Wieści spod Dębu Goduli, 2011, nr 1 (1)

WIEŚCI SPOD DĘBU GODULI

BEZPĚATNA GAZETKA RUDZKIEGO TOWARZYSTWA PRZYJACIÓĚ DRZEW

Nr 1 (1) / wrzesień 2011

W numerze:

Dąb Goduli s. 5 Adoptowaliśmy rysia s. 6 Przyjaciel RTPD:

Marek Judycki s.10 Szpaska w lesie s. 12

a także:

A także:

Słowem wstępu, o RTPD słów kilka s. 3  Stwórzmy rudzkie arboretum! s. 4  Człowiek 1000 pasji: A. Podgórski s. 8  Szpaska w lesie – wyniki konkursu RTPD s. 12  Kalen- darium Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew s. 14  Przyrodnicze Skarby Rudy Śląskiej s. 22  Zagadka Wieści s. 23  Zjeść różę s. 24  Czy wiesz że… s. 25  Wielki piec Huty Pokój s. 26  Zapraszamy na stronę s. 27  Zaprzyjaźnione organizacje s. 28

Wieści spod Dębu Goduli 1/2011

1

Wieści spod Dębu Goduli

Pierwszy numer czasopisma dla mieszkańców Rudy Śląskiej, wydany z okazji 5-lecia

Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew

Nasze książki

Wszystkich wydawnictw Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew - przewodników po Rudzie Śląskiej, tomików poezji, szukaj w rudzkich

bibliotekach oraz na stronie www.rtpd.eu. Zapraszamy do lektury!

Sěowem wstępu, o RTPD sěów kilka

Oddajemy do Państwa rąk pierwszy numer Wieści spod Dębu Goduli, wyda- nego staraniem Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew, Organizacji Pożytku Publicznego. Przyczynkiem do jego wydania jest obchodzona właśnie piąta rocznica powstania naszego towarzystwa.

Członkowie i wolontariusze RTPD to grupa zapaleńców, ludzi, którzy kocha- ją Rudę Śląską, dążą do ochrony walorów przyrodniczych naszego miasta, upo- wszechniania historii, propagowania kultury i lokalnych artystów. Nasze szeregi są otwarte dla wszystkich, którzy myślą w kategoriach dobra i promocji Rudy Śląskiej. Ku chwale Rudy Śląskiej! – to motto Adama Podgórskiego, Przewod- niczącego zarządu i założyciela RTPD.

W czasie pięciu lat naszej działalności, bez fałszywej skromności możemy stwierdzić, że udało nam się zrealizować wiele. Nasze wydawnictwa książkowe, w szczególności rudzkie przewodniki, spotkały się z dużym zainteresowaniem mieszkańców – i nie tylko. Było ich dotychczas osiem, dokładamy starań, aby wydać kolejne. Nasza strona internetowa, www.rtpd.eu, cieszy się sporym po- wodzeniem. W ramach akcji sadzenia drzewek (w tym roku prowadzimy jej trzecią edycję), rozdaliśmy około tysiąc sadzonek drzew, które zostały posadzo- ne na terenie miasta przez jego mieszkańców. Drzewko posadziła również Pre- zydent Rudy Śląskiej, Grażyna Dziedzic, która objęła patronatem całość obcho- dów 5-lecia RTPD.

Prowadzimy również szereg akcji edukacyjnych, tj. lekcje przyrodnicze w te- renie w rudzkich szkołach. Interweniujemy, gdy zachodzi niebezpieczeństwo dewastacji drzew. Czynnie uczestniczymy w imprezach na terenie miasta, dość wspomnieć tegoroczną edycję Industriady na Ficinusie. Organizujemy konkursy literackie, plastyczne czy fotograficzne. Wypromowaliśmy dąb Goduli, ok. 250- letnie, prawdopodobnie najstarsze drzewo na terenie miasta. Dąb zajął siódme miejsce w polskiej edycji europejskiego konkursu „Drzewo Roku”, o czym można przeczytać na s. 5. Ostatnio zaopiekowaliśmy się rysiem ze śląskiego zoo, pokrywając część kosztów jego utrzymania. Piszemy o tym na s. 6.

Snujemy również ambitne plany na przyszłość. Stworzenie rudzkiego arbore- tum, czyli ogrodu dendrologicznego, to nasze największe marzenie.

Wieści spod Dębu Goduli RTPD, póki co, to czasopismo, które będzie się ukazywać nieregularnie. Następny numer planujemy wydać w grudniu. Z uwagi na skromność środków, na razie jest to czarno-biała gazetka, z kolorową okład- ką. Na wydanie w pełnokolorowe po prostu nas nie stać (tu ukłon w stronę po- tencjalnych sponsorów). Wersję kolorową możecie jednak Państwo znaleźć na naszych stronach internetowych: www.rtpd.eu. Po przeczytaniu przekażcie Wie- ści swoim znajomym, rodzinie. A jeśli wyrzucicie je na śmietnik, pamiętajcie, aby wrzucić je do niebieskiego pojemnika na odpady papierowe. W ten sposób chronicie środowisko! Promocja ekologii to bowiem nasz główny, statutowy cel.

2

3

Stwórzmy rudzkie arboretum!

Rzucamy ponownie pomysł stworzenia rudzkiego arboretum.

Arboretum, inaczej dendrarium albo ogród dendrologiczny, to w uprosz- czeniu rodzaj parku z kolekcjami drzew i krzewów. Takich ogrodów jest w

Polsce tylko 28. na Górnym Śląsku istnieją zaledwie dwa.

W naszym mieście nie bra- kuje nieużytków postnidustrial- nych, które z rozmaitych względów nie zostaną wyko- rzystane pod zabudowę prze- mysłową, usługową czy miesz- kalną. Tereny takie znakomicie nadają sie do urzeczywistnienia naszej wizji. Zarząd miasta ma problemy z ich przekazaniem komukolwiek. My nie chcemy ich na własność. Niech pozo- staną na zawsze własnością publiczną. Stowarzyszeniu wystarczyłoby przejęcie kilku hektarów do użytko- wania.

Stworzylibyśmy tam permakultury, kolekcje drzew, o jakich mało kto wie i słyszał. Zgromadzilibyśmy rośliny rozmaite w pokroju, formie, barwie czy ulistnieniu. Buki, wiązy, brzozy, dęby rodzące jadalne owoce, efektowne ma- gnolie, akacje o purpurowych kwiatach. Pięknie kwitnące, wonne i prze- barwiające sie jesienią krzewy. Żółte bzy, stewardie, perukowce. Girlandy pną- czy.

Towarzystwo postarałoby się opracować plan zagospodarowania takiego te- renu. Próbowałoby pozyskiwać pieniądze z grandów krajowych i europejskich na złożenie i utrzymanie nasadzeń. Z pewnością wiele roślin udałoby sie pozy- skać „za friko”, wykorzystując osobiste znajomości i ofiarność indywidualnych darczyńców.

Korzyści byłyby ogromne. Nie tylko stworzona zastałaby istotna atrakcja tu- rystyczna, przyciągająca do Rudy Śląskiej rzesze amatorów przyrody i ekologii.

Powstałby też nowoczesny instrument dydaktyczny, z pożytkiem dla tysięcy uczniów rudzkich, a być może śląskich szkół. Możliwości twórczego i poży- tecznego wykorzystania arboretum byłyby wielorakie.

