S tr.
SPIS TREŚCI
¡Ylauricc A llegre — „W łaściw y m o m e n t -znalezienia k o n k re tn y c h fo rm w sp ó ł
p ra c y ” ... 1 Antoni B ossow ski — „Z astosow anie k o m p u te ró w do m akroekonom icznego
p la n o w a n ia w e F r a n c ji” ... 2 A leksander Pietrasiński — „PLA N C A LCU L — fra n c u sk i p la n rozw oju
in fo rm a ty k i” ... 4 Andrzej Janik — „D ni In fo rm a ty k i F ra n c u sk ie j w W a rsz a w ie ” — 21.V I—
— 1.VII.1971 ... 7 W iesław J. Fijałkow ski — „N ow e k o n cep cje sieci zdalnego p rz e tw a rz a n ia
d a n y c h ” ... 14 Jurg N icvergelt, J. C. Farrar — „Co m aszyny m ogą, a czego n ie m ogą ro b ić ”,
część I I ... 19 ZE Ś W IA TA
Cz. — „ P la n u C alcul część d ru g a ” ... 24 D. P. — „R ozw ój in fo rm a ty k i w C zechosłow acji” ... 24 W IADOM OŚCI P K A P I
P o w o łan ie Z espołu T ra n sm isji D anych P K A P I — J. Nicckuła III str. okł.
PRZEG LĄ D W YDAW NICTW
B ibliografia książek polskich z dziedziny in fo rm a ty k i . . . . III str. s-krz.
KOLEGIUM REDAK CYJNE
R ed a k to r n a c z e ln y p rof. dr L eon ŁUKASZEW ICZ
&
D oc. dr hab. inż. K onrad FIA ŁK O W SK I (zast. red ak tora n a czeln eg o ), W ła d y sła w K LEPACZ, dr A n to n i M AZURK IEW ICZ, inż. D orota PRA W D ZIC (zast. red ak tora n a czeln eg o ), dr inż.
A ndrzej TARGOWSKI
S ek reta rz R ed a k cji m gr W anda KACER R ed ak tor tec h n ic z n y L eszek ŻA G A Ń SK I WYDAWNICTWA
CZASOPISM T EC H N IC Z N Y C H
NOT Warszawa Czackiego 3/5
RADA PROGRAMOW A
Mgr inż. Jan B u rsch e, m gr inż. H en ryk C h yrek , (w ic ep rzew o d n iczą cy ) m gr inż. R yszard D ąb rów k a, m gr inż. B o le sła w G lik sm an , m gr in ż. J ó z e f K nysz, prof. dr L eon Ł u k a szew icz, m gr inż. Jan M atejak , p ro f. dr T a d eu sz P e c h e (p r zew o d n iczą cy ), m gr inż. Jerzy T ry b u lsk i (w ic e p r z e w o d n ic z ą c y ), dr T a d eu sz W alczak , m gr K azim ierz W a silew sk i, m gr W aldem ar W iśn iew sk i (sek retarz), m gr S te fa n W o jc ie c h o w sk i, dr inż. H en ryk W ożnlacki, m gr inż.
Jan Z d zisław Ż yd ow o
R ed ak cja: W arszaw a, ul. E m ilii P la te r 20 m . 15, te l. 21-13-31. Z a stęp ca red a k to ra n a c z e ln e g o te l. 28-37-23 Z ak ład K olp ortażu WCT NOT, W arszaw a, ul. M azow iecka 12
Z akł. G raf. „T am k a" . Z. 2. Zam . 601. P a p ier p o w le k a n y V kl. 80 g. Obj. 3 ark. druk. N ak ład 3250. U-107.
C ena egzem p la rza zl 8.— INDEKS 36707 P ren u m era ta roczn a zl 93.—
Informatyka Nr 11
■» '' £■
d a w n i e ¡ / - M a s z y ń y M a t e m a t y c z n e z a s to s o w a n ia w g o s p o d a rc e , le c h n ic e i n a u c e
M I E S I Ę C Z N I K
1 9 7 1
R O K VI I L i s t o p a d
O R G A N K R A J O W E G O B I U R A I N F O R M A T Y K I I P O L S K I E C O K O M I T E T U A U T O M A T Y C Z N E G O P R Z E T W A R Z A N I A I N F O R M A C J I N A C Z E L N E J O R G A N I Z A C J I T E C H N I C Z N E J
M A U R IC E A LLÈ G R E
D e le g a t R ządu F ra n cji do sp r a w In fo rm a ty k i P a ry ż
Właściwy moment
znalezienia konkretnych form współpracy
A r ty k u ł n a p isa n y s p e c ja ln ie dla m ie się c z n ik a „ IN FO R M A TY K A ” , do z eszy tu p o św ię c o n e g o w g łó w n e j
c z ę ś c i w sp ó łp r a c y p o lsk o -fr a n c u s k ie j.
D ruga konw encja dotycząca P lanu CALCUL została oficjalnie zaw arta w sierpniu 1970 ro ku. Z jednej strony podpisało ją Państw o reprezentow ane przez p. M ichel DEBRÉ, Mi
nistra Obrony Narodowej, p. V aléry GISCARD d ’ESTAING, M inistra G ospodarki i Finansów i p. François-X avier ORTOLI, M inistra Roz
w oju Przem ysłu i Nauki.
Z drugiej strony złożyli swe podpisy przed
staw iciele zainteresow anych tow arzystw prze
m ysłow ych: p. P aul RICHARD, Prezes grupy THOMSON, p. Ambroise ROUX, Prezes COM
PAGNIE GÉNÉRALE d ’ÉLECTRICITÉ, p.
A ndré DANZIN, Prezes Tow arzystw a FIN IN - FOR oraz p. Michel BARRE, Prezes COM
PAGNIE INTERNATIONALE pour l’INFOR- MATIQUE (CH).
K onw encja ta jest w łaściwie trzecią z kolei, po dwóch zaw artych uprzednio: 13 kw ietnia 1967 roku i 28 czerwca 1968 roku dotyczących:
pierw sza rozw oju CII, której obowiązkiem by
ło uruchom ienie produkcji średnich i dużych
kom puterów ; druga — rozw oju firm y SPE- RAC w yspecjalizow anej w produkcji u rzą
dzeń peryferyjnych.
Od tam tych czasów stru k tu ra przem ysłu in form atycznego i elektronicznego w e Francji uprościła się i okrzepła, w skutek połączenia grupy THOMSON z CSF i wchłonięcia firm y SPERAC przez CII. Porozum ienia zaw arte po
między grupam i CGE i THOMSON zapewniły tej ostatniej w dziedzinie inform atyki rolę wiodącą, którą spraw uje w odniesieniu do CII.
Ta nowa konw encja będzie obowiązywać do 31 grudnia 1975 roku. CII przyjęła na siebie obo
wiązek zaprojektow ania, w ykonania i sprze
daży zespołu system ów inform atycznych o u n i
w ersalnym zastosow aniu (do celów zarządza
nia i naukowych) poprzez rozw ijanie i roz
szerzanie aktualnej gam y m aszyn IRIS, co pozwoli firm ie na powiększenie swego udzia
łu w ry n k u w oparciu o sprzęt konkurencyjny.
Tow arzystw a m acierzyste zobowiązują się po
staw ić do dyspozycji CII środki m aterialne, ludzkie i finansowe, niezbędne do w ykonania wyżej omówionych zadań.
1
In sty tu t Rozwoju Przem ysłu — ¡’INSTITUT DU DEVELOPPEMENT INDUSTRIEL — pod
ją ł decyzję co do uczestniczenia w kapitale CII.
Państw o zobowiązuje się do kontynuow ania świadczeń na rzecz CII, w ynikających z po
przedniej konw encji, w postaci finansow ania prac badawczych w nieco szerszym w ym iarze niż dotychczas.
W ten sposób utw ierdzono i podjęto k on ty n u ację wspólnej polityki w ładz państw ow ych i przemysłowców, rozpoczętej w roku 1967 w raz z uruchom ieniem P lan u CALCUL, w dążeniu do szybkiego rozw inięcia praw dziw ie francuskiego przem ysłu inform atycznego.
K ontynuow anie tej działalności stało się mo
żliwe dzięki pom yślnem u zakończeniu pierw szej fazy. Powinno to obecnie uzyskać po
tw ierdzenie ze strony CII, w szczególności przez doprow adzenie do końca m iędzynarodo
w ych porozum ień w taki sposób wyważonych, aby zapew niały tej firm ie rozwój bez ograni
czenia jej niezależności czy samodzielności w podejm ow aniu decyzji.
Polska inform atyka osiągnęła ze swej strony rów nież poważny stopień rozwoju. Zapowie
dziany w roku 1971 przez Zjednoczenie MERA now y sprzęt kom puterow y III generacji, spe
cjalnie dostosowany do celów zarządzania świadczy o szybkim wzroście przem ysłu infor
m atyki.
