Realizacja du¿ej inwestycji na Politechnice Gdañskiej Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹

(1)

Opis inwestycji

Opisywana poni¿ej inwestycja jest realizowana w ramach projektu pt. „Bu- dowa nowego gmachu dla Wydzia³u Elektroniki, Telekomunikacji i Informa- tyki Politechniki Gdañskiej z przezna- czeniem na Centrum Dydaktyczno-Ba- dawcze Technologii Informacyjnych oraz siedziby Centrum Informatyczne- go Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej” czêœciowo finansowa- nego z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Przedmiotem tego projektu jest wybudowanie na terenie Politech- niki Gdañskiej nowego budynku o po- wierzchni u¿ytkowej 9 800 m². Zakres projektu dotyczy budowy i wyposa¿e- nia budynku w podstawow¹ infrastruk- turê, niezbêdn¹ do standardowej eksplo- atacji oraz do instalacji specjalizowa- nych laboratoriów badawczych. W budynku bêd¹ siê mieœciæ sale wyk³adowe o ró¿nej wielkoœci, specjalistyczne laboratoria naukowo-badawcze i dy- daktyczne, fachowa biblioteka elektro- niczna wraz z czytelni¹, pomieszczenia z ogólnodostêpnymi terminalami kom- puterowymi, pokoje dla pracowników centrów, pomieszczenia techniczne dla urz¹dzeñ elektronicznych i elektrycz- nych, pomieszczenie dla megaserwera TASKu, UPS i administracji œwiat³owo- dowej sieci komputerowej.

Budynek bêdzie s³u¿yæ do realizacji nastêpuj¹cych zadañ:

l naukowo-dydaktycznych, wykony- wanych przez Wydzia³ ETI PG ma- j¹cy 200 pracowników naukowych (w tym 40 profesorów i doktorów ha- bilitowanych), zajmuj¹cych siê kszta³ceniem ponad 3 000 studentów

i 100 doktorantów oraz prowadz¹- cych badania z zakresu technologii informacyjnych w ramach katedr i nowych centrów badawczych: Cen- trum Zaawansowanych Technolo- gii – Modu³ Technologie Informacyj- no-Komunikacyjne (CZT TIK), Cen- trów Doskona³oœci: Technologii In- formacyjnych w Badaniach i Moni- toringu Œrodowiska Morskiego (IN- FOMOR), In¿ynierii Systemów Ko- munikacji Bezprzewodowej (Wi- Com), Technologii Multimedialnych (TM) oraz Technik Medycznych (CEMET). Lokalizacja centrów i platform jest przewidziana w nowym gmachu, dla prowadzenia interdyscy- plinarnych prac badawczych oraz œwiadczenia us³ug certyfikacyjnych lub akredytacyjnych (patrz rys. 1);

l utrzymania i rozwoju akademickiej sieci komputerowej, realizowa- nej przez CI TASK, jako kluczowej w regionie jednostki dla rozwoju in- frastruktury spo³eczeñstwa informa- cyjnego, zajmuj¹cej siê zarówno utrzymaniem trójmiejskiej rozleg³ej sieci komputerowej (140 km), jak i dostarczaniem us³ug obliczeniowych du¿ej mocy (³¹cznie 1,3 TFlopsa) dla potrzeb wszystkich jednostek naukowo-badawczych regionu pomorskiego.

Nowy budynek sk³ada siê z 4 kon- dygnacji i zawiera 4 g³ówne czêœci i

³¹cznik ze starym gmachem Wydzia³u ETI. Czêœæ œrodkowa budynku mieœci na parterze hol i komorê bezechow¹, na 1. i 2. piêtrze – sale laboratoryjne (6 sal po 450 m²), zaœ na 3. piêtrze – laboratorium komputerowe TASK. Trzy skrzy- d³a odchodz¹ce od czêœci œrodkowej po-

mieszcz¹ na parterze dziekanat i salê Rady Wydzia³u ETI oraz du¿e audyto- ria: jedno audytorium na 504 osoby dzielone na dwa po 252 i 176 osób.

Pierwsze piêtra dwóch pozosta³ych skrzyde³ zawieraj¹ 22 sale wyk³adowe (37 osób ka¿da) oraz siedzibê CI TASK.

Ca³a konstrukcja, z uwagi na trudne warunki geologiczne, posadowiona jest na p³ycie ¿elbetonowej odpowiednio umocnionej.

Etapy realizacji

Kalendarium realizacji zadañ zwi¹- zane z inwestycj¹ podano w tabeli 1. Jest to przedsiêwziêcie ca³kiem nowe, a co nowe, jak zawsze realizuje siê z trud- noœciami. Pierwsze kroki poczyniono ju¿ w latach 2000 – 2002. Zmiana koncepcji architektonicznej i zagospodarowania gmachu, to rok 2003. Prze³omo- wy by³ rok 2004, w którym uzyskano dotacjê z MENiS i rozpoczêto budowê.

Rok 2005, to realizacja stanu surowego otwartego i uzyskanie wsparcia ze strony funduszy ZPORR. W przysz³ym roku przekroczony zostanie punkt kry- tyczny realizacji inwestycji, bo rozpocz- nie siê wykonanie najdro¿szego etapu zwi¹zanego z pracami wykoñczeniowy- mi. Niezbêdna jest dotacja z MNiI.

Mamy nadziejê, ¿e postêp prac przed- stawiony na fot. 1 zostanie zachowany i inwestycja zakoñczy siê w roku przysz³ym.

Wyprzedzaj¹co przed podjêciem sta- rañ o finansowanie budowy nowego gmachu przeanalizowano mo¿liwoœci rozwojowe WETI PG oraz CI TASK, w tym uwzglêdniono potrzeby regionu oraz trendy badañ naukowych, a tak¿e opracowano koncepcjê dalszego wspó³- dzia³ania, która powinna zapewniæ pe³- ne wykorzystanie nowo powsta³ego gmachu. St¹d te¿ wyp³ynê³a koniecz- noœæ budowy ca³kowicie nowych labo- ratoriów dydaktyczno-badawczych z zakresu nowych technologii, jak te¿

opracowania nowoczesnych progra- mów kszta³cenia. W celu zweryfikowa- nia opracowanych propozycji, od roku 2002 corocznie organizowana jest na Wydziale konferencja Technologie In- formacyjne, która umo¿liwia przedys- kutowanie ró¿nych koncepcji rozwoju

Realizacja du¿ej inwestycji

na Politechnice Gdañskiej Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹

Rys. 1. Jednostki i centra zwi¹zane z realizacj¹ inwestycji

Oznaczenia: WETI PG – Wydzia³ Elektro- niki, Telekomunikacji i Informatyki Politech- niki Gdañskiej, CI TASK – Centrum In- formatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej, CD – Centra Dosko- na³oœci, CZT – Centrum Zaawansowanych Technologii, istniej¹ce na Wydziale ETI PG.