Prosimy władze miasta, radnych, posłów, organizacje pozarządowe, wszyst- kich mieszkańców, którym sprawy rudzkiej przyrody są nieobojętne - poprzyjcie naszą inicjatywę!

Dąb Goduli

Ulubione Drzewo członków RTPD.

To około 250-letni dąb, którego wiek ustaliliśmy profesjonalnie, przy po- mocy świdra Presslera.

Prawdopodobnie najstar- sze drzewo na terenie Ru- dy Śląskiej, które zakieł- kowało około 1760 roku.

Jego atutem jest również położenie, rośnie bowiem w miejscu historycznym dla miasta, zaledwie kilka metrów od domu Karola Goduli i pozostałości rudzkiego zamku. W mo- mencie narodzin Karola Goduli (1781 r.) drzewo miało około 20 lat.

Zostało przez nas zgło- szone do prestiżowego kon- kursu „Drzewo Roku”, orga- nizowanego przez Klub Ga- ja, gdzie zajęło siódme miej- sce. Jego zdjęcie znajduje się nawet na naszej „firmowej”

widokówce.

Nie jest drzewem naj- okazalszym i najpiękniej- szym spośród dębów ro- snących w Rudzie Śląskiej.

Ale jest związany z miej- scem, w którym od małej

osady i grodziska przed ośmioma wiekami zaczęła się historia Rudy Śląskiej.

Barbara i Adam Podgórscy Arboretum w Bolestraszycach

www.bolestraszyce.com fot. A. Podgórski

4

5

Muzeum Miejskie Ruda Śląska

Nieistniejący Dom Karola Goduli

Adoptowaliśmy rysia!

Wbrew nazwie, RTPD drogie są nie tylko drzewa i inne rośliny, ale również zwierzęta. Szczególnie rodzime, występujące w stanie dzikim na terenie Polski. Postanowiliśmy więc zaadoptować jedno ze zwierząt ze Śląskiego Ogrodu Zoologicznego. Po burzliwych debatach wybór padł na rysia. Nie można się było oprzeć jego urokowi, wystarczy spojrzeć na załączone zdjęcie.

Adopcja polega na przekazywaniu dobrowolnej, stałej kwoty Śląskie- mu Ogrodowi Zoologicznemu, która zostanie wykorzystana na utrzyma- nie danego zwierzęcia.

W związku z adopcją pojawił się problem: jakie imię nadać naszemu pupilowi? Wśród zarządu RTPD powstał „ostry” spór w tej sprawie. Sy- tuacja stała się patowa, dlatego przyjęliśmy kompromis: Ryś będzie nosił imię: Ryś.

Ryś (jego pełna nazwa gatunkowa brzmi ryś euroazjatycki, łac. Lynx Lynx), to gatunek ssaka drapieżnego z rodziny kotowatych. Występuje na

terenie Europy i Azji. W Polsce, poza kotem domowym, żbikiem i rysiem, nie występują już inne zwierzęta z rodziny kotowatych.

Dorosłe osobniki ważą od 15 do 38 kg, wysokość w kłębie wynosi 50-75 cm. W stanie dzikim żyje 14-17 lat, w niewoli dożywa 26. Ryś jest gatun- kiem mocno zagrożonym, pod ścisłą ochroną, na terenie naszego kraju wy- stępuje poniżej 200 osobników. W Polsce wyróżnia się dwie główne populacje rysi. Populacja nizinna, wy- stępująca w Polsce północno-wschodniej (Puszcze: Augustowska, Kny- szyńska, Białowieska i Borecka), oraz karpacka we Wschodnich i Za- chodnich Karpatach oraz na Pogórzu Karpackim. Od lat 80. nielicznie spotykany jest na Roztoczu, w Puszczy Solskiej i na Polesiu Lubelskim.

Niewielka, sztucznie reintrodukowana na początku lat 90. XX wieku po- pulacja żyje w Puszczy Kampinoskiej. Część osobników z tej populacji zasiedliła lasy Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego.

Rysia trudno spotkać, nie tylko z powodu jego rzadkiego występowa- nia. Jest zwierzęciem nocnym, jedy-

nie w okresie godowym prowadzi dzienny tryb życia. W stanie natural- nym powszechnie występuje na ob- szarze Syberii, gdzie żyje ok. 90%

całej populacji. Poza tym duże popu- lacje znajdują się w Skandynawii, w Karpatach (na obszarze Rumunii i Czech, nielicznie również w polskich Karpatach), oraz w państwach azja-

tyckich na obszarze Azji Środkowej. W państwach zachodnich rysie zo- stały całkowicie wytępione, obecnie prowadzi się tam – z sukcesami – ich reintrodukację, czyli ponowne zasiedlanie okazami z ogrodów zoologicz- nych, odłowionymi okazami dziko żyjącymi z innych rejonów czy ze specjalnie prowadzonej hodowli.

Zapraszamy do odwiedzania Śląskiego Ogrodu Zoologicznego. Jeżeli znajdą się państwo przy wybiegu rysia, znajdziecie tam tabliczkę RTPD.

Prosimy, pozdrówcie naszego pupila! S. B.

fot. A. Podgórski fot. www.wikipedia.pl

http://beszamelispolkabezograniczen.blogspot.co m/2010/04/zagrozone-ssaki-europy-czesc-i.html

Rysia rodzina

Młode „Ryśki”

6

7

Adam Podgórski z żoną Barbarą i wnuczką

fot. S. Brudys

Czěowiek 1000 pasji

Z Adamem Podgór- skim, Przewodniczą- cym Zarządu RTPD, założycielem towarzy- stwa, rozmawia Seba- stian Brudys.

Sebastian Brudys: Mówią, że jesteś jak człowiekiem 1000 pasji, jak da Vinci. Możesz wymienić kilka najważniejszych?

Adam Podgórski: Pisanie książek i artykułów, działalność obywatelska, lubię czytać literaturę piękna, literaturę faktu, poezję, interesuję się także szara- dziarstwem, kulinariami, ochroną przyrody, przeszłością i teraźniejszością Rudy Śląskiej oraz Śląska, ludźmi rudzkiej kultury, etnologią ze szczególnym uwzględnieniem demonologii oraz obyczajami, obrzędami, paremiologią. W czasie wolnym również fotografuję, wypoczywam na działce, lubię zabawy z wnuczkami i psem Nutką. Zbieram książki z dedykacjami i autografami oraz kalendarzyki kieszonkowe. Ostatnio zdobyłem Odznakę Turystyczną Szlaku Zabytków Techniki. Uwielbiam obserwować przyrodę.

S. B.: Sporo tego! Rozumiem, że założenie RTPD wzięło się właśnie z zafascy- nowaniem przyrodą. Skąd masz taką wiedzę przyrodniczą?

A. P.: Wyniosłem ją z nauki w technikum leśnym i ze studiów leśnictwa w AR w Krakowie. Ciągłe samokształcenie, kontakty ze środowiskiem leśników nie- ustannie poszerzają moją wiedzę.

S. B.: Możesz wymienić kilka sukcesów RTPD w mijającym 5-leciu?

A. P.: Na pewno wydanie 8 książek, dzięki dofinansowaniu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Akcje rozdawania sadzonek drzew, zbiórki surowców wtórnych też spotykają się z pozytywnym odzewem. No i działalność edukacyjna, która daje wiele satysfakcji.

S. B.: A porażki? Były jakieś?

A. P.: Nie, o ile za porażkę można uznać nie załapanie się na grand z FIO po raz czwarty, mimo pozytywnych ocen formalnych i wysokiej merytorycznej opinii o wniosku.

