Cano wmtri 10 groixy Optoeono gotAwltq it góry
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
jr 22 II Hqtorzezno, WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAw to r e k d n ia 2 1 lu te g o 1 9 3 9 II RoK 2‘
Młodzież gimnazjum potrzebuje pomocy
J e d n y m z n a jb a rd z ie j p o d s ta w o w y c h w a ru n k ó w is tn ie n ia s p ra w ie d liw o ś c i s p o łe c z n e j, je st ta k z w a n y ró w n y s ta r t ż y c io w y . P o le g a o n p rz e d e w s z y stk im n a s w o b o d n y m d o s tę p ie d o s z k ó ł w s z y s tk ic h s to p n i c a łe j m ło d z ie ż y , b e z w z g lę d u n a je j p o c h o d z e n ie s p o łe c z n e i m o ż liw o ś c i m a te ria ln e .
W P o ls c e , g d z ie z a s a d a s p r a w ie d li
w o ś c i s p o łe c z n e j je s t p o w s z e c h n ie u z n a n a i u s iln ie re a liz o w a n a , z w ra c a n o z a w s z e b a c z n ą u w a g ę n a z a p e w n ie n ie m ło d z ie ż y p e łn e j m o ż liw o śc i k s z ta łc e n ia s ię N isk i p o z io m z a m o ż n o śc i o g ó łu o r a z d u ż a ilo ś ć m ło d z ie ż y p o w o d o w a ły k o n ie c z n o ś ć u ru c h o m ie n ia z n a c z n y c h fu n d u s z ó w n ie ty lk o n a d e fic y to w e p ro w a d z e n ie s z k ó ł tj. u trz y m y w a n ie ic h z fu n d u s z ó w
> u b lic z n y c h , a n ie z o p ła t z a n a u k ę , a l<
ta k ż e i n a b e z p o ś re d n ią p o m o c d la u c z ą ć e j s ię m ło d z ie ż y . S p e c ja ln y n a c is k k ła d z io n o n a p o m o c d la n a js ta r s z e j w a r
s tw y u c z n ió w , tj. d la m ło d z ie ż y a k a d e m ic k ie j. B y ło to z u p e łn ie u s p r a w ie d li
w io n e . g d y ż w y ż sz e s tu d ia o d b y w a s ię w ta k im w ie k u , g d z ie n a w e t w s to s u n k o w o z a m o ż n y c h s p o łe c z e ń s tw a c h ro d z in a n ie m a ju ż m o ż n o ś c i p o n o s z e n ia k o s z tó w d a lsz e g o k s z ta łc e n ia .
Nabożeństwo żałobne
za Ojca Świętego w Moskwie
1 M .0 S K W A . W p ią te k w e fra n c u s k im k o ś c ie le k a to lic k im p o d w e z w a n e m ś w . L u d w ik a w M o s k w d e o d b y ło s ię u ro c z y s te n a b o ż e ń s tw o ż a ło b n e z a s p o k ó j d u s z y z m a rłe g o P a p ie ż a P iu s a 1 1 -g o .
W n a b o ż e ń s tw ie w z ię li u d z ia ł c z ło n -
k o w ie k o rp u s u d y p lo m a ty c z n e g o o ra z lu d n o ś ć k a to lic k a . A m b a sa d a p o ls k a b y ła re p re z e n to w a n a n a n a b o ż e ń s tw ie p rz e z a m b a s a d o ra G rz y b o w s k ie g o i w y ż s z y c h u rz ę d n ik ó w a m b a sa d y .
Przyjazd podsekretarza stanu
Szembeka do Rzymu wzbudza wielkie zainteresowanie
C I T T A D E L V A T IC A N O . „ O s e rv a - to r e R o m a n o11 p r z y w ią z u je d u ż o u w a g i d o p r z y ja z d u p o d s e k re ta rz a s ta n u S z e m - b e k a , d e le g o w a n e g o p r z e z R rz ą d P o lsk i n a u ro c z y s to śc i p o g rz e b o w e . ,,O s s e rv a - to re R o m a n o '1 w ia d o m o ś ć o p rz y j e ź d z ie m in . S z e m b e k a p o d a je p o d trz y ła m o - 'w y m ty tu łe m . jR ó w n o c z eśn ie d z ien n ik o p isu je n a b o ż e ń stw o ż a ło b n e o d p ra w io n e d z iś w k o śc iele św . S ta n isła w a z a sp o k ó j d u sz y P a p ie ż a P iu s a X I-g o .
Ja n ik o w sk i p rz y ję c i z o stali p rz e z C a - m e rle n g a św ię teg o k o śc io ła k a to lic k ie g o P a c e lli.
