Głos Wąbrzeski : bezpartyjne polsko-katolickie pismo ludowe 1935.11.12, R. 16, nr 134

(1)

Cena pojedynczego numeru 10 gr.

^Dzisiejszy

^numer

zawiera 4 strony i

arkusz

powieściowy.

BEZPARTYJNE POLSKO - KATOLICKIE PISMO LUDOWE. ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

- J— . W e k s p e d . m ie s ię c z n ie 7 9 g r . z o d n o s z ę - 1 rZcUpidld. n ie m p r z e z p o c z tę 2 1 g r . w ię c e j. W w y p a d k a c h n ie p rz e w id z ia n y c h , p r z y w s tr z y m a n iu p r z e d s ię b io r s tw a , z ło ż e n ia p r a c y , p r z e r w a n ia k o m u n ik a c ji, a b o n e n t n ie m a p r a w a ż ą d a ć p o z a te rm in o w y c h d o s ta rc z e ń g a z e ty , lu b z w ro tu c e n y a b o n a m e n tu Z a d z ia ł o g ło s z e n io w y R e d a k c ja n ie o d p o w ia d a . R e d a k to r p rz y jm u je o d 1 0 - 1 2 . N a d e s ła n y c h a n ie z a m ó w io n y c h r ę k o p is ó w R e d a k c ja n ie z w r a c a i n ie h o n o r u je R e d a k c ja i a d m in is tr a c ja u l. M ic k ie - w io z a 1 . T e le f o n 8 0 . K o n to c z e k o w e P . K O . P o z n a n 2 0 4 ,2 6 2 .

aa-wj

Suniiennetn wykonywaniem obowiązków, budujemy silną

Ojczyznę!

A — Ł — - J _ — — : . Z a o g ło s z . p o b ie r a s ię o d w ie r s z a m m . (7 UyiUoZ&llId, ła m .) 1 0 g r ., z a r e k la m y n a s tr . 4 - ła m . w w ia d o m o ś c ia c h p o to c z n y c h 3 0 g r . n a p ie r w s z e j s tr . 6 0 ,g r ‘ u d z ie la s ię p r z y c z ę s te m o g ła s z a n iu . „ G ło s W ą b r z e s k i* w y c h o d z i trz y ra z y ty g o d n . i to : w p o n ie d z ia łe k , ś ro d ę i p ią te k . P r iy s ^ d o - w e m ś c ią g a n iu n a le ż n o śc i r a b a t u p a d a . D la s p r a w s p o rn y c h je s t w ła ś c iw y S ą d w W ą b rz e ź n ie . — Z a te rm in o w y d ru k , p rz e p isa n e m ie jsc e o g ło s z e n ia a d m in is tra c ja n ie o d p o w ia d a . W y d a w n ic tw o z a s tr z e g a s o b ie p ra w o n ie p rz y ję c ia o g ło s z e ń b e z p o d a n ia p o w o d ó w

N r. 1 3 4 Gotub 9 w to re k d n ia 12 listo p a d a 1 9 3 5 r. R o k X V I

Z niczego rośnie potęga

S ie d e m n a ś c ie la t m in ę ło o d c h w ili sie c i k o le jo w e j i z a jm u je m y 6 m ie j

sc e w ś w ie c ie co d o d łu g o śc i lin ij k o - o d z y s k a n ia p rz e z P o ls k ę N ie p o d le

g ło śc i. D z ie ń W o ln o śc i, 11 listo p a d a , s ta ł się ś w ię te m N a ro d u . P rz e d la ty n ie w ie lu je s z c z e z d a tą tą łą c z y ły się ż y w e w s p o m n ie n ia d n i w c z o ra js zy c h . P o w o li n a s tró j te n m ija ł z a c ie ra ł się . D z iś ro c z n ic a N iep o d le g ło ś c i je st o h - c h o d z o n a , ja k ś w ię to n ie m a l h is to ry c z n e — e p ilo g n a s z y ch ib o h a ters k ic h z m a g a ń o 'w o ln o ść .

Z d n ie m c o d z ie n n y m rz a d k o k to łą c z y ju ż to ś w ię to . D z ie ń c o d z ie n n y , tw a rd y , c ię ż k i, s z a ry d z ie ń ta k z u p e ł

n ie n ie u s p o sa b ia d o h is to ry c z n y c h ro z w aż a ń .

A p rz e c ie ż k to k o lw ie k ta k są d z i, te n n ie m a ra c ji.

P rz e ż y w a m y o b e c n ie c h w ile tru d n e , c h w ile w y m a g a ją c e o d c a łeg o s p o łe c z e ń s tw a b o le sn y c h , n ie m a l n a d s iły o fia r i w y rz e c z e ń . W c h w ila ch ty c h m u s im y m ieć (w ia rę, ż e to c o ro b im y d a p o z y ty w n e re z u lta ty , ż e o - s ią g n ie m y w te n sp o só b ja k iś c e l.

tę u fn o ś ć w ła ś n ie z d o b ę d z iem y , je ś li c o fn ie m y się p a m ię c ią d o ty c h „ h isto - ry c z n y c h " ju ż d la n a s c h w il o d z y s k a n ia p rz e z k ra j n a s z n ie p o d le g łe g o b y tu .

S ię g n ijm y d o z a c z ą tk ó w n a s z e j p a ń s tw o w o ś c i. C o ś m y o d z ie d z ic z y li p o z a b o rc a c h ? J a k w y g lą d a ła P o ls k a , p o p rz e w a le n iu się p rz e z n ią w o jn y , k tó ra trw a ła d la n a s o d w a la ta d łu ż e j, n iż d la re s z ty E u ro p y ?