S. B.: Działasz w wielu stowarzyszeniach. Z którymi z nich się najbardziej iden- tyfikujesz?

A. P.: Ze wszystkimi się identyfikuję, inaczej bym w nich nie działał. W żadnym moja przynależność nie jest tylko formalna i ogranicza się do płacenia składek.

We wszystkich staram się robić coś dobrego. Z oczywistych względów jednak najbliższe sercu mojemu i mojej żony są nasze „dzieci” – RSPOP i RTPD.

S. B.: Przejdźmy do innych zainteresowań. Niedawno odbyła się prezentacja Twojej najnowszej książki „Mitologia Śląska”. Krótko, co to za książka i dla kogo?

A. P.: To książka na poły naukowa, a przy tym dla szerokich rzesz czytelników.

Chyba każdy, kto interesuje się kulturą ludową, literaturą fantasy, a nawet pa- ranauką, znajdzie tam interesujące go informacje. Jest to w zasadzie antologia tekstów źródłowych o demonach, występujących na terenach całego obszaru Śląska i obszarów przyległych.

S. B.: A co na temat tych wszystkich zainteresowań mówi żona? Czy wspiera, a jeśli tak, to na czym polega te wsparcie?

A. P.: Żona jest współautorką prawie wszystkich książek. Piszemy wspólnie.

Czasem narzeka, że zbyt dużo czasu spędzam przy komputerze czy w bibliote- kach, ale ogólnie, mocno się wspieramy.

S. B.: Jakie masz plany na najbliższą przyszłość? Wróble ćwierkają, że być mo- że ukarze się jakaś nowa książka…

A. P.: Na ukończeniu jest książka o toponomii, czyli nazwach miejscowych, wy- stępujących na terenie Rudy Śląskiej. Trwają ostatnie rozmowy w sprawie sfi- nansowania jej wydania.

S. B.: Nie urodziłeś się na Śląsku, ale jesteś pasjonatem tego regionu. Co sądzisz o tym miejscu na ziemi, piątej stronie świata, jak pisał Kutz?

A. P.: Śląsk jest miejscem wspaniałym, nie do końca docenianym. Sam określam się jako „Ślązak z Łowicza”, gdyż stamtąd pochodzę. To arcyciekawa kraina, ze specyficzną kulturą i zagmatwaną historią.

S. B.: Ruda Śląska. Miasto w którym mieszkasz już… no, chyba ponad połowę życia. Co chciałbyś, aby zostało w Rudzie Śląskiej zrealizowane? Jaka jest przyszłość tego miasta? Jaki pomysł na jego promocję, poza przewodnikami RTPD z serii Ruda zielona RTPD?

A. P.: Przede wszystkim moim marzeniem jest stworzenie w Rudzie Śląskiej ar- boretum. O pomyśle napisałem artykuł, który ma znaleźć się w tym wydaniu Wieści [s. 4 - przyp. S. B.]. Chciałbym, aby starania o ustanowienie w Rudzie Śląskiej kolejnych drzew pomnikowych zakończyły się powodzeniem. I mój ma- ły „konik”: odtworzyć bieg Strugi, rzeczki, dopływu Kochłówki, która kiedyś płynęła przez Nowy Bytom, Czarny Las i Wirek.

S. B.: Dziękuję za rozmowę.

8

9

Przyjaciel RTPD

Marek Wacěaw Judycki

 literat: poezja i proza;

 dziennikarz;

 plastyk: malarstwo, grafika, rysu- nek, pastele,

 wycinanki współczesne techniką ażuru, ex libris;

 recytator;

 konferansjer;

 animator kultury.

Urodzony w 1943 r. w Kielcach.

Od wielu lat mieszkaniec Śląska. Wo- lontariusz, społecznik, mocno zaan- gażowany w działalność społeczną na rzecz Rudy Śląskiej. Artysta plastyk – amator, samouk. Jego twórczości poświęcono kilka wystaw indywidu- alnych, były również wystawiane w wystawach zbiorowych. Autor logo RTPD oraz wielu okazjonalnych ilu- stracji i motywów graficznych, które wykorzystujemy w naszych wydaw- nictwach oraz zamieszczamy na stro- nie internetowej. Autor ilustracji i okładek do około 20 książek.

Poza tym poeta, pisarz. Jego utwo- ry ukazały się drukiem w kilkunastu książkach.

Jerzy Mazurek o Wacławie Judyckim: Jest lirykiem wzruszeo, mistrzem redukcji.

Tak jak odjęta w wycinankach czero - jej brak, wypełnia się bielą i stwarza nową wartośd, tak w innych formach twórczości odejmuje światła, cienie, konteksty, opi- sy, zbędne słowa, a przez te odejmowania tworzy nowe znaczenia, przymglone czasem wspomnienia,

czasem wspomnienia, obrazy. Jest w nim - i jego dziełach - szczególna prostota piękna, pogoda ducha i mądrośd dojrzałego mężczyzny (nie dziwi, że był i jest na- uczycielem), jest imponująca konsekwencja metody i środków opisu świata. Należę do tych, którzy mieli szczęście go spotkad.

W rudzkim familoku, którego już nie ma

W starym, pustym, niczyim familoku oczodołami świecą resztki okiennych

szyb.

Drzwi wiszące na dolnych zawiasach Otwarte jak do ziewania, na murze

grzyb.

Spalone dawno na pobliskim placu nie skrzypią już drewniane podłogi,

nie zagradzają wejścia do izby kiedyś zielone, dzisiaj zgniłe progi.

Nie zakwiczy sytością gusiok w chlewikach na Starym Werdonie.

Nie przejedzie na konnym wozie haderlok popiskując na okarynie.

.

Nie krzyknie z góry Rudzka Starka na bajtla, który gowiedź goni, Staroszek nie pociągnie z fajki smolistego soku przedniego tytoniu.

Nie zakwiczy sytością gusiok w chlewikach na Starym Werdonie.

Nie przejedzie na konnym wozie haderlok popiskując na okarynie.

Krzywe wysuszone gałęzie, sterczące zmurszałe konary, liście rdzewiejące pomimo wiosny,

w pamięci głębokie szpary.

1 0

1 1

Szpaska w lesie – wyniki konkursu RTPD

W marcu mieliśmy przyjemność ogłosić poetycki konkurs pod nazwą

„Szpaska w lesie”. Jego pomysłodawcą był Pan Bronisław Wątroba.

Wyniki konkursu ogłosiliśmy w czerwcu. Uroczyste wręczenie nagród miało miejsce podczas tegorocznej Industriady na Ficinusie. Wymogiem było, aby szpaski były pisane „po naszymu”, czyli po Śląsku.

Poniżej prezentujemy niektóre nagrodzone szpaski. Wszystkich szukajcie Państwo na stronie RTPD, w dziale „Nasze artykuły”

Lyki z leśnyj aptyki

Na morzynie - tyj z jarzómba.

Na krónżynie - kora z dymba.

Zoft ze brzózki zrobi cuda, jak ze blazóm mosz łostuda!

*"Berała" - Bernard Śmigała I miejsce]

Sosna

Mało sosna W niebo zerko.

Rosna, rosna, Byda wielko!

Niy byd, sosno, tako rada, Tukej bydzie autostrada.

["Frida" - Jadwiga Bohla II miejsce]

Domb Goduli

Domb Goduli Na stracynie?

