III ETAP EDUKACYJNY

(1)

III ETAP EDUKACYJNY

Temat: Wyznaczanie siły wyporu.

TREŚCI KSZTAŁCENIA:

Fizyka, III etap edukacyjny, 9.3: uczeń dokonuje pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza (dla ciała wykonanego jednorodnej substancji o gęstości większej od gęstości wody).

Dodatkowe wymagania szczegółowe Podstawy programowej, które można realizować przy pomocy danego pakietu zasobów:

 Fizyka, III etap edukacyjny, 3.3: uczeń posługuje się pojęciem gęstości.

 Fizyka, III etap edukacyjny, 3.8: uczeń analizuje i porównuje wartości sił wyporu dla ciał zanurzonych w cieczy lub gazie.

 Fizyka, III etap edukacyjny, 9.1: uczeń wyznacza gęstość substancji, z jakiej wykonano przedmiot w kształcie prostopadłościanu, walca lub kuli za pomocą wagi i linijki.

CELE ZOPERACJONALIZOWANE:

Uczeń:

 definiuje pojęcie siły wyporu.

 wie, od czego zależy siła wyporu i jakie są jej cechy.

 wie, jaka jest treść prawa Archimedesa dla cieczy.

(2)

NABYWANE UMIEJĘTNOŚCI Uczeń:

 umie wyznaczyć masę za pomocą siłomierza siłę wyporu.

 potrafi doświadczalnie wykazać siłę wyporu.

 potrafi rozwiązywać zadania i problemy dotyczące wyznaczania siły wyporu.

Etapy lekcji Obszar edukacyjny

Kompetencje kluczowe

Sposób realizacji Środki dydaktyczne Metody nauczania

Formy pracy Etap wstępny Fizyka Porozumiewanie się

w języku ojczystym;

myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- techniczne;

umiejętność uczenia się; świadomość i ekspresja kulturalna

Zapoznanie uczniów z tematem oraz celem lekcji.

Przypomnienie wiadomości o masie i gęstości (wzór na gęstość),

przypomnienie wiadomości

dotyczących obliczania ciężaru ciała, gdy znana jest jego masa (wzór na ciężar ciała).

Wprowadzenie podstawowych wiadomości dotyczących siły, masy, prawa Archimedesa.

Podające:

pogadanka

Zbiorowa, jednolita

Etap realizacji Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje

Nauczyciel odtwarza prezentację multimedialną.

Prezentacja

multimedialna ,,Siła wyporu”

Eksponujące:

Prezentacja multimedialna

Zbiorowa (grupowa) jednolita

(3)

naukowo – techniczne;

umiejętność uczenia się

Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne;

umiejętność uczenia się.

Rozwiązywanie zadań.

Uczniowie zapoznają się z metodą obliczania siły wyporu za pomocą gotowego wzoru, wykorzystując arkusz kalkulacyjny.

Arkusz kalkulacyjny ,,Obliczanie siły wyporu”

Metody praktyczne:

ćwiczenia przedmiotowe

Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne;

umiejętność uczenia się.

Wykonanie doświadczenia.

Nauczyciel pomaga uczniom w przeprowadzeniu doświadczenia.

Załącznik nr 1 do scenariusza.

Praktyczne:

Ćwiczenia laboratoryjne

Fizyka Porozumiewanie się w języku ojczystym;

myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne;

umiejętność uczenia

Dyskusja na temat:

Dlaczego statek płynący na morzu nie utonie?

Dlaczego niektóre ciała wypływają na powierzchnię cieczy?

Dlaczego w Morzu Martwym jest mniejsze ryzyko utonięcia?

Komputer, Internet Problemowa:

aktywizująca:

panelowa

Zbiorowa, jednolita

(4)

się; świadomość i ekspresja kulturalna

Uczniowie wyszukują informacje na powyższy temat w różnych źródłach.

Etap końcowy Fizyka Podsumowanie lekcji. Podająca:

pogadanka

*propozycja dla uczniów szczególnie uzdolnionych

Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo - techniczne

Chętni uczniowie mogą przygotować animację, plakat przedstawiający mierzenie siły wyporu.

Praktyczna:

ćwiczenia przedmiotowe

Indywidualna, zróżnicowana

ZAŁĄCZNIK NR 1 – INSTRUKCJA PRZEPROWADZENIA DOŚWIADCZENIA

WYZNACZANIE SIŁY WYPORU METALOWEGO CIAŁA, ZANURZONEGO W WODZIE; PRAWO ARCHIMEDESA Dokonuje pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza

(dla ciała wykonanego z jednorodnej substancji o gęstości większej od gęstości wody) Dlaczego statek płynący na morzu nie utonie?

Dlaczego niektóre ciała wypływają na powierzchnię cieczy?

Dlaczego w Morzu Martwym jest mniejsze ryzyko utonięcia?

Materiały:

siłomierz, zlewka z wodą, metalowy klocek

(5)

Przebieg:

1. Zawieszamy siłomierz na statywie i skalujemy.

2. Korzystając z siłomierza mierzymy ciężar przedmiotu - metalowego klocka i zapisujemy pomiar do tabeli.

3. Zanurzamy klocek zawieszony na siłomierzu w zlewce z wodą i odczytujemy wskazania siłomierza. Pomiar wpisujemy w tabeli. Pomiar powtarzamy.

Pomiary i obliczenia:

Nazwa ciała Wartość przed zanurzeniem (Fc)

Wartość po zanurzeniu (F)

Siła wyporu F w =(Fc- F)

Metalowy klocek Metalowy klocek Metalowy klocek

Jeśli wyniki pomiaru różnią się, to dlaczego (niepewność pomiarowa, różnice w odczytaniu wskazań siłomierza)?

Wniosek:

Po zanurzeniu klocka siła odczytana na siłomierzu była ………...., ponieważ na klocek metalowy działała ………., która była skierowana

pionowo do………... . Na każde ciało zanurzone w cieczy działa

……….. wyporu skierowana pionowo do góry i równa ………..…. wypartej cieczy.