SPIS TREŚCI
Str.
Teresa Rum ińska, Andrzej Skalsk i — „Modernizacja kom puterow ego sy stem u planow ania w FSO ” ■ ...
Andrzej W achow iak — „System autom atycznego przetwarzania inform acji w przem yśle obrabiarek i .narzędzi” ...
Bogdan W ardyn — „K om pleksow e zastosow anie kom puterów w technicznym przygotow aniu produkcji” ... ■
Bolesław Gliksm an — „Projektowanie i budowa ośrodków elektronicznej te
chniki obliczeniow ej” ... ...
PORZĄDKOWANIE TERMINOLOGII MASZYN MATEMATYCZNYCH
Projekt normy pojęć p odstaw ow ych — oprać. Wl. K l e p a c z ... 20
Z KRAJU i ze ŚW IATA
„Stan i perspektyw y rozwoju ETO w w ojew ództw ie kieleck im ” — B.Stachura 24 Zautomatyzowany system zarządzam a M inisterstw a Przem yślu Obrabiarek
i Narzędzi Z S R R ... IV str. okładki K onferencje — w y staw y — targi • ...II str. skrz.
Kom unikat ...II str- skrz.
PRZEGLĄD WYDAWNICTW
Bibliografia książek polskich z dziedziny inform atyki . . . . III str- skrz.
11
W
W Y D A W N IC T W A C Z A S O P IS M T E C H N I C Z N Y C H
N O T W a r t z a w a C z a c k ie g o 3 /5
K O L E G IU M R E D A K C Y J N E
R e d a k t o r n a c z e l n y p r o f. dr L e o n Ł U K A S Z E W IC Z
D o c . d r h a b . in ż . K o n r a d F I A Ł K O W S K I (z a s t. r e d a k t o r a n a c z e ln e g o ) , W ła d y s ła w K L E P A C Z , dr A n t o n i M A Z U R K IE W IC Z , in ż . D o r o ta P R A W D Z IC (z a s t. r e d a k to r a n a c z e ln e g o ) , d r in ż .
A n d r z e j T A R G O W S K I
S e k r e t a r z R e d a k c j i m g r W a n d a K A C E R R e d a k to r t e c h n ic z n y B o g d a n D R O Z D O W S K I R A D A P R O G R A M O W A
M gr in ż . J a n B u r s c h e , m g r in ż . H e n r y k C h y r e k , ( w ic e p r z e w o d n ic z ą c y ) m g r in ż . R y sz a r d D ą b r ó w k a , m g r in ż . B o le s ła w G lik s m a n , m g r in ż . J ó z e f K n y s z , .p r o f. d r L e o n Ł u k a s z e w ic z , m g r in ż . J a n M a te ja k , p r o f. dr T a d e u s z P e c h e ( p r z e w o d n ic z ą c y ) , m g r in ż . J e r z y T r y b u ls k i ( w ic e p r z e w o d n ic z ą c y ) , d r T a d e u s z W a lc z a k , m g r K a z im ie r z W a s ile w s k i, m g r W a ld e m a r W iś n ie w s k i ( s e k r e t a r z ), m g r S t e f a n W o j c ie c h o w s k i, dr in ż . H e n tr y k W o ź n ia c k i, m g r in ż .
J a n Z d z is ła w Ż y d o w o
R e d a k c ja : W a r s z a w a , u l. E m ilii P l a t e r 20 m . 15, t e l . 21-13-91. Z a s t ę p c a r e d a k t o r a n a c z e ln e g o t e l. 28-37-29 Z a k ła d K o lp o r t a ż u W C T N O T , W a r s z a w a , u l. M a z o w ie c k a 12
Z a k ł. G r a f. „ T a m k a ” . Z. 2. Z a m . 193. P a p ie r p o w le k a n y V k l. 80 g. O b j. 3 a r k . d r u k . N a k ła d 3200. U-103.
C e n a e g z e m p la r z a z ł 8.— INDEKS 36707 P r e n u m e r a t a r o c z n a z ł 96.—
' P . A W i M
dr 5
d a w n i e j M a s z y n y M a t e m a t y c z n e
z a s t o s o w a n i a w g o s p o d a r c e , i e c h n i c e i n a u c e
M I E S I Ę C Z N I K
1 9 7 1
R O K VII
M a '
Or g a n K r a j o w e g o B i u r a I n f o r m a t y k i i P o l s k i e g o K o m i t e t u A u t o m a t y c z n e g o P r z e t w a r z a n i a I n f o r m a c j i N a c z e l n e j O r g a n i z a c j i T e c h n i c z n e j
TERESA RUM IŃSKA, ANDRZEJ SK A LSK I
Z O W A R — W a r sz a w a
681.322.004.14:658.5:629.114.6
P rzedstaw ion o n o w y sy stem elektronicznego p rze tw a rza n ia danych w za k resie s te row an ia produ kcją, w d ro żo n y w roku 1970 w F abryce Sam ochodów O sobow ych w W arszaw ie: S yste m w y k o rzy stu ją c y kom pu ter IB M 1440 w y d a je roczne i m ie
sięczne plan y p ro d u k cji (dla k ie ro w n ictw a w y d z ia łó w i. zakładów ), ze sta w ien ia od
chyleń, h arm onogram y p ro d u k cji i k a rty pracy (dla oddziałów i brygad). A u to rzy pro je k tu — gru pa pra co w n ik ó w Z O W A R w spółpracu jąca z p rze d sta w icie la m i fa bryk i — p ro w a d zą dalsze prace, nad ro zw o jem system u , k tó ry m oże być w drażan y ró w n ież i w innych zakładach p rzem ysło w ych .
Modernizacja komputerowego systemu 'planowania
w Fabryce Samochodów Osobowych w Warszawie
W lutym 1970 roku w prow adzono w FSO n ow y sy
stem EPD w zakresie sterow ania produkcją. Zastąpił on istniejący dotąd s y s te m ') PO P-f. System został za projektow any przez pracow ników ZOWAR: mgr E. Lopacińską, iriż. Z. .Koszewskiego, mgr inż. T. Ru
m ińską i m gr inż. A. Skalskiego, przy w spółpracy gru
py sp ecjalistów FSO.
N ow oczesne pakietow e system y przem ysłow e dotyczą w yłącznie podstaw ow ej funkcji przedsiębiorstwa, tj.
zabezpieczenia i realizacji procesu \ w ytw órczego.
S w ym zasięgiem obejm ują całą gamę- zagadnień — od kontroli dokum entacji konstrukcyjno-technologicz
nej poprzez program owanie i planow anie produkcji
— aż do poziom u sterow ania ekspedycją w yrobów . R ozliczenia finansow o-księgow e, place itp. są z reguły przedm iotem oddzielnych system ów EPD, n ie w sp ół
pracujących bezpośrednio z głów nym system em prze
m ysłow ym .
System y budowane są z m odułów („niezależnych kloc
ków, których konfiguracja zależy od potrzeb i m ożli
w ości zakładu”), powiązanych ze sobą układem kar
totekow ym (Centralnym Bankiem Danych) G łów ne m oduły system ów to:
© Organizacja i utrzym anie zestaw ów kartotek oraz kontrola dokum entacji konstrukcyjno-technologicznej („Engineering Data Control”)
') P a t r z „ M a s z y n y M a t e m a t y c z n e ” nr 4/69.