Wto przituli?

W nim spómniynie.

Stare dzieje, historyjo, Tod pamiontka, tod mecyjo!

["Frida" - Jadwiga Bohla II miejsce]

Pozór na grziby!

Znod siniorki pod brzózkami i muszorka pod jedlami W dóma z tego zrobiół zupa i „do gliny” wraziół… rzyd!

*"Berała" - Bernard Śmigała I miejsce]

A co to jest „szpaska”?

Jest to specyficzna forma fraszki. Tema- tyka tych krótkich utworów jest różno- rodna, a z uwagi na nazwę musi byd oczywiście radosna, żartobliwa, humo- rystyczna. Szpaska nie stroni też od czarnego humoru, satyry – może więc drwid i wykpiwad. Specyficzny dla szpa- ski jest układ wersów, rytm i rymy;

x – a x – b x – a x – b 2x – c 2x – c

Znak „x” oznacza ilośd sylab w wersie, a literki „a”, „b”, „c” kolejnośd rymów.

Dōmb Goduli

Linda śpiywo Ło Orszuli.

Rudzki dōmb gro Ło Goduli.

Już świyrgolōm ich listeczki, Zdo sie grajōm jak krzipeczki.

["Angela" - Urszula Pilny III miejsce]

Domb

Szumi w lesie Domb zgrzibjały, Echo niesie, Że zmurszały.

Łod starości chrobaczywy, Ale jeszcze żywotliwy.

["Viki" - Urszula Oślislok – IV miejsce]

Francek z Rudy,

Ernst z Fryncity, szli do Trudy na zolyty.

Jorg z Szwarcwaldu z Agnes polazł, tam kaj richtig jest Czorny Las.

["Raja" - Marek Wacław Judycki – V miejsce]

Ponadto wyróżnienia otrzymali:

"Filomyna1" - Barbara Politaj

„Krepel" - Grażyna Kisielewicz

"Lajerman" - Krzysztof Kokot

fot. S. Brudys

Laureaci „Szpaski w lesie” prezentują otrzymane dyplomy i wyróżnienia

1 2

1 3

Kalendarium

Rudzkiego Towarzystwa Przyjacióě Drzew

2006 - 2011

Wiele się zdarzyło w tym czasie. Aby przybliżyć Państwu naszą działalność, przedstawiamy historię naszego towarzystwa w formie kalendarium. Na końcu wybiegamy w przyszłość, prezentując nasze dążenia i dalekosiężne cele.

Data Zdarzenie

VIII. 2006

Adam Podgórski informuje znajomych o inicjatywie założenia Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew. W Rudzie Śląskiej przy ulicy Robotniczej 3/5 zbiera się grupa inicjatywna RTPD.

28. IX. 2006 18 członków założycieli uczestniczy w zebraniu założycielskim RTPD. Uchwalenie Statutu RTPD.

27. X. 2006 Przelanie do Sądu Rejonowego w Gliwicach dokumentów i wniosku o wpisanie RTPD do Krajowego Rejestru Sądowego.

21. XII. 2006 Walne Zebranie Członków RTPD dokonuje zmian w Statucie RTPD.

24. IV. 2007 RTPD zostaje wpisane do KRS z numerem 0000279536.

14. V. 2007 Urząd Statystyczny w Katowicach nadaje RTPD numer RE- GON 240643025

16. V. 2007 Urząd Skarbowy w Rudzie Śląskiej nadaje RTPD numer NIP 641-241-20-34.

13. VI. 2007

Prezydent Miasta Ruda Śląska udziela zgody na używanie przez RTPD herbu Miasta Rudy Śląskiej na drukach i innych materia- łach promocyjnych Stowarzyszenia.

26. I. 2007 Walne Zebranie Członków, poświęcone zmianie zapisu w statu- cie, zgodnie z zarządzeniem Sądu Rejestrowego w Gliwicach.

31. XII. 2007 RTPD liczy 22 członków.

1. I. 2008

Skład Zarządu RTPD: Przewodniczący zarządu - Adam K.

Podgórski; zastępca przewodniczącego zarządu: Sylwia Szo- enawa; sekretarz zarządu: Przemysław Stich, skarbnik: Barbara Podgórska; członek zarządu: Stanisław Włodarczyk.

Skład Komisji Rewizyjnej: przewodniczący KR: Katarzyna Sienkiewicz; członkowie: Sabina Sibińska, Jan Wyżgoł.

2008 Uruchomienie witryny internetowej RTPD.

Data Zdarzenie

24. IV. 2008

Przewodniczący Zarządu RTPD, Adam K. Podgórski przepro- wadził prelekcję z uczniami trzech klas VI w Szkole Podsta- wowej nr 41 w Rudzie Śląskiej w związku ze „Świętem ziemi”;

IV. 2008

RTPD zbiera 35 podpisów na rzecz Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, popierając projekt ustawy o zmia- nie ustawy z dnia 11 maja 2001 o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

1. VII. 2008 - 30. XI. 2008

RTPD realizuje projekt „Ruda a zielona”, promujący walory przyrodnicze Rudy Śląskiej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

23. IX. 2008

Przewodniczący zarządu RTPD, Adam K. Podgórski uczestni- czył spotkaniu grupy branżowej NGO Ekologia z przedstawi- cielami Urzędu Miasta Ruda Śląska

XI. 2008 Ukazuje się pierwsza publikacja książkowa RTPD pt. Ruda a zielona.

11. XII, 2008

Podczas III edycji dorocznej imprezy Dziękujemy Pozarządow- com, Adam K. Podgórski przewodniczący zarządu RTPD, zostaje wyróżniony przez Prezydenta Miasta Andrzeja Stanię, dyplomem uznania w kategorii KREATOR ZMIAN za długo- letnią działalność w RTPD na rzecz obywateli miasta Ruda Śląska.

31. XII. 2008 RTPD liczy 21 członków i 5wolontariuszy

1. I. 2009

Skład Zarządu: przewodniczący zarządu - Adam K. Podgórski, zastępca przewodniczącego zarządu: Sylwia Szoenawa; sekre- tarz zarządu: Przemysław Stich, skarbnik: Barbara Podgórska;

członek zarządu: Stanisław Włodarczyk.

Skład Komisji Rewizyjnej: przewodniczący KR: Katarzyna Sienkiewicz; członkowie: Sabina Sibińska, Jan Wyżgoł

14. I.2009

RTPD kieruje do Rady Miasta wniosek o ustanowienie pomni- kiem przyrody ożywionej „Lipy Sobieskiego” przy ulicy Sło- necznej w Bielszowicach.

16. I. 2009

RTPD wystąpiło do Rady Miasta Ruda Śląska o objęcie ochro- ną prawną w formie ustanowienia pomnika przyrody ożywionej 2 drzew gatunku lipa drobnolistna (Tlilia cordata), rosnących w Kochłowicach (proponowana nazwa: „Lipy Kochłowickie”) przy sanktuarium Matki Bożej z Lourdes.

16. II. 2009 Zebranie walne RTPD, zwyczajne, sprawozdawcze.

5. III. 2009 W siedzibie Tygodnika „Polityka” w Warszawie, Adam K.

Podgórski odbiera dyplom Działacza Obywatelskiego 2008, przyznany w ogólnopolskim plebiscycie internautów.

