Ukrywanie się u rodziny Huków i odnalezienie wujka - Mosze Frank - fragment relacji świadka historii [TEKST]

MOSZE FRANK

ur. 1930; Zamość

Miejsce i czas wydarzeń Dębowiec, II wojna światowa

Słowa kluczowe Zamość, Dębowiec, II wojna światowa, okres powojenny, ukrywanie się, pomoc Polaków, rodzina Huków, wypas krów, edukacja, fałszywa tożsamość, Mieczysław Skrzyński, odnalezienie wujka, wyjazd do Niemiec

Ukrywanie się u rodziny Huków i odnalezienie wujka

Koło nich był jeden, który się nazywał Huk. Oni nie mieli dzieci i ja byłem u tego Huka. Z początku byłem tam jako parobek, później zacząłem być pastuchem. I później on powiedział, że będę mógł się uczyć. Brałem o czwartej krowę też jego sąsiadów, a o ósmej leciałem do szkoły. Byłem jakieś dwa lata w szkole jako Mieczysław Skrzyński. To nie było takie proste, bo oni chodzili do kościoła do Zamościa, pytali, czy to jest taki chłopiec z Mokrego, później pytali, jaką rodzinę ja mam, powiedzieli: – Aaa, miałeś siostrę Zosię. To ja złapałem to słowo Zosia. Później wszędzie mówiłem: – Miałem siostrę Zosię. I tak zawsze manewrowałem.

Jak skończyła się wojna, już się tak nie pilnowałem. Ja u niego robiłem miotły, chodziłem z miotłami dwanaście kilometrów do Zamościa i tam sprzedałem te miotły czy jabłka. Pewnego razu usłyszałem, że [jacyś ludzie] rozmawiają po hebrajsku i wtedy przyznałem się. Ja uczyłem się przed wojną po hebrajsku, to powiedziałem im parę słów, oni od razu mnie zawołali tam. Później mój wujek przyjechał z Sybiru i dowiedział się, że ja zostałem przy życiu. Co czwartek przychodziłem tam na targ, tam on mnie złapał. Z początku uciekłem od niego, później on przyszedł jeszcze raz z jednym oficerem ruskim i wywieźli mnie do Krakowa, później do Bytomia. Mój wujek złapał mnie i nie dał mi się pożegnać z Hukami. Hukowa nie miała dzieci, bardzo była przywiązana do mnie. Oni później mnie szukali.

Z początku jeszcze modliłem się po polsku, chciałem się uczyć. Poszedłem tam do domu dziecka i stamtąd wyjechaliśmy w [19]46 roku do Niemiec, a z Niemiec w [19]47 pojechaliśmy na Cypr.

Data i miejsce nagrania 2009-09-18, Tel Awiw

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Redakcja Justyna Molik

Prawa Copyright © Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"