O Sterow anie zapasam i m ateriałów i produkcji w to
ku: kontrola stanów , analiza statystyczna zużycia, przew idyw ane program ow anie zapotrzebowania, ste row anie uzupełnieniem stanów (kooperacja i produk
cja własna)
© Planow anie produkcji i jej zabezpieczenie: obli
czanie stan ów rzeczyw istych, (tj. zaw ierających w y nik rozw inięcia strukturalnego planu asortym entow e
go — skorygow any danym i z realizacji zadań, braka
m i, zm ianam i konstrukcyjnym i itp.) harm onogram o- w anie, dyspozycje produkcji
® Kontrola i sterow an ie obciążeniem stanow isk i jed n ostek produkcyjnych.
W szystkie system y dysponują bardzo szerokim asorty
m entem w yników . „Rekordzistą” na tym polu jest ICT-owski PROMPT, gdzie liczba rodzajów tabulogra
m ów użytkow ych w m odule dochodzi do 200.
SYSTEM P O P -f
Istniejący dotąd system PO P -f sp ełn iał następujące podstaw ow e funkcje:
© planow anie produkcji brutto
© planow anie i kontrola zaopatrzenia m ateriałow ego
® kontrola dokum entacji konstrukcyjno-technologicz
nej.
Zakres opracowań w każdym z m odułów byl co prawda szeroki — od poziom u p lanów rocznych po
cząw szy, a na dokum entacji w arsztatow ej skończyw szy — lecz pod w zględem rozwiązań koncepcyjnych system odpow iadał jed ynie m odułom PLAN-GROSS i ENGINEERING DATA CONTROL (w system ach ICL czy IBM).
Plany rzeczyw iste (przejście GROSS-NET)
W prostych system ach przem ysłow ych w ynikiem obli
czeń jest plan „brutto” (GROSS), z reguły powstały z bezpośredniego rozw inięcia strukturalnego wyrobów.
W bardziej zaaw ansow anych rozw iązaniach wartości planu „brutto” pojaw iają się jedynie w trakcie obli
czeń — użytkow nik korzysta w yłączn ie z wartości rzeczyw istych („netto”). M etoda przejścia z w artości
„brutto” na „netto” stanow i istotę każdego system u przem ysłowego. Jest to, parafrazując p ew n e słynne pow iedzenie, „m iękkie podbrzusze system u ”.
Plan rzeczyw isty „netto” w yznacza się przez uw zględ
n ien ie w trakcie biegu system u następujących dodat
kow ych grup inform acji:
• danych z m odułów przew idyw ania (z forecastin g’u)
• zużycia m ateriałów i sprzedaży
® danych norm atyw nych przedsiębiorstwa takich, jak procent braków n a indeks, ekonom iczna w ielkość partii, cykl, obciążenie stanow isk, ilość zm ian itp.
© danych z poprzedniego okresu obliczeniow ego, np.
w ykonanie zadań produkcyjnych i kooperacyjnych, w ielkości braków, am ian konstrukcyjnych itp.
® w łasnych potrzeb przedsiębiorstwa.
W prowadzenie tych danych do sytem u odbyw a się na różnych poziomach w zależności od przyjętego algo
rytmu. W szystkie rozw iązania w ym agają jednak stw o rzenia (centralnego) Banku Danych kartotekow ych.
W jego budowie, dają się zauw ażyć d w ie w yraźne te n dencje:
® tw orzenie jednej centralnej kartoteki o strukturze dostosow yw anej każdorazowo do potrzeb danego prze
biegu (vide PROMPT)
• tw orzenie szeregu stałych, niezależnych kartotek w ramach Banku, ¡wprowadzanych do s y stem u w dowolnych m iejscach
(vide PICS IBM).
R ów nolegle z przejściem na w y łączne operow anie planem rze
czyw istym , w e w szystkich sy ste
m ach przem ysłow ych nastąpiła generalna rew olucja w zakresie form y w yników . Odstąpiono od starej zasady przetwarzania da
nych („dużo danych w ejściow ych, m ało obliczeń, dużo inform acji w yjściow ych ”). W m iejsce ta siem cow ych /wydruków w p row a
dza się:
• tabulogram y adresowane, za
w ierające dane syntetyczne w stopniu szczegółow ości odpow ia
dającym pozycji adresata w strukturze organizacyjnej zakła
du
►
R y s . 1. I d e o w y s c h e m a t s y s t e m u E P D p la n o w a n ia p r o d u k c j i F S O
• tabulogram y odchyleń, które w spólnie z tabulo
gramami w zorcow ym i (pattern) szczególnie dominują w system ach dla zakładów o ustabilizow anej, seryj
nej produkcji.
N ow y system EPD w FSO Z a d a n i a s y s t e m u
W ch w ili rozpoczęcia projektowania, przed system em postaw iono następujące zadania:
• w spółpraca z pozostałym i m odułam i system u PO P-f (istniejącym dotąd w FSO)
• obliczanie planów rzeczyw istych (ożyli realizacja fazy GROSS-NET)
• połączenie istniejących i now opow stałych kartotek w jeden logiczny układ, zapew niający sw obodę d al
szego projektow ania
• stw orzenie podstaw y do w prow adzenia now ego ty pu tabulogram ów („Pattern + excep tion ”).
B a n k D a n y c h
N ow y system FSO opiera się n a następujących zbio
rach inform acji:
• Centralnego Banku Danych kartotekow ych, obej
m ującym kartoteki: strukturalno-m ontażow ą, techno
logiczną, m ateriałow ą, w ykonań, norm atyw ów i sta
nów , sprzedaży, planu asortym entow ego
• Danych (zmiennych) z poprzedniego okresu w yk o
nania zleceń produkcyjnych, w ielkości braków, od
chyleń od stanu norm atyw nego (min.-m ax.) produk
cji w toku
• Danych norm atyw nych zew nętrznych — dyrektyw, zam ów ień (klientów, danych dotyczących kooperacji itp.
• Zbioru inform acji w ynikow ych.
W budowie Banku D anych oparto się n a koncepcji IBM -owskiej z tym , że w końcow ych ogniwach system u wprow adzono kartoteki syntetyczne. Bank D anych tw orzy tu szereg powiązanych logicznie ze sobą kartotek, które m ogą pracow ać zarówno jako ca
łość, jak i jako niezależne kartoteki na różnych szczeblach system u.
J
~.Zmienne decyzyjne zewnętrzneLKorekcja- A!lokacja- Bilansowanie Rozmieszczzas.
r Bank j danych karto
tekowych
Plan potrzeb
„Netto“
Moduł . rozliczeń
^materiałowych'
Zlecenia produkcyjne
Kooperacja i materiałowe zabezpieczenie produkcji
Hormonoqramu i plany produkcji^
/
Karty limitów materiałowych
N - 1
2
Kartoteki w chodzące w skład Banku D anych zaw ie
rają następujące grupy inform acji:
1 — k artoteka deitalooperacji
KLUCZ (K) — indeks elem entu, n r operacji
Dane
^mkonar,xt-.
~ m -5 8 0
E
\ Nagranie danych i Normatyw (\ stan 1 (sprzedaż
(
( Dane / konanie, broh\
TPX 587“
Myran/e danych f Sa t
Wykonanie (N-2)
INFORMACJE BIEGU (IB) — rwydział, stano
w isk o obsługi, nr in
w entarzow y m aszyny, czasy, tj. tm
INFORMACJE POMO
CNICZE <IP) — .nr kar
ty, pracy, indeks robo
ty, igrupa zaszeregow a
n ia itip.