1 4

1 5

Data Zdarzenie

10. V.

– 15. X. 2009

RTPD realizuje akcję dydaktyczno – ekologiczną „50 drzew na 50-lecie Rudy Śląskiej”. Honorowy patronat sprawuje Prezy- dent Miasta, Andrzej Stania. W przedsięwzięciu uczestniczą nauczyciele i uczniowie 23 rudzkich szkół i zespołów szkół.

Pomocą służy Miejski Zakład Obsługi Placówek Oświatowych.

W trakcie akcji posadzono około 450 drzew: dębów, grabów, lip, kasztanowców, klonów, sosen, modrzewi, świerków i bu- ków.

15. V. - 31. XII. 2009

Realizacja projektu „Ruda a zielona BIS”, dofinansowanego w Programie Operacyjnym Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

13. VII. 2009

RTPD składa do Urzędu Miasta propozycję nadania ulicom nowobytomskim nazw Rudolfa Hegenscheidta i Brunona Abso- lona.

19. VIII.

2009

Podczas sesji terenowej w parku przy ul. Parkowej w Nowym Bytomiu i dokonywania pomiarów głazów, stwierdzono, że obok znajdują się przynajmniej 2 inne głazy, nieomal całkowi- cie ukryte w gruncie. Wystąpiono z pismem do prezydenta miasta, postulując odkopanie tych kamieni staraniem RTPD, ujawniając całe skupisko, nie mające odpowiednika w Rudzie Śląskiej.

14. IX. 2009

RTPD podpisuje list otwarty w kwestii uspołecznienia i uczy- nienia bardziej przejrzystym procesu stanowienia prawa. Z inicjatywą wystąpiła Ogólnopolska Federacja Organizacji Poza- rządowych. List, wraz z informacją o osobach go popierających, został wysłany do premiera, a dzień później jego kopie do osób i instytucji wskazanych pod listem.

20. IX.2009

W Filii nr 21 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bykowinie RTPD dokonuje uroczystego podsumowania akcji „50 drzew na 50-lecie Rudy Śląskiej” i otwiera wystawę prac plastycznych dzieci pn. Drzewo moich marzeń.

X. 2009 Członkowie RTPD dokonują inwentaryzacji zasobów przyrod- niczych „Lasku Bulońskiego” w Bykowinie.

14. X. 009

Adam K. Podgórski spotkał się z Anną Nawrot prezesem Pro Ethica nt. programu rewitalizacji Lasku Bulońskiego w Byko- winie. RTPD włącza się w realizację pomysłu rewitalizacji terenów poprzemysłowych i pokolejowych w Rudzie Śląskiej, pod nazwą „PoKolei”. W ramach projektu zrealizowano sesję terenową, rekonesansową w Bykowinie i Nowym Bytomiu.

X. 2010 RTPD przystępuje do Koalicji Rudzkich Organizacji Pozarzą- dowych „Lepsze Miasto”.

Data Zdarzenie

30.10.2009

W następstwie wniesienia przez Przemysława Sticha podania o rezygnacji z funkcji sekretarza zarządu RTPD, powołano na to stanowisko Arkadiusza Nawrota. Skład zarządu: Adam Podgór- ski, Sylwia Szoenawa, Arkadiusz Nawrot, Stanisław Włodar- czyk, Barbara Podgórska.

XII. 2009

RTPD wydaje trzy kolejne publikacje książkowe: „Ruda a zielona. II”, „Ruda a zielona. III” oraz „Drzewa w pomniki zaklęte. Drzewa pomnikowe Rudy Śląskiej. I”.

7. XII. 2009

RTPD wystąpiło do Rady Miasta Ruda Śląska o objęcie ochro- ną prawną w formie ustanowienia pomnika przyrody ożywionej 23 drzew o kryteriach pomnikowych. Łącznie w 2009 roku skierowano 3 wnioski dotyczące 26 drzew pomnikowych.

15.XII. 2009

Na czwartej, dorocznej imprezie pn. „Dziękujemy Pozarządow- com”, Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew otrzymało z rąk Andrzeja Stani, prezydenta Rudy Śląskiej, nagrodę i dyplom za działalność obywatelską.

Trzech członków otrzymało wyróżnienia indywidualne. Tytuł Kreatora Zmian przyznano Sylwii Szoenawie, zastępcy prze- wodniczącego RTPD. W kategorii Lider uhonorowano Stani- sława Włodarczyka, członka zarządu RTPD, miano Mistrza przyznano Przemysławowi Stichowi, członkowi RTPD.

31. XII. 2009 RTPD liczyło 21 członków i 5 wolontariuszy

1.I.2010

Skład Zarządu: Przewodniczący zarządu - Adam K. Podgórski, zastępca przewodniczącego zarządu: Sylwia Szoenawa; sekre- tarz zarządu: Arkadiusz Nawrot, skarbnik: Barbara Podgórska;

członek zarządu: Stanisław Włodarczyk.

Skład Komisji Rewizyjnej: przewodniczący KR: Katarzyna Sienkiewicz; członkowie: Sabina Sibińska, Jan Wyżgoł.

30.II.2010

Adam K. Podgórski, przewodniczący zarządu RTPD, 30 stycz- nia odebrał na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Ślą- skiego dyplom ukończenia podyplomowego studium pn. „Za- rządzanie organizacją pozarządową w Unii Europejskiej”.

3. II. 2010

W „Wiadomościach Rudzkich” ukazuje się kierowany do mieszkańców miasta apel RTPD o utworzenie dendrarium - Arboretum Rudzkiego.

1. III. 2010

Adam K. Podgórski uczestniczy w posiedzeniu Komisji Kultury Rady Miasta Ruda Śląska, przedstawiając dotychczasową dzia- łalność wydawniczą RTPD.

1 6

1 7

Data Zdarzenie

4. III. 2010

Adam K. Podgórski uczestniczy w Konferencji w UM, pn.: „Jak kompleksowo rozwiązać problem odpadów w naszym mie- ście?”, oraz wygłasza wystąpienie o proekologicznych działa- niach RTPD.

III 2010 RTPD ogłasza inicjatywę pn. „Drzewa na 650-lecie Kochło- wic”.

III. 2010

RTPD wraz z partnerami realizuje w rudzkich szkołach 3 kon- kursy tematyczne: poetycki, recytatorski i plastyczny. Konkursy przebiegają pod wspólnym hasłem: „Moja Ruda jest zielona”.

16. III. 2010

Przewodniczący zarządu RTPD Adam K. Podgórski spotyka się z Krystyną Kurowską, wiceprezydent Miasta Rudy Śląskiej, Ewą Wyciślik, naczelnik Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska UM oraz Joanną Szolc z Wydziału Roz- woju Miasta UM, w celu wstępnego uzgodnienia szczegółów inicjatywy stworzenia arboretum rudzkiego oraz uczestnictwa RTPD w konkursie na projekt ekologiczny, współfinansowany przez NFOŚIGW, który stowarzyszenie zamierza zrealizować w Parku Sobieskiego w Rudzkiej Kuźnicy.

24. III. 2010

Przedstawicielka RTPD, Barbara Podgórska, uczestniczy w jury konkursu nt. „Jak kompleksowo rozwiązać problem odpadów w naszym mieście?” zorganizowanym przez Stowarzyszenie

„EcoTerra” oraz Szkołę Podstawową Nr 13 w Rudzie Śląskiej.

IV –V 2010

RTPD, jako współorganizator obchodów 650-lecia Kochłowic, przekazuje Stowarzyszeniu Genius Loci-Duch Miejsca ok. 350 sadzonek drzewek różnych gatunków, które zostają rozdane mieszkańcom dzielnicy i zasadzone. Liczba drzew zasadzonych w mieście z inicjatywy RTPD wzrasta do około 900.