(2)

badañ zarówno ze specjalistami krajo- wymi, jak i zagranicznymi. Uzyskano potwierdzenie wielu rozwi¹zañ, niektó- re z nich zmodyfikowano i wprowadzo- no dodatkowe pomys³y, tak ¿e obecny projekt zagospodarowania gmachu przedstawia siê jako koncepcja dojrza-

³a, której g³ównym celem jest wspó³- bie¿na realizacja trzech podstawowych przedsiêwziêæ:

l Wykorzystanie istniej¹cego potencja-

³u badawczego oraz dalszy rozwój technologii produktów i us³ug informacyjnych niezbêdnych dla nowego typu gospodarki, tzw. gospodarki in- nowacyjnej opartej na wiedzy.

l Opracowanie nowych metod i narzê- dzi wspomagaj¹cych ocenê i akredy- tacjê istniej¹cych rozwi¹zañ i proto- typów w celu ich dalszego przysto- sowania do wymagañ wdro¿enio- wych.

l Zapewnianie szerokiej oferty ró¿- nych form kszta³cenia w celu przy- gotowania poszukiwanych specjali- stów dla utrzymania i rozwoju infra- struktury gospodarki elektronicznej.

Dalsze perspektywy wykorzystania inwestycji

Przedstawiona inwestycja bêdzie bezpoœrednio s³u¿y³a pracownikom i studentom WETI PG oraz CI TASK, pozwoli na udoskonalenie warunków i jakoœci pracy oraz wykorzystanie nowych technologii. Mocno wi¹¿e siê z realizacj¹ Strategii Lizboñskiej, Boloñ- skiej, e-Europa, e-Polska, a tak¿e jest zgodna z Regionaln¹ Strategi¹ Innowa- cyjn¹ naszego regionu. Integracja zadañ TASK-u z procesem badawczo-rozwo- jowym Wydzia³u ETI PG doprowadzi do efektu synergetycznego, zwi¹zanego z nowym procesem kszta³cenia, rozwojem technologii informacyjnej, no- woczesn¹ technologi¹ wytwarzania us³ug informacyjnych, jak te¿ now¹ or-

ganizacj¹ opracowywania i wdra¿ania najlepszych projektów w dynamicznie kreowanych ma³ych przedsiêbiorstwach informatycznych, pojawiaj¹cych siê w ramach istniej¹cych centrów. Laborato- ria ETI PG i CI TASK mog¹ przerodziæ

Dotychczasowe etapy realizacji przedsiêwziêcia

1. Opracowanie propozycji inwestycji dydaktycznego laboratorium kompute- rowego i jego wstêpna akceptacja przez MEN (pismo MEN DERJW/45448/

00) – 18.12.2000.

2. Wniosek o akceptacjê i zezwolenie na rozpoczêcie przygotowañ do realizacji zmodyfikowanej propozycji pod nowy budynek dla Wydzia³u ETI PG i wa- runkowa akceptacja przez MEN – 11.06.2001.

3. Podjêcie przez Senat decyzji o zatwierdzeniu funduszy na opracowanie projektu budowy nowego gmachu dla WETI – 27.02.2002.

4. Podpisanie przez JM Rektora z zespo³em architektów w sk³adzie: dr in¿. arch.

Mariusz Grych, dr in¿. arch. Andrzej Prusiewicz i innych, porozumienia dotycz¹cego prac projektowych budynku ETI – 22.10.2002.

5. Zmiana koncepcji poprzez w³¹czenie potrzeb TASK-u do realizowanego budynku ETI (po akceptacji Rady U¿ytkowników) – 06.02.2003.

6. Z³o¿enie propozycji do ZPORR o dofinansowanie inwestycji – 03.12.2003.

7. Opracowanie projektu architektonicznego przez zespó³ architektów wraz ze z³o¿eniem proœby o pozwolenie na budowê – 30.12.2003.

8. Uzyskanie pozwolenia na budowê – 26.02.2004.

9. Uzyskanie dotacji z MENiS – 17.03.2004.

10. Okreœlenie zespo³u zarz¹dzaj¹cego projektem – 22.03.2004.

11. Korekta propozycji do ZPORR – 25.05.2004.

12. Opracowanie pierwszej wersji studium wykonalnoœci – 28.05.2004.

13. Przyjêcie etapów realizacji budowy – 15.06.2004.

14. Weryfikacja studium wykonalnoœci – 10.07.2004.

15. Przygotowanie pe³nego kompletu dokumentów do wniosku do ZPORR – 15.07.2004.

16. Zorganizowanie przetargu na realizacjê etapu 1 (fundamenty) – 18.08.2004.

17. Wmurowanie kamienia wêgielnego – 5.10.2004.

18. Podpisanie umowy na wykonanie fundamentów z Korporacj¹ Budowlan¹ Do- raco – 2.11.2004.

19. Akceptacja wniosku ZPORR przez Urz¹d Marsza³kowski – 24.11.2004.

20. Przygotowanie przetargu na stan surowy otwarty – 9.03.2005.

21. Zakoñczenie realizacji fundamentów – 12.04.2005.

22. Podpisanie umowy z Urzêdem Wojewódzkim na dofinansowanie inwestycji – 20.06.2005.

23. Z³o¿enie wniosku do MNiI o dofinansowanie inwestycji – 25.06.2005.

24. Podpisanie umowy po rozpatrzeniu odwo³añ na wykonanie stanu surowego otwartego z firm¹ budowlan¹ Allcon – 07.07.2005.

25. Zakoñczenie realizacji stanu surowego otwartego – 15.02.2006.

Fot. 1. Graficzna prezentacja etapów budowy: fundamenty, stan surowy, przewidywany widok ogólny

siê w Komputerowe Centrum Dydak- tyczno-Badawcze Technologii Informa- cyjnych, realizuj¹c zadania na rzecz ca³ego regionu.

D³ugofalowe konsekwencje zrealizo- wanej inwestycji mo¿na rozpatrywaæ w

(3)

kontekœcie g³ównych podmiotów regionu. Na rys. 2a przedstawiono je za pomoc¹ elips. S¹ to: œrodowisko akade- mickie (ró¿ne uczelnie, PG, w tym ETI i CI TASK), przemys³ reprezentowany przez firmy IT oraz w³adze regionu obejmuj¹ce Urz¹d Wojewódzki, Mar- sza³kowski oraz Miejski. Ka¿dy z tych podmiotów realizuje odmienne zadania, które powinny wspó³graæ ze sob¹.

Szczegó³owe rozwi¹zania i ró¿ne pro- dukty otrzymane w ramach wykonywa- nych projektów badawczych, studenckich projektów grupowych b¹dŸ tema- tów prac dyplomowych bêd¹ weryfiko- wane przez przemys³. Najciekawsze i najbardziej praktyczne z nich bêd¹ sponsorowane przez rynek i w³adze regionu. Taka wspó³praca miêdzy podmiotami przyczyni siê do nakrêcania koniunktury i powstawania ró¿nego typu ma³ych firm, które dokonaj¹ dal- szych udoskonaleñ i spróbuj¹ wdro¿yæ najlepsze pomys³y w praktyce.