2—4 — K artoteki Struk
turalno -im ontażowe (K) indeks elem entu (IB) — pola adresowe robocze, cena, w ydział, m agazyn, ilość w zes
p ole
(IP) — nr konstrukcyjny, nazwa, jm oraz koszty, ceny i plany porów n yw aln e
Normatyw
stan \ ^ Rozte ^ Master ^
TpX-S89 Załóż. wykon. <p
TPX-584 1 ogranie adresu
5 — K artoteka sprzedaży (K) — in deks elem entu, zew nętrzny
odbiorca
(IB) — m agazyn, plan na 12 m ie
sięcy
(IP) — nr zam ów ienia, kierunek do
staw y, (wykonanie
f Wykonanie
\ <i
( ’'¡„„i.Oddział, ' K Index,Odbiór- J
Wykonanie
(S)
(^.O d d zia ł, ^ (Sort:■ ■•index.Odbiór) —
— —
i
6 — kartoteka planu
(K) — indeks elem entu, odbiorca w ew nętrzny
(IB) — plany „brutto” n a 12 m iesięcy
7 — Kartoteka norm atyw ów i stan ów produkcji w toku
(K) — indeks elem entu, dział (IB) — norm atyw , stan 8 —• K artoteka w ykonań
(K) — indeks elem entu, oddział, odbiorca (IB) — w ykonanie bieżące i narastające.
Kartoteka w yn ik ow a zaw iera następujące grupy in form acji:
• część adresową
dogranie wykon.
Kadruk
TPX-59
/
Sumowanie rekon
M aster ( Kadruk
|
\sum owany
I
R y s. 2. S z c z e g ó ło w y s c h e m a t p r z e t w a r z a n ia m o d u łu , o p e r a t y w n e p la n o w a n ie p r o d u k c j i n e t t o
TPX-586 Wydruk. Tab. T8
T8 Pian prod, poddziałów
r « O G R A M T P X -5fl l f S O L I S T A P L A N U P R O D U K C J I N A 1 2 OK RES OW
1 NOE X 0 D 8 H O K RE S 1 2 3 * 5 6 7 9 9 1 0 11 1 2
OZ 1 4 0 0 0 9 5 6 0 t t l - 3 0 5 3 0 5 3 0 5 1 6 * 3 0 5 3 0 5 3 0 5 3 0 0
0 2 1 5 0 0 0 1 5 6 0 2 3 6 2 2 2 1 7 0 2 8 3 2 2 8 8 3 1 5 7 1 2 7 9 2 1 0 5 5 2 1 8 1 31 A 5 2 9 6 6 1 5 * 5
0 2 1 5 0 0 0 1 5 6 1 8 2 5 9 0 8 2 6 7 * 0 5 2 0 5 6 0 5 * 0 1 * 0 5 6 0 5 5 5 5 * 0 5 4 5
0 2 1 5 0 0 0 7 5 6 0 5 6 7 5 5 9 5 7 6 5 7 6 5 5 * * 9 6 * 7 6 1 5 2 * 9 6 * 9 1 * 7 6 * 8 1
■ ...Ł f e l . . . . n a p O 7 L 7 AA
O l M A R Z E C 1 9 7 1 P L A N P R O n i K C J I N A M A R Z E C I K W I E C I E O R A Z S P R A W O Z D A N I E Z A L U T Y O L A ODOZ 2 * * S T H . 2
N U M E R N U M E R N A Z W A E L E M E N T t P R A C O C H Ł O N N O Ś Ć W Y K O N . Z A 0 0 P O C Z Ą T K U R O K U O D C H Y L Ę P I A N N A M A R Z E C P L A N P L A N 0 0 T E C H N C L . K O N S T R U K C Y J N Y N . T . P L A N MA R Z E C L U T Y P L A f * W Y K O N A Ń I E N I E ♦ - R A Z O WY PO K 0 D F K K W I E C I E K O N . R O K
0 3 * 1 1 0 7 7 3 0 - 5 3 0 3 0 7 * Z A C Z E P Z A T R Z SCł - OWK . C C 0 3 3 1 " 9 5 0 ” 9 5 0 - 1 1 3 5 ' 2 0 8 5 1 3 3 5 1 1 6 2 0
0 3 4 1 1 0 9 5 3 0 - 6 1 0 3 1 0 6 - 1 WS P O R N R A C Z K I S Z Y B Y . 0 0 1 8 3 3 3 « 6 6 0 8 6 6 0 - 9 3 9 1 1 8 0 5 1 1 1 7 3 1 1 0 1 8 2 8
0 3 * 1 1 1 1 6 3 0 - 8 1 0 1 1 2 0 Z A S t WYC O P U D N A 6 R Z . 0 0 0 3 2 1 1 * 3 9 1 * 3 9 - 1 9 0 * 3 3 * 3 1 8 5 8 1 6 * 0 3
0 3 A 1 1 2 1 1 N 0 1 - 5 1 0 1 0 * 3 WS P O R N P O P R Z T Y L - L . 0 0 * 6 2 1 7 _______________________1 8 1 _ C ^ _ _ _ l j * 0 ________1 2 2 2 -
O l M A R Z E C 1 9 7 1 P L A N P R O O L K C J I N A M A P Z E C I K W I E C I E O R A Z S P R A W O Z D A N I E Z A L U T Y O L A ODOZ 2 * * S T R . I
N U M E R N U M E R N A Z W A E L E M E N T L O D B N O R M A T S T A N W Y - K O N . Z A 0 0 P O C Z Ą T K U R C K U O O t H Y L E P L A N N A M A R Z E C P L A N P L A N DO T E C H N C L - K O N S T R U K C Y J N Y I O R O O B I O R 1 - 1 - 7 1 L U T Y P L A N W Y K O N A N I E N I E ♦ - R A Z O WY PO K O R E K K W I E C I E K O N . R O K
0 3 1 6 1 0 5 4 N 0 * - 5 6 0 1 3 7 * B E L K A PODŁUŻNA P OD L 1 1 5 2 2 0 2 2 0 - 2 * 1 * 6 1 2 30 2 1 9 9
P R A C . . 0 1 6 7 * * ' * - * 8 * 3 7
4 -
0 1 M A R Z E C 1 9 7 1 P L A N P R O D L K C J I N A M A R Z E C i K W I E C I E O R A Z S P R A W O Z D A N I E Z A L U T Y D L A ODOZ 2 * * . S T R . ł
N L M E R N U M E R N A Z W A E L E M E N T L O D B N O R M A T S T A N W Y K O N . Z A 0 0 P O C Z Ą T K U R O K U O D C H Y L Ę P L A N N A M A R Z E C P L A N P L A N 0 0 T E C H N C L « K O N S T R U K C Y J N Y I O R O D R I O R 1 - 1 - 7 1 L U T Y P L A N W Y K O N A N I E N I E ♦ - R A Z O WY PO K O R E K K W I E C I E K O N . R O K
0 3 1 6 1 0 5 * N 0 4 - 5 6 0 1 3 7 * B E L K A P O D Ł U Ż N A P OD L 1 1 5 2 2 0 2 2 0 - 2 * 1 * t l 2 3 0 2 1 9 9
- - 1 - - 2 — 3 - - * — 5 — 6 — 7 — 8 — 9 — XCT— 1 1 - 1 2 - 1 3 - l * - 1 5 - l 6 - 1 7 - 1 9 - 1 9 - 2 0 - 2 1 - 2 2 - 2 3 - 2 * - Z 5 - 2 6 - 2 7 - 2 8 * - 2 9 - 3 0 - 3 1 RM MC 1 — 2 — 3 - - * — 5 - - 6 - - 7 — B - - 9 - 1 0 Z M 1 D
u
Z M 2 D
N ' - •
P R A C C C H L C N N C S C W G . N O R M Y T E C H N O L O G . 0 1 6 7 * “ * * - . * 8 * 3 7
C D C H Y L . M I N U S .