V. 2010 Media lokalne publikują „Stanowisko Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew w sprawie wycinania topoli”.

12. V. 2010 Z inicjatywy RTPD zastały zebrane podpisy przedstawicieli 10 organizacji pod wnioskiem skierowanym do władz miasta Rudy Śląskiej, o powołanie Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Wniosek w dniu 21 maja został skierowany do prezydenta miasta. Inicjatywa spotkała się z przychylnością pełnomocnika ds. organizacji pozarządowych.

Data Zdarzenie

13-15. V.

2010

Członkowie RTPD, Adam i Barbara Podgórscy, biorą udział w Ekolumnie w Spale - Ogólnopolskim Spotkaniu Ekologicznych Organizacji Pozarządowych. Uczestniczą w pracach grup robo- czych i popisują trzy rezolucje spalskie: w sprawie Puszczy Białowieskiej, w sprawie energetyki jądrowej oraz w sprawie GMO.

17. VI. 2010

Adam K. Podgórski, przewodniczący Zarządu RTPD, uzyskuje I Nagrodę Bonum Publicum im. Aleksandra Patkowskiego, przyznaną przez Miasto Sandomierz i Muzeum w Sandomierzu za krzewienie regionalizmu. Na czele zespołu jurorów stał wybitny pisarz, Wiesław Myśliwski.

7. VI. 2010

Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew znalazło się w gronie laureatów konkursu EkoAktywni, organizowanego przez Wo- jewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Przyznana nagroda wyniosła 5000 złotych.

VII - XII.

2010

Realizacja zadania publicznego pod nazwą „Ruda na zielono”, współfinansowanego przez Program Operacyjny Fundusz Ini- cjatyw Obywatelskich. W ramach projektu wydano m. in. 4 publikacje książkowe: Ruda a zielona. Część 4; Drzewa w pomniki zaklęte. Część 2; Drzewa ojczyste. Ogród wierszy o drzewach; Serce oddam kwiatom. Ogród wierszy o kwiatach.

20. X. 2010 RTPD dokonuje podsumowania konkursu pn. „Moja Ruda jest zielona”.

18. X. 2010

RTPD występuje do Rady Miasta Ruda Śląska o objęcie ochro- ną prawną, w formie ustanowienia pomnika przyrody ożywio- nej, 22 drzew o kryteriach pomnikowych. Łącznie w 2009 i 2010 roku skierowano 4 wnioski dotyczące 48 drzew pomni- kowych. Żaden nie doczekał się realizacji.

27.X.2010

W Miejskim Centrum Kultury odbywa się piąte, galowe spo- tkanie doroczne z cyklu „Dziękujemy Pozarządowcom”. Z rąk prezydenta Andrzeja Stani RTPD odbiera dyplom uznania w kategorii „Przyjaciel Natury”.

17. XI. 2010

RTPD przeprowadza miejski konkurs recytatorski „Drzewa ojczyste w poezji” pod honorowym patronatem prezydenta miasta Ruda Śląska. W konkursie uczestniczy około 2500 dzie- ci. Finalistom konkursu oprócz nagród zostaje rozdanych 50 sadzonek orzechów szarych wyhodowanych przez członków RTPD.

XI. 2010 RTPD uczestniczy w happeningu na placu Jana Pawła II, pn.

„Strajk Żywności”.

1 8

1 9

Data Zdarzenie

15. XII. 2010

Stowarzyszenie Proethica nagrodziło RTPD tytułem „Anioł Wolontariatu”. Nagrodę odebrał przewodniczy zarządu Adam K. Podgórski, który również wystąpił w części konferencyjnej dzieląc się uwagami i doświadczeniami z pracy z wolontariu- szami. Zarząd przekazał dla wyróżnionych osób 30 egzempla- rzy, wydanych przez RTPD, przewodników turystycznych z cyklu „Ruda a zielona”.

31.XII.2010 RTPD liczy 22 członków i 11 wolontariuszy.

24.II.2011

Walne zebranie roczne członków RTPD. Po rezygnacji Sylwii Szoenawa, zastępcą przewodniczącego zarządu RTPD zostaje wybrany Sebastian Brudys. Przewodnictwo Komisji Rewizyjnej obejmuje Angelika Kłosowska. Uchwalenie Misji RTPD.

III. 2011 Ogłoszenie konkursu na wiersz – fraszkę po śląsku pn. Szpaska w lesie.

5.IV. 2011 RTPD zostaje przyjęte jako członek zwyczajny do Związku Stowarzyszeń Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie.

14.04. 2011

RTPD inicjuje akcję ekologiczno-edukacyjną „500 drzew na 5- lecie RTPD”, pod honorowym patronatem Prezydent Rudy Śląskiej, Grażyny Dziedzic.

IV. 2011 Sąd Rejonowy w Gliwicach, Wydział X Gospodarczy KRS przyznaje RTPD Status organizacji pożytku publicznego.

11.VI.2011

Podczas festynu „Industriada 2011” na Ficinusie, RTPD uru- chamia stoisko z materiałami edukacyjno-ekologicznymi i turystycznymi, rozdaje 50 sadzonek drzew oraz organizuje finał konkursu „Szpaska w lesie”, wręczając dyplomy i fundując nagrody.

VI. 2011

Trwa plebiscyt internetowy, zorganizowany przez Klub Gaja na Drzewo Roku 2011. W szesnastce finalistów znajduje się Dąb Goduli z Rudy Śląskiej, zgłoszony przez RTPD

30. VI.2011 Dąb Goduli zajmuje 7 miejsce w kraju w plebiscycie na Drzewo Roku 2011, zorganizowanym przez Stowarzyszenie Klub Gaja.

10.VII.2011 RTPD podsumowuje konkurs poetycki i plastyczny pn. Dąb Goduli.

15.07.2011 Adam K. Podgórski uczestniczy w Warszawie w konferencji zatytułowanej „Wyzwanie dla Polskiej Prezydencji: zrównowa- żony rozwój jako imperatyw gospodarczy i ekologiczny” , zorganizowanej w związku z rozpoczęciem Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, przez Europejskie Biuro Ochrony Środowiska, przy wsparciu polskiego Ministerstwa Środowiska.

Data Zdarzenie

25.VII. 2011

RTPD prowadzi zajęcia z dziećmi nt. metod pomiaru drzew w Górnośląskim Parku Etnograficznym w Chorzowie, w ramach akcji „Wakacje w skansenie”.

1. IX.2011

RTPD obejmuje opiekę i częściowy sponsoring rysia europej- skiego o imieniu Ryś, w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym w Chorzowie.

2. IX. 2011 RTPD uczestniczy w konferencji pn. w Katowicach pn. „Orga- nizacje pozarządowe – Profesjonalni partnerzy czy oszołomy?”.

3.IX.2011

RTPD prezentuje własne stoisko, dorobek i ofertę oraz prze- prowadza konkursy podczas II Katowickich Dniach Organizacji Pozarządowych w Miasteczko Organizacji Pozarządowych w Katowicach Muchowcu.

21.IX.2011

W ogrodzie Miejskiego Centrum Kultury im. Henryka Bisty zostaje zasadzone drzewo pamiątkowe – miłorząb japoński, dla uczczenia 5 rocznicy powołania RTPD. Aktu zasadzenia doko- nuje Grażyna Dziedzic, prezydent Miasta Ruda Śląska.