S tra to w a n e p o la , ro z w a lo n e d o m y , w s ie i m ia sta w z g lis z c za c h , w y s a d z o n e m o s ty , a rm ja , s ta n o w ią c a z le p e k ż o łn ie rz y z trz e c h z a b o ró w , z ro z m a i

ty c h fo rm a c y j, n ie u m u n d u ro w a n y c h a lb o w m u n d u ra c h z w łó k ie n p o k rz y w y , n ie u z b ro jo n y c h . R o z c ią g ło ść s ie c i k o le jo w e j (w y n o siła ś m ie s z n ą c y frę 6 ,6 1 3 k im . P o z a b o rc a c h o d z ie d z ic z y liś m y 4 ,1 9 3 w a g o n y 'o so b o w e , a le b e z s z y b i ta k z n is z c z o n e , ż e w y m a g a ły g ru n to w n e g o re m o n tu , lo sa m o b y ło z lo k o m o ty w a m i, k tó ry c h w z a ra n iu n a s z e j n ie p o d le g ło śc i m ie liś m y 1 9 3 5 , p o s ta rz a ły c h , n ie m a l n ie z d a tn y c h d o u ż y tk u . N ie m ie liśm y w ię c n ic — z a -j c z y n a liś m y e g z y s to w a ć z n ic ze g o .

O , n ie b y ły to ła tw e c h w ile . 1 n ie je d n e j o d n a s w y m a g a ły p rz e c ie ż o - fia ry . P a p ie ro w y p ie n ią d z b e z p o k ry c ia z d n ie m k a ż d y m tra c ił n a w a rto śc i, c e n y w z ra s ta ły z g o d z in y n a g o d z in ę. C z ło w ie k , k tó ry o trz y m a ł p e n s ję n a i-g o — 5 -g o ju ż n ie m ia ł z c z e g o ż y ć , 'b o p rz e z te k ilk a d n i p e n s ja , k tó rą o trz y m a ł n ie b y ła ju ż n ic w a r

ta . N ie m ieliśm y a n i a d m in is tra c ji, a n i s z k o ln ic tw a , a n i s ą d o w n ic tw a . — N ic .

A je d n a k p o m im o ty c h ta k c ię ż k ic h i tru d n y c h p o c z ą tk ó w , p o m iin o p ra c y , w y g lą d a ją c e j n ie k ie d y n a w e t n a p ra c ę s y z y fo w ą — s ta liś m y się w c ią g u k ilk u n a s tu z a le d w ie la t m o c a r s tw em , re p re z e n to w a n e m p rz e z 8 a m b a s a d o ró w 'w 4 p ie rw sz y c h s to lic a c h ś w ia ta . M a m y u p o rz ą d k o w a n e s to s u n k i p o lity c z n e , w y ć w ic z o n ą i d o s k o n a le w y p o s a ż o n ą a rm ję , m o c n y p ie n ią d z , D z iś p o s ia d a m y 2 0 ,0 0 0 k im .

le jo w y c h w s to s u n k u d o o b s z a ru n a sz e g o k ra ju . M o ż n a ś m ia ło p o w ie d z ie ć, ż e w 1 9 1 9 r. d ro g i w P o lsc e n ie m a l n ie istn ia ły , ta k b y ły z ru jn o w a n e p rz e z w o jn ę — d z iś p o s ia d a m y ic h 3 3 6 ,2 6 2 k im . P o s iad a m y 1 3 ,0 0 0 w a g o n ó w o s o b o w y c h w ła sn e j k o n s tru k c ji, w z b u d z a ją c y c h p o d z iw n a w s z y s tk ic h d w o rc a c h E u ro p y , 7 ,0 0 0 lo k o m o ty w , p rz e s z ło 1 5 0 .0 0 0 w a g o n ó w to w a ro w y c h . M a m y G d y n ię , C h o rz ó w , M o śc i- c e . M a m y 17 s ta ły c h lin ij lo tn ic z y c h , n a k tó ry c h k u rs u je 3 4 s a m o lo ty , m a m y flo tę m o rs k ą , p ię k n e g m a c h y u ż y te c z n o ś c i p u b lic z n e j.

M im o p ię trz ą c y c h się tru d n o ś c i g o s p o d a rc z y c h w o s ta tn ic h c z a s a c h n ie u s ta je m y a n i n a c h w ilę w p ra c y . 1 ta k n p . m ię d z y in n e m i w la ta c h o d 1 9 2 4 — 1 9 3 4 w y b u d o w a liś m y 7 .7 2 0 k im . d ró g b ity c h , 7 7 .0 0 0 m . b . m o stó w . W ię c są re z u lta ty n a s z y ch ty lu le tn ic h w y s ił

k ó w , są o iw o ce, te j n a p o z ó r c z ę sto S y z y fo w e j p ra c y .

G d y ś m y p rz e d ła ty p o d e jm o w a li tru d s tw o rz e n ia p a ń s tw a z n ic z e g o — p rz y z n a jm y to sz c ze rz e — n ie w s z y s c y w ie rz y liś m y , ż e o s ią g n ie m y ta k ie i re z u lta ty w ta k s to su n k o w o k ró tk im c z asie .

Ż a d e n z n a s z y c h w y s iłk ó w n ie p o s z e d ł d o ty c h c z a s n a m a rn e — to je s t rę k o jm ia , ż e i o b e c n e o fia ry c e l sw ó j o s ią g n ą .

O te rn w in n iś m y p a m ię ta ć w s ie d e m n a s tą ro c z n ic ę o d z y s k a n ia p rz e z P o ls k ę N ie p o d le g ło ś c i.

USTAWA UPOWAŻNIAJĄCA P.