ANTONI BOSSOW SKI W arszaw a
Zastosowanie komputerom do makroekonomicznego we Francji
P r z e d s t a w i o n o f r a n c u s k i p r o g r a m o r g a n i z a c j i z b i e r a - . nia, p r z e t w a r z a n i a i u d o s t ę p n i a n i a i n f o r m a c j i e k o n o
m i c z n y c h d l a p o t r z e b k i e r o w n i c t w a na s z c z e b l u c e n t r a l n y m i r e g i o n a l n y m . N a r o d o w y I n s t y t u t S t a t y s t y k i i B a d a ń E k o n o m i c z n y c h (INSEE) r o z b u d o w u j e w p o s z c z e g ó l n y c h r e g io n a c h F r a n cj i o d 1966 r. s ie ć o b s e r w a t o r ó w e k o n o m i c z n y c h i b a n k ó w d a n y c h z o ś r o d k a m i o b l i c z e n i o w y m i . P o d a n o n a j w a ż n i e j s z e k i e r u n k i p ra c , w d r a i a n e s y s t e m y , o p r a c o w a n e ‘ j ę z y k i p r o b l e m o w e o r a z o m ó w i o n o d o t y c h c z a s o w e d o ś w i a d c z e n i a . P o d e jm o w a n e codziennie przez ek o n o m istó w decyzje m ogą być w yw ażone i u za sa d n io n e za pom ocą odpo
w ied n io p rze tw o rz o n ej in fo rm a c ji ekonom icznej. Rzecz p ow szechnie z a a p ro b o w a n a d w y m ag a n a p rzy w ielkich p rzed sięw zięciach . Z a g a d n ien ie u z y s k a n ia ta k ie j in f o r m a c ji je st n a ogół p ro ste, g d y w g rę w chodzi p rz e d sięw zięcie dro b n e, o b e jm u ją c e w ąsk i w y c in e k naszego życia. G orzej, gd y p ro b lem o b e jm u je w iele dziedzin, a ju ż zu p e łn ie tru d n o , gdy sięg am y do p la n ó w i p rz e d sięw zięć o zn a cz en iu reg io n a ln y m lu b o g ó ln o k rajo -
Miałem możność w kw ietniu 1971 roku prze
konać się osobiście w czasie mojej w izyty w Polsce — na zaproszenie K om itetu N auki i Techniki — o postępie, który dokonał się w tej dziedzinie od czasu w izyty mojego po
przednika P ana GALLEY w roku 1988.
Jestem głęboko przekonany, że w Polsce po
dobnie, jak we Francji, docenia się olbrzym ie znaczenie inform atyki dla rozw oju gospodarki narodow ej. Dlatego niezbędne jest, aby czyn
niki państw ow e wpoiły to przekonanie orga
nom adm inistracji, przem ysłu i handlu.
Doświadczenia francuskie i polskie są zbieżne, sądzę zatem, iż n a d s z e d ł w ł a ś c i w y m o m e n t z n a l e z i e n i a k o n k r e t n y c h f o r m w s p ó ł p r a c y , zarówno w dziedzinie przem ysłu i handlu, jak i w dziedzinie w y
m iany doświadczeń na tem at kształcenia i za
stosowań inform atyki.
Dlatego też niezbędna jest w zajem na w ym ia
na inform acji. Pokaz kom putera IRIS 50 w W arszawie w końcu czerwca 1971 r. oraz zor
ganizowanie z tej okazji „DNI INFORMATY
K I FRA N CU SK IEJ” stanow iły istotny ele
m ent tej w ym iany, drugim zaś tego rodzaju elem entem będzie ukazanie się niniejszego zeszytu „INFORM ATYKI”. W yrażam moją głęboką wdzięczność K rajow em u B iuru Infor
m atyki za podjęcie inicjatyw y w tej spraw ie.
R81.322.004.14:338.98(14)
planowania
wym . D uża ilość p o trz e b n y c h in fo rm a c ji źródłow ych, konieczność ich ze b ra n ia , se g re g o w a n ia i p rz e tw a rz a nia, k ró tk i ;na ogół czas, ja k im się do tego ce lu d y s po n u je, s tw a rz a ją .nowe p ro b lem y . P o w s ta je cały sz e
re g p y ta ń — k to m a zb ierać in fo rm a c je ? ja k z a p e w nić czynność źró d eł in fo rm ac ji? , gdzie je p rze ch o w y
wać? ja k u a k tu a ln ia ć ? ja k k o rzy stać? itp.
N a fo ru m d ziała n ia w y ła n ia ją się n o w i sp e cja liśc i — in fo rm aty c y . J a k i m o d u s v i v e n d i w in ie n u sta la ć n o r
m y W spółpracy in fo rm a ty k ó w i ekonom istów ?
S ą to now e p roblem y. P ro b le m y X X w ieku, w k tó ry m d y n a m ik a życia, złożoność p ro b le m ó w ekonom icznych i so c ja ln y c h o raz ilość in fo rm a c ji osiągnęły n ie n o to w an e dotychczas ro zm iary . O to ja k F ra n c u z i ro z w ią zali u sie b ie te za g ad n ie n ia w o d n iesien iu do potrzeb p la n o w a n ia reg io n aln eg o i ogólnokrajow ego.
W P a r y ż u d z ia ła IN S E E — IN S T IT U T N A TIO N A L DE LA S T A T IS T IQ U E E T DES ÉTUD ES ÉC O N O MIQUES.
2
I n s ty tu t je s t p la có w k ą n a u k o w o -b ad a w czą podległą M in iste rstw u G o sp o d ark i i F in a n só w oraz M in is te r
stw u R ozw oju i B a d ań N auk o w y ch . Z a jm u je się on p ro w a d ze n iem p ra c n a u k o w o -b ad a w czy c h w zak resie:
9 sy stem a ty cz n y ch an aliz ek onom icznej sy tu a c ji w e F ra n c ji dla p o trz e b c e n tra ln e j a d m in is tra c ji gospo
d arczej,
® w ycin k o w y ch p rognoz i p la n ó w d łu g o - i ś re d n io te rm in o w y ch w y k o rz y sty w an y c h do o p rac o w y w a n ia p la n ó w ekonom icznych F ra n c ji,
• b a d a ń i stu d ió w d la o p rac o w a n ia poszczególnych rządowyich p ro g ra m ó w ekonom icznych,
• o p rac o w y w a n ia m o d eli sy m u lac y jn y ch i o p ty m a li
za cy jn y ch w y k o rz y sty w an y c h przez o rg an y c e n tra ln e j a d m in istra c ji gospodarczej,
• te m a tó w zleconych przez różnych u żytkow ników , głów nie przez in sty tu c je p a ń s tw o w e c e n tra ln e i r e g ionalne.
I n s ty tu t w sp ó łp ra c u je ściśle z a d m in is tra c ją g o spo
d arc zą w k r a ju , w ty m z w ym ien io n y m i w yżej n a d rzę d n y m i m in iste rstw a m i oraz z K o m isa ria te m G e
n e ra ln y m P la n o w a n ia i P ełn o m o c n ik ie m R ządu ds.
In fo rm a ty k i.
W zw iązku z in te n sy fik a c ją o d d ziały w a n ia p a ń s tw o w ej a d m in istra c ji na rozw ój reg io n a ln y — rz ą d F r a n cji p o d ją ł w 1966 r. decyzję o b u d o w ie sieci re g io n a l
nych i m ie jsk ich b a n k ó w d an y c h dla p o trz e b re g io n a ln e g o i o gólnokrajow ego p la n o w a n ia .
W ślad za t ą decy zją pow ołano w 1967 r. dw a p ie rw sze o śro d k i ja k o filie In s ty tu tu IN SEE w M arsy lii i L ille i n az w an o je O b se rw a to ria m i E konom icznym i.
O trzy m a ły one w ów czas trzy p o d sta w o w e zadania, tj.:
• an a liz o w ać p otrzeby użytkbw iników i określić, ja k i je st ro d z a j in fo rm a c ji oraz ja k a p o w in n a być ich s tr u k tu r a ,
• o p raco w ać i zbudow ać k o m p u te ro w y sy stem in fo rm a c y jn y zab ezpieczający p o trze b y użytkow ników ,
• p rze b ad ać użyteczność sy ste m u w p o łu d n io w y m r e gionie F ra n c ji dla p la n istó w reg io n a ln y ch , firm p r y w atn y c h i p a ń stw o w y c h , w ład z lokalnych, zw iązków zaw odow ych, p a rtii p o litycznych, u n iw e rsy te tó w i o śro d k ó w b ad aw czy ch .
E k sp e ry m e n t przy n ió sł sp o d z iew a n e re z u lta ty i d la tego po stan o w io n o rozszerzyć sieć o b se rw a to rió w i b a n k ó w d a n y c h na w szy stk ie reg io n y k r a ju . W 1975 r.
d ziałać m a ją o b se rw a to ria w całyim k r a ju . Dla u ła tw ie n ia w y m ian y in fo rm a c ji w szy stk ie o b se rw a to ria półączone b ęd ą sy stem e m tra n s m is ji d an y c h . K a ż de o b se rw a to riu m d y sp o n u je o śro d k iem o b liczenio
w ym . P od*w zględem o rg an iz ac y jn y m p ro b le m ro z w ią za n o w te n sposób, że je d n o stk ą n a d rz ę d n ą je s t r e g io n a ln a d y re k c ja INSEE, k tó re j ja k o sam odzielne je d n o stk i p o d le g ają o b se rw a to riu m i ośrodek. Z a d a n ie m o b se rw a to riu m je st zb ierać in fo rm a c je i b u d o w ać sy ste m y in fo rm ac y jn e, zaś za d an iem o śro d k a u - trzy m y w a ć re g io n a ln y b a n k d an y c h i ek sp lo ato w a ć w d rożone system y.
