Cena numira 10 groizy Opłacono gotówką «
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
Wąbarxc±n^9cbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA c z w a rte k d n ia 24 listo p ad a 1938 Rok 20
Dwuznaczna rola Ukraińców
i Niemców w Małopoisce
Druga bitwa o Kanton
w przededniu doniosłych wydarzeń
W „P rzew od n ik u W icjsk im“ w y d an y m że jed yn ie sy tu acja w S u d etach zach ęca p rz e z d z ia łac z y c e m ra u ie g o z a w i ą z k u ia U K ia inc o w a o m a jo w eg o w y stą p ie n ia g u y o y m e O K onczno^ci, K tóre O K iauają
l u.k, ze ru cii U K rainski p rzy m era n aj- jasK raw sze lo rm y tam , g u zie K uionn m e- im ecK icn jest n ajw ięcej, a w ięc w p o w ia
ta ch : C itryj, U ro n o o y cz, d ro aeK Jag ., K a w a K u sk a, ó tan isiaw o w .
Jak ie w y ciąg a z teg o w nioski au to r?
,,Z y jem y w czasam i n iesp o k o jn y ch . D eu tsch en m O steu ro p a".! T rzy d ziesto ty sięczn ej g ru p y , o p an o w a-
w Chinach południowych
im o d ej w si „O iew . czy tam y w arty ku le p. ó ztab o w sk ieg o p .t, „ży w io ł n iem iec
k i w M ało p o isce w scn o u m ej ' n ast. u w a
gi: „N a now o zainteresow ał się naród niem iecki południow ym w schodem , w ska zanom u now e drogi cnw aiy, które prow a dzą do połączenia N iem iec z A zją i M o-j rzem C zarnym . lak pisze dr. A aidl w : dziele „Łhe 1
O to w łaściw y cel prow adzonej na daleką nej w rogą, rozpalającą w yrobraznię i roz m etę pracy. N a razie zas, by robota szła budzającą niezdrow e apetyty ideologią, prow adzi się akcję w srod U kraińców , nie należy, szczególnie na tym w łaśnie których zaraża się bakcylam i narodow e- {obszarze, lekcew ażyć",
go socjalizm u. Poza działalnością N iem ie1 ckiej R ady L udow ej dla M ałopolski
(D euscher V olksrat fur K leinpolenj m ac ki sw oje w ysuw a tu Jungdeutsche Partei, s organizacja sen. W iesnera. O rganizacja!
ta w yznaje ideologię narodow o— socjalis1 tyczną i jako taka m usi realizow ać zało-. żenią narodow ego socjalizm u, slorm ow a!
Pan Prezydent i|. P, powołał senatorów którzy wchodzą do Senatu z nominacji
• .. o । Wa 7?S2a W A . Zarządzeniem z dnia H asbacha, b. senatora w w oj. pom orskim ; ne dla E uropy w schodniej przez K o z e n^an Prezydent Rzeczypospolite] ! A ntoniego Jakubow skiego, prezesa Zw ią- berga, czołow ego ideologa ruchu h itlero ,^ dstawie arL 13 ust^ (2) ut. t. usta-\zka O gólnego Ł odolicerow R ezerw y R . w skm go. Program w idzi w U krainie nie-i konstytucyjnej i art. 40 ust. (1) or- P. w \V arszaw ie, inż. E m ila K alińskiego, m iecki śpichlerz; bardzo dobitnie w yia-. dynacj] wyborczej do Senatu powołał m inistra w W arszaw ie; inż. 1 adeusza K o -.i .+ _i ___ bylańskiego, przem ysłow ca w W arszaw ie
Prof. dr. K azim ierz B artla, b. senato- inż. C zesław a K larnera, przem ysłow ca i ra w e Lw ow ie; Z ygm unta B eczkow icza, i w W arszaw ie; B ohdana L epkiego, profe- b. senatora w W arszaw ie; K azim ierza 1 sora uniw ersytetu w K rakow ie; dr. Fer- B ispinga, b. senatora w w oj. białostockim dynanda M achaya, proboszcza w K rako ks. W acław a B lizińskiego, proboszcza w i w ie; M ariana M alinow skiego, b. senatora Liskow ie; W łodzim ierza D ecykiew icza, , w W arszaw ie; W ładysław a M alskiego, b, senatora w e Lw ow ie; Jana D ębskiego, b. senatora w w oj. now ogródzkim ; B ogu- b. posła na Sejm w W arszaw ie; K azim ie sław a M iedzińskiego, podpułkow nika w rza Fudakow skiego. b. senatora w w oj. lu W arszaw ie; Stanisław a M iłaszew skiego, bełskim ; inż. M ichała G noińskiego, płk. literata w \V arszaw ie; K onrada O lchow i w st. sp. w W arszaw ie; W itolda G rabów cza, publicystę w W arszaw ie; A leksan- skiego. m inistra w W arszaw ie; E rw ina dra O sińskiego, gen. dyw . w st. sp. w ził się sam H itler w czasie sw ych g w ał-,^ senato;ów ;
tow nych przem ów ień antybolszew ickich w r. 1937 .
W tym ośw ietleniu rola N iem ców M a łopolskich i zadania, jakie m ają do speł nienia, nabierają bardziej określonych konturów . Skutki działaln. nie dają na siebie długo czekać. T rudno jest copraw - da ocenić rolę, jaką odegrali N iem cy m ałopolscy przy ogłaszaniu m ajow ej de
klaracji „U ndo", żyw o przypom inającej żądania N iem ców sudeckich. — M ożna w praw dzie zadow olić się stw ierdzeniem ,
Uczestnicy Pierwszego Ogólnopolskiego Zjazdu Wójtów w Warszawie.