PREZYDENTA DO WYDAWANIA DEKRETÓW

W jA iR S Z A W A . W D z ie n n ik u U s ta w N r. 81 u k a z a ła s ię u s ta w a z d n ia 6 lis to p a d a b r. o u - p o w a ż n ie n iu P a n a P re z y d e n ta R z p lite j d o w y - d w a n ia d e k re tó w .

JAPOŃCZYCY CHCĄ ZAJĄĆ SZANGHAJ?

S Z A N G H A J . K rą ż ą p o g ło s k i o z a m ie rz o n e j a k c ji ja p o ń s k ie j w S z an g h a ju . 1 0 0 ty s ię c y ż o łn ie rz y c h iń s k ic h s k o n c e n tro w a n o w o b s z a rz e S z a n g h a j — H a n c z o u — N a n k in . M ie s z k a ń c y z a c z ę li o p u s z c z a ć S z a n g h a j. W ła d z e ja p o ń s k ie z a d o w o liły się w y ja ś n ie n ie m z e s tro n y ic h iń sk ie j, ż e k o n c e n tra c ja iz o s ta ła z a rz ą d z o n a w z w ią z k u z o b ra d a m i k o n g re s u iK u o m in ta n g u .

STATEK „BATORY44 ODDANY ZO

STANIE W TERMINIE

W A R S Z A W A . A m b a s a d a w ło s k a w W a r

s z a w ie k o m u n ik u je , ż e w ia d o m o ś ć p o c h o d z ą c a z „ B e rlin e r T a g e b la ttu * ’, a w ie lo k ro tn ie p rz e d ru k o w a n a o rz e k o m y m z a m ia rz e rz ą d u w ło s k ie g o z a re k w iro w a n ia s ta tk u „ B a to ry " , — k tó ry b u d u je s ię w s to c z n i w M o n tfalc o n e, c e le m u ż y cia g o d o p rz e w o ż e n ia w To jsk w ło s k ic h d o A fry k i w s c h o d n ie j — je s t b e z p o d s ta w n a . M a ry n a rk a h a n d lo w a w ło s k a n ie p o trz e b u je z ry w a ć k o n tra k tu w to k u w y k o n a n ia , g d y ż p o s ia d a d o s ta te c z n ą ilo ść je d n o s te k . S ta te k „ B a to ry” b u d o w a n y d la P o lsk i, z o s ta n ie o d d a n y P o ls c e w e d łu g u m o w y .

I jlH ii ^h tan - iM im

ZAJĘCIE MAKALLE

R Z Y M . M in is te rs tw o p ra s y i p ro p a g a n d y o g ła s z a n a s tę p u ją c y k o m u n ik a t N r. 4 0 :

G e n e ra ł d e B o n o te le g ra fu je ; S z ta n d a r w ło s k i w y co fa n y z M a k a lle w d n iu 2 2 s ty c z n ia 1 8 9 8 ro k u , p o n o w n ie p o w ie w a n a d ty m fo rtem o d g o d z in y 9 ra n o d n ia 8 lis to p a d a 1 9 3 5 ro k u , d z ię k i w s p ó ln e j a k c ji o d d z ia łó w w ło s k ic h i tu - b u lc z y c h .

W A R S Z A W A . N a z a sa d z ie in fo rm ac y j i w ła s n e g o k o re s p o n d e n ta a ta k ż e z e ź ró d e ł a n g ie ls k ic h , fra n c u s k ic h , n ie m ie c k ic h , w ło s k ic h i a b is y ń s k ić h — P A T p o d a je n a s tę p u ją c y k o m u n ik a t o s y tu a c ji n a fro n ta c h a b is y ń s k ić h w p ie rw s z e j p o ło w ie d n ia 8 b m .

Jak odbyto sio za jocie Makkaiie!

R Z Y M . P ra s a w ło s k a w k o re s p o n d e n c ja c h z M a k a lle , p o d a je n a s tę p u ją c e s z c z e g ó ły za-1 ję c ia te g o m ia s ta p rz e z W ło c h ó w .

O św ic ie o d d z ia ły b ry g a d y g e n . D a lm az z o ru s z y ły z o k o lic M o g o b a w k ie ru n k u M a k a lle . B ry g a d a ta s k ła d a ła s ię z b e rs a lje ró w , c z ę śc i 1 3 p u łk u p ie c h o ty w ło s k ie j, p a ru b a ta ljo n ó w a s k a ry só w i o d d z ia łó w ra s a G u g sy . P ie c h o ta 1 3 p u łk u p o s u w a ła s ię le w e m s k rz y d łe m w z d łu ż d ro g i k a ra w a n o w e j, id ą c e j iz L a c c i, p o d c z a s g d y b e rs a lje rz y o ra z w o js k a G u g sy sz ły ś ro d k ie m w p ro s t n a M a k a lle . P o d w ó c h g o d z i

n a c h m a rsz u o b ie k o lu m n y n a w ią z a ły z e s o b ą ś c is ły k o n ta k t p a d m u ra m i M a k a lle . U w ró t m ia s ta o d d z ia ły w ło s k ie p o w ita n e z o s ta ły p rz e z k le r k o p ty js k i, k tó ry z g ro m a d z ił s ię u s tó p ś w ią ty n i. W o jo w n ic y G u g sy c a ło w a li k rz y ż e, p o d a w a n e im p rz e z k s ię ż y . P ie rw s z y h o łd d u c h o w ie ń s tw a k c p ty js k ie g o p rz y ją ł p łk . B ro g lja , k tó ry s z e d ł w s tra ż y p rz ed n ie j. L u d n o ś ć o k rz y k a m i ra d o ś c i w iita ła w o jo w n ik ó w G u g sy , k tó ry c h o rk ie s tra p rz y w e jś c iu d o m ia s ta g ra ła fa s z y s to w s k ą „ G io v in e z z ę ‘‘. N a s tę p n ie ra s G u g sa w s z e d ł d o sw e g o p a ła c u , g d z ie p rz y ją ł p rz e d s ta w ic ie li m ie js c o w y c h w ła d z o ra z k le ru , k tó rz y z ło ż y li m u h o łd i w y ra z ili ra d o ś ć s p o w o d u p o w ro tu g u b e rn a to ra .