F S O W A R S Z A W A P L A N P R Z E K A Z A N I A P R O D U K C J I Z O D O Z . 2 * * Z A M - C M A R Z E C W G . O O D I O R C O W 0 1 0 3 7 1 S T R . 1
C 0 8 I N O E K S N A Z W A N R . K O N S T R U K C Y J N Y W Y K O N A N I E P L A N P L A N R E A L I Z A C J A
L U T Y K W I E C I E Ń M A R Z E C
1 1 5 0 3 1 6 1 0 5 * B E L K A P O D Ł U Ż N A P O D L N C * - 5 6 0 1 3 7 * 2 3 0 * 6 1 I I I 1 I I {
. . n 5 _ _ J ? 3 1 M 0 5 7 P 0 0 L 0 6 A K O L A Z A P A S O N C 3 - 5 6 0 2 0 1 1 _____________ 2 2 1 0 2 5 3 0 1 5 * 0 I
C n C S0 1 W0 3 ST 1 WA Z E S T A W I E N I E N I E h Y K O M N PL AN U P R O D U K C J I 7A M - c S I Y C i E N O l A W Y tl Z . 3 2 S I R . 1
r n n t k n c y u » * u » . P L A N OD P C C Z . ROK U W Y K . OD P O C Z . R O K U O D C H Y L E N I A ' / » W Y K
• « • « » ■ ■ • • . « ■ m i , , N 0 R H A J 0 * I L O S C P R A C C C H L . I L O S C P R A C O C H L . I L O S C P R A C O C H L . P L A N U
i f f S S S i J S . 1 9 S U N 1 K K 0 H P L 2 0 - 1 0 0 0 2 0 0 3 . 6 2 8 6 4 la 6 5 . 3 1 12 43 54 6 , , 77 7
32 i SSSiSSi!
s i l n i k kk p llivsA ?Si}SSS?SS*i ,3-6286* 677 « 3 «:«
. 3 2 1 0 0 0 1 0 0 3 0 S I Ł B E Z S K R Z B 1 E 6 0 W 2 0 - 1 0 0 0 * 0 0 3 . * 5 9 0 9 * Z s Z I t ? 6 3 i W A l 5 3* . 3
OSO0OWYCH
T A B U L O G R A M S Y N T E 1 Y C Z N Y O D C H Y L E Ń W A R T C S C I C W Y C H OD P L A N U O L A W Y D Z 1 A L U 3 3
W Y D Z I A Ł O D D Z I A Ł O D C H Y L E N I A
D O D A T N I E U J E M N E
3 3 3 3 l 0 . 0 0 3 3 0 5 . 5 1
3 3 2 1 4 7 2 . 9 g 2 S 3 4 9 . 7 4 ---— --- — —
3 '>} 3 6 4 . 8 1 9 6 1 . BO
1 8 3 7 . 8 0 3 2 6 1 7 . 0 5 R y s . 3. W z o r y g ł ó w n y c h t a b u lo g r a m ó w
• dane dotyczące w ykonania produkcji
® norm atyw y i stan y produkcji w toku
• plany brutto i netto
• dane do obliczeń obciążenia stanow isk, pracochłon
ności itp.
Koncepcja system u
N a podstaw ie in form acji'zaw artych w Banku Danych kartotekow ych i zew nętrzn ych -d anych norm atyw nych następuje dynam iczna allokacja planu produkcji. W trakcie biegu system u w yliczon e w artości planu brut
to są korygow ane danym i z realizacji zadań w p o
4
przednich okresach obliczeniow ych, danym i z pod
system u sterow ania poziom em produkcji w toku oraz inform acjam i dotyczącym i braków napraw ialnych i nienapraw ialnych.
Z uzyskanego planu potrzeb „netto” uzyskuje się w y niki w dwóch przekrojach:
• zlecen ia produkcyjne — karty pracy, plany produk
cji, harmonogramy, obliczenia analityczne itp.
O zabezpieczenie produkcji — plany potrzeb m ateria
łow ych, karty lim itów m ateriałow ych, plany koope
racji itp.
Przy w yznaczaniu w ielkości planów rzeczyw istych uwzględniono w szystk ie w ym ien ione poprzednio czyn niki korekcyjne z w yjątk iem danych z podsystem u przew idyw ań (forecastin g’u).
Podsystem przew idyw ań stanow i jedno z naczelnych sterujących ogniw w dzisiejszych system ach przem y
słow ych. Jego rola sprow adza się do zastąpienia sz ty w nych p lan ów asortym entow ych (będących zesta w ie
n iem zam ów ień klien tów , potrzeb i zobow iązań za
kładu) przez dynam iczne w ielkości przew idyw anego zapotrzebowania (planu), w yznaczonego na podstaw ie danych statystycznych oraz przyjętego trendu. D zię
ki tem u uzyskuje się znaczne skrócenie czasu reali
zacji zam ów ień odbiorców (teoretycznie do 90%) przez „w yprzedzenie” ich żądań oraz znaczne zm n iej
szen ie stanu zapasów m ateriałow ych i produkcji w toku w przedsiębiorstw ie.
W prow adzenie podsystem u przew idyw ań do system u FSO b yło n iezw yk le nęcące z punktu w id zen ia pro
jektow ego — jednak jego w łączanie do eksploatacji jako pełnoprawnej jednostki b yło w naszych w aru n kach (przepisy!), niestety, nierealne. Przynajm niej na tym etapie...
W projektow aniu kierow an o się cały czas naczelną zasadą, ż e o popraw ności przyjętej koncepcji i sa m ego rozw iązania św iadczy stopień jego adaptacji w zakładzie.
Zam ierzeniem zespołu autorskiego jest w prow adzenie do system u w najbliższej k olejności podsystem u prze
w idyw ania, a le podsystem u traktow anego jako „do
radczy”. Będzie to odpow iednikiem przebiegów s y m ulacyjnych (inp. SCAN II ICL).
A lgorytm
D ane z w ykon ania produkcji i o brakach w okresie (n—<1) — (poprzednim) w spólnie z planem sprzedaży w yrobów gotowych, zespołów i części (czyli zesta w ie
niem pozycji na Zbyt) zostają w fazie allokacji roz
w in ięte n a elem enty składow e. Zachodzi w ów czas korekta ilościow a I stopnia oraz przyporządkowanie odbiorcy kierunkow ego. R ów nolegle do głów nej ścież
ki przebiegu system u następu je kontrola stanów i uzupełnienie norm atyw ów produkcji w toku. Na podstaw ie tak otrzymanego ilościow ego p lanu pro
dukcji i danych z k artoteki detalooperacji uzyskuje się kartotekę przebiegu produkcji w ed łu g stanow isk roboczych.