21. XI. 2011

W sali sesyjnej Urzędu Miasta w Rudzie Śląskiej odbywa się uroczyste spotkanie z okazji 5. rocznicy RTPD, pod honoro- wym patronatem Grażyny Dziedzic, prezydent Miasta Ruda Sląska. Wręczone zostają honorowe tytuły „Przyjaciel RTPD”, dyplomy „Zasłużonemu dla RTPD”, oraz nagrody książkowe.

23-24. IX.

2011

RTPD jako główny partner uczestniczy w II Rudzkich Dniach Recyklingu, zorganizowanych wspólnie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Ekologii EcoTerra.

1.X.2011 RTPD przystępuje w charakterze członka – sympatyka do Re- gionalnej Izby Gospodarzącej w Katowicach.

* * * *

2015

Rudzkie arboretum otwiera swe podwoje.

Rusza Muzeum Hutnictwa, którego wizytówką jest Wielki Piec Huty Pokój.

Zostają zrekultywowane i zadrzewione wszystkie tereny po- przemysłowe na terenie miasta.

W obrębie Rudy Śląskiej znajduje się już 5 obiektów, włączo- nych w Szlak Zabytków Techniki.

2020

Ruda Śląska zostaje odznaczona tytułem "Zielonego miasta".

Miasto otrzymuje tytuł "Ekologicznego Lidera Górnego Ślą- ska".

Ruda Śląska nieformalną Stolicą Kultury Śląskiej.

2 0

2 1

Przyrodnicze Skarby Rudy Śląskiej

Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew organizuje stały konkurs fo- tograficzny pod nazwą „Przyrodnicze Skarby Rudy Śląskiej”.

Aby uczestniczyć w konkursie, trzeba przesłać zdjęcie na adres emai- lowy

kie nadsyłane zdjęcia muszą być wykonane w Rudzie Śląskiej, a miejsce i data wykonania fotografii podane przez autora.

Raz w miesiącu komisja, ustanowiona przez Zarząd RTPD, przyznaje nagrodę książkową, możliwe są również inne wyróżnienia. Nie jest wy- kluczone, że w przyszłości prace trafią do wydawnictw plakatowych, kalendarzowych, książkowych lub innych.

Szczegółowy regulamin konkursu znaleźć można na naszej stronie in- ternetowej: www.rtpd.eu. Serdecznie zachęcamy do uczestnictwa!

Laureat lipca: Janusz Smarzych

Zagadka Wieści spod Dębu Goduli

Czy znasz swoje miasto? Jeśli tak, koniecznie weź udział w naszym konkursie.

Wskaż, gdzie znajduje się przedstawiony obiekt. Wystarczy orienta- cyjna lokalizacja, w pobliżu jakiej ulicy czy innych obiektów leży przed- stawiony poprzemysłowy obiekt oraz do czego służył. Wygrywa ten, kto pierwszy nadeśle prawidłową odpowiedź. Do wygrania: wydawnictwo książkowe RTPD – przewodnik po Rudzie Śląskiej. Odpowiedź wyślij na e-mail: sabbr@poczta.onet.pl. Spiesz się!

Prezentujemy dwie z czte- rech nagrodzonych prac lipcowej edycji konkursu Przyrodnicze skarby Rudy Śląskiej. Zwycięzcą został Pan Janusz Smarzych.

GRATULUJEMY!

Po lewej: Kochłowicka

„Przystao”.

Po prawej: Zdjęcie wykonane w lasach kochłowickich, przy stawach wędkar- skich stowarzyszenia

„Lin”.

Zdjęd w pełnej kra- się, kolorowych, szu- kajcie w galerii na

www.rtpd.eu!

2 2

2 3

fot. B. Podgórska

Zjeść różę.

Kulinarne zastosowa- nia królowej kwiatów

Królowa kwiatów może stanowić po- trawę. Ściślej mó- wiąc, jej mocno pachnące płatki kwiatowe. Do kuli- narnego wykorzy- stania nadają się płatki wszystkich nieomal gatunków róż.

Szczególnie jednak polecamy obficie kwitnącą różę pomarszczoną alias różę fałdziolistną albo wreszcie różę japońską. Krzew dorasta do 2 m wysokości. Kolce różnej grubości, proste, mniej lub bardziej szczecinia- ste. Gałązki owłosione. Liście 5-9-listkowe, okrągławe lub eliptyczne, piłkowane, z wierzchu pomarszczone, ciemnozielone, nagie, lśniące, od spodu szarozielone, omszone. Kwiaty ciemnoróżowe lub purpurowe.

Kwitnie w czerwcu i lipcu. Owoc pozorny duży, kulistawy, szkarłatny.

Zastosowanie owoców jest wszechstronne, ale o tym jesienią. Obecnie wykorzystajmy płatki. Piękne i wonne. Świeże płatki, po usunięciu gorz- kiej nasady z tzw. plamką olejową użyjmy jako dekoracyjny i smakowy dodatek do wyszukanych surówek owocowych, napojów, deserów.

Można je też wykorzystać do aromatyzowania licznych nalewek, a na- wet win. Z płatków kwiatowych warto naszykować pyszną konfiturę, doskonałą do naleśników, rogalików, pączków i ciast z nadzieniem.

Odrobina takiej konfitury zaserwowana gościom do herbaty wzbudzi ich entuzjazm.

Podajemy dwa proste przepisy. Obecnie w dobie robotów w kuchni po- lecamy użycie mikserów lub blenderów. Przygotowanie różanych pysz- ności trwa krótko, bez żadnego kłopotu.

Przepisy podajemy na stronie obok.

Smacznego życzą autorzy artykułu: Barbara i Adam Podgórscy

Czy wiesz, że…

Struga to nazwa nieistniejącego potoku, który miał swe źródła po pół- nocnej stronie ulicy Hallera (obecnie znajdują się tam nieużytki) i ucho- dził do Kochłówki w rejonie ulic Wodnej i Gwiżdża.

O Strudze napiszemy obszerny artykuł w jednym z kolejnych numerów Wieści spod Dębu Goduli.

Apostolska Góra to wzniesienie w Kochłowicach, przy granicy z Cho- rzowem. Wg legendy, znajdował się tam kiedyś klasztor. Góra ta jest następnym wzniesieniem za Skałą. Od wieków porośnięta lasem kryła w sobie podobno rzecz wielce tajemniczą. Bardzo dawno temu stał tam klasztor pod wezwaniem Świętych Apostołów. Żyjący w nim mnisi w ja- kimś momencie zatracili jednak swoje powołanie. Zaczęli wieść życie nie- licujące z powagą miejsca i swojego stanu. Oddali się obżarstwu, pijań- stwu i (strach powiedzieć) rozpuście. Ale przyszła kara. Pewnej nocy Bóg sprawił, że cały klasztor zapadł się pod ziemię więżąc na wieki potępio- nych mnichów. Czasem tylko dopominają się miłosierdzia – w czasie jed- nej w roku nocy słychać spod ziemi bicie klasztornego dzwonu.

Ale to tylko legenda… A. P.

Konfitura z płatków różanych Przygotuj:

25 dag oczyszczonych płatków 80 dag cukru

sok z 1 cytryny, 1/2 l wody.