R ó w n o c z e ś n ie w o jsk a w ło s k ie z a ję ły w z g ó rz e , n a k tó re m -z n ajd u je s ię fo rt z w a n y E n d a J e s u s . V / fo rc ie ty m b ro n ił się w ro k u 1 8 9 6 m a jo r w ło s k i G a llja n o . N a d z ie d z iń c u tw ie rd z y u tw o rz o n o c z w o ro b o k , -z ło ż o n y z b e rs alje ró w ,

Ziazd dziennikarzy pomorskich

G ru d z ią d z . W s o b o tę d n . 9 b m . o d b y ł s ię w G ru d z ią d z u d o ro c z n y w a ln y z ja z d S y n d y k a tu D z ie n n ik a rz y P o m o rs k ic h . N a z ja z d p rz y b y ło z c a łe g o P o m o rza p o n a d 6 0 d z ie n n ik a rz y . — U ro c z y s to śc i z ja z d o w e ro z p o c z ę ły się n a b o ż e ń s tw e m w k o ś c ie le fa rn y m , c e - le b ro w a n e m p rz e z c z ło n k a s y n d y k a tu k s. d y r. L is s a . O tw a rc ie z ja z d u n a s tą p iło o g o d z . 12 w p o łu d n ie w s a li ra d y m ie js k ie j. W ra tu sz u z ja z d z a g a ił o ra z p rz e w o d n ic z y ł z ja z d o w i p re z e s s y n d y k a tu re d . F ie d le r z B y d g o sz c zy . — P o o fic ja ln e m o tw a rc iu z ja z d u u c z e s tn ic y u d a li się a u to b u sa m i n a z w ie d z a n ie m ia sta , w s z c z e g ó l

n o śc i n o w o w z n ie s io n y ch b u d o w li i m ie js k ic h . O g o d z . 1 4 .3 0 o d b y ł się w

N a fro n c ie p ó łn o c n y m , ja k d o n ió sł o te rn u rz ę d o w y k o m u n ik a t w ło s k i N r. 4 0 , w o js k a w ło s k ie w k ro c z y ły o g o d z in ie 9 z ra n a d o M a k a lle . W o js k a w ło s k ie , k tó re z a ję ły m ia s to M a k a lle s k ła d a ły s ię z o d d z ia łó w a s k a ris ó w a ta k ż e z p u łk u p ie c h o ty , p u łk u b e rs a lje ró w i p u łk u c z a rn y c h k o sz u l p o d w o d z ą g e n e ra ła B iro li. W s z y s tk ie p o z y c je s tra te g ic z n e d o o k o ła M a k a lle s ą w rę k a c h w ło s k ic h . J e d n o c z e ś n ie n a s k ra jn e m le w em s k rz y d le o d d z ia ły D a n k a - Ijó w z a ję ły A z b i, izaś c z a rn e k o sz u le g e n e ra ła S a n tn ie g o n a o d c in k u c e n tra ln y m fro n tu z d o b y ły D o iło (n ie m ie s z a ć z D o iło , n a fro n c ie p o łu d n io w y m w S o m a lii).

c z a rn y c h k o sz u l, a s k a ry s ó w i w o jo w n ik ó w r a s a G u g sy .

P u n k tu a ln ie o g o d z in ie 9 -te j ra n o p a d ła k o m e n d a : „ P re z e n tu j b ro ń !” . W ty m m o m e n c ie s z ta n d a r w ło s k i z a c z ę to w y c ią g a ć n a m a s z ty z a tk n ię te n a w ie ż y fo rte c z n e j. U ro c z y s to śc i te j to w a rz y s z y ły w y s trz a ły a rty le rji g ó rs k ie j. P o - p o b ło g o s ła w ie n iu s z ta n d a ru w ło s k ie g o p rz e z g ło w ę k o ś c io ła k o p ty js k ie g o , w o js k a w ło s k ie p rz e d e fila d o w a ły p rz e d s z ta n d a re m , p rz y c z e m ra s G u g sa o so b iśc ie d o w o d z ił sw o im i w o jo w n i

k a m i. P o te j c e re m o n ji m ia s to z o s ta ło o b s a d z o n e p rz e z w o jo w n ik ó w G u g sy , a w o jsk a w ło s k ie k tó re w z m o c n io n e z o s ta ły s iln e m i p o s iłk a m i, n a d e s z łe m i z p ó łn o c y , p rz y s tą p iły d o z a jm o w a n ia w z g ó rz i d o lin , p o ło ż o n y c h n a p o łu d n ie o d Z ^ la k a lle . W g o d z in ac h p o p o łu d n io w y c h p rz y b y ła s z y b k a a rty le rja , k tó ra z a ję ła d a le k o p o s u n ię te p o z y c je w k ie ru n k u n a S c e llic o t. R ó w n o c z e ś n ie g e n e ra ło w ie S a n tin i i B iro li z a ję li d o lin ę Q u ih a (n a p o łu d n io - w s c h ó d c-d M a k a lle ) n a p o ty k a ją c w s z ęd z ie n a lo ja ln o ść k le ru i lu d n o śc i.