Min. Beck zachorował
M in iste r s p ra w z a g ra n ic zn y c h B e c k z a c h o ro w a ł n a g ry p ę i n ie u rz ę d u je
Dyr. Banku Rzeszy wpadł w roztrój nerwowy
B E R L IN . W u z u p e łn ie n iu w iad o m o ś
c i, d o ty c z ą c e j s ta n u z d ro w ia d o ty c h c z a so w e g o d y re k to ra b a n k u R z e sz y d r B rin k m a n a , p o tw ie rd z a ją z e stro n y m ia ro d a j
n e j, ż e d r B rin k m a n n w z w iąz k u z p o w a ż n y m ro z stro je m n e rw o w y m p rz e w ie
z io n y z o sta ł d o sa n a to riu m d la u m y sło w o c h o ry c h , g d z ie p o z o sta je p o d o b s e r
w a c ję p sy c h iatry . W ty c h o k o lic z n o ś c iac h , ja k tu o św ia d c z ają , n ie m o ż e b y ć m o w y a b y m ó g ł o n o b jąć p o n o w n ie sw e sta n o w isk o . O d e jśc ie B rin k m a n n a s ta n o w i n ie w ą tp liw ie d u ż ą s tra tę d la b a n k u R z e sz y , g d y ż u c h o d ził o n z a n a jz d o ln ie j
sz e g o z k ie ro w n ik ó w te j in sty tu c ji.
Prezydent Azana
nie chce wojny
N a le ż y stw ie rd z ić , ż e sy ste m p o m o c y m ło d z ież y a k a d e m ic k ie j z o sta ł ro z b u d o w a n y d o p o k a ź n y c h ro z m ia ró w . C o p ią ty s tu d e n t o trz y m u je z w o ln ie n ie z p o
ło w y o p ła t u c z e ln ia n y c h . R ó w n ie ż co p ią ty s tu d en t o trz y m u je sty p en d iu m lu b k ilk u s e t z ło to w ą p o ż y c z k ę . N ie z a le ż n ie
C IT A D E L V A T IC A N O . W p ią tek w iec z o re m p o d s e k re ta rz s ta n u w m in i
ste rstw ie sp ra w z a g ra n ic z n y c h S z e m b e k o ra z c h a rg e d 'a ffa ire s p rz y W a ty k a n ie
P A R Y Ż . M in iste r sp r. z a g r. rz ą d u m a d ry c k ie g o D e l \a y o w y je ż d ż a d z iś z p o w ro te m d o H isz p a n ii
P rz e d w y ja z d e m m in . d e l \ a y o o d b y ł
o d te g o w y d a tk i s k a rb u p a ń stw a n a p o m o c w n a tu rz e (m ie sz k a n io w ą ż y w n o ś
c io w ą itp .) d o c h o d z ą d o o k . 6 0 z ło ty c h ro c z n ie n a k a ż d e g o s tu d e n ta . T ę sa m a m n ie j w ię ce j w y so k o ść o s ią g a ją fu n d u sz e
W Syrii zaczyna wrzec
je szc z e je d n ą ro z m o w ę z p re z . A z a n ą , u s iłu ją c n a k ło n ić g o d o p o w ro tu d o H isz p a n ii. J a k sły c h a ć, p re z . A z a n a o d m ó w ił p ro ś b ie m in d e l V a y o , n ie w ie rzą c w
m o ż liw o ść s ta w ia n ia d a lsz eg o o p o ru R z ą d o w i m a d ry c k ie m u w ie lc e z a le ż a ło n a sp ro w a d z en ie p re z . A z a n y z p o w ro te m d o H isz p a n ii, c e le m w z m o c n ie
n ia sw e j s y tu ac ji p ra w n o - m ię d z y n a ro d o w e j
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ^ D z u m h u - sk icm a lu d n o śc ią c y w iln ą. W A le p p o J _ _ _ 1 j S y rii, ż e w A le p p o i w w ład z ę o b ję ło d o w ó d z tw o fra n cu sk ie . L a tta k ie ro śn ie siln ie ru c h a n ty rz ą d o w y . K o m u n ik a c ja p o m ię d z y L a tta k ią a re sz - M ia ło m ie jsc e k ilk a s ta rć p o m ię d z y w o j- tą S y rii z o s ta ła p rz e rw a n a .
S T A M B U Ł . D z ie n n ik sp o łec z n e , z e b ra n e p rz e z T o w a rz y stw o riy e t d o n o si z
P rz y ja c ió ł M ło d z ież y A k a d e m ic k ie j o - ra z p rz e z B ra tn ie P o m o c e . D z ię k i te m u stu d e n c i sz k ó ł w y ż szy c h są w a rs tw ą m ło d z ież y , k o rz y sta ją c ą z n a jw ię k sz y c h św ia d c z eń p u b lic z n y c h .
W y d a je się z a tem , ź e d a lsz a ro z b u d o w a sy ste m u p o m o c y d la m ło d z ież y a k a d e m ic k ie j, a z w ła sz cz a d a lsz e o b c ią ż a n ie s k a rb u p a ń stw a n ie je st ju ż m o ż liw e.
T y m b a rd z ie j, ż e sz c z u p łe z a so b y , ja k im i d y sp o n o w a ć m o ż n a, m u szą b y c ró w n o m ie rn ie ro z p ro w a d z o n e , z a sp a k a ja ją c m o ż liw ie w sz y stk ie p o trz e b y .