SZ A N G H A J. Południow e C hiny, w e
dług kom unikatów dow ództw a duńskie
go, są w przededniu w ażnych w ydarzeń,
\v najbliższych dniach m a się rozpo
cząć generalna oitw a o K anton. U bie stro ny czynią ao niej ostatnie przygotow ania.
D otycnczasow e w alki byty tyiko w stę
pem do głów nej akcji.
W przew idyw aniu w ypadków , Japoń
czycy dobrow olnie, bez nacisku ze stro
ny chińskiej, porzucają zbyt w ysunięte pozycje i w ogóle skracają strategiczną
bylańskiego, przem ysłow ca w W arszaw ie
linię frontu. Jednocześnie Japończycy K ieruje w szystkie rozporządzaine sny ao ivantuuu.
unia 18 bm . przybyło tam 5.000 pie choty japońskiej; jest to tyiko aw angar
da znacznej, no uczącej ponad 4U.UO0 grupy posiłkow ej, ciągnącej od A m oy.
vzęsc tego oddziaiu pocnodzi z torm ozy.
Jak się zdaje giow ne uderzenie chiń
skie m a byc skierow ane po p.zez st. H u- ansza, posiadającą rozstrzygające zna
czenie strategiczne. Jednocześnie C hiń
czycy usiłują zając na całym froncie do
godne pozycje w yjściow e.
A rtyleria chińska otrzeliw uje pozy
cje japońskie z południow ego brzegu rze ki Ferłow ej. Żyw a akcja toczy się rów nież w okolicy m . Sam szui, jednego z głów nych japońskich punktów oporu w tym rejonie.
W centralnych C hinach działania za
czepne, rozpoczęte przez C hińczyków na południow ym - w schodzie od m , W a- hu, na rzece Jang - Tse, rozw ijają się, jak dotąd, pom yślnie dla nich. Po ener
gicznie przeprow adzonym natarciu C hiń
czycy zajęli m . Jsiuanczen, położone o 60 km . na południe od W uhu.
W arszaw ie; Stanisław a Patka, b. sen. w W arszaw ie; dr, A lojzego Paw elca, b. se
natora w w oj. śląskim ; A ntoniego R o
m ana, m inistra w W arszaw ie; Izaaka R u binsztejna, rabina w W ilnie; H alinę Suj kow ską, nauczycielkę w st. sp. w W ar
szaw ie; prof. dr. W ojciecha Św iętosław - skiego, m inistra w W arszaw ie; dr. M a
ksym iliana W am becka. rolnika w w oj.
poznańskim ; dr. Leona W olfa, starostę w e Frysztacie; dr. A lfreda W ysockiego, am basadora w st. sp. w W arszaw ie; dr.
Z dzisław a Ż m igrydera-K onopkę, docen
ta uniw ersytetu w W arszaw ie.
Dekret o ochronie państwa D ekret P rezydenta R . P. o ochronie państw a, który ukazać się m a w dniach najbliższych, zaw ierać będzie podobno m . in. zakaz należenia do m asonerii, prze i pisy karne za sianie paniki, za szkodze
nie w ym iarow i spraw iedliw ości, za szkód nictw o na polu gospodarczym i za prze
ciw działanie eksportow i polskiem u.
Książe Radziwiłł nalely do OZN.
K onserw atyw ny „C zas" doniósł, żc , książę K rysztof R adziw iłł, w ybrany osta- itnio senatorem , jest „niezależny . O bu rzył się na to określenie książę - senator i w tym sam ym „C zasie" ośw iadcza:
„Z ostałem w ybrany jako kandydat O bozu Z jednoczenia N arodow ego, do któ
rego szeregów m am zaszczyt należeć od pierw szego dnia jego pow stania".
Mussolini w obronie Schuschnigga
W IE D E Ń . K rążą pogłoski, że M usso
lini osobiście interw eniow ał u H itlera w spraw ie rychłego zw olnienia b. kancle
rza Schuschnigga. M ussolini m iał przeko nać H itlera, że nie pow inien w ytoczyć procesu politycznego przeciw b. kancle rzow i A ustrii, bo w toku jego m ogłoby się ujaw nić niepożądane refleksje odnoś
nie stosunków W łoch do daw nej A ustrii.
Strajk szkolny na Pomorzu
1906 7 roku
ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA Na początku dwudziestego wieau pier ] zupełnie naukę religii w języku polskim:yui witin-im omuvueui a u u h u u u i i nawet w najniższych oddziałach, W ów- ej w oyiym zauuize pi usmm, mc- czas ukazała się pierwsza odezwa rodzi- .puwie birujA saaoiuy. z^nuczeaie j-- ców katolickich w Kościerzynie na wiel- . . . 11 1 1 i t . 1 tlił w 1 O* / Ł 1 i 1 1 LZ li f' i 1 . ii I la / —I . 1X1 k liii /"I l i Ilf I z*x Ir • I « « l
; ważniejsze wydarzenia podczas strajku by przypomnieć dziś ówczesną odwagę , młodzieży i rodziców, a szczególnie Ks-
Batkiego z Lubawy. Za odważne wystą
pienie księża z dekanatu lubawskiego zostali ukarani do pól roku więzienia.