W k o ś cio ła c h k o p ty js k ic h o d p ra w io n o n a b o ż e ń s tw a d z 'ę k c z y n n e . W c h w ili, g d y w o js k a w ło s k ie w k ra c z a ły d o M a k a lle , n a d m ia s te m p rz e le c ia ło b lisk o 2 0 s a m o lo tó w w ło s k ic h — b o m b a rd u ją c y c h i w y w ia d o w c z y c h , b u d z ą c e n tu z ja z m lu d n o śc i. S a m o lo ty te s tw ie rd z iły n a s tę p n ie k o n c e n tra c ję p o w a ż n y c h sił a b is y ń s k c h w p o b liż u B e t M a ria m n a p o łu d n ie o d M a k a lle i A n ta lo .

h o te lu K ró le w s k ie g o D w o ru w s p ó ln y o b ia d , w y d a n y p rz e z m ia sto . O g o d z . 1 6 -ie j ro z p o c zę ły się śc isłe o b ra d y z ja z d u , n a k tó ry c h p o ru s z a n o s z e re g z a g a d n ie ń i b o lą c ze k , z w ią z a n y c h z z a w o d e m d z ie n n ik a rsk im . W k o ń c u w y b ra n o n o w y z a rz ą d , w s k ła d k tó re g o w e s z li re d . F ie d le r ja k o p re z e s , re d . M ie ln ik ó w i D o b ro s ta ń s k i ja k o w ic e p re z e s i o ra z c z ło n k o w ie z a rz ą d u : B ig o ń s k i z B y d g o sz cz y , C ie s ie ls k i, D o liń s k i. G ó rn ic k i i K u n z . O g o d z . 2 2 -g ie j w le c z , z ja z d z a m k n ię to , p o - c z e m o d b y ł się w ie c z o re k to w a rz y s k i w sa li k a w ia rn i E u ro p a , k tó ry o p ró c z d z ie n n ik a rz y z g ro m a d z ił lic z n e g ro n o p rz e d s ta w ic ie li s p o łe c z e ń s tw a g ru d z ią d z k ie g o .

(2)

Str. 2 G Ł O S W Ą B R Z E S K I

Co słychać ? ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

W K R A JU .

4- B ezrobocie w P olsce w ciągu 2 o stat

nich tygodni w zrosło o 4087 osób.

5- W G rudziądzu odbył sią zjazd Sokolic na który przybyło 100 delegatek.

6- P rokurator zapow iedział apelację w pro

cesie prof. M eissnera.

7- N a cm entarzu w B ędzinie popełnił sa

m obójstw o na grobie sw ej żony — 29 letni W i

told B rzyw czy. P ow odem sam obójstw a był żal po żonie, która zm arła m u przed kilku dniam i.

8- Z a organizow anie w W ielkopolsce taj

nej organizacji S turm gruppe, skazany został niem iec B uchholz na 8 m iesięcy w ięzienia.

9- W M inisterstw ie P rzem ysłu i H andlu zarejestrow anych jest 265 karteli..

4- W Ż abie pow . K osów obraduje „sejm 1"

cyganów całej Polski, celem w yboru now ego króla.

+ G w ałtow ny pożar straw ił część szpitala dla um ysłow o chorych w S t. Jean D ieu (K a

nada). D w óch chorych zginęło w płom ieniach.

4- T rw ająca w ciągu ostatniej doby ulew a spow odow ała w ylew w szystkich dopływ ów S a- ony. P ola są zalane, kom unikacja przerw ana,

Z A G R A N IC Ą :

4- Z P alestyny zgłosiło się kilka tysięcy żydów do w ojska abisyńskiego.

4- W Jugosław i ogłoszono, że w szystkie podatki m ogą być spłacane kukurydzą.

4- N a K aukazie zm arł bednarz T ym kin — w w ieku lat 137.

4- P ola N egri, baw iąc znów w L ondynie, zaręczyła się. N azw isko narzeczonego trzym a

ne jednak jest w tajem nicy.

4- W R arańczy w R um unji odbyła się uro

czystość pośw ięcenia polskiej szkoły.

4- N a tle płac w ybuchł w 21 kopalniach w B elgji strajk górników . S trajk m a przebieg spokojny. ।

4- H itler rozw iązał S tahlhelm .

4- W najbliższym czasie m a być zw ołany konsystorz papieski.

4- W e W łoszech subskrypcja pożyczki w o

jennej przyniosła 2 m iljardy lirów .

4- P odczas ostatniego ciągnienia francu

skiej loterji państw ow ej 4 kupców w ygrało 3 m il jony franków .

4- W S erbji w okolicach B elgradu, m acio

ra należąca do rolnika R adow nica w ydała na św iat prosię o 2 głow ach i 12 nogach.

N A G Ł A ŚM IE R Ć

T O R U Ń . iN a R ynku S tarom iejskim m iał onegdaj m iejsce tragiczny w ypadek. P. A lfreda H inz w yszła na targ po zakupy. W pew nej chw ili zasłabła, w obec czego pnz^prow adzono ją do pobliskiego sklepu L eisera, gdzie w krótce zm arła. P rzybyły na m iejsce lekarz pogotow ia stw ierdził zgon na skutek udaru serca. Z m ar

ła była żoną prokurenta P om orskiej S pół

dzielni R olniczej w T oruniu.

K O N SE R W A T O R Z A B Y T K Ó W P O  M O R Z A

T O R U Ń . Jak w iadom o, dotychczas przy U rzędzie W ojew ódzkim w P oznaniu urzędow ał konserw ator zabytków , którego teren działal

ności rozciągał się rów nież i na teren w oje

w ództw a pom orskiego. O becnie na sk u tek za

biegów ze strony p. W ojew ody P om orskiego St. K irtiiklisa m a być m ianow any konserw ator zabytków dla terenu w ojew ództw a pom orskie

go z siedzibą w T oruniu.

B O G A T E ŹR Ó D ŁO .