B a d a n ia s ta ty s ty c z n e n a d sk ład e m sp o łe c z n y m u c z ą ce j się m ło d zie ży p rz e p ro w a d z o n e z ra m ie n ia m m iste rstw a o - sw ia ty p rz e z d r. M a ria n a F a lsk ie g o w y k a z a ły z c a łą p e w n o śc ią , ż e n a w y ż sz y c h sto p n ia c h n a u c z a n ia s tru k tu ra sp o łe c z n a m ło d z ie ż y n ie w y k a z u je w ię k sz y c h ró ż n ic. W sz c z e g ó ln o śc i s k ła d sp o łe c z n y m ło d z ie ży s tu d iu ją c e j n a w y ż sz y ch u - c z eln iac h i w o s ta tn ie j k la sie lic eu m je st p ra w ie id e n ty c z n y . N a to m ia st b a rd z o in te n sy w n a s e lek c ja sp o łec z n a o d b y w a się p rz y p rz e jś c iu z e sz k o ły p o w sze c h n e j d o g im n az ju m o ra z w o k re s ie n a u k i n a s to p n iu g im n a zja ln y m .
P o z a ty m n a le ż y z w ró c ić u w a g ę n a s ta le m a le ją c y u d z ia ł d z iec i z u b o ż sz y c h w a rstw lu d n o śc i w ś ró d o g ó łu m ło d z ie ż y
W y sta w ie n ie z w ło k śp . P iu sa 1 1 -g o n a w id o k p u b lic z n y w k a p licy S y k sty ń sk ie j.
Min. B ano odwiedzi Polskę
W A R S Z A W A . D n ia 2 5 b m . p rz y b ę d z ie d o P o ls k i z re w izy tą m in ister s p ra w z a g ra n icz n y c h Ita lii h r C ia n o z m a łż o n k ą. P o b y t w P o lsc e p o trw a 4 d n i.
• — •
Ameryka interweniuje w sprawie zajęcia
wyspy Hainan
T O K IO . A m b a sa d o r S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h u d a ł się w p ią te k d o m in is te r
s tw a sp ra w z a g ra n ic zn y c h , g d z ie p o p ro s ił o u d z ie le n ie w y jaśn ień w s p ra w ie z a ję c ia w y sp y H a in a n M in iste r A rita z a p e w n ił a m b a s ad o ra S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h ,ź e rz ą d ja p o ń sk i n ie z a m ierz a p rz e k ro c z y ć g ra n ic , o k re ślo n y c h k o n ie - c z n o śc ia m i w o jsk o w y m i. J a k w iad o m o , n a w y sp ie H a in an z n a jd u je się z n a c z n a lic zb a m isjo n a rz y i o b y w ate li S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h , o ra z lic z n e s z k o ły a m e ry k a ń sk ie .
u c z ę sz c z a ją c e j d o s z k ó ł śre d n ich i w y ż
sz y ch . N p . z d a n y c h , p rz y to c z o n y c h w św ie ż o w y d a n e j p ra c y In s ty tu tu S p ra w S p o łe c z n y c h p t. „ M ło d z ie ż sięg a p o p ra c ę " w y n ik a , ż e w ro k u sz k o ln y m 1 9 3 5 /3 6 b y ło w 2 -g ie j k la sie lic e a ln e j (8 -m e j k la sie g im n a z ju m s tare g o ty p u ) 1 5 7 p ro c , d z iec i c h ło p ó w i ro b o tn ik ó w ro ln y c h , a w c z w a rtej k la s ie g im n a z ju m n o w eg o ty p u w ty m sa m y m ro k u ty lk o 1 0 p ro c .
N ie u le g a n a jm n ie jsz ej w ą tp liw o ści, ź e ta k o s tre p ro c e sy se le k c y jn e m u sz ą b y ć ła g o d z o n e p rz e z z w ięk sz o n ą p o m o c p u b lic z n ą . M o g ą b y ć w ty m c e lu sto so w a n e n a jro z m a its z e ś ro d k i in te rw e n c y j
n e , a w ięc n p . a k c ja s ty p en d ia ln a , o rg a n i z o w a n ie ta n ich b u rs, z w ię k sz en ie u lg w o p ła c ie ta k s y a d m in istra cy jn e j itp . N ie -
z a le ż n ie o d te g o , ja k a fo rm a b ę d z ie w p rz y sz ło ści d o m in o w ała , je st d z iś z u p e ł n ie o c z y w isty m , ż e c z y n n ik p a ń stw o w y n ie b ę d z ie m ó g ł z a sp o k o ić w sz y stk ic h p o trz eb , i ź e k o n ie c z n e je st ro z ło ż en ie cię ż a ró w ta k ż e i n a sa m o rz ą d o ra z n a o rg a n iz ac je sp o łe cz n e .