O śro d k i obliczeniow y w yposażone są w m aszyiny ty p u IB M 360/65, 370/155. P r a c u ją 'na trzy zm iany i z a tr u d n ia ją p rze cię tn ie około 25 osób na je d n ą m aszynę.
W o środkach b r a k 'jest obsługi technicznej. O bsługę te z a p e w n ia ją firm y w y d zie rż a w ia ją c e m aszyny. B rak je s t rów n ież p ro g ra m istó w , gdyż m a szy n m a te m a ty c z nych nie o p ro g ra m o w an y c h po w ażn y m i sy ste m a m i nic k u p u ie sie, a szozególne o p rac o w a n ia p ro g ra m ó w z le ca się sp e c ja ln y m firm o m u słu g o w o -b ro g ram o w y m . T ak w ięc k a d r a ośro d k a — to o p era to rz y i in sp e k torzy rr&dzoru dla poszczególnych system ów .
B a n k i d anych tw orzone są n a ta śm a ch m a g n e ty c z nych. na d yskach m a g n ety c zn y c h i na m ik ro film ach . N a ta śm a ch p rze ch o w u je się ty lko e le m e n ta rn e d a n e p ie rw o tn e . K a rto te k e ko m u n , k a rto te k i gospodarcze regionów , k a rto te k i dem ograficzne, dan e z k w e stio n a riu szy i szeregi sta ty sty c z n e 'przechow uje sie na d y s
kach m agnetycznych, n a to m ia st d a n e tekstow e, d o k u m e n ta c ję te ch n ic zn ą p rze ch o w u je się na tzw , m ik ro -
fiszk ach z a u to m aty cz n y m w y sz u k iw a n ie m p rzez m a szynę.
P o d staw o w e p rac e in s ty tu tu i jego te re n o w y ch filii s k u p ia ją się n ad tw o rzen iem i w y k o rz y sta n iem zbio
ró w 'danych m asow ych, tzw. b a n k ó w dan y ch . Do n a j w ażn iejszy ch p r a c i w d ra ża n y ch sy stem ó w n ależą:
a) w y k o rz y sta n ie b a n k ó w
® sy stem sp o rzą d za n ia w yciągów i u d ziela n ia od p o w iedzi z istn ie ją c y c h zb io ró w
• SONDAGE — sy stem au to m a ty c z n e j o b ró b k i a n k ie t sta ty sty c zn y c h
® SIR EN E — sy ste m in fo rm a c ji o p rz e d się b io rstw a c h 9 S A FA R I — sy ste m in fo rm a c ji d em ograficznej
• RICO — k a r ty in fo rm a c y jn e k o m u n b) p rz e tw a rz a n ie d an y c h p ie rw o tn y c h
® system o p ra c o w y w a n ia fo rm u la rz y sta ty sty c z n y c h
® sÿ stem p rzy g o to w y w an ia ze sta w ień sy n te ty c z n y c h i a n a lity cz n y ch dla a d m in is tra c ji p a ń s tw o w e j.
c) system y p o m a g a ją c e w p o d e jm o w a n iu decyzji
® S IR F — sy stem w sk aź n ik o w ej a n a liz y ro z w o ju e k o nom icznego poszczególnych regionów ,
® D O CU M ENTA TION A U TO M A TIQ U E — b a n k d a nych o poszczególnych reg io n a ch i System w y sz u k i
w a n ia dan y ch
d) m o d ele sy m u lac y jn e:
• m o d e l F I—F I — je s t to m o d el sy m u la c y jn y g o sp o d a rk i n a ro d o w e j z elem e n ta m i o p ty m a liz a c ji w y cinkow ej
• SAG A S — m a k ro e k o n o m ic zn y m o d el k ró tk o o k re so wego p la n o w a n ia fin an so w eg o
9 S IC — sy ste m b a d a n ia k o n iu n k tu ry e) ro zp o w szech n ian ie in fo rm a c ji
• sy stem y re d a g u ją c e z e sta w ie n ia sta ty sty c z n e i a k tu a liz u ją c e b a n k i d anych n a m ik ro film a c h
9 sy stem y w ydaw nicze zbiorów d an y c h m asow ych f) o p rac o w y w a n ie języków p roblem ow ych dla p o trz e b w.w. system ów
9 G TS — języ k p ro b lem o w y g e n e ro w a n ia tab lic s t a ty sty czn y ch
• P R O L IX — ję zy k p ro b lem o w y w y szu k iw a n ia in fo r
m a c ji szczegółow ej
• C A STO R i P O L L U X — sta n d a rd o w e sy stem y w e ry fik a c ji in fo rm a c ji p ie rw o tn y c h i a k tu a liz a c ji b a n k ó w d anych
• CIRCE — ję zy k p ro b lem o w y do k o rz y sta n ia z s y ste m u a u to m a ty c z n e j d o k u m e n ta c ji
• PRECO CE — je st to języ k dla sy stem ó w tra n sm isji dan y ch
• S PH Y N X — system z b ie ra n ia in fo rm a c ji ek o n o m icznych reg io n u
• A RG O S — sy ste m w y szu k iw a n ia in fo rm a c ji w raz z językiem p ro b lem o w y m
• DELOS — system analizy î tw o rze n ia szeregów czasow ych.
D zięki je d n o lite j s tr u k tu r z e o b se rw ato rió w i o śro d ków, dzięki połączonym system om tra n s m is ji danych, dzięki ścisłej w sp ó łp rac y ośrodków p o d p o rz ą d k o w a nych je d n o lite m u k ie ro w n ic tw u p o w sta je w e F ra n c ji p o tę żn a o rg an iz ac ja in fo rm a c ji ekonom icznej u s p r a w n ia ją c a sy stem k ie ro w a n ia p a ń stw e m ta k n a szczeblu c e n tra ln y m , ja k i reg io n a ln y m .
D otychczasow e d ośw iadczenia F ra n c u z ó w z w y k o rz y s ta n ia te j o rg an iz ac ji m ożna streścić n a s tę p u ją c o : 1. U trz y m u ją c y się w początkow ym ok resie s to s u n k ow o n isk i poziom ilości z a p y ta ń (na dw a ośrodki, tj.
w M arseille i M o n tp e llie r — ok. 50 p y ta ń dziennie) p o tw ie rd z a , że ekonom iści nie m a ją dotychczas n a w y k u k o rz y sta n ia z in fo rm a c ji ilościow ej dla u z a s a d n ian ia sw oich decyzji. N ie d y sp o n u ją c n igdy d o ty c h czas w łaściw ie p rzy g o to w a n ą in fo rm a c ją u k s z ta łto w ali ta k ą s tr u k tu r ę decyzji, k tó r a o g ran ic za W pływ
3
d a n y c h z e w n ętrzn y c h . E k sp e ry m e n t -jednak dowiódł, że działacze gospodarczy m o g ą ła tw o zm odyfikow ać tę s tr u k tu r ę , jeżeli m ożliw ości ¡korzystania z in f o rm a c ji z a istn ie ją .
2. D ane za g reg o w an e, itzn. klasyczne s ta ty s ty k i są źle a d a p to w a n e i n ie za b ez p ie cza ją p o trze b u ż y tk o w n i
ków . K ażd ej decyzji o d p o w iad a p e w ie n «model z w ie
lo m a in fo rm a c ja m i w ró ż n y m sto p n iu z in te g ro w a n y m i. A by n a jle p ie j u ła tw ić p o d e jm o w a n ie decyzji, n a leży od d ać do dyspozycji d ziałaczy d a n e źródłow e i sy ste m w tym ró w n ie ż ję zy k p o zw a lając y n a s p r a w ne k o rz y sta n ie i p rz e tw a rz a n ie ty c h in fo rm ac ji.
3. P o d staw o w e in fo rm ac je, n a k tó re pow in n y o rie n tow ać się o b se rw a to ria — 'to inforim aoje w y n ik ając e z d y n a m ik i ży c ia gospodarczego z poszczególnych d e
cyzji g ospodarczych b ęd ą ce p o d p ro d u k te m z a rz ą d z a nia. D a n e n a to m ia st sta ty sty c z n e p o chodzące z a n k ie t i sp isó w p o s ia d a ją m n ie jsz e znaczenie.
4. D la w y ja ś n ie n ia n ie k tó ry c h e lem e n tó w decyzji n a leży w y k o n ać szereg an a liz in fo rm ac ji, a b y na tej bazie stw o rzy ć sy n tezę p ro b le m u . A by te analizy i sy n te zy były z ro z u m ian e i w iern ie od p o w iad ały
p o trze b o m , p o w in n y być w y k o n an e przez sam ych ekonom istów . P ra c a ta k a w y m ag a je d n a k sp o re j s p e cjaliza cji.