B O R Y SŁ A W . W kopalni nafty „L uisa“ w B orysław iu dow iercono się głębokości 1528 m tr. źródła ropy naftow ej, dającego, narazie 40 tys. kg. ropy dziennie. P rzypływ ropy zw iększa się z godziny na godzinę. O ile produkcja utrzy

m a się na dotychczasow ym poziom ie ,,L uisa będzie najproduktyw niejszym w chw ili obecnej szybem naftow ym w P olsce. O prócz ropy otw ór daje 12 m . siześciennych na m inutę. M iesięczna w artość produkcji ropy i gazu z tego szybu je

żeli utrzym ałaby się na obecnym poziom ie w y

nosiłaby ponad 29 tys. zł. T akiego dow iercenia nie zanotow ano w polskim zagłębiu naftow ym od szeregu lat.

B U N T W A R M JI B O L IW IJSK IE J B U O N E S A IR ES . W edług otrzym anych w ia

dom ości z P aragw aju w szeregach arm ji boli

w ijskiej w V illa M ontes w C haco w ybuchł groźny bunt, który doprow adził do krw aw ego starcia, P rzez cały bow iem dzień słychać było odgłosy strzałów karabinow ych a naw et arm atnich.

P rzyczyną buntu było odrzucenie przez w ładze w ojskow e żądania m łodych oficerów boliw ij

skich, postaw ienia przed sądem honorow ym w szystkich dow ódców w ojsk boliw ijskich, którzy brali udział w w ojnie C haco-B oreal.

Obchód Święta Niepodległości w Wąbrzeźnie

Udział p. Wojewody Pomorskiego

T egoroczny obchód rocznicy odzyskania N iepodległości m iał w W ąbrzeźnie przebieg n ad er uroczysty, uśw ietniony przybyciem do W ąbrzeźna P an a W ojew ody P om orskiego K irtiklisa.

Już w sobotę w ieczorem m iasto p rzy

brało odśw iętny w ygląd. D om y u d ek o ro w a

no chorągw iam i o b arw ach państw ow ych, a gm achy publiczne zostały ponadto u d ek o ro

w ane i ośw ietlone w spaniale. P rzy dźw ię

kach o rk iestry Z w iązku S trzeleckiego ru szy ł ulicam i m iasta bardzo liczny cap strzyk , sk ła

d ający się z o rg an izacy j w . f. i p. w .

P rzed staro stw em pochód zatrzy m ał się, st. sierż. N ow acki złożył rap o rt p. staroście pow iatow em u K alksteinow i, poczem po o d e

g ran iu 1-ej B ry g ad y ruszył d alej. R ozw ią

zanie pochodu nastąpiło na R ynku.

W niedzielę ran o na dziedzińcu szkoły pow szechnej m ęskiej zeb rały się oddziały w . f. i p. w ., o rg an izacje społeczne i zaw odo

w e, skąd po złożeniu rap o rtu p. staroście po

w iatow em u K alksteinow i p rzez dow ódcę ca

łości udano się do kościoła p arafjaln eg o na nabożeństw o.

P rzed głów nym ołtarzem po bokach u- staw iły się poczty sztandarow e a n a fotelach zasiedli rep rezen tanci w ładz. W idzieliśm y w ięc p. starostę pow iatow ego, naczelnika są

du grodzkiego, Z arząd m iejsk i z p. b u rm i

strzem na czele, p. w ices tar ost.ę M gra C w inarow icza, pow . K om endanta P . P. kom isarza p. S zm ytkow skiego, naczelnika U rzędu S k ar

bow ego, poczty i kolei oraz rep rezen tan tó w o rg an izacy j społecznych.

M szę o d p raw ił ks. I*elskow ski, a p o d n io

słe kazanie okolicznościow e w ygłosił ks. p ro

boszcz Z arem ba. P o nabożeństw ie odbyła się d efilad a oddziałów w . f. i p. w ., k tó rą ode

b rał staro sta pow iatow y w otoczeniu p rzed

staw icieli w ładz duchow nych, św ieckich i o r

g an izacy j społecznych.

P o defiladzie udano się do sali p. K lim ka na uroczystą ak ad em ję, k tó rą zain au g u ro w ał p. K aucz, pośw ięcając k ilk a słów pam ięci M arszalka P iłsudskiego, co obecni uczcili przez pow stanie i jed n o m in u to w e m ilczenie.

N a p ro g ram akadem jd złożyły się p ro d u k cje o rk iestry Z w iązku S trzeleckiego, o rk iestry g im n azjaln ej, ch ó ru „L utni", zbiorow e recy tacje okolicznościow e oraz przem ów ienie oko

licznościow e w ygłoszone przez prof. tut. gim n azju m p. Ż aczka.

D alszy ciąg uroczystości odbył się po po

łudni u w zw iązku z uroczystcm o tw arciem i pośw ięceniem gm achu sto w arzy szen ia D om u P racy S połecznej. P rzed gm achem ustaw iła się k o m p an ja honorow a, plluton K rakusów z o rk iestrą Z. S. W św ietlicy zeb rali się p rzed staw iciele w ładz państw ow ych, sam orządo w ych i o rg an izacy j społecznych.

O godz. 16-tej n ad jeżd ża p. W ojew oda P om orski, którego w ita p. starosta K alkstein w otoczeniu p. w icestaro sty i k o m isarza p.

S zm ytkow skiego. O rk iestra Z. S gra hym n państw ow y, dow ódca k o m p an ji honorow ej ppor. rez. G olik sk ład a p. W ojew odzie ra

port. P o p rzeg ląd zie oddziałów u d aje się p.