J e s t ró w n ież z u p e łn ie p e w n e, ż e
w b re w g ło so m n a jsta rs z e j i n a jle p ie j z o r fa n iz o w an e j w a rs tw y m ło d z ie ży , n a jb a r d z iej p a lą c ą s p ra w ą z z a k re su w y ró w n a n ia s ta rtu ż y c io w e g o je st n ie d a lsz e w z m a g a n ie p o m o c y d la s tu d e n tó w w y ż sz y c h u c z e ln i, a le ro z sz e rz e n ie z o rg a n izo w a n eg o sy ste m u o p iek i m a te ria ln ej n a m ło d z ież g im n a z ja ln ą .
S tr. 2 „G Ł O S" N r. 2 2
stypendia samorządowe
W z w ią z k u z e z m n ie js z e n ie m s ię d o p ły w u m io d z ie ż y w ie jsk ie j d o s z k ó ł ś r e d n ic h — c o s p o w o d o w a n e z o s ta ło k a ta s tr o f a ln y m p o g o rs z e n ie m s ię s y tu a c ji g o s p o d a r c z e j w s i — r o z s z e r z a s ię o d ia t p a r u z a k r e s a k c ji s ty p e n d ia ln e j, p r o w a d z o n e j p r z e z z w ią z k i s a m o r z ą d o w e . D o n ie d a w n a je s z c z e s ty p e n d ia te g o r o d z a ju b y ły r z a d k o ś c ią , d z iś ju ż k o r z y s ta z n ic h d o ś ć p o k a ź n a lic z b a m ło d z ie ż y .
P o w ia to w e z w ią z k i s a m o r z ą d o w e w y d a tk o w a ły n a te n c e l w r o k u 1 9 3 5 ,3 6 ty lk o 2 3 0 .0 9 0 z ło ty c h a w r o k u 1 9 3 7 ,3 8
— ju ż 2 8 3 .0 0 0 , a w ro k u 1 9 3 8 3 9 p r e lim i n o w a n o k w o tę 3 3 5 .0 0 0 z ło ty c h . J e d n o c z e ś n ie r o z w in ę ły o d p o w ie d n ią a k c ję g m in y w ie js k ie , s to s u ją c s ię d o p o le c e n ia p r e m ie r ą S k ła d k o w sk ie g o z r o k u 1 9 3 6 (o k ó ln ik M in . S p r a w W e w n ę tr z n y c h z 2 6 lip c a 1 9 3 6 r o k u ) . G m in y p r e lim in o w a ły n a ro k 1 9 3 7 3 8 — 9 6 7 .0 0 0 z ło ty c h n a ro k 1 9 3 8 ,3 9 — 9 7 6 .0 0 0 z ło ty c h . Ł ą c z n ie w ię c s a m o rz ą d z ie m s k i w y d a je n a s ty p e n d ia o k . 1 .3 0 9 .0 0 0 z ło ty c h ro c z n ie .
S u m a to ju ż p o w a ż n a , c h o ć o c z y w iś c ie n ie w y s ta r c z a ją c a w s to s u n k u d o is to tn y c h w te j d z ie d z in ie p o tr z e b . W y k o r z y s ta n ie je j n a s u w a je d n a k p e w n e w ą tp li w o ś c i. O to , ja k w y n ik a z o g ło s z o n y c h ś w ie ż o (w ty g o d n ik u ,,S a m o rz ą d " z d n . 1 5 I 1 9 3 9 ro k u ) d a n y c h d o ty c z ą c y c h s ty p e n d ió w s a m o r z ą d o w y c h w r o k u 1 9 3 8 3 9 c a łk o w itą k w o tę 1 .3 1 1 .0 0 0 z ło ty c h p o d z ie lo n o a ż n a 7 0 8 5 s ty p e n d ió w — ś r e d n ia w y s o k o ś ć je d n e g o s ty p e n d iu m w y n o s i z a le d w ie 1 8 5 z ło ty c h ro c z n ie , c z y li o -
k o ło 1 8 z ło ty c h n a m ie sią c ( je ś li o d lic z y m y m ie s ią c e w a k a c y jn e , k tó r e u c z e ń s p ę d z a p r z e w a ż n ie w d o m u r o d z ic ie l
s k im ).
S ty p e n d iu m ta k ie o c z y w iś c ie n ie m o ż e b y ć g łó w n y m ź r ó d łe m u tr z y m a n ia u - c z n ia — tr a c i w ię c o n o w ła ś c iw ie c h a r a k te r s ty p e n d iu m , s ta ją c s ię ty lk o c z y m ś w r o d z a ju z a p o m o g i, u z u p e łn ie n ie m d o c h o d ó w , u z y s k iw a n y c h z in n e g o ź r ó d ła : o d ro d z ic ó w , b ą d ź z p r a c y z a ro b k o w e j u c z n ia .