Po aktualizacji kartoteki danym i z w ykonania pro
dukcji n a stanow isku roboczym oraz inform acjam i o zm ianach n orm atyw ów lub stan ów na stanow isku, otrzym uje się kartotekę w ynikow ą. W trakcie jej p o
w staw an ia ¡następuje korekta ilościow a II stopnia.
W yniki
Starając się w prow adzić zasadę adresow alności in form acji stw orzono trzy szczeble tabulogram ów :
® na poziom ie ¡kierownictwa zakładów i w ydziałów
— roczne i m iesięczne p lan y produkcji
O na poziom ie w yd ziałów i oddziałów produkcyjnych
— zestaw ien ia odchyleń (exception reports)
• na poziom ie oddziałów i brygad — harmonogramy produkcji (typu plan-spraw ozdanie) oraz karty pracy.
W system ie jest 12 dostępnych typów tabulogram ów (nie licząc w ydruków kontrolnych i pom ocniczych).
Wzory głów nych tabulogram ów zam ieszczono na rys. 3.
D alsze prace projektow e w tym zakresie m ają iść w kierunku w yłącznego w prow adzenia tabulogram ów dwóch typów :
® syntetycznych (według żądanego klucza) na pozio
m ie kierow n ictw a
• zadań wzorcow ych i odchyleń n a poziom ie re a li
zacji.
Eksploatacja
W projekcie założono m iesięczny cyk l eksploatacji system u. Czas przebiegu n a kom puterze IBM 1440 w ynosi 5—9 godzin w zależności od żądanego serw isu w yników . K art w ejściow ych 5—10 tys. Pozycji asor
tym entow ych planu 4 tysiące. D ruk jednego tabulo
gram u trw a od 15 m inu t do 2,5 godzin.
Liczba program ów system ow ych, n ie licząc progra
m ów utrzym ania kartotek Banku Danych):
• podstaw owych 17
• pom ocniczych 9.
Pow ielarność
Podobnie, jak i pozostałe opracowania pakietow e ZOWARu, ten system jest pow ielarny w innych za
kładach przem ysłow ych. Pracochłonność adaptacji s y stem u ze strony projektow o-program owej — 3—6 m ie
sięcy pracy 3-M osobowej grupy projektantów.
Adaptacja system u w n ow ym zakładzie w ym aga jed
nak znacznego nakładu prac organizacyjnych w e w nątrz przedsiębiorstwa, zw łaszcza w zakresie kon
troli i uzupełnienia dokum entacji technologicznej.
W zestaw ien iu na rys. 3 podajem y rodzaje i wzory w ażniejszych tabulogram ów produkcyjnych w syste
m ie. N ie zam ieszczono w n-im tabulogramóiw p ow sta
łych w m odule planow ania zaopatrzenia m ateriało
w ego i kooperacji.
Z estaw ienie rodzajów tabulogram ów 1. Plan produkcji w ielookresow y
2. Plan produkcji m iesięcznej (3 układy) 3. Plan spraw ozdanie za m iesiąc (2 układy)
4. Harmonogram produkcji dla oddziałów w edług zm ian (2 układy)
5. Plan przekazania produkcji z oddziałów do od
biorców
6 .-Plan sp ływ u produkcji gotowej
7. Plan dostaw produkcji w toku do oddziałów pro
dukcyjnych (według dostaw ców )
8. Z estaw ienie n iew ykonań zadań produkcyjnych (przy zm iennym param etrze szczegółow ości kon troli).
ANDRZEJ WACHOWIAK 681.322.004.14:658:621.9
B iu r o P r o j e k t o w o - T e c h n o l o g l c z n e P r z e m y s ł u O b r a b ia r e k i N a r z ę d z i B IP R O N O ./P o z n a ń
P rzedstaw ion o za ry s p ro je k tu zin tegrow an ego sy stem u p rze tw a rza n ia in form acji dla bran ży obrabiarek i narządzi. P ro je k t i m etodologię w drażan ia opracow ano iv B iurze P rojektow o-T ech n ologiczn ym BIPR O N w Poznaniu.
System a u fo m afyczn eg o p rz e tw a rz a n ia inform acji
W p rze m y ś le o b ra b ia re k i n a rz ę d z i
Przedsiębiorstwa przem ysłu obrabiarkowego w yróż
n iają się tym , że produkty ich pracy są stosunkow o najbardziej złożone, a proces technologiczny — n a j
bardziej Skomplikowany.
W łaściw a synchronizacja elem en tów procesu tech n o
logicznego oraz zw iązanych z n im procesów pom oc
niczych jest rzeczą n iezm iern ie trudną, skom plikow a
n ą i odpow iedzialną.
Pom ocą w organizacyjnym przygotow aniu zakładów dó stosow ania kom puterów słu ży Biuro Projektow o- -T echnologiczne Przem ysłu Obrabiarek i Narzędzi BIPRON O. Poznań.
W tym celu opracowano w B iurze BIPRON m etodo
logię prac projektow o-wdrożeniow ych System u A uto
m atycznego Przetw arzania Inform acji (SAPI) w kom binatach przem ysłow ych przem ysłu obrabiarek i n a
rzędzi.
Szereg prac w ramach system u zostało już opracow a
nych i w drożonych w zakładach Zjednoczenia POiN >).
Dalsze prace są w toku opracow ania i wdrożenia.
W stępną czynnością opracow ania m etodologii prac projektow o-organizacyjno-w drożeniow ych SA PI było dokonanie szczegółow ej i w n ik liw ej analizy przedsię
biorstw przem ysłu obrabiarek i narzędzi ze szcze
gólnym [zwróceniem uw agi na m etody technicznego przygotow ania produkcji oraz uruchom ienia i organi
zacji produkcji z powodu zróżnicowanej seryjności i powtarzalności, dużej częstotliw ości w ystępow ania now ych uruchomień oraz stosunkow o dużych rozbież
ności w podobieństw ie czy p okrew ieństw ie poszcze
gólnych w yrobów m iędzy- sobą. Ponadto z powodu poważnej zależności jakości i długości cyklu w y k o nania w yrob ów od stosow anych m etod przygotow a
nia technicznego i uruchom ienia produkcji oraz w ie l
kiego udziału kosztów przygotow ania technicznego produkcji w całkow itym k oszcie w ytw arzan ia w yrobu finalnego.
W w yn ik u tak przeprowadzonej an alizy ustalono za rys zintegrow anego system u A PI d la przedsiębiorstw i kom binatów przem ysłow ych, k tóry składa się z n a stępujących podsystem ów :
1. Gospodarka środkami trw ałym i
2. Zatrudnienie, p łace i ew id en cja osobow a
3. Planow anie, rozliczanie i kontrola produkcji oraz zbyt w yrobów finalnych
4. Gospodarka m ateriałow a, narzędziow a i m agazy
now a
•) A r t y k u ł A u t o r a n a t e n t e m a t z o s t a ł z a m ie s z c z o n y w c z a s o p iś m ie „ M e c h a n ik ” p t . „ N o w o c z e s n e f o r m y in f o r m a c j i n a u k o w o - t e c h n i c z n e j i e k o n o m i c z n e j ” (n r 12/68).
