiej zaś ambasador R. P. w Berlinie | Lipski i dyrektor gabinetu ministra M.

Łubieński.

O godz. 18.15 min. Beck z towarzy­

szącymi mu osobami opuścił Berchtes­

gaden, udając się do Monachium.

Dzień 6-go b. ni. min. Beck spędził w Monachium, gdzie

SPOTKA SIE PONOWNIE Z M I N I ­ STREM SPRAW ZAGRANICZNYCH

RZESZY VON RIBBENTROPEM.

W

^a

r s z a w a , 5 stycznia.

K°ła oficjalne zarówno Warszawy jak i Berlina, nie udzielają na temat po­

litycznej strony spotkania w Berchtes­

gaden żadnych informacyj, podnosząc raczej prywatny charakter w i z y t y mini stra Becka u kanclerza Hitlera.

Udział ambasadorów Lipskiego 1 von Moitke w tej wizycie wskazuje jednak, iż, jeżeli nie w Berchtesgaden, to w ta­

kim razie w Monachium, gdzie minister Beck pozostaje jeszcze przez dzień dzi­

siejszy, prowadzone będą rozmowy po­

lityczne.

W kolach dyplomatycznych Berlina zauważono, Iz w najbliższym czasie, a mianowicie w dniu 26 b . m . miia

PIERWSZE 5-LECIE POLSKO-NIE­

MIECKIEJ DEKLARACJI O NIEAGRE­

SJI

z dnia 26 stycznia 1934 roku.

Jak wiadomo, deklaracja ta obowią­

zuje na 10 lat. Mija więc połowa okre­

su jej obowiązywania. Wydaje się rze», czą zrozumiałą — twierdzą zagraniczni obserwatorzy dyplomatyczni. — że w;

chwili kiedy od 2 miesięcy, a ściśle, od t. zw. kryzysu czechosłowackiego, na horyzoncie stosunków polsko-niemłec kich pojawiły się chmury I atmosfera stosunków pomiędzy obu, dotąd zaprzy jaźnionymi państwami pozostawiała wiele do życzenia, postanowili odpowie dzialni kierownicy polityki zagranicznej Polski i Niemiec wyjaśnić,

CZY PAKT O NIEAGRESJI 1934 R. PO ZOSTAJE NADAL PODSTAWA ICH

WZAJEMNYCH STOSUNKÓW.

W tej chwli nie można Jeszcze osą­

dzić, czy rozmowy w Berchtesgaden i Monachium dały na to pytanie odpo­

wiedź całkowicie pozytywną.

i Stanów Zjednoczonych

W wielkiej polityce światowej.—Doniosła deklara ja Chamberlain* na marginesie ostatniego orędzia prezydenta Roosevelta

LONDYN, 5 stycznia.

(PAT) Premier Chamberlain dokonał k i ś wieczorem niezwykłego kroku,

^zlelając prasie oświadczenia, będące­

go wyrazem jego uznania dla wczoraj­

s i mowy prezydenta Roosevelta.

. Oświadczenie to jest bez precedensu,

•towiem dotąd ani premier Chamberlain,

a

'ti inni premierzy brytyjscy ostatnich

l a

t nie komentowali w sposób oficjalny Przemówień prezydentów Stanów Zjed-

^czonych, otwierających sesje kongre- amerykańskich.

Oświadczenie premiera Chamberlai­

na stwierdza na samym początku, że Jkt, kto obarczony jest ciężką odpowie­

dzialnością rządzenia, nie może przejść

1 , 0

porządku dziennego nad słowami

Rezydenta Stanów Zjednoczonych W drugim zdaniu swojej deklaracji Premier Chamberlain formułuje do pow­

a g o stopnia solidarność W . Brytanii z

D

°gladami, sformułowanymi przez Roo-

^velta, zaś w ostatnim, trzecim zdaniu

^klaracji premier stwierdza wielką ro- Ameryki w sprawach polityki świato­

wej.

W brytyjskich kolach politycznych

<*> deklaracji premiera Chamberlaina Przywiązują dużą wagę, jako do doku­

ment", stwierdzającego raz jeszcze

^spolnotę Interesów I poglądów Wiel­

kiej Brytanii 1 Stanów Zjednoczonych w Wielkl^jpolityce, światowej.

Zaznaczyć należy, że premier udzle-

"ł swoje! deklaracji prasie po 24-godzin-

"ym namyśle | po odbytych w dniu dzi-

s

i©jszym naradach, zarówno z kancle­

rzem skarbu sir Johnem Simonem, jak 'ministrem spraw zagranicznych lordem

"allfaxem.

LONDYN, 5 stycznia.

(PAT) Ambasador Rzeszy von Dirck-

s

en odwiedził dziś ministra spraw za-

wobec kańską na Dalekim Wschodzie

Japonii.

Francuska prasa l e w c o w a dopatruje się w orędziu prezydenta Roosevelta dłuższą rozmowę. Inicjatywa tej rozmo- noty, dotyczącej parytetu z Wielka Bry-

w y wyjść miała ze strony niemieckiej tanią w łodziach podwodnych.

I oprócz bieżących spraw oraz perspek-, PARYŻ, 5 stycznia, ty w w i z y t y w Rzymie, ambasador Nie-j (PAT) Orędzie prezydenta Roosevel-

mlec podać miał do wiadomości brytyj-, ta do kongresu w y w o ł a ł o w Paryżu du- ostrza przeciwko prem. Chamberlainowi skiego ministra spraw zagranicznych pe- że zadowolenie. J ł t. zw polityce monachijskiej,

wne informacje, dotyczące stanowiska' Ze względu na swoje interesy .nate- Część prasy paryskiej stara się na- Rzeszy Niemieckiej w kwestii rozbudo- rlalne, jak również ze względów natury tomlast odrazu przenieść konsekwencje w y floty niemieckiej, a zwłaszcza po- moralnej — pisze „Petit Parisien" — wystąpienia prezydenta Roosevelta na większenla liczby lodzi podwodnych. Stany Zjednoczone w widoczny, sposób teren obecnej rozgrywki francusko-wło-

Odpowiedź formalna Niemiec, jakiej wchodzą w szranki wielkich rozgrywek skiej. Szereg dzienników wyraża przy- oczekuje Londyn w tej sprawie, nastąpi międzynarodowych. j puszczenie, Iż po mowie prezydenta dopiero za parę dni 1 dzisiejsza rozmo- Prasa francuska stara się ł;»vvć z o-| Roosevelta stanowisko premiera Cham- wa ambasadora Dircksena z lordem Ha- rędzlem prez. Roosevelta dalszo stano- berlaiua podczas rozmów w Rzymie zo- Iifaxem ma być do pewnego stopnia wlsko Stanów Zjednoczonych wobec i stanie wzmocnione, co może się korzyst- związana z redagowaniem przez Niemcy Niemiec jak również politykę amery-l nie odbić na Interesach Francji.

Czy Anglia poprze stanowisko Francji

w s p r a w i e ż ą d a ń w ł o s k i c h ? —- Paryż domaga s ą p o d k r e ś l e n i a solidarności f r a n c u s k o - a n g i e l s k / e i podczas r o z m ó w r z y m s k i c h

Paryż, 5 stVcznia.

(PAT) W kołach politycznych Pary­

ża dciżą wagę przywiązuje sie do Ostat­

niej w i z y t y , jaką złożył w Forelgn Of­

fice ministrowi Hallfaxowl ambasador francuski w Londynie p. Corbin.

Według pogłosek z tychże kół, ' p.

Corbin miał przedstawić ministrowi Ha-

l i f a x O w i

życzenie rządu francuskiego,

aby premier Chamberlain nie tylko nie podejmował się w Rzymie roli jakiegoś pośrednika między Francja a Włochami lecz by przede wszystkim podkreślił wo bec Mussoliniego solidarność Interesów Francji 1 Anglii na Morzu Śródziemnym, jak również stwierdził, iż Anglia poprze w zupełności stanowisko Francji w spra wach śródziemnomorskich.