Największą karę otrzym ał Rs. Pro
boszcz Jan Olszewski z Usieka, obecnie w Szczodrowie. M usiał on odcierpieć 1 i pół roku więzienia, następnie opuścić probostwo w Usieku. Objął w Szczoaro- wie niewielką i biedną parafię. Równo
cześnie organista Dominik Czapiewski o- trzymał 6 miesięcy więzienia. Rząd oba
wiał się groźnych następstw ze strony ludu za krzywdy wyrządzone duszpaste
rzom. Księża z dekanatu lidzbarskiego górzeńskiego za wydaną odezwę zasądzę ni zostali na kary pieniężne po 600 ma
rek, a mianowicie: Ks. dziekan Kurzyn- ski, ks. Dr. Maliński, ks. Pabisz, ks. Sy- chowski, ks. Wollenberg, ks. Żurawski oraz ks. Łowicki.
W tym samym procesie ukarano rów nież redaktora Formańskiego grzywną 200 marek. Częstokroć skazanych z m iej
sca odprowadzano do celi więziennej.
^ztablewskiego, całe nieomal duchowien siwo pomoiorue przystąpiło ao akcji.
INaprozno oczoKiwanu ukazania się o- rędzia ze strony ASi^uza o l su a pa cnet- muisfłiego; wyręczyn go jeunaK nieustra
szeni i wypruoowaiii w waice z zaoorcą znani Księża działacze dekanatu luoaw- skiego a mianowicie: As. Kucnmewicz.
Ks. Dr. Lis, Ks. Okoniewski, Ks. Pełka,
| As. Kowaiski, Ks. Wachowski i żyjący As. Majka, którzy pouczali rodziców, jak powinni postąpić w walce o pacierz pol
ski. Ludność katolicka, m ając takich przewodników, poczęła działać jak Po
morze długie i szerokie. Posypały się podpisy pod petycje tak, że w 14 dniach zebrano ich przeszło 10.000. Gorączko
wo gotowano się na całym Pomorzu do
! strajku. Kaszubi stanęli na początku li
stopada do apelu. W szkołach powstała
„oąażcie stanowczymi i roztropnymi. wówczas istna panika a nauczyciele, wy- c/Uuu/c*e uztet/tu na puiSKą uauiiLi trąceni z równowagi, stali się katami pr^y^iuwawc^ą uo saftia.^emuw swię- dziatwy. Nastąpiły tęlraz przesiedlenia cyca, ^ąaajcie, aoy oyiu zapisane ao poi- z Wyższej do niższej klasy, bicie po ca- smego oauziaiu, aay po polsku się uczy- łym ciele, targanie za włosy, przetrzy- to katectuzmu, po poisku się spowiaaa- mywanie po lekcjach, przepisywanie w to i po poisku się moaiuo jak Wy. i o godzinach nadliczbowych i groźba prze- jest prawem Waszym i prawo to każaa dłużenia obowiązku uczęszczania do DUCti '. szkoły od roku do 2 lat. W szystko to Po tych odezwach i wiecach odezwał jednak nie stł
kim wiecu w sprawie nauki religii i ka
zań polskich w kościele i nie kto inny jak dziś sędziwy p. Tomasz Rogala w tej sprawie przemawiał. M ówcę oklaskiwa
ła zebrana ludność a następnie poparła go cała prasa polsko - katolicka.
wyzwaiająwgo się gubpouarczo z pvju jarzma zyuowsk - niemitcKiego, było me wątpliwie jednym z Kamieni węgielnymi pod przyszły wumy gmacn Kzeczypuspo Ulej, bmiało można postawie pytanie, czy strajk szkolny miał tak doniosie zna
czenie, jaK to sobie zwykle wyoorazamy i Tak. len poryw’miodziezy, karmionej w szkole tylko strawą niemiecką w okresie bezwzględnego ucisku żelaznego kancle
rza Ottona LismarKa i rosnącej potęgi niemieckiej, był bezsprzecznie czynem, który określić można nieomal szaleń
stwem. Przecież ta młodzież fizycznie słaba, ale silna duchem, wychowana przez rodziców w tradycjach polskich, m iała odwagę narazić się na największe tortury i szykany, na stratę czasu i cier
pienia cielesne i moralne, tak że tym co 30 lat temu odważnie stawili czoło i prze
trwali, chociaż byli m altretowani, należy się najgłębsze uznanie. Dla nich też, po
święcony jeśt przyszły zjazd, który od
będzie się 11 grudnia 1938 roku w W ą- wiaaza uszanować musi.
brzeźnie.
prawua iiiKi uoiąd m
się aziejaHii suajaa, jan. m e w iuuum u ic-. iw ie nauki religii w s z k o ic.
Warunkowa amnestia dewizowa
W sobotnim „Dzienniku ustaw" ogło-
czynu, ixic uziwncgo, przeuez io uyi Uu- rucn iu u u poiSMCgu. — o jego zauario- wanym w waixacn z niemczyzną oporze, który wzbuuził najw^ęKszy pouziw w swiecie cywilizowanym, o tym tyiKO pra
sa polska w Kronikami w onczas szeizej się rozpisywała,
Irzeba przypomnieć dziś, źe młodzież która zaznała lyie Krzywd i udręk pod
czas strajku, przejścia te zaciiowaia w głębokiej pamięci, wierząc, ze nadejdzie gouzina odwetu i pam iętając, ,,że bog jest nierychliwy — lecz sprawiedliwy
Podczas powstania VvielkopoiSKiego i organizujących się ówcześnie tajnycn kadr wojskowych na Pomorzu, pierwsi którzy stanęli i na swoje barki wzięli od
powiedzialność, to dawniejsi uczestnicy strajku szkolnego, zahartowani w twar-
Ńie ulega wątpliwości, że pionierem strajku szkolnego.