Wspó³dzia³anie tych podmiotów od- bywaæ siê mo¿e na zasadzie „naczyñ po-

³¹czonych”, co oznacza, ¿e zmiany w jednym podmiocie s¹ wywo³ywane przez zmiany dokonywane w innych podmiotach. Przyk³adem tego jest np.

problem w³asnoœci intelektualnej reali- zowanych prac dyplomowych, czy powstaj¹cych przy tym interesuj¹cych pro- totypów. Konieczne staj¹ siê odpowied- nie regulacje prawne ustalane przez w³a- œciwe urzêdy, w tym przepisy dotycz¹- ce sponsorowania centrów przez ró¿ne firmy, czy przepisy u³atwiaj¹ce tworze-

nie nowych firm. Ró¿ne sposoby zatrudnienia pomys³odawcy, a tak¿e stymulo- wanie powstania nowych firm grupu- j¹cych fachowców wokó³ realizacji obiecuj¹cego pomys³u mo¿e powodo- waæ wzrost zatrudnienia, jak i wzrost przedsiêbiorczoœci i innowacyjnoœci.

Warto tu zaakcentowaæ, ¿e Politechni- ka Gdañska, rozumiej¹c tego typu pro- blemy, stara siê rozszerzyæ powi¹zanie z otoczeniem zewnêtrznym, czego przy- k³adem s¹ liczne umowy o wspó³pracy z ró¿nymi firmami regionu oraz liczne konferencje promuj¹ce nowe propozy- cje. Poza tym, powstaj¹ instytucjonal- ne jednostki uczelniane zajmuj¹ce siê transferem technologii, oœrodki dorad- cze kszta³cenia ustawicznego czy wspomagaj¹ce tworzenie interdyscyplinar- nych centrów badawczych, które mog¹ wesprzeæ tego typu dzia³ania. W zwi¹z- ku z tym budowa gmachu, a w tym re- alizowanie projektów badawczych, równie¿ na bazie grupy studentów i dok- torantów, stymulowaæ bêdzie zarówno wzmocnienie wiêzów miêdzy wyró¿- nionymi podmiotami, jak i umo¿liwi przetestowanie nowych form wspó³pracy. To doprowadzi do szerszej integra- cji uczelni z przemys³em.

Wszystkie te dzia³ania, tak œciœle zwi¹zane z rozwojem technologii i us³ug IT, s¹ otwarte dla innych uczelni i ró¿nych podmiotów gospodarczych, a tym samym s³u¿yæ bêd¹ równie¿ roz- wojowi ca³ego spo³eczeñstwa informa- cyjnego i gospodarki opartej na wiedzy, co symbolicznie prezentuje rys. 2b.

Rys. 2. Dwie koncepcje wykorzystania inwestycji

Podziêkowania

Realizacja tego budynku nie by³aby mo¿liwa bez ogromnego zaanga¿owa- nia siê wielu osób na uczelni oraz bez

¿yczliwoœci i porad wielu innych osób.

Serdeczne podziêkowania kierujemy do: Ministra Edukacji Narodowej i Sportu – Miros³awa Sawickiego, Woje- wody Pomorskiego – Cezarego D¹- browskiego, Marsza³ka Województwa Pomorskiego – Jana Koz³owskiego, JM Rektora PG – Janusza Rachonia, Pro- rektora ds. Wspó³pracy ze Œrodowi- skiem Gospodarczym i z Zagranic¹ – Wojciecha Sadowskiego, Projektantów – Mariusza Grycha i Andrzeja Prusie- wicza, Kanclerza PG – Ewy Mazur, Zastêpcy Kanclerza ds. Technicznych – Leszka Wicikowskiego, Kwestora PG – Zofii Ku³agi, Zastêpcy Kwestora – Piotra Lewandowskiego, Kierownika Dzia³u Remontowo-Budowlanego – Ewy Gruszki-Falkowskiej, Prodzieka- na WETI ds. Wspó³pracy i Rozwoju – Zdzis³awa Kowalczuka, Dyrektora Adm. WETI – Piotra Iwañczaka, Kie- rownika Biura Wydzia³u ETI – Jolanty Czapiewskiej, pracownika Katedry Ar- chitektury Systemów Komputerowych WETI – Izabeli Dziedzic, pracownika Urzêdu Marsza³kowskiego Wojewódz- twa Pomorskiego – Micha³a Wac³awi- ka, Pracowników Pomorskiego Urzêdu Wojewódzkiego – Biura Zarz¹dzania Funduszami Europejskimi: Dyrektor – Bo¿eny Sitnik-Pietrzykowskiej, a tak-

¿e pracowników – Lucyny Maternic- kiej, Ludmi³y Bierawskiej, Eweliny Szczeœniak, Marzeny Duszyñskiej, Do- roty S³awnikowskiej, Katarzyny Sadal- skiej, Rafa³a Reszki, Gra¿yny Brunn, Sylwii Ronowskiej-Sochy, Marcina Bia³ka.

Henryk Krawczyk Dziekan Wydzia³u Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki

Zasady podzia³u dotacji na dzia³al- noœæ dydaktyczn¹ poszczególnych wydzia³ów s¹ przedmiotem dyskusji, pojawiaj¹cych siê cyklicznie ze wzmo-

¿on¹ intensywnoœci¹ w pierwszym kwartale ka¿dego roku. Sytuacja taka

trwa od wielu lat, albowiem pierwsze próby opracowania stosownego algorytmu podjêto na Politechnice Gdañskiej znacznie wczeœniej ni¿ uczyni³o to mi- nisterstwo. W œwiadomoœci zarz¹dzaj¹- cych uczelni¹ i wydzia³ami algorytm

jest postrzegany w swej funkcji dystry- bucyjnej. Zwa¿ywszy, ¿e dotacja bu- d¿etowa na dzia³alnoœæ dydaktyczn¹ jest za ma³a w stosunku do potrzeb uczelni, prawie na ka¿dym wydziale w pewnym okresie rodzi siê przekonanie, ¿e algo-

Algorytm zgody miêdzywydzia³owej

(4)

rytm jest nieobiektywny i niesprawie- dliwy.

Pokrzywdzone wydzia³y naciskaj¹ na zmianê zasad podzia³u. W nastêpnym roku z wnioskiem o zmianê algorytmu wystêpuj¹ inne wydzia³y. Przypomina to przys³owiowe poci¹ganie krótkiej ko³derki. Spróbujmy jednak spojrzeæ na algorytm inaczej i wyeksponowaæ jego funkcjê zarz¹dcz¹. W³aœnie algorytm mo¿e byæ wa¿nym narzêdziem, za pomoc¹ którego poszczególne wydzia³y s¹ motywowane do realizacji strategii Uczelni.

Obecnie – mimo ogromnego dorobku i du¿ych doœwiadczeñ w³asnych – przyjêto na Politechnice Gdañskiej algorytm, na podstawie którego minister- stwo rozdziela dotacjê bud¿etow¹ na po- szczególne uczelnie. Za g³ówn¹ zaletê tego algorytmu uznano jego prostotê i

³atwoœæ szybkich obliczeñ. Badania z zakresu zarz¹dzania jednoznacznie wy- kaza³y, ¿e nie mo¿na bezkrytycznie przenosiæ modelu i narzêdzi z central- nego stopnia zarz¹dzania na ni¿sze stop- nie zarz¹dzania. S¹dzê, ¿e tak jest rów- nie¿ w przypadku algorytmu ministe- rialnego zastosowanego do podzia³u dotacji dydaktycznej miêdzy poszcze- gólne wydzia³y PG. Przede wszystkim popatrzmy jednak, czy taki algorytm sprzyja realizacji strategii uczelni.