Rokowania handlowe z Z.S.R.R.

rozpoczną się w Moskwie leszcze w tym tygodniu

W A R S Z A W A , 5 stycznia.

W końcu bież. tygodnia rozpoczną się w Moskwie polsko-sowieckie roko­

wania o zawarcie nowego układu han­

dlowego.

Wszystkie większo organizacje gos- Granicznych lorda Halifaxa i odbył z nim podarcze zostały wezwane do złożenia

Radzie Handlu Zagranicznego swoich dezyderatów, dotyczących importu, względnie eksportu 1o ZSRR.

Podobno rokowania maja potrwać

krótko, tąk, iż nowy układ handlowy; Izbie Gmin. określających politykę rzą może być zawarty w końcu bm. j du. nie widzi korzyści z rozmowy tego

„Oeuvre" zaznacza od siebie, że o ile lord llallfax zdaje ste być całkowicie zjednany dla tez rzadn francuskiego, o tyle stanowisko premiera Chamberlaina nie jest wiadomem.

Londyn, 5 stycznia.

(PAT) Premier Chamberlain i mini­

ster Hal!fax odmówili przyjęcia delega­

cji 250 okręgów wyborczych, która ma złożyć rządowi rezolucje, domagającą się od rządu, by w toku rozmów z Mus- sollnlm dał do zrozumienia, że przvj

^{f l}

zne stosunki z narodem brytyjskim nie mo­

gą być przywrócone, dopóki trwać bę­

dzie Interwencja włoska w Hiszpanii.

Na czele delegacji stał lord Cecil. W Uście do Ceclla premier Chamberlain o.

świadczą, że po deklaracjach swych w

rodzaju.

.REPUBLIKA" Nr. 6. Piątek. 6 stycznia 1939 r.

N o w y r z ą d w J a p o n i i

W g a b i n e c i e p o z o s t a ł o 8 c z ł o n K ó w p o p r z e d n i e g o r z ą ­ d u . — B. p r e m . R o n o y e m i n i s t r e m b e z

Tokio, 5 stycznia, i (PAT) Baron Hironuma przedstawił dzisiaj cesarzowi listę nowego rządu. |

Cesarz nie przyjął dymisji ministra spraw zagranicznych Arity, min. wojny Itagaki. ministra marynarki Yonai. min.

sprawiedliwości Sziona oraz min..oświa­

ty Araki, którzy zachowali swe stano­

wiska w nowym gabinecie.

Rząd Hironumy jest więc zrekonstru­

owanym kabinetem Konoye.

Ministrem spraw wewnętrznych zo­

stał markiz Kido, portfel ministerstwa finansów objął Sotaro Isziwata, mini­

strem rolnictwa jest Yukio Sakurauczi, ministrem przemysłu i handlu — Yoszi- aki Hatta, ministrem komunikacji — Yo- nezo Mayeda.

Z 12 członków dawnego rządu, w rządzie Hironumy pozostało 8 mini­

strów. Ks. Konoye będzie brał udział w obradach nowego rządu w charakte­

rze przewodniczącego tajnej rady cesar­

skiej i ministra bez teki.

• . •

Tokio, 5 stycznia.

(PAT) Agencja „Domei" komunikuje, iż zmiana gabinetu nie wynikała i nie pozostawała w żadnym związku z poli­

tyką zagraniczną.

Po pierwszym posiedzeniu nowego rządu premier Miranuma oświadczył, iż zadania, jakie stoją przed rządem, są

bardzo poważne, Japonia stoi wobec sy­

tuacji niespotykanej dotychczas w jej hi­

storii. Piętrzące się trudności mogą być jednakże opanowane dzięki solidarności i jednomyślności łączącej rząd i naród, co pozwoli na wyzyskanie w całej pełni ducha tradycji narodowe].

Rząd w odpowiednim momencie zło­

ży deklarację co do swej przyszłej po­

lityki, ale już obecnie należy podkreś­

lić, iż wszystkie siły narodowe będą skoncentrowane w celu osiągnięcia rea­

lizacji: zadań w Chinach.

Co się tyczy zakończenia incydentu chińskiego nowy gabinet będzie nie­

zmiennie stosował politykę sformułowa­

ną przez rząd poprzedni i aprobowaną przez cesarza.

CASINO g ^

^{A T N , E}

|

Pocz. 12. 2, 4, 6, 8, 10

ŚMIECH! D O W C I P ! H HUMOR! ZABAWA!

HOTEL W TYROLU 1

wg. znakomitej powieści Kcstnera

S. LENKIŃSKI

Z A K Ł A D KRAWIECKI

PRZEPROWADZIŁ SIĘ NA UL.

MONIUSZKI Nr. la

I303TA>OCOOC<XXXXXXXXXXXX)OOCOOC06

Stsłe wstrząsy podziemne

w Anstilii Ś r o d k o w e j Stambuł, 5 stycznia.

(PAT) Jak podaje prasa turecka, w rejonie Kirszehiru (Anatolia Środkowa) od 8-miii miesięcy nie ustają podziemne wstrząsy. Godzien powtarzają się one od 10—50 razy. Pierwsze trzęsienie zie­

mi spowodowało w swoim czasie znisz­

czenie przeszło tysiąca domów w róż­

nych wsiach.

Ludność miejscowa znajduje się w stanie stałe] paniki. Rząd wysłał drugą Już komisję celem zbadania przyczyn wstrząsów podziemnych.

P I Ę K N A K A R

nie niszcząc cery, dają

PUDRY HIGIENICZNE

w 12 najmodniejszych odcieniach Zwracać uwagę na firmę!

M

A C J Ę ,

Lab. Chem. Farm.

11 MALI NOWSKI EGO

W a r

^{S J !}

a u / a , Chmielna 4

Dziś o g. 12 i 2 2 PORANKI

Ceny od

85 gr. | lii

l A A A. A A. A A. A, .

Zuchwały napad w L y r n e na magazyn jubilerski

Lyon, 5 stycznia (PAT) Wczoraj wieczorem na jed­

nym z przedmieść miasta trzech bandy­

tów zajechało autem przed jeden z fam- tejszych zakładów jubilerskich '.. no ste- roryzowanlu właściciela sklepu zrabo­

wało kosztowności.

*rW^rw W *9WWW • • • • • • • • • • • • WWW%r WWWVW

Rozdźwięki wśród kierowników Trzeciej Rzeszy

z p o w o d u odwołania amb. Dickhofa

Londyn, 5 stycznia.

W kołach politycznych pojawiły się pogłoski na temat nieporozumień pośród kierowniczych czynników w Rzeszy Niemieckiej.

Z jednej strony występiije grupa go­

spodarcza, której wyrazicielami mają być Goering i Schacht, a z drugiej kanc- lerz, opierający się o Ribbentropa i

Himmlera. Nieporozumienia wyniknąć miatv na tle stosunku Rzeszy do Sta­

nów Zjednoczonych i odwołania ambasa ctora Dickhofa z Waszyngtonu.

Goering miał być przeciwnikiem ozię bienia stosunków niemiecko-amerykańs- kicli i właśnie na tym tle doszło do o- strzejszej wymiany zdań i wzajemnych nieporozumień.

Straszna katastrofa w Tatrach

Lawina porwała i zasypała 3 młodych turystów

^k

Zakopane, 5 stycznia.

(PAT) Dziś w Tatrach wydarzyła się katastrofa obsunięcia sie lawiny, któ ra zasypała 4 młodych turystów pols­

kich.

W godzinach południowych wybrała się z Kasprowego do Doliny Pięciu Sta­

wów, na drodze przed Liliowym porwa- politechniki gdańskiej, przebywających tutaj na ośrotlku treningowym, a to pp.:

Janusz Kukucki, Zygmunt Kosmowski, Jerzy Gliszczyński i Stanisław Zarem­

ba. . .

Młodzi turyści) idąc Graniami przez Beskid i Liliowe w stronę Pięciu Sta­

wów, na drodze przed Lliowym porwa­

ni zostali przez lawinę, przy czym poste pujący jako ostatni Janusz Kukucki nie został porwany I zdążył ziechać po la­

winie w dół w stronę doliny Cichej, skąd powrócił bezzwłocznie na Hale Gąsie­

nicową, zawiadamiając o wypadku Ta­

trzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratun­

kowe.