sze duchowieństwo, boć ono stanowiło in teligencję wśród ludu przepojonego m i
łością języka ojczystego i wiary naszych ojców. To też podczas wyborów do par
lamentu niemieckiego w styczniu 1907 r., strajk szkolny przyczynił się wybitnie do walnego zwycięstwa, gdyż Koło pol
skie zdobyło aż 4 nowe m andaty do Sej
m u Pruskiego i przez to uniezależniło się od obcych partii przy stawianiu wnio sków w Izbie pruskiej.
stłum iło zapału młodzieży, szono dekret Prezydenta Rzeczypospoli- e zatroszczył się Ksiąaz Arcybiskup Likowski w spra- Pastwienie się niektórych nauczycieli . tej, na podstawie ktorego_ wo_ec o
i- -i: -- L : _ T1 . 2T1212. W odezwie nad dziećmi przybierało niekiedy charak teh polskich, ktorzypopeim hprzekrocze- swej /ircypasterz przypom niał rodzicom, ter zdziczenia, tak że niejednokrotnie । nia iu przestępstwa J S * j x- że m ają prawo i obowiązek domagać się doszło do rękoczynów, jak to miało m iej-. we (np. u^ y anie sl9 o P t 'jńw. wvwie
• . ** s tj____ __ cioioVn U ow n rv kow od zagranicznych kapitałów, wywie- nauki religii w jeżyku polskim, źe najo
strzejsze nawet represje nie powinny po
wstrzymać ludności od żądania spełnie
nia tych praw, gdyż za dzieci swe rodzice odpowiadać będą przed Bogiem. Kilka dziennikarskich artykułów wyjaśniają
cych powyższą odezwę wystarczyło, aby one 'ijak jaśniejące pochodnie porwały lud do czynu. To też w M iłosławiu pod W rześnią wybuchł w m aju 1906 roku pierwszy strajk szkolny. W związku ze strajkiem ludność zbierała podpisy pod petycje do Biskupów (oraz m inistra o- światy Studta), w których domagała się wydania nakazu udzielenia dzieciom polskim nauki religii jedynie w języku ojczystym.
Z Pom orza pierwsze petycje wysłano z Gawłowie pod Ra dzyń em, z Ciemnik (parafia jeżewska), następnie z Jaźwisk, Jeżewnicy, Osieka Bukowiny. Śliwic, Sie rakowic, Lubawy itd. Na Pom orzu pierw
sze zastrajkowały 15 lipca 1906 r. dzie
ci z Jaźwisk (pod Gniewem), gdzie prze
wodził Towarzystwu Ludowemu p. Brze
ski, zam ieszkały obecnie w Chełmży.
Główną czynnością ludności było zbieranie petycyj. Podpisów zebrano do listopada 1906 roku ogółem 32.720. — Z powodu żniw i okresu wykopów jesień nych praca szła nieco wolniej niż w W iel
Ź nowym Ookiem szkolnym 1906, wikopolsce. Natom iast w październiku gdy . »kim x miesiącu kwietniu usunięto w szkołach Iukazał się słynny list Księdza Biskupa I
see w Kasparusie. Osieku, Jeżewnicy, ków od zagranicznych kapitałów, wywie- Suchobrzeźnicy i Karszanku, gdzie posy- zienie za granicę kapitałów bez zezwo- pały się kary za napady na szkoły. W lenia komisji dewizowej itp.) zaniecha- związku z tym rozgrywały się sceny nad ' ne będzie postępowanie karne, o ile wyraz smutne i trudne do opisania. Jszą w wyznaczonym terminie wszelkie
Należy jednakże zwrócić uwagę na naj ulokowane zagranicą kapitały.
Powrót Korne udania Jozeia riłsuasK.ego wraz z szeiem sztabu, dziś generałem broni Sosnkow- M agdeburga do W arszawy. Od tej daty zaczyna się historia nowej Polski.
Powitanie Józefa Piłsudskiego na dworcu w W arszawie.
Chleb dla Polaków
Informacyj udziela bezinteresownie Centrala Związku Polskiego w Poznaniu ul. Skarbowa 5 m. 7 tel. 12-28 w godz.
od 10 do 14— tej.
W większym mieście C.O.P. niema ani jednego polskiego składu mebli, przy borów stolarskich, skór, futer, szkła bu
dowlanego, żelaza, przyborów fotografi
cznych, art. elektrotechnicznych, szkła i
•porcelany, oraz handlu zbożem i nasiona
mi. Potrzeba również składu obuwia, galanterii, owoców (także skup), mat.
budowlanych, pralni i farbiarni, oraz za sobniejszego jubilera.
Nadarza się okazja uzyskania lokali w rynku. — Pilne.
W -nowym „Domu paarafialnym " w powiatowym mieście C.O.P. możno wyna jąć lokale handlowe na składy: galan
terii, bławatów, skór, obuwia i żelaza.
W tych branżach niema ani jednego skła
du polskiego.
W większym mieście C.O.P. potrzeba:
polskiego składu żelaza, galanterii źelaz nej, składu skór, przyborów wojskowych
i artykułów sportowych, obuwia zboża i nasion, hurtowni papieru i torebek, skła du tapicerskiego oraz szklarza ze skła
dem szkła. Są do wynajęcia w centrum dokale 60 do 85,— zł. miesięcznie.
