Andrzej Orczykowski
Kolokwium habilitacyjne ks. dr
Tomasza Rozkruta
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 45/3-4, 321-323
Z
Ż Y C I A
W
Y
D
Z
I
A
Ł
U
P raw o K a n o n iczn e 4 5 (2 0 0 2 ) nr 3 -4
KOLOKWIUM HABILITACYJNE KS. DR. TOMASZA R O Z K R U T A
D n ia 18 czerw ca 20 0 2 r. na W ydziale Praw a K a n o n iczn eg o U n iw ersytetu Kar dynała S tefan a W yszyńskiego w W arszawie od b yło się kolok w ium habilitacyjne ks. dr. T om asza R o z к r u t a, kapłana d iecezji tarnow skiej, adiunkta w Instytucie Prawa K an on iczn ego Papieskiej A k a d em ii T eologiczn ej w K rakow ie. Podstaw ą przew odu habilitacyjnego była rozprawa: W alor o pin ii biegłego w kan on iczn ym p r o cesie m ałżeń skim (Studiu m h istoryczno-praw n e), W ydaw nictw o D iecezji Tarnow skiej B IB L O S 2002, ss. 286. W charakterze recen zen tó w dorobk u n au k ow ego i rozprawy habilitacyjnej wystąpili: ks. prof, dr hab. Jan D u d z i a k (PAT), ks. prof, dr hab. A ndrzej D z i ę g a (K U L ), ks. prof, dr hab. Ryszard S z t y c h m i l e r (U K S W ). K olokw ium habilitacyjnem u przew od niczył D ziek a n W ydziału ks. prof, dr hab. Julian К a ł o w s к i.
R ozpraw a habilitacyjna ks. dr. T. R o z к r u t a pod ejm u je aktualny i trudny problem at k o ścieln eg o wym iaru sp raw iedliw ości jakim je st op in ia b ie g łe g o w ka nonicznym p ro c esie m ałżeńskim . W alor p rocesow y o p in ii b ieg łeg o - traktowanej jako specyficzny środek dow od ow y - stał s ię , tak w p rzeszłości jak i aktu aln ie, przed m iotem w ielu dyskusji. O siągnięcia nauki i tech niki przyczyniają się d o g łę b szeg o rozu m ienia oraz lep sz eg o w ykorzystania te g o sp ecyficzn ego środka d o w o d o w eg o argu m en tow an ego pow ażn ym p o zn a n iem naukow ym praw natury i zasad dotyczących zachow ań człow iek a. W m onografii n a tem a t b ie g łe g o są d o w eg o H a b ilitan t z jed n ej strony p od su m ow uje w yniki d otychczasow ych bad ań prow ad zo nych przez k an onistów , a z drugiej - i to je szc z e w stop niu bardziej zasadniczym - p rezen tu je w łasn e badania nad aktu aln ie obow iązującym ustaw odaw stw em k o ścielnym oraz jurysprudencją rotalną.
B ad an ia przep row ad zon e przez ks. dr. T. R o z к r u t a w yznaczyły następującą konstrukcję rozprawy habilitacyjnej: sp is treści, o b jaśn ien ie sk rótów , w stęp , p ię ć rozd ziałów m erytorycznych, zak o ń czen ie, b ibliografia, som m ario w raz z e sp isem treści w j. w łoskim oraz sum m ary w raz z e sp isem treści w j. angielskim . Z asad niczy problem pracy - sform ułow any i ujęty w tytule - zo sta ł p rzed staw iony i w yjaśniony w p ięciu rozdziałach kończących się krótkim i pod su m ow aniam i.
R ozd ział pierw szy - b ędący tłem i pu nk tem wyjścia d o dalszych rozw ażań - sta now i prezentację instytucji b ie g łe g o w sy stem ie kanoniczn ych d ow od ów p ro ceso wych w św ietle aktualnie ob ow iązu jącego K od ek su Prawa K anon iczn ego.