Z w ró c ić n a le ż y n a to u w a g ę , ż e w r o k u p o p r z e d n im ś r e d n ia w y s o K o ś c s ty p e n d ió w b y ia z n a c z n ie w ię K z a — o k o ło 2 6 0 z ło ty c h ro c z n ie . R o z d r a b n ia n ie s ty p e n d ió w je s t s k u tk ie m z w ię k s z a ją c e g o s ię n a c is k u n a w ła d z e g m in n e i p o w ia to w e z e s tr o n y w z ra s ta ją c e j m a s y m ło d z ie ż y , p r a g n ą c e j s ię k s z ta łc ić w s z k o le ś r e d n ie j, ś w ia d c z y o r o z m ia r a c h p o tr z e b is tn ie ją c y c h w te j d z ie d z in ie . R o z d r a b n ia n ie s ty p e n d ió w n ie je s t o c z y w iś c ie w ła śc iw ą d r o g ą d o s k u te c z n e g o z a s p o k o je n ia ty c h p o tr z e b — n a le ż y z w ię k s z y ć o g ó ln ą k w o tę p r z e z n a c z o n ą w b u d
ż e ta c h n a te n c e l. S k o ro s a m o r z ą d n ie m o ż e w te j c h w ili z d o b y ć s ię n a te n w y s iłe k , n a le ż y o c z e k iw a ć p o m o c y z e s tr o n y s k a r b u p a ń s tw a , k tó r e g o u d z ia ł w a k c ji s ty p e n d ia ln e j je s t o b e c n ie b a r d z o n i s k i (w p r e lim in a r z u n a ro k 1 9 3 9('4 O p r z e w id u je s ię n a s ty p e n d ia d la u c z n ió w s z k ó ł ś r e d n ic h w s z y s tk ic h ty p ó w z a le d -
Własna ręka czy cudza?
D la ta k ic h w ła ś n ie n a tu r c h w ie jn y c h i re f le k c y jn y c h p o m y s ło w i s p r z e d a w c y w p ro w a d z ili w ż y c ie k o ła , lo te r y jn e d o k o n u ją c e m e c h a n ic z n ie w y b o r u w z a s tę p s tw ie n ie z d e c y d o w a n e g o k lie n ta . D z ię k i n im ró w n ie ż p o w s ta ł s p e c ja ln y p r z e m y s ł d o ra d c ó w u s tn y c h i p is e m n y c h , k tó r z y p o w o łu ją c s ię n a ja k ie ś r z e k o m e p o r o z u m ie n ie z g w ia z d a m i, c z y in y m i o z n a k a m i, p o z w a la ją c y m i p r z e w id z ie ć p r z y s z ło ś ć , u d z ie la ją p o r a d i w y m ie n ia ją n a w e t n u m e r y lo s ó w , k tó re n a le ż y n a b y ć .
K a ż d y w te j s p r a w ie p o s tę p u je n a m o c y s w o ic h w r o d z o n y c h w ła ś c iw o ś c i i
k ło n n o ś c i. M n ie o s o b iśc ie z d a je s ię , ż e lo te r ia je s t n a m a ły m o d c in k u r o z g r y w k ą m ię d z y lo s e m a m n ą , p a r tią , d o k tó r e j z a s ia d a m y , je d n y m s ło w e m je s t to s p r a w a m o ja ś c iś le o s o b ista , w k tó re j s a m , b e z n ic z y je g o p r z y c z y n ia n ia s ię , m a m p o w z ią ć d e c y z ję . W y d a je m i s ię , ż e ta ro z m o w a s a m n a s a m z lo s e m je s t b a r d z ie j s k u te c z n a , n a jw ię c e j d a je e m o c ji i w id o k ó w . In n i s ą in n e g o z d a n ia i p o z o - js ta ją p r z y s w o je j m e to d z ie . N ie z a m ie r z a m w p ły w a ć n a n ic h , s p rz e c iw ia ło b y s ię to b o w ie m m o je j z a s a d z ie , ż e z lo s e m n a le ż y ro z m a w ia ć w s p o só b ś c iś le w y p ły w a ją c y z w ła s n e j in d y w id u a ln o ś c i, k tó ra m o ż e b y ć s a m o d z ie ln a , a lb o te ż w y m a g a ć r a d y i p o m o c y . W g ru n c ie rz e c z y w y d a je m i s ię , ż e m o ja w ła sn a r ę k a je s t le p s z ą b u s o lą n a d r o d z e m o je g o s z c z ę ś c ia o d rę k i c u d z e j.
= X =
W y b ó r lo s u lo te ry jn e g o je s t z d a r z ę - , n ie m e le k tr y z u ją c y m n a s z e w n ę tr z e . K a ż d y n a jb a r d z ie j d o ś w ia d c z o n y , a n a w e t s c e p ty c z n y g ra c z o d c z u w a w ty m m o m e n c ie p e w ie n w s tr z ą s . C z a s e m d e c y d u je s ię s a m i s z y b k im g e s te m p r z e c in a d a ls z e w a h a n ie . T o z n ó w o c ią g a s ię , n a m y ś la , p r a g n ą łb y , a b y ja k iś in s ty n k t m u p o d s z e p n ą ł, ja k a ś r ę k a w s k a z a ła , ja k iś g ło s d o r a d z ił, g d z ie w y b r a ć i c o w y b ra ć .