Katastrofa wydarzyła się o godz. 14.

Bezpośrednio po zawiadomieniu na miej sce katastrofy wyruszyło pogotowie ra­

tunkowe pod przewodnictwem kierown

¹

ka p. Oppenheima. Niestety, wobec szyb ko zapadających ciemności 1 niebezpie­

czeństwa dalszych lawin, poszukiwania odłożyć musiano do wczesnych godzin rannych.

Według opinii kier. p. Oppenheima.

istnieje b. słaba nadzieja wyratowania z

^a

sypanych lawiną, ponieważ zwały mo

krego i ciężkiego śniegu są bo duże.

z Waszyngtonu

Dickhof nie powróci już do Waszyng tonu, odjechała stamtąd właśnie ,i jego małżonka, tak, że na pewien 5zas pozo­

stanie tam tylko córka.

Coraz częściej mówiąc mającym na- stąpić ustąpieniu Goebbels ze stanowis­

ka min. propagandy, którdTniałby objąć szef prasy Dietrich, g,dy Goebbels byłby powołany na kierownika minisłerium wychowania ludowego. &m

„ F O T O P L A S T I K O N " ul. Piotrkowski 17

dziś rewelacyjna premiera

DZISIEJSZA PALESTYNA

Jerozolima, Rehawla, Jerycho 1 Tiberias. Prze­

piękna podróż wzdłuż 1 wszerz budującej *i«

żydowskiej siedziby narodowej. Zdjęcia wyko­

nane w roku 1938. Wstęp 25 gr., mlodz. szkoli 15 gr- Fotoplastlkon czynny od godz. 9 ran*

do godz. 11 wieczór

„ F O T O P L A S T I K O N " „1. Moniuszki 3

wyświetla dziś i dni następnych FILIPINY «(Wyspa Manila)

Egzotyczna wyspa na Oceanie Spokojnym, która stanowi ważny punkt oparcia Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, przeciwko

polityce imperialnej Japonii

Wstęp 25 gr., mtodz. szkol. 15 gr, Fotoplastl­

kon czynny od godz. 9 rano do godz. 11 wieczór

• • • • • • • • • » » • • • • • • • • • » » » • • • • • • • *

Nieście pomoc

naiblednielszym

Zdarzenia*

^{i l ut M z i e .}

S r o g i e z i m y w e F r a n c j i

K i e d y t y s i ą c z n e s t a d a w i l k ó w w ł ó c z y ł y s i ę k o ł o N o t r e D a m ę

Paryż, w styczniu.

W tym roku, po długiej i łagodnej jesieni, wszystkie kraje europejskie na­

wiedzone zostały przez wielkie mrozy.

Między innymi także Anglia i Francja, które naogół mają łagodną zimę dzięki ciepłym prądom Golf-Streamu, ucier­

piały w drugiej połowie grudnia pod wpływem srogich mrozów.

Oto co się działo w Paryżu w roku 1408: Było tak zimno, iż Sekwana za­

marzła do samego dna. Podczas odwil­

ży olbrzymie k r y lodowe zdemolowały kilka mostów. Ale to jeszcze nie wszyst­

ko! W Luwrze — ówczesnym zamku królewskim, mimo iż sale ogrzewano wielkimi kłodami drzewa dębowego, za­

marzło wino w beczkach, ustawionych przy kominku. Chcąc podać je do stołu, należało wino rąbać siekierami. — Po wsiach oczywiście było jeszcze gorzej.

Jeden z kronikarzy owych czasów pisze o tym w następujący sposób: „Ptaki za­

marzały w powietrzu i martwe spadały na ziemię, a na polach i drogach widać było zamarzniętych chłopów, przypomi­

nających posągi — na siku lek zimna krew zakrzepła im w żyłach".

Zima roku 1408 była łagodną wiosną w porównaniu z mrozami, które nawie­

dziły Francję w roku 1421 Wówczas pa- ryżanie masami uciekali z miasta, przy­

pominającego stolicę syberyjską. Dwa tysiące domów stało pustych, a w po­

bliżu katedry Notre Dame krążyły ogromne stada wilków, których liczba sięgała kilku tysięcy. Wino. którego ża­

den ogień nie był w stanie roztopić, sprzedawano na wagę w postaci kawał­

ków, odrąbywanych przy pomocy sie­

kiery. Nawet na południu Francji rzeki zamarzły całkowicie i lód uniemożliwił nawigację w portach morza Śródziem­

nego.

Podczas następnych trzech stuleci naogół temperatura podczas zimy była łagodniejsza, z wyjątkiem roku 1568, kiedy mróz trzymał nieprzerwanie przez trzy miesiące, i roku 1694, kiedy można było saniami przebyć całą Francję od Havru do Marsylii.

Straszliwe mrozy panowały nato­

miast w roku 1709. Z pamiętników ów­

czesnego pisarza Saint-Simona dowia­

dujemy się. że ..mróz rozsadzał dzwony,

butelki wina pękały, cały zapas zboża w spichrzach został zniszczony i w króle­

stwie jadło się jedynie chleb sporządzo­

ny ze słomy i otrębów. Król (Ludwik XIV-ty) sprzedał swą zastawę stołową, by przyjść z pomocą najbiedniejszym i wszyscy dworzanie poszli w jego ślady.

Mimo to zginęły wówczas dziesiątki ty­

sięcy ludzi. W ciągu miesiąca Paryż utracił 24 tysięce mieszkańców.'Ludzie padali martwi na ulicy i podczas całej zimy nic odbywały się żadne zebrania.

Nawet sądy, szkoły i warsztaty b y ł y zamknięte".

W roku 1783 Francja była w oko­

wach mrozu przez siedemnaście dni bez przerwy. W- roku 1788 zima była tak sroga, że zamarzł cały kanał La Manche i można było przebyć drogę z Francji do Anglii na łyżwach. Wówczas jednak nie było chętnych. Dziś z pewnością zna­

lazłby się jakiś amator! W roku 1795 mróz spłatał figla strategom, którzy w teorii chyba nigdy podobnej bitwy nie przewidywali: flota holenderska, unie­

ruchomiona przez lód na morzu Północ­

nym została zaatakowana i zwyciężo­

na... przez kawalerię pod dowództwem Pichegru. Słynna była także zima roku 1870, kiedy to podczas oblężenia Pary­

ża żołnierze na wałach ochronnych za­

marzali na śmierć.

Najstarsi paryżanic pamiętają chyba jeszcze groźną zimę. która nawiedziła ich kraj w roku 1S79. Rozpoczęła się ona zupełnie normalnie, aż nagle dnia 4-go

grudnia, Paryż obudził się pod warstwą śniegu wysokości 30 cm. Śnieg sypał W dalszym ciągu. 6-go grudnia obliczono, że masa śniegu, pokrywająca miasto wynosi 7 milionów metrów sześcien­

nych. 9 - g c grudnia Paryż przypominał zupełnie- stolicę Rosji. Komunikacja od­

bywała się jedynie za pomocą sani. Te­

go samego dniu olbrzymia budowla ka­

mienna Marchc Saint-Martin zawalił*

się pod ciężarem śniegu. Usiłowano to*j pić śnieg za pomocą gorącej wody. Si ru­

mienie wody zamieniały się w lód. zaS nim zdołały zwilżyć śnieg. Nie trzeH chyba dodawać, iż Sekwana zamarzła całkowicie i Paryż pozbawiony był do­

wozu żywność. Nawet gazu nie było- Ładunki zboża, które przybyły z Ame­

ryki, gniły na dnie okrętów, unierucho­

mionych przez lód lub też w wagonach pociągów, stojących w szczerym polu-

Jest rzeczą zrozumiała, że odwilż, która nastąpiła, była katastrofalna. Gdy olbrzymie masy śniegów zaczęły top­

nieć, Sekwana wezbrała i zalała cały Paryż. Na wsi szalejący żywioł Wyry­

wał drzewa, zalewał pola. porywał do­

my i ich mieszkańców. W końcu stycz­

nia nowa fala mrozów nawiedziła Fran­

cję, lecz tym razem uważano Ją jako do­

brodziejstwo, gdyż przerwała ona owa

straszliwą odwilż. . W obliczu wspomnianych w powyż­

szym artykule mrozów, zima tegorocz­

na wydaje nam się łagodną...