Obecnie obowi¹zuj¹cy algorytm zachê- ca wydzia³y do:

1. aktywnoœci w rekrutacji i pozyskiwa- niu liczby studentów odpowiedniej do mo¿liwoœci kadrowych i lokalo- wych. W tym punkcie nie wnosi on nic nowego, poniewa¿ wszystkie po- przednie algorytmy równie¿ tak od- dzia³ywa³y na decyzje w tym zakresie;

2. wyboru kierunku kszta³cenia o mo¿- liwie najwy¿szym wspó³czynniku kosztoch³onnoœci. W tym zakresie jednak mo¿liwoœci manewru s¹ zni- kome. W perspektywie strategicznej s¹ one jednak mo¿liwe. W tym miej- scu nale¿y zaznaczyæ, ¿e wspó³czyn- niki kosztoch³onnoœci poszczegól- nych kierunków zosta³y ustalone ar- bitralnie. Uczelniom pozostaje jedynie wiara, ¿e w ministerstwie wiedz¹ najlepiej i nale¿y wszystko robiæ, aby dopasowaæ siê do „wzorcowych”

wspó³czynników. Nie jest to trudne, gdy kosztoch³onnoœæ danego kierun-

ku jest przeszacowana przez mini- sterstwo, ale co zrobiæ, gdy jest nie- doszacowana;

3. przyjêcia proporcji wynagrodzenia miêdzy profesorami, doktorami ha- bilitowanymi i doktorami odpowiednio jako 2: 1,5: 1. Dodajmy, ¿e do tej

„idealnej” proporcji mo¿na d¹¿yæ tylko przy okazji podwy¿ek p³ac na ca³ej uczelni. Pozostaje jednak pytanie, czy wymieniona proporcja jest rzeczywiœcie idealna;

4. zrezygnowania z zatrudniania asy- stentów i wyk³adowców z tytu³em magistra. Wymieniona grupa NA ge- neruje stosunkowo niskie koszty, ale w ogóle nie wystêpuje w algorytmie.

Krótko mówi¹c, wynagrodzenie tych pracowników musi byæ sfinansowa- ne z innych œrodków. Oznacza to, ¿e celem strategicznym uczelni jest za- trudnienie pracowników od doktora wzwy¿, a pracê asystentów powinni wykonywaæ doktoranci ze studiów doktorskich. Koncepcja taka w sen- sie strategicznym jest s³uszna i wynika z decyzji politycznych o charak- terze miêdzynarodowym. W¹tpli- woœæ budzi jednak nag³y tryb wyeli- minowania z dotowania magistrów.

Zarz¹dzaj¹cych wydzia³ami posta- wiono przed faktem dokonanym, a przyda³by siê kilkuletni okres dosto- sowawczy. Wówczas wydzia³y mo- g³yby siê przygotowaæ do redukcji zatrudnienia asystentów i do urucho- mienia studiów doktoranckich;

5. zlecenia innym wydzia³om i jednost- kom organizacyjnym jak najwiêkszej liczby zajêæ dla w³asnych studentów.

Us³ugi takie otrzymuje wydzia³ ab- solutnie za darmo. Koszty takie po- nosi wydzia³ us³ugodawcy lub s¹ one pokryte z pozosta³ej czêœci dotacji, która nie jest przeznaczona dla wydzia³ów. Idealnym rozwi¹zaniem z punktu widzenia oszczêdnoœci kosz- tów dydaktycznych wydzia³u jest przyjêcie np. na pierwszym roku programu studiów prze³adowanego do maksimum zajêciami z matematyki, fizyki, nauk humanistycznych i eko- nomicznych, jêzyków obcych i wy- chowania fizycznego. Wówczas wydzia³ otrzymuje na kszta³cenie tych studentów dotacjê, ale koszty po- nosz¹ inni. Czy naprawdê o to cho- dzi?

Chocia¿by tylko z powy¿szych roz- wa¿añ wynika, ¿e obecne zasady po-

dzia³u œrodków dydaktycznych s¹ nie- doskona³e. O ile pewne zmiany w algorytmie (np. wspó³czynnik kosztoch³on- noœci) nie le¿¹ w gestii Uczelni, to war- to siê zastanowiæ nad jego modyfikacj¹ w pozosta³ych elementach w taki spo- sób, aby by³ on postrzegany jako narzê- dzie kszta³tuj¹ce strategiê Uczelni. Do najbardziej istotnych postulatów zali- czam:

1. rzetelne rozliczanie kosztów us³ug miêdzywydzia³owych,

2. ustalenie okresu dostosowawczego, po którym z algorytmu zostan¹ wy- eliminowane osoby z tytu³em magistra.

ad 1. Jako podstawê rozliczenia us³ug œwiadczonych na rzecz innych wydzia³ów widzê koszt osobowy jednej godziny dydaktycznej. W przypadku równej liczby godzin us³ug przyjmo- wanych i œwiadczonych przez dany wydzia³ nastêpuje ich wzajemna kompensacja. Rozliczeniu podlegaj¹ jedynie nadwy¿ki i niedobory. Re- kompensata finansowa dla us³ugodawcy powinna pokryæ faktyczne koszty osobowe „przeliczeniowego pracownika dydaktycznego”. Dla uproszczenia mo¿na na przyk³ad przyj¹æ koszt godziny dydaktycznej asystenta, który obecnie wynosi ok.

150 z³.

ad. 2. Drugi problem jest z³o¿ony. S¹- dzê, ¿e np. trzyletni okres dostoso- wawczy, w którym w obecnym algorytmie znajdzie siê liczba magistrów z wag¹ np. w granicach 0,5 - 0,7 bê- dzie stymulowa³ wydzia³y do popra- wy jakoœci kadry. Po tym okresie nale¿y znaleŸæ stosowne rozwi¹zanie dla finansowania pracowników z tytu³em magistra. Wydzia³y musz¹ byæ jednak œwiadome, ¿e osoby te „wy- padn¹ z algorytmu”.

Koñcz¹c, chcia³bym wyraziæ nadzie- jê, ¿e nowe spojrzenie na algorytm podzia³u dotacji dydaktycznej przez pry- zmat strategii Uczelni bêdzie kojarzy³o interes ogólnouczelniany z interesami poszczególnych wydzia³ów. Oby algorytm nie by³ wiêcej „koœci¹ niezgody”, ale algorytmem zgody miêdzywydzia-

³owej.

Franciszek B³awat Wydzia³ Zarz¹dzania i Ekonomii

(5)

Znam Alejê Grunwaldzk¹ w centrum gdañskiego Wrzeszcza od r. 1949, gdy przyby³em tu studiowaæ na Politechnice Gdañskiej. Pamiêtam jej po- wojenn¹ odbudowê, uwzglêdniaj¹c¹ znaczne poszerzenie tej arterii – wraz z za³o¿eniem osobnych pasm ruchu ko³owego w obu kierunkach i wydzie- lonego torowiska dla tramwajów, a tak¿e z wytyczeniem obustronnie sze- rokich chodników, z których wschodni uzyska³ trawnik i zadrzewienie.