5. Przygotow anie techniczne produkcji
6. K onw encjonalne i zautom atyzow ane sterow anie produkcją
7. Służby pom ocnicze w konw encjonalnym układzie organizacyjnym
8. K oszty i rozliczenia finansow e.
Opisana m etoda posiada zalety pozw alające na:
• w prow adzenie zintegrow anego system u EPD w e w szystkich przedsiębiorstwach całej branży
• w prow adzenie prac projektow o-w drożeniow ych przy d ow olnie w ybranym system ie b ez potrzeby sp e
cjalnej koordynacji prac przy innych system ach, przy czym kryteriam i w yboru priorytetu dla danego s y stem u są przede w szystkim potrzeby przedsiębiorstwa w otrzym yw aniu określonych inform acji oraz stan 1 przygotow anie organizacyjne komórek, w których system ten zostaje w drożony
• rów n oległe prow adzenie prac projektow o-w droże- niow ych przez k ilk a zespołów pracow ni projektowej nad kilkom a system am i, co prowadzi do skrócenia cyklu projektow ania SAPI w przedsiębiorstw ie
® całkow itą lub częściow ą adaptację opracowanego projektu system u w innym przedsiębiorstwie, co pro
w adzi do zm niejszenia n akład ów n a projektow anie oraz do skrócenia cyklu projektow ania SAPI dla w szystkich przedsiębiorstw oranży. Stopień adaptacji zależny jest od w arunków organizacyjno-technicz
n ych oraz sp ecyfik i techniczno-produkcyjnej przed
siębiorstw (np. fabryka szlifierek i fabryka artyku
łów ściernych).
K ażdy podsystem podzielono n a m oduły, a te z kolei
— n a układy, których program obliczeń zostaje w dro
żony w przedsiębiorstwie. M oduły stanow ią zam knię
tą całość organizacji danego zagadnienia, które m oż
n a w dow olnym czasie bez zakłóceń i uszczerbku dla SAPI w ym ien iać z powodu np. naturalnego starzenia się, zasadniczych zm ian organizacyjnych dtp.
N a rys. 1, przedstaw iono schem atycznie elem en ty składow e podsystem u przygotow ania technicznego produkcji — jednego z ośm iu podsystem ów API.
D la każdego podsystem u (agendy) opi-acowywany jest projekt ogólny, zaw ierający analizę i opis zakresu prac objętych A PD , określenie efektów , które zostaną otrzym ane w w yniku w drażania poszczególnych ukła
dów przetwarzania danych (upd) oraz form y, w ja
kiej je otrzym am y, jak rów nież ok reślen ie zakresu i form y projektów technicznych poszczególnych upd w ram ach danego podsystemu.
K ażdy podsystem zaw iera „Moduł O” — zakładanie i m odyfikacja k artotek indeksow ych. Projekt tech-
6
niozny „¡Modułu O” przew iduje założenie dla danego podsystem u (kartoteki danych w ejściow ych, którą szczegółow o określa, jak rów nież przew iduje program zm ian i aktualizacji tej kartoteki.
O pracowania indeksów, danych m odelow ych oraz ■za
kładania kartotek dokonują pracow nicy przedsiębior
stw a pod nadzorem projektantów BIPRONu.
D la każdego upd opracow any jest projekt techniczny, określający szczegółow o zakres danego eitapu działa
n ia oraz jego form y organizacyjne, jak rów nież ze
staw ien ie w yników uzyskanych w drodze dokonanych operacji przez kom puter. Projekt techniczny określa rów n ież d la celów program owania źródła, z których uzyskuje się dane w yjściow e dla om aw ianego celu
■nym jest w pełni eksploatow any przez przedsiębior
stw o, to jednak w sam ym przedsiębiorstw ie m uszą być stw orzone odpow iednie w arunki organizacyjne.
Musi istnieć zesp ół ludzi czuw ających nad praw idło
w ością przebiegu w szystkich czynników organizacyj
nych, zarówno w okresie w drożeniow ym , jak i ek s
ploatacyjnym .
W tym celu pow ołuje się w przedsiębiorstw ie kom ór
k ę składającą się z organizatorów. Kom órka ta w n a stępnym etap ie przekształca się w Zakładowy lub K om binatow y Ośrodek Przetw arzania Inform acji — ZOETO lub KOETO.
Przew iduje się, że całokształt prac przygotow awczych i w drożeniow ych zostanie ob jęty czterem a etapami:
R y s. 1. E le m e n t y s k ł a d o w e s y s t e m u T e c h n ic z n e g o P r z y g o t o w a n ia (P r o d u k c ji
oraz ich postać. Dla każdego projektu technicznego opracow uje s ię z k o lei program, który przekazany zostaje do przedsiębiorstw a dopiero po uprzednim spraw dzeniu go n a m aszynie pod w zględem praw idło
w ości i popraw ności opracowania.
W biurze BIPRON zakłada się dla w szystkich pro
gram ów do celów ew id en cyjn ych m etrykę progra
m ów , której w zór przedstaw ia rys. 2.
P rojektow anie i oprogram owanie program ów ob li
czeń przez BIPRON m usi przebiegać rów n olegle z pracam i organizacyjno-w drożeniow ym i w przedsię
biorstwie. W prawdzie BIPRON bierze pełną od pow ie
dzialność za w yn ik i w drożeniow e i uważa za zakoń
czen ie zadania m om ent ¡gdy program po okresie prób-
R y s. 2. W zó r m e t r y k i p r o g r a m ó w
M etryka program u BIPRON
Biiiro Prcjc M-lechńd. Przem OOrob i 'Vr,vr :CĆds w Pcznor/L
System Funkcje pro gra m u
-zakładanie kartoteki KWC(kartoteka wykazów cześci)zTP0!2501no
TM.0I.2501
-zakładanie kartoteki zm ian do KWC z TP. 02.2501 na TM.R1.2501
V -
Autorzy P mgr inżERoguska
PT mgr inzJ.Kordus [m c język Mińsk22 M a t'! M oduł
U kład TPP2501 Specyfikacja części wgZTKCM Jednostka
Program P.01.2501 Zakładanie kartoteki KWC (kartoteka wykazów części) Zleceniodawca:
FO Ratamet Kuźnia Raciborska Uwagi
Dane wejściowe
TP.01.250l Wykaz części z tobt.t TP. 02.2501. Modyfikacja wyka
zu części ztab.2dane uzupz datei
Wyniki obliczeń TM.01.250t Kartoteka KWC TM. Rl.2501. Kartoteka zmian
do KWC
MtnYmMonia prcgrs^insfiiiiC jij^splooirit.r. ■- Bp.P0263 pni?^m 07.1969 irerforpw.ifaóijęłioraztobdognirrj/,-;j~i*yr,hóa-p r ó h o g c t i s t / r . u i . z o w l
R y s . 3. S c h e m a t p o łą c z e ń 1 z a l e ż n o ś c i o ś r o d k ó w p r z e t w a r z a n ia in f o r m a c j i w b r a n ż y p r z e m y s łu o b r a b ia r e k i n a r z ę
d z i v
POETO
Bipron m o Branżowy Ośrodek Przetwarzania Informacji-Warszawa Poznań
WETO Nr!