.REPUBLIKA" Nr. 6. Piątek, 6 stycznia 1939 r. 8

Iperyt nie będz e groźny

Wynaleziono substancję, która neutralizuje Jego działanie

Nowy Jork, 5 stycznia.

(PAT) Prof. Ralf Bullard wynalazł rzekomo substancję neutralizującą dzia­

łalność iperytu.

Jest to płynny związek chomcizny, którym mogą być impregnowane ubra­

nia za pomocą pulweryzatora. 7wlązek ten zachowuje swe właściwości w ciągu Wielu miesięcy.

200 emigrantów

Wyjedzie w b. miesiącu do Pa­

lestyny

Warszawa, 5 stycznia.

W ciągu bież. miesiąca wyjedzie z Polski do Palestyny 200 emigrantów, z czego jedna, mniejsza grupa wyjedzie dnia 10 bm., a druga, większa — w dniu 24 bm-

Warszawa. 5 stycznia.

Ja się dowiadujemy, władze angiel­

skie, na skutek interwencji Agencji Ży­

dowskiej w Londynie, przyznały 5 cer­

tyfikatów dla osiedlenia wysiedleńców, Przebywających w Zbąszyniu.

Demonstracje . antyżydowskie w Sofii 2[

Solia, 5 stycznia.

(PAT) Grupa młodzieży, należącej do rozwiązanej przez władze organiza­

cji antysemickiej, urządziła wieczorem

&a ulicach stolicy demonstracje antyży­

dowską, wzywając ludność do bojkoto­

wania handlu żydowskiego. W paru Miejscach doszło do starcia z policją.

Prezes Banku Angielskiego

opuSd dziś Berlin

Berlin, 5 stycznia.

(PAT) Prezes Banku Angielskiego*

Montague Norman, bawiący w Berlinie Iftko gość dra Schachta. opuści jutro Wieczorem stolicę Rzeszy.

Norman udaje się do Bazylei na po­

pędzenie Banku Wypłat Międzynarodo­

wych, ponieważ zaś dr Schacht weźmie również w t y m posiedzeniu udział, jest

^ożliwe, że wyjadą oni t y m samym po-

°iągiem.

Auto ministra

zderzyło się z samochodem wojskowym

1 Praga, 5 stycznia.

(PAT) Czeskie biuro prasowe dono­

si z Chuszt, że samochód, którym min.

fządu Wołoszyna Revay jechał do Re-

p

,

⁰

v, zderzył się z wojsk, samochodem cezarowym.

Oba wozy doznały uszkodzeń. Mini-

"er i towarzyszące mu osoby w y s i ł y

2

Wynadku bez szwanku.

PRZEZORNA GOSPODARKA...

Miliard złotych wkładów — to świadectwo wielkości PKO.

Trzy i pół miliona zadowolonych klientów—to żywy dowód sprawnej i przezornej gospodarki. .

PKO-SKARBNICA NARODU

Każdy Urząd Pocztowy jest zbiornicą PKO

Nie b ę d z i e o b y w a t e l i t r z e c h kategoryi

l n f . r m . c i . . S l o w . - o o p r . c . w . n y n , P ™ * * ? * • • » ™ »

^{S ,}

«

nieścisłe. — Komuminkat agencji „iswro

W A R S Z A W A , 5 stycznia.

Dzisiejsza warszawska prasa wie­

czorna przytoczyła informacje,,, .pogauą przez wileńskie „Słowo'

⁴

, o opracowy­

wanym jakoby przez wydział politycz­

ny sztabu O.Z.N. projekcie ustawy o prawach obywatelskich. Informacji tej zaprzeczyła półoficjalna agencja „ I s k r a "

Z obowiązku jednak dziennikarskiego podajemy, zarówno wiadomość „Sło­

wa", jak 1 zaprzeczenie „ I s k r y " .

Według błędnej — Jak się okazuje — Informacji „ S ł o w a " , opracowywany ja koby projekt dzielić miał obywateli Pań­

stwa Polskiego na 3 grupy.

szybkim krokiem przeszła przez pokój...

padły słowa, ostre jak miecz, nabrzmiałe bólem...

M o i r o d z i c e r o z w o d z ą się!

I B M I I

Do pierwszej mieliby należeć obywa-!

tele narodowości polskiej, do drugiej — obywatele narodowości niemieckiej i sio wiąńskich, do trzeciej Żydzi.

Każda z tych grup została rzekomo w projekcie inaczej potraktowana. A więc grupa pierwsza, narodowości pol­

skiej, korzystać ma z pełni praw obywa­

telskich. W drugiej grupie tylko cl oby­

watele korzystać będą z pełni praw, któ rzy wypowiedzą się bez zastrzeżeń za pełną współpracą z Państwem Polskim.

W tym celu zostałby wśród tych

Ustawa o przedłużeniu obniżki komornego

została w dniu wczorajszym urzędowo ogłoszona

nia 1939 r. do dnia 31-go marca 1940 r.

Począwszy od dnia 1-go kwietnia 1940 r. wysokość komornego wzrastać będzie co kwartał o 2 i pół proc. podsta­

wowego lub umownego komornego aż do osiągnięcia pełnej jego wysokości.

Ustawa obowiązuje na obszarze woje wództwa śląskiego tylko w zakresie ko­

mornego w budynkach, nie podlegają-' cych ochronie lokatorów, a należących do Skarbu Państwa, banitów państwo­

wych, związków samorządu terytorialne go, zakładów ubezpieczeń społecznych oraz innych instytucyj prawa publiczne­

go.

Warszawa, 5 stycznia.

W „Dzienniku Ustaw" nr. 1 z dnia 5-go b.m.. ogłoszono urzędowo tekst przyjętej podczas bieżącej sesji parla­

mentarnej przez Izby Ustawodawcze u- stawy o przedłużeniu obniżki komorne­

go.

Jak wiadomo ustawa ta postanawia, że obniżenie komornego, przyznano art.

1 i 2 dekretu Prezydenta Rzeczypospoli­

tej z dnia 14-go listopada 1935 r. w spra­

wie obniżenia komornego oraz zmiany ustawy o ochronie lokatorów i przedłu­

żone ustawą z dnia 1-go lutego 1938 r., przedłuża się na czas od dnia 1-go stycz-

Nowe żądania Niemców w Czechosłowacji

Domagają się oni takich samych praw narodowych, j a k i e przyznano Słowakom i Rusinom

Berlin, 5 stycznia.

(Pat) — W związku z konferencją de­

legatów wszystkich placówek niemiec­

kich w Czechosłowacji, którzy pod prze­

wodnictwem posła Kundta obradują w Pradze, „Nationalztg." referuje wygło­

szone na tym zjeździe przez posła Kund­

ta inauguracyjne przemówienie.

Poseł Kundt m. in. stwierdził, że

Niemcy w Czechosłowacji nie są zado­

woleni z obecnego położenia.

„Dążenia do osiągnięcia zupełnej sa­

modzielności we wszystkich dziedzinach życia — mówił poseł Kundt — uważamy za rzecz oczywistą, a dlatego w pań­

stwie narodowościowym Czechów, Sło­

waków i Karpato-Ukraińców odpowied­

niego stanowiska żądają również i Niem­

cy".

mniejszości przeprowadzony plebiscyt (?) w postaci „ z a " czy „przeciw" współ pracy z Państwem (?!) Te grupy mniej­

szościowe, które wypowiedziałyby się w czasie plebiscytu przeciw współpracy z Państwem (!) zostałyby bardzo po­

ważnie ograniczone w swych uprawnie­

niach obywatelskich.

Wreszcie grupa żydowska według rzekomego projektu miałaby być pozba­

wiona w całości praw obywatelskich.