Nasza

Bowiem, w wyniku du¿ych zniszczeñ wojennych, stara za- budowa wschodniej pierzei przesta³a praktycznie istnieæ i now¹ zabudowê mo¿na by³o przesun¹æ wiele metrów dalej na wschód. Obecnie, ciekawym reliktem przedwojennej za- budowy pozosta³a grupa budynków w pobli¿u ul. J. S³owac- kiego, miêdzy którymi przewija siê linia tramwajowa. Za- chowane budynki pierzei zachodniej wyremontowano, czê- œciowo je nadbudowuj¹c i stylistycznie zbli¿aj¹c do nowych budynków pierzei wschodniej.

Pieni¹dze

czekaj¹!

(6)

W tej sposób, przywo³uj¹c ówczesne wzorce p³yn¹ce z Warszawy, powsta³a tzw. Grunwaldz- ka Dzielnica Mieszkaniowa (GDM). Ca³oœæ tego urbanistycznego za³o¿enia sta³a siê istotnym znamieniem tej mieszkalnej i us³ugowej czê- œci Gdañska, pomimo tego, ¿e z dzisiejszego punktu widzenia ruch ko³owy w tamtym czasie – by³ znikomy, same pojazdy – szare i ma³o atrakcyjne, a sklepy, ich okna wystawowe i szyldy – niezmiernie biedne.

Wszystko to by³o jednak œwiadectwem pewnej epoki, gdy, z jednej strony – projektanci dróg i ulic gdañskich mieli chyba wiêcej wyobraŸni, ni¿ w obecnych czasach, a handel i us³ugi by³y

„z³em koniecznym” – z drugiej.

Dlatego, materialne i duchowe przes³anie za- budowy tej arterii, bêd¹cej bardzo wa¿n¹ czê- œci¹ g³ównego po³¹czenia drogowego Gdañ- ska i Gdyni – by³o i jest, wtedy i dziœ – niezmiernie istotne. Przedstawiona tu sekwencja ilustracyjna charakteryzuje oblicze tego prze- s³ania A.D. 2005. Sekwencja ta jest chyba doœæ dobrze czytelna i dlatego pozostawiam j¹ bez specjalnego komentarza.

(7)

Zbigniew Cywiñski Emerytowany profesor PG

W 2005 roku odby³a siê czwarta edycja konkursu prac dyplomowych o doroczn¹ Nagrodê im. Profesora Romual- da Szczêsnego, ustanowion¹ przez Miasto Gdynia. Mimo ostrych wymagañ w regu- laminowym terminie wp³ynê³o na konkurs 5 prac dyplomowych z trzech wydzia³ów Politechniki Gdañskiej, a mianowicie:

1) z Wydzia³u Elektroniki, Telekomuni- kacji i Informatyki:

l praca dyplomowa mgr. in¿. Karola Bañczyka i mgr. in¿. Tomasza Boiñ- skiego pt.: Równoleg³y i rozproszony algorytm genetyczny uk³adania rozk³a- dów zajêæ, wykonana pod opiek¹ prof.

dr. hab. in¿. Henryka Krawczyka i oceniona celuj¹co;

2) z Wydzia³u Elektrotechniki i Automa- tyki:

l praca dyplomowa mgr. in¿. Grzegorza Ewalda pt.: Gridy komputerowe jako efektywna platforma do implementowa- nia rozproszonych wersji algorytmów, wykonana pod opiek¹ dr. in¿. Toma- sza Rutkowskiego i oceniona celuj¹co,

l praca dyplomowa mgr. in¿. Wojciecha

Kurka pt.: Genetic algorythms and their application to Model Predictive Con- troller and integrated control system – plant design, wykonana pod opiek¹ prof. dr. hab. in¿. Mieczys³awa Brdy- sia i oceniona celuj¹co,

l praca dyplomowa mgr. in¿. Krzyszto- fa Szuchnika pt.: Sterowanie œlizgowe silnikiem asynchronicznym klatkowym, wykonana pod opiek¹ prof. dr. hab. in¿.

Zbigniewa Krzemiñskiego i oceniona celuj¹co;

3) z Wydzia³u Mechanicznego:

l praca dyplomowa mgr. in¿. Piotra Pa- j¹czkowskiego pt.: Analiza nowej kon- strukcji wirnika Kaplana w zakresie problemów ³o¿yskowania, wykonana pod opiek¹ dr. in¿. Leszka D¹browskiego i oceniona celuj¹co.

Kapitu³a Nagrody w sk³adzie:

1) prof. dr hab. in¿. Pawe³ Zimny – przewodnicz¹cy

2) prof. dr hab. in¿. Andrzej Grono – sekretarz

3) prof. dr. hab. in¿. Marek Kubale, prof.

zw. PG – cz³onek

Konkurs prac dyplomowych o doroczn¹ Nagrodê im. Profesora Romualda Szczêsnego

4) dr hab. in¿. Mieczys³aw Ronkowski, prof. nadzw. PG – cz³onek

5) dr hab. in¿. Jan Sikora, prof. nadzw. PG – cz³onek

6) dr in¿. Stanis³aw Szwabski, przewodnicz¹cy RM Gdyni – obserwator, na posiedzeniu w dniu 5 wrzeœnia 2005 roku, po zapoznaniu siê z pracami dyplo- mowymi oraz po wys³uchaniu autorskich prezentacji i szerokiej oraz dog³êbnej dyskusji, z zadowoleniem stwierdzi³a, ¿e tematyka wszystkich prac dyplomowych zg³o- szonych na konkurs jest zgodna z wymaga- niami regulaminu Nagrody, a ich poziom merytoryczny i redakcyjny jest niezwykle wysoki. W wyniku tajnego g³osowania Ka- pitu³a postanowi³a nominowaæ do Nagrody wszystkie prace dyplomowe (tab. 1).

Tab. 1

Prezydent Miasta Gdyni, dr Wojciech Szczurek, zgodnie z rekomendacj¹ Kapi- tu³y przyzna³ Nagrodê panu mgr. in¿. Pio- trowi Paj¹czkowskiemu (fot. 1).

W imieniu Prezydenta Miasta Gdyni Na- grodê wrêczy³ Przewodnicz¹cy Rady Mia- sta Gdynia pan dr in¿. Stanis³aw Szwabski.

Uroczystoœæ mia³a miejsce podczas koncer- tu okolicznoœciowego z okazji Œrodowisko- wej Inauguracji Roku Akademickiego 2005/

2006, 4 paŸdziernika 2005 roku w Pañstwo- wej Operze Ba³tyckiej w Gdañsku. Serdecz- ne gratulacje dla Pana Magistra.

Prezentacjê prac dyplomowych nomi- nowanych do Nagrody urz¹dza siê corocznie w holu Gmachu G³ównego Politech- niki Gdañskiej oraz (przemiennie) w Urzê- dzie Miasta Gdyni.

Andrzej J. Grono Wydzia³ Elektrotechniki i Automatyki Sekretarz Kapitu³y Mgr in¿. Piotr Paj¹czkowski

(8)

W dniu 9 listopada 2005 odby³o siê Walne Zebranie Klubu Uczelniane- go AZS Politechniki Gdañskiej, na któ- rym przedstawiono dzia³ania i osi¹gniê- cia ustêpuj¹cego Zarz¹du KU AZS PG.