322 Z ŻYCIA WYDZIAŁU [2]
R o zd zia ł drugi ukazuje po w sta n ie i rozwój instytucji b ieg łeg o w św ieckim są d ow n ictw ie - w takich kulturach prawnych jak: chińska, grecka, rzymska, germ ań ska - o ra z jej przen ik ania d o p ro ceso w eg o prawa k o ścieln eg o , gdzie przystosow y w ała się d o w ym ogów prawa k a n o n iczn eg o , utrw aliła - pop rzez Praw o D ek reta- łów aż d o K odeksu P raw a K anon icznego z 1917 r. - i znalazła sw oje m iejsce.
R o zd zia ł trzeci z k o lei stan ow i o p is szczegółow ych badań d ok u m en tów Stolicy A p o sto lsk iej w ydanych p o kodyfikacji z 1917 r. - dotyczących roli b ie g łe g o w ka non icznym p r o cesie m ałżeńskim - oraz przed staw ia stanu prawny w tej m aterii ak tu aln ego K odeksu Praw a K anon icznego.
R o zd zia ł czwarty je st an alizą zastosow an ia i w ykorzystania o p in ii b ieg łe g o w praktyce sądow niczej Trybunału R oty R zym skiej ocen ian ej przez A u dytorów te g o Trybunału zaw sze krytycznie, tzn. sw o b o d n ie, w łączności z całok ształtem środ ków dow od ow ych d a n eg o procesu.
R o z d z ia ł piąty - nazw any przez A u tora „sercem m on ografii” - jest syn tetycz nym p o d su m ow an iem je g o dotychczasow ych analitycznych rozważań. H abilitant o m aw ia aprob ow ane p rzez p o w szech n e ustaw odaw stw o k ościeln e oraz przez m ał żeń sk ą jurysprudencję R oty R zym skiej w sp ó łcze sn e wytyczne dotyczące an gażo w ania biegłych w p rocesach m ałżeń sk ich o ra z kryteria o cen y sporządzanych przez nich opin ii. N a stęp n ie ks. dr T. R o z к r u t p rezen tu je w łasną o c en ę op in ii kano- nistów oraz wyraża sw oje pogląd y w kw estii takich szczegółow ych zagadnień jak: ud ział b ie g łe g o w p rocesie; przym ioty op in ii b iegłego; p om ocn iczy charakter o p i nii b ie g łe g o w stosun ku d o innych środk ów dow odow ych w danej sprawie; p ełn a au to n o m ia sę d z ieg o w o c e n ie d o w o d o w eg o w aloru op in ii b ie g łeg o , przy o b ow iąz ku u zasad n ien ia zarów n o jej akceptacji jak i odrzucen ia.
Z asadniczym i źród łam i m on ografii są: klasyczne zbiory prawa rzym skiego: (C o /p i« Iu ris C ivilis) oraz prawa k ościeln ego: (C orpu s Iuris C anon ici, C odex Iuris C anon ici (1 9 1 7 ), K o d ek s Praw a K anon iczn ego (1 9 8 3 ), C odex C an on u m E cclesia rum O rientaliu m (1 9 9 0 ), jak rów nież in tegraln ie w ykorzystane szc zeg ó ło w e d o k u m enty Stolicy A p o sto lsk iej. S ze ro k o zostały te ż uw zględ n ion e D ecision es seu S en tentiae.
R ozpraw a habilitacyjna p rzygotow ana w oparciu o b ogaty m ateriał źródłow y, op racow an ia autorów polsk ich i zagranicznych - a przed e wszystkim w łasn ą n a ukow ą reflek sję A u tora - stan ow i p ow ażny w k ład w badania nad instytucją b ie g łe go w kan oniczn ym p rocesie m ałżeńskim oraz m oże posłu żyć p ełn iejszem u w yko rzystaniu tej instytucji przez sąd y k ościeln e.