L u d z ie z a c h o w u ją s ię w ty m m o m e n c ie b a r d z o ro z m a ic ie i w s p o s ó b n ie ra z b a r d z o in te r e s u ją c y o d s ła n ia ją s w o je w n ę tr z e . P e w n i s ie b ie , n ie s k o m p lik o w a n i p r z y s tę p u ją n a ty c h m ia s t d o r z e c z y : n ie c z y n ią z w y b o ru p ro b le m u , z a ła tw ia ją s p r a w ę i s p ie s z ą d a le j. C i z a z w y c z a j i w in n y c h s p r a w a c h p o s tę p u ją p o d o b n ie , p r z e c h o d z ą p rz e z ż y c ie k ro k ie m s z y b k im , z d e c y d o w a n y m , lu b ią te m p o , n ie z w y k li n ic z e g o o d k ła d a ć , n ie s ię g a ją r a d y , a n i n ie p r o s z ą o p o m o c .
In n i z n ó w o c ią g a ją s ię , p r a g n ę lib y d o z n a ć m o m e n tu w e w n ę trz n e g o n a tc h n ie n ia . w s k a z u ją c e g o , ż e p e r tr a k ta c je w s tę p n e z f o r tu n ą z o s ta ły ju ż z a k o ń c z o n e , ż e p r z e d m io t w y b o r u z n a jd u je s ię ju ż p r z e d n im i. N ie s ą je d n a k o w o ż p e w n i s w o je g o in s ty n k tu i d e c y z ji. Z w le k a ją , p r z y g lą d a ją s ię i w y b ie r a ją p o d n a p o - re m z e w n ę tr z n y c h o k o lic z n o ś c i, a b y n ie p r z e c ią g a ć s p ra w y , n ie k o m p ro m ito w a ć s ię b r a k ie m d e c y z ji, n ie z a g r a d z a ć in n y m d ro g i, ż y w ią je d n a k o w o ż w ą tp liw o ś ć , c z y p o s tą p ili tra fn ie .
w ie z ło ty c h 2 6 4 .0 0 0 ).
P a ła c m a r s z a łk a B a lb o w T rip o łis ie .
Niemcy przenikają
# system gospodarczy Czechosłowacji
P R A G A . D o n o s z ą z P r a g i, ź e p r o w a d z o n e s ą ta m r o k o w a n ia c z e s k o s ło - w a c k o - n ie m ie c k ie w s p r a w ie u tw o r z e n ia w P r a d z e w s p ó ln e j in s ty tu c ji b a n k o w e j, m a ją c e j n a c e lu fin a n so w a n ie z a m ó w ie ń n ie m ie c k ic h w C z e c h o s ło w a c ji.
S tr o n a N ie m ie c k a r e p r e z e n to w a n a p r z e z k o n s o r c iu m b a n k ó w R z e s z y , m ia ły b y w n ie ś ć k w o tę o k o ło 2 ,5 m iln . k o ro n , s k u p io n y c h s w e g o c z a s u p r z e z r z ą d n ie m ie c k i w S u d e ta c h , p o p rz y m u s o w y m k u r s ie 1 2 k . — 1 m rk . P o w y ż s z a in s ty tu c ja b a n k o w a o d g r y w a ła b y ro lę b a n k u ro z
ra c h u n k o w e g o p r z y c z y m s tr o n a n ie m ie c k a r e g u lo w a ła b y s w e z o b o w ią z a n ia n ie w m a r k a c h , le c z w m a ło w a r to ś c io - w y c h d la n ie j k o ro n a c h .
N ie z a le ż n ie o d te g o , p o tw ie r d z a ją s ię w ia d o m o ś c i lo w y s u n ię ty m p jrz e z R z e s z ę ż ą d a n iu w y d a n ia je j 1 /3 c z ę ś c i z a p a s u z ło ta n a r o d o w e g o b a n k u c z e c h o s ło w a c k ie g o . W u z a s a d n ie n iu d o te g o ż ą d a n ia s tr o n a n ie m ie c k a w y s u w a a r g u m e n t p o s ia d a n ia p r z e z R z e s z ę 3 m iln . k . c o s ta n o w i 1 /3 c z ę ś ć b a n k n o tó w c z e c h o s ło w a c k ic h b ę d ą c y c h w o b ie g u .
Nowa forma
stabilizowania* 1 wójtów
Berlin wyciąga rękę po złoto Banku Czechosłowacji
P R A G A . O b e c n y p r e z e s B a n k u C z e c h o s ło w a c ji, E n g lis , k tó r e g o p ię c io le tn ia k a d e n c ja u p ły w a w ty c h d n ia c h , p o s ta n o w ił n ie s ta w ia ć s w e j k a n d y d a tu r y n a to s ta n o w is k o . W k o ła c h tu te js z y c h łą
c z ą fa k t te n z p r z y ja z d e m d r. S c h a c h ta d o P r a g i, k tó r y m . in . k o n f e r o w a ć m a z r z ą d e m w s p r a w ie o d s tą p ie n ia N ie m c o m c z ę ś c i z a p a s ó w z ło ta B a n k u C z e c h o s ło w a c ji.