W ojew oda do św ietlicy. Z P anem W ojew odą p rzy b y ł rów nież naczelnik W ydz. W ojsk, i prezes W ojsk. F ed eracji p. G rzan k a oraz oso

bisty sek retarz. Z ram ien ia w ładz w o jsk o

w ych p rzy b y ł kpt. K w iatkow ski obw odo w y k o m en d an t w . f. i p. w . w T oruniu.

T u taj k ró tk ie przem ów ienie pow italne w ygłosił prezes zarząd u S to w arzy szen ia D o

m u P racy S połecznej p. w icestaro sta M gr.

C w inarow icz. D zięk u jąc P . W ojew odzie za p rzy b y cie o raz dotychczasow ą życzliw ość o- k azy w an ą sto w arzy szen iu p o d aje prezes k ró t

ki program p rac sto w arzy szen ia ju ż w y k o n an y ch o raz w y k o nać się m ający ch w p rzy szłości. P rzem ów ienie sw oje zakończył o k rzy

kiem na cześć N ajjaśn iejszej R zeczypospo

litej o raz P ana P rezy d en ta, poczem o rk iestra o d eg rała hynm n państw ow y.

P o przem ów ieniu p. w icestaro sty ks. p ro boszcz Z arem ba u b ran y w szaty liturgiczne, w ygłosił k ró tk ie okolicznościow e przem ów ie- niet i dokonał ak tu pośw ięcenia gm achu. P o pośw ięceniu gm achu chór „L utni" pod b atu tą p. R eiskego odśpiew ał „G audę M ater P olonia".

N a zakończenie w ygłosił p rzem ó w ien ie p. re -(

jen t S zust, k tó ry podniósł m om ent otw arcia gm achu D om u P racy S połecznej w dniu rocz

nicy odzyskania N iepodległości, jak o fak t w ielk iej w agi w k ształto w an iu się now ego oblicza polskiego, pozbyw ającego się z k aż

dym rokiem naleciałości z czasów niew oli.

W ezw aniem do uczczenia pam ięci M arszałka P iłsudskiego zakończył p. rejen t S zust sw oje przem ów ienie. P otem udał się P . W ojew oda do poszczególnych pokoi, gdzie zapoznał się z pracow nikam i o rg an izacy j społecznych. W loka i u Z w iązku S trzeleckiego był obecny na uroczystości w ręczenia dyplom ów za w y b it

ną p racę w Z. S. ob. ob. A lfonsow i S zczuce i F ilanow skiem u. P o zw iedzeniu lokali o rg a

n izacyj społecznych p. W ojew oda p rzy b y ł do Z arządu gm innego, gdzie .zgrom adziła się R a

da gm inna z zarządem . P an W ojew oda in te

resow ał się g o sp o d ark ą gm inną, budżetem gniinnvm i innem i lokalnem i sp raw am i gm i

ny. P o opuszczeniu Z arządu gm innego. Z a

rząd S tow . D om u P racy S połecznej p o d ejm o w ał p. W ojew odę i gości kaw ą. P o kaw ie udał się p. W ojew oda na w entę, gdzie zabaw ił do godz. 19-tej, o d jeżd żając do T orunia.

O BC H Ó D ŚW IĘT A N IEPO D LEG ŁO ŚC I W K O LEJO W EM PR ZY SPO SO BIENIU

W O JSK O W E M

W ubiegłą sobotę w ieczorem K olejow e P rzysposobienie W ojskow e w W ąbrzeźnie z okazji 17-tej rocznicy N iepodległości urządziło uroczystą akadem ję oraz w ieczorek tow arzyski.

W pięknie przystrojonej św ierkam i pocze

kalni III-klasy zebrali się bardzo licznie człon

kow ie K P W . w raz z rodzinam i oraz duże grono zaproszonych gości. —

A kadem ję zagaił naczelnik stacji p. T usch pow itaniem obecnych, poczem w ygłosił dłuższe przem ów ienie w którem szczegółow o przedsta

w ił dzieje tytanicznych w alk nad zdobyciem N iepodległości. W spom niał bohaterskie w yczy

ny L egjonów pod w odzą K om endanta Józefa P iłsudskiego i w reszcie odzyskanie N iepodleg

łości. W prostych, szczerych słow ach złożył na

stępnie p. nacz. T usch hołd poległym o w olność R zeczypospolitej B ohaterom , a przedew szyst- kiem zgasłem u przedw cześnie W odzow i N arodu, M arszałkow i Piłsudskiem u, którego pam ięć uczczono przez pow stanie i jednom inutow e m il

czenie. N a zakończenie przem ów ienia p. nacz.

T usch w zniósł okrzyk na cześć R zeczypospolitej, Jej Prezydenta i R ządu z p. prem jerem K ościał- kow skim na czele. O krzyk ten pow tórzono entuzjastycznie p o trzykroć a orkiestra pp:

H apki i L askow skiego odegrała H ym n N arodo

w y i „P ierw szą B rygadę".

W dalszym ciągu program u panna H alina Z arębska w ygłosiła b. ładnie w iersz pod tytu

łem „O trum no". M łodą deklam atorkę nagro

dzono hucznem i oklaskam i. N astępnie chór m ieszany kolejarzy odśpiew ał pieśń „U łani”, po odśpiew aniu której p. B eszczyński, członek K . P. W . odczytał w yjątki z pism M arszałka P ił

sudskiego. Z kolei orkiestra odegrała w iązan

kę „K w iaty P olskie”, pocizem członkow ie K . P. W . w ygłosili piękną recytację — ślubow anie, zakończone odśpiew aniem „Jeszcze P olska nie zginęła”. N a zakończenie akadem ji chór m ie

szany kolejarzy odśpiew ał pieśni a orkiestra za

grała m arszd.

P o akadem ji odbył się w ieczorek tow arzyski połączony z tańcam i dla członków K . P. W . i ich rodzin. W stęp na w ieczorek był bezpłatny.