Te same źródła podają, jakoby w ko­

łach zbliżonych do rządu istniał projekt wprowadzenia tymczasowego obywatel­

stwa dla Żydów, którzy są obywatelami RzpliteJ od roku 1918.

• . •

W związku z powyżej przytoczoną informacją „ S ł o w a " wileńskiego otrzy­

maliśmy następujący komunikat ajencji

„ I s k r a " :

„ W „ S ł o w i e " wileńskim ukazała się w dniu 4 b. m. wiadomość z War­

szawy p. t. „Wielkie plany ustawo­

dawcze O.Z.N." Wiadomość ta sta­

ła się powodem szeregu notatek i przedruków w niektóryoh pismach warszawskich.

Otóż, jak wiadomo, sztab Obozu nie ustala żadnych projektów ani pla­

nów ustawodawczych, gdyż będąc jedynie organem wykonawczym, nie może jednocześnie zajmować sie spra wami planowania, zwłaszcza w dzie­

dzinie ustawodawstwa. Cała zaś praca ustawodawcza należy, zresztą według kompetencji, do koła parla­

mentarnego Obozu Zjednoczenia Na­

rodowego oraz władz, kierujących pracami tego koła.

Obecnie w okresie feryj parlamen­

tarnych, posłowie, członkowie koła parlamentarnego O.Z.N., są na w y ­ wczasach świątecznych i 'biorą się na posiedzenie koła parlamentarnego O.Z.N. dopiero po dniu 10 b. ni.

Informacja zatem warszawskiego korespondenta „ S ł o w a " — okazuje się całkowicie sprzeczna z rzeczywi­

stością".

S A L A F , b M ^{R M 0 M} " D o r a K a l i n ó w n a

W sobotę, dn. 7 b. ni. o godz. 9 wiecz.

J e d y n y r a z

w y s t ą p i

w całkowicie nowym, liieslyszanyin Jeszcze w Lodzi repertuarze piosenek, humoru, ciętej sa­

t y r y i kapitalnych typów charakterystycznych. . _ „ . , . „

— BileKy do nabycia w kasie Filharmonik

„REPUBLIKA" Nr. 6. Piątek, 6 stycznia 1939 r.

Sensaeyine dymisje w marynarce włoskiej

na t l e ustaw rasowych. — Ustąpiło k i l k u wybitnych admirałów

Rzym, 5 stycznia. major Diorzio Rabbeno. Wszyscy czte- Rada naczelna partii faszystowskiej rej należą do wybitnych przedstawicieli na swym posiedzeniu inauguracyjnym marynarki włoskiej o sławie międzyna- w Palazzio Littorio zatwierdziła jedno- rodowej.

Oficjalny komunikat o ich Jymisji w y w a r ł w Rzymie silne wrażenie i jest myślnic politykę rasową rządu włoskie

go i wysłała telegram do Mussoliniego, że „rada wyraża gotowość kontynuo­

wania tej polityki".

W swym przemówieniu sekretarz partii faszystowskiej Starace podkreślił, że polityka rasowa stanowi jedną z pod­

walin, na których budowane będzie im­

perium włoskie. Zobrazował on ustawy rasowe i zaznaczył, że należy wykony­

wać je nictylko zgodnie z brzmieniem, lecz również zgodnie z duchem.

Równocześnie w organie urzędowym marynarki wojennej ukazał sie komuni­

kat o dymisji czterech zasłużonych bo­

jowników marynarki włoskiej, którzy są Żydami.

Dymisjonowani: admirał Albo Ascoli, 'dowódca floty śródziemnomorskiej, któ­

r y wyróżnił się szczególnie podczas kampanii abisyńskicj, admirał Paulo Ma­

roni, generalny inspektor generał major

żywo komentowany w kolach dyploma­

tycznych.

Wiadomość o tym, że admirał Ascoli popełnił samobójstwo, nie potwierdza się. Przebywa on obecnie na wyspie Rodos.

P a p i e ż p o t ę p i a r a s i z m

i n e o p o g a ń s t w o . — O j c i e c Ś w i ę t y p r z y g o t o w u j e n o w ą e n c y k l i k ę

Rzym, 5 stycznia.

Kola watykańskie donoszą, że O j ­ ciec św. pracuje nad redakcją swego te­

stamentu politycznego, w którym w y - łuszczy motywy swoich wystąpień i u- dzieli wiernym wskazówek tak potrzeb­

nych w dzisiejszych burzliwych cza­

sach.

niu ma potępić również rasizm, jako te­

orię sprzeczną z nauką Kościoła.

W zakończeniu swego testamentu Papież omówi szereg aktualnych zagad­

nień.

Londyn, 5 stycznia.

Daily Mail" podaje sensacyjną wia­

domość, że Ojciec św. odbył szereg do-

• Testament ten ma mieć formę ency- j !

i o S , y c h r o z m ó w z

,

^{k a r d}

y '

^{i a t}

e m Pacce- kliki zwróconej do wszystkich b i s k u p ó w '

^{1 1}

] "

^W

f£

^mc

polania tajnego konsy

świata • .

^{V , M}

'

^w

v

Szczególnie ostro Pius XI-ty ma

storza, który ma mianować sześciu no­

wych kardynałów-

Równocześnie, jak twierdzą w Wa- zwrócić się przeciwko idei nęopogań- tykanie, Papież opracowuje wytyczne

L B ^ ^ ° J ^ I 1 ^ H ^ V ' ^ ^ ^ ^

^{C i C Z at ci zn,em b o l}

- |

d l a s w c

* » następcy na Stolicy Apostol- Umberto Oglise i geneiał szewickim. Papież w swoim wystąpię- iskiej.

Deficyt budżetowy w St. Zjednoczonych

N a d z w y c z a j n e w y d a t R i n a o b r o n ę n a r o d o w ą

Waszyngton. 5 stycznia, i Prezydent Rooscvelt uważa, iż w o- (PAT) Prezydent Rooscvelt skiero- becnym momencie poprawy w stosun- wał do kongresu orędzie, dotyczące kach gospodarczych byłoby nierozsąd- spraw budżetowych. Projekt ustawy nym gwałtowne obcinanie wydatków budżetowej przewiduje poważny deli- lub też wprowadzanie nowych, zbyt ob­

ciążających podatków cyt, spowodowany głównie wydatkami

na obronę narodową.

Prezydent Rooscvclt w orędziu swym do kongresu podkreślił, iż w y ­ datki przewidziane w ustawie budżeto­

wej przewyższają odpowiednie pozycje budżetów za ostatnie 9 lat. Orędzie pre­

zydenta podkreśliło konieczność rozbu­

dowy obrony narodowej. Z w y k ł y budżet jest- najzupełniej zrównoważony, a. nad­

zwyczajne wydatki w ogóle nie nitig4 być zrównoważone.

Nadzwyczajne wydatki mogą być pokryte dzięki nie­

znacznemu podniesieniu podatków.

Deficyt za rok 1939 prawdopodobnie wyniesie 3972 mili. dolarów. Budżet za r

j 8995. Wydatki przewidziane na rok 1940 zawierają sumę 1.319 na obronę na­

rodową, co oznacza wzrost wydatków na ten cel, w porównaniu z r. 1939. Bar­

dzo poważną pozycję stanowią sumy przeznaczone na walkę z bezrobociem.

Prezydent Roosevelt oświadczył, iz dochody państwowe są zużywane celo­

wo i przysparzają bogactwa narodowi.

. Wydatkowane są w sposób odpowiada

•ok 1940 prawdopodobnie wykaże mniej- jacy koniccznościom państwowym. „Nie szy deficyt, bo według wszelkiego praw są wyrzucane przez okno, lub do mo- dopodobieństwa wyniesie on 3.326 milj-: rza". Znaczna część dochodów w cią- dolarów. • •

^{K U}

ubiegłych lat była zużywana na wal-

Dochody w r. 1939 wyniosą 5.520 | kę z bezrobociem i pobudzenie życia go- miln. doi. w r. 1940 5.669. Wydatki w r. spodarczego.