W 7— tysięcznym mieście C.O.P. nie ma Polaka zegarmistrza.
M iasto powiatowe C.O.P. o 8 tys. mie szkańców potrzebuje hurtowni kolonial
nej, składu skór, żelaza konfekcii. szkła porcelany i naczyń kuchennych, artyku
łów elektrotechnicznych i radia, zegar
m istrza — jubilera, cholewkarza, czap
nika. Szczególnie pożądany jest dentysta lekarz Polak.
W 35 tys. m ieście C.O.P. potrzeba poi skiego składu futer, żelaza galanterii skórzanej i zabawek , instrum entów mu
zycznych, hurtowni koloniadnej, skupu jaj i drobiu. M ożna przejąć skład narzę
dzi rolniczych i naczyń kuchennych, oraz przystąpić do spółki do przedsiębiorstwa m ateriałów budowlanych, i opałowych.
Brak również w tym m ieście polskiego ho
telu. Jest do nabycia w centrum trzy frontowa parcela.
W powiatowym mieście woj, warsz.
jest do przejęcia większa piekarnia m e
chaniczna. M ożna również przejąć z rąk żydowskich skład węgla i drzewa opało
wego,
W 50 tys. mieście jednego z woj. kres sowych (duży garnizon) potrzebny dobry krawiec wojskowy oraz czapnik. Brak w tym mieście również polskiego hotelu składu żelaza, mebli, i opału oraz wędli niarnifz mięsem wołowym).
M iasto o 5500 mieszkańców w woj.
białostockiem potrzebuje kupca branży kolonialnej z kapitałem 15.000,— zł. ce
lem założenia hurtowni.
Kresowe miasto wojewódzkie potrze
buje polskiego składu mebli, futer szkła oraz rzemieślników: kuśnierza, czapka- rza, jubilera, krawca damskiego, powró- źnika, szczotkarza , cholewkarza, ręka- wicznika.
W ojewódzkie miasto potrzebuje pol
skiego składu damskiej konfekcii. Jest w centrum odpowiedni lokal. •
W 5— cio tysięcznym mieście C.O.P.
brak jest polskiego składu żelaza, bława tów, drogerii, apteki, oraz konfekcii.
19—to tysięcznym mieście woj. biało
stockiego potrzebny jest polski skład obuwia, żelaza oraz hotel i kino.
18— to tysięczne m iasto woj. białosto ckiego potrzebuje hurtowni kolonialnej.
Jest odpowiedni lokal.
Kupiec drzewny na Kresach poszu
kuje odbiorców szczególnie drzewa opa
łowego I, II i III kl.
Kupiec — Polak na Kresach poszu
kuje odbiorców suszonych grzybów we wszelkich ilościach.
Do tartaku parowego w C.O.P. po
trzebny wspólnik z ca 40.000,— zł.
Związek Polski pośrednictwem pracy się nie zajmuje i zwracanie się w spra
wach posad bez powołania się na wyjąt kową wzmiankę w komunikacie — jest bezcelowe .
W Centralnym Okręgu Przem ysło
wym istnieją wszelkie możliwości w dzie dżinie budownictwa. Inform acje jak wy
żej. Pragnących przystąpić do spółki udziałowców Związek Polski rejestruje dla ułatwienia wzajemnego skontaktowa
nia się. . j f 4
N r. 1 3 6 „GŁOS POMORZA4* S tr. 3
L Wiadomości ciekawe z bliska i daleka |
Umysłowo chory postawił
na nogi całą policję gdańską Katastrofa na wyścigach samochód.
5 samoch. rozbitych, i 5 osób zabitych
G D Y N IA . N ie sa m o w ite p e ry p e tie p rz e z y w a ła o b słu g a sa m o c h o d u g d y ń sk iej U b e z p ie c z a in i S p o łec z n e j. K a re t
k ą u b e z p ie c z a ln i p rz e w o żo n o d o z a k ład u d la u m y sło w o c h o ry c h w K o cb o ro w ie p a c je n ta. G d y sam o ch ó d w je c h a ł n a sz o sę so p o c k ą — p o z a ła tw ie n iu w szelk ich la rm a ln o sc i g ra n ic zn y c h — u m y sło w o c h o ry z w ró c ił się d o sa n ita riu sz a , b y ten p o zw o lił m u w y jść n a ch w ilę, b y z a ła t
w ić p o trz eb ę n a tu ra ln ą.
G d y n ie p rz ec z u w a jąc n iczeg o sa n ita
riu sz w y p u ścił ch o reg o , te n o d sz e d ł w p o le i p o ch w ili z a c zą ł u ciek ać.
S z o fe r i sa n ita riu sz rz u c ili się w p o g o ń za w a ria te m , k tó re g o z d o łali z ła p a ć . W czasie o d p ro w a d z a n ia w ia ria ta d o a u ta, te n sta w ia ł o p ó r i p o c z ą ł b ić o b u fu n k c jo n a riu sz ó w U b e zp ie c za ln i S p o łecz n e j.
W a ria ta p o sta n o w io n o u b ra ć w k a ftan b e z p ie c z e ń stw a. W ty m c z a sie n a d je ch a ło au to , w k tó ry m z n a jd o w a ło się k ilk u N iem có w . W a riat, w ład a jąc y d o sk o n a le ję z y k ie m n iem ieck im , n a ich w id o k z a c z ą ł k rz y c ze ć , że m o rd u ją g o Ż y d zi.