Kombinatowy Ośrodek Przetwarzania Informacji FUM-Poręba
z a s
¡1.3
Zakładowe Ośrodki Przygotowania Informacji przynależne do KOETO Nr. 1
m o Nr 2
Kombinatowi•/ Ośrodek Przetwarzania Informacji FO-Kuźnia Raciborska — ZCETC
il.l
Zakładowe Ośrodki Przygotowania Informacji przynależne do KOETO Nr. 2
KOETO Nr3
Kombinatowy Ośrodek Przetwarzania informayi ZP-Pruszków
WETO ii 18
Zakładowe Ośrodki Przygotowania Informacji przynależne do KOE TO Nr. 3
KOFTO Nr 4
Kombinatowy Ośrodek Przetwarzonia Informacji
FUM- Wrocław - M ili
i! W
Zakładowe Ośrodki Przygotowania Informacji przynależne do KOETO Nr. 4
KOETO Nr 5
Kombinatowy OśrodeK Przetwarzania Informacji IM-Łódź
—
Zaktadowe Ośrodki Przygotowania Informacji orzonolezne do KOETO tir. 5
KOETO Nr 6
Koabmatowy Ośrodek PrWtwarzania informacji WFO- Warszawa-Włochy ti 15
Zakładowe Ośrodki Przygotowania informacji przynależne do KOETO Nr. S
KETO Nr 7
Kombinatowy Ośrodek Przetwarzania Informacji FWP Warszawa
10ET0 ii 8
Zakłoaowt Ośrodki Przygotowania informacji przynależne do KOETO Nr. 7
KOETO Nr 8
Kombinatowy Ośrodek Przetworzama Informacji
FPi U-Białystok U. 9
Zokładowe Ośrodki Przygotowania informacji przynależne do KOETO Nr.B
i'rojekt lokhdtsrtejo
Ośrodka Pnetwarz -nie p ro - w zakresie e,
^ - J n f o r m o c j i j e k t u K J m rw
*0! .
igotne Szkolenie w zak- io i sepri resie w pm vdzo-
f^ n e g o sepd m \~y :m
01. 01.
Zorganizowanie
I , ZOP'/
C_> m
\P ro jtkl ogólny jednego z Zatwierdzę
~ v J - / ¥ P rojekt ogólny nowej
ę
\orgon/z. /^Z atw ierdź. A ^ jJ c Ol M O!., mM a a aktualnego stanu \m jtK i ogomy jednego z zarwieraze-'i / . ńnmnmmn- ■ nu,*™»:»
orgonaac-dckurnenfacyinego \$y$temów przetwarzania nie projektu\ProJ.techn.jed- mnriŹLwp
^ Z T ^ m J adanych z zar.zmian org. ^ t e f n u ^ e g o z u p d ^ ^ ¡ f m odelowe
Zatwicr-'' 0!- 0!-- dzenie analizy
Ó
~ danych żzar.zmian org. ^ system u ^L/rtego z uf>d/^7ń m rn U
... 01. *01.. O l) .
Wpromdzenie nowej orga
n iza cji i obiegu dokum entów
Próbne urucho
m ienie upd
Oznaczenia:
m-czas realizacji w miesiącach 01 .-data zdarzeń
upd-układ przetwarzania danych
Założenie bazy Za/wierdze |-
indeksowej nie założeńi, k ^ 0 - ^ - 0
01. 01.
W
\
\ OJ.Zebranie dangeh m odelowych
O
Jo/. <01. Ol.
Eksploatacja upd
01.. m Opfdocwanie y/pwMjdzenie!
Ä bazyindekso-]
^ ■ ę h h r Ó
01. ' -
/ / /
Zebranie danych ę^m odelowych Ot.
Obliczenia techniczne
Obliczenie Zakż. do progra
mu obliczeń wg- Zapro-
„bran lem atu^-^m m om nie^iriodelowe ^ Eksploatacja m 01. m 01. m 01. m
Zaprc- Obliczenia Próbne urucbc-
wybrpnegood- g ^ mom jie m ^skw e mienie upd Eksploatacja'
oi. o:. oi. oi.
\ \ Ol: /
\ \ , j Projekt tech-
■ \ (Czas jn iczn y dalsze-
\01.. 01. 01.
\' (Czas Analogicznie dalsze upd m artw y) - 'w zatwierdzonym systemie epd
Próbne urucho
mienie upd~E ksploafacjaupo
\J ) m ”
01. 01.
(UUS
„ . 0 ^ 0
fhir.in Ol ■
R y s . 4. S c h e m a t m e t o d y k i p r a c p r o j e k t o w o - - o r g a n i z a c y j n y c h 1 w d r o ż e n io w y c h
I — podstaw ow e przygotow anie techniczne i organi
zacyjne przedsiębiorstwa II — organizowanie ZOETO
III — organizowanie KOETO (w przypadku Ośrodka dla przedsiębiorstw a w iodącego w Kom binacie) IV — sukcesyw ne w drożenie m echanizacji poszczegól
nych zagadnień gospodarczych aż do kom pleksow ej .automatyzacji zarządzania.
Jak już w spom niano, opracow any system A PI jest zintegrow anym system em d la całej Branży Przem ysłu Obrabiarek i Narzędzi, dlatego organizowanie po
szczególnych Ośrodków Przetw arzania Inform acji pod
porządkowane jest ściśle określonym ram om ¡(rys. 3), B ranżow y Ośrodek Przetw arzania Inform acji (BOETO), podlegający Zjednoczeniu Przem ysłu Obrabiarek i Narzędzi m a być w yposażony w kom puter i sprzę
żony zw rotn ie z K om binatow ym i Ośrodkami P rze
twarzania Inform acji KOETO, i-ównież w yposażony
m i w komputery.
Przetw arzanie inform acji jest itrzyiszczeblorwe:
1. W Zakładowych Ośrodkach -Informacji (ZOETO) — zbieranie inform acji i tw orzenie w zasadzie w y łą cz
n ie m aszynow ych nośników inform acji
2. W K om binatow ych Ośrodkach Przetw arzania In form acji (KOETO) — przetw arzanie całości .zagadnień organizacyjnych, planistycznych i inform acji dla po
trzeb Zakładów, K om binatu i Zjednoczenia
3. W Branżow ym Ośrodku Przetwarzania Informacji (BOETO) — przetwarzanie zbiorczych danych z K om binatów Zjednoczenia oraz rozliczanie danych d yrek tyw nych dla K om binatów.
O pracowyw anie danych z przedsiębiorstw i dla przed
siębiorstw odbyw a się w KOETO. O pracow yw ane są w szystkie inform acje oraz dane dotyczące om aw ia
nych system ów , jak rów nież spraw ozdaw czość GUS.
A ktualnie przew iduje się łączność za pom ocą dostęp
nych środków i urządzeń, — w przyszłości ■ n atom iast przew iduje się połączenie ZOETO z KOETO, a BOETO z urządzeniam i transm isji danych.
W zsystkie w ym ien ione w bardzo w ielk im skrócie prace projektow o-w drożeniow e mu’szą przebiegać w sposób ściśle ■ ustalony i zorganizow any, zarów no dla potrzeb BIPRONu, jak i d la przedsiębiorstw.