1939 .— 9.492 miln. doi., w r. 1940 —

Zwłoki ś.p. Romana Dmowskiego u; Warszawie

T r u m n ę zlożosro w kaplicy p r z e d p o g r z e b o w e j katedry Św. Jana

Warszawa, 5 stycznia. tem .Nowakowskim na czele.

iPat) — W dniu dzisiejszym trumnę ' Po obu stronach orszaku pogrzebo- ze zwłokami ś.p. Romana Dmowskiego wego kroczyli członkowie Stronnictwa przewieziono z Łomży do Warszawy w Narodowego z pochodniami. Kondukt ża

łobny przeszedł z ronda wlagonie żałobnym, przyczepionym do

pociągu osobowego. Trumna pokryta była sztandarem, Stronnictwa Narodo­

wego.

O godz. 18 min. 18 pociąg ' z trumną ś.p, Romana Dmowskiego przybył na dworzec wileński.

Trumnę przeniesiono wśród szpale­

ru warty honorowej na karawan samo­

chodowy.. Z dworca wileńskiego kon­

dukt pogrzebowy, składający się z kara­

wanu samochodowego oraz orszaku sa­

mochodów udał się przed kościół na Kamionku, w pobliżu którego stoi ka­

mienica w której mieszkał niegdyś ś.p.

Roman Dmowski,

Następnie samochody ruszyły w dal­

szą drogę do ronda Waszyngtona gdzie w tym samym czasie zgromadziła się pu­

bliczność, organizacje, członkowie Stron nictwa Narodowego. Trumnę ze zwło­

kami przeniesiono na karawan konny.

Po chwili uformował się kondukt żałob­

ny. Czoło pochodu otwierały delegacje, niosące liczne wieńce od poszczegól­

nych oddziałów Stronnictwa Narodowe­

go oraz innych organizacyj. Dalej szły poczty sztandarowa: Związku Haller­

czyków, zarządu głównego Stronnictwa Narodowego, poszczególnych placówek z całej Polski, poczty sztandarowe kor- poracyj akademickich. Dalej postępowa­

li członkowie Stronnictwa Narodowego oraz duchowieństwo z księdzem prała-

Waszyngtona Alejami Poniatowskiego, mostem Ponia­

towskiego, Aleją 3-go Maja, Nowym Światem, Krakowskim Przedmieściem do katedry Św. Jana.

W czasie przejścia konduktu biły dzwony z kościołów położonych na tra­

sie. Od placu Zamkowego trumnę ze zwłokami ś.p. Romana Dmowskiego pod jęli na barki najbliżsi współpracownicy i przyjaciele Zmarłego, przenosząc ją a i do katedry. Trumna ze zwłokami ś.p.

Romana Dmowskiego złożona została w kaplicy p.

^-

zedpogrzebowej.

Dywizje włoskie w Hiszpanii poniosły straty

Pomoe I

fo czyn, m s t a

potlczas ostatniego natarcia w strefie Castell

Barcelona, 5 stycznia.

(PAT) Komunikat ministerstwa obro­

ny podaje, że dywizje włoskie, które podczas wczorajszego natarcia w stre­

fie Castell na froncie wschodnim ponio­

sły straty, przekraczające 2 tysięcy lu­

dzi, kontynuowały dziś ofenzywę.

Udało im się nieznacznie poprawić swe linie. Pozostałe ataki nieprzyjacie­

la w strefie Poblas de Granadclla zosta­

ły" całkowicie odparte z wielkimi dla niego stratami. W strefie Cubells wszystkie usiłowania nieprzyjacielskie zostały udaremnione.

GrancMCiiio

Poc^. 12, 2, 4, 6, 8. 10

Barcelona, 5 stycznia.

(PAT) Rząd republikański rozważa obecnie projekt zwolnienia więźniów, l i - .czących powyżej 60 lat. Z zarządzenia

tego skorzysta 1447 więźniów, w t y m 125 kobiet.

* *

*

Burgos, 5 stycznia.

(PAT) Wojska gen. Franco 'zajęły Borjas Alancas, odcinając poważne siły wojsk rządowych. W ręce wojsk gen.

Franco dostał się poważny materiał wo­

jenny { wielu jeńców.

OSTATNIE DNU

S E R C E M A T K I

^ T t e Z U 85 gr. i 1.09 - -,:r"

^a,e

1.09,1.50, i 2.20

EUROPA

^{GENIALNy KOMIK}

Pocz. 12, 2, 4, 6. 8, 10 NIEODWOŁALNIE OSTATNI DZIENl

FERNANDEL

„Wesoły Ordynains"

Ceny miejsc na poranki 1 wszystkie

pozost seanse od

80 gr.

W n a s t ę p n y m

f A C I M f l "

p r o g r a m i e i j l i H J I I l U

Sensacyjny film o miłości aktora

Jo girlsy

wg. najpoczytniejszej powieści dnia MARII UKNIEWSKIEJ

k id,

m

na H

<a,

S T R A C H Y

Jeśli

kiedykolwiek polski

film zasłuży' sobie na miano dzieła sztuki - to jest nim bezspornie TEN F I L M

SENSACYJNY debiut

najmłodszej gwiazdy

HANKI

KARWOWSKIEJ

jako girlsy TERESY EUGENIUSZ

B O D O

(aktor Modecki) JADWIGA

ANDRZEJEWSKA

(girlsa Linka) JÓZEF

W Ę G R Z Y N

(balctnik Dubienko) oraz

ĆWIKLIŃSKA WOSZCZEROWICZ BUCZYŃSKA KONDRAT KRECZMAR

Wzrost zapasu złota

w Banku Polskim

Warszawa, 5 stycznia.

(Pat) — W grudniu zapas złota^' Banku Polskim wzrósł o 3,6 do 445 miln. zł. stan pieniędzy zagranicznych dewiz zaś — o 6,0 do 18,0 miln. zł.

Portfel wekslowy obniżył się o 7,5 ».

830,8 miln. zł. portfel zdyskontowany^

biletów skarbowych wzrósł o 30,2 ^ 81,9 miln. zł., stan pożyczek, zabezp'^

czonych zastawami, zwiększył się , 26,6 do 112,1 miln. zł. w rezultacie og^'

na suma wykorzystanych kredyt"

zwiększyła się o 49,3 do 1.024,7 miln. M Zapas polskich monet srebrnych i Pjj łonu spadł o 4,5 do 28,0 miln. zł. naty*?]

miast płatne zobowiązania powiększy"

się o 55,8 do 251,1 miln. zł. I Obieg biletów bankowych wzrósł i

33.4 do 1.406.2 miln. zł. pokrycie zło l e j na dzień 31 grudnia r. ub. wynosiło 2&P procent.

Prem. Im:edy tworzy

„front węgierski"

Budapeszt. 5 stycznia (PAT) Według zapowiedzi „Mag)'

³

rorsag", zainicjowana przez premiejU Imredy organizacja „Front Węgierski zostanie w najbliższych dniach ogłosił na za centralną organizację, służącą z l

⁽

noczeniu narodowemu.

Na jutrzejsze zebranie organizacji

¹

trzymali zaproszenie wszyscy zwoleti"' cy programu premiera Imredy bez W/tf'

¹

du na przynależność partyjną.

Organizacja Frontu Węgierskie?

miała by podjąć ścisłą współpracę z tf dowym stronnictwem jedności narody wej, które tworzyłoby grupę parłam^

tamą organizacji frontu.

Z KLUBU INTELIGENCJI ŻYDOWSKIEJ W sobotę (7 stycznia) o nodz. 9 ni. 15 zebf' nic klubowe, na którym doc.dr. M. Matliisjn. *L tlosi odczyt na temat: „Świat atomu — cfa światy ai.łmu". Preleite.it przedstawi w spoS' barwny zadziwiające perspektywy najnowszy., zdobyczy badań nad matcri:i. Wstęp dla cii"

ków i wprowadzonych gości.

