Professor Tadeusz Koszarowski - in memoriam

Prof. Tadeusz Koszarowski twórca chirurgii onkologicznej w Polsce

autor definicji poj´cia "onkologia"

organizator sieci polskich oÊrodków onkologicznych inicjator badaƒ epidemiologicznych nowotworów Kierownik Oddzia∏u, a póêniej Kliniki Chirurgii Instytutu Onkologii w Warszawie w latach 1948-1972

Dyrektor Instytutu Onkologii w latach 1972-1985 dzi´ki inicjatywie i niez∏omnej woli

Profesora Tadeusza Koszarowskiego powsta∏o Centrum Onkologii na Ursynowie

fot. Marek P. Nowacki

W dniu 17 sierpnia 2002 r. zmar∏ Profesor Tadeusz Kosza- rowski. Ogrom dokonaƒ i wielowymiarowÊç tego wybit- nego cz∏owieka wymyka∏y si´ próbom zamkni´cia w jed- nym opisie. Poprosi∏em zatem szerokie grono wspó∏- pracowników i uczniów Profesora o ich wspomnienia.

Przedstawiam je poni˝ej, w kolejnoÊci alfabetycznej, doda-

jàc zdj´cia pochodzàce z archiwum Profesora Koszarow- skiego, z archiwum Redakcji Naukowej Centrum Onko- logii, bàdê przekazane przez Autorów. Wspomnienia po- przedza krótki biogram.

Edward Towpik

Tadeusz Koszarowski ukoƒczy∏ Gimnazjum ksi´˝y Ma- rianów na Bielanach w 1928 r., Gimnazjum Klasyczne im. T. Reytana w 1933 r., a Wydzia∏ Lekarski Uniwersyte- tu Warszawskiego – w 1939 r.

W kampanii wrzeÊniowej walczy∏ w grupie gen. Kle- eberga, by∏ cz∏onkiem ruchu oporu w ZWZ, a nast´pnie – w Armii Krajowej. W latach 1943-44 by∏ wi´êniem gesta- po na Pawiaku. W Powstaniu Warszawskim kierowa∏ szpi- talem polowym. Od listopada 1944 r. by∏ organizatorem i dyrektorem szpitalnictwa na Pradze, a od stycznia 1945 r.

– równie˝ w Warszawie lewobrze˝nej.

Prac´ zawodowà rozpoczà∏ w 1939 r. w Szpitalu Wol- skim. Zwiàzki Profesora z Instytutem Radowym zacz´∏y si´ w 1941 r., kiedy zosta∏ tu chirurgiem pracujàcym w go- dzinach popo∏udniowych. By∏ wtedy najbli˝szym wspó∏pra- cownikiem Leona Mannteuffla. Kierownikiem Oddzia-

∏u, a potem Kliniki Chirurgicznej Instytutu zosta∏ w 1948 r. i pe∏ni∏ t´ funkcj´ przez 25 lat. Od 1952 r. by∏ zast´pcà dyrektora Instytutu, a w latach 1972-86 – dyrektorem na- czelnym. W latach 1975-85 kierowa∏ Rzàdowym Progra-

mem Walki z Rakiem. By∏ inicjatorem budowy Centrum Onkologii na Ursynowie, a w latach 1972-93 – Pe∏nomoc- nikiem Ministra Zdrowia ds. budowy. Od 1953 r. przez 33 lata pe∏ni∏ funkcj´ konsultanta krajowego w zakresie on- kologii.

Profesor by∏ te˝ pos∏em na Sejm, cz∏onkiem Rady Naukowej Instytutu Onkologii i Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia, cz∏onkiem Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, cz∏onkiem zespo∏u doradców sejmowych, cz∏onkiem Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczàcym Rady Paƒstwa, Prezesem Polskie- go Towarzystwa Lekarskiego, Prezesem Rady Zrzeszenia Polskich Towarzystw Lekarskich, organizatorem i Pre- zesem Rady Krajowej Polskiej YMCA. Za dzia∏alnoÊç naukowà, organizacyjnà i spo∏ecznà otrzyma∏ najwy˝sze odznaczenia i nagrody, w tym – Krzy˝ Wielki Orderu Odrodzenia Polski. Zosta∏ m.in. honorowym cz∏onkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towa- rzystwa Onkologicznego, Towarzystwa Chirurgów Pol- skich.

Wspomnienia • In memoriam

NOWOTWORY Journal of Oncology •2002 •volume 52 Number 6 •533–573

Wspomnienia o prof. Tadeuszu Koszarowskim

(1915–2002)