D latego w y łan ia się o b e c n ie w śró d działaczy g o sp o d arczy ch i ekon o m istó w sp e c ja liz a c ja p o śred n ik ó w m iędzy sy ste m e m in fo rm a c y jn y m a d ziałaczam i na ró żn y c h szczeblach za rząd z an ia.
D o św iadczalna p ra c a o b se rw a to riu m p rz e k o n a ła d z ia łaczy fra n c u sk ic h o tra fn o śc i tego p rzedsięw zięcia.
W p ra c a c h in s ty tu tu i o b se rw ato rió w isto tn y m je st położenie n a c isk u na stw o rz e n ie je d n o lite g o s y s te m a tycznie a k tu alizo w an e g o b a n k u d an y c h zlo k alizo w a
nego w edług regionów , a m a jąc eg o sta łe połączenie tr a n s m is ją d an y c h z c e n tra lą in sty tu tu . Isto tn y m je st rów nież tw o rze n ie języków problem ow ych, celem p raw id ło w e j e k s p lo a ta c ji b a n k ó w danych. D użą u w a gę p rz y w ią z u ją fra n c u sc y in fo rm a ty c y do tw o rze n ia m odeli, a szczególnie do m odeli sy m u la c y jn y c h , ja k o n a rz ęd zi p o m ocniczych p rzy p o d ejm o w an iu decyzji.
P a n u je tam p rze k o n an ie , że m odele sy m u la c y jn e są b a rd z ie j .użyteczne w p o d ejm o w an iu decyzji niż m o d ele o p ty m a liz ac y jn e, k tó re 'są te o re ty cz n ie tru d n e .
A L E K S A N D E R P IE T R A S IŃ S K I K rajow e B iu ro In fo rm a ty k i W arszaw a
PLAN CALCUL -
francuski plan rozwoju
O m ó w i o n o z a d a n i a i c e l e „ P L A N CA LC U L " (1966—
1971), p o m o c r z ą d u F r a n c ji dla r o d z i m e g o p r z e m y s ł u k o m p u t e r o w e g o , o r g a n i z a c j ę s z k o l e n i a w d z i e d z i n i e i n f o r m a t y k i w e Francji, o r g a n i z a c j ę ba d a il n a u k o w y c h . P r z e d s t a w i o n o k i e r u n k i d z ia ła n ia na p r z y s z ł o ś ć . 1. W ro k u 1966 rz ą d fra n c u s k i za tw ie rd z ił p la n b a d a ń i ro zw o ju in fo rm a ty k i n a la ta 1966—1971, z n a n y p o w szechnie pod nazw ą P L A N CALCUL, o p ra c o w a ny z in ic ja ty w y G en e ra ln eg o K o m isarza P la n u M. F.
X . O rtoli.
G łów nym i z a d a n ia m i P la n u było zo rg an izo w an ie i u ru c h o m ie n ie k ra jo w e j p ro d u k c ji k o m p u te ró w oraz stw o rz e n ie bazy b a d a ń i stu d ió w w celu. z a p e w n ie n ia w łaściw ego sto so w a n ia ro z w ija ją c y c h się sy ste m ów in fo rm aty c zn y c h . Je d n y m z p o d sta w o w y c h z a łożeń b yło w p ro w a d ze n ie „ i n f o r m a t y c z n e g o S p o s o b u m y i l e n i a ” , przez co ro zu m ie się p rz e n ik a n ie in fo rm a ty k i do w szy stk ich dziedzin życia.
2. Z asadniczym i p rz y c z y n a m i po d jęcia decyzji u r u ch o m ien ia p rz e z p rze m y sł f ra n c u s k i w ła s e n j p ro d u k cji k o m p u te ró w b y ło m . in. em bargo nałożone p rzez rz ą d S ta n ó w Z jednoczonych A P na doistawy do F ra n c ji k o m p u te ró w b ard z o dużej .mocy obliczenio
w e j, n ie zb ę d n y ch dla ro zw o ju 'k ra jo w ej m ikleoniki i o b ro n n o ści k r a ju , ja k ró w n ież z a p ew n ie n ie n ie z a leżności w z a k resie re a liz a c ji p ro g ra m u ro z w o ju z a sto so w ań in fo rm a ty k i.
W ty m s ta n ie rzeczy rz ą d F ra n c ji zdecydow ał się n a d a ć te j dziedzinie p rio ry te to w e znaczenie, w y c h o dząc z założenia, że z a d a n ia sto jąc e przed in fo rm a ty k ą są szczególnie o d pow iedzialne z r a c ji pew nych
681.3” 313” (4U )
informatyki
opóźnień w ro zw o ju now oczesnego p rz e m y słu oraz w b a d a n ia c h n au k o w y c h w tym zakresie.
W yrazem tego sta n o w isk a b y ły od p o w ied n ie d e k re ty w y d a n e przez rzą d i p o w o łan ie w p aź d z ie rn ik u 1966 ro k u u rz ę d u D ele g ata do s p ra w In fo rm a ty k i.
Z godnie z d ec y zją rzą d o w ą , in fo rm a ty k a we F ra n c ji zo stała p o tr a k to w a n a ja k o w ażny czy n n ik rozw oju gospodarczego, w y w ie ra ją c y d u ży w pływ na e k o n o m ik ę k r a ju . P rz e m y sł k o m p u te ro w y m a bo w iem p o d sta w o w e znaczenie d la e k s p a n sji całej g o sp o d ark i dzięki sw em u b ard z o w ysokiem u poziom ow i te c h n ic z n em u i głęb o k iem u w pły w o w i na W szystkie in n e ro z w inięte, g ałęzie g o sp o d a rk i n aro d o w ej.
3. Cele P L A N C A LC U L są n a s tę p u ją c e :
• ro zb u d z en ie z a in te re so w a n ia s p ra w a m i in fo rm a ty k i
• u tw o rz e n ie p o d sta w ro zw o ju fra n c u sk ie g o p r z e m y słu k o m p u te ro w e g o w o p arc iu o w łasn e k o n ce p cje k o n s tru k c y jn e i technologiczne, o d p o w iad a ją ce g o w y
m a g an io m w spółczesnego ro zw o ju te c h n ik i i k o n k u ren c y jn eg o pod w zględem cen na ry n k u m ię d z y n a rodow ym
• c e n tra liz a c ja rozproszonych m ocy p ro d u k c y jn y c h i śro d k ó w fin an so w y c h
• stw o rz e n ie siln ej bazy b a d a ń i stu d ió w w celu za p ew n ie n ia w łaściw ego sto so w a n ia ro zw ija jąc y ch się sy stem ó w in fo rm aty c zn y c h
• z a sto so w a n ie now ego m e ch a n izm u in te rw e n c jo n iz m u p a ń s tw a w za k re sie w y b ra n e j dziedziny nau k i
■i te ch n ik i
© zm n iejszen ie su p re m a c ji obcego p rze m y słu k o m p u terow ego na r y n k u -k ra jo w y m
© zabezpieczenie p rzy g o to w a n ia odpow iednich k a d r sp e cja listy cz n y ch dla in fo rm aty k i.
4. W celu z re aliz o w an ia założeń ro zw o ju rd ze n n ie fra n c u sk ie g o p rze m y słu kom puterow ego, p o d ję to s z e re g in ic ja ty w reo rg a n iz u ją c y c h s tr u k tu r ę z a in te re so w a n y c h p rze d sięb io rstw .
4.1. W g ru d n iu 1966 ro k u u tw orzono now e p rze d się
b io rstw o : C O M PA G N IE IN T E R N A T IO N A L E p o u r L ’IN FO R M A T IQ U E (OU) = M ięd zy n aro d o w e T o w a
rzy stw o do s p ra w In fo rm a ty k i — n a bazie dw óch fra n c u sk ic h to w a rz y stw CAE — C O M PA G N IE E U R O PÉEN N E d ’A U TO M A TISM E ELEC TR O N IQ U E i SEA
— S O C IÉTÉ d’ELEC TR O N IQ U E e t d ’A UTOM A- TISM E.
W dniu 13 k w ie tn ia 1967 ro k u rząd fra n c u s k i p o d p is a ł um ow ę z tym T o w arzy stw e m (CII) i za p ew n ił m u m. in. k o n tr a k ty k o n stru k c y jn o -b a d a w c z e w ra z z fu n d u sz a m i n a p ro w a d z e n ie p r a c stu d ia ln y c h w w y sokości 460 .min F na 5 la t.
U dzielono rów n ież pożyczek w w ysokości 90 m in F.
Z godnie z um ow ą C II zobow iązana b y ła do p o w ięk szen ie k a p ita łu zak ład o w eg o o 78 m in F oraz do u ru ch om ienia p ro d u k c ji ro d zin y k o m p u te ró w w edług o ry g in aln y ch p ro je k tó w fra n c u sk ic h i ustalo n eg o t e r m in a rz a .