W niedzielę (8 stycznia) 1 „podwieczorek k™

bowy", na którym mgr. Maria Reisieldowa vfl głosi pogadankę: „O ciekiwszycii zagadnienia' psychologii stosowanej". Roman Waldman ^ kona wybrane utwory fortepianowe, po dyl odbędzie się herbatka towarzyskn. Wstęp w o ^ dla członków i wprowadzonych gości.

„ R E P U B L I K A " Nr. 6. Piątek, 6 stycznia 1939 r.

Zamach sianu ks. Sapiehy, dokonany

* nocy z 5 na 6 stycznia 1918 roku spo-

y k a sie w Łodzi z ogólnym potępieniem,

łódź wysyła do stolicy na re.ce Naczel­

n a Państwa kilkaset depesz z wyraza­

mi hołdu dla Komendanta i wyrazami

^burzenia dla zamachowców.

Łódź inicjuje tegoż dnia wielka akcję

"a rzecz wysiania na wieś w lecie 1918

foku kilku tysięcy wybiedzonej na sku- kk wojny dziatwy robotniczej. Akcja

'a, prowadzona pod hasłem „Wieś dla

''zieci", wydala latem 1918 r. wielkie i Mękne owoce.

Wschód słońca 7 . 4 4 Zachód słońca 1 5 3 9 Wschód księżyca 1 7 ^ 5 Zachód księżym 7 * 5 9

Dluzoic data 7 ^ 0 Przybyło dnia , \ 3 Zamiast kwiatów na grób ś. p. Anny Hagę,

*pny dyr. Adolfa Hagę, składają: D. Kanel i O.

0- Prcminger zł. 40.— ; A. Węgrowicz, W - w a , 30.— na dzieci niewidome przy Rodzinie Radiowej. ^ ^ ^ ^ ^

Tylko w Łodzi zgłoszono protesty

p r z e c i w w y b o r o m do rady m i e j s k i e j . — B a d a n i e z a r z u t ó w p o t r w a kilka miesięcy. — R a d n i p r z y g o t o w u j ą się do swych f u n k c y j

Wniesienie protestów przeciwko w y ­ borom do rady miejskie; wywołało w Ło dzi duże zainteresowanie. W tej chwili bowiem nie chodzi już o istotę motywów, zawartych w protestach, lecz o sam fakt odroczenia ukonstytuowania nowej rady miejskie] przynajmniej na kilka miesięcy.

Lódź ma już pod tym względem „trady­

cje". Na 54 miasta, w których odbyły sie równocześnie wybory w dniu 18 gru­

dnia — tylko w Łodzi wniesiono protes­

ty, podobnie jak to miało miejsce rów­

nież w latach 1934 i l>36. Ani w War­

szawie, ani w Poznaniu 1 Krak°wie pro­

testów, nie wniesiono, to też pierwsze po­

siedzenia nowych rad miejskich w tych miastach odbędą się już w drugiej polo­

wie bieżącego miesiąca.

Procedura przewiduje drobiazgowe zbadanie wszystkich zarzutów, dlatego

też opinia głównej komisji wyborczej mai wszystkimi członkami okręgowych koml znaczenie tylko teoretyczne. W r. 1936,1 syi wyborczych. Bezpośrednio po tym gdy wniesione zostały dv.'a protesty, głó

wna komisja wyborcza na swym ostat­

nim posiedzeniu wypowiedziała sie za ich odrzuceniem, ponieważ podane moty­

wy b y ł y nieistotne. Mimo to, trzeba by­

ło przeprowadzić dokładne badanie za­

równo podpisów wyborców, jak i szcze­

gółów, zawartych w protestach, aby wydział wojewódzki, który wypowie swój sąd ostateczny, dysponował dokład nym materiałem.

Jaka będzie opinia głównej komisji wyborczej obecnie — dowiemy sie Już za kilka dni. W ciągu soboty i ponie­

działku protesty będą rozpatrzone przez przewodniczącego głównej komisji w y ­ borczej, który odbędzie nadto konferen­

cje nie tylko z przewodnic/ącymi. ale z

zwołane będzie plenarne posiedzenie głó wnej komisji, która w y p o w i * swą opinie Wydział wojewódzki zwołany zosta­

cie przez p. wojewodę dopiero wówczas, (gdy przeprowadzone będa szczegółowe badania protestów. W tej chwili ulcspc- sób określić, kiedy to nastąpi. Według opinii czynników miarodajnych, nawet b.

szybka procedura ba Jama protestów mu si potrwać klika ty go l i i W ten sposób spodziewać sie należy, że posiedzenie wydziału wojewódzki zwołane zosta­

nie dopiero w marcu b. r.

ł * 1 * i

KASY. WMURÓWKI-KASETKI

poleca

F a b r y k a K a s O g n i o ­ t r w a ł y c h i M a s z y n

Karol Zinke.Łódź

^zejazd 16. Tel 224-19.

Krótkie wiadomości

10.400 OSÓB KORZYSTAŁO w roku ubie- tfym z pomocy miejskiego pogotowia ratunko­

wego. Najliczniejszą grupę stanowią urazy — (842, następnie zasłabnięcia nagłe — 2397, da­

ty zamachy samobójcze _ , 263. W grupie ura-

*W według przyczyn — napady, rozprawy no.

*°wc 1 bófkl wyrażają się cyirą 1439. Zatruć al- W o l e m było 63.

* •

ZNACZNY WZROST liczby radioabonentów

^ Łodzi zanotowano w ub. miesiącu. Na dzień l grudnia Łódź liczyła 43.130 abonentów radio

*ych, w ciągu miesiąca przybyło 2.300 a ubyło '36, wobec czego na dzień 1 stycznia było w Lo­

k i 44.674 abonentów. W ciągu roku 1938 przy Mo ogółem 6.000 abonentów radiowych.

* *

ZNIŻKĘ CEN ZIEMIOPŁODÓW zanotowano

* Łodzi w związku z możliwością większych do­

wozów żywności. Jak wiadomo, w czasie ostat-

^ch mrozów i opadów śnieżnych, dowóz żyw­

ości był znacznie utrudniony. Obecnie żywnoś­

ci w Łodzi jest pod dostatkiem i to właśnie spo-

^dowało obniżkę cen.

**

*

KURS HIGIENY PUBLICZNEJ dla lekarzy

•dministracji sanitarnej miast wydzielonych roz­

łącznie się 30-go b. m. w państwowe) szkole higieny w Warszawie. Kurs przeznaczony Jest

^a lekarzy na służbie samorządowej, którzy nie l*zechodzili przeszkolenia dłużej niż trzy lata.

Rejestrację przyjmuje urząd wojewódzki do 10 'tycznie.

**

ROZTARGNIENI PASAŻEROWIE pozosta­

wili w tramwajach dojazdowych w ub. miesiącu '*ereg wartościowych przedmiotów. Przedmioty '^e są do odebrania, w zależności od linii tram Wajowej—na stacji w Hclenówku oraz na stacji W ChocianOwicach. Nieodebrane w ciągu mie

s*8ca przedmioty przekazane będą na cele do

L C O H F M M Ć S

V1CMTOT- E T A T i T A B t E T K i i

DAJA s z k l a n k ę ; n a t u r a l n e j

WODY WIŚMY ZA 10 GROSZY

Budżet m. Łodzi na r. 1939-40

będzie uchwalony przez tymczasową radę miejską

Jak się dowiadujemy, w przyszym tygodniu, po powrocie prez. Godlew­

skiego z urlopu rozpoczną się prace zarządu miejskiego nad preliminarzem budżetowym na rok administracyjny

1939—40. Wobec wniesienia protestów przeciwko wyborom do rady miejskiej w Łodzi, jest obecnie rzeczą oczywi­

sta, że nowy budżet będzie musiała jesz­

cze r°zpatrzyć 1 uchwalić tymczasowa rada miejska. Według bowiem okólni­

ka ministerstwa spraw wewnętrznych, stare rady miejskie, zarówno stałe jak i tymczasowe, urzędują tak długo, do­

póki nie ukonstytuują się rady nowe.