B iorąc p od uw agę o c e n ę rozprawy habilitacyjnej, c a łe g o dorobku n au k ow ego i pozytyw ną o c e n ę kolok w ium h ab ilitacyjn ego, R ada W ydziału p od jęła uchw ałę o n ad aniu ks. T. R o z k r u t o w i stop nia n au k ow ego dok tora hab ilitow an ego n a uk prawnych w zak resie prawa k a n o n iczn eg o - prawa procesow ego.
[3] Z ŻYCIA WYDZIAŁU 323
D n ia 28 października 2002 r. C entralna K om isja d o Spraw Tytułu N a u k ow ego i S topni N aukow ych zatw ierdziła u ch w ałę R ad y W ydziału Prawa K an on iczn ego U n iw ersytetu Kardynała Stefana W yszyńskiego nadającą ks. Tomaszowi R o z к r u- t o w i sto p ień naukow y doktora h ab ilitow an ego nauk prawnych w zakresie prawa k an on iczn ego - prawa p rocesow ego.
ks. A n d rze j O rczykow ski SC h r
DOKTORAT P. HELENY PIETRZAK
D n ia 30 kw ietnia 2002 roku na W ydziale Prawa K an on iczn ego U n iw ersytetu K ardynała S tefana W yszyńskiego w W arszawie odb yła się publiczna o b ron a pracy doktorskiej p. mgr H ele n y P i e t r z a k , absolw en tki te g o ż W ydziału. D ok toran tk a p rzed łożyła R ad zie W ydziału rozprawę: O pod a tk o w a n ie kościelnych o só b p ra w nych i fizycznych według a k tó w praw n ych i p ra k ty k i w ła d z Polskiej R zeczypospolitej L u dow ej. Stu diu m praw n o-historyczne n ap isaną p o d kierunkiem ks. prof. dr. hab. Józefa W r o c e ń s k i e g o . W charakterze recen zen tów wystąpili: p. prof, dr hab. Wacław G o r o n o w s k i (U W ) oraz ks. prof, dr hab. J ó zef K r u k o w s k i (U K SW ).
P roblem atyka opod atkow ania k ościeln ych o só b prawnych i fizycznych w św ię cie w sp ółczesn ym m a wymiar polityczno-praw ny. Z asad y dotyczące op o d a tk o w a nia K o śc io ła pełnią funkcję o k re ślo n eg o system u stosun ków p ań stw o-K ościół, b ę d ą ceg o integralnym e lem en tem p an u jącego porządku p olitycznego: dem okratycz n eg o , bądź totalitarnego. P otrzeb ę c a ło ścio w eg o opracow ania problem atyki o p o datk ow an ia kościelnych o só b prawnych i fizycznych w ed łu g aktów prawnych i praktyki w ładz Polskiej R zeczyp osp olitej L udow ej dostrzegła p. m gr H . P i e- t r z а к i to zagad n ien ie uczyniła p rzed m iotem swojej dysertacji. W przeprow a dzonych badaniach - jak wynika z tytułu pracy - u w zględ n ion o n ie tylko akty nor m atyw ne, ale rów nież praktykę organów adm inistracyjnych, często kolidującą z obow iązującym i w ów czas norm am i prawnym i.
C a ło ść rozprawy doktorskiej p. m gr H . P i e t r z a k licząca 300 stron zawiera: w stęp , wykaz skrótów , p ięć rozd ziałów m erytorycznych, zak oń czen ie oraz bib lio grafię. U p orząd k ow anie pod w zględ em logicznym i m etod ologiczn ym zeb ran ego m ateriału w yznaczyło konstrukcję pracy oraz u m ożliw iło w yczerpujące przed sta w ien ie r ozległości i zło ż o n o ści problem atyki.
W e W stępie dysertacji D ok toran tk a uzasad n ia wybór tem atu, określa c e le sw o ich badań, charakteryzuje kon tek st sp ołeczn o-p olityczn y i id eologiczn y, źród ła i li teraturę przed m iotu oraz system atykę i m eto d ę wykorzystaną d o op racow ania te m atu. P. m gr H . P i e t r z а к staw ia h ip o te z ę badaw czą, w myśl której m arksistów