Zebranie otworzy³a ustêpuj¹ca prezes Ka- rolina Kuœmider przy wsparciu organizacyjnym ustêpuj¹cego zarz¹du w sk³adzie:

Maja Czarniawska, Arkadiusz Kuœmider, Magdalena Trzeciakowska, Piotr Rybka, oraz dzia³aczy. Podczas zebrania wybra- no nowy Zarz¹d KU AZS PG oraz prezesa – Przemys³awa Kitowskiego.

Na koniec kadencji KU AZS PG mia³ 621 cz³onków, którzy uczestniczyli w za- jêciach ponad 20 sekcji sportowych.

Zarz¹d KU AZS zorganizowa³ nastê- puj¹ce imprezy:

l Miêdzynarodowe Mistrzostwa Polski Szkó³ Wy¿szych w aerobiku sporto- wym;

l Dzieñ Sportu (dwukrotnie) – ok. 320 uczestników wziê³o udzia³ w rozgryw- kach w pi³kê no¿n¹, koszykówkê , siat- kówkê oraz gra³o w tenisa i zmierzy³o siê na ergometrze wioœlarskim;

l ligê miedzywydzia³ow¹ w siatkówkê – startowa³o 8 reprezentacji z 6 wydzia-

³ów, tj. ok. 80 zawodników;

l Mistrzostwa Domów Studenckich – imprezê wy³¹cznie dla mieszkañców Domów Studenckich PG w pi³kê no¿n¹, siatkówkê, koszykówkê, street- basket, bryd¿a, p³ywanie, tenis sto³o- wy – ³¹cznie ok. 250 zawodników;

l Miêdzyuczelniany Wiosenny Turniej Pi³ki Siatkowej o puchar prezesa KU AZS PG;

l Otwarty Turniej Tenisa Sto³owego – ok. 60 zawodników;

l inauguracjê roku sportowego, szkole- nia itp.

Ponadto prowadzimy stronê www:

http://azs.pg.gda.p , zawieraj¹c¹ wyniki i aktualne informacje dotycz¹ce imprez itp.

oraz zajmujemy siê rozprowadzaniem mie- siêcznika Akademicki Przegl¹d Sportowy.

Podczas kadencji KU AZS PG (2003- 2005) zakoñczono rozgrywki (trwaj¹ce 2 lata) w XXI edycji Mistrzostw Polski Szkó³ Wy¿szych w klasyfikacji ogólnej, jak i w typie politechnik, oraz rozpoczêto rozgrywki ( ju¿ rok za nami) XXIII edycji Mistrzostw Polski Szkó³ Wy¿szych.

Osi¹gniêcia zawodników KU AZS PG

XXII edycja:

1) III miejsce w Mistrzostwach Polski Szkó³ Wy¿szych Politechnik (podsu- mowuj¹c wszystkie 43 dyscypliny) – fot. 1 i 2

2) VII miejsce w klasyfikacji ogólnopol- skiej na najbardziej usportowion¹ uczelniê

3) Osi¹gniêcia w poszczególnych dyscy- plinach (ostatni rok edycji)

l ergometr wioœlarski kobiet –1. miejsce

l ergometr wioœlarski mê¿czyzn – 4.

miejsce

l kolarstwo górskie kobiet – 2. miejsce

l futsal – 4. miejsce

l pi³ka rêczna mê¿czyzn – 2. miejsce

l p³ywanie kobiet – 2. miejsce – (fot. 3 i 4)

l p³ywanie mê¿czyzn – 2. miejsce

l szachy – 4. miejsce

Osi¹gniêcia naszych sportowców

Fot. 1

Fot. 2

Fot. 3

Fot. 5

(9)

l windsurfing – 1. miejsce

l ¿eglarstwo klasa Omega – 1.miejsce XXIII edycja

(po pierwszym roku rozgrywek):

1. II w w Mistrzostwach Polski Szkó³ Wy¿szych Politechnik

2. IV w klasyfikacji ogólnej MPSzW 3. Osi¹gniêcia w poszczególnych dyscy-

plinach MPSzW (ostatni rok edycji):

l aerobik sportowy –2. miejsce w typie politechnik (fot. 5)

l bryd¿ – 2. miejsce

l judo mê¿czyzn –1. miejsce

l lekkoatletyka kobiet – 4. miejsce

l lekkoatletyka mê¿czyzn – 1. miejsce

l tenis sto³owy mê¿czyzn – 2. miejsce

l Wwioœlarstwo – 2. miejsce

l ¿eglarstwo – 2. miejsce

l narciarstwo alpejskie – 5. miejsce (fot.

6)

4. Ligi miedzyuczelniane:

l p³ywanie kobiet – 2. miejsce

l pi³ka siatkowa kobiet – 4. miejsce

l judo kobiet – 2. miejsce

l punktacja ogólna kobiet: 3. miejsce

l lekkoatletyka mê¿czyzn – 1. miejsce

l pi³ka siatkowa kobiet - 3. miejsce

l biegi prze³ajowe – 1. miejsce

l punktacja ogólna mê¿czyzn: 1. miejsce 5. Mistrzostwa Lat Pierwszych(2004/

2005)

l p³ywanie kobiet – 2. miejsce

l pi³ka siatkowa kobiet – 3. miejsce

l tenis kobiet – 1. miejsce

l punktacja ogólna kobiet MLP: 2. miejsce

l futsal –1. miejsce

l lekkoatletyka mê¿czyzn– 1. miejsce

Fot. 4

Fot. 6

l pi³ka siatkowa mê¿czyzn – 3. miejsce

l tenis mê¿czyzn – 2. miejsce

l tenis sto³owy mê¿czyzn – 1. miejsce

l punktacja ogólna mê¿czyzn MLP: 2.

miejsce.

Karolina Kuœmider Prezes KU AZS PG

W nawi¹zaniu do s³ów JM Rektora – „in¿ynier mo¿e byæ poet¹, a huma- nista nie mo¿e byæ in¿ynierem” prezen- tujemy dowód, ¿e takie stwierdzenie jest prawdziwe.

Nota biogaficzna

Piotr Czerski, to pseudonim urodzo- nego w 1981 roku studenta Wydzia³u ETI Politechniki Gdañskiej, studiuj¹- cego te¿ filozofiê na Uniwersytecie

£ódzkim. Poeta (redaktor naczelny wor- talu liternet.pl, zajmuj¹cego siê badania- mi zwi¹zków literatury i Internetu), de-

biutowa³ na ³amach sopockiego pisma

„Topos” w 1999 r. Wiersze publikowa³ m.in. w „Ha!arcie”, „FA-Arcie”, „Stu- dium”, „Opcjach” oraz „Piœmie PG”. W roku 2002 ukaza³ siê tom jego wierszy

„pospieszne, osobowe” (wydany dziêki pomocy Rektora Politechniki Gdañ- skiej).

Piotr Czerski jest m.in. stypendyst¹ Marsza³ka Województwa Pomorskiego i programu Homines Urbani, realizowanego przez Instytut Ksi¹¿ki i Willê Decju- sza. Od czterech lat wspó³pracuje z kra- kowskim czasopismem spo³eczno-literac-

kim „Ha!art”, a tak¿e ze specjalistyczny- mi pismami programistycznymi – „So- ftware 2.0” i „PHPSolutions”.