Najprawdopodobniej w dniu 19 b.

m. odbędzie się pierwsze posiedzenie budżetowe tymczasowej rady miejskie], na którym prez. Godlewski wygłosi ex­

pose budżetowe, poczym preliminarz odesłany będzie do komisji flnansowo- budżetowej. Od połowy lutego budżet

wejdzie pod obrady plenum, tak że w prekluzyjnym terminie, do 1 marca,

będzie uchwalony j przekazany urzę­

dowi wojewódzkiemu do zatwierdze­

nia.

Jak nas informują, nowy preliminarz budżetowy nieznacznie tylko różnić się będzie od budżetu tegorocznego.

Spodziewane nadwyżki budżetowe przeznaczone będą na roboty inwesty­

cyjne. Po za tym powiększona będzie pozycja wydatków na opiekę społeczną i zdrowie publiczne. (i)

Tymczasem wszystkie grupy p o l t f y czne. które zdobyły przedstawicielstwo w radzie miejskiej, niezależnie od prote­

stów, przygotowują sie do swych przy­

szłych prac samorządowych. Jak nas in­

formują, w przyszłym tygodniu odbędą się posiedzenie niemal wszystkich klu­

bów radzieckich. Ponieważ niewiadomo,

j kiedy rada miejska będzie zwołana, klu-

| by radzieckie zawczasu ukonstytuują sie we własnym zakresie, wybiorą prezydia klubowe i t. d.

Duże zainteresowanie wśród radnych budzi, jak nas INFORMUJĄ., sprawa °bsady mandatów ławnlkowskich. O ile bowiem prezydium magistratu wybierane jest przez większość radziecka, o tyle man­

daty ławnikowskie obsadzane są syste­

mem proporcjonalnym. I oto układ sił jest oryginalny, że o jeden mandat ławników siki stoczyć będą musia.y walkę aż trzy kluby radzieckie. Dzielnik bowiem przy obsadzie mandatów ławników jest 9 i mandatów jest 9. Dla PPS przypadają za­

tem 4 mandaty ławnikowskie, dla Stron-

PRZECIW

GRYPIE

T A B L E T K I

togat

nictwa Narodowego dla QZN — 1 i dla Bundu — 1. D z i e w ą t y mandat nic może być obsadzony, chyba że nastąpi­

łaby fuzja pomiędzy poszczególnymi klu­

bami, co jest rzeczą nieprawdopodobną.

A ponieważ obsadzony być musi — cie­

kawe jak z tym zadai-icu uporają sic przyszli członkowie rady miejskiej.

W sobotę, o godz. t po poł. odbędzie się wspólne posiedzenie egzekutywy O.

K. R. PPS oraz wydziału wykonawcze­

go OKZZ, na którym ustalone będą kan-

i dydatury na stanowiska prezydenta I w l

I ceprezydentów miasta. (a)

h

f o c z y n n e .

C o m ó w i ą c i f f r u o t o d z i

Za 5 l a t liczba ludności dojdzie do miliona. — P r z y r o s t n a t u r a l n y j e s t bardzo mały.—Obecnie Łódź liczy 672,194 mieszkańców

Zaludnienie Łodzi wzrasta stale i to w tempie bardzo poważnym. Ciekawe, że przyrost ludności pochodzi w więk­

szym stopniu z imigracji, aniżeli z przy­

rostu naturalnego. Tak, nprz. gdy rok ro cznie w Łodzi osiedla się przeciętnie do 10 tysięcy nowych mieszkańców, przy­

rost naturalny nie przekracza 2000.

Bardzo ciekawym acz narazie jesz­

cze niewyjaśnionym zjawiskiem jest, że

no k i l k a lat przyrost ludności zostaje za­

hamowany. Tak było w roku ubiegłym, 1938, kiedy

^{9 l a n}

zaludnienia, licząc za­

równo ludność napływową jak i przy rost naturalny, podniósł się zaledwie o 6980 osób i tak było również w roku

wiedliwiałyby zmniejszenie się przyrostu ludności w roku ubiegłym, nie ma. To też w chwili obecnej wydział statystyczny zarządu miejskiego podjął badania tego zjawiska, by ustalić, czym zostało ono wywołane.

Rozwój naszego miasta ilustrują cie­

kawe dane cyfrowe. W roku 1900 Łódź liczyła 214.000 mieszkańców, w r. 1915

— pierwszym roku woijny — 423.035.

Dalsze lata wojny spowodowały odpływ ludności z Łodzi na wieś, gdzie łatwiej było o utrzymanie, to też w roku zakon czenia wojny, 1918, liczba mieszkańców wynosiła zaledwie 341.829 osób. Od roku 1919 następuje gwałtowny wzrost. IW ro

DODATKOWA KOMISJA POBOROWA dla

^•K.U. Łódź-Miasto I urzędować będzie w dniu

*6 b. m. w wydziale wojskowym zarządu mie|-

*kicgo przy Al. Kościuszki Nr. 19. Zgłosić się Mnni mężczyźni rocznika 1917 i starsi, zamlesz W i na terenie 2, 3, 5, 8, 9 i 11 komisariatów po­

rcji, którzy nie stawali dotąd do poboru.

DIIFTUROP A P F E H Nocy dzisiejszej dyżurują następujące apteki:

M. Kasperkiewicz (Zgierska 54], A. Rychter i B.

Łoboda ((11 Listopada 86), M. Zundclewicz (Plotrk owska 25), S. Bojarski i W . Schatz (Prze­

jazd 19), Cz. Rytel (Kopernika 26), M. Lipiec (Piotrkowska 193), A. Kowalski i S-ka (Rzgow­

ska 147L

1935, gdy ludność miasta wzrosła o 52001 ku 1921 liczba ludności przekroczyła osób. Specjalnych przyczyn, które uspra'już stan przedwojenny, wynosząc 451.974

» » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » • • • • • • » » • •

Zakaz zatrudniania nosfryfikantów

w szpitalach, klinikach etc—Zarządzenie Izby Lekarskiej

Warszawa, 5 stycznia Władze Izby Lekarskiej wystoso­

w a ł y ostrzeżenie do wszystkich szpi­

tali, klinik itp., dotycząde zatrudnienia nostryfikantów. Władze Izby Lekar­

skiej przypominają, Iż we wszelkiego rodzaju lecznicach, klinikach, laborato­

riach itp. zatrudnione mogą być w y ­ łącznie osoby, posiadające prawo p r a k '

tyki lekarskie] 1 odpowiednie zaśwlad czenle urzędu wojewódzkiego oraz Iz by Lekarskiej.

Za niezastosowanie się do powyż szych przepisów, a w szczególności za zatrudnianie nostryfikantów, nie po­

siadających prawa praktyki, grożą po ważne sankcje karne.

a w ciągu następnych dziesięciu lat przy rost był tak wielki, źe spis z roku 1931 wykazał już 604.629 mieszkańców. iW roku 1934 Łódź liczy już 626.060 miesz­

kańców, w roku 1937 — 653.402. Na dzień 1 stycznia 1938 zarejestrowanych było 665,214 mieszkańców, a na dzień 1 stycznia b.r, — 672.194.

Gęstość zaludnienia w Łodzi nie jest jednolita. W niektórych komisariatach obserwuje się większe w innych mniej­

sze skupienia ludności. Nprz. komisa­

riat 3 (Bałuty), który jest stosunkowo najmniejszy terytorialnie, liczy obecnie

114.180 osób, podczas gdy komisariat 6

— terytorialnie największy (Karolew, część śródmieścia), liczy zaledwie 14.926 mieszkańców.

Tak samo niejednolity jest przyrost ludności w poszczególnych komisaria­

tach.

Największy stosunkowo przyrost mieszkańców w roku 1938 nastąpił na terenie 5 i 14-go komisariatów, podczas gdy w komisariatach 8 i 11 nastąpił na­

wet ubytek,

O ile przyrost ludności w latach na­

stępnych będzie taki sam, jak dotąd, z wyjątkiem roku 1938, i jeśli nastąpi za­

powiedziana inkorporacja okolicznych gmin do Łodzi, obliczono w przybliże­

niu, że w roku 1944, a wioc za pięć lat, ludność Łodzi przekroczy 1 milion mie­

szkańców, (s),

i