4.2. W czerw cu 1968 ro k u rzą d fra n c u sk i podpisał um ow ę z T o w arzy stw e ta S P E R A C — K o m p u te ro w e S y stem y i U rz ąd z en ia P e ry fe ry jn e — w ra m a c h k tó re j zobow iązyw ał się do d o fin an so w a n ia w w ysokości 98 m in F w ciągu 5 la t, udzielen ia pom ocy n a p ra c e rozw ojow e w w ysokości 18 m in F. Z godnie z um ow ą, SPE R A C zobow iązane było do pow ięk szen ia k a p ita łu zakładow ego o 29 m in F oraz rea lizo w a n ia p ro g ra m u technicznego.
W obu w y m ienionych p rzy p a d k ach , irząd g w a ra n to w a ł p o n a d to sto so w a n ie p o lity k i p re fe re n c y jn e j przy z a k u p a c h pań stw o w y ch . W ro k u 1970 n a s tą p iło w c h ło n ięcie SPE R A C przez CII.
4.3. N a stę p n a u m ow a zo stała z a w a rta ze spółką SESCO SEM (m ik ro ele k tro n ik a), g w a ra n tu ją c a ze s tr o ny rzą d u zabezpieczenie fu n d u sz ó w na p ra c e b a daw cze w w ysokości 24 m in F w ciągu 5 lat.
5. W w y n ik u realizo w an eg o p la n u ro z w o ju ’ in fo rm a ty k i została u ru ch o m io n a p ro d u k c ja :
© m a ły ch k o m p u te ró w C II 10.010 i IR IS 10, z n a j
d u ją c y c h za sto so w a n ie m. in. w s te ro w a n iu p ro c e sa m i p rze m y sło w y m i
@ k o m p u te ró w śre d n ie j m ocy obliczeniow ej ty p u IR IS 50, przeznaczonych do p rz e tw a rz a n ia d an y c h dla celów z a rząd z an ia
© k o m p u te ró w b ard z o dużej m ocy obliczeniow ej ty p u IR IS 80, p rzeznaczoynch p rz e d e w szystkim do obliczeń n aukow ych.
N ależy jedno cześn ie zw rócić uw agę na w y stę p u jąc e we F ra n c ji zjaw isk o coraz szerszego sto so w an ia m i
n ik o m p u teró w , k tó re w pły n ęło na k o re k tę p ie rw o t
nych założeń P la n u CALCUL.
O becnie w p ro g ra m ie p ro d u k c ji C II z n a jd u je się ró w nież m in ik o m p u te r ty p u M ITR A 15.
O p ro g ra m o w a n ie m aszyn se rii IR IS w y k o n an o częś
ciowo w C e n tru m B adań CII, a częściow o zlecono firm ie SEM A —• S to w arzy sz en ie E konom ii i M a te m a ty k i S to so w an ej, k tó r a o p ro g ra m o w an ie p o d staw o w e o p rac o w a ła poprzez sy m u lac ję m aszy n y IR IS 50 na m aszynie CDC 6600.
6. U rząd zen ie z e w n ętrzn e dla k o m p u te ró w rodziny IR IS o p rac o w a ła firm a SPER A C , a m ian o w icie:
@ je d n o stk i p a m ię c i na ta śm ie m a g n ety czn ej
© je d n o stk i pam ięci dyskow ych o dyskach w y m ie n nych
® m o n ito ry ek ra n o w e (dw a typy)
• m o n ito ry do zdalnego p rz e tw a rz a n ia danych.
7. W la ta c h 1966—1970—¡1971 (stan n a 1 stycznia) p a rk k o m p u te ro w y w e F ra n c ji w zrósł z liczby 1554 m a szy n (w arto ści 3,2 m ld F) odpow iednio do 4934 (w arto ści 8,0 m ld F) i 5850 (w a rto ści około 9,3 m ld F).
W in fo rm a ty c e fra n c u sk ie j w edług s ta n u n a dzień 1 sty c zn ia 1970 ro k u było z a tru d n io n y c h około 110 000 osób, z tego 74 000 w e k s p lo a ta c ji (a n a lity c y s y s te m ów , p ro g ra m iśc i), 30 000 — w p rz e m y śle k o m p u te row ym , 6 000 w b iu ra c h d o rad ztw a.
D la p o ró w n a n ia , liczba k o m p u te ró w w k r a ja c h o zb li
żo n y m poziom ie ro zw o ju gospodarczego w ynosiła w ¡NRF — 5 700, w J a p o n ii — 4 900 i w W ielkiej B ry ta n ii — 4 800 (stan n a sty czn ia 1970 r.).
8. Je śli chodzi o dziedziny zasto so w ań in fo rm a ty k i, w e F ra n c ji około 50% k o m p u te ró w przezn aczo n y ch je st d la celów zarząd zan ia.
Z arzą d za n ie w p rze m y śle w y su w a się n a czołowe m iejsce w dziedzinie zasto so w ań . K o m p u te r lu b ze s
pół k o m p u te ró w , sta n o w ią c część sy ste m u p rz e tw a rz a n ia in fo rm ac ji, ro zw ią zu je w szy stk ie z a d a n ia z w ią zane z za rząd z an iem p rz e d się b io rstw e m ' p rze m y sło w ym , p rzy g o to w u je d an e do p o d ejm o w an ia decyzji, a n a w e t o p rac o w u je w zorce za rząd z an ia. S to so w an e je s t rów n ież d ziała n ie na bieżąco („on linę") w p r o cesach p o d e jm o w a n ia decyzji.
S p ecjaliści fra n c u sc y k ła d ą duży n ac isk na k o n ie cz
ność w łaściw ego p rz y g o to w a n ia o rg an izacy jn eg o p rze d się b io rstw do w p ro w a d z a n ia sy stem ó w in fo rm a tycznych. W prow adzenie k o m p u te ra do z a rząd z an ia p rze d sięb io rstw e m w y m ag a w y k o n an ia w ielu p rac przygotow aw czych, p rzed e w szy stk im dokładnego p rz e a n a liz o w a n ia istn iejące j „ p - r e i n f o r m a t y . c z - n e j ” s tr u k tu r y o rg a n iz a c y jn e j pod k ątem w idzenia p rz e w id y w a n e j p rzy sz łej „ p o s t i n f o r m a t y c z- n e j ” s tr u k tu r y p rze d sięb io rstw a , k tó rą n ależ y d o sto sow ać do o p era ty w n eg o sy stem u in fo rm ac ji.
W e F ra n c ji w iele u w agi pośw ięca się zin teg ro w an y m system om za rząd z an ia, je d n a k ż e w ed łu g o pinii f r a n cuskich o środków badaw czy ch nie op raco w an o d o tychczas — n a w e t w sk a li św ia to w ej — pełnego sy ste m u zin teg ro w an eg o . J e s t to z a d a n ie długofalow e,
m ożliw e do zre aliz o w an ia etap am i.
9. O grom ny w zro st z a p o trze b o w a n ia na sp e cja listó w w dziedzinie in fo rm a ty k i sp ow odow ał szereg z a sa d niczych zm ian, zarów no na odcin k u k sz tałcen ia k a d r w sz kolnictw ie w yższym i śred n im , ja k ró w n ież p rz y czynił się do rozszerzenia d ziałalności szkoleniow ej oraz p o w o ły w an ia sp e cja listy cz n y ch in sty tu tó w . N ajsze rz ej ro z w in ię te je st p rzy g o to w a n ie u ż y tk o w n i
k ó w in fo rm a ty k i. Ich p rzy g o to w a n ie je s t zab ezp ie
czone przez w p ro w a d ze n ie do p ro g ra m u w iększości w yższych szkół tech n iczn y ch i ekonom icznych n a u czan ia in fo rm a ty k i, je d n a k nie ja k o odrębnego k ie ru n k u , lecz ja k o p rze d m io tu p o w szech n ie w y k ła d a nego. N a u n iw e rsy te ta c h k sz tałcen ie to odbyw a się na poziom ie drugiego sto p n ia. W prow adzono p rz e d m io t „ In fo rm a ty k a sto s o w a n a ”, w chodzący w skład p ro g ra m u k aż d eg o ¡kierunku stu d ió w .
D ru g ą g ru p ę sp e cja listó w w dziedzinie in fo rm a ty k i, tzn. w łaściw y ch in fo rm aty k ó w , do k tó ry c h zalicza się:
• ‘sp e c ja listó w u ż y tk o w a n ia k o m p u te ró w — a n a lity ków , sp e cja listó w sto so w a n ia pro g ram ó w , o rg a n iz a to ró w w d ra ż a n ia sy stem ó w in fo rm aty c zn y c h
• sp e cja listó w w dziedzinie te o rii i k o n s tru k c ji k o m p u te ró w — logików , m a te m a ty k ó w -n u tn e ry k ó w , s p e c ja listó w od k o n s tru k c ji i podstaw ow ego p r o g ra m o w a n ia itp.
p rzy g o to w u ją n ie k tó re szkoły in ż y n ie rsk ie n a s p e c ja l
n y ch sekcjach.