Informacje o Nagrodzie

W tym roku laureatami przyznawa- nej po raz szósty Nagrody Miasta Gdañ- ska dla M³odych Twórców w Dziedzi- nie Kultury zostali: Piotr Czerski (lite- ratura), Kiry³ Keduk, W³adys³aw Mar- hulets, S³awomir Wilk (muzyka), Piotr Boroñ, Adam Kamiñski, Marek Wrze- siñski (sztuki piêkne) i Elena Karpuhi- na (taniec). Wnioski musia³y spe³niaæ okreœlone kryteria – kandydat nie móg³ przekroczyæ wieku 30 lat i musia³ byæ osob¹, która zas³uguje na szczególne

Informatyk mo¿e byæ poet¹

(10)

uhonorowanie z racji swoich osi¹gniêæ twórczych lub wybitnej dzia³alnoœci na rzecz animacji ¿ycia kulturalnego. Wnio- skodawc¹ mog³a byæ szko³a artystyczna, instytucja kultury lub organizacja zajmu- j¹ca siê dzia³alnoœci¹ twórcz¹, nie zaœ osoba fizyczna. Do tegorocznej edycji Nagrody zg³oszono 27 wniosków. Piotr Czerski zg³oszony zosta³ przez Stowarzy- szenie Pisarzy Polskich.

Wnioski by³y rozpatrywane przez Ko- misjê powo³an¹ Zarz¹dzeniem Prezyden- ta Miasta. Spotkanie Komisji odby³o siê 22 czerwca 2005 r. w Urzêdzie Miejskim w Gdañsku.

Piotr Czerski obroni³ w³aœnie pracê dyplomow¹ na kierunku Informatyka WETI PG, której temat by³ nietypowy, jak na specyfikê tego Wydzia³u – dotyczy³ bowiem badañ nad literatur¹ i jej zwi¹z- ków z Internetem. W ramach pracy zre- alizowana zosta³a platforma informatycz- na dla przedstawicieli nauk humanistycznych – wortal liternet.pl. Wortal umo¿liwia przedstawicielom nauk humanistycznych komunikacjê i swobodny rozwój badañ liternetowych.

Nowe wiersze

Wiersze Piotra Czerskiego nawi¹zuj¹ form¹ do literackiej klasyki (trzynasto- zg³oskowe sonety), a jednoczeœnie zawieraj¹ liczne atrybuty nowoczesnoœci (odwo³ania do Internetu czy akcesoriów komputerowych wspó³pracuj¹cych z tra-

dycyjnymi atrybutami poetyckimi). Za- interesowania filozoficzne kieruj¹ tema- tykê wierszy ku zagadnieniom nazywa- nym zwykle metafizycznymi.

Henryk Krawczyk Dziekan Wydzia³u Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki

***

Odnalaz³em siê w czyœæcu ma³ych przyjemnoœci:

kilka kieliszków wódki i kwaœne ogórki w mieszkaniu przyjació³. Wieczorem, ju¿ u siebie, herbata, czekolada, s³abe papierosy.

Jest ciemno, parno, duszno: koniec kwietnia. Noc¹ czytam Eliota, du¿o rozmawiam z Agat¹ (mieszaj¹c pamiêæ i po¿¹danie), szukaj¹c echa jej g³osu w cichym stukocie klawiszy.

Dobrej nocy ¿yczymy sobie o poranku, sp³oszeni nag³¹ cisz¹ (urwa³ siê szmer deszczu).

Za oknem œwiat³o, wreszcie. £una jest na wschodzie, nad dachami – blask. Trwaj, chwilo, bo jesteœ – szepczê

i zamykam oczy. (Agata mi siê przyœni, odnajdziemy siê w raju tych maleñkich tortur).

***

Naprzód, ¿o³nierzyku. Przyj, naprzeciw wœciek³emu natarciu gradu, naprzeciw wichrowi. Naprzód, prosto w tê lepk¹ ciemnoœæ. O tej porze œwiat³o goreje tylko w koœcio³ach. I w lupanarach.

Wiêc naprzód, ¿o³nierzyku. Brnij, przez gêste zaspy, po styczniowej grudzie. Zobacz: œlady – tamtêdy szed³ cz³owiek, tamtêdy ucieka³ – a ty idŸ tam, gdzie nie by³o nikogo. Gdzie jest coœ czystego.

Wiêc idŸ, ¿o³nierzyku, nie ogl¹daj siê wiêcej.

Nie patrz wiêcej za siebie, niczego tam nie ma.

Spiesz siê. Niewiele masz czasu, nim os³abniesz, nim zaœniesz na œniegu. Znajd¹ ciê nad ranem:

le¿¹cego na wznak, b³yszcz¹cego od szronu i krótkowzrocznym okiem wpatrzonego w kosmos.

Piotr Czerski

Ka¿dego dnia œrodki masowego przekazu staraj¹ siê przybli¿aæ obraz œwiata. Czêsto jednak jest to obraz po- zbawiony pewnych barw. Tak nakazuj¹ dziennikarskie zasady. Przekaz musi wywo³ywaæ emocje, nie obci¹¿aj¹c przy tym zbytnio umys³u. Kolejnoœæ i rodzaj informacji w dziennikach telewizyjnych b¹dŸ prasie ukazuj¹, jakie s¹ priorytety. Czy to media kreuj¹ gusta odbiorców? Czy mo¿e odbiorcy oczekuj¹ takich informacji?

Wœród tej informacyjnej gêstwiny rzadko pojawia siê tematyka naukowa.

A szkoda. Œwiat przeobra¿a siê obecnie wyj¹tkowo szybko. XIX-wieczne gaze- ty przeœciga³y siê w publikacjach o po- stêpach w nauce i technice, a ludzie eks- cytowali siê kolejnymi odkryciami.

Œwiadomoœæ osi¹gniêæ ludzkoœci budu- je zdrowy optymizm i mo¿e byæ bodŸ- cem do dzia³ania. Nawet nie zajmuj¹c siê nauk¹, warto wiedzieæ „co w trawie piszczy”.

W ostatnim czasie Politechnika Gdañska goœci³a dwóch gigantów œwia- towej nauki. Profesor Aleksander

Wolszczan, to odkrywca pierwszego pozas³onecznego uk³adu planetarnego.

Jego teoria pozwoli³a odnaleŸæ kolejne uk³ady tego typu. W dalekiej przysz³o- œci kolonizacja kosmosu bêdzie ³¹czyæ siê z jego nazwiskiem.

Druga osoba wywodzi siê z naszej uczelni. Profesor Wac³aw Szybalski jest dla biotechnologii tym, kim Pele dla pi³ki. Ma w dorobku mnóstwo istotnych odkryæ. Mimo 84 lat nadal pracuje naukowo i podró¿uje po œwiecie.

Urodzi³ siê we Lwowie, gdzie – jak wspomina – do wybuchu wojny spê- dzi³ wspania³e lata. Okres okupacji, to by³a „szko³a ¿ycia”. Od 1949 roku mieszka w Stanach Zjednoczonych.