Rys. 4 obrazuje m etodykę prac projektow o-organiza- cyjno-w drożeniow ych dla jednego z podsystem ów (agend), począw szy od pierwszych prac oi‘ganizacyj- no-projektow ych w przedsiębiorstw ie aż do jego p e ł
nego wdrożenia. Prace projektow o-organizacyjne dla następnych podsystem ów .(agend) przebiegają w edług tego sam ego schem atu bez etapu w stępnego, tj. „ana
liz y aktualnego stanu organizacyjno-dokum entacyjne- go i system u przetwarzania danych”. P rzy opracowy
w aniu następnych podsystem ów (agend) nie opraco
w uje się rów nież projektu Zakładowego Ośrodka Przetw arzania Inform acji uprzednio opracowanego.
P oniew aż — jak już w spom niano — prowadzenie prac projektow ych danego podsystem u (agendy) n ie w y m aga specjalnej koordynacji z pracam i projektow y
mi innych podsystem ów (takie założenia projektow e przyjęto w BIPR O N -ie), rozpoczęcie prac projekto
w o-w drożeniow ych w przedsiębiorstw ie m ożna za
cząć od dowolnego podsystem u.
W w arunkach przedsiębiorstw a przem ysłu obrabiar
kow ego z uwagi n a specyfikę produkcyjną, techn olo' giczną i organizacyjną — w yrobu pierw szej agendy, podsystem u oraz kolejności ich opracow ania doko
nuje się w uzgodnieniu z przedsiębiorstw em . Są nimi zw yk le podsystem y: albo „przygotowanie techniczne produkcji” albo „planowanie, rozliczanie i kontrola produkcji oraz zb yt w yrobów finalnych ”. Przy opra
cow yw an iu su kcesyw n ym poszczególnych podsyste
m ów dla jednych przedsiębiorstw i adaptow aniu ich d la innych zgodnie z przedstaw ioną tu m etodyką — opracow any i w drożony zostanie w e w szystkich przedsiębiorstw ach branży przem ysłu obrabiarek i narzędzi — kom pleksow y, zintegrow any system API.
Opierając się na przedstaw ionym na rys. 4. S chem a
c ie m etodyki prac projektow o-organizacyjnych i w d ro
żeniow ych m ożna opracować i w ykonać na kom pu
terze obliczenia term inów i etapow ości kom plekso
w ego w prow adzania SAPI w zakładzie w ed łu g m e
tody PERT. O bliczenia takie w ykonano d la Zakładów M echanicznych im. J. Strzelczyka w Łodzi.
681.322.004.14:658.512.4 BOGDAN WARDYN
Z a k ła d O r g a n iz a c j i P r z e t w a r z a n i a D a n y c h P o l i t e c h n i k i S z c z e c iń s k ie j
P rzedstaw ion o kieru n ki za sto so w a ń kom p u teró w w procesach p o dejm ow an ia d e c y zji o w d ro żen iu do p ro d u k cji now ego w yrobu , w obliczeniach kon stru kcyjn o- technologicznych, w plan ow an iu i kon troli produ kcji.
K om p lekso w e zastoso w anie ko m p uteró w
W technicznym przygotow aniu produkcji
Jednym z zasadniczych czynników decydujących o powodzeniu każdego działania jest odpow iednie jego przygotowanie. Stanow i to n iezbędn y w arunek sp raw nego działania [1], W przedsiębiorstw ie przem ysło
w ym funkcja ta przypada procesom przygotowania produkcji, rozum ianym szeroko jako całokształt czyn ności zw iązanych z uruchom ieniem lub m odernizacją produkcji w yrobów . P raw idłow e przygotow anie pro
dukcji to sym bioza w ielu różnorodnych elem entów natury technicznej, organizacyjnej i ekonom icznej, niezbędnych d la w łaściw ego jej przebiegu. Elem enty te n ależy rozpatryw ać w ich w zajem nym uw arunko
waniu, co w sposób uproszczony iluistruje rys. 1.
Fundam entalną częścią przygotow ania produkcji jest techniczne przygotow anie produkcji (TPP), które obejm uje sw ym zakresem:
• prace w stęp ne (studia rozw oju konstrukcji, a n a li
za rynku i studia ekonom iczne produkcji, stud ia nad rozwojem technologii i organizacji)
• konstrukcyjne przygotow anie produkcji
• technologiczne i organizacyjne przygotow anie p ro -, dukcji
Elementy
techniczne Elementy
organizacyjne
Konstrukcja wyrobu
Technologia produkcji
Maszyny i urzqdzenia oraz tprzyrirjdomnie produk.
Organizacja procesu technologicznego Dokumentacja produkcyjna
Yfanjnki pracy z a b n i
Elementy ekonomiczne
_ Koszty przygotowania produkcji_______
— Okm zwrotu nakładów
Rentownoii uruchamia ■ nti produkcll
R y s. 1. W z a j e m n e u w a r u n k o w a n ie e l e m e n t ó w p r z y g o t o w a n ia p r o d u k c j i
• planow anie przygotow ania i uruchom ienie p ro
dukcji [2],
Żeby móc zrealizow ać w stosunkow o krótkim czasie tak szeroki w achlarz zagadnień, służba TPP m. in.
p o w in n a :
O być w ła ściw ie zorganizow ana w ew n ętrznie
• dysponow ać w yk w alifik ow an ą kadrą
• w ykorzystyw ać now oczesne m etody i narzędzia pracy.
W dążeniu do podniesienia jakości i skrócenia cyklu TPP, szczególna rola przypada ostatniem u z w ym ie
nionych czynników . S tosow anie now oczesnych metod pracy w oparciu o zdobycze nauki i techn iki jest w znacznej liczbie naszych przedsiębiorstw (niekiedy naw et dużych) w cią ż jeszcze zagadnieniem nowym , stosunkow o m ało popularnym. Jednym z typow ych anachronizm ów jest fakt, że w dobie podróży kos
m icznych, kom puter jest tóągle d la w iększości p ra
cow n ik ów służb TPP czym ś nieznanym , nie stanow ią
cym powszedniego narzędzia pracy.
Tradycyjna technika obliczeniow a w TPP opiera się głów n ie na zastosow aniu m aszyn m ałej m echanizacji, nie zaw sze zresztą najw yższej jakości. Bliższa analiza p aiiiu m aszyn liczących wybranych przedsiębiorstw przem ysłu ciężkiego ') w ykazała, że jest ich n ie tylko zbyt m ało, ale że są one w poważnym stopniu zuży
te i n ie m ogą sprostać potrzebom w ynikającym tz roz
w oju produkcji. S tosow anie tych m aszyn do w szelk ie
go typu obliczeń pow oduje, ż e praca personelu w yk o
nującego te czynności jest m ało wydajna, w ystępują błędy, przedłuża się okres otrzym yw ania w yników . Ponadto bardzo często z braku etatów dla pracow ni
ków adm inistracyjnych, prace ob liczen iow e absorbu
ją cały personel inżynieryjno-techniczny, odciągając go od zasadniczych zadań. Stosow ane m aszyny liczą
ce n ie pozw alają także na prow adzenie p ow ażniej
szych obliczeń naukow o-technicznych, m ających za
sadnicze znaczenie dla w yboru optym alnych w arian tów konstrukcji i technologii.
Zastosow anie kom putera do potrzeb TPP m oże być w ielostronne. Jego podstaw ow e zalety — szybkość li-
') B a d a n ia t e g o t y p u b y ł y p r o w a d z o n e m .in . p r z e z P o l i t e c h n i k ę S z c z e c i ń s k ą o r a z C e n t r a ln y R e s o r t o w y O ś r o d e k P r z e t w a r z a n i a I n f o r m a c j i M P M .