II
W A R S Z A W A . Z s z e r e g u m ie jsc o w o ś c i d o n o s z ą , ż e w o b e c w y n ik u w y b o ró w g r o m a d z k ic h i g m in n y c h , k tó r e z a s a d n i
c z o z m ie n iły o b lic z e r a d g m in n y c h , w ó j
to w ie ty c h g m in n ie m o g ą c lic z y ć n a p o n o w n y w y b ó r r o z p o c z ę li c ie k a w ą a k c ję . O to z g ła s z a ją o n i r e z y g n a c ję o b e c n ie je s z c z e f u n k c jo n u ją c y m r z ą d o m g m in n y m . R e z y g n a c je te z o s ta ją p r z y ję te , p o c z y m r o z p is u je s ię w y b o r y i w y b ie r a s ię ty c h s a m y c h w ó jtó w n a d a ls z y c h 5 la t. O b y -’
w a te le ty c h g m in p r o te s tu ją p r z e c iw k o te g o r o d z a ju „ s ta b iliz a c ji" p a n ó w w ó j
tó w .
O ta k ic h w y p a d k a c h d o n o s z ą z S ie m ia ty c z , H a jn ó w k i (w o j. b ia ło s to c k ie ) Z b o ro w a (p o w .p in c z o w s k i) o r a z z s z e r e g u in n y c h m ie jsc o w o ś c i. M ie s z k a ń c y ty c h g m in m a ją z a m ia r z w ró c ić s ię w te j s p r a w ie d o P a n a M in is tr a S p r a w W e w n ę tr z n y c h .
= X =
D e te rd in g , k o n k u re n t R o c k e fe lle ra
D z ie je c z ło w ie k a , k tó r y z a w ła d n ą ł „ p ły n n y m z ło te m " n a s z e g o w ie k a
S ir H e n r y D e te rd in g — - k tó r y z m a r ł o n e g d a j — n ie d łu g o p rz e ż y ł s w e g o n a j w ię k s z e g o k o n k u r e n ta J o h n a R o c k e f e l
le ra .
N a z w is k a ty c h d w ó c h lu d z i s p r z ę g ły w n ie r o z d z ie ln ą c a ło ś ć k ilk a d z ie s ią t la t n ie u s ta n n e j, n ie p r z e b ie r a ją c e j w ś r o d k a c h w a lk i o ty tu ł .,k r ó la " ro p y n a f to w e j, „ p ły n n e m u z lo ia ’’ d w u d z ie s te g o s tu le c ia .
W a lk i o te n ty tu ł to c z y ły s ię z n ie - m n ie js z ą z a c ie k ło ś c ią n iż o n g iś w o in y d y n a s ty c z n e , o p r a w o d o tr o n u i h e r b u . A le b o te ż w n a s z y m s tu le c iu r o p a b e n z y n o - i n a f to d a jn a n a b r a ły ta k ie g o z n a c z e n ia w te c h n ic e , z a r ó w n o n a u s łu g a c h p o k o ju ja k i w o jn y , ż e n a d e r tr a f n y m i u d a ły m w y d a je s ię p o w ie d z e n ie , iż d z iś
„ w ż y ła c h ś w ia ta p ły n ie n a f ta " .
K ie d y D e te r d in g z a c z ą ł s ta w ia ć s w o je p ie rw s z e k ro k i w in te r e s a c h n a f c ia r - s k ic h w I n d ia c h H o le n d e r s k ic h z k o ń c e m u b ie g łe g o w ie k u , J . D . R o c k e f e lle r b y ł ju ż p a n e m o lb r z y m ic h p ó l n a f to w y c h S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h . J e g o
S ta n d a r d O il C o . n a jb e z w z g lę d n ie js z y m i ś r o d k a m i p o k o n a ła w s z y stk ic h k o n k u r e n tó w a m e r y k a ń s k ic h .
S ta n d a r d O il w y w a lc z y ł s o b ie s ta n o w is k o m o n o p o lic z n e i d y k to w a ł c e n ę ry n k o w i a m e r y k a ń s k ie m u . S ta r y R o c k e f e lle r m a r z y ł o r o z p o s ta r c iu s w e g o n a f to w e g o „ k r ó lo w a n ia " n a c a ły ś w ia t.
T y m c z a se m je d n a k s z y b y n a f to w e w y r a s ta ły i n a in n y c h k o n ty n e n ta c h . U ja w n io n o z ło ż a r o p y h o le n d e r s k ie j n a J a w ie , B o rn e o i S u m a tr z e , w ro s y js k im B a k u , w P e rs ii, M o s s u lu i w s a m e j E u ro p ie .
D o w a lk i z S ta n d a r d O il s ta n ę li k a p ita liś c i „ s ta re g o ś w ia ta " . Z ic h p o rę k i z r o d z iły s ię : h o le n d e r s k o - a n g ie ls k i R o y a l D u tc h S h e ll C o i A n g lo - I r a n ia n O il C o m p a n y , L td , k tó r e g o d w ie tr z e c ie k a p ita łu p o s ia d a o b e c n ie r z ą d a n g ie ls k i.