N iem cy o b e z w ła d n ili n a to sa n ita riu sza i sz o fe ra .
W a ria ta o sw o b o d z o n o i w e z w a n o p o licję , k tó ra p rz y b y ła w sile 11 o só b n a m iejsc e in c y d e n tu . O b u g d y n ia n o d sta w io n o d o P re z y d iu m P o lic ji w G d a ń sk u . Z a b ra n o ró w n ie ż w a ria ta, k tó ry p rz e z c a ły c z as o p o w ia d a ł ja k g o ,,m o rd o w a- n o“.
P o sp isa n iu z e z n ań z w a riate m , p rz y - stao io n o d o p rz e słu c h a n ia sa n ita riu sz a . P o licja g d a ń sk a n ie u w ie rzy ła je g o w y ja śn ie n io m i z a k w e stio n o w a ła le g ity m a c ję U b e z o ie c z a In i.
O b aj P o la cy d o p ie ro p o b lisk o 1 0 -g o d z in n y m p o b y c ie w a re sz cie z o sta li zw o i n ien i i o d sta w ie n i d o g ra n ic y z a S o p o -
T O R U Ń . W M a ły m T a rp n ie p o d G ru d z ią d z e m w y k o p a n o w c z a sie p ra cy n a ro li g a rn e k g lin ian y , w k tó ry m z n a jd o w a ło się 9 5 4 m o n e t z c z a só w Z y g m u n ta III. S ą to p rz e w a ż n ie p ó łto ra k i, sz ó stak i o ra z o rły , k tó re p o sia d a ją w a rto ść je d y n ie n u n iz m a ty c z n ą . „ S k a rb“ te n z a k u p ił je d en z k o le k cjo n e ró w w B y d g o szczy .
B E R L IN . Z w ią z ek n a u c z y c ie li n a ro d o w o - so c ja listy cz n y c h T rz e cie j R zeszy p o w z ią ł u c h w a łę , d o m a g ają cą się c a łk o w ite g o u su n ię c ia z p la n u n a u c z a n ia S ta
re g o T e sta m e n tu .
B E R L IN . J a k w y n ik a z sz e re g u a rty k u łó w , z a m ie sz c z a n y c h w b o jo w y m o rg a n ie n a ro d o w y c h so c jalistó w w N iem czech ..S c h w a rz e K o rp s" le w e sk rz y d ło p a rtii d o m a g a się p e łn e j k o n fisk a ty d ó b r k o ś
c ie ln y c h , p o d o b n ie ja k to się p rz e p ro w a d z a n a te re n ie b. A u strii, g d zie ro z p o c z ę
to w y w ła sz c z a n ie m a ją tk u B e n e d y k ty n ó w w A d m o n t i L a m b re c h t, w y n o sząceg o o - k o ło 3 0 .0 0 0 h a.
P A R Y Ż . P rz e d są d e m k a rn y m w P a ry ż u sta n ęła n ie z w y k ła o sz u stk a, n ie ja k a Ja n e tte L a y e tte z R eim s.
P rz e z w ie le la t J a n e tte m iesz k a ła k o le jn o p o k ilk a m ie się c y w N o w y m J o r
k u , P a ry ż u i R z y m ie , d o k o n u ją c o sz u stw m a try m o n ia ln y c h i w y łu d z a ją c p ie n ią
d ze.
P rz ed są d e m p rz y z n a ła się, ż e b y ła 2 4 ra z y z a m ę ż n a , a p rz e sz ło 4 0 0 ra z y z a rę c z o n a .
L O N D Y N . R e u te r- d o n o si z M o n a c h iu m : M ło d y N iem iec W ilh e lm K le in z o sta ł sk a za n y p rz e z są d w N o ry m b erd z e n a 12 m iesię c y w ię z ie n ia z a p lą d ro w a n ie sk le n ó w ży d o w sk ich . P ro k u ra to r o k re ś
lił K le in a ja k o ,.h ien ę n a p o b o jo w isk u , k o m p ro m itu ją cą n a ro d o w ą w a lk ę p rz e
c iw ż y d o m ".
.... . MIII II Iflll
W d n iu 5. 5. 1921 r. P o o d sło n ięc iu p o m n ik a N a p o leo n a . M . P iłsu d sk ie g o , w to w . o b ecn eg o P a p ie ż a P iu sa X I i b. c z ło n k a R . R eg en c. JE . k s. k a rd . R ak o w sk ieg o .
Je d e n z k iero w có w , b io rą cy c h u d ział w w y ścig ., m u sia ł z a trz y m ać sam o ch ó d n a tra sie w y ścig o w ej z p o w o d u p ę k n ię c ia o p o n y . P ę d zą c e je d e n z a d ru g im z z a w ró t n ą szy b k o ścią d w a sa m o ch o d y , k tó ry c h k ie ro w c y n ie z a u w a ż y li sto ją c e g o n a tra sie a u to m o b ilu z p o w o d u u n o sz ą ce g o się ' n a d tra są tu m a n u p y łu z d e rzy ły się ze
■sto jący m sam o ch o d em , p rz y czy m n a stą - p iła e k sp lo z ja . W sz y stk ie trz y sam o ch o ' d y u le g ły d o sz c zę tn e m u z n isz c ze n iu , je
d e n z k iero w có w zg in ął n a m ie jsc u , 2 -ch i to w arz y szą c y je d n em u z n ich m e ch a n ik z o sta li ciężk o ra n n i.