R ów nolegle do k sz ta łc e n ia in fo rm a ty k ó w p ro w a d zo n a je s t szeroko za k ro jo n a a k c ja ciągłego szk o len ia przez u ży tk o w n ik ó w i p ro d u c e n tó w k o m p u te ró w .
10. W ro zw o ju zasto so w ań in fo rm a ty k i olbrzym ią ro lę o d g ry w a ją w y sp ec ja lizo w a n e p laców ki n au k o w o -
-badaw cze.
Je d n y m z p o d sta w o w y c h z a d ań D eleg ata R ządu F ra n c ji do sp ra w In fo rm a ty k i je s t sty m u lo w an ie p o lity k i b a d a ń nauk o w y ch w dziedzinie in fo rm aty k i, tzn. o k re śla n ie w łaściw ych k ie ru n k ó w p o d ejm o w an ia p ra c stu d ia ln y c h i b adaw czych, w y k o n y w an y ch przez różne in sty tu ty szkól w yższych, ce n tra, in sty tu ty p a ń stw o w e i p ry w a tn e .
B ad an ia o b ję te .przez P L A N CA LCU L p ro w a d zą :
® In s ty tu t B adaw czy In fo rm a ty k i i A u to m a ty k i — IN S T IT U T de R EC H ER C H ES ¿ ’IN F O R M A T IQ U E et d ’A U TO M A TIQU E — IR IA
9 zespoły p rac o w n ik ó w b ad a w cz y ch określo n y ch in s ty tu tó w i szkól w yższych
© p ry w a tn e in s ty tu ty badaw cze.
N iedaw no zo stał p o w ołany K o m ite t B a d ań w I n fo r
m a ty ce — CO M ITÉ des REC H ER C H ES en IN F O R M A TIQ U E — CRI — k tó reg o rolą jest:
© fin a n so w a n ie określo n y ch p ra c b adaw czych
• k o o rd y n a c ja p o d ejm o w an ia p ra c b adaw czych przez o k reślone placów ki
@ p rzy d z iela n ie stypendiów .
W 1967 ro k u pow ołano I n s ty tu t B adaw czy In fo rm a ty k i i A u to m a ty k i ja k o o rgan b a d a w cz o -n a u k o w y D eleg ata do sp ra w In fo rm a ty k i. I n s ty tu t ten w dniu 31 g ru d n ia 1970 ro k u liczył 208 praco w n ik ó w , 7. tego 98 p ra c o w n ik ó w b adaw czych, 66 osób p erso n e lu te c h nicznego i 44 p rac o w n ik ó w a d m in istra c y jn y c h . Do p o dstaw ow ych zad ań I n s ty tu tu należy:
© św iad czen ie u słu g n a rze cz D eleg ata do s p ra w I n fo rm a ty k i, tzn. b a d a n ie k ie ru n k ó w ro zw o ju in fo rm a tyki, p ro b le m ó w w yposażenia in sty tu c ji użyteczności pu b liczn ej w śro d k i elek tro n ic zn e j te c h n ik i oblicze
niow ej, o rg an iz o w an ie m ięd zy n a ro d o w e j k o o p e ra c ji w dziedzinie b a d a ń n au k o w y ch
& w y k o n y w a n ie i pom oc p rz y w d ra ż a n iu p ro g ra m ó w b ad a ń podstaw ow ych lub u k ie ru n k o w a n y c h
• w spółuczestniczenie w p rzy g o to w an iu k a d ry p r a co w ników n a u k o w y c h o w ysokich k w a lifik a c ja c h , in ic jo w an ie d o sk o n a len ia k a d r przez za in te re so w a n e organizm y. D oskonalenie k a d r in fo rm a ty k i odbyw a się m. in. w drodze:
— o rg an iz o w an ia se m in a rió w , dni, k o n fe re n c ji (oko
ło 80 rocznie), w k tó ry c h b io rą u d ział fra n c u sc y i z a g ran ic zn i sp ecjaliści
— w ew n ętrz n eg o szkolenia w tzw. S'zkole I n s ty tu tu — École IR IA ,
— o bsługa d o k u m e n ta c y jn a i tw o rzen ie b ib lio tek p ro gram ów .
C e n tru m O bliczeniow e I n s ty tu tu je s t w yposażone w 3 k o m p u te ry p r o d u k c ji C II: po je d n y m typów CII 90—80, 10.070 i IR IS 50.
11. W o p arc iu o dotychczasow e o siągnięcia p rz y s tą piono do u sta le n ia za d ań n a n a s tę p n e pięciolecie.
S tra te g ię dalszego ro zw o ju in fo rm a ty k i we F ra n c ji c h a ra k te ry z u ją 4 p o d sta w o w e k ie ru n k i d ziałan ia:
• k o n ty n u a c ja in te rw e n c jo n iz m u p a ń stw a w dziedzi
nie zasto so w ań in fo rm a ty k i
0 o siągnięcia p an o w a n ia nad kluczow ym i se k to ra m i in fo rm a ty k i
© rozw inięcie w sp ó łp racy m ięd zy n a ro d o w e j
© ro zszerzenie bazy k sz tałcen ia i szk o len ia k a d r.
K o n ty n u a c ja in te rw e n c jo n iz m u p a ń s tw a w y ra ża się w p o sta n o w ien iu p rze d łu że n ia um ow y R z ąd -C II na n a s tę p n e 5 lat, u tw o rze n ie to w arz y stw a f in a n s u ją cego w y n a jm o w a n ie k o m p u te ró w p ro d u k c ji C II, f i n an so w a n ie p ra c stu d ia ln y c h i b ad aw czy ch i u d zie
la n ie d łu g o te rm in o w y ch pożyczek w celu rea liza cji p ro g ra m u technicznego i fin an so w eg o z a p ro p o n o w a
nego przez CII, dążen ie do o siągnięcia w yposażenia o środków obliczeniow ych p o zo stający c h w gestii a d m in is tra c ji p ań stw o w e j i p u b lic zn e j w k o m p u te ry C II do 50% w arto ści.
P od k oniec bieżącej p ię cio latk i w arto ść p a rk u k o m p u tero w eg o we F ra n c ji m a osiągnąć poziom 11,5 m-ld F.
12. W ciągu ro k u 1970 C II z F ra n c ji, IC L z W ielkiej B ry ta n ii i CDC (CO N TR O L D A TA CO R PO R A TIO N of AM ERICA) pro w ad ziły rozm ow y n a te m a ty z w ią zane ze w sp ó łp rac ą te ch n ic zn ą , z w ra c a ją c szczególną u w ag ę n a w spólne n o rm y i u je d n o lic en ie elem en tó w w ym ien n y ch . W w y n ik u stw ie rd z e n ia dużego podo
b ie ń stw a celów działalności p a r tn e ró w o stateczn ie p o stanow iono założenie w spólnego to w a rz y stw a do s p ra w b a d a ń o tym czasow ej n azw ie M U L T IN A T IO - N A L DATA z siedzibą w B rukseli.
C elem to w a rz y stw a je s t u sta le n ie i zb a d an ie now ych m ożliw ości w sp ó łp rac y w z a k re sie w ażnych tr a n s a k cji i zalecenia ich do re a liz a c ji w sposób, k tó ry p rz y cz y n i się do zw iększenia k o n k u re n c y jn o śc i i rozw oju p rz e d się b io rstw m a cie rz y sty c h p rz y rów noczesnym u zn a w an iu ich niezależności.
J e d n ą z głów nych dziedzin b a d a ń będzie dalSze ro z w ija n ie zgodności pom iędzy elem e n ta m i k o n s tru k c y j
nym i i p ro g ra m o w y m i oraz obsługa k lie n tó w to w a rz y stw m a cie rz y sty c h przez o p rac o w y w a n ie w sp ó l
nych norm technicznych.
Z m ie n ia ją c y się u k ła d w a ru n k ó w gospodarczych 1 w z ra sta ją c a k o n k u re n c ja p rze m y słu k o m p u te ro w e go S ta n ó w Z jednoczonych A P zm u siły to w a rz y stw a e u ro p e jsk ie do p rak ty c zn ie jsz eg o sp o jrze n ia na s p r a w ę w sp ó łp rac y i p rze k o n ały za in te re so w a n e rządy o konieczności u d ziału w tej w spółpracy.
Komunikat
M in iste rstw o Z d ro w ia i O pieki S połecznej z a w ia d a m ia , że p ow ołane obecnie C e n tru m M edyczne K szta łc e n ia P odyplom ow ego (CMKP) — d aw n ie j S tu d iu m D oskon a le n ia L e k a rz y — p ro w a d z i sz k o len ie w .zakresie n au k o w e j in fo rm a c ji m edycznej od 1967 r.