Płatki skropid sokiem wyciśniętym z cytryny, ucierad drewnianą łyżką w misce, aż się po- każe sok. Przelad do słoja, odstawid do dru- giego dnia. Zagotowad cukier z wodą, do wrzącego syropu przełożyd utarte płatki, go- towad na bardzo słabym ogniu, aż syrop mocno zgęstnieje. Przełożyd do słoiczków.

Płatki różane ucierane

Przygotuj:

25 dag płatków, 0,5 kg cukru sok z cytryny.

Ucierad z cukrem w makutrze lub w mikse- rze. Przełożyd do ma- łych słoiczków, szczel- nie zakręcid. Używad do deserów i ciast.

2 4

2 5

http://pl.wikipedia.org/wiki/Huta_Pok%C3%B3j

Wielki piec Huty Pokój

Czarny Śląsk to nie tylko górnictwo, ale również hutnictwo żelaza i cynku. W na- szym mieście znajduje się imponujący, wielki piec. Nieczynny, aż proszący się o przystosowanie do zwiedzania lub zorgani- zowanie muzeum hutnictwa.

Hutnictwo dziś już trochę straciło na zna- czeniu. Huta Pokój w latach 20. XX wieku była największą hutą ówczesnej Europy.

Dziś to już jedynie cień ówczesnej potęgi.

Huta znajduje się niemal w samym cen- trum Rudy Śląskiej. Z daleka wspaniale prezentuje się, szczególnie dla fanów tech- niki, od dawna nieczynny wielki piec, jej reprezentacyjny obiekt. Ogromna konstruk- cja stoi od jakiegoś czasu bezczynna i niszczeje.

Na górnym Śląsku istnieje szereg nieczynnych obiektów przemysłowych, zgrupowanych w Szlak Zabytków Techniki. Dominują obiekty kopalniane. Nie- stety, poza miniaturowym muzeum w Ustroniu, leżącym na Śląsku Cieszyń- skim, na szlaku nie ma żadnego związanego z hutnictwem metali zabytku. Im- ponujący rudzki wielki piec aż prosi się o zagospodarowanie, zorganizowanie na jego kanwie muzeum hutnictwa lub chociażby udostępnienie do zwiedzania.

Stanowi również doskonały punkt widokowy.

Nikt tym projektem nie jest jednak zainteresowany. Wiele mówi się od dawna na temat ratowania wszelkiego rodzaju zabytków, temat ten jest bardzo nośny.

W praktyce natomiast na bezproduktywnym gadaniu najczęściej się kończy.

Teren, na którym stoi nieczynny wielki piec, jest własnością ukraińskiej spółki Prywatbank. To, jak również brak funduszy, stanowi na pewno istotny problem.

Rzeczywistym problemem jest jednak brak zainteresowania wielkim piecem zarówno władz miasta i województwa, jak również władz Huty Pokój.

Dla ratowania szeregu zabytków powstają jednak inicjatywy oddolne w formie fundacji, stowarzyszeń i towarzystw. Za przykład posłużyć może Fundacja Za- mek Chudów. Ta, po przejęciu ruin zamku, częściowo go zrekonstruowała. Na samym zamku, jak również w jego otoczeniu, organizuje się szereg rozmaitych imprez o charakterze historycznym, ściągających co roku dziesiątki tysięcy uczestników. Dzięki temu zamek przeżywa swój renesans.

Co będzie dalej z wielkim piecem Huty Pokój? Nikt nie potrafi na to pytanie odpowiedzieć. Prawdopodobnie zostanie więc niedługo rozebrany, o ile władze miasta lub jakaś grupa pasjonatów nie zainteresuje się problemem. S. B.

Zapraszamy na stronę internetową RTPD

Wieści spod Dębu Goduli. Wydawca: Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew, Orga- nizacja Pożytku Publicznego. KRS: 0000279536. Pozostałe dane: www.rtpd.eu Adres do korespondencji: 41-707 Ruda Śląska, ul. Robotnicza 3/5.

Redakcja Wieści, autorzy tekstów: Adam Podgórski, Barbara Podgórska, Sebastian Brudys. Kontakt z redakcją: sabbr@poczta.onet.pl, tel. 793 17 10 06.

Skład, oprawa, przygotowanie do druku, ogólna koncepcja: Sebastian Brudys.

Druk: Rudzka Agencja Rozwoju INWESTOR, www.rarinwestor.pl

Zapraszamy do nadsyłania tekstów. Poszukujemy sponsorów kolejnych numerów.

Na naszej stronie internetowej znajdziesz:



wydane przez nas książki – przewodniki po Rudzie Śląskiej, w formie ebooków, za zupełną darmochę! Książki polecamy mieszkańcom, ciekawym swojego miasta, przyjezdnym, chcącym poznać Rudę Ślą- ską, jak również jako pomoc dydaktyczną.

W formie papierowej książki są do wypo- życzenia w rudzkich bibliotekach,



książki z poezją o przyrodzie – do czyta- nia na komputerze lub z wydruku, wśród autorów – także Rudzianie!



wiadomości, ciekawostki o Rudzie Ślą- skiej i Śląsku,



opisy ciekawych obiektów przyrodniczych w naszym mieście,



bogatą galerię zdjęć przyrodniczych naszego miasta – i nie tylko,

 informacje o ciekawych konkursach,



wiadomości z życia RTPD,

 kolorowe wydanie kuriera RTPD,

oraz wiele innych, mamy nadzieję, ciekawych informacji.

Nasza strona

niana o nowe informacje.

Na naszej stronie internetowej znajdziesz:



wydane przez nas książki – przewodniki po Rudzie Śląskiej, w formie ebooków, za zupełną darmochę! Książki polecamy mieszkańcom, ciekawym swojego miasta, przyjezdnym, chcącym poznać Rudę Ślą- ską, jak również jako pomoc dydaktyczną.

W formie papierowej książki są do wypo- życzenia w rudzkich bibliotekach,



książki z poezją o przyrodzie – do czyta- nia na komputerze lub z wydruku, wśród autorów – także Rudzianie!



wiadomości, ciekawostki o Rudzie Ślą- skiej i Śląsku,



opisy ciekawych obiektów przyrodniczych w naszym mieście,



bogatą galerię zdjęć przyrodniczych naszego miasta – i nie tylko,

 informacje o ciekawych konkursach,



wiadomości z życia RTPD,

 kolorowe wydanie Wieści spod Dębu Goduli,

oraz wiele innych, mamy nadzieję, ciekawych informacji.

Nasza strona

niana o nowe informacje.

2 6

2 7

Zaprzyjaźnione organizacje:

Rudzkie Stowarzyszenie Pomocy Ofiarom Przestępstw

Udziela bezpłatnych porad prawnych, przyznaje zapomogi ofiarom wypadków drogowych. Więcej informacji: www.rspop.org.pl

Śląski Ogród Botaniczny

Związek stowarzyszeń ekologiczno – przyrodniczych, którego RTPD jest członkiem. Więcej na www.sibg.org.pl

Zielona lekcja

Portal edukacji przyrodniczej.

Więcej na www.zielonalekcja.pl

Polski Związek Filatelistów Oddział Ruda Śląska

W wyniku serdecznej współpracy, filateliści wydali okolicznościową kartkę pocztową RTPD. O filatelistach: www.pzfruda.silesia.pl

Rudzka Agencja Rozwoju INWESTOR

Instytucja, która nieodpłatnie wydrukowała niniej- szy numer Wieści spod Dębu Goduli.

Strona agencji: www.rarinwestor.pl

2 8

Wieści spod Dębu Goduli 1/2011

2 8