D e te r d in g , k tó r y o d ro k u 1 9 0 1 s to i n a c z e le R o y e l D u tc h S h e ll C o , k o n tr o lu ją c ilo śc io w o d r u g ą n a jw ię k s z ą g r u p ę z łó ż n a f to w y c h p o R o c k e f e lle r o w s k ic h w P e n s y lw a n ii, K a lif o r n ii i p o łu d n io w e j
A m e ry c e , w y p o w ie d z ia ł w a lk ę k o n k u r e n c y jn ą S ta n d a r d O il‘o w i.
W y z w a n ie b y ło z u c h w a łe ; b o s e tk i m ilio n ó w d o la r ó w s ta r e g o R o c k e f e lle ra z o s ta ły n a ty c h m ia s t z m o b iliz o w a n e d o e k o n o m ic z n e g o z d u s z e n ia ś m ia łk a .
H is to r ia ty c h k o n k u r e n c y jn y c h z a p a s ó w je s t b a r d z ie j e m o c jo n u ją c a n iż n a ip o m y s ło w s z y f ilm a w a n tu r n ic z o - r o z - b ó jn ic z y z c z a s ó w a m e ry k a ń s k ie g o
„ W ild - W e s t'u " . P o d p a la n ie s z y b ó w , p o ż a r y c a ły c h p ó l n a f to w y c h i „ o il p ip e s "
tj. n a f to d a w c ó w , w s z y s tk o g ę s to z r o s z o n e k r w ią lu d z k ą , — o to p o n u r e d z ie je w o jn y d w ó c h m o c a r z y z ło ta .
D e te r d in g p o s u n ą ł s ię w s w y m z u c h w a ls tw ie d o te g o s to p n ia , ż e a z ja ty c k ą n a f tę s p r z e d a w a ł n a r y n k a c h o b u A m e ry k , ła m ią c ty m s a m y m f a k ty c z n y m o n o p o l S ta n d a r d O iT u .
Z a s tą p ie n ie k o tłó w p a r o w y c h p rz e z m o to ry o p a lo n e r o p ą , ro z w ó j lo tn ic tw a i a u to m o b ilr z m u i w z r a s ta ją c e s ta d z a p o tr z e b o w a n ie n a r o p ę i je j p o c h o d n e p r o d u k ty , z a s tr z y k n ę ło n o w y , o b fity s tr u m ie ń z ło ta d o R o y a l D u tc h S h e ll C o .
D e te r d in g z o s ta ł d o s ta w c ą ro p y d la c a łe j m a ry n a r k i w o je n n e j W ie lk ie j B ry ta n ii. O d tą d te n H o le n d e r p r a c u je p r z e
d e w s z y s tk im d la A n g lii i je j ś w ia to w y c h in te r e s ó w .
S ie c ią s w e j o r g a n iz a c ji p r o d u k c y jn e j i f in a n s o w e j o g a r n ą ł d u ż ą c z ę ś ć ź ró d e ł n a f to w y c h p o z a p o la m i p ó ln o c n o - a m e - ry k a ń s k im i. W d a r ł s ię p rz e c ie ż * n a w e t n a te r e n p o łu d n io w e j A m e r y k i, g d z ie p r z e b o g a ty m i z ło ż a m i r o z p o r z ą d z a ją u - b o g ie w k a n ita ły p a ń s tw a : W e n e z u e la . K o lu m b ia , P e r u i A r g e n ty n a . D e te r d in g je f in a n s o w a ł, a p o te m ju ż ... p a n o w a ł.
A m s te r d a m s k i k u p ie c z o s ta ł z a te w s z y s tk ie z a s łu g i d la A n n lii u s z la c h c o - n y , b y ł a n g ie lsk im „ s ir‘e m " .
K ie d y p r z e z 2 la ty z ło ż y ł k ie ro w n i
c tw o d z ie łe m s w e g o ż y c ia . R o y a l D u tc h S h e ll C o , p r z e n ió s ł s ię d o N ie m ie c .
P r a g n ie n ie m D e te r d in g a b y ło z a w ła d n ie c ie b o g a c tw e m n a f to w y m R o s ji.
Z m ie r z a ł d o te g o c e lu p r z e z w ie le la t. I ju ż , ju ż m ia ł i B a k u p o d p o r z ą d k o w a ć s w e m u k o n c e r n o w i, k ie d y d o w ła d z y d o s z li „ c z e r w o n i" . S o w ie c i z a ję li s ię e k s p lo a ta c ją n a f ty k a u k a s k ie j n a w ła s n y r a c h u n e k . D e te r d in g o w i n ie ty lk o z a m k n ę ła s ię g r a tk a , o k tó r ą ty le la t z a b ie g a ł, łe c z n a d o m ia r n a f ta s o w ie c k a , r z u c o n a n a ry n k i ś w ia to w e p o d u m p in g o w y c h c e n a c h , w y p a r ła tu i ó w d z ie R o y a l D u tc h S h e ll C o .