S zkolenie d la p rac o w n ik ó w słu żb y zdrow ia, le g ity m u ją c y c h się w yższym w y k sz ta ł
ceniem p ro w a d z i w ty m z a k re sie Z ak ład In fo rm a c ji N au k o w ej C M K P w W a r
szaw ie p rz y ul. K leczew skiej 61/63, te l. 35-08-82:
Mgr in ż. A n d rzej J a n ik u k o ń c z y ł stu d ia na W y d zia le E le k tr o n ik i P o lite c h n ik i W arszaw sk iej w 1960 rok u . Od teg o czasu p r a c u je w In s ty tu c ie M aszyn M a te m a ty c z n y c h w W arszaw ie, gd zie z a jm o w a ł s ię k o le jn o p r o b le m a ty k ą se r w o m e c h a n iz m ó w , sy s te m ó w tra n sm isji d a n y c h i s y s te m ó w ste r o w a n ia . O b ecn ie o d b y w a s tu d ia d o k to r a n c k ie w I n s ty tu c ie A u to m a ty k i P o li
te c h n ik i W a rsza w sk iej.
ANDRZEJ JANIK
In sty tu t M aszyn M a tem a ty czn y ch W arszaw a
Dni Informatyki Francuskiej w Warszawie
21.VI - 1.VII.1971
3. „Z astosow anie k o m p u te ra IR IS 50 w sy stem ie c e n tr a ln e j re je s tr a c ji .i ¡przetw arzania dan y ch n a b ie żąco” — p rze d staw io n y przez p. GALLTARD, d y re k to ra w e F ra n c u sk im In sty tu c ie N afty — IF P
4. „S ystem y p ro g ra m ó w «użytkowych M IST R A L , SC F i O R A C LE” — p rze d sta w io n y przez p. CO RDIER, in ży n ie ra firm y CII.
W d ru g im d n iu se m in a riu m , uczestnicy zw iedzili w y sta w ę, na k tó re j p o k az an o p ra c ę k o m p u te ra IR IS 50 w sta n d a rd o w y m zestaw ie do p rz e tw a rz a n ia d an y c h . P o n iżej om ów ione są p o k ró tce poszczególne p u n k ty p ro g ra m u „Dni In fo rm a ty k i F ra n c u sk ie j w W a rsza
w ie ” .
1. FRANCUSKI PLAN CALCUL')
Z astęp c a D eleg ata G en e ra ln eg o do sp ra w In fo rm a tyki p. J e a n C A ILLO T p rz e d sta w ił obecny s ta n in fo rm a ty k i w e F ra n c ji, p o d k re śla ją c o siągnięcia f r a n cuskiego p rz e m y słu k o m p u te ro w e g o ro zw ijan eg o w ra m a c h tzw. P L A N CA LCU L oraz om ów ił m oż
liw ości p o lsk o -fra n c u sk ie j w sp ó łp racy w o m a w ian e j dziedzinie.
W ch w ili obecnej duży nacisk k ła d zie się w e F ra n c ji na:
a) rozw ój p ra c badaw czy ch m a ją c y c h na celu o p ty m aln e w y k o rz y sta n ie istn ie ją c y c h k o m p u te ró w w e W szystkich dziedzinach g o sp o d a rk i fra n c u sk ie j (a d m i
n istra c ja p ań stw o w a , b an k i, lecznictw o, za k ła d y u b ez
pieczeń, p rzem ysł, re so rt obrony)
b) rozw ój sieci in s ty tu c ji św iadczących „usługi i p o rad n ic tw o w dziedzinie in fo rm a ty k i”, k tó re z a jm u ją się m. in. o p raco w an iem gotow ych „ p a k ie tó w p r o g r a m ó w ” dla ty pow ych zastosow ań. U ła tw ia to w d ro ż e nie elek tro n ic zn e j te c h n ik i obliczen io w ej w p rz e d s ię b io rstw a c h m a łe j i śre d n ie j w ielkości
c) dalsze w zm ocnienie rodzim ego p rze m y słu k o m p u terow ego poprzez fin a n so w a n ie p ra c B + R firm y C II i u d ziela n iu je j p re fe re n c ji w se k to rz e p a ń s tw o w ym , przy zach o w an iu w a ru n k u k o n k u re n c y jn o śc i ') P atrz a r ty k u ł A. P ie tr a s iń sk ie g o — „ P L A N CALCUL, — fr a n c u sk i plan ro zw o ju in fo r m a ty k i” z e s z y t b ie ż ą c y , str. 4.
N a p o d s t a w i e m a t e r i a ł ó w p r z e d s t a w i o n y c h p r z e z f i r m ę CII na s e m in a r i u m w W a r s z a w i e — o p isa n o k o m p u tery r o d z i n y IRIS ( m o d e l e 50, 45, 35M, 55M, 80), m i n i k o m p u t e r M I TR A 15. O m ó w i o n o s y s t e m y w y k o r z y s t u j ą c e k o m p u t e r y IRIS 50: M I S T R A L — z a u t o m a t y z o w a n e g o w y s z u k iw a n ia in fo r m a c ji; SC F — ł a ń c u c h o w e g o p o w i ą z a n i a k a r t o t e k ; O R A C L E — o p e r a t y w n e g o p l a n o w a n i a p r o d u k c j i . P r z e d s t a w i o n o n i e k t ó r e d a n e o f i r m i e CII o r a z o d z ia ła ln o ś c i CEPIA — O środka b a d a ń p r a k t y c z n y c h to d z i e d z i n i e I n f o r m a t y k i i a u t o m a t y k i .
W d niach od 21 czerw ca do 1 lipca 1971 ro k u w r a m a c h p o lsk o -fra n c u sk ie j w sp ó łp rac y w dziedzinie in fo rm a ty k i odbyły się w W arszaw ie „Dni in fo r m a t y k i fr a n c u s k i e j ”.
O rg a n iz a to ra m i D ni byli ze stro n y p o lsk iej: K ra jo w e B iuro In fo rm a ty k i przy K om itecie N au k i i T ech n ik i oraz P olski K o m ite t A utom atycznego P rz e tw a rz a n ia In fo rm a c ji NOT, a ze stro n y f ra n c u s k ie j — D elegat G en e ra ln y do S p ra w In fo rm a ty k i i firm a C O M PA G N IE IN T E R N A T IO N A L E po u r IN F O R M A T IQ U E (CII).
N a p ro g ra m D ni złożyły się n a s tę p u ją c e im prezy:
• S p o tk a n ie zastępcy D elegata G en eraln eg o do sp ra w In fo rm a ty k i p. J e a n C A ILLO T z k ie ro w n ic tw em K r a jow ego B iu ra In fo rm a ty k i (KBI) i p rze d staw ic ie lam i z a in te re so w a n y c h re so rtó w
• D w udniow e se m in a riu m (29 i 30 czerw ca 1971 r.) na te m a t „P rzy k ła d y zastosow ań k o m p u te ró w rodziny IR IS ”
• S p o tk a n ie z d y re k to re m fra n c u sk ie g o C e n tre d ’É tudes P ra tiq u e s en In fo rm a tiq u e e t A u to m a ti
q u e — CEPIA — O śro d ek B adań P ra k ty c z n y c h w dziedzinach In fo rm a ty k i i A u to m a ty k i.
P ro g ra m dw udniow ego se m in a riu m o b ejm o w ał n a stę p u ją c e re fe ra ty :
1. „ F ra n c u sk i P L A N CA LCU L” p rz e d sta w io n y przez p. J e a n C A ILLO T, zastęp cę D elegata G en eraln eg o do sp ra w In fo rm a ty k i
2. „P rzeg ląd k o m p u te ró w ro d zin y IR IS i n ie k tó ry ch ich za sto so w a ń M in ik o m p u te r M IT R A 15” — p rz e d sta w io n y przez p. CHALVET, in ż y n ie ra z firm y CII
GS1.322(44)(661.3)(43S)
7
d) szeroko za k ro jo n ą a k c ję szkoleniow ą n a w szyst
k ic h szczeblach ad im in M racji, w sz k o ln ic tw ie ś r e d nim i w yższym . C hodzi z je d n e j stro n y o w y k sz ta ł
ce n ie o d p o w ied n iej liczby specjalistó w , a z d ru g iej stro n y —o „ d e m isty fik a c ję ” in fo rm a ty k i i „u czu len ie”
(„u w ra żliw ien ie”) n a n ią całego społeczeństw a.
2. COMPAGNIE INTERNATIONALE pour l ’INFORMATIQUE (CII) 2)
M ię d zy n a ro d o w e T o w arzy stw o do s p ra w I n fo r m a ty k i — C II — p o w sta ło w ro k u 1966 z p o łączenia dw óch firm fra n c u sk ic h p ro d u k u ją c y c h k o m p u te ry (SEA i CAE). N a p o cz ątk u zak u p io n o w S ta n a c h Z jednoczonych A P licencje na p ro d u k c ję k o m p u te ró w S IG M A 2 i S IG M A 7, o p rac o w a n y ch przez firm ę S C IE N T IF IC DATA SYSTEM S (SDS). S p rz e d a w a n e są one ja k o k o m p u te ry C II 10020 i C II 10070.