W strz y m a n e n a ty c h m ia st w y ścig i sp o w o d o w ały d ru g ą k a ta stro lę — p ierw szy z k iero w có w , d o jeż d ż ają c d o m iej
sc a w y p a d k u z d o łał z a trzy m a ć w p o rę sam o ch ó d , ja d ą cy n a to m ia st za n im k ie
ro w c a a u to m o b ilu F e rm in M a rtin , k tó re
m u to w arz y szy ł M ic h ał Z a tu sz e k . P o lak p o c h o d z ą c y ze L w o w a, n ie z d o ła ł te g o u - czy n ić. w sk u tek czeg o n a stą p iło z d erz e n ie, k tó re sp o w o d o w a ło e k sp lo zję . O b a sa m o c h o d y z a k reśliły łu k w p o w ie trzu i w p a d ły p o m ię d z y sto jąc y c h w i o w . ra n iąc ciężk o k ilk a o só b , z k tó ry c h je d n a z m arła . K iero w c y o b y d w ó ch sa m o ch o d ó w i to w arz y sz ą cy je d n e m u z n ich M i
c h a ł Z a tu sze k p o n ie śli śm ierć n a m ie jsc u . M ich ał Z a tu sz e k b y ł b ra te m z m a rłe
g o trag icz n ą śm ie rc ią w ro k u u b ieg ły m w w y ścig ach a u to m o b ilo w y c h K a ro la Z a tu szk a z n a n e g o k ie ro w c y n a tu te jsz y m te re n ie .
tam i. D o K o cb oro w a m u sie li jech ać p rz e z W e jh e ro w o .
N ie z w y k ły ten w y p ad e k je st te m ate m ro zm ó w w G d y n i, u b aw io n ej n ie z w y k ły m fo rte le m p o ż a ło w an ia g o d n ego w a ria ta.
B U E N O S A IR E S . P o d c z a s w y ścig ó w , au to m o b ilo w y ch , ja k ie się o d b y ły w m iej j sco w o ści T re s A rro y o s w y d alrzy ła się tra g ic z n a w n a stęp stw a c h k a ta stro fa.
S zczeg ó ły są n a stę p u jąc e :
Porzucone dziewczęta
zemściły się na uiejskim donżuanie
W IL N O . T o m asz R a d z iu n . la t 3 4 , z a m iesz k a ły w e w si S ta n isz k i. g m . k o z ło w - sk ie j, sły n ą ł w o k o licy jak o zaw o d o w y u w o d ziciel. P o z o sta w a ł w sta n ie b e z ż e u - n y m i g ra so w ał p o o k o lic z n y ch w siach , ro z k o ch u ją c w so b ie m ło d e d z ie w cz ę ta , a n a stę p n ie je p o rz u c a ją c . R a d z iu n z tej ra c ji m iał ju ż k ilk a p ro c e só w o u w ied z e
n ie n ie le tn ic h i a lim e n ty .
O statn io je d n a k o p u sz c z o n e p rz e z R a d z iu n a d z ie w cz ę ta , p o sta n o w iły z e m ś
cić się n a n im . G d y w p ew n ej ch w ili R a -
---
Nożycami zabiła męża
K A T O W IC E . W m ie sz k a n iu Ć w ier- tn ió w w C h o rz o w ie d o ch o d ziło d o k łó tn i z p o w o d u k re w n y c h k tó rz y z b ra k u p o m iesz cz e n ia , w liczb ie 11 o só b u lo k o w a li się u Ć w iertn ia
Z d e n e rw o w a n y w c ze sn y m k rz ątan iem się żo n y Ć w ie rte ń w sz c z ą ł k łó tn ię .
Ugotowała w kotle
czterech perberyjczyków
F E Z . P rz e d są d e m w F e z ie ro z p o c z ą ł się m o n stru a ln y p ro c e s p rz e cid w o w ła śc i c ie lc e d o m u p u b lic z n eg o w F e z ie . iM au- la y H essen .
Ja k k o lw iek o d d a ła o n a w ro k u 1 9 1 2 d u ż e u słu g i F ra n c ji, ra tu ją c ż y c ie 2 0 o - ficero m fra n c u sk im p o d c z a s p o w sta n ia tu b y lcó w , n ie m n iej p o p a d ła o b ecn ie w
Młodzi Niemcy szkoleni
w trozkazodastwie
F R A N K F U R T n . M E N E M . N a m ię d z y n a ro d o w y m k o n g resie śp ie w u i m o w y w e F ra n k fu rc ie n . M en em p rz e m a w ia ł d e le g a t T rz e c ie j R zeszy , p ro fe so r R o d e m e y e r, o m a w ia ją c w y c h o w an ie m ło d z ie ż y h itlero w sk ie j p o d w z g lę d e m sz tu k i d y k c ji. P o w ie d z ia ł o n : ,,M ło d z ie ż m u - się b y ć w d z isie jszy c h c z a sac h ju ż o d n aj m ło d sz y c h la t u c z o n a w w y d a w a n iu ro z-
d z iu ń p rz e c h o d z ił sa m o tn ie p rz e z d ro g ę, k o ło w si, n a p a d ły g ro m a d n ie i p o w a liły g o n a ziem ię. R a d z iu n n ie za w o d n ie c ię ż
k o z o sta ł o k a lec z o n y , le c z b ro n ił się i ta k k rz y c z ał, że p rz y b ie g li m u n a p o m oc lu d z ie ze w si i w y zw o lili z o p re sji. M im o to R a d z iu n o d n ió sł lic z n e o k a le cz e n ia.