Zaraz po wojnie bra³ udzia³ w odbudo- wie Politechniki Gdañskiej, tutaj uzy-

Stoj¹c na barkach gigantów

Byæ cz³owiekiem, to czuæ k³ad¹c swoj¹ ceg³ê,

¿e bierze siê udzia³ w budowaniu œwiata.

Antoine de Saint-Exupery

(11)

ska³ tytu³ doktora i do dziœ chêtnie j¹ odwiedza.

Podczas paŸdziernikowej wizyty zna- laz³ czas, aby opowiedzieæ studentom o swoim ¿yciu. Okaza³ siê osob¹ o wszechstronnych zainteresowaniach, o wielkiej energii i pogodzie ducha. Nie sposób nakreœlaæ biografiê, gdy¿ jest bardzo obszerna, ale kilka anegdot przybli¿y postaæ Profesora.

Dziêki swojej bogatej wiedzy i przyjaznemu charakterowi Profesor od dawna jest bardzo ceniony w œro- dowisku naukowym. Równie¿ poza nim. Pewnego razu Profesor przyby³ do Rzymu na konferencjê biotechno- logów. W recepcji hotelu, w którym siê zatrzyma³, pos³aniec wrêczy³ mu list opatrzony pieczêci¹ Kancelarii Pa- pieskiej. Znajomy Profesora z uœmie- chem stwierdzi³, ¿e to z pewnoœci¹ sprawka jednego z naukowców, zna- nego ¿artownisia, w nawi¹zaniu do wspólnego pochodzenia Papie¿a i Pro- fesora. Koperta zawiera³a zaproszenie na prywatn¹ audiencjê i – jak mówi Profesor – wtedy pierwszy raz wyko- rzysta³ znajomoœæ ³aciny z gimnazjum.

Papie¿ krótko po zamachu na Niego przygotowywa³ encyklikê, która poru- sza³a sprawy etyki w badaniach gene- tycznych. Rozmowa z rodakiem, nie- w¹tpliwym znawc¹ tematyki, by³a znakomit¹ pomoc¹. Profesor u³o¿y³ sobie w g³owie piêkny wstêp i podczas spotkania na spodziewane pytanie o in¿ynieriê genetyczn¹ bez wa- hania odpowiedzia³:

- Œwiêty Ojcze, to jest dar od Boga.

¯ebyœmy mogli leczyæ chorych. ¯eby- œmy mogli nakarmiæ g³odnych i ¿eby oczyœciæ œwiat.

Profesor owacyjnie powitany

Fot. Krzysztof Krzempek

Jan Pawe³ II uci¹³:

- Nie dawaj mi kazania.

Obaj rozeœmiali siê i rozmowa na- tychmiast przybra³a mniej oficjalny cha- rakter. Profesor zaprezentowa³ siê jako zwolennik szerokiego zastosowania metod in¿ynierii genetycznej, a przed- stawione argumenty chyba przekona³y Papie¿a, bo opublikowana encyklika ocenia³a je przychylnie.

Profesor od najm³odszych lat du¿o podró¿owa³ i stopniowo opanowa³ kilka jêzyków. W doros³ym ¿yciu, gdy zmienia³ miejsce zamieszkania, szybko przyzwyczaja³ siê do nowego oto- czenia. Po przyjeŸdzie do Stanów profesor przyj¹³ stanowisko kierownika jednostki badawczej i ju¿ po kilku mie- si¹cach opatentowa³ pierwszy wynala- zek. Pewnego razu zapyta³ wspó³pracownika, dlaczego penicylinê pacjen- tom wstrzykuje siê co 4 godziny. Oka- za³o siê, ¿e to wskutek szybkiego wy- dalania jej z moczem. Profesor postanowi³ przekszta³ciæ j¹ w mniej rozpusz- czaln¹, ale ci¹gle aktywn¹ formê. Na myszach modyfikacja zadzia³a³a, wy- nalazek siê przyj¹³, a pacjenci mieli stycznoœæ ze strzykawk¹ raz dziennie.

Gruntowne przygotowanie chemiczne i zdolnoœci in¿ynierskie, które naby³ we Lwowie i Gdañsku, dawa³y mu prze- wagê nad mocno ukierunkowanym œro- dowiskiem mikrobiologów. W proce- sach biotechnologicznych z doœwiad- czeniem stosowa³ urz¹dzenia, które za oceanem dopiero by³y wprowadzane.

Na pytanie, sk¹d On to wie, skromnie odpowiada³:

- W Polsce wszyscy to wiedz¹. To jest normalne. W szkole tego ucz¹.

Profesor nie planowa³ wyjazdu z Pol- ski. Jest bardzo przywi¹zany do ojczy- zny. W Stanach, maj¹c pozycjê i mo¿li- woœci, od pocz¹tku pomaga³ rodakom w kraju. Uwa¿a to za swój obowi¹zek i podkreœla znaczenie wzajemnego wspierania siê. Wiele osób dziêki Pro- fesorowi mia³o okazjê odbywaæ sta¿ w znanych instytutach za oceanem.

Pierwsz¹ z nich by³ prof. Borowski, jego uczeñ z PG. Prawdopodobnie na sta¿

podoktorski do Stanów wyjecha³ jako pierwszy z Polski. Za rz¹dów tow. Go- mó³ki dostaæ siê za ¿elazn¹ kurtynê, szczególnie do USA, by³o równie trud- no, jak na biegun polarny. Do Polski dotar³a informacja, ¿e Profesor rozpocz¹³ pracê w instytucie u noblisty prof. Wak- smana (Nagroda Nobla w 1952 za od-

Mistrz z uczniami (prowadz¹cy spotkanie: Jo- lanta Ha³uszczak i autor)

Fot. A. Ogórkowska krycie leku przeciwgruŸliczego – strep- tomycyny). Profesor Borowski, wów- czas jako doktor, napisa³ list z proœb¹ o wstawiennictwo w uzyskaniu sta¿u. Po pewnym czasie do Ministerstwa dotar³ list podpisany przez noblistê, w którym zaprasza³ na sta¿ doktora z PG. W³adza by³ bezradna. Profesor Borowski móg³ wyjechaæ.

Te i wiele innych opowieœci mo¿na by³o us³yszeæ z ust Profesora podczas spotkania w Auditorium Novum. Stu- denci mieli okazjê poznaæ wspania³ego cz³owieka, który wierzy w postêp. I choæ niejednokrotnie zmaga siê z prze- ciwnoœciami, to pokonuje je, bêd¹c wierny swoim zasadom. Gdy na koniec s³uchacze t³umnie ruszyli po autograf, Profesor, pisz¹c s³owo Wac³aw, kolej- ny raz za¿artowa³:

- W czasie pisania nauczy³em siê u¿y- waæ litery £ z powrotem.

O takich ludziach Czes³aw Niemen œpiewa³:

Lecz ludzi dobrej woli jest wiêcej. I mocno wierzê w to, ¿e ten œwiat nie zgi- nie nigdy dziêki nim.

Jaros³aw Kotecki Wydzial Chemiczny Na stronie Ko³a Studentów Biotech- nologii (www.biotechnologiapg.we- bpark.pl), które zorganizowa³o spotkanie z Profesorem, dostêpne jest nagra- nie dŸwiêkowe ca³ego zajœcia. Warto pos³uchaæ.