P rz y pom ocy fin a n so w e j R ząd u F ra n c u sk ie g o (w r a m ach w spom nianego P LA N CALCUL) o p rac o w a n e zostały k o le jn o k o m p u te r C II 10010, ro d zin a k o m p u te ró w IR IS i w* ro k u 1971 — m in ik o m p u te r M IT R A 15, w yposażony w tzw. p a m ię ć lo k a ln ą (ang.
sc ratch-pad m e m o r y ) i pam ięć sta ły c h (ang ROM) zb u d o w an y ch na obw odach scalonych b ip o la rn y ch ty p u M SI.
P o p o łą cz en iu z firm ą SPE R A C w ro k u 1970, firm a C II p ro d u k u je rów n ież cały sz ereg u rzą d zeń p e ry fe ry jn y c h , pam ięci pom ocnicze i p am ięci m a so w e (czyt
n ik i i d z iu rk a rk i taśm y p ap iero w ej, je d n o stk i p a m ięci n a ta śm ie m a g n ety c zn e j, p a m ię c i dysk o w e o d y sk ach sta ły c h i w ym ien n y ch , m o n ito ry e k r a nowe).
2.1. R O D Z I N A K O M P U T E R Ó W IR IS R odzina k o m p u te ró w IR IS p o k ry w a w zasadzie cały szereg m ocy obliczeniow ych i m o żliw y ch zastosow ań, od n ajm n ie jsz y c h m in ik o m p u te ró w (IR IS 10) do b a r dzo dużych u n iw e rsa ln y c h sy stem ó w w ielo p ro c eso ro w ych (IR IS 80), poprzez sy stem y śre d n ie j m ocy do p rz e tw a rz a n ia d an y c h w z a rz ą d z a n iu (IR IS 45, IR IS 50) i sp e c ja ln e ro zw ią zan ia k o m p u te ró w o z w a rte j k o n s tru k c ji i w y b itn ie podw yższonych p a ra m e tra c h ek sp lo a ta c y jn y c h (IR IS 35 M, IR IS 55 M).
K o m p u te ry ro d zin y IR IS są to m aszy n y tzw. I I I g en e racji, w y k o n an e na obw odach scalonych m ałego (logika TTL) i śred n ieg o sto p n ia in te g ra c ji (układy M S I na tra n z y sto ra c h b ip o la rn y c h lu b MOS).
W ta b lic y I zestaw io n o w ażn iejsze p a r a m e tr y k o m T p u te ró w o fero w a n y ch p rze z firm ę CII.
T ab lica I I za w ie ra z e sta w ien ie u rzą d zeń p e ry fe r y j
n y ch d o sta rc za n y ch przez firm ę C II, ich n o m e n k la tu rę i w aż n iejsze p a ra m e try ek sp lo atacy jn e.
D alej om ów ione są cechy c h a ra k te ry sty c z n e poszcze
gólnych m aszyn ro d zin y IR IS i za k res ich zasto so w ań.
W w ielu p rz y p a d k a c h ze w zględu na n ie u sta lo n ą jeszcze te rm in o lo g ię polską, w n a w ia sa c h b ęd ą czę
sto p o d aw a n e te rm in y an g ielsk ie; n azw y u rzą d zeń ze staw io n y ch w ta b lic y II będą p o d a w a n e w s k r ó tach.
2.1.1. IR IS 10
P o d m ia n e m IR IS 10 k ry je się k ilk a sy stem ó w s p e cjalizo w an y c h zbud o w an y ch w okół m ałego k o m p u te ra CII 10010:
a) z e sta w IR IS 10 do w ielopuipitow ego (16) p r o g ra m ow anego n a u c za n ia (CII 10010, MD, 16 MP, CT, C M L A )3)
*) P atrz r ó w n ie ż a r ty k u ł A . P ie tr a s iń s k ie g o — „ P L A N CA L
CUL — F r a n c u sk i p lan ro zw o ju in fo r m a t y k i” w b ie ż ą c y m z e s z y c ie .
s) O zn a czen ia w s z y stk ic h u rzą d zeń są p o d a n e w ta b lic y II.
b) z e sta w IR IS 10 do lo k a ln e j r e je s tr a c ji i ro z p ro w ad z an ia danych, w stę p n e j o b róbki i k o d o w a n ia in fo rm a c ji (C II 10010, KTD1, MP, CTS; n a żą d an ie m ożna dołączyć MD, P T I, DW1, OKI), k tó ry za p o moc,'; u rz ą d z e n ia CTS m oże być p odłączony do k o m p u te ra ce n traln e g o
c) z e sta w IR IS 10 ja k o s a te lita rn e u rzą d zen ie k o ń cowe p rz y zd aln y m p rz e tw a rz a n iu p a r tia m i (r e m o te batch P rocessin g) (CII 10010, M P, O K I, DW1, CTS);
IR IS 10 m oże być zd aln ie podłączony do k o m p u te ró w IR IS 50, C II 10070, IR IS 80.
d) z e sta w C II ¡10010 d o c e n tra ln e j re je s tr a c ji danych p o m iaro w y ch w przem y śle lu b la b o ra to ria c h b a d a w czych (CII 10010, KCR, M P, CT, PT, O KI, DK1, P T I).
K o m p u te r p ra c u je w ów czas w tzw. czasie rzeczy w i
sty m (real time).
O d p o w ied n ik iem k o m p u te ra IR IS 10 (CII 10010) m oże być np. m aszy n a P D P 8.
2.1.2. IR IS 50 i IR IS 45
K o m p u te r IR IS 50 je s t m aszy n ą u n iw e rsa ln ą śre d n ie j m ocy (moc obliczeniow a w iększa od m ocy obliczenio
w ej k o m p u te ra IBM 360/40 i m n ie jsz a od IBM 360/50), k tó re j szybkość liczenia w ynosi około 160 000 o p e ra c ji n a se k u n d ę w edług te stu G ibsona M ixa.
J e s t ona p rzezn aczo n a zasadniczo do p rz e tw a rz a n ia d anych w zarząd z an iu . Je d n a k ż e istn ie n ie sp e c ja l
nego k a n a łu dla czasu rzeczyw istego oraz m ożliw ość dołączenia a ry tm e ty k i zm ien n o p rze cin k o w e j p o zw a
la z pow odzeniem na w y k o rz y sta n ie jej do obliczeń n a u k o w y c h i do c e n tra ln e j r e je s tra c ji d an y c h (p atrz p u n k t 3).
K o m p u te r IR IS 50 z a w ie ra jed en p rocesor c e n tra ln y i do czterech p ro ce so ró w w ejścia -w y jścia . B ardzo b o g a ty z e sta w u rzą d zeń p e ry fe ry jn y c h (MP, CK2, MD, DW1, DW2, DT1, ME, DI AD, DI AM, DIM AS, PT2, PT3, CTC, CTQM, CLTO) pozw ala n a tw o rze n ie d u żych sy stem ó w ze zd aln y m p rz e tw a rz a n ie m p a rtia m i (rem ote batc h Processing) w y k o rz y stu ją cy c h sieć tr a n s m isji danych.
S ystem o p era c y jn y S IR IS 2 posiad a w zw iązku z tym m o d u ły tak ie, ja k m oduł obsługi k a n a łu czasu r z e czyw istego, m oduł g o sp o d a rk i k a rto te k a m i, m oduł obsługi lin ii tra n s m is ji d an y c h obok niezbędnego m o d u łu d y ry g e n ta czy m o d u łu obsługi klasy czn y ch u r z ą dzeń p e ry fe ry jn y c h .
K o m p u te r IR IS 45 sta n o w i o k ro jo n ą w e rsję k o m p u te r a IR IS 50. (O dpow iednio 2 i 3 szafy sta n d ard o w e).
P o siad a o n w olniejszą pam ięć o p e ra c y jn ą (czas d o stę p u 1,2 tis dla słow a 16-bitow ego), m n ie jsz ą liczbę niezależnych dostępów do p am ięc i (2) i n ie posiada u k ła d ó w p ro te k c ji poszczególnych „ s tro n ” p am ięc i (tylko na żądanie). P o n a d to część rozk azó w k o m p u te ra IR IS 45 rea liz o w a n a je s t program ow o, a nie układow o.
S y stem y o p ro g ra m o w a n ia i p rocesory w e jśc ia -w y jśc ia k o m p u te ró w IR IS 50 i IR IS 45 są całkow icie zgodne (com patible).
2.1.3. I R I S 35 M i I R I S 55 M
K o m p u te r IR IS 35 M o b udow ie z w a rte j (1 m a ła szafa), p rzeznaczony je st do p ra c y w szczególnie cięż
k ic h w a ru n k a c h otoczenia (zastosow ania w ojskow e, p ra c a na sta tk a ch ).
W a ru n k i jego p ra c y są n a stę p u ją c e : T e m p e ra tu ra otoczenia
— od —35°C do +45°C p rzy ru c h u p o w ietrz a
— od —35°C do +65"C p rzy w ym uszonym obiegu p o w ietrza
od —45°C do + 7 0 'C, gdy nie p ra c u je W ilgotność
95% p rz y te m p e ra tu rz e 45"C, gdy p r a c u je 95% p rzy te m p e ra tu rz e 55°C, gdy nie p ra c u je