Z a w ia d o m io n a p o lic ja a re sz to w a ła in icja to rk ę n a p a d u 2 2 - le tn ią A n to n in ę S ad n iczó w n ę, k tó rą o sa d z o n o w w ię z ie
n iu .
W ó w cz a s ż o n a c h w y ciła n o ży ce i z c a łej siły w b iła je m ężo w i w p ie rś, g d y b ro c z ą c y k rw ią m a łż o n e k p o c z ą ł u ciek ać p u śc iła się z a n im i d o p a d łsz y g o n a k o ry tarz u , z a d a ła m u je sz c z e d w a cio sy .
C iężk o ra n n y p a d ł n a ziem ię i w y z io n ą ł d u ch a. Ż o n ę a re sz to w a n o .
o stry k o n flik t z p ra w e m . J e s t o n a o sk a r
żo n a o z a m o rd o w a n ie c z te re c h b e rb e ry j- sk ic h m ło d y c h d z iew c zą t o ra z jed n eg o 1 5 -letn ieg o c h ło p c a , k tó ry c h k a to w a ła śm ie rteln ie , n a stę p n ie z a rż n ę ła i p o ć w ia r to w a n e c z ę śc i c ia ł u g o to w ała w k o tle.
N a sali są d o w e j k o c io ł ten sto i ja k o d o w ó d rzeczo w y .
k azó w . Im w ięcej d o b rz e , ja sn o i w łaśc i w ie ro z k a z je st w y p o w ia d a n y , ty m w ię
cej je st o n sk u te c z n ie jszy . C zy to n a j
m ło d si „ P im p fy ", c z y to m ło d zież h itle ro w sk a , czy te ż w resz cie m ło d z i o fic e ro w ie a rm ii m u sz ą o n i w sz y scy b y ć w c ze ś
n ie sz k o le n i w k ie ru n k u te c h n ic z n e g o o - p a n o w a n ia g ło so w eg o u m ie ję tn o ści w y d a w a n ia ^ ro zk azó w .
W Ł A Ś C IC IE L 3 0 0 M Ó R G — K Ł U S O W N IK IE M
Ż N IN . W ty c h d n ia c h w g o d zin ach w iec z o rn y c h p rz y c h w y c o n y z o sta ł n a k łu so w n ictw ie w le sie p a ń stw o w y m w Ł y si
n ie ro ln ik Jó z e f M . z G o d a w , p rz e z le
śn ic zy c h Ja k u b o w sk ie g o i S ik o rę . K łu so w n ik n a w id o k le śn ic z y c h p o rz u c ił fu z ję i p o c z ą ł u c iek a ć , le c z z o sta ł p rz y trz y m a n y i ro z p o zn a n y . F u z ję z n a lez io n o p o rz u c o n ą w lesie. B y ło to strz e lb a 5 -cio strza ło w a w a rt, o k o ło 5 0 0 zł, k tó rą sk o - fisk o w an o . S p ra w a ta z n a jd z ie się w są
d zie.
F O R D A N S E R K I W R Z E S Z Y Z M IE N IĄ Z A W Ó D
B E R L IN . U k a z a ło się tu z a rz ą d z e n ie , p o lec a ją c e p o sz c ze g ó ln y m u rz ęd o m p ra cy z m u sz e n ie trz e c h ty się c y w y stę p u ją
c y c h w N iem czech fo rd a n se re k d o z m ia
n y z a w o d u i w z ię c ia się d o p ro d u k ty w n e j p ra c y . W n a jb liż sz y c h d n ia c h u k a ż e się z a rz ąd z e n ie w te j sam ej sp ra w ie .
S trz e ln ic a w klasie
L E N IN G R A D . W le n in g rad z k ie j szk o le n r 8 z d a rz y ł się n a d e r c h a rak te ry sty
c z n y d la sto su n k ó w so w ieck ich w y p a d e k . W sz k o le tej o d b y w a ło się strz e la n ie u czn ió w z b ro n i m a ło k a lib ro w e j. S trz el
n icę p ro w a d z ił in stru k to r P rik az c zy k ó w , k tó ry sa m o w o ln ie u m ieśc ił ta rcz ę n a d rz w iac h p rz y le g łej k la sy , g d z ie o d b y w a ła się le k c ja . Je d n a z k u l p rz e b iła c ie n
k ą d y k tę d rz w i i u g o d z iła śm ie rte ln ie u c z n ia 6 -te j k la sy B o ry sa W o ro b ie w a .
2 tys. ludzi spłonęło żywcem
T O K IO . O fia rą o lb rz y m ie g o p o ż a ru w m ie śc ie C z a n g sz a (sto lic a p ro w ic ji ch iń sk iej H u n a n ) p a d ło 2 0 0 0 o só b , w ty m w ie lu o fic e ró w i u rz ę d n ik ó w c h iń sk ich . 2 0 .0 0 0 o só b strac iło d a c h n a d g ło w ą. P o ż a r p o w stał p o d c z a s w a lk p o m ię d z y ch iń sk im i w o jsk a m i c e n tra ln y m i, a ch iń sk im i o d d z ia ła m i p ro w in c jo n aln y m i. W c z o raj ro z strz e la n o d o w ó d c ę g a r
n iz o n u m iasta C z a n g sz a, d o w ó d c ę jed n e j z d y w izy j o ra z k o m isa rz a p o lic ji, k tó ry c h o sk a rż o n o o w y w o ła n ie ty c h sta rć .
• V •