O rkiestra pp: H apki i L askow slkiego grała p il

nie ku ogólnem u zadow oleniu. P odczas w ie

czorku było cały szereg niespodzianek, jak w y

stęp .cyganów " z charakterystycznem i tańcam i.

W ykonaw czyniom tego ładnego tańca w ynagro

dzono niem ilknącem i oklaskam i. — P oloneza w yprow adził p. naczelnik T usch z panią H apko- w ą. P ozatem urządzono specjalne tańce dla dzieci. N oc dobiegała końca, gdy ten m iły harm onijny w ieczorek zakończono.

N adm ienić należy, że podczas w ieczorku zjaw ił się inw alida w ojenny bez nóg. Z ebrani na w ieczorku goście w zruszeni tragicznem i przejściam i inw alidy — byłego m arynarza — którem u podczas w ojny św iatow ej rekin urw ał obie nogi, urządzili na rzecz kaleki doraźną składkę. Z w dzięczności inw alida odegrał kil

k a utw orów .

M usim y bezstronnie podk reślić, źe całość akadem ji jak i w ieczorku w ypadła nadzw yczaj ładnie a to dzięki p. nacz. T uschow i, zaw iadow cy odcinka drogow ego p. G óreckiem u i sam ych członków K P W . którzy nie szczędzili pracy i sił nad naleźytem w ykonaniem całej im prezy.

WSZYSTKICH ZESPALA.

RADJOWA FALA

PO R A Z C Z W A R T Y B L IŹ N IA C ZK I W kanadyjskiej prow incji Q uebec, w m iej

scow ości S aint M alachie, czterdziestoletnia żo

na farm era zrodziła po raz czw arty bliźniaczki.

C zują się one w raz z m atką bardzo dobrze.

P rócz tych 4 par bliźniaków , źyje jeszcze 9 dzie

ci. R azem 17. Ł adny kłopot w dzisiejszych cza

sach.

W ST R Z Ą SA JĄ C A K A T A ST R O FA O K R Ę T O W A N A M O R Z U N a M orzu P ółnocnem w ydarzyła się w strzą

sająca katastrofa okrętow a. Ż aglow iec fiński

„L ingard" zderzył się na w ysokości M eso z nieznanym okrętem , których natychm iast za

tonął. Jak się później okazało okrętem tym był w ielki parow iec szw edzki „G erd", na p o kładzie, którego znajdow ało się 22 ludzi zało

gi. W sizyscy zginęli w m orzu.

T R ZĘ SIEN IE Z IE M I.

M oskw a. W czasie trzęsien ia ziem i, k tó re naw iedziło w dniu 8. bm . o k ręg T aw ildora T ad żik istan ie, 170 osób zostało zabitych, a 360 odniosło rany. W całym okręgu odczuto 21 w strząsów . K o m u n ik acja z okręgiem jest u tru d nio n a w sk u tek znacznych uszkodzeń dróg i odbyw a się p rzy pom ocy sam olotów , k tó re dow ożą żyw ność i lek arstw a. R ada k o m isarzy ludow ych S R R . w yasygnow ała 300 tysięcy ru b li na ak cję pom ocy ludności.

Kącik JL.

K U JE M Y Ł A Ń C U C H

Z aw ezw any przez p. rejenta Szusta, sk ła

dam na rzecz Z w iązku S trzeleckiego 10 złotych i proszę o dalsze kontynuow anie akcji p. S taro

stę K alksteina i p. notarjusza D ietla z K ow ale

w a. —

D r O strow ski, notarjusz W ezw any przezi p. R atkow skiego, w ójta z P łużnicy, składam n a cele ośw iatow e Z w iązku S trzeleckiego 5 zł i w zyw am d o dalszego prow a

dzenia akcji p. kapitana Sturom skiego z W ęgo

rzyna ip. w ójta K lim ka z W ładysław az Pływ a- czew a.

L ukasiew icz — R yńsk Z aw ezw any przez p. D ąm bskiego z W ałycza do dalszego prow adzenia łańcucha ofiar na cele Z w iązku S trzeleckiego, składam 10 zł i w zyw am pp. A ntoniego T aczanow skiego z Z askoczą i M athesa z N ielubia do podjęcia łańcucha.

C hrzanow ski — Sitno N a cele Z w iązku Strzeleckiego^ składam 1 zł i proszę p. K ierow nika szkoły R eim anna z C za- pel i p. Stanisław a Z arzyckiego z M ałych R ado- w isk do (złożenia dalszych ofiar.

Filanow ski — Łabędź

i

Kafemforzyllr

Data|

o

® Św.katolio.

q wschód zachód

11 listo p ad P . M arcin a b. 6 47 15,52 12 „ W . M arcin a p ap . 6,49 15,50 13 B Ś . S ta. K o stk i 6,51 15,48

W szystkim C zytelnikom m ającym za Pa

trona

ŚW . M A R C IN A

składam y w dniu Im ienin serdeczne życzenia w szelkiej pom yślności.

R edakcja

PR Z Y SŁO W IE N A ŚW . M A R C IN Św . M arcin po lodzie —

B oże N arodzenie po w odzie.

—o—

G dy przed św . M arcinem L iść izi drzew a nie spada, O stra i surow a zim a N am się zapow iada.

A K A D E M JA K U C ZC I R O CZN ICY O D Z YSK AN IA N IEPO D LEG ŁO ŚCI D zisiaj o godzinie 18-tej odbędzie się w sali gim nastycznej szkoły żeńskiej, akadem ja uczni szkoły dokształcającej ku czci rocznicy N iepod

ległości, na k tó rą p. m istrzów i pracodaw ców uczni zaprasza

K ierow nik Szkoły